Zastosowanie jonitów do sorpcji jonów amonowych z wodnych roztworów renianu(vii) amonu
|
|
- Beata Skiba
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 KATARZYNA LESZCZYŃSKA-SEJDA*, GRZEGORZ BENKE, KRYSTYNA ANYSZKEWCZ nstytut Metali Nieżelaznych, Gliwice Zastosowanie jonitów do sorpcji jonów amonowych z wodnych roztworów renianu(v) amonu Use of ion-exchange resins for sorption of ammonium ions from aqueous solutions of ammonium perrhenate Przedstawiono wyniki badań otrzymywania kwasu nadrenowego, z wodnych roztworów nadrenianu amonu, z zastosowaniem metody sorpcji jonów amonowych na kationitach. Przetestowano kilka silnie kwaśnych kationitów. Testy prowadzono kompleksowo badając wszystkie etapy pracy jonitu sorpcję mycie regenerację mycie. Najlepsze wyniki badań otrzymano stosując kationit firmy Purolite C160 (H). Z zastosowaniem 1 dm 3 jonitu C160 (H) otrzymano 500 cm 3 kwasu nadrenowego, o stężeniu 300 g/dm 3 Re i niskiej zawartości zanieczyszczeń (poniżej 100 ppm), w jednym u pracy jonitu. Metoda ta może być z powodzeniem stosowana w warunkach przemysłowych. Nine ion-exchange resins were used to remove NH 4 ions from aq. solns. of NH 4 and to prep. the solns. for recovering H by vacuum evapn. at 60 C under laboratory and pilot plant conditions. Breakthrough curves were used for the preliminary selection of the resins. The process was carried out in the sequence: sorption washing regeneration washing. Two selected Amberjet 1600 and C 160 resins were studied for their ability to the regeneration by the treatment with aq. HCl, H 2 or HNO 3 solns. The best results were achieved when 32% HNO 3 soln. was used for the C 160 resin deb regeneration (counter-current). The content of impurities in the final soln. contg. 300 g Re/dm 3 was below 100 ppm. Uruchomienie w 2005 r. w Polsce produkcji nadrenianu amonu z kwasów płuczących gazy z pieca zawiesinowego, umożliwiło podjęcie badań otrzymywania kwasu nadrenowego metodą wykorzystującą sorpcję jonów amonowych z wodnych roztworów NH 4 1, 2). W pracy przedstawiono szczegółowe badania otrzymywania kwasu nadrenowego z zastosowaniem, wytypowanych we wcześniejszych badaniach, silnie kwaśnych kationitów do sorpcji jonów amonowych 3). Część doświadczalna Badania prowadzono z zastosowaniem wodnych roztworów nadrenianu amonu, które otrzymano rozpuszczając w wodzie odpowiednie porcje NH 4 (czystość 99,99%), zawierającego 69,4% Re, poniżej 10 ppm K oraz poniżej 5 ppm Ca, Mg, Cu, Na, Mo, Ni, Pb i Fe. Stosowany nadrenian amonu otrzymano w nstytucie Metali Nieżelaznych w Gliwicach 1, 2). Jako sorbenty jonów amonowych zastosowano silnie kwaśne kationity C150 (H), C160 (H), PFC (H), CT275 (H) firmy Purolite 4) oraz Lewatit Mono Plus S100 (H), Lewatit Mono Plus SP112 (H) firmy Bayer Chemicals 5), jak również jonit Marathon MSC (H) firmy Dow Chemicals 6) oraz kationity Amberlite 252 (H) i Amberjet 1600 (H) firmy Rohm and Hass 7). Badaniom poddano pełne e pracy kationitów, wytypowanych w trakcie wstępnych badań. Każdy badany pracy jonitu składał się z kondycjonowania kationitu, mycia kationitu po kondycjonowaniu, użytecznej pracy jonitu (sorpcji jonów amonowych), mycia kationitu od roztworu sorpcyjnego, regeneracji złoża kationitu (elucji) oraz mycia kationitu od czynnika regenerującego 8 10). Kondycjonowanie oraz mycie jonitu po kondycjonowaniu prowa- Mgr inż. Katarzyna LESZCZYŃSKA-SEJDA w roku 2001 ukończyła studia na Wydziale Chemicznym Politechniki Śląskiej w Gliwicach. Jest asystentem w Zakładzie Hydroelektrometalurgii nstytutu Metali Nieżelaznych w Gliwicach. Specjalność technologia organiczna. * Autor do korespondencji: nstytut Metali Nieżelaznych, ul. Sowińskiego 5, Gliwice, tel.: (0-32) , fax: (0-32) , grzegorzb@imn.gliwice.pl lub kasial@imn.gliwice.pl Dr inż. Grzegorz BENKE w roku 1977 ukończył studia na Wydziale Technologii i nżynierii Chemicznej Politechniki Śląskiej w Gliwicach. Jest adiunktem w Zakładzie Hydroelektrometalurgii nstytutu Metali Nieżelaznych w Gliwicach. Specjalność technologia związków nieorganicznych. 87/3(2008) 289
2 Tabela 1. Wyniki badań wstępnego doboru jonitu do sorpcji jonów amonowych Table 1. Preselection of the ion-exchange resins used for sorbing ammonium ions Nazwa jonitu Objêtoœæ kwasu nadrenowego, cm 3 Równowagowa objêtoœæ kwasu nadrenowego, cm 3 Pojemnoœæ przebicia kolumny, g NH 4 Ca³kowita pojemnoœæ kolumny, g NH 4 Maks. stopieñ nasycenia jonitu, % Maks. uzysk jonów amonowych, % C150 (H) ,672 0,756 4,86 62,49 C160 (H) ,756 0,890 5,32 72,44 PFC 100x10 (H) ,991 5,10 66,94 S100 (H) ,672 0,873 5,28 70,14 SP112 (H) ,672 0,839 5,25 73,07 MARATHON MSC (H) ,672 0,907 5,76 69,47 AMBERLTE 252 (H) ,672 0,890 5,47 72,59 AMBERJET 1600 (H) ,756 0,907 5,35 66,87 CT 275 (H) ,672 0,907 5,09 67,90 dzono w warunkach statycznych, natomiast użyteczną pracę jonitu (sorpcję jonów amonowych), regenerację złoża jonitu, mycie jonitu od roztworu sorpcyjnego i od czynnika regenerującego, w warunkach dynamicznych. Objętość, rodzaj oraz stężenie czynnika kondycjonującego i zarazem regenerującego dobierano indywidualnie do każdego kationitu, korzystając z danych podanych przez ich producentów 4 7). Jako czynniki kondycjonujące i regenerujące stosowano 10-proc. kwas siarkowy(v), 10-proc. kwas solny, 8 65-proc. kwas azotowy(v). Sorpcję jonów amonowych prowadzono, w temperaturze pokojowej, z wodnego roztworu nadrenianu amonu, o stężeniu 1,679 g/dm 3 jonów amonowych. Analizę jonów amonowych przeprowadzano dwiema metodami. Metodą destylacyjną oznaczano stężenie jonów amonowych w roztworach powstających po ich sorpcji i regeneracji, a metodą alkacymetryczną tylko w roztworach powstających po ich sorpcji miareczkując roztworem NaOH, o stężeniu 0,1 mol/dm 3, wobec oranżu metylowego, kwas wydzielający się w ilości stechiometrycznej w stosunku do zaadsorbowanych jonów amonowych. Ren oznaczano metodą wagową 11). W badaniach wstępnych testowano dziewięć kationitów wstępnie kondycjonowanych 10-proc. kwasem siarkowym(v) (stosunek objętościowy jonitu do roztworu: 1:10). Sorpcję jonów amonowych przeprowadzano stosując 20 cm 3 złoża jonitu, przy stosunku wysokości do średnicy złoża wynoszącym 4 i kierunku przepływu roztworu sorpcyjnego z góry do dołu (wejściowe stężenie jonów amonowych 1,679 g/dm 3 ). Natężenie przepływu roztworu wynosiło 1 dm 3 /h. Sorpcję prowadzono do momentu zrównania się stężenia jonów amonowych w wycieku z początkowym ich stężeniem w roztworze NH 4. Wyciek z kolumny dzielono na porcje po 50 cm 3 i w nich oznaczano stężenie jonów amonowych. Dla wszystkich przebadanych kationitów określono i porównano maksymalny uzysk sorpcji jonów amonowych, pojemność przebicia kolumny jonitowej, całkowitą pojemność przebicia kolumny jonitowej oraz stopień nasycenia jonitu. Wyniki tych badań przedstawiono w tabeli 1. Na podstawie otrzymanych wyników badań sporządzono krzywe przebicia kolumn jonitowych (izoplany wymiany) przedstawione na rys. 1. Mgr inż. Krystyna ANYSZKEWCZ w roku 1977 ukończyła studia na Wydziale Technologii i nżynierii Chemicznej Politechniki Śląskiej w Gliwicach. Jest Kierownikiem Zakładu Hydroelektrometalurgii nstytutu Metali Nieżelaznych w Gliwicach. Specjalność technologia organiczna. Rys. 1. Porównanie krzywych przebicia kolumn jonitowych Fig. 1. Comparison of the breakthrough curves of the ion-exchange resin beds Badania właściwe prowadzono na złożu jonitu, o objętości 20 cm 3, stosując do kondycjonowania 10-proc. roztwór HCl, 10-proc. roztwór H 2 lub 8-proc. roztwór HNO 3. Objętościowy stosunek czynnika kondycjonującego do jonitu wynosił 10:1. Kondycjonowanie prowadzono w warunkach statycznych. Po przeprowadzeniu kondycjonowania kationit odmywano wodą od kwasu przez dekantację, w celu zapobiegnięcia przedostawaniu się jonów chlorkowych, azotanowych lub siarczanowych, do produktu głównego. Po odmyciu jonitu, do ph 7, kationit przenoszono do kolumny. Sorpcję jonów amonowych prowadzono w temperaturze pokojowej, z wodnego roztworu nadrenianu amonu, o stężeniu 1,679 g/dm 3 jonów amonowych, w warunkach dynamicznych. Roztwór nadrenianu amonu przepuszczano przez jonit z natężeniem przepływu równym 1 dm 3 /h, w kierunku z góry do dołu. Sorpcję prowadzono do momentu zrównania się stężenia jonów amonowych w wycieku z początkowym stężeniem tych jonów w roztworze NH 4, postępując identycznie jak przy wstępnym doborze kationitów. Otrzymane wyniki badań przedstawiono w tabeli 2. Posługując się tymi wynikami wyciek z kolumny dzielono na dwie części ze względu na zawartość jonów amonowych. Pierwszą część (kwas nadrenowy, o stężeniu jonów amonowych znacznie poniżej 0,001 g/dm 3 ) kierowano do zatężania w wyparce próżniowej. Natomiast z drugiej części, która stanowiła mieszaninę kwasu nadrenowego i nadrenianu amonu, po wcześniejszej neutralizacji 25-proc. roztworem amoniaku, krystalizowano nadrenian amonu. Na podstawie otrzymanych wyników badań sporządzono izoplany wymiany przedstawione na rys. 2. Po przeprowadzonej sorpcji jonit odmywano wodą od kwasu, aby w kolejnym etapie przeprowadzić jego regenerację /3(2008)
3 Tabela 2. Wyniki badań sorpcji jonów amonowych dla jonitu Amberjet 1600 (H) Tabela 2. Sorption of ammonium ions on Amberjet 1600 (H) Czynnik regeneruj¹cy 10-proc. H 2 10-proc. HCl 8-proc. HNO 3 Objêtoœæ kwasu nadrenowego, cm Równowagowa objêtoœæ kwasu nadrenowego, cm Maks. uzysk sorpcji jonów amonowych, % 66,87 58,61 67,74 68,21 63,49 61,17 70,45 64,90 16,62 Pojemnoœæ przebicia kolumny, g NH 4 0,756 0,756 0,756 0,672 0, ,672 0,672 - Ca³kowita pojemnoœæ kolumny, g NH 4 0,907 0,898 0,890 0,991 0,940 0,940 0,873 0,839 - Maks. stopieñ nasycenia jonitu, % 5,35 5,54 5,69 5,45 6,00 5,78 4,93 5,11 0,35 Rys. 2. Porównanie krzywych przebicia kolumn jonitu Amberjet 1600 (H) Fig. 2. Comparison of the breakthrough curves of the ion-exchange beds of Amberjet 1600 (H) during the regeneration Rys. 3. Aparatura do sorpcji jonów amonowych Fig. 3. Laboratory stand for studying the sorption of ammonium ions Do regeneracji użyto czynniki regenerujące, sugerowane przez producentów, 10-proc. HCl, 10-proc. H 2 i dodatkowo 8-proc. HNO 3. W każdym przypadku w czasie regeneracji stosowano objętościowy stosunek jonitu do czynnika regenerującego 1:15 oraz natężenie przepływu 0,5 dm 3 /h. W czasie regeneracji zbierano wyciek z kolumny w porcjach po 30 cm 3 i oznaczano w nich stężenie jonów amonowych. Po regeneracji jonit odmywano od kwasu i wykorzystano do kolejnego etapu sorpcji. Badania w skali wielkolaboratoryjnej prowadzono z zastosowaniem 1 dm 3 jonitu C160 (H), umieszczonego w kolumnie jonitowej o średnicy 0,05 m. Na rys. 3. przedstawiono aparaturę stosowaną w badaniach. Kondycjonowanie jonitu prowadzono 32-proc. kwasem azotowym(v), w warunkach statycznych, mieszając jonit z roztworem kwasu przez 2 h. Po przeprowadzeniu kondycjonowania kationit odmywano wodą od kwasu przez dekantację. Po odmyciu jonitu, do odczynu o ph 7, kationit przenoszono do kolumny. Badania sorpcji jonów amonowych prowadzono z użyciem, w pierwszym etapie sorpcji, 12 dm 3 roztworu, zawierającego 1,679 g/dm 3 NH 4 i 17,35 g/dm 3 Re, który uzyskano przez rozpuszczenie w wodzie 300 g nadrenianu amonu. Tak przygotowany roztwór przepuszczano przez kolumnę w ciągu 12 h, w kierunku przepływu z góry do dołu, w temperaturze pokojowej. Sorpcję jonów amonowych prowadzono do momentu pojawienia się w wycieku z kolumny stężenia tych jonów większego niż 0,001 g/dm 3. Jony amonowe i ren oznaczano w każdym 1 dm 3 odbieranego wycieku z kolumny powstającym kwasie nadrenowym. Posługując się uzyskanymi danymi wyciek z kolumny odbierany w trakcie sorpcji dzielono na dwie części. Pierwszą część wycieku, o stężeniu jonów amonowych poniżej 0,001 g/dm 3, kierowano do odparowania w wyparce próżniowej w celu otrzymania kwasu nadrenowego o wyższym stężeniu. Zatężanie roztworu prowadzono w wyparce próżniowej, w temp. nie przekraczającej 60 C, co nie generowało strat renu. W wyniku zatężania otrzymano roztwory kwasu renowego(v) zawierające ok. 300 g/dm 3 Re. Otrzymany kwas nadrenowy charakteryzował się małą zawartością zanieczyszczeń jonami amonowymi, potasu, sodu i magnezu (poniżej 100 ppm). Drugą część wycieku zawierającą podwyższone stężenie jonów amonowych i ren łączono z popłuczynami po sorpcji, które również zawierały ren i jony amonowe. Do tak spreparowanego roztworu dodawano odpowiednią ilość roztworu nadrenianu amonu, w takiej ilości, aby sumaryczna masa jonów amonowych nie przekroczyła 20,15 g i tak przygotowany roztwór zawracano do obiegu w kolejnej sorpcji. Zawrót ten miał na celu zagospodarowanie wszystkich roztworów zawierających ren. Operacja ta eliminowała całkowicie straty renu, jak również wzbogacała w ren roztwory kierowane do etapu sorpcji w następujących po sobie ach. Omówienie wyników Dobór wstępny Badania wykazały, że wszystkie przebadane jonity, z wyjątkiem kationitu PFC100x10 (H), sorbują jony amonowe. Różnice pole- 87/3(2008) 291
4 gały na objętości otrzymanego kwasu nadrenowego, w którym stężenie tych jonów wynosiło poniżej 0,001 g/dm 3. Do dalszych badań wytypowano dwa kationity: Amberjet 1600 (H) i C160 (H), dla których uzyskano największą pojemność przebicia kolumny, co umożliwiło, w pierwszym u pracy jonitu, uzyskanie 450 cm 3 kwasu nadrenowego. Badania porównawcze Dla jonitów wytypowanych w trakcie badań wstępnych przebadano trzy etapy u ich pracy, ze szczególnym uwzględnieniem etapu regeneracji. Jonit Amberjet 1600 (H) Na podstawie otrzymanych wyników badań elucji jonów amonowych z jonitu Amberjet 1600(H), z zastosowaniem różnych czynników regenerujących sporządzono krzywe regeneracji zobrazowane na rys. 4. Przebadano trzy e pracy jonitu Amberjet 1600 (H) z zastosowaniem różnych czynników regenerujących, stosując współprądowy pracy sorpcja mycie regeneracja mycie, w kierunku z góry do dołu. Jonit Amberjet 1600 (H) pracował trzy e sorpcyjne regenerowany 10-proc. kwasem siarkowym(v) lub 10- proc. kwasem solnym. W przypadku regeneracji kwasem solnym w jednym u pracy sorpcji jonów amonowych uzyskiwano mniej kwasu nadrenowego, o stężeniu jonów amonowych poniżej 0,001 g/dm 3, niż w przypadku regeneracji kwasem siarkowym(v) (tabela 2). Zastosowanie do regeneracji 8-proc. kwasu azotowego(v) spowodowało degradację jonitu. Elucja jonów amonowych 10-proc. kwasem siarkowym(v) z jonitu Amberjet 1600(H) była wysoka i wynosiła średnio 90%. Ważne jest również to, że w pierwszej części elucji (60 cm 3 ) usunięto średnio 68% zasorbowanych na jonicie jonów amonowych. W przypadku zastosowania do regeneracji 10-proc. HCl elucja amonu wynosiła 80%, a w pierwszej części (60 cm 3 ) wyeluowano średnio ok. 63% zasorbowanych na jonicie jonów amonowych. Z kolei zastosowanie, jako czynnika regenerującego, 8-proc. kwasu azotowego(v), mimo najlepszych wyników elucji, (średnia wydajność 92%, w pierwszych 60 cm 3 wyeluowano średnio 70%) jonit po drugim u regeneracji uległ degradacji, co wykluczyło kwas azotowy(v), jako skuteczny czynnik regeneracyjny dla tego jonitu. Rys. 4. Porównanie różniczkowych krzywych regeneracji jonitu Amberjet 1600 (H) Fig. 4. Comparison of the derived breakthrough curves of the Amberjet 1600 (H) regeneration Tabela 3. Wyniki badań sorpcji jonów amonowych dla jonitu C160 (H) kwas solny i kwas siarkowy(v) Table 3. Sorption of ammonium ions on C160 (H) regenerated with hydrochloric and sulfuric acids 10-proc. H 2 10-proc. HCl Czynnik regeneruj¹cy Objêtoœæ kwasu nadrenowego, cm Równowagowa objêtoœæ kwasu nadrenowego, cm Maksymalny uzysk sorpcji jonów amonowych, % 69,07 53,52 74,43 53,85 Pojemnoœæ przebicia kolumny, g NH 4 0,756-0,756 - Ca³kowita pojemnoœæ kolumny, g NH 4 0,907 0,638 0,940 0,630 Maksymalny stopieñ nasycenia jonitu, % 5,07 3,65 5,47 3,67 Tabela 4. Wyniki badań sorpcji amonu dla jonitu C160 (H) kwas azotowy(v) Table 4. Sorption of ammonium ions on C160 (H) regenerated with nitric acid Jonit C160 (H) kwas azotowy(v) Czynnik regeneruj¹cy 8-proc. 16-proc. 32-proc. 65-proc. Objêtoœæ kwasu nadrenowego, cm Równowa-gowa objêtoœæ kwasu nadrenowego, cm Maksymalny uzysk sorpcji jonów amonowych, % 81,63 79,87 78,95 84,08 80,02 79,18 72,98 71,29 68,21 72,90 74,13 64,17 Pojemnoœæ przebicia kolumny, g NH 4 0,839 0,756 0,957 0,839 0,756 0,672 0,839 0,839 0,839 0,839 0,839 - Ca³kowita pojemnoœæ kolumny, g NH 4 Maksymalny stopieñ nasycenia jonitu, % 0,957 0,957 0,957 1,024 0,940 0,940 0,839 0,923 0,873 0,974 0,856 0,823 6,00 5,87 5,80 6,18 5,88 5,82 5,36 5,99 5,73 6,12 5,45 4, /3(2008)
5 Jonit C 160 (H) Pracę jonitu C160 (H) badano stosując jako czynniki regenerujące 10-proc. kwas siarkowy(v) i 10-proc. kwas solny oraz zalecany przez producenta tego jonitu 8 65-proc. kwas azotowy(v). Przeprowadzono badania całych i pracy jonitu C160 (H) stosując współprądowy pracy sorpcja mycie regeneracja mycie, w kierunku z góry do dołu. Otrzymane wyniki badań sorpcji amonu przedstawiono w tabeli 3 i 4, na ich podstawie sporządzono izoplany wymiany przedstawione na rys. 5. Wyniki badań elucji jonów amonowych z jonitu C160 (H) przedstawiono w postaci krzywych regeneracji na rys. 6. Przebadano trzy e pracy jonitu C160(H) z zastosowaniem różnych czynników regenerujących. Jonit C160 (H) pracował skutecznie jeden sorpcyjny po regeneracji 10-proc. kwasem siarkowym(v) lub 10-proc. kwasem solnym. W przypadku regeneracji kwasem solnym, w jednym u pracy sorpcji jonów amonowych, uzyskano taką samą objętość kwasu nadrenowego, o stężeniu jonów amonowych poniżej 0,001 g/dm 3, jak w przypadku regeneracji kwasem siarkowym(v) (450 cm 3 ). W przypadku zastosowania do regeneracji kwasu azotowego(v) o stężeniu 8 32%, jonit pracował trzy e, natomiast w przypadku użycia 65-proc. HNO 3 po drugiej regeneracji uległ degradacji. Zaobserwowano również sukcesywny spadek ilości otrzymanego kwasu nadrenowego w kolejnych ach pracy jonitu przy zastosowaniu 8-proc. i 16- proc. kwasu azotowego(v). Najlepsze wyniki uzyskano stosując do regeneracji 32-proc. kwas azotowy(v), w jednym u uzyskano 500 cm 3 kwasu nadrenowego i co istotne w kolejnych ach pracy jonitu pojemność przebicia kolumny nie zmieniła się. Elucja jonów amonowych z jonitu C160 (H), zarówno 10- proc. kwasem siarkowym(v), jak i 10-porc. kwasem solnym, była mało skuteczna i wynosiła dla kwasu solnego ok. 60%, a dla H 2 66%. W przypadku zastosowania do regeneracji kwasu azotowego(v) elucja jonów amonowych była bardziej efektywna. Dla 8-proc. HNO 3 w pierwszym etapie wynosiła 84%, niestety sukcesywnie spadała w czasie pracy jonitu, aby w trzecim etapie wynieść zaledwie 66%. To samo zjawisko zaobserwowano dla 16-proc. HNO 3 : w pierwszym etapie wydajność elucji jonów amonowych wynosiła ok. 87% i także malała w czasie pra- Rys. 5. Porównanie krzywych przebicia kolumn jonitu C160 (H) Fig. 5. Comparison of the breakthrough of the ion-exchange beds of C160 (H) during the regeneration Rys. 6. Porównanie różniczkowych krzywych regeneracji jonitu C160 (H) Fig. 6. Comparison of the derived breakthrough curves of the C160 (H) regeneration Tabela 5. Wyniki badań sorpcji jonów amonowych dla jonitu C160 (H) duża próba Table 5. Sorption of ammonium ions on C160 (H) (large-scale trial) Bilans Bilans Bilans Re NH 4 Re NH 4 Re NH Parametry 4 Substraty Roztwór nadrenianu amonu, g/dm 3 17,35 1,679-19,50 1,679-20,03 1,679 - Roztwór nadrenianu amonu, g 181,85 2,55 181,85 2,55 208,20 20, ,19* 17,60* 58,53* 17,60* 100 Produkty Kwas nadrenowy, g/dm 3 15,60 <0,001-17,55 <0,001-18,03 <0,001 - Kwas nadrenowy, g 156,00 0,01 74,93 175,50 0,01 74,99 180,30 0,01 75,05 Mieszanina kwasu nadrenowego i nadrenianu 17,35 0,60-19,50 0,60-20,03 0,60 - amonu, g/dm 3 Mieszanina kwasu nadrenowego i nadrenianu 34,70 1,20 16,67 39,00 1,20 16,66 40,06 1,20 16,67 amonu, g Woda po odmyciu kationitu od kwasu nadrenowego, g/dm 3 5,83 0,45-6,51 0,45-6,67 0,45 - Woda po odmyciu kationitu od kwasu nadrenowego, g 17,49 1,35 8,40 19,53 1,35 8,34 20,01 1,35 8,32 Zawroty, g 52,19 2,55-58,53 2,55-60,07 2,55-87/3(2008) 293
6 Table 6. Porównanie wyników badań sorpcji jonów amonowych dla jonitu C160 (H) duża próba Table 6. Sorption of ammonium ions on C160 (H) (large-scale trial) Bilans Bilans Re NH 4 Re NH 4 Parametry Praca jonitu wspó³pr¹dowa Praca jonitu przeciwpr¹dowa Substraty Roztwór nadrenianu amonu, g/dm 3 17,35 1,679 17,35 1,679 Roztwór nadrenianu amonu, g 208,20 20, ,20 20, Roztwór nadrenianu amonu, dm Produkty Kwas nadrenowy, g/dm 3 15,60 <0,001 15,60 <0,001 Kwas nadrenowy, g 140,40 0,009 67,43 156,00 0,01 74,93 Kwas nadrenowy, dm Mieszanina kwasu nadrenowego i nadrenianu amonu, g/dm 3 17,35 0,60 17,35 0,60 Mieszanina kwasu nadrenowego i nadrenianu amonu, g 52,05 1,80 25,00 34,70 1,20 16,67 Mieszanina kwasu nadrenowego i nadrenianu amonu, dm Woda po odmyciu kationitu od kwasu nadrenowego, g/dm 3 3,94 0,38 5,83 0,45 Woda po odmyciu kationitu od kwasu nadrenowego, g 15,76 1,52 7,57 17,49 1,35 8,40 Woda po odmyciu kationitu od kwasu nadrenowego, dm Zawroty, g 67,81 3,32 52,19 2,55 Woda mycie po regeneracji, dm Stopieñ nasycenia jonitu jonami amonowymi, %* 2,1 2,2 Uzysk jonów amonowych,%* 83,48 87,30 Rys. 7. Schemat sorpcji jonów amonowych Fig. 7. Flow diagram of the ammonium ion sorption /3(2008)
7 cy jonitu do ok. 72%. W przypadku zastosowania do regeneracji 32-proc. kwasu azotowego(v) uzyskano najwyższy utrzymujący się przez wszystkie e pracy jonitu stopień elucji jonów amonowych, średnio 99%. Ważny jest również fakt, że w pierwszej części elucji (60 cm 3 ) wyeluowano ok. 75% zaadsorbowanych jonów amonowych. Mimo tego, że jonit Amberjet 1600 (H) wykazał się wysoką aktywnością złoża w przypadku sorpcji jonów amonowych z wodnego roztworu nadrenianu amonu, to jednak w czasie jednej operacji sorpcji otrzymano w wyniku jego zastosowania mniejszą objętość kwasu nadrenowego (450 cm 3 ), niż w przypadku użycia jonitu C160 (H) (500 cm 3 ). Dlatego do otrzymania pilotowej partii kwasu nadrenowego wybrano jonit C160 (H). Badania w skali wielkolaboratoryjnej Wyniki wpływu zawrotu na skład roztworu kierowanego do sorpcji dla trzech pierwszych i jonitu C160 (H) przedstawiono w tabeli 5, próba prowadzona była z zastosowaniem przeciwprądowego u pracy. Ze względu na prowadzenie sorpcji jonów amonowych do momentu pojawienia się podwyższonego ich stężenia (większego niż 0,001 g/dm 3 ) w otrzymywanym kwasie, nie można było, z otrzymanych danych, obliczyć całkowitej pojemności kolumny jonitowej, a określenie maksymalnego uzysku sorpcji jonów amonowych oraz stopnia nasycenia jonitu jonami amonowymi miało charakter roboczy (tabela 5). Po przeprowadzonej sorpcji jonit odmywano od kwasu, aby w kolejnym etapie przeprowadzić jego regenerację. Mycie prowadzono dwoma sposobami z góry do dołu, czyli współprądowo z sorpcją lub z dołu do góry (przeciwprądowo). Do regeneracji użyto 32-proc. kwas azotowy(v). W czasie regeneracji zbierano wyciek z kolumny co 300 cm 3 i analizowano go na zawartość jonów amonowych. W każdym przypadku w czasie regeneracji zastosowano objętościowy stosunek jonitu do czynnika regenerującego 1:1,5 oraz natężenie przepływu 0,5 dm 3 /h. Regeneracje, podobnie, jak mycia jonitu po sorpcji i regeneracji, prowadzono w dwojaki sposób tzn. przeciwprądowo i współprądowo. Po regeneracji jonit odmywano od kwasu i kolejno sorbowano na nim jony amonowe. Przeprowadzono 12 i pracy jonitu C160 (H) stosując współprądowy przepływ roztworów i 12 i z zastosowaniem przeciwprądu. W tabeli 6 porównano wyniki badań sorpcji otrzymane zarówno dla współprądowego u pracy sorpcja mycie regeneracja mycie, w kierunku z góry do dołu, jak i przeciwprądowego, gdzie sorpcję prowadzono w kierunku z góry do dołu. W wyniku tych prób ustalono, że zastosowanie przeciwprądowej regeneracji i mycia jonitu znacznie zmniejszyło objętość odpadowych roztworów, kierowanych do neutralizacji, zawierających kwas azotowy(v), jak również zintensyfikowało proces sorpcji przez zwiększenie objętości kwas nadrenowego o 1000 cm 3. Zastosowana w próbach prowadzonych w przeciwprądzie 70-proc. ekspansja złoża spowodowała rozluźnienie złoża i efektywniejsze przygotowanie jonitu do dalszej pracy. Schemat technologiczny sorpcji jonów amonowych przedstawiono na rys. 7. Sorpcja jonów amonowych na kationitach z wodnego roztworu nadrenianu amonu okazała się skuteczną metodą otrzymywania kwasu nadrenowego. Najlepsze wyniki uzyskano stosując jonit C160 (H) regenerowany 32-proc. kwasem azotowym(v) w przeciwprądowym u pracy jonitu sorpcja-mycie-regeneracja-mycie, gdzie sorpcję prowadzono w kierunku z góru do dołu. Kwas nadrenowy otrzymany bezpośrednio z operacji sorpcji podlegał dalszej operacji zatężania w wyparce próżniowej, w temp. nie przekraczającej 60 C. W wyniku tej operacji otrzymano kwas nadrenowy zawierający 300 g/dm 3 Re o małej zawartości zanieczyszczeń (poniżej 100 ppm). Metoda ta poprzez zawrót roztworu składającego z drugiej części wycieku z kolumny i popłuczyn po sorpcji, które zawierały ren, całkowicie eliminuje straty renu i zarazem wzbogaca roztwory kierowane do sorpcji w kolejnych ach pracy jonitu. Otrzymano: LTERATURA 1. G. Benke, K. Anyszkiewicz, D. Hac, K. Litwinionek, K. Leszczyńska-Sejda, Przem. Chem. 2006, 85, R. Chamer, Z. Śmieszek, A. Chmielarz, K. Anyszkiewicz, G. Benke, K. Litwinionek, R. Kalinowski, Rudy Metale 2004, 49, K. Leszczyńska-Sejda, G. Benke, K. Anyszkiewicz, Przem. Chem. 2006, 85, K. Czmutowa, Wymiana jonowa i jej zastosowanie, PWN, Warszawa H. Majcherek, Zmiękczanie i demineralizacja wód przemysłowych, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań O. Samuelson, Jonity w chemii analitycznej, PWN, Warszawa W. Williams, dentyfikacja anionów, PWN, Warszawa Wnioski 87/3(2008) 295
PL B1. INSTYTUT METALI NIEŻELAZNYCH W GLIWICACH, Gliwice, PL UNIWERSYTET ŚLĄSKI W KATOWICACH, Katowice, PL
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 228983 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 419862 (51) Int.Cl. C01G 47/00 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 16.12.2016
Bardziej szczegółowoPL B1. INSTYTUT METALI NIEŻELAZNYCH W GLIWICACH, Gliwice, PL UNIWERSYTET ŚLĄSKI W KATOWICACH, Katowice, PL
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 228989 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 419868 (51) Int.Cl. C01G 47/00 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 16.12.2016
Bardziej szczegółowoPL B1. INSTYTUT METALI NIEŻELAZNYCH W GLIWICACH, Gliwice, PL UNIWERSYTET ŚLĄSKI W KATOWICACH, Katowice, PL
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 228982 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 419861 (51) Int.Cl. C01G 47/00 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 16.12.2016
Bardziej szczegółowoPL B1. INSTYTUT METALI NIEŻELAZNYCH W GLIWICACH, Gliwice, PL UNIWERSYTET ŚLĄSKI W KATOWICACH, Katowice, PL
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 228988 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 419867 (51) Int.Cl. C01G 47/00 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 16.12.2016
Bardziej szczegółowoPL B1. INSTYTUT METALI NIEŻELAZNYCH, Gliwice, PL BUP 26/07
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 208785 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 379930 (51) Int.Cl. C01G 47/00 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 13.06.2006
Bardziej szczegółowoPROCESY JEDNOSTKOWE W TECHNOLOGIACH ŚRODOWISKOWYCH WYMIANA JONOWA
KIiChŚ PROCESY JEDNOSTKOWE W TECHNOLOGIACH ŚRODOWISKOWYCH Ćwiczenie nr 2 WYMIANA JONOWA Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest określenie roboczej zdolności wymiennej jonitu na podstawie eksperymentalnie wyznaczonej
Bardziej szczegółowoVI. ZMIĘKCZANIE WODY METODĄ JONOWYMIENNĄ
I. ZMIĘKCZANIE WODY METODĄ JONOWYMIENNĄ LITERATURA 1. Akty prawne: Aktualne rozporządzenie dotyczące jakości wody do picia i na potrzeby gospodarcze. 2. Chojnacki A.: Technologia wody i ścieków. PWN, Warszawa
Bardziej szczegółowoPL B1. INSTYTUT METALI NIEŻELAZNYCH W GLIWICACH, Gliwice, PL UNIWERSYTET ŚLĄSKI W KATOWICACH, Katowice, PL
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 228985 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 419864 (51) Int.Cl. C01G 47/00 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 16.12.2016
Bardziej szczegółowoTECHNOLOGIA OCZYSZCZANIA WÓD I ŚCIEKÓW. laboratorium Wydział Chemiczny, Studia Niestacjonarne II
TECHNOLOGIA OCZYSZCZANIA WÓD I ŚCIEKÓW. laboratorium Wydział Chemiczny, Studia Niestacjonarne II opracowała dr inż. Dorota Jermakowicz-Bartkowiak Wymiana jonowa w podstawowych procesach technologicznych
Bardziej szczegółowo6. ph i ELEKTROLITY. 6. ph i elektrolity
6. ph i ELEKTROLITY 31 6. ph i elektrolity 6.1. Oblicz ph roztworu zawierającego 0,365 g HCl w 1,0 dm 3 roztworu. Odp 2,00 6.2. Oblicz ph 0,0050 molowego roztworu wodorotlenku baru (α = 1,00). Odp. 12,00
Bardziej szczegółowoPL B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) (13) B1. (21) Numer zgłoszenia: (51) Int.Cl. C01G 47/00 (2006.
RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 208719 (21) Numer zgłoszenia: 378949 (22) Data zgłoszenia: 10.02.2006 (13) B1 (51) Int.Cl. C01G 47/00 (2006.01)
Bardziej szczegółowoROBOCZA I CAŁKOWITA ZDOLNOŚD WYMIENNA JONITU
Fizykochemiczne metody w ochronie środowiska - laboratorium Katedra Technologii Chemicznej, Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu ROBOCZA I CAŁKOWITA ZDOLNOŚD WYMIENNA JONITU Definicje Całkowita zdolnośd
Bardziej szczegółowoRÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW.
RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW. Zagadnienia: Zjawisko dysocjacji: stała i stopień dysocjacji Elektrolity słabe i mocne Efekt wspólnego jonu Reakcje strącania osadów Iloczyn rozpuszczalności Odczynnik
Bardziej szczegółowoChemia nieorganiczna Zadanie Poziom: podstawowy
Zadanie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 (Nazwisko i imię) Punkty Razem pkt % Chemia nieorganiczna Zadanie 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 Poziom: podstawowy Punkty Zadanie 1. (1 pkt.) W podanym
Bardziej szczegółowoChemia Nieorganiczna ćwiczenia CHC012001c Powtórzenie materiału II
Chemia Nieorganiczna ćwiczenia CHC012001c Powtórzenie materiału II 1. Do 150 cm 3 roztworu (NH 4) 2SO 4 o stężeniu 0,110 mol/dm 3 dodano 100 cm 3 0,200 M NH 4OH. Obliczyć ph otrzymanego roztworu. pk b=4,40
Bardziej szczegółowoVI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2013/2014
VI Podkarpacki Konkurs Chemiczny 01/01 ETAP I 1.11.01 r. Godz. 10.00-1.00 KOPKCh Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 1. Znając liczbę masową pierwiastka można określić liczbę:
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA WROCŁAWSKA INSTYTUT TECHNOLOGII NIEORGANICZNEJ I NAWOZÓW MINERALNYCH. Ćwiczenie nr 6. Adam Pawełczyk
POLITECHNIKA WROCŁAWSKA INSTYTUT TECHNOLOGII NIEORGANICZNEJ I NAWOZÓW MINERALNYCH Ćwiczenie nr 6 Adam Pawełczyk Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych USUWANIE SUBSTANCJI POŻYWKOWYCH ZE ŚCIEKÓW PRZEMYSŁOWYCH
Bardziej szczegółowoZADANIA Z KONKURSU POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ (RÓWNOWAGI W ROZTWORZE) Opracował: Kuba Skrzeczkowski (Liceum Akademickie w ZS UMK w Toruniu)
ZADANIA Z KONKURSU POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ (RÓWNOWAGI W ROZTWORZE) Opracował: Kuba Skrzeczkowski (Liceum Akademickie w ZS UMK w Toruniu) Za poprawne rozwiązanie zestawu można uzyskać 528 punktów. Zadanie
Bardziej szczegółowo2. Procenty i stężenia procentowe
2. PROCENTY I STĘŻENIA PROCENTOWE 11 2. Procenty i stężenia procentowe 2.1. Oblicz 15 % od liczb: a. 360, b. 2,8 10 5, c. 0.024, d. 1,8 10 6, e. 10 Odp. a. 54, b. 4,2 10 4, c. 3,6 10 3, d. 2,7 10 7, e.
Bardziej szczegółowoUSUWANIE TWARDOŚCI WAPNIOWEJ W PROCESIE WYMIANY JONOWEJ
USUWANIE TWARDOŚCI WAPNIOWEJ W PROCESIE WYMIANY JONOWEJ Aktualizacja 02.03.2012r. 1. Ogólna charakterystyka procesu. Jonity (wymieniacze jonowe, sorbenty jonowymienne) to wielkocząsteczkowe ciała stałe
Bardziej szczegółowoOBLICZANIE WYNIKÓW ANALIZ I
OBLICZANIE WYNIKÓW ANALIZ I 1. Ile gramów zasady sodowej zawiera próbka roztworu, jeżeli na jej zmiareczkowanie zużywa się średnio 53,24ml roztworu HCl o stężeniu 0,1015mol/l? M (NaOH) - 40,00 2. Ile gramów
Bardziej szczegółowoSTĘŻENIE JONÓW WODOROWYCH. DYSOCJACJA JONOWA. REAKTYWNOŚĆ METALI
Ćwiczenie 8 Semestr 2 STĘŻENIE JONÓW WODOROWYCH. DYSOCJACJA JONOWA. REAKTYWNOŚĆ METALI Obowiązujące zagadnienia: Stężenie jonów wodorowych: ph, poh, iloczyn jonowy wody, obliczenia rachunkowe, wskaźniki
Bardziej szczegółowo10. ALKACYMETRIA. 10. Alkacymetria
10. ALKACYMETRIA 53 10. Alkacymetria 10.1. Ile cm 3 40 % roztworu NaOH o gęstości 1,44 g cm 3 należy zużyć w celu przygotowania 1,50 dm 3 roztworu o stężeniu 0,20 mol dm 3? Odp. 20,8 cm 3 10.2. 20,0 cm
Bardziej szczegółowoZadanie: 1 (1 pkt) Oblicz stężenie molowe jonów OH w roztworze otrzymanym przez rozpuszczenie 12g NaOH w wodzie i rozcieńczonego do 250cm 3
Zadanie: 1 (1 pkt) Oblicz stężenie molowe jonów OH w roztworze otrzymanym przez rozpuszczenie 12g NaOH w wodzie i rozcieńczonego do 250cm 3 Zadanie: 2 (1 pkt) Do 20cm 3 20% roztworu kwasu solnego o gęstości
Bardziej szczegółowoZadanie 1. [ 3 pkt.] Uzupełnij zdania, wpisując brakującą informację z odpowiednimi jednostkami.
Zadanie 1. [ 3 pkt.] Uzupełnij zdania, wpisując brakującą informację z odpowiednimi jednostkami. I. Gęstość propanu w warunkach normalnych wynosi II. Jeżeli stężenie procentowe nasyconego roztworu pewnej
Bardziej szczegółowoObliczenia chemiczne. Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny
Obliczenia chemiczne Zakład Chemii Medycznej Pomorski Uniwersytet Medyczny 1 STĘŻENIA ROZTWORÓW Stężenia procentowe Procent masowo-masowy (wagowo-wagowy) (% m/m) (% w/w) liczba gramów substancji rozpuszczonej
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII... DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2011/2012 eliminacje wojewódzkie
ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO kod Uzyskane punkty..... WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII... DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2011/2012 eliminacje wojewódzkie
Bardziej szczegółowoZadania dodatkowe z konwersatorium z podstaw chemii Semestr letni, rok akademicki 2012/2013
Zadania dodatkowe z konwersatorium z podstaw chemii Semestr letni, rok akademicki 2012/2013 Gazy. Jednostki ciśnienia. Podstawowe prawa gazowe 1. Jakie ciśnienie będzie panowało w oponie napompowanej w
Bardziej szczegółowoSZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA
SZYBKOŚĆ REAKCJI CHEMICZNYCH. RÓWNOWAGA CHEMICZNA Zadania dla studentów ze skryptu,,obliczenia z chemii ogólnej Wydawnictwa Uniwersytetu Gdańskiego 1. Reakcja między substancjami A i B zachodzi według
Bardziej szczegółowoVIII Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2015/2016
III Podkarpacki Konkurs Chemiczny 015/016 ETAP I 1.11.015 r. Godz. 10.00-1.00 Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. Zadanie 1 (10 pkt) 1. Kierunek której reakcji nie zmieni się pod wpływem
Bardziej szczegółowoOdpowiedź:. Oblicz stężenie procentowe tlenu w wodzie deszczowej, wiedząc, że 1 dm 3 tej wody zawiera 0,055g tlenu. (d wody = 1 g/cm 3 )
PRZYKŁADOWE ZADANIA Z DZIAŁÓW 9 14 (stężenia molowe, procentowe, przeliczanie stężeń, rozcieńczanie i zatężanie roztworów, zastosowanie stężeń do obliczeń w oparciu o reakcje chemiczne, rozpuszczalność)
Bardziej szczegółowoSTĘŻENIA STĘŻENIE PROCENTOWE STĘŻENIE MOLOWE
STĘŻENIA STĘŻENIE PROCENTOWE 1. Oblicz stężenie procentowe roztworu powstałego w wyniku rozpuszczenia 4g chlorku sodu w 15,6dag wody. 2. Ile gramów roztworu 15-procentowego można otrzymać mając do dyspozycji
Bardziej szczegółowoCel główny: Uczeń posiada umiejętność czytania tekstów kultury ze zrozumieniem
Hospitacja diagnozująca Źródła informacji chemicznej Cel główny: Uczeń posiada umiejętność czytania tekstów kultury ze zrozumieniem Opracowała: mgr Lilla Zmuda Matyja Arkusz Hospitacji Diagnozującej nr
Bardziej szczegółowoKATALITYCZNE OZNACZANIE ŚLADÓW MIEDZI
6 KATALITYCZNE OZNACZANIE ŚLADÓW MIEDZI CEL ĆWICZENIA Zapoznanie studenta z zagadnieniami katalizy homogenicznej i wykorzystanie reakcji tego typu do oznaczania śladowych ilości jonów Cu 2+. Zakres obowiązującego
Bardziej szczegółowoSEMINARIUM Z ZADAŃ ALKACYMETRIA
Zagadnienia, których znajomość umożliwi rozwiązanie zadań: Znajomość pisania reakcji w oznaczeniach alkacymetrycznych, stopień i stała dysocjacji, wzory na obliczanie ph buforów SEMINARIUM Z ZADAŃ ALKACYMETRIA
Bardziej szczegółowoX Konkurs Chemii Nieorganicznej i Ogólnej rok szkolny 2011/12
ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO X Konkurs Chemii Nieorganicznej i Ogólnej rok szkolny 2011/12 Imię i nazwisko Szkoła Klasa Nauczyciel Uzyskane punkty Zadanie 1. (10
Bardziej szczegółowoCiągły proces otrzymywania bikarbonatu metodą Solvay a
Ciągły proces otrzymywania bikarbonatu metodą Solvay a WYMAANIA 1. Podstawy teoretyczne procesu otrzymywania sody metodą Solvay a. 2. Schemat technologiczny metody Solvay a operacje jednostkowe.. Surowce
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE 2. Data:... Kierunek studiów i nr grupy...
SPRAWOZDANIE 2 Imię i nazwisko:... Data:.... Kierunek studiów i nr grupy..... Doświadczenie 1.1. Wskaźniki ph stosowane w laboratorium chemicznym. Zanotować obserwowane barwy roztworów w obecności badanych
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 2 WSPÓŁOZNACZANIE WODOROTLENKU I WĘGLANÓW METODĄ WARDERA. DZIAŁ: Alkacymetria
ĆWICZENIE 2 WSPÓŁOZNACZANIE WODOROTLENKU I WĘGLANÓW METODĄ WARDERA DZIAŁ: Alkacymetria ZAGADNIENIA Prawo zachowania masy i prawo działania mas. Stała równowagi reakcji. Stała dysocjacji, stopień dysocjacji
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 2. Usuwanie chromu (VI) z zastosowaniem wymieniaczy jonowych
ĆWICZENIE 2 Usuwanie chromu (VI) z zastosowaniem wymieniaczy jonowych Część doświadczalna 1. Metody jonowymienne Do usuwania chromu (VI) można stosować między innymi wymieniacze jonowe. W wyniku przepuszczania
Bardziej szczegółowoPODSTAWY STECHIOMETRII
PODSTAWY STECHIOMETRII 1. Obliczyć bezwzględne masy atomów, których względne masy atomowe wynoszą: a) 7, b) 35. 2. Obliczyć masę próbki wody zawierającej 3,01 10 24 cząsteczek. 3. Która z wymienionych
Bardziej szczegółowoKONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW
POUFNE Pieczątka szkoły 16 styczeń 2010 r. Kod ucznia Wpisuje uczeń po otrzymaniu zadań Imię Wpisać po rozkodowaniu pracy Czas pracy 90 minut Nazwisko KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW ROK SZKOLNY
Bardziej szczegółowoMIANOWANE ROZTWORY KWASÓW I ZASAD, MIARECZKOWANIE JEDNA Z PODSTAWOWYCH TECHNIK W CHEMII ANALITYCZNEJ
4 MIANOWANE ROZTWORY KWASÓW I ZASAD, MIARECZKOWANIE JEDNA Z PODSTAWOWYCH TECHNIK W CHEMII ANALITYCZNEJ CEL ĆWICZENIA Poznanie podstawowego sprzętu stosowanego w miareczkowaniu, sposoby przygotowywania
Bardziej szczegółowog % ,3%
PODSTAWOWE PRAWA I POJĘCIA CHEMICZNE. STECHIOMETRIA 1. Obliczyć ile moli stanowi: a) 2,5 g Na; b) 54 g Cl 2 ; c) 16,5 g N 2 O 5 ; d) 160 g CuSO 4 5H 2 O? 2. Jaka jest masa: a) 2,4 mola Na; b) 0,25 mola
Bardziej szczegółowoZadanie 2. [2 pkt.] Podaj symbole dwóch kationów i dwóch anionów, dobierając wszystkie jony tak, aby zawierały taką samą liczbę elektronów.
2 Zadanie 1. [1 pkt] Pewien pierwiastek X tworzy cząsteczki X 2. Stwierdzono, że cząsteczki te mogą mieć różne masy cząsteczkowe. Wyjaśnij, dlaczego cząsteczki o tym samym wzorze mogą mieć różne masy cząsteczkowe.
Bardziej szczegółowoPL B1. INSTYTUT METALI NIEŻELAZNYCH W GLIWICACH, Gliwice, PL BUP 15/17
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 228984 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 419863 (51) Int.Cl. C01G 47/00 (2006.01) B01D 61/42 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22)
Bardziej szczegółowoZwiązki nieorganiczne
strona 1/8 Związki nieorganiczne Dorota Lewandowska, Anna Warchoł, Lidia Wasyłyszyn Treść podstawy programowej: Typy związków nieorganicznych: kwasy, zasady, wodorotlenki, dysocjacja jonowa, odczyn roztworu,
Bardziej szczegółowoOCENA CZYSTOŚCI WODY NA PODSTAWIE POMIARÓW PRZEWODNICTWA. OZNACZANIE STĘŻENIA WODOROTLENKU SODU METODĄ MIARECZKOWANIA KONDUKTOMETRYCZNEGO
OCENA CZYSTOŚCI WODY NA PODSTAWIE POMIAÓW PZEWODNICTWA. OZNACZANIE STĘŻENIA WODOOTLENKU SODU METODĄ MIAECZKOWANIA KONDUKTOMETYCZNEGO Instrukcja do ćwiczeń opracowana w Katedrze Chemii Środowiska Uniwersytetu
Bardziej szczegółowoZadanie 2. (1 pkt) Uzupełnij tabelę, wpisując wzory sumaryczne tlenków w odpowiednie kolumny. CrO CO 2 Fe 2 O 3 BaO SO 3 NO Cu 2 O
Test maturalny Chemia ogólna i nieorganiczna Zadanie 1. (1 pkt) Uzupełnij zdania. Pierwiastek chemiczny o liczbie atomowej 16 znajduje się w.... grupie i. okresie układu okresowego pierwiastków chemicznych,
Bardziej szczegółowoObliczanie stężeń roztworów
Obliczanie stężeń roztworów 1. Ile mililitrów stężonego, ok. 2,2mol/l (M) roztworu NaOH należy pobrać, aby przygotować 800ml roztworu o stężeniu ok. 0,20 mol/l [ M ]? {ok. 72,7ml 73ml } 2. Oblicz, jaką
Bardziej szczegółowoXXIII KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY 2015/2016
IMIĘ I NAZWISKO PUNKTACJA SZKOŁA KLASA NAZWISKO NAUCZYCIELA CHEMII I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE Inowrocław 21 maja 2016 Im. Jana Kasprowicza INOWROCŁAW XXIII KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY
Bardziej szczegółowoĆwiczenia nr 2: Stężenia
Ćwiczenia nr 2: Stężenia wersja z 5 listopada 2007 1. Ile gramów fosforanu(v) sodu należy zużyć w celu otrzymania 2,6kg 6,5% roztworu tego związku? 2. Ile należy odważyć KOH i ile zużyć wody do sporządzenia
Bardziej szczegółowoZADANIE 164. Na podstawie opisanych powyżej doświadczeń określ charakter chemiczny tlenków: magnezu i glinu. Uzasadnij słownie odpowiedź.
Informacja do zadań: 163. 166. Przeprowadzono doświadczenia opisane poniższymi schematami: ZADANIE 163. Podaj, w których probówkach (1. 6.) zaszły reakcje chemiczne. ZADANIE 164. Na podstawie opisanych
Bardziej szczegółowoReakcje utleniania i redukcji Reakcje metali z wodorotlenkiem sodu (6 mol/dm 3 )
Imię i nazwisko.. data.. Reakcje utleniania i redukcji 7.1 Reaktywność metali 7.1.1 Reakcje metali z wodą Lp Metal Warunki oczyszczania metalu Warunki reakcji Obserwacje 7.1.2 Reakcje metali z wodorotlenkiem
Bardziej szczegółowoKONKURS CHEMICZNY ETAP WOJEWÓDZKI 2010/2011
KOD UCZNIA. INSTRUKCJA DLA UCZNIA Czas trwania konkursu 90 minut. 1. Przeczytaj uważnie instrukcje i postaraj się prawidłowo odpowiedzieć na wszystkie pytania. 2. Przed tobą test składający się z 18 zadań:
Bardziej szczegółowoObliczanie stężeń roztworów
Obliczanie stężeń roztworów 1. Ile mililitrów stężonego, ok. 2,2mol/l (M) roztworu NaOH należy pobrać, aby przygotować 800ml roztworu o stężeniu ok. 0,2 mol/l [ M ]? {ok. 72,7ml 73ml } 2. Oblicz, jaką
Bardziej szczegółowoKuratorium Oświaty w Lublinie
Kuratorium Oświaty w Lublinie KOD UCZNIA ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW ROK SZKOLNY 2015/2016 ETAP WOJEWÓDZKI Instrukcja dla ucznia 1. Zestaw konkursowy zawiera 12 zadań. 2. Przed
Bardziej szczegółowoKuratorium Oświaty w Lublinie ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2016/2017 ETAP TRZECI
Kuratorium Oświaty w Lublinie.. Imię i nazwisko ucznia Pełna nazwa szkoły Liczba punktów ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ROK SZKOLNY 2016/2017 ETAP TRZECI Instrukcja dla ucznia
Bardziej szczegółowo1. Stechiometria 1.1. Obliczenia składu substancji na podstawie wzoru
1. Stechiometria 1.1. Obliczenia składu substancji na podstawie wzoru Wzór związku chemicznego podaje jakościowy jego skład z jakich pierwiastków jest zbudowany oraz liczbę atomów poszczególnych pierwiastków
Bardziej szczegółowoRozcieńczanie, zatężanie i mieszanie roztworów, przeliczanie stężeń
Rozcieńczanie, zatężanie i mieszanie roztworów, przeliczanie stężeń Materiały pomocnicze do zajęć wspomagających z chemii opracował: dr Błażej Gierczyk Wydział Chemii UAM Rozcieńczanie i zatężanie roztworów
Bardziej szczegółowoKonkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów gimnazjów 13 stycznia 2017 r. zawody II stopnia (rejonowe)
Konkurs przedmiotowy z chemii dla uczniów gimnazjów 13 stycznia 2017 r. zawody II stopnia (rejonowe) Kod ucznia Suma punktów Witamy Cię na drugim etapie konkursu chemicznego. Podczas konkursu możesz korzystać
Bardziej szczegółowoZad: 5 Oblicz stężenie niezdysocjowanego kwasu octowego w wodnym roztworze o stężeniu 0,1 mol/dm 3, jeśli ph tego roztworu wynosi 3.
Zad: 1 Oblicz wartość ph dla 0,001 molowego roztworu HCl Zad: 2 Oblicz stężenie jonów wodorowych jeżeli wartość ph wynosi 5 Zad: 3 Oblicz stężenie jonów wodorotlenkowych w 0,05 molowym roztworze H 2 SO
Bardziej szczegółowoSTAłA I STOPIEŃ DYSOCJACJI; ph MIX ZADAŃ Czytaj uważnie polecenia. Powodzenia!
STAłA I STOPIEŃ DYSOCJACJI; ph MIX ZADAŃ Czytaj uważnie polecenia. Powodzenia! 001 Obliczyć stężenie molowe jonów Ca 2+ w roztworze zawierającym 2,22g CaCl2 w 100 ml roztworu, przyjmując a = 100%. 002
Bardziej szczegółowoMAŁOPOLSKI KONKURS CHEMICZNY
Kod ucznia MAŁOPOLSKI KONKURS CHEMICZNY dla uczniów dotychczasowych gimnazjów i klas dotychczasowych gimnazjów prowadzonych w szkołach innego typu 8 października 2018 r. Etap I (szkolny) Wypełnia Szkolna
Bardziej szczegółowoXXIV KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY 2016/2017
IMIĘ I NAZWISKO PUNKTACJA SZKOŁA KLASA NAZWISKO NAUCZYCIELA CHEMII I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE Inowrocław 2 maja 217 Im. Jana Kasprowicza INOWROCŁAW XXIV KONKURS CHEMICZNY DLA GIMNAZJALISTÓW ROK SZKOLNY
Bardziej szczegółowoODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII I GOSPODARKA ODPADAMI STUDIA STACJONARNE
PROGRAM ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Z CHEMII (SEMESTR ZIMOWY) ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII I GOSPODARKA ODPADAMI STUDIA STACJONARNE Ćwiczenie 1 (Karty pracy laboratoryjnej: 1a, 1b, 1d, 1e) 1. Organizacja ćwiczeń.
Bardziej szczegółowoOZNACZANIE ZAWARTOŚCI MANGANU W GLEBIE
OZNACZANIE ZAWARTOŚCI MANGANU W GLEBIE WPROWADZENIE Przyswajalność pierwiastków przez rośliny zależy od procesów zachodzących między fazą stałą i ciekłą gleby oraz korzeniami roślin. Pod względem stopnia
Bardziej szczegółowoCzęść laboratoryjna. Sponsorzy
XXVII Ogólnopolski Konkurs Chemiczny dla młodzieży szkół średnich Politechnika Śląska Wydział Chemiczny Polskie Towarzystwo Chemiczne Stowarzyszenie Przyjaciół Wydziału Chemicznego Gliwice, 23 marca 2019
Bardziej szczegółowoKuratorium Oświaty w Lublinie
Kuratorium Oświaty w Lublinie ZESTAW ZADAŃ KONKURSOWYCH Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW ROK SZKOLNY 2015/2016 KOD UCZNIA ETAP OKRĘGOWY Instrukcja dla ucznia 1. Zestaw konkursowy zawiera 12 zadań. 2. Przed
Bardziej szczegółowoZMIĘKCZANIE WODY NA KATIONICIE SODOWYM.
ZMIĘKCZANIE WODY NA KATIONICIE SODOWYM. 1. WPROWADZENIE Jonity są to ciała stałe, nierozpuszczalne w wodzie, które wykazują zdolność wymiany jonów wchodzących w ich skład na jony zawarte w roztworze wodnym.
Bardziej szczegółowoObliczenia stechiometryczne, bilansowanie równań reakcji redoks
Obliczenia stechiometryczne, bilansowanie równań reakcji redoks Materiały pomocnicze do zajęć wspomagających z chemii opracował: dr Błażej Gierczyk Wydział Chemii UAM Obliczenia stechiometryczne Podstawą
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE
GIMNAZJUM NR 2 W RYCZOWIE WYMAGANIA EDUKACYJNE niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z CHEMII w klasie II gimnazjum str. 1 Wymagania edukacyjne niezbędne do
Bardziej szczegółowoEGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2018 Nazwa kwalifikacji: Przygotowywanie sprzętu, odczynników chemicznych i próbek do badań analitycznych
Bardziej szczegółowo... ...J CD CD. N "f"'" Sposób i filtr do usuwania amoniaku z powietrza. POLITECHNIKA LUBELSKA, Lublin, PL 09.11.2009 BUP 23/09
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19)PL (11)212766 (13) 81 (21) Numer zgłoszenia 385072 (51) Int.CI 801D 53/04 (2006.01) C01C 1/12 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data
Bardziej szczegółowoIX Podkarpacki Konkurs Chemiczny 2016/2017. ETAP I r. Godz Zadanie 1 (11 pkt)
IX Podkarpacki Konkurs Chemiczny 016/017 ETAP I 10.11.016 r. Godz. 10.00-1.00 Uwaga! Masy molowe pierwiastków podano na końcu zestawu. KOPKCh Zadanie 1 (1) 1. Liczba elektronów walencyjnych w atomach bromu
Bardziej szczegółowoADSORPCJA BŁĘKITU METYLENOWEGO I JODU NA WYBRANYCH WĘGLACH AKTYWNYCH
Węgiel aktywny w ochronie środowiska i przemyśle (2006) ZYGMUNT DĘBOWSKI, EWA OKONIEWSKA Politechnika Częstochowska, Wydział Inżynierii i Ochrony Środowiska ul. Brzeźnicka 60a, 42-200 Częstochowa ADSORPCJA
Bardziej szczegółowoKryteria oceniania z chemii kl VII
Kryteria oceniania z chemii kl VII Ocena dopuszczająca -stosuje zasady BHP w pracowni -nazywa sprzęt laboratoryjny i szkło oraz określa ich przeznaczenie -opisuje właściwości substancji używanych na co
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych
UNIWERSYTET GDAŃSKI WYDZIAŁ CHEMII Pracownia studencka Katedra Analizy Środowiska Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Ćwiczenie nr 3 OZNACZANIE CHLORKÓW METODĄ SPEKTROFOTOMETRYCZNĄ Z TIOCYJANIANEM RTĘCI(II)
Bardziej szczegółowoRoztwory buforowe (bufory) (opracowanie: dr Katarzyna Makyła-Juzak)
Roztwory buforowe (bufory) (opracowanie: dr Katarzyna Makyła-Juzak) 1. Właściwości roztworów buforowych Dodatek nieznacznej ilości mocnego kwasu lub mocnej zasady do czystej wody powoduje stosunkowo dużą
Bardziej szczegółowoHYDROLIZA SOLI. ROZTWORY BUFOROWE
Ćwiczenie 9 semestr 2 HYDROLIZA SOLI. ROZTWORY BUFOROWE Obowiązujące zagadnienia: Hydroliza soli-anionowa, kationowa, teoria jonowa Arrheniusa, moc kwasów i zasad, równania hydrolizy soli, hydroliza wieloetapowa,
Bardziej szczegółowoEGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2018 Nazwa kwalifikacji: Przygotowywanie sprzętu, odczynników chemicznych i próbek do badań analitycznych
Bardziej szczegółowoPropozycja planu wynikowego Chemia Nowej Ery - klasa 2 gimnazjum
1 Propozycja planu wynikowego Chemia Nowej Ery - klasa 2 gimnazjum Tytuł rozdziału w podręczniku Temat lekcji Dział III. Woda i roztwory wodne Treści nauczania 7. Poznajemy związek chemiczny wodoru i tlenu
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp... 9
Spis treści Wstęp... 9 1. Szkło i sprzęt laboratoryjny 1.1. Szkła laboratoryjne własności, skład chemiczny, podział, zastosowanie.. 11 1.2. Wybrane szkło laboratoryjne... 13 1.3. Szkło miarowe... 14 1.4.
Bardziej szczegółowoDrogi uczniu zostań Mistrzem Chemii!
Chemia klasa II kwasy Drogi uczniu zostań Mistrzem Chemii! Cała Twoja kariera szkolna zależy tak naprawdę od Ciebie. Jeśli chcesz poszerzyć swoją wiedzę i umiejętności z zakresu chemii lub powtórzyć określoną
Bardziej szczegółowoWPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW
WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW Wstęp W przypadku trudno rozpuszczalnej soli, mimo osiągnięcia stanu nasycenia, jej stężenie w roztworze jest bardzo małe i przyjmuje się, że ta
Bardziej szczegółowoFragmenty Działu 5 z Tomu 1 REAKCJE W ROZTWORACH WODNYCH
Fragmenty Działu 5 z Tomu 1 REAKCJE W ROZTWORACH WODNYCH Podstawy dysocjacji elektrolitycznej. Zadanie 485 (1 pkt.) V/2006/A2 Dysocjacja kwasu ortofosforowego(v) przebiega w roztworach wodnych trójstopniowo:
Bardziej szczegółowoRealizacja wymagań szczegółowych podstawy programowej w poszczególnych tematach podręcznika Chemia Nowej Ery dla klasy siódmej szkoły podstawowej
Realizacja wymagań szczegółowych podstawy programowej w poszczególnych tematach podręcznika Chemia Nowej Ery dla klasy siódmej szkoły podstawowej Temat w podręczniku Substancje i ich przemiany 1. Zasady
Bardziej szczegółowoPODKARPACKI GIMNAZJALNY KONKURS CHEMICZNY
12 stycznia 2017 r. PODKARPACKI GIMNAZJALNY KONKURS CHEMICZNY Szkoła (pieczątka) Imię i nazwisko ucznia Klasa Imię i nazwisko nauczyciela (tabelkę poniżej wypełnia zespół sprawdzający) Test 1 2 3 4 5 6
Bardziej szczegółowoRealizacja wymagań szczegółowych podstawy programowej z chemii dla klasy siódmej szkoły podstawowej
Realizacja wymagań szczegółowych podstawy programowej z chemii dla klasy siódmej szkoły podstawowej Nauczyciel: Marta Zielonka Temat w podręczniku Substancje i ich przemiany 1. Zasady bezpiecznej pracy
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2016/2017 eliminacje rejonowe
kod ŁÓDZKIE CENTRUM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI I KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO Uzyskane punkty.. WOJEWÓDZKI KONKURS PRZEDMIOTOWY Z CHEMII DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW - rok szkolny 2016/2017 eliminacje rejonowe Zadanie
Bardziej szczegółowob) Podaj liczbę moli chloru cząsteczkowego, która całkowicie przereaguje z jednym molem glinu.
Informacja do zadań 1 i 2 Chlorek glinu otrzymuje się w reakcji glinu z chlorowodorem lub działając chlorem na glin. Związek ten tworzy kryształy, rozpuszczalne w wodzie zakwaszonej kwasem solnym. Z roztworów
Bardziej szczegółowoEGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2018 Nazwa kwalifikacji: Przygotowywanie sprzętu, odczynników chemicznych i próbek do badań analitycznych
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 1. Reakcje charakterystyczne miedzi(ii)
IX. Analiza jakościowa biopierwiastków Zagadnienia Biopierwiastki: mikro i makroelementy Reakcje charakterystyczne biopierwiastków Ćwiczenie 1 Reakcje charakterystyczne miedzi(ii) 2 mol/dm 3 CuSO 4 0,5
Bardziej szczegółowoCHEMIA KLASA II I PÓŁROCZE
CHEMIA KLASA II I PÓŁROCZE wymienia zasady bhp dotyczące obchodzenia się z kwasami definiuje pojęcia: elektrolit i nieelektrolit wyjaśnia, co to jest wskaźnik i wymienia trzy przykłady odróżnia kwasy od
Bardziej szczegółowo2.1. Charakterystyka badanego sorbentu oraz ekstrahentów
BADANIA PROCESU SORPCJI JONÓW ZŁOTA(III), PLATYNY(IV) I PALLADU(II) Z ROZTWORÓW CHLORKOWYCH ORAZ MIESZANINY JONÓW NA SORBENCIE DOWEX OPTIPORE L493 IMPREGNOWANYM CYANEXEM 31 Grzegorz Wójcik, Zbigniew Hubicki,
Bardziej szczegółowoMAŁOPOLSKI KONKURS CHEMICZNY
Kod ucznia MAŁOPOLSKI KONKURS CHEMICZNY dla uczniów szkół podstawowych 24 października 2018 r. Etap I (szkolny) Wypełnia Komisja Etapu Szkolnego Zadanie 1 2 3 4 5 6 7 Maksymalna liczba 1 2 1 6 4 9 2 Liczba
Bardziej szczegółowoPolitechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania
Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki Katedra Inżynierii Systemów Sterowania Automatyka zastosowania, metody i narzędzia, perspektywy Synteza systemów sterowania z wykorzystaniem regulatorów
Bardziej szczegółowoEGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2018 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Układ graficzny CKE 2018 Nazwa kwalifikacji: Organizacja i kontrolowanie procesów technologicznych w przemyśle chemicznym Oznaczenie
Bardziej szczegółowoWydział Chemiczny, Politechnika Wrocławska. Zastosowanie polimerów funkcjonalnych do usuwania/odzysku metali z surowców wtórnych
Wydział Chemiczny, Politechnika Wrocławska Zastosowanie polimerów funkcjonalnych do usuwania/odzysku metali z surowców wtórnych naliza próbek środowiskowych i przemysłowych - laboratorium Prowadzący: dr
Bardziej szczegółowoHYDROLIZA SOLI. 1. Hydroliza soli mocnej zasady i słabego kwasu. Przykładem jest octan sodu, dla którego reakcja hydrolizy przebiega następująco:
HYDROLIZA SOLI Hydroliza to reakcja chemiczna zachodząca między jonami słabo zdysocjowanej wody i jonami dobrze zdysocjowanej soli słabego kwasu lub słabej zasady. Reakcji hydrolizy mogą ulegać następujące
Bardziej szczegółowo