(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11)

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: (97) O udzieleniu patentu europejskiego ogłoszono: Europejski Biuletyn Patentowy 2007/49 EP B1 (13) T3 (51) Int. Cl. C07D295/185 A61K31/496 C07D261/08 C07D209/16 A61K31/495 C07D231/12 C07D239/26 A61K31/506 C07D277/28 A61P29/00 A61P33/00 A61P31/00 A61P37/00 A61P35/00 A61P25/00 (54) Tytuł wynalazku: Pochodne alkilopiperazyno- i alkilohomopiperazynokarboksylanów, ich wytwarzanie i ich zastosowanie jako inhibitorów enzymu FAAH (30) Pierwszeństwo: FR ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) (43) Zgłoszenie ogłoszono: Europejski Biuletyn Patentowy 2006/46 (45) O złożeniu tłumaczenia patentu ogłoszono: Wiadomości Urzędu Patentowego 03/2008 (73) Uprawniony z patentu: Sanofi-Aventis, Paris, FR (72) Twórca (y) wynalazku: PL/EP T3 ABOUABDELLAH Ahmed, Thiais, FR ALMARIO GARCIA Antonio, Chatenay Malabry, FR HOORNAERT Christian, Antony, FR LI Adrien Tak, Fontenay aux Roses, FR (74) Pełnomocnik: Przedsiębiorstwo Rzeczników Patentowych Patpol Sp. z o.o. rzecz. pat. Krajewska Krystyna Warszawa 130 skr. poczt. 37 Uwaga: W ciągu dziewięciu miesięcy od publikacji informacji o udzieleniu patentu europejskiego, każda osoba może wnieść do Europejskiego Urzędu Patentowego sprzeciw dotyczący udzielonego patentu europejskiego. Sprzeciw wnosi się w formie uzasadnionego na piśmie oświadczenia. Uważa się go za wniesiony dopiero z chwilą wniesienia opłaty za sprzeciw (Art. 99 (1) Konwencji o udzielaniu patentów europejskich).

2 EP Opis Przedmiotem wynalazku są pochodne alkilopiperazyno- i alkilohomopiperazynokarboksylanów, ich wytwarzanie oraz ich zastosowanie w lecznictwie. Znane są już pochodne fenyloalkilokarbaminianów, dioksano-2 alkilokarbaminianów oraz 1- piperazyno- i 1-homopiperazynokarboksylanów opisane odpowiednio w dokumentach WO2004/ A, WO2004/ A i WO2005/070910, inhibitory enzymu FAAH (Fatty Acid Amido Hydrolase). Istnieje ciągle potrzeba znalezienia i udoskonalenia produktów, będących inhibitorami enzymu FAAH. Związki według wynalazku odpowiadają temu celowi. Związki według wynalazku odpowiadają ogólnemu wzorowi (I): w którym: n oznacza liczbę całkowitą równą 1 lub 2; p oznacza liczbę całkowitą wynoszącą od 1 do 7; A jest wybrane spośród jednej lub kilku grup X, Y i/lub Z; X oznacza grupę metylenową ewentualnie podstawioną jedną lub dwiema grupami C 1-6 -alkilową, C cykloalkilową lub C 3-7 -cykloalkilo-c 1-3 -alkilenową; Y oznacza albo grupę C 2 -alkenylenową ewentualnie podstawioną jedną lub dwiema grupami C 1-6 -alkilową, C 3-7 -cykloalkilową lub C 3-7 -cykloalkilo-c 1-3 -alkilenową; albo grupę C 2 -alkinylenową; Z oznacza grupę o wzorze:

3 2 o oznacza liczbę całkowitą wynoszącą od 1 do 5; r i s oznaczają liczby całkowite i są określone tak, że r+s jest liczbą wynoszącą od 1 do 5; G oznacza wiązanie pojedyncze, atom tlenu lub siarki, grupę SO, SO 2, C=O lub CH(OH); R 1 oznacza grupę R 4 ewentualnie podstawioną jedną lub kilkoma grupami R 5 i/lub R 6 ; R 4 oznacza grupę wybraną spośród fenylu, pirydynylu, pirymidynylu, pirydazynylu, pirazynylu, triazynylu, pirolilu, furanylu, tienylu, imidazolilu, oksazolilu, tiazolilu, pirazolilu, izoksazolilu, izotiazolilu, oksadiazolilu, tiadiazolilu, triazolilu, tetrazolilu, naftalenylu, difenylometylu, chinolinylu, tetrahydrochinolinylu, izochinolinylu, tetrahydroizochinolinylu, chinazolinylu, chinoksalinylu, ftalazynylu, cynnolinylu, naftyrydynylu, benzofuranylu, dihydrobenzofuranylu, benzotienylu, dihydrobenzotienylu, indolilu, indolinylu, indanylu, indazolilu, izoindolilu, benzimidazolilu, benzoksazolilu, benzizoksazolilu, benzotiazolilu, benzizotiazolilu, benzotriazolilu, benzoksadiazolilu, benzotiadiazolilu, pirolopirydynylu, furopirydynylu, tienopirydynylu, imidazopirydynylu, oksazolopirydynylu, tiazolopirydynylu, pirazolopirydynylu, izoksazolopirydynylu, izotiazolopirydynylu; R 5 oznacza atom fluorowca lub grupę cyjanową, nitrową, C 1-6 -alkilową, C 1-6 -alkoksylową, hydroksylową, C tioalkilową, C 1-6 -fluoroalkilową, C 1-6 -fluoroalkoksylową, C 1-6 -fluorotioalkilową, NR 7 R 8, NR 7 COR 8, NR 7 CO 2 R 8, NR 7 SO 2 R 8, COR 7, CO 2 R 7, CONR 7 R 8, SO 2 R 7, SO 2 NR 7 R 8 lub -O-(C 1-3 -alkileno)-o; R 6 oznacza grupę fenylową, fenyloksy, benzyloksy, naftalenylową, pirydynylową, pirymidynylową, pirydazynylową lub pirazynylową; przy czym grupa lub grupy R 6 są ewentualnie podstawione przez jedną lub kilka grup R 5 jednakowych lub różnych od siebie; R 7 i R 8 oznaczają niezależnie od siebie atom wodoru lub grupę C 1-6 -alkilową albo tworzą z atomem lub atomami, które je niosą, pierścień wybrany spośród azetydyny, pirolidyny, piperydyny, morfoliny, tiomorfoliny, azepiny, piperazyny, przy czym ten pierścień jest ewentualnie podstawiony grupą C 1-6 -alkilową lub benzylową; R 2 oznacza atom wodoru lub grupę C 1-6 -alkilową; R 3 oznacza atom wodoru lub grupę C 1-6 -alkilową, C 3-7 -cykloalkilową, C 3-7 -cykloalkilo-c 1-3 -alkilową. W ramach wynalazku związki o ogólnym wzorze (I) mogą więc zawierać kilka grup A jednakowych lub różnych od siebie. Wśród związków o ogólnym wzorze (I) pierwsza podgrupa związków jest utworzona ze związków, w których: n oznacza liczbę całkowitą równą 1 lub 2; p oznacza liczbę całkowitą wynoszącą od 1 do 7; A jest wybrane spośród jednej lub kilku grup X i/lub Y; X oznacza grupę metylenową, ewentualnie podstawioną jedną lub dwiema grupami C 1-6 -alkilowymi, bardziej szczegółowo metylowymi; Y oznacza albo grupę C 2 -alkenylenową, albo grupę C 2 -alkinylenową; G oznacza wiązanie pojedyncze, atom tlenu lub grupę C=O; R 1 oznacza grupę R 4 ewentualnie podstawioną jedną lub kilkoma grupami R 5 i/lub R 6 ; R 4 oznacza grupę wybraną spośród fenylu, naftalenylu, difenylometylu, chinolinylu, indolilu, pirazolilu, izoksazolilu, pirymidynylu, tiazolilu; R 5 oznacza atom fluorowca, bardziej szczegółowo chloru, fluoru, bromu lub jodu, lub grupę cyjano, C alkilową, bardziej szczegółowo metyl, izopropyl lub tert-butyl, C 1-6 -alkoksy, bardziej szczegółowo metoksy,

4 3 C 1-6 -fluoroalkilową, bardziej szczegółowo trifluorometylową, C 1-6 -fluoroalkoksy, bardziej szczegółowo trifluorometoksy, lub -O-(C 1-3 -alkileno)-o, bardziej szczegółowo -OCH 2 O-; R 6 oznacza grupę fenylową, naftalenylową lub benzyloksy; R 2 oznacza atom wodoru lub grupę C 1-6 -alkilową; R 3 oznacza atom wodoru lub grupę C 1-6 -alkilową, C 3-7 -cykloalkilową, C 3-7 -cykloalkilo-c 1-3 -alkilową. Spośród związków o ogólnym wzorze (I) druga grupa związków jest utworzona ze związków, w których: n oznacza liczbę całkowitą równą 1; p oznacza liczbę całkowitą wynoszącą od 1 do 4; A jest wybrane spośród jednej lub kilku grup X i/lub Y; X oznacza grupę metylenową, ewentualnie podstawioną przez jedną lub dwie grupy C 1-6 -alkilowe, bardziej szczegółowo metyl; Y oznacza grupę C 2 -alkinylenową; G oznacza wiązanie pojedyncze lub atom tlenu; R 1 oznacza grupę R 4 ewentualnie podstawioną przez jedną lub kilka grup R 5 i/lub R 6 ; R 4 oznacza grupę wybraną spośród fenylu, naftalenylu, izoksazolilu; R 5 oznacza atom fluorowca, bardziej szczegółowo chloru lub fluoru, albo grupę cyjano, C 1-6 -alkoksy, bardziej szczegółowo metoksy, C 1-6 -fluoroalkil, bardziej szczegółowo trifluorometyl; R 6 oznacza grupę fenylową; R 2 oznacza atom wodoru lub grupę C 1-6 -alkilową; R 3 oznacza atom wodoru lub grupę C 1-6 -alkilową, C 3-7 -cykloalkilową, C 3-7 -cykloalkilo-c 1-3 -alkilową. Spośród związków o ogólnym wzorze (I) trzecia podgrupa związków jest utworzona ze związków, w których: n, p, A, X, Y, Z, o, r, s, G, R 1, R 4, R 5, R 6, R 7 i R 8 są takie, jak określono w ogólnym wzorze (I) lub w podgrupach, takich jak określono wyżej; R 2 oznacza atom wodoru; R 3 oznacza atom wodoru lub grupę C 1-6 -alkilową, bardziej szczegółowo metyl, C 3-7 -cykloalkilową, bardziej szczegółowo cyklopropyl, lub C 3-7 -cykloalkilo-c 1-3 -alkilową, bardziej szczegółowo -CH 2 -cyklopropyl. Spośród związków o ogólnym wzorze (I), można wymienić następujące związki: - 4-(2-bifenyl-3-iloetylo)piperazyno-1-karboksylan 2-(metyloamino)-2-oksoetylu - 4-(2-bifenyl-4-iloetylo)piperazyno-1-karboksylan 2-(metyloamino)-2-oksoetylu - 4-[2-(1-naftylo)etylo]piperazyno-1-karboksylan 2-(metyloamino)-2-oksoetylu - 4-{2-[3-(4-chlorofenylo)izoksazol-5-ilo]etylo}piperazyno-1-karboksylan 2-(metyloamino)-2-oksoetylu - 4-{2-[5-(4-chlorofenylo)izoksazol-3-ilo]etylo}piperazyno-1-karboksylan 2-(metyloamino)-2-oksoetylu - 4-(3-bifenyl-3-ilopropylo)piperazyno-1-karboksylan 2-(metyloamino)-2-oksoetylu - 4-(3-bifenyl-4-ilopropylo)piperazyno-1-karboksylan 2-(metyloamino)-2-oksoetylu - 4-(3-bifenyl-3-ilo-1,1-dimetylopropylo)piperazyno-1-karboksylan 2-(metyloamino)-2-oksoetylu - 4-[3-(3 -chlorobifenyl-3-ilo)propylo]piperazyno-1-karboksylan 2-(metyloamino)-2-oksoetylu - 4-[3-(4 -chlorobifenyl-3-ilo)propylo]piperazyno-1-karboksylan 2-(metyloamino)-2-oksoetylu - 4-[3-(3 -metoksybifenyl-3-ilo)propylo]piperazyno-1-karboksylan 2-(metyloamino)-2-oksoetylu - 4-[3-(4 -metoksybifenyl-3-ilo)propylo]piperazyno-1-karboksylan 2-(metyloamino)-2-oksoetylu - 4-[3-(3 -chlorobifenyl-4-ilo)propylo]piperazyno-1-karboksylan 2-(metyloamino)-2-oksoetylu

5 4-4-[3-(4 -chlorobifenyl-4-ilo)propylo]piperazyno-1-karboksylan 2-(metyloamino)-2-oksoetylu - 4-[3-(2-naftylo)propylo]piperazyno-1-karboksylan 2-(metyloamino)-2-oksoetylu - 4-{3-[5-(4-chlorofenylo)izoksazol-3-ilo]propylo}piperazyno-1-karboksylan 2-(metyloamino)-2-oksoetylu - 4-{3-[3-(4-chlorofenylo)izoksazol-5-ilo]propylo}piperazyno-1-karboksylan 2-(metyloamino)-2-oksoetylu - 4-[4-(3-chlorofenylo)butylo]piperazyno-1-karboksylan 2-(metyloamino)-2-oksoetylu - 4-[4-(4-chlorofenylo)butylo]piperazyno-1-karboksylan 2-(metyloamino)-2-oksoetylu - 4-{4-[3-(trifluorometylo)fenylo]butylo}piperazyno-1-karboksylan 2-(metyloamino)-2-oksoetylu - 4-{4-[4-(trifluorometylo)fenylo]butylo}piperazyno-1-karboksylan 2-(metyloamino)-2-oksoetylu - 4-{4-[4-(trifluorometylo)fenylo]but-3-yn-1-ylo}piperazyno-1-karboksylan 2-(metyloamino)-2-oksoetylu - 4-[5-(3-chlorofenylo)pent-4-yn-1-ylo]piperazyno-1-karboksylan 2-(metyloamino)-2-oksoetylu - 4-[5-(2,4-dichlorofenylo)pent-4-yn-1-ylo]piperazyno-1-karboksylan 2-(metyloamino)-2-oksoetylu - 4-[5-(2,5-dichlorofenylo)pent-4-yn-1-ylo]piperazyno-1-karboksylan 2-(metyloamino)-2-oksoetylu - 4-[5-(3,4-dichlorofenylo)pent-4-yn-1-ylo]piperazyno-1-karboksylan 2-(metyloamino)-2-oksoetylu - 4-[5-(3-chloro-4-fluorofenylo)pent-4-yn-1-ylo]piperazyno-1-karboksylan 2-(metyloamino)-2-oksoetylu - 4-[3-(2-chlorofenoksy)propylo]piperazyno-1-karboksylan 2-(metyloamino)-2-oksoetylu - 4-[3-(3-chlorofenoksy)propylo]piperazyno-l-karboksylan 2-(metyloamino)-2-oksoetylu - 4-[3-(4-chlorofenoksy)propylo]piperazyno-1-karboksylan 2-(metyloamino)-2-oksoetylu - 4-[3-(2,3-dichlorofenoksy)propylo]piperazyno-1-karboksylan 2-(metyloamino)-2-oksoetylu - 4-[3-(2,4-dichlorofenoksy)propylo]piperazyno-1-karboksylan 2-(metyloamino)-2-oksoetylu - 4-[3-(2,5-dichlorofenoksy)propylo]piperazyno-1-karboksylan 2-(metyloamino)-2-oksoetylu - 4-[3-(2,6-dichlorofenoksy)propylo]piperazyno-1-karboksylan 2-(metyloamino)-2-oksoetylu - 4-[3-(3,5-dichlorofenoksy)propylo]piperazyno-1-karboksylan 2-(metyloamino)-2-oksoetylu. Związki o ogólnym wzorze (I) mogą zawierać jeden lub kilka węgli asymetrycznych. Mogą istnieć w postaci enancjomerów lub diastereoizomerów. Związki o ogólnym wzorze (I) mogą też istnieć w postaci stereoizomerów cis (Z) lub trans (E). Te stereoizomery, enancjomery i diastereoizomery, jak też ich mieszaniny, włączając mieszaniny racemiczne, stanowią część wynalazku. Związki o wzorze (I) mogą istnieć w postaci zasady lub soli addycyjnych z kwasami. Takie sole addycyjne są częścią wynalazku. Sole te korzystnie wytwarza się z kwasami dopuszczalnymi farmaceutycznie, ale sole z innymi kwasami przydatnymi np. do oczyszczania lub wyodrębniania związków o wzorze (I) stanowią również część wynalazku. Związki o ogólnym wzorze (I) mogą znajdować się w postaci hydratów lub solwatów, a mianowicie w postaci asocjacji lub połączeń z jedną lub kilkoma cząsteczkami wody lub z rozpuszczalnikiem. Takie hydraty i solwaty stanowią też część wynalazku. W ramach wynalazku rozumie się przez: - C t-z, gdzie t i z mogą przybierać wartości od 1 do 7, łańcuch węglowy, który może zawierać od t do z atomów węgla np. C 1-3 łańcuch węglowy, który może zawierać od 1 do 3 atomów węgla; - alkil, grupę alifatyczną nasyconą, liniową lub rozgałęzioną np. grupa C 1-6 -alkilowa oznacza łańcuch węglowy od 1 do 6 atomów węgla, liniowy lub rozgałęziony, bardziej szczegółowo metyl, etyl, propyl, izopropyl, butyl, izobutyl, tert-butyl, pentyl, heksyl;

6 5 - alkilen, grupę alkilową dwuwartościową nasyconą, liniową lub rozgałęzioną np. grupa C 1-3 -alkilenowa oznacza łańcuch węglowy dwuwartościowy od 1 do 3 atomów węgla, liniowy lub rozgałęziony, bardziej szczegółowo metylen, etylen, 1-metyloetylen, propylen; - cykloalkil, grupę cykloalkilową np. grupa C 3-7 -cykloalkilowa oznacza cykliczną grupę węglową od 3 do 7 atomów węgla, bardziej szczegółowo cyklopropyl, cyklobutyl, cyklopentyl, cykloheksyl, cykloheptyl; - alkenylen, grupę alifatyczną o 2 węglach, nienasyconą, dwuwartościową, bardziej szczegółowo etylen; - C 2 -alkinylen, grupę C C-; - alkoksy, grupę O-alkilową o łańcuchu alifatycznym nasyconym, liniowym lub rozgałęzionym; - tioalkil, grupę S-alkilową o łańcuchu alifatycznym nasyconym, liniowym lub rozgałęzionym; - fluoroalkil, grupę alkilową, w której jeden lub kilka atomów wodoru zostało podstawionych atomem fluoru; - fluoroalkoksy, grupę alkoksy, w której jeden lub kilka atomów wodoru zostało podstawionych atomem fluoru; - fluorotioalkil, grupę tioalkilową, w której jeden lub kilka atomów wodoru zostało podstawionych atomem fluoru; - atom fluorowca, fluor, chlor, brom lub jod. Związki według wynalazku można wytworzyć różnymi metodami, objaśnionymi schematami, które nastąpią. A więc zgodnie z pierwszą metodą (schemat 1) związki o ogólnym wzorze można wytworzyć, poddając reakcji aminę o ogólnym wzorze (IV), w którym R, G, A, p i n są takie, jak określono w ogólnym wzorze (I), z węglanem o ogólnym wzorze (IIIa), w którym V oznacza atom wodoru lub grupę nitro, R 2 jest taki, jak określono w ogólnym wzorze (I) i R oznacza grupę metylową lub etylową. Tak otrzymany karbaminianoester o ogólnym wzorze (II) przekształca się następnie w związek o ogólnym wzorze (I) przez aminolizę za pomocą aminy o ogólnym wzorze R 3 NH 2, w którym R 3 jest taki, jak określono w ogólnym wzorze (I). Reakcję aminolizy można przeprowadzić w rozpuszczalniku, takim jak metanol lub etanol, albo w mieszaninie rozpuszczalników, takich jak metanol i tetrahydrofuran. Schemat 1 Inna metoda (schemat 2) otrzymania związków o ogólnym wzorze (I) polega na poddaniu reakcji pochodnej piperazyny lub homopiperazyny o ogólnym wzorze (VII), w którym PG oznacza grupę zabezpieczającą, taką jak tert-butyloksykarbonylowa (Boc), z węglanem o ogólnym wzorze (IIIb), w którym V oznacza atom wodoru lub grupę nitro i R 2 oraz R 3 są takie, jak określono we ogólnym wzorze (I), po czym na usunięciu grupy zabezpieczającej z otrzymanego związku np. w obecności roztworu kwasu

7 6 chlorowodorowego w rozpuszczalniku, takim jak izopropanol. Tak uzyskany karbaminianoamid o ogólnym wzorze (V) przekształca się następnie w związek o ogólnym wzorze (I), przez reakcję z pochodną o ogólnym wzorze (VI), w którym R 1, G, p, i A są takie, jak określono w ogólnym wzorze (I) i W oznacza atom chloru, bromu lub jodu, albo grupę mesylanową lub tosylanową. Reakcję N-alkilowania można prowadzić w rozpuszczalniku, takim jak acetonitryl lub toluen, w obecności zasady, takiej jak węglan potasu lub diizopropyloetyloamina. Schemat 2 2) usuwanie grup zabezpieczających Związki o ogólnym wzorze (I), (II) i (IV), w którym R 1 oznacza grupę typu arylo-aryl, arylo-heteroaryl, heteroarylo-aryl lub heteroarylo-heteroaryl, można również wytworzyć przez reakcję odpowiednich związków o ogólnym wzorze (I), (II) lub (IV), w których R 4 jest podstawiony atomem chloru, bromu, jodu lub przez grupę trifluorometanosulfonianową, w pozycji, gdzie powinna być wprowadzona grupa R 6, z pochodną kwasu arylo- lub heteroaryloborowego zgodnie z warunkami reakcji Suzuki (Chem.Rev.,1995,95, ) albo z pochodną arylo- lub heteroarylotrialkilowodorku cyny zgodnie z warunkami reakcji Stille (Angew.Chem.Int.Ed.1986,25, ). Węglany o ogólnym wzorze (IIIa) i (IIIb) można wytworzyć każdą metodą opisaną w literaturze np. przez reakcję alkoholu o ogólnym wzorze odpowiadającym HOCHR 2 COOR, gdzie R oznacza grupę metylową lub etylową, albo HOCHR 2 CONHR 3, gdzie R 3 jest taki, jak określono w ogólnym wzorze (I), z chloromrówczanem fenylu lub 4-nitrofenylu, w obecności zasady, takiej jak trietyloamina lub diizopropyloamina. Związki o ogólnym wzorze (IV), (VI) i (VII), jak też aminy o ogólnym wzorze R 3 NH 2, kiedy ich sposób wytwarzania nie jest opisany, są dostępne w handlu lub opisane w literaturze, albo można je wytworzyć różnymi metodami opisanymi w literaturze lub znanymi fachowcowi. Przedmiotem wynalazku według innego z jego aspektów są też związki o wzorze (II) i (IV). Te związki są użyteczne jako produkty pośrednie syntezy związków o wzorze (I). Przykłady, które nastąpią, ilustrują wytwarzanie niektórych związków według wynalazku. Te przykłady nie są ograniczające i mają tylko objaśnić wynalazek. Mikroanaliza, widma I.R. i N.M.R. i/lub LC- MS (chromatografia cieczowa sprzężona z spektroskopią masową) potwierdzają struktury i czystość otrzymanych związków. Tt( C) oznacza temperaturę topnienia w stopniach Celsjusza. Numery podane w nawiasach w tytułach przykładów odpowiadają numerom z 1-szej kolumny tablicy poniżej.

8 Przykład 1 (związek nr 85) trans-4-(3-fenyloprop-2-en-1-ylo)piperazyno-1-karboksylan 2-(metyloamino)-2-oksoetylu trans-4-(3-fenyloprop-2-en-1-ylo)piperazyno-1-karboksylan 2-(etoksy)-2-oksoetylu Ogrzewa się w 80 C w ciągu nocy roztwór 1,40 g (6,93 milimola) trans-1-cynamylopiperazyny i 1,74 g (7,76 milimola) {[(fenoksy)karbony]oksy}octanu etylu (J.Med.Chem.,1999,2, ) w 15 ml toluenu. Odparowuje się do sucha i dodaje 50 ml octanu etylu. Przemywa się 2 razy 20 ml wody i 1 raz 10 ml nasyconego wodnego roztworu chlorku sodu. Suszy się nad siarczanem sodu i odparowuje do sucha. Pozostałość oczyszcza się przez chromatografię na żelu krzemionkowym, eluując mieszaniną 50/50 cykloheksanu i octanu etylu, potem octanem etylu, otrzymując 0,814 g produktu w postaci jasnożółtego oleju trans-4-(3-fenyloprop-2-en-1-ylo)piperazyno-1-karboksylan 2-(metyloamino)-2-oksoetylu Rozpuszcza się 0,8 g (2,4 milimola) trans-4-(3-fenyloprop-2-en-1-ylo)piperazyno-1-karboksylanu 2- (etoksy)-2-oksoetylu, otrzymanego w etapie 1.1, w 10 ml 2M roztworu metyloaminy (20 milimoli) w metanolu. Pozostawia się do przereagowania przez półtorej godziny w temperaturze otoczenia, potem odparowuje do sucha. Pozostałość oczyszcza się przez chromatografię na żelu krzemionkowym, eluując najpierw octanem etylu, potem mieszaniną 90/10 octanu etylu i metanolu. Otrzymuje się 0,548 g białego proszku. Temperatura topnienia ( C): LC-MS: M+H = 318 NMR 1 H (DMSO-d 6 ): δ(ppm): 7,80(s szeroki,1h); 7,50-7,15(m,5H); 6,55(d,1H); 6,25(td,1H); 4,40 (s,2h); 3,40(m,4H); 3,10(d,2H); 2,60(d,3H); 2,40(m,4H). Przykład 2 (związek nr 99) 4-{3-[3-(Trifluorometylo)fenylo]prop-2-yn-1-ylo}-1,4-diazepano-1-karboksylan 2-amino-2-oksoetylu

9 {3-[3-(Trifluorometylo)fenylo]prop-2-yn-1-ylo}-1,4-diazepano-1-karboaldehyd Ogrzewa się w 80 C mieszaninę 1,28 g (10 milimoli) 1,4-diazepano-1-karboaldehydu i 0,33 g (11 milimoli) paraformaldehydu w 13 ml dioksanu do uzyskania jednorodnego roztworu. Dodaje się 1,70 g (10 milimoli) 3-trifluorometylofenyloacetylenu rozpuszczonego w 7 ml dioksanu i 1,81 g (10 milimoli) dioctanu miedzi. Ogrzewa się w 80 C w ciągu 4 godzin. Chłodzi się w temperaturze otoczenia i rozcieńcza 75 ml octanu etylu. Przemywa się fazę organiczną 25 ml 30% roztworu wody amoniakalnej, potem nasyconym wodnym roztworem chlorku sodu. Suszy się nad siarczanem sodu i odparowuje do sucha. Pozostałość oczyszcza się przez chromatografię na żelu krzemionkowym, eluując mieszaniną 98/2/0,2, potem 96/4/0,4 i 94/6/0,6 dichlorometanu, metanolu i 30%wody amoniakalnej, otrzymując 2,67 g produktu w postaci żółtego oleju {3-[3-(Trifluorometylo)fenylo]prop-2-yn-1-ylo}-1,4-diazepan Rozpuszcza się 2,63 g (8,48 milimola) 4-{3-[3-(trifluorometylo)fenylo]prop-2-yn-1-ylo}-1,4-diazepano- 1-karboaldehydu otrzymanego w etapie 2.1 w 7,5 ml metanolu. Dodaje się 3,5 ml 35% wodnego roztworu wodorotlenku sodu (30 milimoli) i ogrzewa się w temperaturze wrzenia pod chłodnicą zwrotną w ciągu 3 godzin. Chłodzi się w temperaturze otoczenia. Rozcieńcza się 20 ml wody i 75 ml dichlorometanu. Dekantuje się, potem ekstrahuje fazę wodną 2 razy 25 ml dichlorometanu. Przemywa się fazy organiczne 25 ml wody, potem 25 ml nasyconego wodnego roztworu chlorku sodu. Suszy się nad siarczanem sodu i odparowuje do sucha, otrzymując 2,25 g produktu w postaci czerwonego oleju, używanego jako taki w następnym etapie {3-[3-(Trifluorometylo)fenylo]prop-2-yn-1-ylo}-1,4-diazepano-1-karboksylan 2-(etyloksy)-2-oksoetylu Ogrzewa się w 60 C w ciągu nocy roztwór 2,25 g (7,95 milimola) 4-{3-[3-(trifluorometylo)fenylo]prop- 2-yn-1-ylo}-1,4-diazepanu otrzymanego w etapie 2.2 i 2,68 g (11,9 milimola) {[(fenyloksy)karbonyloksy}octanu etylu w 10 ml toluenu. Dodaje się 5 g krzemionki i odparowuje do sucha. Pozostałość oczyszcza się przez chromatografię na żelu krzemionkowym, eluując mieszaniną 60/40, potem 40/60 cykloheksanu i octanu etylu, następnie octanem etylu, otrzymując 2,42 g produktu w postaci oleju barwy pomarańczowej {3-[3-(Trifluorometylo)fenylo]prop-2-yn-1-ylo}-1,4-diazepano-1-karboksylan 2-amino-2-oksoetylu

10 9 Rozpuszcza się 0,77 g (1,87 milimola) 4-{3-[3-(trifluorometylo)fenylo]prop-2-yn-1-ylo}-1,4-diazepano- 1-karboksylanu 2-(etyloksy)-2-oksoetylu, otrzymanego w etapie 2.3, w 14 ml 7M roztworu amoniaku (98 milimoli) w metanolu. Pozostawia się do przereagowania przez noc w temperaturze otoczenia, potem dodaje 2 g krzemionki i odparowuje do sucha. Pozostałość oczyszcza się przez chromatografię na żelu krzemionkowym, eluując mieszaniną 97/3/0,3, potem 95/5/0,5 i 93/7/0,7 dichlorometanu, metanolu i 30% wody amoniakalnej. Krystalizuje się następnie z mieszaniny octanu etylu i diizopropyloeteru, otrzymując 0,57 g białych kryształów. Temperatura topnienia ( C): LC-MS: M+H = 384 NMR 1 H (CDCl 3 ) δ(ppm): 7,70(s,1H); 7,55(m,2H); 7,45(d,1H); 6,15(m szeroki,1h); 5,50(m szeroki,1h); 4,65 (s,2h); 3,65 (m+s,6h); 2,85(m,4H); 1,95(m,2H). Przykład 3 (związek nr 130) 4-{2-[(4-Chlorofenylo)oksy]etylo}piperazyno-1-karboksylan 2-(metyloamino)-2-oksoetylu 3.1. Węglan 4-nitrofenylu i 2-(metyloamino)-2-oksoetylu Do zawiesiny 2,62 g (29,4 milimola) 2-hydroksy-N-metyloacetamidu i 16,5 g (58,7 milimola) diizopropyloetyloaminy na nośniku (Ps-DIEA Argonaut, nasycenie = 3,56 milimola/g) w 250 ml dichlorometanu, dodaje się małymi porcjami i w temperaturze otoczenia 5,93 g (29,4 milimola) chloromrówczanu 4-nitrofenylu. Prowadzi się mieszanie orbitalne w temperaturze otoczenia w ciągu 16 godzin. Odsącza się żywicę, przemywa 150 ml dichlorometanu i zatęża się przesącz pod zmniejszonym ciśnieniem. Otrzymuje się 6 g produktu w postaci jasnożółtego ciała stałego, które używa się jako takie w następnym etapie Piperazyno-1,4-dikarboksylan 1,1-dimetyloetylu i 2-(metyloamino)-2-oksoetylu Do roztworu ochłodzonego do 0 C 1,1 g (3 milimole) węglanu 4-nitrofenylu i 2-(metyloamino)-2- oksoetylu, wytworzonego w etapie 3.1, w 10 ml 1,2-dichloroetanu, wkrapla się w około 0 C, roztwór 0,53 g (2,85 milimola) piperazyno-1-karboksylanu 1,1-dimetyloetylu w 5 ml 1,2-dichloroetanu. Prowadzi się mieszanie w 0 C w ciągu 1 godziny, potem w temperaturze otoczenia w ciągu 3 godzin. Zatęża się pod zmniejszonym ciśnieniem. Pozostałość oczyszcza się przez chromatografię na żelu krzemionkowym, eluując mieszaniną 20/80 octanu etylu i cykloheksanu, potem zwiększa się stopniowo

11 10 gradient, kończąc elucję octanem etylu. Rozciera się z diizopropyloeterem, otrzymując 0,61 g produktu w postaci białego ciała stałego, używanego jako takie w następnym etapie Chlorowodorek piperazyno-1-karboksylanu 2-(metyloamino)-2-oksoetylu Do roztworu 2,68 g (8,9 milimola) piperazyno-1,4-dikarboksylanu 1,1-dimetyloetylu i 2- (metyloamino)-2-oksoetylu, otrzymanego według etapu 3.2, w 25 ml dichlorometanu, dodaje się 25 ml 6N roztworu kwasu chlorowodorowego w izopropanolu. Prowadzi się mieszanie w temperaturze otoczenia w ciągu 1 godziny. Oddziela się fazę organiczną za pomocą filtracji przez wkładkę hydrofobową i zatęża się pod zmniejszonym ciśnieniem. Po roztarciu z izopropanolem, otrzymuje się 2,05 g produktu. Temperatura topnienia ( C): C {2-[(4-Chlorofenylo)oksy]etylo}piperazyno-1-karboksylan 2-(metyloamino)-2-oksoetylu Ogrzewa się w 85 C w ciągu 16 godzin roztwór 0,073 g (0,3 milimola) chlorowodorku piperazyno-1- karboksylanu 2-(metyloamino)-2-oksoetylu, wytworzonego w etapie 3.3, 0,13 g (0,9 milimola) węglanu potasu i 0,069 g (0,29 milimola) 1-(2-bromoetoksy)-4-chlorobenzenu w 3 ml acetonitrylu. Po ochłodzeniu do temperatury otoczenia, odsącza się minerały przez wkładkę zaopatrzona w spiek i zawierającą celit. Przemywa się acetonem i zatęża się pod zmniejszonym ciśnieniem. Po chromatografii na żelu krzemionkowym, eluując mieszaniną 95/5 dichlorometanu i metanolu, po której następuje krystalizacja z diizopropyloeteru, otrzymuje się 0,089 g produktu w postaci białego ciała stałego. LC-MS: M+H = 356 Temperatura topnienia: C NMR 1 H (CDCl 3 ) δ(ppm): 7,25(dd,2H); 6,85(dd,2H); 6,05(szeroki s,1h); 4,60(s,2H); 4,10(t,2H); 3,55(m,4H); 2,90(d,3H); 2,85 (t,2h); 2,60(m,4H). Przykład 4 (związek nr 25) 4-(2-Naftalen-2-yloetylo)piperazyno-1-karboksylan 2-(metyloamino)-2-oksoetylu Do roztworu ochłodzonego do 0 C 0,13 g (0,75 milimola) 2-naftalen-2-yloetanolu i 0,19 ml (1,13 milimola) diizopropyloetyloaminy w 7,5 ml dichlorometanu, dodaje się 0,07 ml (0,9 milimola) chlorku metanosulfonylu. Prowadzi się mieszanie na zimno w ciągu 0,5 godziny, potem w temperaturze otoczenia w ciągu 2 godzin. Zatęża się pod zmniejszonym ciśnieniem.

12 11 Wprowadza się pozostałość do 5 ml acetonitrylu, dodaje 0,12 g (0,5 milimola) chlorowodorku piperazyno-1- karboksylanu 2-(metyloamino)-2-oksoetylu, wytworzonego według przykładu 3.3 i 0,20 g (1,5 milimola) węglanu potasu. Ogrzewa się w 70 C w ciągu 16 godzin. Po ochłodzeniu do temperatury otoczenia, zatęża się pod zmniejszonym ciśnieniem. Pozostałość zawiesza się w dichlorometanie i przemywa nasyconym roztworem biwęglanu sodu, potem wodą. Odzyskuje się fazę organiczną za pomocą filtracji przez membranę hydrofobową i zatęża się pod zmniejszonym ciśnieniem. Po chromatografii na żelu krzemionkowym, eluując mieszaniną 95/5 dichlorometanu i metanolu, po której następuje krystalizacja z diizopropyloeteru, otrzymuje się 0,069 g produktu w postaci białego ciała stałego. LC-MS: M+H = 356 Temperatura topnienia: C NMR 1 H (CDCl 3 ) δ(ppm): 7,85(m,3H); 7,65(s,1H); 7,55-7,30(m,3H); 6,05(szeroki s,1h); 4,60(s,2H); 3,55(m,4H); 3,05-2,65(m,7H); 2,55(m,4H). Przykład 5 (związek nr 50) Chlorowodorek 4-(3-bifenyl-3-ilo-1,1-dimetylopropylo)-piperazyno-1-karboksylanu 2-(metyloamino)-2- oksoetylu (2,2-Dimetylopropanoilo)-4-(1,1-dimetyloprop-2-yn-1-ylo)piperazyna Rozpuszcza się 0,756 g (6 milimoli) octanu 1,1-dimetyloprop-2-yn-1-ylu (J.Org.Chem.,1994,59, ) i 2,235 g (12 milimoli) piperazyno-1-karboksylanu 1,1-dimetyloetylu w 9 ml tetrahydrofuranu, potem dodaje się 0,059 g (0,6 milimola) chlorku miedziawego. Ogrzewa się w temperaturze wrzenia pod chłodnicą zwrotną w ciągu 3 godzin. Po ochłodzeniu do temperatury otoczenia dodaje się 100 ml octanu etylu, 10 ml 1N wodnego wodorotlenku sodu i 2 ml 30% wody amoniakalnej. Dekantuje się fazę organiczną, przemywa ją 2 razy 10 ml wody, potem 10 ml nasyconego wodnego roztworu chlorku sodu. Suszy się nad siarczanem sodu i odparowuje. Produkt oczyszcza się przez chromatografię na żelu krzemionkowym, eluując mieszaniną 85/15, potem 75/25 i 65/35 cykloheksanu i octanu etylu, otrzymując 1,19 g (4,71 milimola) produktu w postaci bladożółtego ciała stałego. Temperatura topnienia: C (3-Bifenyl-3-ilo-1,1-dimetyloprop-2-yn-1-ylo)-4-(2,2- dimetylopropanoilo)piperazyna

13 12 Rozpuszcza się 1,05 g (4,5 milimola) 3-bromobifenylu i 0,9 g (3,6 milimola) 1-(2,2- dimetylopropanoilo)-4-(1,1-dimetyloprop-2-yn-1-ylo)piperazyny, wytworzonej w etapie 5.1, 0,75 ml (5,38 milimola) trietyloaminy i 0,028 g (0,11 milimola) trifenylofosfiny w 8 ml tetrahydrofuranu. W atmosferze argonu dodaje się 0,126 g (0,18 milimola) kompleksu dichlorku bis(trifenylofosfino)palladu. Miesza się przez 15 minut, potem dodaje się 0,014 g (0,07 milimola) jodku miedziawego. Miesza się w temperaturze otoczenia w ciągu 4 godzin, potem w 60 C w ciągu nocy. Po ochłodzeniu do temperatury, rozcieńcza się 25 ml octanu etylu i odsącza przez bibułę. Ciało stałe przemywa się 4 razy 10 ml octanu etylu. Do przesączu dodaje się 4 g krzemionki i odparowuje do sucha. Oczyszcza się przez chromatografię na żelu krzemionkowym, eluując mieszaniną 90/10, potem 80/20 i 70/30 cykloheksanu i octanu etylu, otrzymując 0,90 g (2,22 milimola) produktu w postaci oleju barwy pomarańczowej (3-Bifenyl-3-ilo-1,1-dimetylopropylo)piperazyno-1-karboksylan 1,1-dimetyloetylu Rozpuszcza się 0,87 g (2,15 milimola) 1-(3-bifenyl-3-ilo-1,1-dimetyloprop-2-yn-1-ylo)-4-(2,2- dimetylopropanoilo)piperazyny, wytworzonej w etapie 5.2, w mieszaninie 5 ml metanolu i 15 ml octanu etylu. Dodaje się 0,2 g tlenku platyny i miesza się w atmosferze wodoru przy 40 Psi w ciągu 6 godzin. Odsącza się przez bibułę i przemywa 3 razy 10 ml octanu etylu. Do przesączu dodaje się 2 g krzemionki i odparowuje do sucha. Oczyszcza się przez chromatografię na żelu krzemionkowym, eluując mieszaniną 90/10, potem 85/15 i 80/20 cykloheksanu i octanu etylu, otrzymując 0,36 g (0,88 milimola) produktu w postaci bezbarwnego oleju (3-Bifenyl-3-ilo-1,1-dimetylopropylo)piperazyna Do roztworu 0,35 g (0,86 milimola) 4-(3-bifenyl-3-ilo-1,1-dimetylopropylo)piperazyno-1-karboksylanu 1,1-dimetyloetylu, wytworzonego w etapie 5.3, w 5 ml dichlorometanu dodaje się 0,65 ml (8,4 milimola) kwasu trifluorooctowego. Miesza się przez 2 godziny, potem znów dodaje się 0,65 ml kwasu trifluorooctowego. Miesza się przez 2 dodatkowe godziny, potem rozcieńcza się 10 ml 1,2-dichloroetanu i odparowuje do sucha. Do pozostałości dodaje się mieszaninę 50 ml dichlorometanu i 20 ml 15% wodnego roztworu wodorotlenku sodu. Dekantuje się i ekstrahuje fazę wodną 2 razy 20 ml dichlorometanu. Fazy organiczne przemywa się 10 ml wody, potem 20 ml nasyconego wodnego roztworu chlorku sodu, suszy nad siarczanem sodu i odparowuje, aby otrzymać 0,25 g (0,81 milimola) produktu w postaci żółtego oleju Chlorowodorek 4-(3-bifenyl-3-ilo-1,1-dimetylopropylo)piperazyno-1-karboksylanu 2-(metyloamino)-2- oksoetylu Ogrzewa się w 60 C w ciągu nocy roztwór 0,25 g (0,81 milimola) 1-(3-bifenyl-3-ilo-1,1- dimetylopropylo)piperazyny, wytworzonej w etapie 5.4, i 1,5 g (1,22 milimola) {[(fenyloksy)karbonyloksy}octanu etylu, potem odparowuje się do sucha. Pozostałość rozpuszcza się ponownie w mieszaninie 4 ml 2M roztworu metyloaminy (8 milimoli) w tetrahydrofuranie i 2 ml metanolu. Pozostawia się do przereagowania przez noc, potem dodaje się 1 g krzemionki i odparowuje. Produkt

14 13 oczyszcza się przez chromatografię na żelu krzemionkowym, eluując mieszaniną 98/2, potem 96/4 i 94/6 dichlorometanu i metanolu, otrzymując 0,23 g (0,54 milimola) produktu w postaci bezbarwnej gumy. Produkt rozpuszcza się ponownie w 5 ml octanu etylu i dodaje 1 ml 5N roztworu kwasu chlorowodorowego w izopropanolu. Odparowuje się do sucha. Dodaje się pozostałość do 15 ml gorącego octanu etylu. Odsącza się ciało stałe, przemywa je 2 razy 3 ml octanu etylu i suszy, otrzymując 0,215 g (0,46 milimola) produktu w postaci białego proszku. LC-MS: M+H = 424 Temperatura topnienia: C (rozkł.) NMR 1 H (CDCl 3 ) δ(ppm): 12,50(szeroki s,1h); 7,55(d,2H); 7,40 (m,6h); 7,20(d,1H); 6,05(szeroki s,1h); 4,60(s,2H); 4,30-4,10(m,4H); 3,55(szeroki d,2h); 3,05-2,75(m+d,5H); 2,15 (m, 2H); 1,70(s,8H). Przykład 6 (związek nr 29) 4-{2-[3-(4-Chlorofenylo)izoksazol-5-ilo]etylo}piperazyno-1-karboksylan 2-(metyloamino)-2-oksoetylu [3-(4-Chlorofenylo)izoksazol-5-ilo]etanol Do roztworu 1,18 ml (15,57 milimola) but-4-yn-1-olu i 2,0 g (10,52 milimola) chlorku 4-chloro-Nhydroksybenzenokarboksyimidoilu (J.Med.Chem.1998,41, ) w 30 ml dichlorometanu ochłodzonego na łaźni lodowej wkrapla się 1,63 ml (11,58 milimola) trietyloaminy. Pozostawia się do przereagowania przez noc w temperaturze otoczenia. Dodaje się 50 ml dichlorometanu i przemywa się 2 razy 50 ml wody, potem 50 ml nasyconego wodnego roztworu chlorku sodu. Suszy się nad siarczanem sodu i odparowuje. Pozostałość oczyszcza się przez chromatografię na żelu krzemionkowym, eluując mieszaniną 80/20, potem 70/30 cykloheksanu i octanu etylu, dla otrzymania 1,1 g (4,91 milimola) produktu w postaci białego ciała stałego. Temperatura topnienia: C {2-[3-(4-Chlorofenylo)izoksazol-5-ilo]etylo}piperazyno-1-karboksylan 2-(metyloamino)-2-oksoetylu Do roztworu 0,100 g (0,447 milimola) 2-[3-(4-chlorofenylo)izoksazol-5-ilo]etanolu, wytworzonego w etapie 6.1 i 0,082 ml (0,47 milimola) diizopropyloetyloaminy w 5 ml dichlorometanu, dodaje się 0,036 ml (0,469 milimola) chlorku metanosulfonylu. Miesza się w temperaturze otoczenia w ciągu 4 godzin, potem przemywa się nasyconym wodnym roztworem chlorku amonu i nasyconym wodnym roztworem chlorku sodu. Zatęża się pod zmniejszonym ciśnieniem. Pozostałość wprowadza się do 5 ml acetonitrylu, dodaje się

15 14 0,107 g (0,45 milimola) chlorowodorku piperazyno-1-karboksylanu 2-(metyloamino)-2-oksoetylu, wytworzonego według przykładu 3.3 i 0,186 g (1,35 milimola) węglanu potasu. Ogrzewa się w 75 C w ciągu 16 godzin. Po ochłodzeniu do temperatury otoczenia, zatęża się pod zmniejszonym ciśnieniem. Pozostałość dodaje się do octanu etylu i przemywa wodą, potem nasyconym wodnym roztworem chlorku sodu. Odparowuje się i pozostałość oczyszcza się przez chromatografię na żelu krzemionkowym, eluując dichlorometanem, potem mieszaniną 90/10 dichlorometanu i metanolu. Otrzymuje się 0,054 g (0,132 milimola) produktu w postaci białego ciała stałego. LC-MS: M+H = 407 Temperatura topnienia: C NMR 1 H (DMSO-d 6 ) δ(ppm): 7,85(d,2H); 7,75(masyw,1H); 7,55(d, 2H); 6,85(s,1H); 4,40(s,2H); 3,40(m,4H); 2,95(t,2H); 2,70(t, 2H); 2,55(d,3H); 2,40(m,4H). Przykład 7 (związek nr 52) 4-[3-(3 -Chlorobifenyl-3-ilo)propylo]piperazyno-1-karboksylan 2-(metyloamino)-2-oksoetylu (3-Bromofenylo)propan-1-ol Do zawiesiny 1,84 g (8 milimoli) kwasu 3-(3-bromofenylo)propionowego i 0,91 g (24 milimole) borowodorku sodu w 20 ml THF, ochłodzonej do 0 C, dodaje się w małych porcjach 3,2 ml (25 milimoli) kompleksu trifluoroboran-dietyloeter. Prowadzi się mieszanie na zimno w ciągu 1 godziny, potem w temperaturze otoczenia w ciągu 16 godzin. Środowisko reakcyjne chłodzi się do 0 C i zobojętnia do ph 7~8 przez dodanie 1N wodnego roztworu wodorotlenku sodu. Zatęża się pod zmniejszonym ciśnieniem, potem pozostałość dodaje się do wody. Ekstrahuje się dichlorometanem i suszy się nad siarczanem sodu. Po przesączeniu fazę organiczną zatęża się pod zmniejszonym ciśnieniem. Otrzymuje się 1,62 g (7,53 milimola) produktu w postaci oleju, który używa się jako taki w następnym etapie [3-(3-Bromofenylo)propyl]piperazyno-1-karboksylan 2-(metyloamino)-2-oksoetylu Do roztworu 1,57 g (6,7 milimola) 3-(3-bromofenylo)propan-1-olu, wytworzonego w etapie 7.1 i 1,73 ml (10,1 milimola) diizopropyloetyloaminy w 38 ml dichlorometanu, ochłodzonego do 0 C, dodaje się 0,63 ml (8,14 milimola) chlorku metanosulfonylu. Prowadzi się mieszanie na zimno w ciągu 0,5 godziny, potem w temperaturze otoczenia w ciągu 2 godzin. Zatęża się pod zmniejszonym ciśnieniem, potem zawiesza się pozostałość w 35 ml acetonitrylu. Dodaje się 1,34 g (5,35 milimola) chlorowodorku piperazyno-1-

16 15 karboksylanu 2-(metyloamino)-2-oksoetylu, wytworzonego według przykładu 3.3 i 2,2 g (16 milimoli) węglanu potasu. Ogrzewa się w 75 C w ciągu 16 godzin. Po ochłodzeniu do temperatury otoczenia zatęża się pod zmniejszonym ciśnieniem, potem wprowadza się pozostałość do wody. Ekstrahuje się octanem etylu i suszy nad siarczanem sodu. Po przesączeniu fazę organiczną zatęża się pod zmniejszonym ciśnieniem. Oczyszcza się przez chromatografię na żelu krzemionkowym, eluując mieszaniną 98/2 dichlorometanu i metanolu. Po krystalizacji z diizopropyloeteru, otrzymuje się 0,84 g (2,10 milimola) białych kryształów [3-(3 -Chlorobifenyl-3-ilo)propylo]piperazyno-1-karboksylan 2-(metyloamino)-2-oksoetylu Do zawiesiny 0,14 g (0,35 milimola) 4-[3-(3-bromofenylo)propyl]piperazyno-1-karboksylanu 2- (metyloamino)- 2-oksoetylu, wytworzonego w etapie 7.2, w mieszaninie 4 ml toluenu i 0,6 ml etanolu, dodaje się 0,08 g (0,07 mola) kompleksu tetrakis(trifenylofosfino)palladu, 1,05 ml (2,1 milimola) 2M wodnego roztworu węglanu sodu i 0,22 g (1,4 milimola) kwasu 3-chlorobenzenoborowego. Ogrzewa się w 150 C przy działaniu mikrofal w ciągu 5 minut i odzyskuje się fazę organiczną za pomocą filtracji przez wkładkę zaopatrzoną w spiek zawierający celit i siarczan sodu. Przemywa się toluenem i przesącz zatęża się pod zmniejszonym ciśnieniem. Produkt oczyszcza się przez chromatografię na żelu krzemionkowym, eluując mieszaniną 90/10 octanu etylu i metanolu. Dodaje się następnie do n-heptanu, otrzymując 0,086 g (0,18 milimola) produktu w postaci białych kryształów. LC-MS: M+H = 430 Temperatura topnienia: C NMR 1 H δ(ppm): 7,35(m,8H); 6,05(szeroki s,1h); 4,6(s,2H); 3,55 (m,4h); 2,85(d,3H); 2,75(t,2H); 2,45(m,6H); 1,9(m,2H). Tablica 1, która nastąpi, objaśnia struktury chemiczne i cechy fizyczne pewnych związków według wynalazku. W kolumnie zasada lub sól, zasada oznacza związek w postaci wolnej zasady, podczas gdy HCl oznacza związek w postaci chlorowodorku.

17 16 Tablica 1 Nr R 1 G [A] p n R 2 R 3 Tt( C) Zasada lub sól (lub M+H) 1 2-F-fenyl wiązanie CH 2 1 H CH HCl 2 2-Cl-fenyl wiązanie CH 2 1 H CH HCl 3 3-F-fenyl wiązanie CH 2 1 H CH HCl 4 3-I-fenyl wiązanie CH 2 1 H CH 3 (418) zasada 5 3-Cl-fenyl wiązanie CH 2 1 H CH HCl 6 4-Cl-fenyl wiązanie CH 2 1 H CH HCl 7 4-CH 3 O-fenyl wiązanie CH 2 1 H CH HCl 8 4-(fenyloCH 2 O)fenyl wiązanie CH 2 1 H CH HCl 9 4-(CH 3 ) 2 CH -fenyl wiązanie CH 2 1 H CH HCl 10 3-fenylofenyl wiązanie CH 2 1 H CH HCl 11 4-fenylofenyl wiązanie CH 2 1 H CH HCl 12 naftalen-1-yl wiązanie CH 2 1 H CH zasada

18 17 Nr R 1 G [A] p n R 2 R 3 Tt( C) Zasada lub sól (lub M+H) 13 naftalen-2-yl wiązanie CH 2 1 H CH HCl 14 fenyl wiązanie (CH 2 ) 2 1 H CH zasada 15 3-Br-fenyl wiązanie (CH 2 ) 2 1 H CH 3 (384) zasada 16 4-Br-fenyl wiązanie (CH 2 ) 2 1 H CH 3 (384) zasada 17 4-CH 3 O-fenyl wiązanie (CH 2 ) 2 1 H CH zasada 18 3-fenylofenyl wiązanie (CH 2 ) 2 1 H CH zasada 19 4-fenylofenyl wi¹zanie (CH 2 ) 2 1 H CH zasada 20 naftalen-1-yl wiązanie (CH 2 ) 2 1 H H zasada 21 naftalen-1-yl wiązanie (CH 2 ) 2 1 H CH zasada 22 naftalen-1-yl wiązanie (CH 2 ) 2 1 H CH 2 CH zasada 23 naftalen-1-yl wiązanie (CH 2 ) 2 1 H cykloprop zasada yl naftalen-1-yl wiązanie (CH 2 ) 2 1 H CH zasada 24 cykloprop yl 25 naftalen-2-yl wiązanie (CH 2 ) 2 1 H CH zasada 26 naftalen-2-yl wiązanie (CH 2 ) 2 2 H H zasada 27 indol-3-il wiązanie (CH 2 ) 2 1 H CH zasada 28 3-(4-Cl-fenylo)-1H-metylopirazol-5-il wiązanie (CH 2 ) 2 1 H CH zasada 29 3-(4-Cl-fenylo)izoksazol-5-il wiązanie (CH 2 ) 2 1 H CH zasada 30 5-(4-Cl-fenylo)izoksazol-3-il wiązanie (CH 2 ) 2 1 H CH zasada 31 6-(4-Cl-fenylo)pirymidyn-4-yl wiązanie (CH 2 ) 2 1 H CH zasada 32 1,1-difenylometyl wiązanie (CH 2 ) 2 1 H CH zasada 33 fenyl wiązanie (CH 2 ) 3 1 H CH HCl

19 18 Nr R 1 G [A] p n R 2 R 3 Tt( C) Zasada lub sól (lub M+H) 34 3-Cl-fenyl wiązanie (CH 2 ) 3 1 H CH zasada 35 4-Cl-fenyl wiązanie (CH 2 ) 3 1 H CH zasada 36 3-Br-fenyl wiązanie (CH 2 ) 3 1 H CH 3 (398) zasada 37 4-Br-fenyl wiązanie (CH 2 ) 3 1 H CH 3 (398) zasada 38 3-CN-fenyl wiązanie (CH 2 ) 3 1 H CH zasada 39 3-CF 3 -fenyl wiązanie (CH 2 ) 3 1 H CH zasada 40 4-CF 3 -fenyl wiązanie (CH 2 ) 3 1 H CH zasada 41 2-Cl,4-Cl-fenyl wiązanie (CH 2 ) 3 1 H CH zasada 42 2-Cl,5-Cl-fenyl wiązanie (CH 2 ) 3 1 H H zasada 43 2-Cl,5-Cl-fenyl wiązanie (CH 2 ) 3 1 H CH zasada 44 pirymidyn-2-yl wiązanie (CH 2 ) 3 1 H CH zasada 45 pirymidyn-5-yl wiązanie (CH 2 ) 3 1 H CH zasada 46 tiazol-2-il wiązanie (CH 2 ) 3 1 H CH zasada 47 2-fenylofenyl wiązanie (CH 2 ) 3 1 H CH 3 (396) zasada 48 3-fenylofenyl wiązanie (CH 2 ) 3 1 H CH zasada 49 4-fenylofenyl wiązanie (CH 2 ) 3 1 H CH zasada 50 3-fenylofenyl wiązanie (CH 2 ) 2-1 H CH HCl C(CH 3 ) fenylofenyl wiązanie (CH 2 ) 2-1 H CH zasada C(CH 3 ) (3-Cl-fenylo)fenyl wiązanie (CH 2 ) 3 1 H CH zasada 53 3-(4-Cl-fenylo)fenyl wiązanie (CH 2 ) 3 1 H CH zasada 54 3-(3-CH 3 O)-fenylo)fenyl wiązanie (CH 2 ) 3 1 H CH 3 (426) zasada 55 3-(4-CH 3 O)-fenylo)fenyl wiązanie (CH 2 ) 3 1 H CH zasada

20 19 Nr R 1 G [A] p n R 2 R 3 Tt( C) Zasada lub sól (lub M+H) 56 3-(3-CN-fenylo)fenyl wiązanie (CH 2 ) 3 1 H CH zasada 57 3-(4-CN-fenylo)fenyl wiązanie (CH 2 ) 3 1 H CH zasada 58 4-(3-Cl-fenylo)fenyl wiązanie (CH 2 ) 3 1 H CH zasada 59 4-(4-Cl-fenylo)fenyl wiązanie (CH 2 ) 3 1 H CH zasada 60 4-(3-CH 3 O)-fenylo)fenyl wiązanie (CH 2 ) 3 1 H CH zasada 61 4-(4-CH 3 O)-fenylo)fenyl wiązanie (CH 2 ) 3 1 H CH zasada 62 4-(3-CN-fenylo)fenyl wiązanie (CH 2 ) 3 1 H CH zasada 63 4-(4-CN-fenylo)fenyl wiązanie (CH 2 ) 3 1 H CH zasada 64 naftalen-1-yl wiązanie (CH 2 ) 3 1 H CH HCl 65 naftalen-2-yl wiązanie (CH 2 ) 3 1 H CH zasada 66 3-(4-Cl-fenylo)-1H-metylopirazol-5-il wiązanie (CH 2 ) 3 1 H CHCH zasada 67 5-(4-Cl-fenylo)izoksazol-3-il wiązanie (CH 2 ) 3 1 H CH zasada 68 3-(4-Cl-fenylo)izoksazol-5-il wiązanie (CH 2 ) 3 1 H H zasada 69 3-(4-Cl-fenylo)izoksazol-5-il wiązanie (CH 2 ) 3 1 H CH zasada 70 3-(naftalen-2-ylo)izoksazol-5-il wiązanie (CH 2 ) 3 1 H CH zasada 71 1,1-di(4-F-fenylo)metyl wiązanie (CH 2 ) 3 1 H CH 3 (446) zasada 72 3-Cl-fenyl wiązanie (CH 2 ) 4 1 H CH zasada 73 4-Cl-fenyl wiązanie (CH 2 ) 4 1 H CH zasada 74 3-CN-fenyl wiązanie (CH 2 ) 4 1 H CH zasada 75 3-CF 3 -fenyl wiązanie (CH 2 ) 4 1 H CH zasada 76 4-CF 3 -fenyl wiązanie (CH 2 ) 4 1 H CH zasada 77 pirymidyn-2-yl wiązanie (CH 2 ) 4 1 H CH zasada 78 pirymidyn-5-yl wiązanie (CH 2 ) 4 1 H CH zasada 79 tiazol-2-il wiązanie (CH 2 ) 4 1 H CH zasada

21 20 Nr R 1 G [A] p n R 2 R 3 Tt( C) Zasada lub sól (lub M+H) 80 naftalen-1-yl wiązanie (CH 2 ) 4 1 H CH zasada 81 naftalen-2-yl wiązanie (CH 2 ) 4 1 H CH zasada 82 2-fenylofenyl wiązanie (CH 2 ) 4 1 H CH zasada 83 3-fenylofenyl wiązanie (CH 2 ) 4 1 H CH zasada 84 fenyl wiązanie CH=CHCH 2 1 H H zasada (E) 85 fenyl wiązanie CH=CHCH 2 1 H CH zasada (E) 86 3-Cl-fenyl wiązanie C CCH 2 1 H CH zasada 87 4-Cl-fenyl wiązanie C CCH 2 1 H CH zasada 88 3-CF 3 -fenyl wiązanie C CCH 2 1 H CH zasada 89 4-CF 3 -fenyl wiązanie C CCH 2 1 H CH zasada 90 3-CN-fenyl wiązanie C CCH 2 1 H CH zasada 91 pirymidyn-2-yl wiązanie C CCH 2 1 H CH zasada 92 pirymidyn-5-yl wiązanie C CCH 2 1 H CH zasada 93 tiazol-2-il wiązanie C CCH 2 1 H CH zasada 94 naftalen-1-yl wiązanie C CCH 2 1 H CH zasada 95 naftalen-2-yl wiązanie C CCH 2 1 H CH 3 (366) zasada 96 2-fenylofenyl wiązanie C CCH 2 1 H CH 3 (392) zasada 97 3-fenylofenyl wiązanie C CCH 2 1 H CH zasada 98 4-fenylofenyl wiązanie C CC(CH 3 ) 2 1 H CH zasada 99 3-CF 3 -fenyl wiązanie C CCH 2 2 H H zasada CF 3 -fenyl wiązanie C CCH 2 2 H CH zasada Cl-fenyl wiązanie C C(CH 2 ) 2 1 H CH zasada

22 21 Nr R 1 G [A] p n R 2 R 3 Tt( C) Zasada lub sól (lub M+H) Cl-fenyl wiązanie C C(CH 2 ) 2 1 H CH zasada CF 3 -fenyl wiązanie C C(CH 2 ) 2 1 H CH zasada CF 3 -fenyl wiązanie C C(CH 2 ) 2 1 H CH zasada CN-fenyl wiązanie C C(CH 2 ) 2 1 H CH zasada 106 pirymidyn-2-yl wiązanie C C(CH 2 ) 2 1 H CH zasada 107 pirymidyn-5-yl wiązanie C C(CH 2 ) 2 1 H CH zasada 108 tiazol-2-il wiązanie C C(CH 2 ) 2 1 H CH zasada 109 naftalen-1-yl wiązanie C C(CH 2 ) 2 1 H CH zasada 110 naftalen-2-yl wiązanie C C(CH 2 ) 2 1 H CH zasada fenylofenyl wiązanie C C(CH 2 ) 2 1 H CH 3 (406) zasada fenylofenyl wiązanie C C(CH 2 ) 2 1 H CH zasada Cl-fenyl wiązanie C C(CH 2 ) 3 1 H CH zasada Cl-fenyl wiązanie C C(CH 2 ) 3 1 H CH zasada F,4-Cl-fenyl wiązanie C C(CH 2 ) 3 1 H CH zasada Cl,4-F-fenyl wiązanie C C(CH 2 ) 3 1 H CH zasada Cl,4-Cl-fenyl wiązanie C C(CH 2 ) 3 1 H CH zasada Cl,5-Cl-fenyl wiązanie C C(CH 2 ) 3 1 H CH zasada Cl,4-Cl-fenyl wiązanie C C(CH 2 ) 3 1 H CH zasada Cl,4-F-fenyl wiązanie C C(CH 2 ) 3 1 H CH zasada 121 fenyl O (CH 2 ) 2 1 H CH zasada Cl-fenyl O (CH 2 ) 2 1 H H zasada Cl-fenyl O (CH 2 ) 2 1 H CH HCl CN-fenyl O (CH 2 ) 2 1 H CH zasada Cl-fenyl O (CH 2 ) 2 1 H H >300 HCl

23 22 Nr R 1 G [A] p n R 2 R 3 Tt( C) Zasada lub sól (lub M+H) Cl-fenyl O (CH 2 ) 2 1 H CH zasada CN-fenyl O (CH 2 ) 2 1 H CH zasada F-fenyl O (CH 2 ) 2 1 H CH zasada Cl-fenyl O (CH 2 ) 2 1 H H zasada Cl-fenyl O (CH 2 ) 2 1 H CH zasada CN-fenyl O (CH 2 ) 2 1 H H zasada CN-fenyl O (CH 2 ) 2 1 H CH zasada (CH 3 ) 3 C-fenyl O (CH 2 ) 2 1 H CH HCl CF 3 -fenyl O (CH 2 ) 2 1 H H zasada CF 3 O-fenyl O (CH 2 ) 2 1 H H zasada CF 3 O-fenyl O (CH 2 ) 2 1 H CH zasada Cl,3-Cl-fenyl O (CH 2 ) 2 1 H H zasada Cl,3-Cl-fenyl O (CH 2 ) 2 1 H CH zasada Cl,4-Cl-fenyl O (CH 2 ) 2 1 H H zasada Cl,4-Cl-fenyl O (CH 2 ) 2 1 H CH zasada Cl,4-Cl-fenyl O (CH 2 ) 2 1 H CH zasada Cl,4-Cl-fenyl O (CH 2 ) 2 1 H H zasada Cl,5-Cl-fenyl O (CH 2 ) 2 1 H CH zasada CF 3,-5-CF 3 -fenyl O (CH 2 ) 2 1 H CH zasada 145 3,4-(OCH 2 O)fenyl O (CH 2 ) 2 1 H CH zasada fenylofenyl O (CH 2 ) 2 1 H H HCl fenylofenyl O (CH 2 ) 2 1 H CH HCl fenylofenyl O (CH 2 ) 2 1 H H zasada fenylofenyl O (CH 2 ) 2 1 H CH zasada

24 23 Nr R 1 G [A] p n R 2 R 3 Tt( C) Zasada lub sól (lub M+H) 150 naftalen-1-yl O (CH 2 ) 2 1 H H zasada 151 naftalen-1-yl O (CH 2 ) 2 1 H CH zasada 152 naftalen-2-yl O (CH 2 ) 2 1 H H zasada 153 naftalen-2-yl O (CH 2 ) 2 1 H CH zasada 154 chinolin-6-yl O (CH 2 ) 2 1 H H zasada 155 chinolin-6-yl O (CH 2 ) 2 1 H CH zasada 156 chinolin-8-yl O (CH 2 ) 2 1 H CH zasada 157 fenyl O (CH 2 ) 3 1 H CH zasada Cl-fenyl O (CH 2 ) 3 1 H CH zasada Cl-fenyl O (CH 2 ) 3 1 H CH zasada Cl-fenyl O (CH 2 ) 3 1 H CH zasada Cl,3-Cl-fenyl O (CH 2 ) 3 1 H CH zasada Cl,4-Cl-fenyl O (CH 2 ) 3 1 H CH zasada Cl,5-Cl-fenyl O (CH 2 ) 3 1 H CH zasada Cl,6-Cl-fenyl O (CH 2 ) 3 1 H CH zasada Cl,5-Cl-fenyl O (CH 2 ) 3 1 H CH zasada 166 fenyl C=O (CH 2 ) 2 1 H CH zasada Cl-fenyl C=O (CH 2 ) 2 1 H CH zasada 168 fenyl C=O (CH 2 ) 3 1 H CH zasada

25 24 Związki według wynalazku były przedmiotem prób farmakologicznych pozwalających określić ich działanie jako inhibitora enzymu FAAH (Fatty Acid Amido Hydrolase). Aktywność inhibicji ukazano w teście radioenzymatycznym opartym na pomiarze produktu hydrolizy (etanoloamina [1-3 H] anandamidu [etanoloamina 1-3 H] przez FAAH (Life Sciences (1995),56, i Journal of Pharmacology and Experimental Therapeutics (1997), ). A więc pobiera się mózgi myszy (bez móżdżku) i przechowuje w -80 C. Homogenaty błonowe sporządza się natychmiast przez homogenizację tkanek w Polytronie w 10 mm buforze Tris-HCl (ph 8) zawierającym 150 mm NaCl i 1 mm EDTA. Reakcję enzymatyczną prowadzi się następnie w 70 µl buforu zawierającym albuminę z surowicy bydlęcej bez kwasów tłuszczowych (1 mg/ml). Kolejno dodaje się testowane związki o różnych stężeniach, anandamid [etanoloamina 1-3 H] (aktywność właściwa Ci/milimol), rozcieńczony do 10 µm zimnym anandamidem i preparat błonowy (400 µg tkanki zamrożonej w próbie). Po 15 minutach w 25 C, przerywa się reakcję enzymatyczną, dodając 140 µl chloroformu/metanolu (2:1). Mieszaninę miesza się przez 10 minut, potem odwirowuje się w ciągu 15 minut przy 3500g. Alikwot (30 µl) fazy wodnej zawierający etanoloaminę [1-3 H] jest zliczany przez scyntylację w cieczy. W tych warunkach najaktywniejsze związki według wynalazku wykazują CI 50 (stężenie hamujące 50% aktywności enzymatycznej próbki kontrolnej FAAH), zawarte między 0,001 i 1µM. Poniższa tablica 2 przedstawia CI 50 niektórych związków według wynalazku. Tablica 2 Związek nr CI ,072 µm 48 0,050 µm 49 0,032 µm Okazało się więc, że związki według wynalazku posiadają aktywność jako inhibitor enzymu FAAH. Aktywność in vivo związków według wynalazku oceniono w teście znieczulenia. A więc podanie dootrzewnowe (i.p.) PBQ (fenylobenzochinonu, 2 mg/kg w 0,9% roztworze chlorku sodu, zawierającym 5% etanolu) samcom myszy OF1 od 25 do 30 g, wywołuje rozciągania brzucha, średnio 30 skrętów lub skurczów w ciągu okresu od 5 do 15 minut po wstrzyknięciu. Testowane związki podaje się doustnie (p.o.) lub dootrzewnowo (i.p.) w 0,5% zawiesinie w Tween 80, 60 minut lub 120 minut przed podaniem PBQ. W tych warunkach najsilniej działające związki według wynalazku zmniejszają od 35 do 70% ilość rozciągań wywołanych przez PBQ, w zakresie dawek zawartym między 1 i 30 mg/kg. Np. związki nr 49 i nr 69 z tablicy zmniejszają odpowiednio o 43% i o 47% liczbę rozciągań wywołanych przez PBQ, w dawce 10 mg/kg p.o. na 120 minut. Enzym FAAH (Chemistry and Physics of Lipids,(2000),108, ) katalizuje hydrolizę pochodnych wewnętrznych amidów i estrów różnych kwasów tłuszczowych, takich jak N-arachidonoiloetanoloamina (anandamid), N-palmitoiloetanoloamina, N-oleiloetanoloamina, oleamid lub 2-arachidonoiloglicerol. Te pochodne przejawiają różną aktywność farmakologiczną, wzajemnie współdziałając, między innymi, z receptorami kanabinoidowymi i waniloidowymi. Związki według wynalazku blokują tę drogę degradacji i zwiększają wskaźnik tkankowy tych endogennych substancji. Stąd można je stosować do zapobiegania i