2.8. Nowotwory płuc. Bartosz Foroncewicz, Radosław Zagożdżon Rak oskrzeli Etiologia
|
|
- Natalia Brzozowska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 2.8 Nowotwory płuc Bartosz Foroncewicz, Radosław Zagożdżon W płucach umiejscawiają się nowotwory łagodne i złośliwe, a także przerzuty nowotworów pochodzące z innych narządów. Rak oskrzeli stanowi ponad 90% wszystkich nowotworów płuc Rak oskrzeli Częstość występowania. Rak oskrzeli jest jednym z najczęstszych nowotworów. Dotyczy ponad 1 / 4 wszystkich chorych na raka, a umieralność z jego powodu stanowi 28% wszystkich zgonów z przyczyn nowotworowych. Jest to najczęstszy nowotwór u mężczyzn oraz drugi co do częstości występowania u kobiet. Szczyt zapadalności dotyczy osób w wieku lat. Pięcioletnie przeżycie wynosi ok. 14% Etiologia Istnieją co najmniej 3 grupy czynników zwiększających ryzyko rozwoju raka oskrzeli. Do pierwszej grupy należą karcynogeny, czyli czynniki rakotwórcze. Przede wszystkim jest to wdychanie dymu tytoniowego. Uważa się, że jest ono przyczyną co najmniej 80% przypadków raka oskrzeli. Zwiększone ryzyko karcynogenezy dotyczy również palaczy biernych. Drugim co do częstości czynnikiem ryzyka rozwoju raka oskrzeli jest azbest. Jego wpływ rakotwórczy jest potęgowany przez jednoczesne palenie tytoniu. W dalszej kolejności należy wymienić karcynogeny przemysłowe, takie jak: związki arsenu, chromu, nikiel, policykliczne węglowodory aromatyczne, substancje radioaktywne (radon, uran) oraz czynniki środowiskowe. 240
2 Ponieważ ryzyko rozwoju raka oskrzeli jest ponad 2-krotnie większe u potomstwa osób z tą chorobą, uważa się, że istotną rolę etiologiczną odgrywają także czynniki genetyczne. Trzecią grupę czynników ryzyka stanowią uwarunkowania anatomiczne. Zdecydowanie częściej raki oskrzeli umiejscawiają się w bliznach, w ścianach jam oraz u chorych z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc. Wieloletnia ekspozycja na któryś z wymienionych czynników, zwłaszcza jeżeli jest ich więcej niż jeden, prowadzi do metaplazji nabłonka płaskiego, następnie jego dysplazji, a w końcu do rozwoju raka. Uważa się, że w patogenezie powyższych zmian bierze udział uszkodzenie DNA, aktywacja onkogenów komórkowych i pobudzenie przez czynniki wzrostu. Umiejscowienie. W zależności od lokalizacji, raki oskrzeli możemy podzielić na położone centralnie, czyli przywnękowo, oraz obwodowo. Te pierwsze stanowią większość przypadków raka oskrzeli. Są to przeważnie raki drobnokomórkowe lub płaskonabłonkowe. Obwodowe umiejscowienie raka obserwuje się w ok. 25% przypadków. Najczęściej występuje on w obrazie radiologicznym jako cień okrągły. Ryc Rak oskrzela umiejscowienie przywnękowe. Szczególną postać stanowi tzw. guz Pancoasta, który umiejscawia się w szczycie płuca, penetruje do opłucnej i ściany klatki piersiowej, uszkadzając szyjną część układu współczulnego oraz szyjne korzenie nerwowe, co powoduje charakterystyczne objawy. Dosyć rzadką postacią jest rak wzrastający w sposób rozsiany, w obrazie radiologicznym widziany jako mnogie ogniska. Umiejscowienie zmiany w obrębie płuc ma istotne znaczenie dla wyboru metod diagnostycznych zmierzających do postawienia rozpoznania histopatologicznego, od którego zależy postępowanie terapeutyczne. 241
3 Ryc Guz Pancoasta naciekający żebro Obraz histologiczny Około 95% wszystkich raków oskrzeli należy do 4 typów histologicznych. Rak płaskonabłonkowy. Stanowi ok. 55% raków oskrzeli. Wywodzi się z komórek płaskich nabłonka i najczęściej jest umiejscowiony centralnie. Rak drobnokomórkowy. Ze względu na kształt komórek zwany jest też rakiem owsianokomórkowym, występuje w 20 25% przypadków raka oskrzeli. Szybkość jego wzrostu jest niemal 3-krotnie większa niż w przypadku raka płaskonabłonkowego i jest to nowotwór o najgorszym rokowaniu. W momencie rozpoznania w 80% przypadków stwierdza się zmiany przerzutowe. Ponadto, komórki tego typu raka mogą wykazywać zdolność wydzielania niektórych hormonów, m.in. kalcytoniny lub ACTH, powodując odpowiednie objawy endokrynologiczne. Gruczolakorak. Stanowi 10 15% raków oskrzeli. Wywodzi się z komórek gruczołowych, a jego umiejscowienie jest najczęściej obwodowe i wykazuje duże powinowactwo do blizn płucnych. Jest najczęstszą postacią raka spotykaną u osób niepalących. Rak wielkokomórkowy. Występuje u 5 10% chorych. Do najczęstszych miejsc przerzutów raka oskrzeli zalicza się okoliczne węzły chłonne, do których komórki nowotworowe trafiają przez układ chłonny (najwcześniej). Drogą krwionośną dochodzi do przerzutów odległych do wątroby, mózgu, nadnerczy i kości. 242
4 Tabela Międzynarodowa klasyfikacja raków niedrobnokomórkowych w zależności od rozmiaru guza (T), zajęcia węzłów chłonnych (N) i przerzutów odległych (M) Guz pierwotny (Tumour, T) Tx T0 Tis T1 T2 T3 T4 komórki nowotworowe w plwocinie lub popłuczynach oskrzelowo-pęcherzykowych (BAL), brak zmian w badaniach obrazowych i bronchoskopowych brak dowodów na istnienie guza rak in situ guz < 3 cm w największym wymiarze, bez bronchoskopowego potwierdzenia naciekania bardziej proksymalnie niż oskrzela płatowe guz > 3 cm w największym wymiarze, naciekający opłucną trzewną, związany z niedodmą lub z obturacyjnym zapaleniem przywnękowym płuc guz o dowolnych rozmiarach, naciekający ścianę klatki piersiowej, przeponę, opłucną śródpiersiową lub osierdzie lub guz w oskrzelu głównym, dystalnie < 2 cm od rozwidlenia tchawicy, jednak bez nacieku rozwidlenia lub związany z niedodmą lub obturacyjnym zapaleniem całego płuca guz o dowolnych rozmiarach, naciekający śródpiersie, serce, główne naczynia, tchawicę, przełyk, trzony kręgów lub rozwidlenie tchawicy lub guz ze złośliwym naciekiem osierdzia lub opłucnej lub z guzkami satelitarnymi w obrębie płata płuc po tej samej stronie Okoliczne węzły chłonne (Lymph nodes, N) Nx N0 N1 N2 N3 okoliczne węzły chłonne niemożliwe do oceny bez przerzutów do okolicznych węzłów chłonnych przerzuty do węzłów okołooskrzelowych i/lub węzłów wnęki po tej samej stronie oraz zajęcie węzłów wewnątrzpłucnych przez bezpośredni kontakt z guzem pierwotnym przerzuty do węzłów śródpiersia i/lub okolicy rozwidlenia tchawicy po tej samej stronie przerzuty do węzłów śródpiersia i wnęki po przeciwnej stronie lub do węzłów nadobojczykowych Odległe przerzuty (Metastasis, M) Mx M0 M1 przerzuty odległe niemożliwe do oceny brak przerzutów odległych obecne przerzuty odległe 243
5 Objawy i diagnostyka Długotrwałe palenie tytoniu, nawracające zapalenia płuc, częste przeziębienia oporne na leczenie, a także kaszel o niewyjaśnionej etiologii u osób po 40 rż., zawsze powinny sugerować diagnostykę w kierunku raka oskrzeli. Wczesny okres rozwoju choroby może przebiegać bezobjawowo. Kaszel, duszność i bóle w klatce piersiowej są objawami nieswoistymi, sugerującymi chorobę nowotworową. Krwioplucie najczęściej jest objawem późnym, świadczącym o zaawansowaniu procesu. W późnych etapach choroby może również dochodzić do porażenia nerwu krtaniowego wstecznego, nerwu przeponowego, do wysięku opłucnowego, który jest w takich przypadkach często podbarwiony krwią, oraz do zastoju w krążeniu płucnym. W przypadkach guzów umiejscowionych przywnękowo może dochodzić do ucisku dużych naczyń, np. żyły głównej górnej. Ucisk, a następnie zamknięcie żyły głównej górnej, prowadzi do rozwoju krążenia obocznego w układzie żylnym szyi i górnej połowy klatki piersiowej. Towarzyszy temu obrzęk, zaczerwienienie twarzy, szyi oraz obręczy barkowej. Guzy, w zależności od umiejscowienia, mogą wywoływać nerwobóle międzyżebrowe lub bóle ramienia w przypadku ucisku splotu ramiennego. Guz Pancoasta, naciekając tkankę kostną, może uszkadzać I żebro i I kręg piersiowy, a także powodować zespół Hornera (zwężenie źrenicy, opadanie powieki i zapadnięcie gałki ocznej). Rak drobnokomórkowy może być czynny hormonalnie i powodować endokrynopatię: w przypadku ektopowego wytwarzania ACTH objawy zespołu Cushinga, parathormonu hiperkalcemię, kalcytoniny hipokalcemię, a w przypadku hormonu antydiuretycznego (ADH) zespół niewłaściwego wydzielania ADH (SIADH). Nieprawidłowe objawy ze strony układu dokrewnego mogą powodować mylne rozpoznanie, dlatego też badanie płuc, przynajmniej radiologiczne, powinno być w takich sytuacjach standardem. Ryc Zmiany przerzutowe mnogie cienie okrągłe. 244
6 Badanie radiologiczne jest podstawowym badaniem w diagnostyce nowotworów płuc. Wykazuje zmiany (najczęściej w postaci okrągłych zacienień), obrazuje ich wielkość i umiejscowienie. Dokładniejszymi badaniami są: tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny. Pośrednią informację o występowaniu komórek nowotworowych dają badania cytologiczne plwociny lub płynu opłucnowego. W każdym przypadku podejrzanej zmiany w płucach należy dążyć do uzyskania materiału do badania histopatologicznego. Do badań inwazyjnych, służących do pobrania wycinka zmiany, należą: bronchoskopia, skuteczna przy guzach położonych centralnie, biopsja igłowa do diagnostyki zmian obwodowych, mediastinoskopia, pozwalająca ocenić zmiany w śródpiersiu, oraz wideotorakoskopia i torakotomia, czyli wziernikowanie i otwarcie klatki piersiowej. Ryc Rak oskrzela płuca lewego z niedodmą płata dolnego i przemieszczeniem śródpiersia na stronę lewą. 245
7 Leczenie Wybór metody leczenia raków oskrzeli jest uzależniony od zaawansowania procesu nowotworowego. Tabela Zaawansowanie raków niedrobnokomórkowych w zależności od rozmiaru guza (T), zajęcia węzłów chłonnych (N) i przerzutów odległych (M) oraz odsetek 5-letniego przeżycia Etap Zaawansowanie IA T1, N0, M0 67 IB T2, N0, M0 57 IIA T1, N1, M0 55 IIB IIIA T2, N1, M0 T3, N0, M0 T1 3, N2, M0 T3, N1, M0 IIIB T1 4, N3, M0 5 IV dowolne T i N, M1 1 Przeżycie 5-letnie [%] W przypadku raków niedrobnokomórkowych leczenie przedstawia się następująco: Etap I/II. Wydaje się, że we wczesnym okresie choroby najskuteczniejsze jest operacyjne usunięcie zmian. W każdym przypadku należy dążyć do przygotowania chorego do operacji. Chorzy, u których poza resekcyjnym guzem płuca stwierdza się zmiany w wątrobie lub nadnerczach, zawsze powinni mieć wykonaną biopsję tych zmian w celu potwierdzenia ich przerzutowego charakteru. Rzucenie palenia jest obowiązkowe. Uważa się, że chorzy, u których stwierdza się prawidłową natężoną pierwszosekundową objętość wydechową (FEV 1 ) i pojemność dyfuzyjną tlenku węgla (DLCO) > 60% normy, mają wystarczającą rezerwę płucną, by dobrze znieść zabieg chirurgiczny. U chorych z gorszymi parametrami wydolności oddechowej powinno się stosować możliwie najmniej inwazyjne techniki operacyjne, np. wideotorakoskopię. Metodą z wyboru jest lobektomia (resekcja płata) lub usunięcie całego płuca, gdyż miejscowe resekcje guzów wiążą się z dużym ryzykiem nawrotów. Pięcioletnie przeżycie chorych po resekcji guza na etapie I rozwoju choroby wynosi 57 67%, na etapie II 39 55% (tab. 2.19). Stosowanie chemioterapii 5-fluorouracylem lub naświetlanie po resekcji jest kontrowersyjne, gdyż pomimo wielu korzystnych skutków nie wiąże się z wydłużeniem życia. Etap III. Chorych na tym etapie rozwoju choroby można podzielić na tych z potencjalnie resekcyjnym rakiem płuca (IIIA) i tych zdecydowanie niekwalifikujących się do operacji. Grupa IIIA jest bardzo niejednorodna i są w niej zarówno 246
8 chorzy, którzy skorzystają z leczenia chirurgicznego, jak też tacy, u których szansa na 5-letnie przeżycie jest niewielka. Technika i cel zabiegu są podobne jak na etapie I i II. Zalecane jest stosowanie indukcji chemioterapią i radioterapią, co pozwala z jednej strony poprawić resekcyjność guza, z drugiej zaś daje szansę zmniejszenia lub usunięcia mikroprzerzutów. W grupie chorych IIIB stosuje się radioterapię z jednoczesną lub następczą chemioterapią (najczęściej cisplatyną). Stosowany od niedawna paklitaksel zwiększa wrażliwość guza na napromienianie, dlatego podaje się go przed rozpoczęciem radioterapii. Etap IV. Wiąże się z bardzo złym rokowaniem i nie poddaje się dostępnemu obecnie leczeniu. Podejmuje się próby łączenia różnych chemioterapeutyków w celu uzyskania synergizmu i zmniejszenia ryzyka działań niepożądanych, jednak nie udało się w ten sposób zwiększyć przeżycia chorych. Uzyskiwana w wielu przypadkach poprawa komfortu życia nie zawsze rekompensuje działania niepożądane, dlatego decyzję o leczeniu powinno się podejmować indywidualnie. W przypadku raków drobnokomórkowych leczenie chirurgiczne ma ograniczoną wartość ze względu na aktywność procesu nowotworowego i zmiany przerzutowe już w chwili ustalenia rozpoznania. U chorych z rakiem drobnokomórkowym powinno się dążyć do jak najszybszego wdrożenia chemioterapii, gdyż bez leczenia średni czas przeżycia wynosi 12 tyg. Stosuje się kilkulekowe leczenie skojarzone, najczęściej etopozyd z cisplatyną lub karboplatyną. Do rzadziej stosowanych kombinacji należą: cyklofosfamid z doksorubicyną i etopozydem lub cyklofosfamid z doksorubicyną i winkrystyną. 247
CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA NAJCZĘSTSZE NOWOTWORY OBJAWY, ROZPOZNAWANIE I LECZENIE
CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA ROZDZIA 4 NAJCZĘSTSZE NOWOTWORY OBJAWY, ROZPOZNAWANIE I LECZENIE Arkadiusz Jeziorski W Polsce do lekarzy onkologów zgłasza się rocznie ponad 130 tysięcy nowych pacjentów; około 80 tysięcy
Bardziej szczegółowoSTATYSTYKI DOTYCZĄCE RAKA PŁUCA
bioprognos OncoLUNG Nieinwazyjne badanie krwi umożliwiające zasugerowanie diagnozy u pacjentów z podejrzeniem nowotworu złośliwego płuca oraz ograniczenie liczby nieadekwatnych badań diagnostycznych, skrócenie
Bardziej szczegółowoZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU
ZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU 14 czerwca 2012 r dr n. med. Piotr Tomczak Klinika Onkologii U.M. Poznań Epidemiologia raka nerki RCC stanowi 2 3% nowotworów złośliwych
Bardziej szczegółowoNowotwory złośliwe skóry. Katedra Onkologii AM w Poznaniu
Nowotwory złośliwe skóry Katedra Onkologii AM w Poznaniu Nowotwory złośliwe skóry Raki: rak podstawnokomórkowy rak kolczystokomórkowy rak płakonabłonkowy Czerniak Nowotwory złośliwe skóryrak podstawnokomórkowy
Bardziej szczegółowoWytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011
Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011 Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki,
Bardziej szczegółowoMoje dziecko czeka TORAKOTOMIA - zabieg operacyjny klatki piersiowej
Moje dziecko czeka TORAKOTOMIA - zabieg operacyjny klatki piersiowej Jednym z najczęstszych miejsc, gdzie nowotwory narządu ruchu dają przerzuty, są płuca Część zmian stwierdzanych w płucach będzie wymagała
Bardziej szczegółowoLeczenie chirurgiczne niedrobnokomórkowego raka płuca. Klinika Torakochirurgii UM w Poznaniu
Leczenie chirurgiczne niedrobnokomórkowego raka płuca Klinika Torakochirurgii UM w Poznaniu EPIDEMIOLOGIA wiatś 1 608 055 zachorowań i 1 376 579 zgonów w 2008 r. Polska: 20 832 zachorowania i 22 348 zgonów
Bardziej szczegółowoKliniczne podstawy fizjoterapii w wybranych nowotworach
Kliniczne podstawy fizjoterapii w wybranych nowotworach Rak płuca Główna przyczyna zgonów z powodu nowotworów złośliwych Na Dolnym Śląsku zachorowania kobiet 10%, mężczyzn 28% Przeżycia 5-letnie u mężczyzn
Bardziej szczegółowoDr hab. n. med. Janusz Skowronek
Dr hab. n. med. Janusz Skowronek Zakład Brachyterapii Wielkopolskie Centrum Onkologii 19 maja 2007 r. 1 RT raka płuca 19.05.2007 2 1. LECZENIE RADYKALNE A. chorzy nie wyrażający zgody na zabieg, B. chorzy
Bardziej szczegółowoPrzerzut raka żołądka do migdałka podniebiennego
Dariusz Kaczmarczyk Przerzut raka żołądka do migdałka podniebiennego Klinika Chirurgii Nowotworów Głowy i Szyi Uniwersytetu Medycznego w Łodzi Kierownik: Prof. dr hab. med. Alina Morawiec Sztandera Opis
Bardziej szczegółowoRak piersi - zagrożenie cywilizacyjne
Rak piersi - zagrożenie cywilizacyjne dr n. med. Marcin Wiszniewski, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. M. Kopernika w Łodzi Regionalny Ośrodek Onkologiczny II Ogólnopolska Konferencja Medycyny Pracy
Bardziej szczegółowoDIAGNOSTYKA ULTRASONOGRAFICZNA TARCZYCY. Michał Brzewski Anna Jakubowska Zakład Radiologii Pediatrycznej AM Warszawa
DIAGNOSTYKA ULTRASONOGRAFICZNA TARCZYCY Michał Brzewski Anna Jakubowska Zakład Radiologii Pediatrycznej AM Warszawa 1 PROBLEMY DIAGNOSTYCZNE Wady rozwojowe Wole Guzki tarczycy Nowotwory tarczycy Zaburzenia
Bardziej szczegółowoMIĘDZYBŁONIAK OPŁUCNEJ (Malignant Pleural Mesothelioma) Renata Langfort
MIĘDZYBŁONIAK OPŁUCNEJ (Malignant Pleural Mesothelioma) Renata Langfort 1. Rodzaj materiału chirurgicznego: opłucna inne brak moŝliwości określenia 2. Procedura chirurgiczna: dekortykacja opłucnej pleurektomia
Bardziej szczegółowoRAK PŁUCA NAJCZĘSTSZY NOWOTWÓR ZWIĄZANY Z NAŁOGIEM PALENIA TYTONIU DR N. MED. M. MATECKA NOWAK 21 KWIETNIA 2007
RAK PŁUCA NAJCZĘSTSZY NOWOTWÓR ZWIĄZANY Z NAŁOGIEM PALENIA TYTONIU DR N. MED. M. MATECKA NOWAK 21 KWIETNIA 2007 PIERWOTNY RAK PŁUCA I MIEJSCE W ZACHOROWALNOŚCI I UMIERALNOŚCI NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE WŚRÓD
Bardziej szczegółowoELEKTROMAGNETYCZNA NAWIGACJA W DIAGNOSTYCE OBWODOWYCH GUZKÓW PŁUC
ELEKTROMAGNETYCZNA NAWIGACJA W DIAGNOSTYCE OBWODOWYCH GUZKÓW PŁUC płk dr hab. n. med. A. CHCIAŁOWSKI WOJSKOWY INSTYTUT MEDYCZNY Warszawa CIEŃ OKRĄGŁY PŁUCA Przeważnie rozpoznanie przypadkowe Powyżej 150
Bardziej szczegółowoNowotwory pierwotne i przerzutowe ośrodkowego układu nerwowego - diagnostyka różnicowa
Nowotwory pierwotne i przerzutowe ośrodkowego układu nerwowego - diagnostyka różnicowa Nowotwory ośrodkowego układu nerwowego (OUN) rozwijają się w tkankach mózgowia i rdzenia kręgowego. Mogą być pierwotne
Bardziej szczegółowoRAK PŁUCA. Problemy kliniczne: Pierwotny rak płuca (RP) jest nowotworem zośliwym wywodzącym się z komórek nabłonkowych. Epidemiologia.
RAK PŁUCA Nowotwory klatki piersiowej- praktyczny przewodnik dla lekarzy pod red. Jacka Jassema i Macieja Krzakowskiego ViaMedica 2013 Onkologia w praktyce klinicznej. Zalecenia postępowania diagnostyczno-teraputycznego
Bardziej szczegółowoRAK PŁUCA. Pierwotny rak płuca (RP) jest nowotworem zośliwym wywodzącym się z komórek nabłonkowych. Epidemiologia. Problemy kliniczne: Epidemiologia
RAK PŁUCA Pierwotny rak płuca (RP) jest nowotworem zośliwym wywodzącym się z komórek nabłonkowych. Problemy kliniczne: wzrost zachorowań późne wykrywanie brak skutecznych badań skriningowych złe wyniki
Bardziej szczegółowoMAM HAKA NA CHŁONIAKA
MAM HAKA NA CHŁONIAKA CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA Chłoniaki są to choroby nowotworowe, w których następuje nieprawidłowy wzrost komórek układu limfatycznego (chłonnego). Podobnie jak inne nowotwory, chłoniaki
Bardziej szczegółowoChoroby układu oddechowego wśród mieszkańców powiatu ostrołęckiego
Choroby układu oddechowego wśród mieszkańców powiatu ostrołęckiego Podczas akcji przebadano 4400 osób. Na badania rozszerzone skierowano ok. 950 osób. Do tej pory przebadano prawie 600 osób. W wyniku pogłębionych
Bardziej szczegółowoUrologiczne leczenie paliatywne zaawansowanych raków nerki. Dr n. med. Roman Sosnowski Klinika Nowotworów Układu Moczowego, COI, Warszawa
Urologiczne leczenie paliatywne zaawansowanych raków nerki Dr n. med. Roman Sosnowski Klinika Nowotworów Układu Moczowego, COI, Warszawa Nefrektomia Nefrektomia jest metodą umożliwiającą całkowite wyleczenie
Bardziej szczegółowoCentrum Pulmonologii i Torakochirurgii w Bystrej (dawniej : Specjalistyczny Zespół Chorób Płuc i Gruźlicy)
Centrum Pulmonologii i posiada w swojej strukturze 8 oddziałów szpitalnych w tym Oddział Chirurgii Klatki Piersiowej ( zamiennie - torakochirurgii) Oddział został utworzony w latach 50 tych ubiegłego stulecia
Bardziej szczegółowoRak piersi to najpowszechniej występujący nowotwór kobiecy w Polsce czy nauka poznała przyczyny powstawania tego nowotworu?
Rak piersi to najpowszechniej występujący nowotwór kobiecy w Polsce czy nauka poznała przyczyny powstawania tego nowotworu? Wiele czynników na które mamy bezpośredni wpływ, zwiększa ryzyko zachorowania
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI Przedmowa Mięsaki kości charakterystyka kliniczna i metody leczenia Objawy radiologiczne zmian nowotworowych kości Guzy z tkanki kostnej
SPIS TREŚCI Przedmowa... 7 1. Mięsaki kości charakterystyka kliniczna i metody leczenia... 9 Zbigniew I. Nowecki, Piotr Rutkowski 1.1. Wstęp... 9 1.2. Epidemiologia i etiologia...... 9 1.3. Objawy kliniczne
Bardziej szczegółowoLeczenie skojarzone w onkologii. Joanna Streb, Oddział Kliniczny Onkologii Szpitala Uniwersyteckiego
Leczenie skojarzone w onkologii Joanna Streb, Oddział Kliniczny Onkologii Szpitala Uniwersyteckiego Zastosowanie leczenia skojarzonego w onkologii Chemioradioterapia sekwencyjna lub jednoczasowa: Nowotwory
Bardziej szczegółowoTorakochirurgia
Torakochirurgia - 2017 Kryteria rozpoznania i kwalifikacji do leczenia guz płuca - repetytorium Dr n.med. Andrzej Jabłonka Jak podjąć optymalną decyzję? Pacjent Lekarz 1. Skierowanie w celu radykalnego
Bardziej szczegółowoLeczenie nowotworów tarczycy Dr hab. n. med. Sylwia Grodecka-Gazdecka 2007
Leczenie nowotworów tarczycy Dr hab. n. med. Sylwia Grodecka-Gazdecka 2007 Klasyfikacja guzów tarczycy wg WHO Guzy nabłonkowe 1. Łagodne 2. Złośliwe Gruczolak pęcherzykowy Inne gruczolaki 2.1. Rak pęcherzykowy
Bardziej szczegółowoOśrodki medyczne wykonujące procedury diagnostyczno-terapeutyczne powinny mieć następujące możliwości:
REKOMENDACJE KONSULTANTA KRAJOWEGO W DZIEDZINIE CHIRURGII ONKOLOGICZNEJ ORAZ POLSKIEGO TOWARZYSTWA CHIRURGII ONKOLOGICZNEJ W ZAKRESIE DIAGNOSTYKI I LECZENIA CHORYCH NA RAKA JELITA GRUBEGO REKOMENDACJE
Bardziej szczegółowokłucie i pobolewanie w klatce piersiowej powtarzające się zapalenia oskrzeli odpluwanie żółto-białej wydzieliny obecność krwi w plwocinie
OBJAWY RAKA PŁUC Kaszel(zwłaszcza poranny) Chrypka Duszności Krótki oddech ze świstem Złe samopoczucie Ogólne osłabienie Szybkie męczenie się Brak apetytu Nocne poty kłucie i pobolewanie w klatce piersiowej
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa Barbara Czerska... 11 Autorzy... 17 Wykaz skrótów... 19
Przedmowa Barbara Czerska.................................. 11 Autorzy.................................................... 17 Wykaz skrótów.............................................. 19 Rozdział I.
Bardziej szczegółowoNOWOTWORY SKÓRY. W USA około 20% populacji zachoruje nowotwory skóry.
NOWOTWORY SKÓRY Nowotwory skóry są zmianami zlokalizowanymi na całej powierzchni ciała najczęściej w miejscach, w których nastąpiło uszkodzenie skóry. Najważniejszym czynnikiem etiologicznym jest promieniowanie
Bardziej szczegółowoPrzewlekła obturacyjna choroba płuc. II Katedra Kardiologii
Przewlekła obturacyjna choroba płuc II Katedra Kardiologii Definicja Zespół chorobowy charakteryzujący się postępującym i niecałkowicie odwracalnym ograniczeniem przepływu powietrza przez drogi oddechowe.
Bardziej szczegółowoPodstawy diagnostyki onkologicznej. Podstawy diagnostyki onkologicznej. Marcin Stępie. pień
Marcin Stępie pień Katedra Onkologii i Klinika Onkologii Ginekologicznej AM Wrocław, Dolnośląskie Centrum Onkologii we Wrocławiu. Cele diagnostyki rozpoznanie choroby nowotworowej; ocena zaawansowania
Bardziej szczegółowoWCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI
WCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI Elżbieta Adamkiewicz-Drożyńska Katedra i Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii Początki choroby nowotworowej u dzieci Kumulacja wielu zmian genetycznych
Bardziej szczegółowoZałożenia i cele. Ogromny postęp, który dokonał się w dziedzinie chirurgii rekonstrukcyjnej w ostatnich dekadach, sprawił, że stało się możliwe
Założenia i cele. Ogromny postęp, który dokonał się w dziedzinie chirurgii rekonstrukcyjnej w ostatnich dekadach, sprawił, że stało się możliwe zaopatrywanie rozległych ubytków poresekcyjnych praktycznie
Bardziej szczegółowoRAK WĄTROBOWOKOMÓRKOWY (hepatocellular carcinoma HCC) Barbara Górnicka
RAK WĄTROBOWOKOMÓRKOWY (hepatocellular carcinoma HCC) Barbara Górnicka 1. Materiał chirurgiczny: wątroba, pęcherzyk Ŝółciowy, inne, brak moŝliwości określenia 2. Procedura chirurgiczna: klinowa resekcja
Bardziej szczegółowoDr n. med. Anna Prokop-Staszecka Dyrektor Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II
Dr n. med. Anna Prokop-Staszecka Dyrektor Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II Przewodnicząca Komisji Ekologii i Ochrony Powietrza Rady Miasta Krakowa Schorzenia dolnych dróg oddechowych
Bardziej szczegółowoSpojrzenie patologa na diagnostykę guzów neuroendokrynnych. Anna Nasierowska-Guttmejer Zakład Patomorfologii CSK MSW w Warszawie
Spojrzenie patologa na diagnostykę guzów neuroendokrynnych układu pokarmowego Anna Nasierowska-Guttmejer Zakład Patomorfologii CSK MSW w Warszawie Klasyfikacja WHO Stopień dojrzałości, Grading Staging
Bardziej szczegółowoSpiS TreśCi chirurgia narządowa 51. nowotwory układu pokarmowego VII
Spis treści CHIRURGIA NARZĄDOWA... 1005 51. Nowotwory układu pokarmowego... 1007 51.1. Nowotwory przełyku Andrzej W. Szawłowski... 1007 51.1.1. Wstęp... 1007 51.1.2. Patologia... 1008 51.1.3. Rozpoznanie...
Bardziej szczegółowoMit Nie zachorujesz na raka płuc, jeżeli nigdy nie paliłeś/aś.
Palenie papierosów Wiadomo, że palenie tytoniu stanowi przyczynę ogromnej liczby przypadków zachorowań na raka płuc. Około dziewięć na dziesięć osób, u których doszło do rozwoju tego nowotworu, jest palaczami
Bardziej szczegółowoCHŁONIAKI ZŁOŚLIWE U DZIECI
Prof. dr hab.med. Jacek Wachowiak CHŁONIAKI ZŁOŚLIWE PODZIAŁ CHŁONIAKI ZŁOŚLIWE 1. CHŁONIAKI NIEZIARNICZE 2. CHOROBA HODGKINA (ZIARNICA ZŁOŚLIWA) EPIDEMIOLOGIA - OK. 10% NOWOTWORÓW Klinika Onkologii, Hematologii
Bardziej szczegółowoPRZEWLEKŁA OBTURACYJNA CHOROBA PŁUC (POCHP)
PRZEWLEKŁA OBTURACYJNA CHOROBA PŁUC (POCHP) POChP jest jedną z najczęstszych chorób przewlekłych z wszystkich i najczęstsza przewlekłą chorobą układu oddechowego. Uważa się, że na POChP w Polsce choruje
Bardziej szczegółowoWstęp Przedmowa do wydania polskiego Przedmowa 1. Fakty i liczby
Spis treści Wstęp 11 Przedmowa do wydania polskiego 13 Przedmowa 15 1. Fakty i liczby 17 Płuca 17 Węzły chłonne 21 W jaki sposób pracują płuca? 23 Czym jest rak płuc? 24 W jaki sposób dochodzi do rozwoju
Bardziej szczegółowo10 WSKAZÓWEK DLA CHORYCH NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE PŁUCA Rozp
10 WSKAZÓWEK DLA CHORYCH NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE PŁUCA Rozp oznanie choroby nowotworowej wiąże się z dużym obciążeniem psychicznym i fizycznym. Obecność kogoś bliskiego, pielęgniarki i innych chorych pomoże
Bardziej szczegółowo2011-03-13. Objętości: IRV wdechowa objętość zapasowa Vt objętość oddechowa ERV wydechowa objętość zapasowa RV obj. zalegająca
Umożliwia ocenę sprawności wentylacyjnej płuc Lek. Marcin Grabicki Nie służy do oceny wydolności oddechowej (gazometria krwi tętniczej) Klinika Pulmonologii, Alergologii i Onkologii Pulmonologicznej Uniwersytetu
Bardziej szczegółowoNARODOWY PROGRAM ZWALCZANIA CHORÓB NOWOTWOROWYCH
Załącznik nr 1 opis programu MINISTERSTWO ZDROWIA DEPARTAMENT POLITYKI ZDROWOTNEJ Nazwa programu: NARODOWY PROGRAM ZWALCZANIA CHORÓB NOWOTWOROWYCH Nazwa zadania: OGRANICZENIE NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI U DZIECI
Bardziej szczegółowoSebastian Ochenduszko. Katedra i Klinika Onkologii Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego
Sebastian Ochenduszko Katedra i Klinika Onkologii Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego Krajowy Rejestr Nowotworów: rocznie rak płuca rozpoznawany jest u ok. 16 tys M i ok. 5 tys K Rak płuca jest
Bardziej szczegółowoRak Płuca Epidemiologia i Czynniki Ryzyka
Rak Płuca 2014 Epidemiologia i Czynniki Ryzyka Dariusz M. Kowalski Klinika Nowotworów Płuca i Klatki Piersiowej Centrum Onkologii Instytut w Warszawie Warszawa, 16. 09. 2014 EPIDEMIOLOGIA Epidemiologia
Bardziej szczegółowoWywiady dotyczące układu oddechowego. Dr n. med. Monika Maciejewska
Wywiady dotyczące układu oddechowego Dr n. med. Monika Maciejewska O co pytamy? Kaszel Wykrztuszanie Krwioplucie Duszność Chrypka Ból w klp Choroby przebyte, nawyki, wywiady środowiskowe i dotyczące pracy
Bardziej szczegółowoPLAN ZAJĘĆ W RAMACH SPECJALIZACJI Z PIELEGNIARSTWA GINEKOLOGICZNEGO
PLAN ZAJĘĆ W RAMACH SPECJALIZACJI Z PIELEGNIARSTWA GINEKOLOGICZNEGO w dniach 05.09.2014 07.09.2014 Data Godziny Tematy zajęć Osoba prowadząca Miejsce realizacji zajęć Forma zajęć Liczba godz. 05.09.14
Bardziej szczegółowoVII. ŚWIADCZENIA MEDYCYNY NUKLEARNEJ. LP. Nazwa świadczenia gwarantowanego Warunki realizacji świadczeń
VII. ŚWIADCZENIA MEDYCYNY NUKLEARNEJ LP. Nazwa świadczenia gwarantowanego Warunki realizacji świadczeń 1. Scyntygrafia i radioizotopowe badanie czynnościowe tarczycy 1) gamma kamera planarna lub scyntygraf;
Bardziej szczegółowoGRUCZOLAKOWŁÓKNIAK (fibroadenoma mammae) ZWYRODNIENIE WŁÓKNISTPTORBIELOWATE (mastopathia fibrocystica,morbus Kronig, morbus Reclus)
NOWOTWORY PIERSI NOWOTWORY ŁAGODNE SUTKA: GRUCZOLAKOWŁÓKNIAK (fibroadenoma mammae) TORBIEL (cystis mammae) ZWYRODNIENIE WŁÓKNISTPTORBIELOWATE (mastopathia fibrocystica,morbus Kronig, morbus Reclus) BRODAWCZAK
Bardziej szczegółowoS T R E S Z C Z E N I E
STRESZCZENIE Cel pracy: Celem pracy jest ocena wyników leczenia napromienianiem chorych z rozpoznaniem raka szyjki macicy w Świętokrzyskim Centrum Onkologii, porównanie wyników leczenia chorych napromienianych
Bardziej szczegółowoNOWOTWORY LUDZKIEGO GRUCZOŁ PIESIWOEGO. dr hab. inż. Beata Brożek-Płuska
NOWOTWORY LUDZKIEGO GRUCZOŁ PIESIWOEGO dr hab. inż. Beata Brożek-Płuska wprowadzenie Nowotwór jest chorobą o podłożu genetycznym, czyli procesem spowodowanym nakładającym się zaburzeniami struktury DNA.
Bardziej szczegółowoZMIANY OGNISKOWE TRACZYCY POSTĘPOWANIE
ZMIANY OGNISKOWE TRACZYCY POSTĘPOWANIE Guzkową chorobę tarczycy rozpoznaje się po wykryciu pojedynczej zmiany lub mnogich zmian ogniskowych lub guzków, niezależnie od ich stanu czynnościowego. Wolem określa
Bardziej szczegółowoLECZENIE NIEDROBNOKOMÓRKOWEGO RAKA PŁUCA Z ZASTOSOWANIEM AFATYNIBU (ICD-10 C 34)
Załącznik B.63. LECZENIE NIEDROBNOKOMÓRKOWEGO RAKA PŁUCA Z ZASTOSOWANIEM AFATYNIBU (ICD-10 C 34) ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Kryteria kwalifikacji 1) rozpoznanie histologiczne lub cytologiczne raka gruczołowego
Bardziej szczegółowoRak nerki. Patrycja Tudrej Biotechnologia, II rok USM
Rak nerki Patrycja Tudrej Biotechnologia, II rok USM Budowa nerki (http://www.cancerresearchuk.org/; zmodyfikowano) 2 Charakterystyka epidemiologiczna raka nerki 3 pod względem występowania nowotwór urologiczny
Bardziej szczegółowotel:
Funkcjonalny model krtani, powiększenie 4x Nr ref: MA01453 Informacja o produkcie: Funkcjonalny model krtani. Powiększenie 4x Wysokiej jakości powiększony model krtani wraz z kością gnykową. W prawej części
Bardziej szczegółowoPracownia Patologii Ogólnej i Neuropatologii, Katedra Pielęgniarstwa, Gdański Uniwersytet Medyczny
POZAGONADALNE I POZACZASZKOWE GUZY GERMINALNE (EXTRAGONADAL GERM CELL TUMOR) Ewa IŜycka-Świeszewska Pracownia Patologii Ogólnej i Neuropatologii, Katedra Pielęgniarstwa, Gdański Uniwersytet Medyczny 1.
Bardziej szczegółowozwiększenie świadomości dotyczącej profilaktyki zdrowia akcje promocyjno informacyjne mniej zachorowań na choroby układu oddechowego
zwiększenie świadomości dotyczącej profilaktyki zdrowia akcje promocyjno informacyjne badania przesiewowe mniej zachorowań na choroby układu oddechowego ŁYSE CZARNIA MYSZYNIEC BARANOWO KADZIDŁO LELIS RZEKUŃ
Bardziej szczegółowoLeczenie i przeżycia 5-letnie dolnośląskich kobiet chorych na nowotwory złośliwe piersi z lat 2004-2008
Leczenie i przeżycia 5-letnie dolnośląskich kobiet chorych na nowotwory złośliwe piersi z lat 2004-2008 W latach 2004-2008 w Dolnośląskim Rejestrze Nowotworów zarejestrowaliśmy 6.125 zachorowań na inwazyjne
Bardziej szczegółowoLECZENIE NIEDROBNOKOMÓRKOWEGO RAKA PŁUCA (ICD-10 C-34)
Załącznik B.6. LECZENIE NIEDROBNOKOMÓRKOWEGO RAKA PŁUCA (ICD-10 C-34) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY SCHEMAT DAWKOWANIA LEKÓW W PROGRAMIE BADANIA DIAGNOSTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH
Bardziej szczegółowoEfektywna kontrola chorych po leczeniu nowotworów jąder
Efektywna kontrola chorych po leczeniu nowotworów jąder Marzena Wełnicka-Jaśkiewicz Klinika Onkologii i Radioterapii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego Efektywna kontrola ścisła obserwacja po leczeniu
Bardziej szczegółowoUkład oddechowy II. Nowotwory płuc / przerzuty Pylice Grzybniaki płuc Rozedma płuc Zatorowość płucna Choroby opłucnej Urazy klatki piersiowej
Układ oddechowy II Nowotwory płuc / przerzuty Pylice Grzybniaki płuc Rozedma płuc Zatorowość płucna Choroby opłucnej Urazy klatki piersiowej Rak płuca nowotwór z komórek błony śluzowej oskrzeli Histologicznie:
Bardziej szczegółowoPozytronowa tomografia emisyjna PET zastosowanie kliniczne. CSK MSWiA i CMKP Warszawa
Pozytronowa tomografia emisyjna PET zastosowanie kliniczne Jarosław aw B. Ćwikła CSK MSWiA i CMKP Warszawa Podstawy PET w onkologii Główne wykorzystanie kliniczne - onkologia; Ocena pojedynczych zmian
Bardziej szczegółowoDIAGNOSTYKA NOWOTWORU O NIEZNANYM UMIEJSCOWIENIU PIERWOTNYM. OncoCUP Dx
DIAGNOSTYKA NOWOTWORU O NIEZNANYM UMIEJSCOWIENIU PIERWOTNYM OncoCUP Dx Nieinwazyjne badanie krwi umożliwiające zasugerowanie diagnozy u pacjentów z podejrzeniem nowotworu złośliwego oraz ograniczenie liczby
Bardziej szczegółowoLECZENIE NIEDROBNOKOMÓRKOWEGO RAKA PŁUCA Z ZASTOSOWANIEM AFATYNIBU (ICD-10 C 34)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 825 Poz. 71 Załącznik B.63. LECZENIE NIEDROBNOKOMÓRKOWEGO RAKA PŁUCA Z ZASTOSOWANIEM AFATYNIBU (ICD-10 C 34) ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Kryteria kwalifikacji 1) rozpoznanie
Bardziej szczegółowoLECZENIE NIEDROBNOKOMÓRKOWEGO RAKA PŁUCA Z ZASTOSOWANIEM AFATYNIBU (ICD-10 C 34)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 731 Poz. 48 Załącznik B.63. LECZENIE NIEDROBNOKOMÓRKOWEGO RAKA PŁUCA Z ZASTOSOWANIEM AFATYNIBU (ICD-10 C 34) ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Kryteria kwalifikacji 1) rozpoznanie
Bardziej szczegółowoLECZENIE NIEDROBNOKOMÓRKOWEGO RAKA PŁUCA (ICD-10 C 34)
Załącznik B.6. LECZENIE NIEDROBNOKOMÓRKOWEGO RAKA PŁUCA (ICD-10 C 34) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY SCHEMAT DAWKOWANIA LEKÓW W PROGRAMIE BADANIA DIAGNOSTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH
Bardziej szczegółowoPostępy w Gastroenterologii. Poznań 2013. Janusz Milewski, Klinika Gastroenterologii CSK MSW.
Postępy w Gastroenterologii. Poznań 2013. Janusz Milewski, Klinika Gastroenterologii CSK MSW. Rak trzustki na drugim miejscu pośród nowotworów w gastroenterologii. Na 9 miejscu pod względem lokalizacji
Bardziej szczegółowoTabela Nr 1. Rozliczenie środków finansowych z Wojewódzkiego Programu Profilaktyki Gruźlicy Płuc i Nowotworów Układu Oddechowego
Informacja dla Zarządu Województwa Łódzkiego na temat realizacji w 2004 roku Wojewódzkiego Programu Profilaktyki Gruźlicy Płuc i Nowotworów Układu Oddechowego Wojewódzki Program Profilaktyki Gruźlicy Płuc
Bardziej szczegółowoSpis treści. 1. Rehabilitacja w chirurgii zagadnienia ogólne... 13 Marek Woźniewski, Jerzy Kołodziej, Maciej Mraz
Spis treści 1. Rehabilitacja w chirurgii zagadnienia ogólne... 13 Marek Woźniewski, Jerzy Kołodziej, Maciej Mraz 1.1. Wstęp.... 13 Marek Woźniewski, Jerzy Kołodziej 1.2. Znaczenie rehabilitacji w chirurgii...
Bardziej szczegółowoZastosowanie badań PET/CT w onkologii
Zastosowanie badań PET/CT w onkologii NOWOTWORY PŁUC W Polsce nowotwory płuca i klatki piersiowej są najczęstszą przyczyną zgonu wśród zgonów na nowotwory. Ich liczba przekracza łączną liczbę zgonów z
Bardziej szczegółowoSpiS TreśCi chirurgia narządowa 40. nowotwory głowy i szyi VII
Spis treści CHIRURGIA NARZĄDOWA... 545 40. Nowotwory głowy i szyi... 547 40.1. Rak części ustnej języka Marcin Kozakiewicz... 547 40.1.1. Epidemiologia... 547 40.1.2. Etiologia i czynniki ryzyka... 547
Bardziej szczegółowoPRZEWLEKŁA OBTURACYJNA CHOROBA PŁUC (POCHP)
PRZEWLEKŁA OBTURACYJNA CHOROBA PŁUC (POCHP) Piotr Bienias Klinika Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM DEFINICJA POChP charakteryzuje się: niecałkowicie odwracalnym ograniczeniem przepływu powietrza przez
Bardziej szczegółowoLp. Zakres świadczonych usług i procedur Uwagi
Choroby układu nerwowego 1 Zabiegi zwalczające ból i na układzie współczulnym * X 2 Choroby nerwów obwodowych X 3 Choroby mięśni X 4 Zaburzenia równowagi X 5 Guzy mózgu i rdzenia kręgowego < 4 dni X 6
Bardziej szczegółowoNowotwory rejonu głowy i szyi trudności diagnostyczne
Ewa Osuch-Wójcikiewicz Nowotwory rejonu głowy i szyi trudności diagnostyczne Katedra i Klinika Otolaryngologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Kierownik: Prof. dr hab. n. med. K. Niemczyk Konferencja
Bardziej szczegółowoEuropejski Kodeks Walki z Rakiem
Europejski Kodeks Walki z Rakiem Europejski kodeks walki z rakiem powstał z inicjatywy Unii Europejskiej, która już w latach 80 uznała zmagania z rakiem w społeczeństwie Europejczyków za jeden z najważniejszych
Bardziej szczegółowoProgram dotyczy wyłącznie kontynuacji leczenia pacjentów włączonych do programu do dnia 30.03.2008.
załącznik nr 7 do zarządzenia Nr 36/2008/DGL Prezesa NFZ z dnia 19 czerwca 2008 r. Program dotyczy wyłącznie kontynuacji leczenia pacjentów włączonych do programu do dnia 30.03.2008. 1. Nazwa programu:
Bardziej szczegółowoWYKORZYSTANIE PET/CT W OKOLOGII
WYKORZYSTANIE PET/CT W OKOLOGII Jarosław B. Ćwikła CMKP Warszawa I CSK MSWiA Podstawy PET-CT w onkologii Główne wykorzystanie kliniczne - onkologia; Ocena pojedynczych zmian ogniskowych w płucach (cień
Bardziej szczegółowoTor diagnostyczny w onkologii. Michał Nieciecki Zakład Diagnostyki Obrazowej Mazowiecki Szpital Bródnowski
Tor diagnostyczny w onkologii Michał Nieciecki Zakład Diagnostyki Obrazowej Mazowiecki Szpital Bródnowski Nowotwory złośliwe - statystyki światowe 14 milionów nowych zachorowań w 2012 roku 8,8 miliona
Bardziej szczegółowoDiagnostyka węzłów chłonnych (Lymph nodes assessment) Joanna Anioł
Diagnostyka węzłów chłonnych (Lymph nodes assessment) Joanna Anioł Joanna Anioł Wykształcenie: wyższe Studia na Wydziale Lekarskim Collegium Medium UJ w Krakowie 1989 1995 Kształcenie podyplomowe: Specjalizacja
Bardziej szczegółowoWojewódzki Szpital Specjalistyczny im. Marii Skłodowskiej-Curie w Zgierzu Oddział Otolaryngologiczny
Załącznik nr 1 do Umowy Nr z dnia Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. Marii Skłodowskiej-Curie w Zgierzu Oddział Otolaryngologiczny PROGRAM ZDROWOTNY WYKRYWANIA WCZESNYCH ZMIAN NOWOTWOROWYCH GÓRNYCH
Bardziej szczegółowoRzadkie typy raka płuca
Istnieje kilka różnych rodzajów raka płuca, często nazywanych podtypami raka płuca. Niektóre podtypy występują częściej niż pozostałe. W tym opracowaniu szczegółowo przyjrzymy się podtypom raka, które
Bardziej szczegółowoNowa klasyfikacja TNM w raku płuca
PRACA PRZEGLĄDOWA Anna Wrona, Jacek Jassem Katedra i Klinika Onkologii i Radioterapii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego Nowa klasyfikacja TNM w raku płuca The new TNM classification in lung cancer Adres
Bardziej szczegółowoGuzy neuroendokrynne żołądka - klinika. Grażyna Rydzewska Klinika Gastroenterologii CSK MSWiA Warszawa
Guzy neuroendokrynne żołądka - klinika Grażyna Rydzewska Klinika Gastroenterologii CSK MSWiA Warszawa Guzy endokrynne żołądka 1% nowotworów narządu, 9% wszystkich tego typu w układzie pokarmowym 1-2 przypadki
Bardziej szczegółowoLECZENIE NIEDROBNOKOMÓRKOWEGO RAKA PŁUCA Z ZASTOSOWANIEM AFATYNIBU I NINTEDANIBU (ICD- 10 C 34)
Załącznik B.63. LECZENIE NIEDROBNOKOMÓRKOWEGO RAKA PŁUCA Z ZASTOSOWANIEM AFATYNIBU I NINTEDANIBU (ICD- 10 C 34) ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Kryteria kwalifikacji 1) rozpoznanie histologiczne lub cytologiczne
Bardziej szczegółowotyp 3, sporadyczny; Techniki Obrazowe
Guz neuroendokrynny żołądka typ 3, sporadyczny; Techniki Obrazowe Mariusz I.Furmanek CSK MSWiA i CMKP Warszawa Ocena wyjściowa, metody strukturalne WHO 2 (rak wysoko zróżnicowany); Endoskopia i/lub EUS;
Bardziej szczegółowoNowotwory kobiece narządu płciowego: diagnostyka i terapia
Nowotwory kobiece narządu płciowego: diagnostyka i terapia Zachorowania i zgony na nowotwory złośliwe narzadu płciowego u kobiet w Polsce w latach 1987, 1996, 3 i szacunkowe na 1 r. 1987 1996 3 1 Zachorowania
Bardziej szczegółowoANEKS III UZUPEŁNIENIA DO CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO ORAZ ULOTKI PLA PACJENTA
ANEKS III UZUPEŁNIENIA DO CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO ORAZ ULOTKI PLA PACJENTA 42 UZUPEŁNIENIA ZAWARTE W ODPOWIEDNICH PUNKTACH CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO DLA PRODUKTÓW ZAWIERAJĄCYCH
Bardziej szczegółowoskazy sarkoidalnej zmieniona odpowiedź immunologiczna typu komórkowego na antygen (pyłki sosny, kompleksy immunologiczne, talk, aluminium, beryl)
skazy sarkoidalnej zmieniona odpowiedź immunologiczna typu komórkowego na antygen (pyłki sosny, kompleksy immunologiczne, talk, aluminium, beryl) genetyczna związek HLA-B8 z zapaleniem stawów, rumieniem
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:...
FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej
Bardziej szczegółowoKompleksowa Diagnostyka Raka Płuca Diagnostyka Molekularna
Kompleksowa Diagnostyka Raka Płuca Diagnostyka Molekularna Joanna Chorostowska-Wynimko Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie OBJAWY LEKARZ POZ Późna DIAGNOSTYKA zgłaszalność WSTĘPNA do lekarza POZ
Bardziej szczegółowo1. Co to jest chłoniak 2. Chłoniaki są łagodne i złośliwe 3. Gdzie najczęściej się umiejscawiają 4. Objawy 5. Przyczyny powstawania 6.
1. Co to jest chłoniak 2. Chłoniaki są łagodne i złośliwe 3. Gdzie najczęściej się umiejscawiają 4. Objawy 5. Przyczyny powstawania 6. Zachorowania na chłoniaka 7. Rozpoznanie i diagnostyka 8. Warto wiedzieć
Bardziej szczegółowoLECZENIE ZAAWANSOWANEGO RAKA JELITA GRUBEGO (ICD-10 C 18 C 20)
Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 511 Poz. 42 Załącznik B.4. LECZENIE ZAAWANSOWANEGO RAKA JELITA GRUBEGO (ICD-10 C 18 C 20) ZAKRES ŚWIADCZENIA GWARANTOWANEGO ŚWIADCZENIOBIORCY 1. Leczenie zaawansowanego
Bardziej szczegółowo(Carcinoma of the Esophagus and Esophagogastric Junction) Justyna Szumiło
RAK PRZEŁYKU I RAK POŁĄCZENIA PRZEŁYKOWOśOŁĄDKOWEGO (Carcinoma of the Esophagus and Esophagogastric Junction) Justyna Szumiło Wytyczne do raportu synoptycznego dotyczą raka przełyku i raka połączenia przełykowo-
Bardziej szczegółowoTerapeutyczne Programy Zdrowotne 2010 Leczenie raka nerki Załącznik nr 42 do zarządzenia Nr 8/2010/DGL Prezesa NFZ z dnia 20 stycznia 2010 roku
Załącznik nr 42 do zarządzenia Nr 8/2010/DGL Prezesa NFZ z dnia 20 stycznia 2010 roku Nazwa programu: LECZENIE RAKA NERKI ICD-10 C 64 Dziedzina medycyny: Nowotwór złośliwy nerki za wyjątkiem miedniczki
Bardziej szczegółowoRopniak opłucnej czy gruźliczy wysięk opłucnowy? - Rola torakoskopii
Michał Pasierbek, Andrzej Grabowski, Filip Achtelik, Wojciech Korlacki Ropniak opłucnej czy gruźliczy wysięk opłucnowy? - Rola torakoskopii Klinika Chirurgii Wad Rozwojowych Dzieci i Traumatologii w Zabrzu
Bardziej szczegółowoEuropejski Tydzień Walki z Rakiem
1 Europejski Tydzień Walki z Rakiem 25-31 maj 2014 (http://www.kodekswalkizrakiem.pl/kodeks/) Od 25 do 31 maja obchodzimy Europejski Tydzień Walki z Rakiem. Jego celem jest edukacja społeczeństwa w zakresie
Bardziej szczegółowo