Systemy rolnicze i wpływ na środowisko produkcji żywności

Transkrypt

1 Systemy rolnicze i wpływ na środowisko produkcji żywności Jakie będzie rolnictwo przyszłości? dr inż. Jerzy Próchnicki Bayer CropScience Polska oraz Polskie Stowarzyszenie Rolnictwa Zrównoważonego ASAP

2 W jakim kierunku będzie teraz iść rolnictwo? Konwencjonalne? Ekologiczne? Czy zrównoważone?

3 Globalne wyzwania dla rolnictwa GLOBALNA PRODUKCJA ŻYWNOŚCI POPULACJA LUDZI Dziś mamy 7,3 mld ludzi na Świecie ZMIANY W STRUKTURZE SPOŻYCIA rok 2050 ZMIANY KLIMATYCZNE = -322 kg/ha zboża mniej +60% Konieczność zrównoważonego wzrostu produkcji 9,7 mld ludzi w roku 2050 MALEJĄCE ZASOBY SUROWCÓW NA ZIEMI ENERGIA WODA GLEBA Rosnące zapotrzebowanie na białko GŁÓD +1 C Zagrożenie dla plonów POWIERZCHNIA UPRAW NA 1 MIESZKAŃCA ZIEMI 1950 : 0,52 ha 2010 : 0,20 ha 2050 : 0,15 ha STRATY PRZECHOWALNICZE Do 40% owoców i i warzyw w Indiach i ulega zniszczeniu Jest to równowartość rocznej konsumpcji w UK 1 na 9 ludzi głoduje

4

5

6 Rolnictwo konwencjonalne Rolnictwo ekstensywne: Nie stosuje się tu wcale, lub mało, środków wspomagających uprawy (nawozy sztuczne i pestycydy), co skutkuje niższymi plonami i gorszą ich jakością. Nakłady pracy są wysokie, a pozostałe koszty niskie. Typowy dla krajów słabiej rozwiniętych gospodarczo. W dłuższym czasie powoduje wiele nega negatywnych zjawisk, np. spadek żyzności gleby, wzrost zagrożenia erozją, Rolnictwo intensywne: system produkcji rolniczej ukierunkowany na maksymalny zysk osiągany w warunkach dużego nakładu pracy i środków finansowych. Wymaga wysoko wydajnych maszyn, technik uprawy i hodowli, nawozów mineralnych i środków ochrony roślin. Typowy dla krajów wysoko rozwiniętych. pogorszenie jakości żywności, wzrost zanieczyszczenia środowiska itd. Nie gwarantuje trwałej, dużej produkcji jakościowej żywności w przyszłości.

7 Rolnictwo ekologiczne W drugiej połowie XX w. obserwowano w krajach uprzemysłowionych wzrost występowania chorób przewlekłych, nowotworów i alergii. Wzbudziło to podejrzenia u części społeczeństwa oraz lekarzy, że jest to skutek obniżonej jakości produktów spożywczych. Większość wykonanych w tym celu badań medycznych nie potwierdziła takiego związku. Obawa przed chemizacją, afery ze stosowaniem antybiotyków i hormonów, napromienianie żywności, BSE, GMO, niechęć do korporacji i przemysłu w całości, ale też chęć wsparcia natury, są fundamentem zapotrzebowania na produkty ekologiczne zwłaszcza w krajach rozwiniętych.

8 Rolnictwo ekologiczne Rolnictwo ekologiczne powstało jako alternatywa dla rolnictwa konwencjonalnego, przez odrzucenie większości instrumentów technicznych i technologicznych powstałych w ostatnich 150 latach środków chemii rolnej, weterynaryjnej i spożywczej, organizmów GM, a także niektórych maszyn rolniczych. Jest reakcją na: - zwiększenie chemizacji rolnictwa - zwiększenie mechanizacji rolnictwa - zanieczyszczenie środowiska w ogóle - zubożenie gatunkowe - spadek zatrudnienia na wsi - spadek cen żywności Jest także swoistą realizacją mieszczańskiego mitu powrotu do natury, do tego, co było kiedyś dobre, w formie nie wymagającej rezygnacji z osiągnięć cywilizacji, ani zmiany trybu życia.

9 Rolnictwo ekologiczne Rolnictwo ekologiczne ma szereg zalet: - zróżnicowanie produkcji żywności - tworzenie miejsc pracy - ochrona środowiska naturalnego - wsparcie bioróżnorodności i wiele innych. Źródło: Wikipedia Problemem jest wysoka cena za produkty eko oraz niemożność wyżywienia rosnącej populacji ludzi żywnością uzyskaną w ten sposób, z powodu zbyt niskich plonów!

10 Zatem Co lepsze? Dużo, ale źle dla środowiska, czy mało i drogo dla konsumenta? A może, jak zwykle, prawda leży gdzieś po środku?

11 Pakiet 1. Rolnictwo zrównoważone w ramach PROW na lata

12 W Polsce powinno dominować Rolnictwo Zrównoważone W Polsce powinno dominować Rolnictwo Zrównoważone, Stanisław Krasowicz, IUNG PIB Puławy 2009

13 Porównanie systemów rolniczych Rolnictwo zrównoważone + dbałość o finanse gospodarstwa i jego trwałość w czasie + dbałość o zgodność z prawem + dbałość o zatrudnionych + dbałość o lokalną społeczność

14 Relacje między systemami rolniczymi SYSTEM KONWENCJONALNY (nowoczesne techniki wytwarzania) Źródła systemu SYSTEM EKOLOGICZNY (filozofia rolnictwa ekologicznego, stosunek do przyrody) SYSTEM INTEGROWANY Udoskonalone zarządzanie, optymalne wykorzystanie zasobów Doskonalenie systemu Postęp biologiczny, proekologiczne metody produkcji Program rolnośrodowiskowy aktualnie i w przyszłości, Krzysztof Jończyk, IUNG-PIB Puławy, r.

15

16

17

18 Jak zrównoważyć swoje gospodarstwo? Polskie Stowarzyszenie Rolnictwa Zrównoważonego pomaga zainteresowanym przygotować się do audytu i wydaje zaświadczenia o stopniu zrównoważenia gospodarstwa.

19 Kongres Managerów Biznesu, Bydgoszcz, 2016