Ślady przeszłości uczniowie adoptują zabytki

Transkrypt

1 Ślady przeszłości uczniowie adoptują zabytki Przystąpienie do programu Wrześniowe początki zajęć edukacyjnych w szkole podstawowej w Kijowcu, małej miejscowości na Lubelszczyźnie w okolicach Białej Podlaskiej Jedna z pierwszych lekcja historii, na której pojawia się pojęcie ekumenizmu, wielości wyznań tolerancji religijnej W trakcie zajęć uczniowie stwierdzają:,, w naszej szkole nie ma innych wyznań, tu są sami katolicy. Zapoznając się z historią Kijowca od razu dowiadujemy się o istnieniu we wsi prawosławnego cmentarza. Ba, jego szczątki, najdawniejsze ślady znajdują się na terenie szkolnego placu. Historia tej miejscowości bardzo silnie związana jest z wyznaniem prawosławnym, wiele wątków z historii Kijowca wiąże się właśnie z budową cerkwi, cmentarza oraz kolejnymi próbami ich odbudowy po różnych dziejowych zawieruchach. Po kolejnej rozmowie z uczniami, już na kółku historycznym wspólnie dochodzimy do wniosku, że coś o tym wszystkim wiemy, coś kojarzymy, ale wiedza ta jest nie usystematyzowana i bardzo pobieżna. Podejmujemy więc decyzję, że weźmiemy udział w programie organizowanym przez Centrum Edukacji Obywatelskiej,,Ślady przeszłości w ramach, którego właśnie uczniowie mogą,,zaadoptować zabytek, a naszym,,adopcyjnym obiektem będzie właśnie cmentarz prawosławny w Kijowcu. W ramach tego programu uczniowie chcą poszerzyć wiedzę o swojej,,małej Ojczyźnie, usystematyzować wiedzę o wyznaniu prawosławnym, które było wyznaniem wielu pokoleń ich przodków a poprzez inne swoje działania w ramach projektu odświeżyć ten fakt w lokalnej świadomości. Wysyłamy zgłoszenie z naszym pomysłem na,,adopcję. Otrzymujemy pozytywną odpowiedź, zostajemy zakwalifikowani. Działamy:

2 I. Pierwszy spacer Na początku października wybraliśmy się na cmentarz prawosławny w Kijowcu, a by dokonać swego rodzaju,,oględzin miejsca, które chcielibyśmy bliżej poznać, którym pragniemy się w pewnym sensie zaopiekować. W trakcie spaceru alejkami cmentarza, od razu stwierdziliśmy, że cmentarz wyraźnie dzieli się na dwie części: tę nowszą, która jest zadbana, na której groby bez wątpienia są systematyczne porządkowane i tą starszą, gdzie nagrobki pochodzą z końca XIX i pocz. XX wieku. Pochowani są tam ludzie, których potomkowie już też pewnie odeszli lub wyjechali, a ich groby niestety straciły swoją dawną świetność. Zaplanowaliśmy więc, że w związku ze zbliżającym się dniem,,wszystkich świętych dokonamy prac porządkowych na starej części cmentarza. Ustaliliśmy, że w miarę naszych możliwości oczyścimy chociaż niektóre nagrobki, wygrabimy aleje itp.

3 II. Wielkie i małe dzieła sztuki Ikony i wiązanki nagrobne W związku z naszymi planami odnośnie,,adopcji cmentarza prawosławnego, w ramach której chcemy przybliżyć sobie i naszym kolegom wiedzę o prawosławiu, chcieliśmy zająć się zagadnieniem, które bez wątpienia jest nierozerwalnie związane z tym wyznaniem. Postanowiliśmy zgłębić nasze wiadomości na temat ikon i ikonografiki. Poprosiliśmy o pomoc naszą nauczycielkę plastyki, panią mgr Monikę Bańkowską, zgromadziliśmy informacje i wspólnie przygotowaliśmy gazetkę szkolną poświęconą tej właśnie tematyce. Uczniowie naszej szkoły mogą się z niej dowiedzieć o technice powstawania ikon, ich znaczeniu, symbolice itp. Również w ramach zajęć plastycznych wykonaliśmy wiązanki nagrobne, które postanowiliśmy umieścić na starej części cmentarza jako uwieńczenie naszych wcześniej zaplanowanych prac porządkowych.

4 III. Prace porządkowe W ostatnich dniach października uznaliśmy, że musimy wykonać zaplanowane prace porządkowe na cmentarzu, aby zdążyć przed dniem,,wszystkich Świętych. Wyposażeni w niezbędne narzędzia wyruszyliśmy więc na teren naszej,,kijowieckiej nekropolii. Pogoda nam dopisała, słońce,,dopingowało do pracy. Chłopcy z naszego zespołu zajęli się,,cięższymi pracami tj. wycinaniem zarośli wokół grobów, usuwaniem gałęzi, natomiast dziewczęta dzielnie grabiły aleje na starej części cmentarza. Na zakończenie prac przy krzyżu cmentarnym złożyliśmy wcześniej przygotowane wiązanki.

5 IV. Co w książkach,,piszczy o kijowieckich zabytkach Zimowy czas postanowiliśmy przeznaczyć na,,szperanie w źródłach, książkach, dostępnych informacjach na temat naszego,,adopcyjnego zabytku. Informacji o samym cmentarzu nie jest zbyt wiele. Opracowania, do których udało nam się dotrzeć traktują o cmentarzu w powiązaniu z historią miejscowości i cerkwi, która niejako jest integralną częścią cmentarza prawosławnego w Kijowcu. Podjęcie,,adopcji cmentarza i chęć poznania jego historii spowodowała więc, że zdobyliśmy przy okazji wiele innych informacji o swojej miejscowości, o jej historii. Ten fakt zrodził wiele nowych pomysłów na działania, które możemy zrealizować w ramach projektu,,ślady przeszłości. Nie chcąc aby zdobyte przez nas informacje uległy zapomnieniu postanowiliśmy jako produkt finalny stworzyć folderulotkę na temat historii cmentarza prawosławnego i miejscowości, w której się znajduje Kijowca. Innym pomysłem przewidzianym do zrealizowania jest zorganizowanie naszym młodszym kolegom z klas I- III wycieczki po miejscowości, w trakcie której to my wcielimy się w rolę przewodników. Czekajcie na zaproszenia! V. Akt adopcji Po zapoznaniu się z dostępnymi źródłami pisanymi na temat cmentarza, prawosławia i naszej miejscowości uznaliśmy, ze nadszedł czas aby wzbogacić i uzupełnić o wiedzę pochodząca z ust,,autorytetu. Uznaliśmy, że bez wątpienia będzie to ksiądz prawosławny, który opiekuje się cmentarzem i cerkwią Ks. Michał Ciuchaj. Spotkanie z nim było także doskonałą okolicznością do dokonania oficjalnej adopcji zabytku i podpisania symbolicznego aktu. Cała uroczystość miała miejsce w cerkwi na cmentarzu. Najpierw ksiądz opowiedział nam o historii zabytku i prawosławia na terenie Kijowca, odpowiedział na nurtujące nas pytania np. co się stało z ludźmi wyznającymi prawosławie?, dlaczego w naszej szkole nie ma już żadnego prawosławnego ucznia? itp. Na zakończenie spotkania uroczyście odczytaliśmy i podpisaliśmy,,akt adopcji, na którym swoje podpisy złożyli także ksiądz prawosławny opiekun zabytku oraz dyrekcja naszej szkoły.

6 VI. I znów trochę teorii Co to jest zabytek i kto to jest przewodnik? Po dokonaniu formalności zaczęliśmy prace nad organizacją zaplanowanej wycieczki. Zanim jednak podzieliliśmy się na zespoły i rozdzieliliśmy zadania pani od historii zorganizowała nam zajęcia poświęcone samej definicji zabytku oraz profesji, w jaką mieliśmy się wcielić czyli przewodnika turystycznego. Najpierw powiedzieliśmy o tym, co możemy uważać za zabytek, przytoczyliśmy definicję zabytkowego obiektu. Później omówiliśmy zawód przewodnika, którego przedstawiciele w dużej mierze zajmują się właśnie zabytkami. Omówiliśmy cechy jakimi powinien charakteryzować się dobry przewodnik. Na tych zajęciach dowiedzieliśmy się o istnieniu dokumentów prawnych i ustaw dotyczących ochrony zabytków oraz regulujących zasady zostawania przewodnikiem turystycznym. Uwieńczeniem tego etapu naszych prac nad projektem było wypełnienie,,karty zabytku cmentarza i cerkwi. Nasze karty zaprezentowaliśmy w formie gazetki szkolnej.

7 VII. Wycieczki Po teoretycznych przygotowaniach zajęliśmy się pracami nad organizacja wycieczki w naszych 4-osobowych zespołach. Musieliśmy stworzyć plan wycieczki, wskazać najciekawsze miejsca, przemyśleć i zaplanować jakieś atrakcje i konkursy dla naszych młodszych kolegów- uczestników wycieczki, zredagować i dostarczyć zaproszenia. Każdy z nas był odpowiedzialny za jakąś część przedsięwzięcia, na kółku historycznym omawialiśmy postępy w naszych pracach. Po,,dopięciu wszystkiego na ostatni guzik pod koniec maja, kiedy aura sprzyja spacerom, odbyły się nasze wycieczki. VIII. Foldery w obiegu Zbliżał się dzień, w którym miał się odbyć w naszej miejscowości coroczny Festyn rodzinny, którego organizatorem jest nasza szkoła. W imprezie uczestniczyła cała lokalna społeczność. Dla nas była to świetna okazja, aby podzielić się wiedzą o Kijowcu i jego zabytkach z tzw.,, dorosłą częścią kijowieckiego społeczeństwa. Tak jak wcześniej

8 zaplanowaliśmy, przygotowaliśmy więc najciekawsze zdobyte informacje w formie ulotki folderu i rozdawaliśmy je w trakcie festynu naszym babciom, sąsiadom, rodzicom, starszym koleżankom i kolegom. Każdy chętnie przeczytał ciekawostki o Kijowcu. Niektórzy pewne rzeczy wiedzieli inni nie. Ta akcja na pewno sprawiła, że odświeżyliśmy w świadomości mieszkańców historyczny aspekt Kijowca i miejsc-świadków wielu wydarzeń, które ukształtowały ich,,dzień dzisiejszy.