(12) O PIS PATENTOW Y (19) PL

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) O PIS PATENTOW Y (19) PL (21) Numer zgłoszenia: (22) Data zgłoszenia: (86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: , PCT/DK95/00245 (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego: , WO95/34442, PCT Gazette nr 54/95 (11) (13) B1 (51) IntCl6: B60N 2/34 (54) Fotel rozkładany do pojazdu, zwłaszcza autobusu (30) Pierwszeństwo: (73) Uprawniony z patentu: DK,0688/94 V. BRONDUM A/S, Silkeborg, DK (43) Zgłoszenie ogłoszono: (72) Twórca wynalazku: BUP 09/97 Ole V. Christensen, Galten, DK (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: (74) Pełnomocnik: WUP 09/99 Słomczyńska Elżbieta, POLSERVICE PL B1 (57) 1. Fotel rozkładany do pojazdu, zwłaszcza autobusu zawierający rozkładaną część siedzeniową stanowiącą w położeniu rozłożonym dolne łóżko oraz oparcie przymocowane obrotowo na ośce ułożonej poprzecznie względem oparcia i połączonej z górnym końcem stojaka bocznego umocowanego przy boku fotela wyposażonego również w zespół blokujący oparcie, znamienny tym, że zespół blokujący jest umocowany na stojaku bocznym (8) przy jego górnym końcu (14) oraz na oparciu (7) przy jego osi obrotu. FIG. 1

2 Fotel rozkładany do pojazdu, zwłaszcza autobusu Zastrzeżenia patentowe 1. Fotel rozkładany do pojazdu, zwłaszcza autobusu zawierający rozkładaną część siedzeniową stanowiącą w położeniu rozłożonym dolne łóżko oraz oparcie przymocowane obrotowo na ośce ułożonej poprzecznie względem oparcia i połączonej z górnym końcem stojaka bocznego umocowanego przy boku fotela wyposażonego również w zespół blokujący oparcie, znamienny tym, że zespół blokujący jest umocowany na stojaku bocznym (8) przy jego górnym końcu (14) oraz na oparciu (7) przy jego osi obrotu. 2. Fotel według zastrz. 1, znamienny tym, że zespół blokujący jest typu krzywkowozatrzaskowego i zawiera element tulejowy (24) zamocowany na górnym końcu (14) stojaka bocznego (8) oraz łączący element tulejowy (30) przymocowany do rury poprzecznej (16) połączonej z oparciem (7), przy czym oba elementy tulejowe (24, 30) są ze sobą połączone sprężyną ściągającą (22), której jeden koniec jest przymocowany do rurowej ośki (18) połączonej sztywno z elementem tulejowym (24), a drugi koniec jest przymocowany do rury poprzecznej (16). 3. Fotel według zastrz. 2, znamienny tym, że elementy tulejowe (24, 30) m ają na stronach czołowych skierowanych ku sobie powierzchnie krzywkowe zawierające powierzchnię wysuniętą (26), powierzchnię ukośną (28) i dopełniającą powierzchnię wystającą (32). 4. Fotel według zastrz. 1, znam ienny tym, że oparcie (7) jest zamocowane na przymocowanej do stojaka bocznego (8) rurowej ośce (18) suwliwie. 5. Fotel według zastrz. 1, znamienny tym, że oparcie (7) ma od strony tylnej, przy bocznych krawędziach wnęki (40) mieszczące stojak boczny (8). * * * Przedmiotem niniejszego wynalazku jest fotel rozkładany do pojazdu, zwłaszcza autobusu, szczególnie długodystansowego. Znane są fotele rozkładane do pojazdów mające obrotowo zamocowane oparcia mogące być obracane do położenia poziomego. W tym położeniu są one dodatkowo podtrzymywane przez uchwyty zamocowane do sufitu pojazdu. Oś obrotu takiego oparcia jest umocowana wysoko w pobliżu podgłówka. Z opisu patentowego EP-A znany jest fotel rozkładany mający siedzisko i oparcie. Pod siedzeniem tego fotela znajduje się dodatkowa, wysuwana poduszka, po wysunięciu, stanowiąca razem z siedziskiem, dolne łóżko. Oparcie fotela jest zamocowane obrotowo na stojaku bocznym. Oś obrotu fotela jest usytuowana w okolicy podgłówka. W okolicy dolnego końca stojaka bocznego jest umocowany układ teleskopowy. Po obróceniu oparcia do położenia poziomego, w którym stanowi ono górne łóżko, układ teleskopowy zostaje rozsunięty, obrócony ku górze i stanowi on drugą, poza stojakiem bocznym podporę dla oparcia obróconego do położenia poziomego. Fotel rozkładany do pojazdu, zwłaszcza autobusu zawierający rozkładaną część siedzeniową stanowiącą w położeniu rozłożonym dolne łóżko oraz oparcie przymocowane obrotowo na ośce ułożonej poprzecznie względem oparcia i połączonej z górnym końcem stojaka bocznego umocowanego przy boku fotela wyposażonego również w zespół blokujący oparcie według wynalazku charakteryzuje się tym, że zespół blokujący jest umocowany na stojaku bocznym przy jego górnym końcu oraz na oparciu przy jego osi obrotu. Korzystnie, zespół blokujący jest typu krzywkowo-zatrzaskowego i zawiera element tulejowy zamocowany na górnym końcu stojaka bocznego oraz łączący element tulejowy przymocowany do rury poprzecznej połączonej z oparciem, przy czym oba elementy tulejowe są ze sobą połączone sprężyną ściągającą której jeden koniec jest przym ocowany do rurowej ośki

3 połączonej sztywno z elementem tulejowym, a drugi koniec jest przymocowany do rury poprzecznej. Korzystnie, elementy tulejowe m ają na stronach czołowych skierowanych ku sobie powierzchnie krzywkowe zawierające powierzchnię wysuniętą, powierzchnię ukośną i dopełniającą powierzchnię wystającą. Korzystnie, oparcie jest zamocowane na przymocowanej do stojaka bocznego rurowej ośce suwliwie. Korzystnie, oparcie ma od strony tylnej, przy bocznych krawędziach wnęki mieszczące stojak boczny. Dzięki rozwiązaniu według wynalazku nie jest konieczne stosowanie jakiegokolwiek oddzielnego podparcia dla odchylonego dolnego końca oparcia, wtedy, kiedy górne jest unieruchamiane przy stojaku bocznym w pobliżu osi obrotu. Oczywiście sama rama oparcia musi być wystarczająco wytrzymała do utrzymania leżącej osoby, a także odporna na nietypowe obciążenia, które mogą powstać na przykład w chwili, gdy użytkownik siada całą swoją masą na swobodnym końcu odchylonego oparcia. Jednak eksperymentalnie dowiedziono, że wymagana sztywność całego systemu, to znaczy zarówno ramy oparcia, stojaka bocznego jak i jego dolnej podstawy, jest osiągana bez konieczności stosowania dodatkowych elementów zabezpieczających. Zaletą wynalazku jest to, że oparcia mogą być łatwiej odchylane do góry i do dołu, ponieważ możliwe jest odchylanie do góry z dołączonym automatycznym blokowaniem oparcia w jego górnym położeniu łóżkowym, na przykład za pomocą blokującej je prostej zapadki, przy czym jednocześnie odchylanie do dołu może być wykonywane łatwo, na przykład tylko poprzez zwolnienie takiej blokady zapadkowej. Zaletą wynalazku jest również wyeliminowanie innych dodatkowych elementów podtrzymujących dzięki czemu jest ułatwiony dostęp do poszczególnych łóżek. Przedmiot wynalazku w przykładzie wykonania jest uwidoczniony na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia widok perspektywiczny częściowo rozłożonej pary foteli według wynalazku, fig. 2 - przekrój górnej obsady oparcia, fig. 3 - widok perspektywiczny połączenia oparć, fig. 4 - widok perspektywiczny widzianego z tyłu obszaru krawędzi oparcia. Na fig. 1 przedstawiono parę foteli nadających się do stosowania w autobusie. Wspólna część siedzeniowa 2 jest pokazana w położeniu wyciągnięcia do przodu i zrównania z nieruchomym zespołem podpierającym 4 siedzenia, wyposażonym w element łożkowy 6, tworzący razem z częścią siedzeniową 2, łożko. Oparcia 7, po przemieszczeniu do przodu części siedzieniowej 2, swobodnie obracają się do góry, dookoła górnej osi poprzecznej, usytuowanej przy górnym końcu 14 stojaków bocznych 8. Na dolnych końcach, stojaki boczne 8 są uchylnie połączone z nieruchomą podstawą 10 fotela tak, że jest możliwe indywidualne regulowanie pochylenia oparcia 7. Jedno z oparć 7 jest pokazane na fig. 1 w położeniu fotelowym, pionowym, z podłokietnikiem 12, obróconym po zwolnieniu do dołu do położenia umożliwiającego swobodny dostęp do foteli i do przejścia autobusu. Drugie oparcie 7 jest pokazane na fig. 1 w położeniu odchylonym do góry. Jest ono podtrzymywane przez stojak boczny 8. Także to oparcie 7 posiada podłokietnik 12, który z oparciem 7 jest połączony sztywno, gdyż jest umieszczony przy oknie autobusu i nie utrudnia siadania czy wstawania. Rama 17 oparcia 7 jest połączona z nieruchomą rurą poprzeczną 16 usytuowaną przy górnym końcu 14 stojaka bocznego 8. W rurze poprzecznej 16 jest umieszczona rurowa ośka 18, sztywno przymocowana do górnego końca 14 stojaka 8, dzięki czemu uzyskuje się połączenie obrotowe oparcia 7 ze stojakiem bocznym 8. Pomiędzy rurowymi kołkami poprzecznymi 20, umieszczonymi w rurze poprzecznej 16 i rurowej ośce 18 jest umieszczona sprężyna ściągająca 22, dążąca do utrzymywania ramy 17 oparcia 7 w górze, przy stojaku bocznym 8. W tym obszarze górnego końca 14, stojak 8 jest wyposażony w kołowy element tulejowy 24, którego wewnętrzna strona, zwrócona w kierunku ramy 17 oparcia 7, jest wyposażona w profil krzyw--

4 kowy o prostych powierzchniach wysuniętych 26, (fig. 3) oraz umieszczonymi pomiędzy nimi, w kierunku obwodowym, ukośnym powierzchniami 28. Na czołowej powierzchni oporowej rury poprzecznej 16 oparcia 7 jest zamontowany odpowiedni łączący element tulejowy 30, posiadający zewnętrzny profil krzywkowy z dopełniającymi powierzchniami wystającymi 32 i powierzchniami ukośnymi 34, oraz posiadający zagłębienie 36 do umieszczania w nim dopełniającego (nie pokazanego), występu elementu tulejowego 24. Element tulejowy 24 wraz z łączącym elementem tulejowym 30 oraz sprężyną ściągającą 22 stanowią zespół blokujący. Rama 17 oparcia 7, w jego położeniu fotelowym, wytrzymuje małe odchylenia względem elementu tulejowego 24, a równocześnie, po obrocie oparcia 7 do góry w położenie poziome, jest ono utrzymywane w bezpieczny sposób w tym położeniu pomiędzy elementem tulejowym łączącym 24 i elementem tulejowym 30, rozciągniętą poprzez przesuwanie się po sobie krzywkowych powierzchni ukośnych 28 i 34, sprężyną 22, która ściąga ku sobie element tulejowy 24 i łączący element tulejowy 30 w ten sposób, aby doprowadzić powierzchnie wysuniętą 26 i wystającą 32 do pewnego wzajemnego połączenia, kiedy tylko oparcie 7 osiągnie swoje położenie poziome. Ponadto, oparcie 7 jest zabezpieczone przed dalszym odchyleniem do góry, poprzez wprowadzenie występu elementu tulejowego 24 do zagłębienia 36 łączącego elementu tulejowego 30. Połączenie blokujące pomiędzy elementem tulejowym 24 i łączącym elementem tulejowym 30 może być zwolnione w bardzo prosty sposób, poprzez przesunięcie oparcia 7 na prawo, przeciwnie do kierunku działania sprężyny 22, dzięki czemu z zagłębienia 36 zostaje wysunięty występ elementu tulejowego 24, przy czym jednocześnie także strome powierzchnie 26 i 32 są rozłączane tak, że oparcie 7 może zostać obrócone w położenie pionowe. Drugie oparcie 7, posiadające swój stojak boczny 8 umieszczony na przeciwległym boku, powinno być zwolnione przez działanie siłą w kierunku przeciwnym do opisanego powyżej. Tak więc, w przedstawionym przykładzie wykonania wymagane jest, aby dwa oparcia były do pewnego stopnia przemieszczane poprzecznie, w kierunku siebie nawzajem, co oznacza, że pomiędzy sąsiadującymi oparciami istnieje szczelina. Szczelina środkowa pomiędzy oparciami powinna powodować zmniejszenie szerokości oparć 7, ale według wynalazku, można tego uniknąć w ten sposób, że oparcia 7 mają wnęki 40 (fig. 4) w tylnej krawędzi, w których, przy położeniu fotelowym, są umieszczane stojaki boczne 8. W ten sposób przednia strona oparcia może być poszerzona poza obszar stojaka bocznego 8, w celu pełnego wykorzystania szerokości przewidzianej w pojeździe na fotele, dzięki czemu jest nawet możliwe uzyskanie zwiększonej szerokości oparcia 7 i łóżka, pomimo istnienia szczeliny pomiędzy oparciami 7. Dzięki zastosowaniu wnęk 40 osiąga się nie tylko to, zwiększenie szerokości oparć 7, ale także, ukrycie stojaków bocznych 8 w położeniu pionowym oparć 7, tak że fotele bardzo mało różnią się wyglądem od zwykłych, nieruchomych foteli, co umożliwia wykorzystywanie siedzeń przez cały rok, również poza sezonami specjalnych przewozów nocnych. Jak pokazano na fig. 4 stojak boczny 8 ma skierowane do tyłu, załamanie 42, nieco poniżej górnego końca 14. Oparcie 7 ma również wygięcie odpowiadające załamaniu 42, przy czym kształt strony tylnej oparcia 7 odpowiada profilowi strony przedniej dzięki czemu uzyskuje się około 3-4 cm dodatkowej przestrzeni dla nóg pasażerów za oparciami. Możliwe jest również blokowanie połączenia pomiędzy oparciami 7 i częścią górną stojaków bocznych 8 także w inny sposób. Tak więc, jak pokazano liniami kropkowymi na fig. 1, możliwe jest zastosowanie, pomiędzy stojakiem bocznym 8 i oparciem 7, miejscowego, zwalnianego usztywnienia 14', umieszczonego w pobliżu górnego końca 14 stojaka bocznego 8.

5

6 FIG.1 FIG. 3 FIG. 2 FIG. 4 Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 70 egz. Cena 2,00 zł.