Rzepak ozimy. Uwagi ogólne. Wyniki doświadczeń

Transkrypt

1 Rzepak ozimy Uwagi ogólne W roku w ramach PDOiR w naszym województwie prowadzone były dwa doświadczenia z rzepakiem ozimym zlokalizowane w ZDOO Ruska Wieś i SDOO Wrócikowo. W bieżącym roku opracowanie zostało wzbogacone o dane z doświadczenia zlokalizowanego w SDOO Krzyżewo, z województwa podlaskiego, w celu poszerzenia informacji o badanych odmianach. W doświadczeniach badano 64 odmiany rzepaku z Krajowego rejestru (KR) oraz z katalogu wspólnotowego (CCA). Aktualnie w KR znajduje się 109 odmian, w tym 61 mieszańcowych. W roku na Listę Zalecanych Odmian (LZO) w województwie wpisano odmiany Lohana, Marathon, Rumba, SY Carlo oraz Tores, a wycofano NK Diamond, Abakus i Artoga. Aktualnie tworzą ją: Monolit, Sherlock, Pamela, Lohana, Visby, Rohan, NK Technic, Marathon, Rumba, SY Carlo i Tores. Doświadczenia prowadzone były na przeciętnym poziomie agrotechnicznym, bez ochrony fungicydowej oraz bez stosowania regulatorów wzrostu (tabela 2). Obsada nasion na 1m 2 wynosiła dla odmian populacyjnych 60, natomiast dla odmian mieszańcowych 50 szt/m 2. Odmiany w tabelach uszeregowano w zależności od lat badań, a następnie alfabetycznie w obrębie wydzielonych grup (odmiany populacyjne i mieszańcowe). Od ubiegłego roku dobór odmian do doświadczeń jest przygotowywany w Centrali COBORU. Celem badań było sprawdzenie aktualnej wartości gospodarczej i użytkowej znacznej liczby odmian z krajowego rejestru (KR). W doświadczeniach stosowano wybraną przez specjalistów chemiczną ochronę roślin w zakresie zwalczania chwastów i szkodników. Stosowane preparaty znajdowały się w oryginalnych opakowaniach i były zarejestrowane w Polsce. Wyniki doświadczeń Rok był korzystnym do uzyskania wysokich plonów rzepaku ozimego. Siew odmian rzepaku we wszystkich miejscowościach wykonano w trzeciej dekadzie sierpnia, przy dobrych warunkach wilgotnościowych gleby. Wschody były dobre i wyrównane. Średni plon odmian w poszczególnych punktach doświadczalnych był zbliżony i wynosił w Ruskiej Wsi 64,4 dt/ha, we Wrócikowie 60,4 dt/ha oraz 61,1 dt/ha w Krzyżewie. W ZDOO Ruska Wieś do najlepiej plonujących, w minionym sezonie, można zaliczyć odmiany mieszańcowe: NK Petrol, NK Technik, Rohan, DK Exstorm, Marathon, SY Kolumb, Tores, 1

2 Mercedes i Minerva oraz z odmian CCA PR 44W29, PR 46W20, PR 46W24 i DK Explicit. Z odmian populacyjnych powyżej wzorca plonowały Sherlock, Pamela, Arot, Gloria i Lohana. W SDOO Wrócikowo znacznie powyżej wzorca z odmian mieszańcowych plonowały: DK Exstorm, Marathon, Marcopolos, SY Carlo, SY Cassidy, Tores, Arsenal i Minerva natomiast z odmian CCA: NK Caravel, PR 44W29 oraz DK Explicit. Spośród odmian populacyjnych wysoko plonowały Adriana, Pamela, DK Cadet i Ametyst. Z badanych odmian mieszańcowych w SDOO Krzyżewo znacznie powyżej wzorca plonowały Artoga, Visby, Inspiration, Rumba, DK Exquisite, DK Exstorm, Gladius,, Marcopolos, SY Cassidy, DK Exclusiv, DK Impression, Garou, Mercedes, a z odmian populacyjnych Sherlock, Arot, Lohana, Tactic, ES Scarlett oraz Quartz. Natomiast z odmian CCA Albatros, DK Excellium i DK Explicit (tabela 4). W roku średnio z trzech miejscowości najlepszy wynik uzyskały odmiany mieszańcowe Marathon, SY Cassidy, SY Kolumb, Tores i Mercedes wśród odmian populacyjnych wyróżniły się Pamela, Arot, Lohana i Ametyst (tabela 5). Nie zaobserwowano większej presji chorób grzybowych. Wystąpiło niewielkie porażenie zgnilizną twardzikową, na którą mniej odporne okazały się DK Cadet, Artoga, Inspiration oraz Poznaniak. Przezimowanie roślin rzepaku w naszym rejonie było dość dobre. 2

3 Tabela 1. Rzepak ozimy. Odmiany badane. Rok zbioru: Rok wpisania do KR Odmian w Polsce * Kod kraju pochodzenia Hodowca (jednostka prowadząca hodowlę zachowawczą lub dla odmian zagranicznych krajowy przedstawiciel) 3 odmiany populacyjne 1. Adriana 2008 FR Limagrain Central Europe Societe Europeenne Sp. Europ. Oddz. w Polsce, ul. Ks. Piotra Wawrzyniaka 2; PL Komorniki 2. Bellevue 2008 DE Bayer sp. z o.o. Bayer CropScience, Al. Jerozolimskie 158; PL Warszawa 3. Bogart 2008 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR ul. Główna 20; PL Strzelce 4. Monolit w 2008 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR ul. Główna 20; PL Strzelce 5. Chagall w 2009 DE Lantmännen SW Seed sp. z o.o. ul Głowackiego 1A ; PL Milanówek 6. Arot 2010 DE Saaten Union Polska sp. z o.o. ul. Straszewska 70; PL Wągrowiec 7. Gloria 2010 CH Syngenta Polska sp. z o.o. ul. Powązkowska 44C; PL Warszawa 8. Sherlock 2010 DE KWS Polska sp. z o.o. ul. Chlebowa 4/8; PL Poznań 9. Pamela 2011 FR Limagrain Central Europe Societe Europeenne sp. Europ. Oddz. w Polsce, ul. Ks. Piotra Wawrzyniaka 2; PL Komorniki 10. Tactic 2011 CH Syngenta Polska sp. z o.o. ul. Powązkowska 44C; PL Warszawa 11. DK Cadet 2012 US Monsanto Polska sp. z o.o. ul. Domaniewska 49; Pl Warszawa 12. Lohana 2012 FR Limagrain Central Europe Societe Europeenne Sp. Europ. Oddz. w Polsce, ul. Ks. Piotra Wawrzyniaka 2; PL Komorniki 13. Ametyst 2013 DE Lantmännen SW Seed sp. z o.o. ul Głowackiego 1A ; PL Milanówek 14. Brendy 2013 PL Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR, Smolice 146; PL Kobylin 15. ES Scarlett 2013 FR Euralis Saaten sp. z o.o. Oddział w Polsce, ul. Wichrowa 1a; PL Poznań 16. Harry 2013 AT Saatbau Polska sp. z o.o., ul. Żytnia 1; PL Środa Śląska 17. Quartz 2013 FR KWS Polska sp. z o.o., ul. Chlebowa 4/8; PL Poznań 18. Goya (CCA) 19. Vision (CCA) 20. Da Vinci (CCA)

4 cd. Tabela 1. Rok wpisania do KR Odmian w Polsce* Kod kraju pochodzenia Hodowca (jednostka prowadząca hodowlę zachowawczą lub dla odmian zagranicznych krajowy przedstawiciel) 4 odmiany mieszańcowe 21. Vectra 2005 DE Bayer sp. z o.o. Bayer CropScience, Al. Jerozolimskie 158; PL Warszawa 22. NK Petrol 2008 CH Syngenta Seeds sp. z o.o. ul. Powązkowska 44C; PL Warszawa 23. Rohan 2008 DE Saaten Union Polska sp. z o.o. ul. Straszewska 70; PL Wągrowiec 24. Visby w 2008 DE Saaten Union Polska sp. z o.o. ul. Straszewska 70; PL Wągrowiec 25. Abakus 2009 DE Saaten Union Polska sp. z o.o. ul. Straszewska 70; PL Wągrowiec 26. Finesse 2009 DE Bayer sp. z o.o. Bayer CropScience, Al. Jerozolimskie 158; PL Warszawa 27. NK Technic 2009 DE Syngenta Seeds sp. z o.o. ul. Powązkowska 44C; PL Warszawa 28. Poznaniak 2009 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR ul. Główna 20; PL Strzelce 29. Artoga 2010 FR Limagrain Central Europe Societe Europeenne Sp. Europ. Oddz. w Polsce, ul. Ks. Piotra Wawrzyniaka 2; PL Komorniki 30. Gladius 2010 CH Syngenta Polska sp. z o.o. ul. Powązkowska 44C; PL Warszawa 31. SY Kolumb 2010 CH Syngenta Polska sp. z o.o. ul. Powązkowska 44C; PL Warszawa 32. Xenon 2010 DE Saaten Union Polska sp. z o.o. ul. Straszewska 70; PL Wągrowiec 33. DK Exquisite 2011 DE DSV Polska sp. z o.o.; ul. Straszewska 70; PL Wągrowiec 34. ES Kamillo 2011 FR Euralis Saaten sp. z o.o. Odział w Polsce; ul. Wichrowa 1a ; PL Poznań 35. Inspiration 2011 DE DSV Polska sp. z o.o.; ul. Straszewska 70; PL Wągrowiec 36. Rumba 2011 DE DSV Polska sp. z o.o.; ul. Straszewska 70; PL Wągrowiec 37. SY Cassidy 2011 CH Syngenta Polska sp. z o.o. ul. Powązkowska 44C; PL Warszawa 38. Turan 2011 DE KWS Polska sp. z o.o. ul. Chlebowa 4/8 PL Poznań 39. Alessio 2012 FR Limagrain Central Europe Societe Europeenne Sp. Europ. Oddz. w Polsce, ul. Ks. Piotra Wawrzyniaka 2; PL Komorniki 40. Bonanza 2012 FR RAGT Semences Polska sp. z o.o. ul. Sadowa 10A; PL Łysomice 41. DK Exstorm 2012 US Monsanto Polska sp. z o.o. ul. Domaniewska 49; Pl Warszawa 42. Marathon 2012 DE DSV Polska sp. z o.o.; ul. Straszewska 70; PL Wągrowiec 43. Marcopolos 2012 DE KWS Polska sp. z o.o. ul. Chlebowa 4/8 PL Poznań 44. Sherpa 2012 DE Saaten Union Polska sp. z o.o. ul. Straszewska 70; PL Wągrowiec 45. SY Carlo 2012 CH Syngenta Polska sp. z o.o. ul. Powązkowska 44C; PL Warszawa 46. Tores 2012 CH Syngenta Polska sp. z o.o. ul. Powązkowska 44C; PL Warszawa

5 cd. Tabela 1. Rok wpisania do KR Odmian w Polsce* Kod kraju pochodzenia Hodowca (jednostka prowadząca hodowlę zachowawczą lub dla odmian zagranicznych krajowy przedstawiciel) cd. odmiany mieszańcowe 47. Arsenal w 2013 FR Limagrain Central Europe Societe Europeenne Sp. Europ. Oddz. w Polsce, ul. Ks. Piotra Wawrzyniaka 2; PL Komorniki 48. DK Exclusiv 2013 US Monsanto Polska sp. z o.o., ul. Domaniewska 49; PL Warszawa 49. DK Impression CL 2013 DE DSV Polska sp. z o.o.; ul. Straszewska 70; PL Wągrowiec 50. Garou 2013 DE Saaten Union Polska sp. z o.o. ul. Straszewska 70; PL Wągrowiec 51. Konkret 2013 PL Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR ul. Główna 20; PL Strzelce 52. Mercedes 2013 DE Saaten Union Polska sp. z o.o. ul. Straszewska 70; PL Wągrowiec Minerva 2013 DE DSV Polska sp. z o.o.; ul. Straszewska 70; PL Wągrowiec 54. SY Marten 2013 CH Syngenta Polska sp. z o.o., ul. Powązkowska 44C; PL Warszawa 55. Albatros (CCA) 56. ES Alonso (CCA) 57. NK Caravel (CCA) 58. PR 44W29 (CCA) 59. PR 46W20 (CCA) 60. PR 46W24 (CCA) 61. Alabaster (CCA) 62. DK Excellium (CCA) 63. DK Explicit (CCA) 64. NK Linus (CCA) *- według Listy odmian roślin rolniczych wpisanych do krajowego rejestru w Polsce

6 Tabela 2. Rzepak ozimy. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: ZDOO Ruska Wieś SDOO Wrócikowo Miejscowość pow. Ełk pow. Olsztyn Kompleks rolniczej przydatności gleby SDOO Krzyżewo woj. podlaskie pszenny dobry pszenny dobry żytni bardzo dobry Klasa bonitacji gleby IV b III b IV a ph gleby w KCl 6,5 6,4 6,0 Przedplon pszenica ozima pszenica ozima jęczmień ozimy Data siewu Obsada nasion (szt./m 2 ) Data zbioru Nawożenie mineralne N (kg/ha) P 2 O 5 (kg/ha) K 2 O (kg/ha) S (kg/ha) Nawóz dolistny (nazwa, dawka/ha) Dolistne nawożenie mikroelementami jesień:dr GREEN Rzepak (1 kg)+dr GREEN Quality (2 kg); wiosna:i zabieg-dr GREEN Quality (2 kg)+dr GREEN Start (2 kg); II zabieg-dr GREEN Rzepak (1 kg)+ DR GREEN Energy (4 kg) Środki ochrony roślin jesień:basfoliar 36 Extra (8 l); wiosna: I zabieg -Bor Fast (2 kg)+agrovita Aktiv 48 (0,5 kg)+agrovita Fosforowa (2 kg)+siarczan magnezu (7,5 kg); II zabieg- Agrovita Complete (2 kg)+agrovita Aktiv 48 (0,5 kg)+bor Fast (2kg)+ siarczan magnezu (10 kg) III zabieg- Agrovita Aktiv 70 ( 0,5 kg)+ Agrovita Ca Fast (1 kg)+ siarcza magnezu (7,5 kg) - Zaprawa nasienna (nazwa) - Herbicyd (nazwa, dawka/ha) Colzor Trio 405 EC + Butisan Star 416 SC (2 l + 1 l ); Leopard Extra 05 EC ( 1 l) Butisan Star Max ( 2,5 l); Leopard Extra 05 EC ( 1 l) Salsa 75 WG ( 20 g); Pilot 10 EC (0,35 l) Insektycyd (nazwa, dawka/ha) Decis Mega 50 EW (0,15 l); Dursban 480 EC (0,6 l); Mavrik 240 EW (0,2 l) Pyrinex 480 EC ( 0,6 l); Proteus 110 OD (0,6 l); Mavrik 240 EW (0,2 l) Sumi-Alpha 050 EC (0,25 l); Decis Mega 50 EW (0,1 l); Avaunt 150 EC( 0,17 l) Fungicyd (nazwa, dawka/ha) Desykacja (nazwa, dawka/ha) Inne zabiegi (nazwa, dawka/ha) Reglone 200 SL (3 l) Reglone 200 SL (2 l) Reglone 200 SL (3 l) Best Klej ( 0,9 l) Inne zabiegi UG max ( 0,9 l); Arest Klej ( 1,0 l) - 6

7 Tabela3. Rzepak ozimy. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru Wyszczególnienie Ruska Wieś Wrócikowo Krzyżewo 1. Stan roślin po zimie (9 ) 8,0 6,2 7,3 2. Procent martwych roślin (%) Przezimowanie roślin (%) Wysokość roślin (cm) Wyleganie łanu przed zbiorem (%) Początek kwitnienia (data) Dojrzałość techniczna (data ) Wilgotność nasion podczas zbioru (%) 5,7 7,1 8,7 9. Plon nasion (przy wilgotności 9%) (dt/ha) 64,4 60,4 61,1 Wyniki średnie z wszystkich badanych odmian Skala oznacza stan najkorzystniejszy, 1- oznacza stan najmniej korzystny Tabela 4. Rzepak ozimy. Plon nasion odmian w miejscowościach ( % wzorca ). Rok zbioru Ruska Wieś Wrócikowo Krzyżewo Wzorzec w dt/ha 62,6 59,0 58,6 odmiany populacyjne 1. Adriana Bellevue Chagall w Monolit w Sherlock Pamela Arot Bogart DK Cadet Gloria Lohana Tactic Ametyst Brendy ES Scarlett Harry Quartz Goya (CCA) Vision (CCA) Da Vinci (CCA)

8 cd. Tabela 4. Ruska Wieś Wrócikowo Krzyżewo Wzorzec w dt/ha 62,6 59,0 58,6 odmiany mieszańcowe 21. Abakus Artoga NK Petrol NK Technic Rohan Visby w Inspiration Rumba Alessio Bonanza DK Exquisite DK Exstorm ES Kamillo Finesse Gladius Marathon Marcopolos Poznaniak Sherpa SY Carlo SY Cassidy SY Kolumb Tores Turan Vectra Xenon Arsenal w DK Exclusiv DK Impression CL Garou Konkret Mercedes Minerva SY Marten Albatros (CCA) ES Alonso (CCA) NK Caravel (CCA) PR 44W29 (CCA) PR 46W20 (CCA) PR 46W24 (CCA) Alabaster (CCA) DK Excellium (CCA) DK Explicit (CCA) NK Linus (CCA) Kolejność odmian według lat badań w - wzorzec w roku 8

9 Tabela 5. Rzepak ozimy. Plon nasion. (% wzorca ). Lata zbioru:, 2013, 2012 Liczba lat badań Plon nasion Wzorzec w dt/ha 60,1 50,2 65,7 55,2 58,7 odmiany populacyjne 1. Adriana Bellevue Chagall w Monolit w Sherlock Pamela Arot Bogart DK Cadet Gloria Lohana Tactic Ametyst Brendy ES Scarlett Harry Quartz Goya (CCA) Vision (CCA) Da Vinci (CCA) odmiany mieszańcowe 21. Abakus Artoga NK Petrol NK Technic Rohan Visby w Inspiration Rumba Alessio Bonanza DK Exquisite DK Exstorm ES Kamillo Finesse Gladius Marathon

10 cd. Tabela 5. Liczba lat badań Plon nasion Wzorzec w dt/ha 60,1 50,2 65,7 55,2 58,7 cd. odmiany mieszańcowe 37. Marcopolos Poznaniak Sherpa SY Carlo SY Cassidy SY Kolumb Tores Turan Vectra Xenon Arsenal w DK Exclusiv DK Impression CL Garou Konkret Mercedes Minerva SY Marten Albatros (CCA) ES Alonso (CCA) NK Caravel (CCA) PR 44W29 (CCA) PR 46W20 (CCA) PR 46W24 (CCA) Alabaster (CCA) DK Excellium (CCA) DK Explicit (CCA) NK Linus (CCA) Liczba doświadczeń w - wzorzec w roku; 10

11 Tabela 6. Rzepak ozimy. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: ; Liczba lat badań Stan roślin po zimie Wysokość roślin Wyleganie* Początek kwitnienia Dojrzałość techniczna skala 9 o (cm) % (kolejny dzień roku; data) Zgnilizna twardzikowa (% roślin porażonych) Wzorzec 7,3 7, odmiany populacyjne Adriana 3 0,2 0, Bellevue 3-0,1-0, Chagall w 3-0,5-0, Monolit 3-0,2 0, Sherlock 3-0,5-0, Pamela w 3-0,4-0, Arot 2-0, Bogart 2 0, DK Cadet 2-0, Gloria 2-0, Lohana 2-0, Tactic 2-0, Ametyst 1-0, Brendy 1-0, ES Scarlett 1-0, Harry 1 0, Quartz 1-0, Goya (CCA) 3-0,1 0, Vision (CCA) 2-0, Da Vinci (CCA) 1-0, odmiany mieszańcowe 21. Abakus 3 0,0 0, Artoga 3 0,2 0, NK Petrol 3 0,0 0, NK Technic 3-0,2-0, Rohan 3-0,1 0, Visby w 3 0,3 0, Inspiration 3 0,0 0, Rumba 3 0,0 0, Alessio 2 0, Bonanza 2 0, DK Exquisite 2-0, DK Exstorm 2 0,

12 cd. Tabela 6. Liczba lat badań Stan roślin po zimie Wysokość roślin Wyleganie* Początek kwitnienia Dojrzałość techniczna skala 9 o (cm) % (kolejny dzień roku; data) Zgnilizna twardzikowa (% roślin porażonych) Wzorzec 7,3 7, cd. odmiany mieszańcowe 33. ES Kamillo 2 0, Finesse 2-0, Gladius 2-0, Marathon 2 0, Marcopolos 2 0, Poznaniak 2-0, Sherpa 2-0, SY Carlo 2 0, SY Cassidy 2 0, SY Kolumb 2 0, Tores 2 0, Turan 2 0, Vectra 2 0, Xenon 2 0, Arsenal w 1 0, DK Exclusiv 1-0, DK Impression CL 1-0, Garou 1-0, Konkret 1-0, Mercedes 1-0, Minerva 1 0, SY Marten 1-0, Albatros (CCA) 2 0, ES Alonso (CCA) 2 0, NK Caravel (CCA) 2 0, PR 44W29 (CCA) 2-0, PR 46W20 (CCA) 2-0, PR 46W24 (CCA) 2 0, Alabaster (CCA) 1 0, DK Excellium (CCA) 1-0, DK Explicit (CCA) 1-0, NK Linus (CCA) 1-0, Liczba doświadczeń w - wzorzec w roku Wyniki pochodzą jedynie z doświadczeń, w których wystąpiło dane zjawisko; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą *- wyleganie cecha określana jako wysokość łanu przed zbiorem do wysokości roślin, w procentach [100-(wysokość łanu/wysokość roślin x 100)] 12