KOMUNIKACJA INTERPERSONALNA KOMUNIKACJA BEZ BARIER, CZYLI WILK SYTY I OWCA CAŁA

Transkrypt

1 KOMUNIKACJA INTERPERSONALNA KOMUNIKACJA BEZ BARIER, CZYLI WILK SYTY I OWCA CAŁA

2 Zamek w spodniach Zamek - posiadłość Zamek w drzwiach ZAMEK Wracający do swojej rodowej posiadłości z długiego spaceru potomek hrabiego, szukając kluczy w spodniach zauważył, że zamek uległ zniszczeniu.

3 KOLACJA Chylące się ku zachodowi słońce przypomniało hasającym razem po łące wilkowi i owcy, że najwyższa pora już coś zjeść. Owca krzyknęła więc do wilka: czas na kolację. Wilk na to: Świetny pomysł.

4 Zamiast wstępu czyli dlaczego umiejętność komunikowania się jest ważna Z czym to się je czyli istota i proces komunikacji Co tak szumi czyli bariery i błędy skutecznej komunikacji Eureka czyli jak sobie radzić z barierami.

5 Komunikacja rzecz naturalna? Brak umiejętności efektywnej komunikacji może zaburzać: swobodny rozwój relacje interpersonalne prywatne i w pracy osiąganie porozumienia nawiązywanie bliskich i głębokich relacji

6 Komunikacja interpersonalna definicja Transfer i rozumienie informacji. Sposób wymiany informacji, uczuć oraz idei z innymi ludźmi. Komunikacja interpersonalna podejmowana w określonym kontekście wymiana werbalnych, niewerbalnych i wokalnych sygnałów w celu osiągnięcia lepszego poziomu współdziałania. Nęcki Z.(1996) Komunikacja międzyludzka. Kraków Wydawnictwo Profesjonalne Szkoły Biznesu

7 Elementy procesu komunikacji NADAWCA ODBIORCA Znaczenie (intencja, myśl, zamiar, emocja) Kodowanie Szumy: bariery i błędy skutecznej komunikacji Wiadomość (informacja otrzymana) Rozkodowanie Wiadomość (informacja nadana) Przekazanie (kanał komunikacyjny) Znaczenie (interpretacja, nadanie znaczenia)

8 Elementy procesu komunikacji nadawca Dwa elementy, które decydują w pierwszej kolejności, że chcemy kogoś słuchać: WIARYGODNOŚĆ ATRAKCYJNOŚĆ

9 Elementy procesu komunikacji nadawca Pierwsze wrażenie Decyduje o nim... pierwszych 20 kroków pierwszych 20 gestów pierwszych 20 słów

10 Elementy procesu komunikacji nadawca Porządek spostrzegania rasa płeć wiek wzrost wyraz twarzy, oczy i włosy ubranie ruchy postawa

11 Elementy procesu komunikacji nadawca Porządek oceniania atrakcyjność osobowość i temperament wykształcenie osiągnięty sukces kulturę osobista wychowanie stan majątkowy pozycje w firmie zalety społeczne i moralne pozycja społeczna

12 Elementy procesu komunikacji nadawca Spójność pierwszego wrażenia to, kim jesteś, to, co mówisz, to jak jesteś ubrany, to jak się zachowujesz, to, co robisz, musi wynikać jedno z drugiego i wzajemnie się uzupełniać

13 Elementy procesu komunikacji znaczenie Znaczenie (intencja, myśl, zamiar, emocja) Motywacja odbiorcy Argumenty logiczne i emocjonalne Kolejność przekazywania

14 Elementy procesu komunikacji kodowanie Sposoby kodowania przekazu słowo (pisane, mówione) obraz (zdjęcia, filmy, plakat, schemat) kolor ruch światło mowa ciała zapach dotyk przestrzeń Elementy procesu komunikacji wiadomość

15 Sposoby przesyłania przekazu Ustnie bezpośrednio Ustnie telefonicznie Pisemnie tradycyjnie: książka, gazeta, list Pisemnie elektronicznie: em, dvd, pen drive, itp. Inne: koncert, wystawa, happening, itp. Na podstawie kanały można określić rodzaje komunikacji: ustna, pisemna i niewerbalna.

16 Komunikacja ustna rozmowa, dyskusja narada, prezentacja rozmowa telefoniczna poczta głosowa programy radiowe i telewizyjne przemówienie, video konferencja to co podsłuchane

17 Komunikacja pisemna Tradycyjna Poczta zewnętrzna Poczta wewnętrzna (wnioski urlopowe, zwolnienia lekarskie, raporty) Biuletyny, gazetki firmowe Gazety, czasopisma Wizytówki Zawartość segregatorów Kalendarz biurkowy Elektroniczna Ekran komputera Zawartość plików E mail CD-ROM Pendrive Na podst.: Praktyka kierowania, pod redakcją D. M. Stewart,, PWE, W-wa 2002, s. 65

18 Komunikacja ustna i pisemna Komunikacja ustna Zalety: łatwość, szybkość i możliwość uzyskania natychmiastowej odpowiedzi. Wady: zniekształcenie wiadomości, brak trwałego zapisu. Komunikacja pisemna Zalety: namacalna i możliwa do zweryfikowania Wady: zabiera więcej czasu; brak natychmiastowej odpowiedzi, nie sprzyja zwrotnej reakcji i wymianie poglądów

19 Komunikacja niewerbalna jest znacznie starsza od mowy jest jedynym środkiem porozumiewania się zwierząt W świecie ludzi również pełnią istotną rolę

20 Komunikacja niewerbalna postawa (sposób stania, chodzenia, siedzenia, postawa otwarta, zamknięta) mimika (miny, ruchy oczu, kontakt wzrokowy, wzdychanie) gesty (ruchy ramion, dłoni, palców) dotyk, kontakt fizyczny kontakt wzrokowy odległość pozycja ciała zapach dźwięki para językowe (śmiech, płacz, mruczenie, mlaskanie, gwizdanie) rekwizyty wygląd kolor wystrój otoczenia

21 Komunikacja niewerbalna Zalety : wspomaga komunikację werbalną pokazując emocje towarzyszące wypowiedzi. Wady: błędna interpretacja mowy ciała może wpłynąć na niewłaściwą interpretację przekazu.

22 Komunikacja niewerbalna Funkcje komunikowania niewerbalnego: funkcja zastępowania emblematy charakterystyczne sygnały niewerbalne, które mogą występować w miejsce słów (gest pozdrowienia zamiast słów "Dzień Dobry, znak V victoria, T jako znak czas ) funkcja uzupełniania ilustratory sygnały niewerbalne, które precyzują komunikat werbalny (przy opisie złapanej na wędkę ryby: taaaka duża ) funkcja ekspozycji pozy sygnały niewerbalne pozwalające na podkreślenie uczuć i emocji lub ich zatuszowanie (przy osobie, której nie lubimy, staramy się ukryć naszą niechęć i poprzez odpowiedni wyraz twarzy okazujemy zadowolenie ze spotkania)

23 Komunikacja niewerbalna Funkcje komunikowania niewerbalnego: funkcja regulacyjna regulatory sygnały użyte do płynności procesu komunikowania (kontakt wzrokowy, czy kiwanie głową jako wyraz zainteresowania, podniesienie brwi, jako wyraz zdziwienia) funkcja moderująca adaptery sygnały niewerbalne, które służą do łagodzenia napięć i stresu wywołanego przez proces komunikowania (obgryzanie paznokci jako przejaw zdenerwowania, kręcenie się na krześle jako przejaw zniecierpliwienia)

24 Komunikacja niewerbalna Jednorodność komunikowania niewerbalnego Sygnały niewerbalne są identyczne w różnych kulturach Mowa ciała wyrażająca podstawowe stany emocjonalne, jak radość, wściekłość, smutek, zainteresowanie, zaskoczenie, strach, złość, wstręt, pogarda i wstyd jest podobna wśród ludzi należących do odmiennych kultur.

25 Komunikacja niewerbalna Wpływ kanałów przekazu na nasze odczucia i interpretacje przekazu mowa ciała 55% 7% słowa 38% głos Mehrabian A., Silent messages. Wadsworth, Belmont, California, 1971

26 Komunikacja niewerbalna Znaczenie komunikowania niewerbalnego Istnieje ponad milion świadomych i nieświadomych gestów i około słów wymienianych w najobszerniejszych słownikach.

27 Komunikacja niewerbalna Udział zmysłów w przyswajaniu nowych informacji Węch 3% Dotyk 6% Słuch 13% Smak 3% Wzrok 75% Jedno spojrzenie równa się 1000 słów

28 Komunikacja niewerbalna Obraz w komunikacji: oddziałuje bardziej emocjonalnie niż słowa nie wymaga dużego namysłu jest odbierany automatycznie jest łatwiej i na dłużej zapamiętywany bardziej wpływa na zachowania łatwiej przyciągają uwagę

29 Komunikacja niewerbalna Przykładowe znaczenie kolorów Kolory Skojarzenia emocjonalne Inne Czerwony Czerwony Pomarańczowy Pomarańczowy Żółty Żółty Zielony Zielony Niebieski Niebieski Fioletowy Fioletowy Skojarzenia podniecający, silny, namiętny, głośny, gwałtowny, drapieżny, gorący, słodki, serdeczny, pełen życia, pogodny, wesoły, pobudzający, ciepły, słodki pogodny, optymizm, nostalgiczny, lekki, gładki, jasny orzeźwiający, gorzki, owocowy, twórczy, młody, spokojny, chłodny, pasywny, powściągliwy, pełny, zimny, mokry, gładki, cichy, daleki dumny, godny, dostojny, dwuznaczny, mglisty, nieszczęśliwy, atłasowy, narkotyczny, słodki, ciemny wyzwanie, pasja obfitość, sytość, kruchość ostrożność, tchórzostwo, nieuczciwość, wolność, radość przerażenie, choroba, wina, zazdrość, ignorancja niebo, lód, opanowanie, zaufanie zapach, smutek, rozpacz

30 Komunikacja niewerbalna W procesie porozumiewania się sygnały niewerbalne wywierają na rozmówców pięciokrotnie większy wpływ niż używane przez nich słowa. W sytuacji niezgodności obu rodzajów komunikatów, te o charakterze werbalnym uznawane są za nieprawdziwe. Prawie zawsze język ciała odsłania autentyczne intencje.

31 Komunikacja niewerbalna gesty Dłoń spoczywająca na policzku Palec na skroni Drapanie się po głownie Założenie rąk na kark i odchylenie ciała Kciuk założony za pasek od spodni Rozmówca jest zainteresowany Rozmówca jest nastawiony krytycznie Rozmówca zastanawia się nad czyś co trzeba przemyśleć, ale nie bardzo ma na to ochotę Rozmówca ma poczucie, że kontroluje sytuację Rozmówca jest pewny siebie OSTROŻNIE ZE ZBYT POCHOPNĄ INTERPRETACJĄ GESTÓW!!!

32 Komunikacja niewerbalna gesty: podawanie ręki Zwiędła dłoń odbierana jest jako brak szacunku dla rozmówcy, słaby charakter, zwątpienie Nakładka, ala ojciec chrzestny Uściśnięcie dłoni rozmówcy obiema rękami Podanie końcówki palców Uściśnięcie dłoni próba dominacji, pokazanie wyższości próba zjednania sobie osoby niechęć do bliższego kontaktu, introwertyk szacunek, partnerstwo, otwartość na kontakty

33 PROCES KOMUNIKACJI Komunikacja niewerbalna strefy kontaktu Intymna (0-45 cm) Osobista ( cm) Społeczna (1,2 3,6 m) Publiczna (3,6 6 m)

34 Komunikacja niewerbalna dotyk dotyk funkcjonalno-profesjonalny przy czynnościach zawodowych, w których osoba dotykana traktowana jest bezpodmiotowo (badanie lekarskie, pomiar ciała u krawca) dotyk grzecznościowo-rytualny np. uścisk dłoni przy powitaniu dotyk przyjacielsko-koleżeński aktu komunikujący wyjątkowość, jedyność kontaktu i oznacza sympatię dla partnera, traktowanego jako osoba (np. obejmowanie ramieniem, przytulanie, uściski) dotyk miłosno-intymny najbardziej zindywidualizowana forma wymiany kontaktowej, łączącej się z głębokim przywiązaniem emocjonalnym i więzią miłosną (trzymanie się za ręce, pocałunki) dotyk seksualno-pobudzający w którym traktuje się partnera jako obiekt erotyczny, służący zaspokojeniu płciowemu.

35 Komunikacja niewerbalna uśmiech uśmiech zwykły nie odsłaniający zębów, obserwowany głównie u osób, które uśmiechają się same do siebie uśmiech górny odsłonięte górne siekacze, towarzyszy mu kontakt wzrokowy, często spotykany podczas witania przyjaciół uśmiech szeroki połączony ze śmiechem, odsłonięte górne i dolne siekacze, rzadko występuje razem z kontaktem wzrokowym uśmiech prostokątny stosowany w sytuacjach wymagających uprzejmości, wargi silnie rozciągnięte uśmiech z przygryzaniem wargi dolna warga znajduje się pomiędzy zębami, wskazuje na podrzędność wobec drugiej osoby uśmiech przez zęby przypomina szczerzenie zębów u zwierząt, można wskazywać na nieszczerość lub złośliwość

36 Komunikacja niewerbalna postawy Nastawienie nieprzyjazne unika wymiany spojrzeń pochyla, odwraca głowę pociera często nos, głowę odsuwa się od rozmówcy Nastawienie przyjazne patrzy w oczy rozmówcy kiwa głową aprobująco uśmiecha się zbliża się ku rozmówcy Zachowania osoby lękliwej często przymyka oczy nerwowo rusza rękami zasłania często usta wierci się na krześle Zachowania osoby pewnej siebie oczy ma naturalnie otwarte trzyma prosto ramiona siedzi pewnie, spokojnie trzyma nogi spokojnie, wygodnie

37 Komunikacja niewerbalna postawy Postawa I agresja Postawa II uległość Postawa III asertywność

38 Komunikacja niewerbalna postawy 5 zasad asertywności Herberta Fenterheima: Masz prawo do wyrażania siebie, swoich opinii, potrzeb, uczuć tak długo, do póki nie ranisz innych. Masz prawo do wyrażania siebie nawet, jeśli rani to kogoś innego dopóki twoje intencje nie są agresywne (są asertywne). Masz prawo do przedstawiania innym swoich próśb dopóki uznajesz, że oni mają prawo odmówić. Są sytuacje, w których kwestia praw poszczególnych osób nie jest jasna. Zawsze jednak masz prawo do przedyskutowania tej sytuacji z drugą osobą. Masz prawo do korzystania ze swoich praw.