System pozycjonerów pamięciowych płyt obrazowych i filmów. Technika kąta prostego/równoległa. Podręcznik obsługi /PL

Transkrypt

1 System pozycjonerów pamięciowych płyt obrazowych i filmów Technika kąta prostego/równoległa Podręcznik obsługi /PL

2 Indeks 03 Technika kąta prostego wyznacza standardy w technice RT 24 Obszar zębów bocznych dolnej szczęki 03 Specjalne techniki zdjęć wewnątrzustnych 26 Obszar zębów bocznych górnej szczęki 04 Specjalne techniki zdjęć wewnątrzustnych 28 Obszar zębów bocznych dolnej szczęki 06 Badanie periodontyczne 08 Montaż części pozycjonera filmó 09 Poszczególne elementy pozycjonera filmów 12 Ustawienia głowy/ Pozycjonowanie gazików 14 Obszar zębów przednich górnej szczęki 16 Obszar zębów przednich dolnej szczęki 30 Obszar zębów bocznych górnej szczęki 32 Obszar zębów bocznych dolnej szczęki 34 Obszar zębów przednich górnej i dolnej szczęki 36 Obszar zębów bocznych górnej i dolnej szczęki 38 Technika skrzydłowo-zgryzowa 40 Technika skrzydłowo-zgryzowa 18 Obszar zębów przednich górnej szczęki 42 Odchylenia w obszarze zębów bocznych 20 Obszar zębów przednich dolnej szczęki 43 Wkładanie płyty obrazowej 22 Obszar zębów bocznych górnej szczęki 44 Impressum - 2 -

3 Technika kąta prostego wyznacza standardy w technice RTG Stabilizacja filmu rentgenowskiego i ochrona przed deformacją Dokładne i powtarzalne pozycjonowanie filmu RTG i/lub płytki pamięciowej Wymagana niewielka współpraca ze strony pacjenta Pozbawione zniekształceń i szczegółowe odwzorowanie Łatwa obsługa Znacząco poprawiona ochrona przed promieniowaniem dzięki pierścieniowi z ołowianym przeziernikiem Specjalne techniki zdjęć wewnątrzustnych Technika kąta prostego/równoległa Technika dwusieczna kąta Dzięki znacząco zmniejszonemu, pionowemu kątowi ustawienia w przypadku techniki kąta prostego/równoległej kość jarzmowa nie rzutuje na szczyt korzenia. Dzięki równoległemu położeniu filmu w stosunku do osi podłużnej obiektu zniekształcenia wymiarowe są zredukowane do minimum. Odwzorowanie zęba jest wierne anatomii i wymiarom rzeczywistym. Nieostrości geometryczne zostają zminimalizowane. Sztuczne przedłużenie na skutek wygięcia filmu w przypadku techniki kąta prostego/równoległej jest wykluczone, ponieważ płytka zgryzowa stabilizuje film na dużej powierzchni. Wykluczone jest schowanie, powstające na skutek nieprawidłowego ustawienia w osi tubusu rentgena, manualne ustawienie filmu i poprzez wychylenie aparatu rentgenowskiego

4 Specjalne techniki zdjęć wewnątrzustnych Technika kąta prostego/równoległa Promień RTG Oś zęba Technika dwusieczna kąta Promień RTG Dwusieczna kąta Z zasady zdjęcie rentgenowskie ma największą ostrość w tym obszarze, w którym promień RTG przeszedł przez tkankę. Różnorodność wymagań klinicznych (np. szczytowe, parodontalne lub ekscentryczne ustawienie promienia RTG) spowodowały rozwój specjalnych technik wykonywania zdjęć. W przypadku techniki dwusiecznej kąta promień RTG zostaje ustawiony pod kątem prostym w stosunku do (wyobrażonej) płaszczyzny dzielącej kąt pomiędzy osią zęba a filmem. W przypadku techniki równoległej przy pomocy gazika lub pozycjonera filmu lub czujnika oś zęba i filmu zostają ustawione równolegle, tak aby promień RTG przenikał prostopadle przez środek zdjęcia w stosunku do osi zęba i płaszczyzny zdjęcia. W przypadku klasycznej techniki kąta prostego film lub czujnik/płyta obrazowa są ustawione pośrodku ramienia pozycjonera i pierścienia pod kątem prostym w stosunku do promienia RTG. (p. szkice) Jeśli w przypadku techniki dwusiecznej kąta dwusieczna kąta nie zostanie dokładnie zmierzona, wtedy zęby przy zbyt płaskim ustawieniu w obszarze korzeni zostaną na zdjęciu przedłużone, zaś przy zbyt rozwartym ustawieniu promienia RTG odpowiednio skrócone. Z reguły w przypadku tej techniki w przypadku zębów wielokorzeniowych w górnej szczęce zawsze ma miejsce skrócone odwzorowanie przedsionkowych korzeni zębowych w porównaniu do korzeni podniebiennych. Niedokładnie odwzorowany jest także łuk zębodołowy, tak więc ta technika zdjęć nie nadaje się do zdjęć periodontycznych. W przypadku zdjęć obszaru górnych trzonowców powstaje również niebezpieczeństwo, że szczyty korzeni zostaną zasłonięte przez dolną krawędź kości jarzmowej, przez co obszar ten często nie daje się zdiagnozować. Wymienione powyżej wady nie odnoszą się do techniki równoległej oraz kąta prostego, ponieważ w przypadku tych technik film ustawiany jest równolegle do osi zęba. W przypadku pozycjonerów filmów chodzi o systemy pozycjonerów filmów, które łączą zalety techniki równoległej i kąta prostego. Dzięki pierścieniowi w przypadku obydwu systemów jest możliwe dokładne ustawienie tubusa, bez utrudniania pozycjonowania pozycjonera filmów na skutek sztywnego połączenia. Technika kąta prostego/ równoległa z pozycjonerami filmów posiada następujące zalety w stosunku do techniki dwusiecznej kąta: 01. W przypadku zębów wielokorzeniowych korzenie policzkowe zębów górnej szczęki nie zostają odwzorowane skrócone. 02. Łuk zębowy jest odwzorowywany bez zniekształceń przy zdjęciach periodontycznych. 03. Szczyty korzeni górnych trzonowców nie są zasłonięte dolną krawędzią kości jarzmowej. 04. Filmu nie da się już tak łatwo wygiąć, gdyż jest on zabezpieczony płytką zgryzową. 05. Nie jest już wymagana współpraca pacjenta przy przytrzymywaniu filmu. 06. Jako że promień RTG trafia przez pozycjoner filmu dokładnie w środek filmu RTG, nie dochodzi już do schowania. Dlatego też mogą być stosowane tubusy prostokątne lub specjalne systemy blend prostokątnych, dzięki czemu znacząco zmniejszona jest ekspozycja na promieniowanie (45 70 %). Cechy charakterystyczne systemów pozycjonerów filmów: Celowo brak jest sztywnego połączenia pierścienia z tubusem. Dzięki temu obsługa pozycjonera filmów przy pozycjonowaniu w ustach pacjenta jest znacząco ułatwiona

5 - 5 -

6 Badanie periodontyczne Badanie periodontyczne u dorosłego propozycja uszeregowania zdjęć Zdj. zmniejszone ok. 30 % Proponowane uszeregowanie zdjęć RTG u osoby niepełnoletniej Późne uzębienie mieszane lub u dorosłych z wąskimi łukami zębowymi i/lub płaskim podniebieniem/wysokim dnem jamy ustnej * * * * * * * * * W przypadku odchyleń od standardowego wyglądu jamy ustnej w obszarze zębów bocznych należy od strony RTG włożyć gazik pomiędzy ząb a płytkę zgryzową. W przypadku wąskich łuków zębowych w obszarze zębów przednich górnej i dolnej szczęki należy naświetlać filmy w rozmiarze 2 x

7 Porównanie systemów pozycjonerów Systemy pozycjonerów filmów do techniki kąta prostego/równoległej Standardowy zestaw instrumentów tworzy wraz z długim tubusem podstawę do wykorzystania techniki kąta prostego i równoległej w diagnostyce rentgenowskiej. System można stosować zarówno z okrągłymi, jak też prostokątnymi tubusami. Forma pierścieni (ząbki i nacięcia) umożliwia wycentrowanie filmu RTG i promienia RTG dokładnie pod kątem prostym w stosunku do osi zęba. Pierścień Podczas gdy tubusy prostokątne od razu ograniczają promieniowanie do rozmiaru filmu, przy zastosowaniu okrągłego tubusa pacjent jest naświetlany całym promieniowaniem. Przy pomocy pierścienia z ołowianym przeziernikiem i okienkiem ochrona przed promieniowaniem również w przypadku okrągłego tubusa osiąga poziom taki jak w przypadku tubusa prostokątnego. Pokryte ołowiem pierścienie umożliwiają ograniczenie pola promieniowania do konkretnego rozmiaru filmu i zmniejszają ekspozycję na promieniowanie w zależności od wielkości przesłony o nawet 70 %. Intensywność promieniowania rozproszonego spada wzrasta kontrast zdjęcia. Pierścień z ołowianym przeziernikiem i okienkiem dla wysokiej ochrony przed promieniowaniem System ten sprawdza się znakomicie szczególnie w zakresie cyfrowej techniki rentgenowskiej (płyty obrazowe i czujniki wewnątrzustne)

8 Montaż części pozycjonera filmów Przed pierwszym użyciem wygiąć płytkę zgryzową 1. Do zdjęć w okolicach zębów przednich 2. Do zdjęć w okolicach zębów bocznych 3. Do zdjęć pomiarowych Endo przy zabiegach kanałowych 4. Do zdjęć skrzydłowozgryzowych - 8 -

9 Poszczególne elementy pozycjonera filmów Ramiona pozycjonera: do sterylizowania Pierścienie: do sterylizowania w autoklawie i dezynfekcji termicznej Ramię pozycjonera Przednie 1 szt.. Nr zam Pierścień, Przedni & Skrzydłowo-zgryzowy 1 szt. nr zam Płytka zgryzowa, do sterylizowania 8 szt. nr zam Ramię pozycjonera Tylne 1 szt. nr zam Pierścień, Tylny & Endo 1 szt. nr zam Płytka zgryzowa, Tylna, do sterylizowania 8 szt. nr zam Płytki zgryzowe, Endo, do sterylizowania Ramię pozycjonera Endo Pierścień, Endo & Tylny Endo Przednie P/górna szczęka lub L/dolna szczęka i L/górna szczęka lub P/dolna szczęka Endo Tylne P/górna szczęka lub L/dolna szczęka i L/górna szczęka lub P/ dolna szczęka 1 szt. nr zam szt. nr zam po. 2 szt. nr zam po 2 szt. nr zam Ramię pozycjonera Skrzydłowozgryzowe 1 szt. nr zam Pierścień, Skrzydłowo-zgryzowy & Przedni 1 szt. nr zam Płytki zgryzowe, Skrzydłowo-zgryzowe, do sterylizowania dla filmów 2,7 x 5,4 8 szt. nr zam dla filmów 3 x 4 8 szt. nr zam dla filmów 2 x 3 8 szt. nr zam Zdj. nie odpowiada rzeczywistym wymiarom! - 9 -

10 Montaż części pozycjonera filmów Pierścienie z ołowianym okienkiem 1. Do zdjęć w okolicach zębów przednich 2. Do zdjęć w okolicach zębów bocznych 3. Do zdjęć pomiarowych Endo przy zabiegach kanałowych 4. Do zdjęć skrzydłowozgryzowych

11 Poszczególne elementy pozycjonera filmów Ramiona pozycjonera: do sterylizowania Pierścienie: do dezynfekcji przez wycieranie i spryskiwanie Płytki zgryzowe: do sterylizowania Ramię pozycjonera Przednie 1 szt. nr zam Pierścień, Przedni, przesłona 30 x 40 pozioma Przesłona pionowa 1 szt. nr zam Płytka zgryzowa, do sterylizowania 8 szt. nr zam Ramię pozycjonera Tylne 1 szt. nr zam Pierścień, Tylny, przesłona 30 x 40 pozioma Przesłona pozioma 1 szt.. nr zam Płytka zgryzowa, Tylna, do sterylizowania 8 szt.. Nr zam Płytki zgryzowe, Endo, do sterylizowania Ramię pozycjonera Endo 1 szt. nr zam Pierścień, Endo przesłona 30 x 40 pozioma Przesłona pozioma 1 szt. nr zam Endo Przednie P/górna szczęka lub L/dolna szczęka i L/górna szczęka lub P/dolna szczęka po. 2 szt. nr zam Endo Tylne P/górna szczęka lub L/dolna szczęka i L/górna szczęka lub P/ dolna szczęka po. 2 szt.. Nr zam Ramię pozycjonera Skrzydłowozgryzowe 1 szt. nr zam Pierścień, płytka zgryzowa, przesłona 30 x 40 pozioma Przesłona pionowa 1 szt. nr zam Płytki zgryzowe, Skrzydłowo-zgryzowe, do sterylizowania dla filmów 2,7 x 5,4 8 szt.. Nr zam dla filmów 3 x 4 8 szt. nr zam dla filmów 2 x 3 8 szt. nr zam Zdj. nie odpowiada rzeczywistym wymiarom!

12 Ustawienia głowy/pozycjonowanie gazików Wartości orientacyjne dla pionowego ustawienia promienia RTG w przypadku techniki kąta prostego/ równoległej z systemami płyt obrazowych i filmów Górna szczęka Przednie ustawienie głowy powinno być wyrównane do pionu w przypadku zdjęć górnej i dolnej szczęki. W przypadku zdjęć górnej szczęki płaszczyzna zgryzowa trzonowców górnej szczeki powinna zostać wyrównana w poziomie przed włożeniem pozycjonera filmów w przypadku wklinowanych zębów mądrości +30 Dolna szczęka Przednie ustawienie głowy powinno być wyrównane do pionu w przypadku zdjęć górnej i dolnej szczęki. W przypadku zdjęć dolnej szczęki płaszczyzna zgryzowa trzonowców dolnej szczeki powinna zostać wyrównana w poziomie przed włożeniem pozycjonera filmów w przypadku wklinowanych zębów mądrości +30 Podane kąty są wartościami orientacyjnymi przy prawidłowym ustawieniu głowy i wypozycjonowaniu filmu. Z zasady pionowe ustawienie promienia RTG wynika ze zgryzowego ustawienia zęba

13 Ustawienia głowy/pozycjonowanie gazików Pozycjonowanie gazików W przypadku nieposiadania rękawiczek gaziki powinny być umieszczone w ustach pacjenta za pomocą pęsety, a nie palcami, pomiędzy płytką zgryzową a zgryzem. Dzięki temu możliwa jest szybka korekcja umiejscowienia gazika. Standaryzowane pozycjonowanie gazika w przypadku zdjęć bocznych dolnej szczęki (w przeciwzgryzie). Przy niewielkiej wysokości łuku zębowym i wysokim dnie jamy ustnej powinno się włożyć dodatkowy mały gazik również od strony RTG. W przypadku zdjęć zębów przednich filmami o rozmiarze 3 x 4 z zasady powinno się włożyć gazik na oraz pod pozycjoner filmów. Standaryzowane pozycjonowanie gazika w przypadku zdjęć przednich zębów dolnej szczęki filmami 3 x 4 (w przeciwzgryzie oraz od strony RTG). Pozycjoner filmu musi zostać umiejscowiony w ustach pacjenta bez stosowania siły. Osiowe kąty nachylenia są ustalane przez zgryz pacjenta i w żadnym wypadku nie mogą ustawione na ustalonych wcześniej pozycjach ze strony personelu RTG

14 Obszar zębów przednich górnej szczęki Siekacze Standard Pierścień z ołowianym przeziernikiem i okienkiem Pozycjonowanie Pozycjonowanie gazików Pozycjoner filmów z filmem (pionowo) umieścić w najwyższej pozycji przedniego sklepienia podniebienia. W celu lepszego zamocowania płytki zgryzowej podłożony zostaje gazik pod przeciwne zęby w kierunku osiowym. Dzięki temu wyrównane zostają pionowe nałożenie i ewentualne nieregularności w krawędziach cięcia. W przypadku zdjęć zębów przednich na filmach rozmiaru 3 x 4 z reguły konieczne jest umieszczenie gazika na oraz pod pozycjonerem filmów

15 Obszary problematyczne Płaskie podniebienie: Pozycjonowanie jak wyżej, z tym że gazik jest umiejscawiany pomiędzy płytką zgryzową a badanym zębem od strony zgryzu w kierunku osiowym. Ewentualnie można też skorzystać z mniejszego filmu (2 x 3). Odruch wymiotny: Opłukać płytkę zgryzową i film zimną wodą. W trakcie pozycjonowania filmu pacjent powinien na chwilę wstrzymać oddech, a następnie oddychać przez nos. Wąskie łuki zębowe: Aby uniknąć zginania standardowego filmu (format 3 x 4), należy naświetlić obszar zębów przednich przy użyciu filmu w formacie 2 x 3. Częściowe bezzębie: Do wyrównania braku zębów uzupełnić luki gazikami. Zalety techniki kąta prostego-/równoległej Odwzorowanie zęba jest wierne anatomii i wymiarom rzeczywistym Unika się zginania filmu dzięki pewnemu zamocowaniu w płytce zgryzowej Nieostrości geometryczne w płaszczyźnie horyzontalnej zostają zminimalizowane Wymagana jest mniejsza ilość czasu, gdyż potrzebna jest niewielka pomoc ze strony pacjenta Technika kąta prostego/ równoległa Technika dwusieczna kąta

16 Obszar zębów przednich dolnej szczęki Siekacze Standard Pierścień z ołowianym przeziernikiem i okienkiem Pozycjonowanie Pozycjonowanie gazików Cotton Roll Positioning Film włożyć pionowo do płytki zgryzowej w odpowiedniej odległości za zębem z językiem cofniętym lub podniesionym na dnie jamy ustnej. Umieścić gazik pomiędzy płytką zgryzową a zębem do naświetlenia w kierunku osiowym. Pozwolić powoli zagryźć. Standaryzowane pozycjonowanie gazików przy użyciu filmów 3 x 4. Pozcjonowanie gazików przy użyciu filmów 2 x 3 (wysokie dno jamy ustnej, wąskie łuki zębowe)

17 Obszary problematyczne Wysokie dno jamy ustnej: Po włożeniu filmu w płytkę zgryzową wystające krawędzie filmu można zawinąć w celulozę i zwilżyć zimną wodą, aby ostre krawędzie nie obcierały wnętrza jamy ustnej. Wąskie łuki zębowe: Aby uniknąć zginania filmu, należy naświetlać małe filmy (2 x 3). W celu lepszego zamocowania płytki zgryzowej podłożony zostaje gazik pod przeciwne zęby w kierunku osiowym. Skrócone wędzidełko języka: W takim przypadku zaleca się dwa zdjęcia: rozmiar filmu 2 x 3 ząb 31/32 i 41/42. Częściowe bezzębie: Do wyrównania braku zębów uzupełnić luki gazikami. Zalety techniki kąta prostego-/równoległej Odwzorowanie zęba jest wierne anatomii i wymiarom rzeczywistym Unika się zginania filmu dzięki pewnemu zamocowaniu w płytce zgryzowej Nieostrości geometryczne w płaszczyźnie horyzontalnej zostają zminimalizowane Wymagana jest mniejsza ilość czasu, gdyż potrzebna jest niewielka pomoc ze strony pacjenta Technika kąta prostego/ równoległa Technika dwusieczna kąta

18 Obszar zębów przednich górnej szczęki Kły Pozycjonowanie Pozycjonowanie gazików Pozycjoner filmów z filmem umieścić (pionowo) w dużej odległości od zęba w obszarze wysokiego podniebienia. W celu lepszego umocowania płytki zgryzowej pod przeciwległą szczękę podkłada się gazik. Dzięki temu unika się przechylania płytki zgryzowej. Zaleca się stosowanie filmów w rozmiarze 2 x 3. Standard Pierścień z ołowianym przeziernikiem i okienkiem Aby uniknąć przechylania płytki zgryzowej w przypadku zdjęć kłów, w przeciwzgryz należy podłożyć gazik w kierunku osiowym lub poprzecznym

19 Obszary problematyczne Płaskie podniebienie: Przy postępowaniu opisanym w Pozycjonowaniu, bezproblematyczne. Wąskie łuki zębowe: Przy postępowaniu opisanym w Pozycjonowaniu, bezproblematyczne. Odruch wymiotny: Opłukać płytkę zgryzową i film zimną wodą. W trakcie pozycjonowania filmu pacjent powinien na chwilę wstrzymać oddech, a następnie oddychać przez nos. Częściowe bezzębie: Do wyrównania braku zębów uzupełnić luki gazikami. Zalety techniki kąta prostego-/równoległej Przy dokładnym umieszczeniu (ząb/ środek płytki zgryzowej) kieł rzutuje na środek zdjęcia Odwzorowanie zęba jest wierne anatomii i wymiarom rzeczywistym Osiowo prawidłowe odwzorowanie bez przedłużenia przy swobodnym rzutowaniu przestrzeni międzyzębowych przy lekko dystoekscentrycznym ustawieniu Wykluczone jest zginanie filmu dzięki pewnemu zamocowaniu w płytce zgryzowej Wymagana jest mniejsza ilość czasu, gdyż potrzebna jest niewielka pomoc ze strony pacjenta. Technika kąta prostego/ równoległa Technika dwusieczna kąta

20 Obszar zębów przednich dolnej szczęki Kły Standard Pierścień z ołowianym przeziernikiem i okienkiem Pozycjonowanie Pozycjonowanie gazików Pozycjoner z filmem włożyć pionowo w odpowiedniej odległości za zębem do jamy ustnej. Język powinien być lekko uniesiony. W celu lepszego umocowania w przeciwległej szczęce umieszcza się gazik. Dzięki temu unika się przechylania płytki zgryzowej. Zaleca się stosowanie filmów w rozmiarze 2 x 3.Pozwolić powoli zagryźć. Aby uniknąć przechylania płytki zgryzowej w przypadku zdjęć kłów, w przeciwzgryz należy podłożyć gazik w kierunku osiowym lub poprzecznym

21 Obszary problematyczne Wysokie dno jamy ustnej: Przy postępowaniu opisanym w Pozycjonowaniu, bezproblematyczne. Wąskie łuki zębowe: Przy postępowaniu opisanym w Pozycjonowaniu, bezproblematyczne. Odruch wymiotny: Opłukać płytkę zgryzową i film zimną wodą. W trakcie pozycjonowania filmu pacjent powinien na chwilę wstrzymać oddech, a następnie oddychać przez nos. Częściowe bezzębie: Do wyrównania braku zębów uzupełnić luki gazikami. Zalety techniki kąta prostego-/równoległej Przy dokładnym umieszczeniu (ząb/ środek płytki zgryzowej) kieł rzutuje na środek zdjęcia Odwzorowanie zęba jest wierne anatomii i wymiarom rzeczywistym Osiowo prawidłowe odwzorowanie bez przedłużenia przy swobodnym rzutowaniu przestrzeni międzyzębowych przy lekko dystoekscentrycznym ustawieniu Wykluczone jest zginanie filmu dzięki pewnemu zamocowaniu w płytce zgryzowej Wymagana jest mniejsza ilość czasu, gdyż potrzebna jest niewielka pomoc ze strony pacjenta. Technika kąta prostego/ równoległa Technika dwusieczna kąta

22 Obszar zębów bocznych górnej szczęki Przedtrzonowce Standard Pierścień z ołowianym przeziernikiem i okienkiem Pozycjonowanie Pozycjonowanie gazików Cotton Roll Positioning Umieścić pozycjoner z filmem (poziomo) pośrodku podniebienia oraz lekko mezjoekscentrycznie. W celu lepszego umocowania płytki zgryzowej w przeciwległej szczęce podkłada się gazik. Dzięki temu wyrównuje się niedokładności i stabilizuje zgryz. W przypadku płaskiego podniebienia i przy stosowaniu filmów 3 x 4 obustronnie umieszczone gaziki stabilizują pozycjoner filmów

23 Obszary problematyczne Płaskie podniebienie: Pozycjonowanie jak wyżej, jednak gazik jest umieszczany pomiędzy płytką zgryzową a zębem do naświetlenia po stronie zgryzowej. Wąskie łuki zębowe: Zaleca się delikatne, mezjoekscentryczne obrócenie pozycjonera filmów. Odruch wymiotny: Opłukać płytkę zgryzową i film zimną wodą. W trakcie pozycjonowania pacjent powinien na chwilę wstrzymać oddech, a następnie oddychać przez nos. Częściowe bezzębie: Do wyrównania braku zębów uzupełnić luki gazikami. Zalety techniki kąta prostego-/równoległej W przypadku ortoradialnego ustawienia tubusa/pozycjonera przedtrzonowce zostają pionowo przedstawione wraz z wyraźnymi przestrzeniami międzyzębowymi Odwzorowanie zęba jest wierne anatomii i wymiarom rzeczywistym Wykluczone jest zginanie filmu dzięki pewnemu zamocowaniu w płytce zgryzowej Wymagana jest mniejsza ilość czasu, gdyż potrzebna jest niewielka pomoc ze strony pacjenta Technika kąta prostego/równoległa Technika dwusieczna kąta

24 Obszar zębów bocznych dolnej szczęki Przedtrzonowce Standard Pierścień z ołowianym przeziernikiem i okienkiem Pozycjonowanie Pozycjonowanie gazików Pozycjoner z filmem (poziomo) umieścić w odległości szerokości gazika w pobliżu zęba i przy języku przesuniętym na bok. W celu lepszego umocowania w przeciwległej szczęce umieszcza się gazik. Dzięki temu zostają wyrównane niedokładności, a zgryz zostaje ustabilizowany. W przypadku wysokiego dna jamy ustnej i przy zastosowaniu filmów 3 x 4 pozycjoner jest stabilizowany przez umieszczone po obydwu stronach gaziki

25 Obszary problematyczne Wysokie dno jamy ustnej: Pozycjonowanie jak wyżej, jednak gazik zostaje umieszczony pomiędzy płytką zgryzową a zębem do naświetlenia od strony zgryzu. Odruch wymiotny: Po włożeniu filmu do płytki zgryzowej wystające krawędzie filmu można zawinąć w celulozę i zwilżyć zimną wodą. Wąskie łuki zębowe: Zalecane jest lekkie, mezjoekscentryczne obrócenie pozycjonera filmów. Częściowe bezzębie: Do wyrównania braku zębów uzupełnić luki gazikami. Zalety techniki kąta prostego-/równoległej Przy dokładnym umieszczeniu (ząb/ środek płytki zgryzowej) kieł rzutuje na środek zdjęcia Odwzorowanie zęba jest wierne anatomii i wymiarom rzeczywistym Osiowo prawidłowe odwzorowanie bez przedłużenia przy swobodnym rzutowaniuprzestrzeni międzyzębowych przy lekko dystoekscentrycznym ustawieniu Wypchnięcie do góry filmu przez dno jamy ustnej lub przez ręczny uchwyt, jak też wynikające z tego schowanie są wykluczone, gdyż film jest stabilnie umocowany dzięki zagryzieniu płytki zgryzowej (z niewielką siłą) w jamie ustnej Technika kąta prostego/równoległa Technika dwusieczna kąta

26 Obszar zębów bocznych górnej szczęki Trzonowce Standard Pierścień z ołowianym przeziernikiem i okienkiem Pozycjonowanie Pozycjonowanie gazików Pozycjoner z filmem (poziomo) umieścić pośrodku podniebienia, przy czym należy zwrócić uwagę, aby film o ile to możliwe nie dotykał podniebienia w trakcie pozycjonowania. W celu lepszego umocowania płytki zgryzowej w przeciwnej szczęce podkładany jest gazik. Dzięki temu zostają wyrównane niedokładności, a zgryz zostaje ustabilizowany. Standaryzowane pozycjonowanie gazików przy użyciu filmów 3 x

27 Obszary problematyczne Płaskie podniebienie: Pozycjonowanie jak wyżej, z tym że dodatkowy gazik jest umiejscawiany pomiędzy płytką zgryzową a badanym zębem od strony zgryzu. Wąskie łuki zębowe: Przy postępowaniu opisanym w Pozycjonowaniu", bezproblematyczne. Odruch wymiotny: Opłukać płytkę zgryzową i film zimną wodą. W trakcie pozycjonowania filmu pacjent powinien na chwilę wstrzymać oddech, a następnie oddychać przez nos. Częściowe bezzębie: Do wyrównania braku zębów uzupełnić luki gazikami. Zalety techniki kąta prostego-/równoległej Dzięki utrzymaniu pionowego kąta ustawienia wynoszącego maks. 20 kość jarzmowa nie rzutuje na szczyt korzenia Odwzorowanie zęba jest wierne anatomii i wymiarom rzeczywistym Wymagana jest mniejsza ilość czasu, gdyż nie jest potrzebna pomoc ze strony pacjenta (zredukowany odruch wymiotny) Wykluczone jest zginanie filmu dzięki pewnemu zamocowaniu w płytce zgryzowej Technika kąta prostego/równoległa Technika dwusieczna kąta

28 Obszar zębów bocznych dolnej szczęki Trzonowce Standard Pierścień z ołowianym przeziernikiem i okienkiem Pozycjonowanie Pozycjonowanie gazików Pozycjoner z filmem (pionowo) umieścić w odległości szerokości gazika w pobliżu zęba i przy języku przesuniętym na bok. W celu lepszego zamocowania płytki zgryzowej podłożony zostaje gazik pod przeciwne zęby. Dzięki temu nierówności zostają wyrównane, a zgryz zostaje ustabilizowany. Pozwolić powoli zagryźć. W przypadku wysokiego dna jamy ustnej i przy zastosowaniu filmów 3 x 4 pozycjoner jest stabilizowany przez umieszczone po obydwu stronach gaziki. W przypadku filmów 2 x 3 gaziki mogą być włożone wyłącznie do przeciwzgryzu

29 Obszary problematyczne Wysokie dno jamy ustnej: Pozycjonowanie jak wyżej, jednak gazik zostaje umieszczony pomiędzy płytką zgryzową a zębem do naświetlenia od strony zgryzu. Częściowe bezzębie: Do wyrównania braku zębów uzupełnić luki gazikami. Odruch wymiotny: Należy koniecznie zwrócić uwagę, czy film w trakcie pozycjonowania nie wywiera nacisku na język, aby pacjent wstrzymał na krótko oddech, a następnie oddychał przez nos. Zalety techniki kąta prostego-/równoległej W przypadku ortoradialnego ustawienia przedtrzonowce zostają pionowo przedstawione wraz z wyraźnymi przestrzeniami międzyzębowymi Odwzorowanie zęba jest wierne anatomii i wymiarom rzeczywistym Wykluczone jest zginanie filmu dzięki pewnemu zamocowaniu w płytce zgryzowej Wypchnięcie do góry filmu przez dno jamy ustnej lub przez ręczny uchwyt jak też wynikające z tego schowanie są wykluczone, gdyż film jest stabilnie umocowany dzięki zagryzieniu płytki zgryzowej (z niewielką siłą) w jamie ustnej Technika kąta prostego/równoległa Technika dwusieczna kąta

30 Obszar zębów bocznych górnej szczęki Zęby mądrości Standard Pierścień z ołowianym przeziernikiem i okienkiem Pozycjonowanie Pozycjonowanie gazików Film (poziomo) w pozycjonerze przesunąć o ok. 5 mm w stronę grzbietu i umieścić w dużej odległości od zęba pośrodku podniebienia. Należy zwrócić przy tym uwagę, aby w trakcie pozycjonowania filmu jak najmniej dotykał on podniebienia. W celu lepszego zamocowania płytki zgryzowej podłożony zostaje gazik pod przeciwne zęby. Prawidłowa projekcja jest możliwa wyłącznie wtedy, gdy obydwa trzonowce są zagryzione na płytce zgryzowej. Standaryzowane pozycjonowanie gazików przy użyciu filmów 3 x

31 Obszary problematyczne Płaskie podniebienie: Pozycjonowanie jak wyżej, jednak gazik zostaje umieszczony pomiędzy płytką zgryzową a zębem do naświetlenia od strony zgryzu. Retencja zębów: W przypadku ortoradialnego ustawienia pozycjonera pionowy kąt ustawienia zostaje zwiększony do maks. 30, a tubus rentgena ustawiony dystoekscentrycznie, aby ząb rzutował mezjalnie. Częściowe bezzębie: Do wyrównania braku zębów uzupełnić luki gazikami. Odruch wymiotny: Opłukać płytkę zgryzową i film zimną wodą. W trakcie pozycjonowania filmu pacjent powinien na chwilę wstrzymać oddech, a następnie oddychać przez nos. Zalety techniki kąta prostego-/równoległej Odwzorowanie zębów mądrości jest wierne anatomii i wymiarom rzeczywistym. Zmniejsza się nakład pracy, gdyż współpraca ze strony pacjenta nie jest konieczna (zredukowany odruch wymiotny) Wykluczone jest zginanie filmu dzięki pewnemu zamocowaniu w płytce zgryzowej Technika kąta prostego/równoległa Technika dwusieczna kąta

32 Obszar zębów bocznych dolnej szczęki Zęby mądrości Standard Pierścień z ołowianym przeziernikiem i okienkiem Pozycjonowanie Pozycjonowanie gazików Film (pionowo) w pozycjonerze przesunąć o ok. 5 mm w stronę grzbietu i umieścić w odległości szerokości gazika w pobliżu zęba i przy języku przesuniętym na bok. W celu lepszego zamocowania płytki zgryzowej podłożony zostaje gazik pod przeciwne zęby. Prawidłowa projekcja jest możliwa wyłącznie wtedy, gdy obydwa trzonowce są zagryzione na płytce zgryzowej. Pozwolić powoli zagryźć. W przypadku wysokiego dna jamy ustnej i przy korzystaniu z filmów 3 x 4 pozycjoner stabilizują umieszczone po obydwu stronach gaziki. W przypadku filmów 2 x 3 gaziki mogą być włożone wyłącznie do przeciwzgryzu

33 Obszary problematyczne Wysokie dno jamy ustnej: Pozycjonowanie jak wyżej, jednak gazik zostaje umieszczony pomiędzy płytką zgryzową a zębem do naświetlenia od strony zgryzu. Retencja zębów: W przypadku ortoradialnego ustawienia pozycjonera tubus rentgena zostaje ustawiony dystoekscentrycznie, aby ząb rzutował mezjalnie (p. strona 30). Częściowe bezzębie: Do wyrównania braku zębów uzupełnić luki gazikami. Odruch wymiotny: Należy zwrócić uwagę, aby w trakcie pozycjonowania filmu nie wywierał on zbyt dużego nacisku na język. Zalety techniki kąta prostego-/równoległej W przypadku ortoradialnego ustawienia przedtrzonowce zostają pionowo przedstawione wraz z wyraźnymi przestrzeniami międzyzębowymi Odwzorowanie zębów mądrości jest wierne anatomii i wymiarom rzeczywistym. Wypchnięcie do góry filmu przez dno jamy ustnej lub przez ręczny uchwyt, jak też wynikające z tego schowanie są wykluczone, gdyż film jest stabilnie umocowany dzięki zagryzieniu płytki zgryzowej (z niewielką siłą) w jamie ustnej Technika kąta prostego/równoległa Technika dwusieczna kąta

34 Obszar zębów przednich górnej i dolnej szczęki Endodoncja Przednia Standard Pierścień z ołowianym przeziernikiem i okienkiem Pozycjonowanie Pozycjonowanie gazików Pozycjoner filmów Endo z filmem (pionowo) umieścić w najwyższej pozycji przedniej części podniebienia lub ewentualnie w najgłębszym punkcie dna jamy ustnej. W celu lepszego umocowania płytki zgryzowej, jak również zyskania miejsca dla instrumentu kanałowego w przeciwległej szczęce umieszcza się gazik. Dzięki temu wyrównuje się nierówności oraz stabilizuje zgryz. Pozwolić powoli zagryźć. Specjalne płytki zgryzowe umożliwiają swobodne umiejscowienie igły nerwowej i zapewniają niezbędne miejsce dla klamer koferdamu

35 Obszary problematyczne Płaskie podniebienie: Pozycjonowanie jak wyżej, jednak gazik zostaje umieszczony pomiędzy płytką zgryzową a zębem do naświetlenia od strony zgryzu. Wąskie łuki zębowe: Stosować film rozmiaru 2 x 3. Odruch wymiotny: Opłukać płytkę zgryzową i film zimną wodą. W trakcie pozycjonowania filmu pacjent powinien na chwilę wstrzymać oddech, a następnie oddychać przez nos. Częściowe bezzębie: Do wyrównania braku zębów uzupełnić luki gazikami. Zalety techniki kąta prostego-/równoległej Odwzorowanie kanału zębowego jest anatomicznie wierne Unika się zginania filmu dzięki pewnemu zamocowaniu w płytce zgryzowej Pozbawione zniekształceń odwzorowanie instrumentów kanałowych in situ Uniknięcie błędów pomiaru/odczytu dzięki prawidłowemu rzutowaniu i pozycjonowaniu

36 Obszar zębów bocznych górnej i dolnej szczęki Endodoncja Tylna Standard Pierścień z ołowianym przeziernikiem i okienkiem Pozycjonowanie Pozycjonowanie gazików Pozycjoner filmów Endo z filmem (poziomo) umieścić w dolnej szczęce w odległości szerokości gazika w pobliżu zęba przy języku odchylonym na bok i w górnej szczęce pośrodku podniebienia. W celu lepszego umocowania płytki zgryzowej, jak również zyskania miejsca dla instrumentu kanałowego w przeciwległej szczęce umieszcza się gazik. Dzięki temu wyrównuje się nierówności oraz stabilizuje zgryz. Pozwolić powoli zagryźć. Specjalne płytki zgryzowe umożliwiają swobodne umiejscowienie igły nerwowej i zapewniają niezbędne miejsce dla klamer koferdamu. Od strony RTG lub w przeciwnej szczęce włożone pomiędzy gaziki stabilizują pozycję pozycjonera i zapewniają jeszcze więcej miejsca. Siła nacisku filmu na podniebienie i/lub dno jamy ustnej jest zminimalizowana

37 Obszary problematyczne Wysokie dno jamy ustnej/płaskie podniebienie: Pozycjonowanie jak wyżej, jednak gazik zostaje umieszczony pomiędzy płytką zgryzową a zębem do naświetlenia od strony zgryzu. Ewentualnie wystające krawędzie filmu owinąć w celulozę oraz zwilżyć. Odruch wymiotny: Należy zwrócić uwagę, aby w trakcie pozycjonowania filmu nie wywierał on zbyt dużego nacisku na język. Wąskie łuki zębowe: Stosować film rozmiaru 2 x 3. Częściowe bezzębie: Do wyrównania braku zębów uzupełnić luki gazikami. Zalety techniki kąta prostego-/równoległej Odwzorowanie kanału zębowego jest anatomicznie wierne Dzięki utrzymaniu pionowego kąta ustawienia wynoszącego maks. 20 kość jarzmowa nie rzutuje na szczyt korzenia Pozbawione zniekształceń odwzorowanie instrumentów kanałowych in situ Uniknięcie błędów pomiaru/odczytu dzięki prawidłowemu rzutowaniu i pozycjonowaniu Technika kąta prostego/równoległa Technika dwusieczna kąta

38 Technika skrzydłowo-zgryzowa Trzonowce/Przedtrzonowce Standard Pierścień z ołowianym przeziernikiem i okienkiem Pozycjonowanie Positioning Dana kombinacja pozycjonerów zostaje umieszczona za zębami w taki sposób, że przy ortoradialnym ustawieniu swobodnie rzutują przestrzenie międzyzębowe. Należy zwrócić uwagę, aby przy ustawianiu ramienia pozycjonera znajdowało się ono równolegle do interesującej nas przestrzeni międzyzębowej. W zależności od warunków anatomicznych złożyć pozycjoner według szkicu A (odpowiada on standardowi) lub szkicu B. Zalety/Zestawienie

39 Szkic A Szkic B Zalety techniki kąta prostego-/równoległej Przestrzenie międzyzębowe rzutują swobodnie Unika się schowania poprzez umieszczenie filmu na łuku zębowym Ekstremalne zdjęcia mezjo- lub dystoekscentryczne można wykonać bezproblemowo

40 Technika Odchylenia skrzydłowo-zgryzowa w obszarze zębów bocznych Deviations in the posterior region Możliwości kombinacji dla filmów 3 x 4 8 szt. nr zam dla filmów 2 x 3 8 szt. nr zam dla filmów 2,7 x 5,4 8 szt. nr zam Pierścień z ołowianym przeziernikiem i okienkiem Pierścień pionowy 1 szt. nr zam Pierścień pionowy 1 szt. nr zam Wskazanie Szkic A W standardowym przypadku pozycjoner należy umieścić jak pokazano na szkicu A. Poprzez zagryzienie w przeciwległych ćwiartkach zęby w górnej i dolnej szczęce zostają odwzorowane w bardzo wąskim odstępie. Szkic B Jeśli w przeciwległych ćwiartkach nie można uzyskać zadowalającego umocowania płytki zgryzowej na skutek braku możliwości zagryzienia lub jeśli między zębami górnej a dolnej szczęki pożądana jest znaczna odległość, wtedy pozycjoner filmu należy złożyć jak pokazano na szkicu B i umieścić w ustach

41 Szkic A Szkic B 4. ćwiartka Zdjęcie dystoekscentryczne 2. ćwiartka Zdjęcie mezjoekscentryczne Zalety/Zestawienie Leżące jeden za drugim kanały zębowe są rzutowane z odstępami; dzięki temu głębokość wniknięcia instrumentu kanałowego jest wyraźnie widoczna Dzięki anatomicznie wiernemu, niemal identycznym rzeczywistemu odwzorowaniu zęba i kanałów zębowych błędne diagnozy są praktycznie wykluczone

42 Odchylenia w obszarze zębów bocznych Dysto- i mezjoekscentryczne Pozycjonowanie dystoekscentrycznie W przypadku zdjęć mezjo- i dystoekscentrycznych odpowiednie umiejscowienie pozycjonera filmów służy tak jak opisano w Pozycjonowaniu" (patrz strona 16 29). Jednak tubus musi być ustawiony już nie ortoradialnie, lecz zgodnie ze wskazaniem mezjo- lub dystoekscentrycznie do pozycjonera filmów (patrz odwzorowanie fotograficzne). Mezjoekscentrycznie

43 Wkładanie płyty obrazowej Położyć płytkę na pozycjonerze, odgiąć go do tyłu, wsunąć płytkę obrazową przy odgiętej pozycji pozycjonera. Wyjmowanie płyty obrazowej Odgiąć pozycjoner z płytą obrazową do tyłu, wyjąć płytę obrazową przy odgiętej pozycji pozycjonera. Wkładanie płyty obrazowej skrzydłowo-zgryzowe Włożyć płytę obrazową w dolny element pozycjonera, lekko zgiąć płytę, włożyć ją w górny element pozycjonera

44 Impressum Wszelkie prawa, w szczególności prawo do powielania i rozpowszechniania jak również do tłumaczenia, zastrzeżone. Żadna część niniejszego podręcznika nie może być w jakiejkolwiek formie (poprzez kserowanie, zapis na mikrofilmie lub inne działanie) bez pisemnego zezwolenia firmy Kentzler-Kaschner Dental GmbH reprodukowana lub zapisywana przy użyciu systemów elektronicznych, opracowywana, powielana lub rozpowszechniana. Producent: Kentzler-Kaschner Dental GmbH Mühlgraben Ellwangen Germany /15/2011_11 Zastrzegamy możliwość zmian technicznych. Technical modifications reserved. Dürr Dental AG Höpfigheimer Strasse Bietigheim-Bissingen Germany info@duerr.de