PRZYRZĄDY POMIAROWE STOSOWANE DO ANALIZY MODELI

Transkrypt

1 PRZYRZĄDY POMIAROWE STOSOWANE DO ANALIZY MODELI Symetroskopy Symetroskopy są to zwykle przezierne płytki celuloidowe o kształcie okrągłym lub kwadratowym z naniesioną na nie podziałką milimetrową. Służą do analizy symetrii łuku w stosunku do linii pośrodkowej. Płytkę układa się wówczas na modelu tak, aby jedna z linii podziałki pokrywała się z wyznaczoną uprzednio linią szwu podniebiennego. Oceniając przednio-tylną symetrię łuku, układamy symetroskop na modelu tak, aby jedna z linii pionowych pokrywała się z linią szwu podniebiennego, jedna zaś z linii poziomych z linią tuberalną. Analizujący powinien patrzeć na model prostopadle. Symetroskop Korkhausa jest okrągłą płytką z przeziernego tworzywa sztucznego. Na płytkę naniesiona jest siatka linii przecinających się pod kątem prostym. Odległość między liniami wynosi 1 mm lub 10 mm (ryc. 6.47). Ryc Symetroskopy Korkhausa. Ryc Krzyż Kantorowicza. Symetroskop Schwarza jest kwadratową płytką o wymiarach 10 mm 10 mm z naniesioną podziałką milimetrową. Krzyż Kantorowicza jest kwadratową płytką celuloidową z naniesioną poziomą i pionową podziałką milimetrową (ryc. 6.48). Płytka pomiarowa Bohma ma kształt prostokątny. W górnej jej części naniesiona jest tablica Ponta. Zawiera ona sumę szerokości zębów siecznych i odpowiadającą jej przednią i tylną szerokość łuku oraz długość łuku zębowego. W części dolnej płytki naniesiona jest podziałka milimetrowa (ryc. 6.49). 142

2 Ryc Płytka pomiarowa Bohma Cyrkle Używane są następujące cyrkle: Cyrkiel trójwymiarowy Korkhausa zbudowany z następujących elementów: 1) dwóch poziomych ramion połączonych ramieniem poprzecznym z podziałką milimetrową, na której odczytuje się szerokości łuków zębowych, 2) podłużnego ramienia leżącego w płaszczyźnie poziomej; jest ono zaopatrzone w podziałkę milimetrową i ruchomy ogranicznik, które służą do pomiaru długości łuku zębowego, 3) kalibrowanego trzpienia ustawionego w płaszczyźnie pionowej służącego do pomiaru wysokości podniebienia. Cyrkiel dwuramienny Korkhausa na końcach ramion ostro zakończony. Cyrkiel ten służy do pomiaru szerokości zębów siecznych lub przestrzeni w strefach podparcia. Zmierzoną odległość odkłada się na podziałce milimetrowej, w którą jest zaopatrzona metalowa pochewka cyrkla. Suwmiarka (cyrkiel liniowy) składająca się z długiego ramienia zaopatrzonego w podziałkę milimetrową. Z końca tego ramienia odchodzi pod kątem pro- 143

3 Ryc Cyrkiel trójwymiarowy Korkhausa. Ryc Cyrkiel dwuramienny Korkhausa. stym ramię poprzeczne wyznaczające początek skali. Drugie krótkie ramię poprzeczne jest przesuwane na prowadnicy po długim ramieniu poziomym. Wymiar mierzonego obiektu jest odczytywany na skali pomiędzy krótkimi ramionami poprzecznymi (ryc. 6.52). Cyrkiel kabłąkowy (antropologiczny) składa się z dwóch ramion połączonych ramieniem poprzecznym z podziałką. Służy do pomiarów szerokości górnotwarzowej i dolnotwarzowej (ryc. 6.53). Ryc Suwmiarka. Ryc Cyrkiel kabłąkowy Ortometry Ortometr Korkhausa Ortometr ten składa się z dwóch okrągłych płytek znitowanych na środku i zaopatrzonych w cztery okienka. Pomiędzy płytkami znajduje się obracana tarcza z naniesionymi wartościami sumy szerokości zębów siecznych górnych (Si), przedniej i tylnej szerokości łuku oraz przedniej długości łuku zębowego. Wartości te ukazują się w odpowiednich okienkach po nastawieniu tarczy na daną szerokość zębów siecznych. 144

4 Ortometr Droschla Budowa i zasada działania tego ortometru podobna jest do ortometru Korkhausa. Ortometr ma trzy okienka. W górnym ustawia się za pomocą tarczy sumę szerokości zębów siecznych dolnych. W okienku prawym odczytuje się pożądaną ilość miejsca w dolnej strefie podparcia, w lewym zaś w górnej strefie podparcia (patrz wskaźnik Droschla). Ortometr Droschla jest dwustronny oddzielne strony są dla chłopców i dla dziewcząt. Ryc Ortometr Korkhausa. Ryc Ortometr Droschla. Barbara Wędrychowska-Szulc Modele wirtualne (cyfrowe) Rozwój komputeryzacji pozwolił na wprowadzenie alternatywnych sposobów gromadzenia, analizowania i przechowywania danych o pacjencie. Modele cyfrowe są w ortodoncji takim rozwiązaniem. Zarchiwizowana w formie elektronicznej dokumentacja pacjenta wymaga do jej przechowywania mało miejsca. Zmagazynowane w pamięci komputera lub w bankach pamięci dane są łatwo dostępne, mogą też być szybko przesyłane na znaczne odległości, umożliwiając konsultacje z innymi specjalistami (ryc. 6.56). Aby stworzyć cyfrowe modele, lekarz przesyła wyciski pacjenta wraz z woskowym zgryzem diagnostycznym do firmy wykonującej wirtualne modele. Po odlaniu modeli z gipsu wykonuje się skanowanie zniszczeniowe, na podstawie którego tworzy się modele wirtualne, które są przechowywane na serwerze firmy, a kopia w postaci pliku wraca do lekarza. Opierając się na oprogramowaniu firmowym, można za pomocą zwykłego komputera wykonywać analizę tych modeli. Zastępuje ono tradycyjne suwmiarki i pozwala na wykonanie różnych pomiarów (np. obliczanie wskaźników: Boltona, Tonna, Popowicza, Korkhausa, Lundströma, Ponta) z porównywalną dokładnością, wyręcza też lekarza w żmudnych obliczeniach poszczególnych wskaźników (ryc. 6.57). Modele wirtualne precyzyjnie odwzorowują warunki zgryzowe pacjenta, pozwalają łatwo oglądać model w różnych płaszczyznach i przekrojach. Umożliwiają także wykonanie okluzogramu i wirtualnego set-up, nie nadają się jednakże do planowania zabiegów chirurgicznych. 145

5 Ryc Model cyfrowy pacjenta (program O3DM Pro). Ryc Pomiar szerokości mezjodystalnej zęba siecznego na modelu cyfrowym do obliczania wskaźników (program O3DM Pro). Modele wirtualne są dobrą kliniczną alternatywą dla modeli gipsowych. Aby jednak mogły być powszechnie używane do diagnostyki oraz jako dokumentacja przebiegu leczenia, muszą zostać wprowadzone zmiany w przepisach prawnych, akceptujące taką formę prowadzenia dokumentacji. Takie rozwiązania prawne już istnieją w grudniu 2004 roku American Board of Orthodontists (ABO) zaakceptowało cyfrowe modele pacjenta jako dopuszczalną dokumentację dla ortodontów ubiegających się o uzyskanie certyfikatów ABO. Istnieje już kilka systemów modeli cyfrowych, np.: OrthoCAD TM, Emodel TM (USA), OrthoProof Digital Models (Holandia) czy O3DM (Cyfrowe Modele Ortodontyczne) (Ortolab, Polska). 146