MECHANIZM RYNKOWY. dr Sylwia Machowska

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "MECHANIZM RYNKOWY. dr Sylwia Machowska"

Transkrypt

1 MECHANIZM RYNKOWY dr Sylwia Machowska

2 Plan wykładu Gospodarka rynkowa Mechanizm rynkowy Rynek Popyt, wielkość popytu, prawo popytu Podaż, wielkość podaży, prawo podaży Równowaga rynkowa

3 Gospodarka Gospodarka rynkowa Gospodarka w której zasadniczy wpływ na alokację czynników wytwórczych mają indywidualne decyzje konsumentów i producentów dóbr i usług, a nie decyzje władz administracyjnych różnego szczebla.

4 Gospodarka nakazowa Gospodarka w której: 1. Wszystkie decyzje alokacyjne podejmowane są przez państwo, 2. Państwo decyduje o tym, co, jak i dla kogo produkować, 3. Szczegółowe nakazy kierowane są do gospodarstw domowych oraz producentów dóbr i usług.

5 Gospodarka mieszana Gospodarka w której: 1. Państwo i sektor prywatny współdecydują o alokacji czynników wytwórczych, 2. Państwo kontroluje procesy rynkowe, występujące tendencje oraz równowagę (podatki, płatności transferowe, ulgi, itp.), 3. Państwo dostarcza dobra i usługi publiczne.

6 Mechanizm rynkowy Mechanizm rynkowy to wszelkie procesy popytowo podażowe pojawiające się na rynkach czynników wytwórczych uruchamiające podobne procesy na rynkach dóbr i usług gotowych i odwrotnie.

7 Rynek

8 Kryteria Klasyfikacji Rynków Rynek ze względu na przedmiot obrotu Rynek ze względu zasięg działania Rynek ze względu na sytuację rynkową Rynek ze względu na charakter Rynek ze względu na stopień zrównoważenia ceny Rynek Dóbr i usług Konsumpcyjnych Rynek Lokalny Rynek Nabywcy Rynek Homogeniczny (Jednorodny) Rynek Doskonały Rynek Czynników Produkcji (Pracy, Ziemi, Kapitału) Rynek Regionalny Rynek Krajowy Rynek Sprzedawcy Rynek Heterogeniczny (Niejednorodny) Rynek Niedoskonały Rynek Międzynarodowy Rynek Światowy

9 Rynek Rynek to zespół warunków, które doprowadzają do kontaktu pomiędzy sprzedającymi i kupującymi w celu dokonania transakcji kupna-sprzedaży. Rynek to proces, w którym kupujący i sprzedający decydują o ilościach dóbr nabywanych i sprzedawanych oraz o ich cenach.

10 Rynek Rynek to proces wzajemnego oddziaływania popytu i podaży za pośrednictwem ceny.

11 Uczestnicy rynku Uczestnikami rynku są: Gospodarstwa domowe to grupa ludzi wspólnie zamieszkujących i podejmujących wspólne decyzje; Przedsiębiorstwa podmioty gospodarujące, które wykorzystują usługi czynników produkcji do wytwarzania dóbr i usług, które następnie sprzedają innym uczestnikom procesu rynkowego; Rząd (władza centralna) obejmuje instytucje należące do rządu i te, które swoje istnienie zawdzięczają rządowi, jedną z funkcji władzy centralnej jest kierowanie gospodarką.

12 Rynek to proces wzajemnego oddziaływania popytu i podaży za pośrednictwem ceny. POPYT PODAŻ

13 Popyt definicje Popyt (D) to odwrotna zależność ilościowo cenowa wskazująca ile jednostek danego dobra konsumenci są skłonni i są w stanie nabyć przy różnych poziomach ceny (P), w określonym przedziale czasu, ceteris paribus. Ceteris paribus to przyjmowane założenie o niezmienności innych czynników. Wielkość popytu jest to ilość dobra (X) nabywana przy danej cenie (jest to punkt na krzywej popytu)

14 Prawo popytu i krzywa popytu Wzrost ceny dobra powoduje spadek wielkości popytu, zaś spadek ceny powoduje wzrost wielkości popytu. Cena (P) P 1 Przesunięcia wzdłuż krzywej to skutek zmiany ceny (prawo popytu) przy ceteris paribus Graficznym wyrazem działania prawa popytu jest przesunięcie wzdłuż krzywej popytu w górę lub w dół P 2 D Q 1 Q 2 Ilość (Q)

15 Czynniki pozacenowe (ceteris paribus) i krzywa popytu Zmiany czynników pozacenowych powodują, zmianę popytu. Graficznym wyrazem oddziaływania czynników pozacenowych jest przesunięcie całej krzywej popytu w prawo lub w lewo Cena (P) P 1 Q B Q 1 Q A Przesunięcia całej krzywej to skutek zmiany czynników pozacenowych (ceteris paribus) Ilość (Q)

16 Czynniki pozacenowe ( ceteris paribus ) wpływające na popyt: Ceny innych produktów (substytucyjnych i komplementarnych) Dochody nabywców Moda, preferencje, gusty, postęp cywilizacyjny Liczba kupujących Przewidywania dotyczące cen w przyszłości Pozostałe czynniki

17 ceny innych produktów - porównujemy dany towar z innymi dobrami oferowanymi na rynku (z ich cenami). Ma to szczególne znaczenie w przypadku dóbr substytucyjnych (czyli takich, które mogą się wzajemnie zastępować, ponieważ zaspokajają tę samą potrzebę) oraz dóbr komplementarnych (czyli takich, które muszą być kupowane razem z innymi i używane łącznie, ponieważ konsumowane osobno są właściwie bezużyteczne).

18 Dobra substytucyjne i komplementarne - zależności Zależność między takimi dobrami wygląda tak, że: jeśli cena danego towaru rośnie, to maleje wielkość popytu na niego, ale rośnie popyt na jego substytut. Z kolei jeśli cena dobra komplementarnego rośnie, to spada wielkość popytu na nie i jednocześnie zmniejsza się popyt na dobro komplementarne w stosunku do niego;

19 Dobra substytucyjne i komplementarne - zależności Dobra A i B są substytutami. PA DB Dobra A i B są komplementarne wobec siebie. PA DB

20 dochody nabywców - suma pieniędzy, jaką można przeznaczyć na transakcje na określonym rynku w danym czasie. Oczywiście nie bez znaczenia jest skłonność do oszczędzania. Jednak ogólnie rzecz biorąc im wyższy dochód, tym większy popyt zgłasza uczestnik rynku;

21 moda, preferencje, gusty, postęp cywilizacyjny - czynniki te odgrywają coraz większą rolę w określaniu zgłaszanego popytu. Indywidualne upodobania kupującego mają znaczący wpływ na dokonywane zakupy. Coraz większą rolę przypisuje się reklamie, która w znacznej mierze kształtuje rozmiary popytu na współczesnych rynkach;

22 liczba kupujących - na rynku najczęściej występuje zależność następującej postaci: im więcej kupujących, tym większy popyt obserwowany na rynku; przewidywania dotyczące cen w przyszłości - prognozy dotyczące kształtowania się cen w najbliższym czasie wpływają na popyt - jeśli wzrost ceny jest bardzo prawdopodobny, to popyt na produkt może wzrosnąć (ludzie będą chcieli kupić więcej towaru zanim stanie się on droższy niż obecnie);

23 pozostałe czynniki - przybierają postać najczęściej jakiejś chwilowej tendencji, zaleceń lekarzy, filmu itp. Przyczyny te często wydają się być nieracjonalne, jednak wpływają na rozmiary popytu. Z powodu rosnącej populacji pingwinów rośnie popyt na lód.

24 Popyt na czekoladę przykład Cena (zł/tabliczkę) Popyt (mln tabliczek/rok) 0, , , , , ,00 0 Cena (P) Ilość (Q)

25 Popyt na czekoladę - przykład Nawet gdy cena wynosi 0 zł, wielkość popytu na czekoladę ma pewne granice (nie można jej zjeść za dużo); ceteris paribus wraz ze wzrostem ceny wielkość popytu na czekoladę maleje (przy cenie 5 zł nikt jej nie kupi)

26 Przykładem zmian innych czynników kształtujących popyt na czekoladę może być np. obniżka cen innych słodyczy (zastąpienie czekolady innymi słodyczami), kampania dentystów ostrzegająca przed próchnicą, lub też nagły spadek dochodów gospodarstw domowych (każda z tych zmian zmniejszyłaby zapotrzebowanie przy każdej cenie)

27 Przypomnienie Zmiana popytu i zmiana wielkości popytu Zmiana popytu ilustrowana jest przesunięciem krzywej D. Zmiana wielkości popytu przesunięciem po krzywej D.

28 Czy ruch krzywej popytu w prawo obrazuje prawo popytu? P D 0 X

29 Czy prawo popytu mówi o wzroście bądź spadku popytu? P D 0 X

30 Czy wzrost ceny dobra X spowoduje spadek popytu na to P dobro? D 0 X

31 Czy spadek ceny dobra X spowoduje wzrost wielkości P popytu na to dobro? D 0 X

32 Podaż definicje Podaż (S) to prosta zależność ilościowo cenowa wskazująca ile jednostek danego dobra producenci są skłonni i są w stanie dostarczyć na rynek przy różnych poziomach ceny (P), w określonym przedziale czasu, ceteris paribus. Wielkość podaży to ilość dobra wytwarzana przy danej cenie przez producentów (punkt na krzywej S).

33 Prawo podaży i krzywa podaży Wzrost ceny dobra powoduje wzrost wielkości podaży, zaś spadek ceny spadek wielkości podaży Graficznym wyrazem działania prawa podaży jest przesunięcie wzdłuż krzywej podaży w górę lub w dół Cena (P) P 1 P 2 Przesunięcia wzdłuż krzywej to skutek zmiany ceny (prawo popytu) przy ceteris paribus Q 2 Q 1 S Ilość (Q)

34 Czynniki pozacenowe (ceteris paribus) i krzywa podaży Zmiany czynników pozacenowych powodują zmianę podaży. Graficznym wyrazem działania czynników pozacenowych jest przesunięcie całej krzywej podaży w prawo lub w lewo. Cena (P) P 1 Przesunięcia całej krzywej to skutek zmiany czynników pozacenowych (ceteris paribus) Q B Q 1 Q A Ilość (Q)

35 Czynniki pozacenowe ( ceteris paribus ) wpływające na podaż: Ceny czynników produkcji Dostępność czynników produkcji Technologia produkcji Ceny innych produktów Liczba sprzedających Oczekiwania dotyczące przyszłych cen produktów i czynników wytwórczych

36 ceny czynników produkcji - zależność ta oznacza, że podaż danego towaru zależy od kosztów jego wytworzenia. Jeżeli koszty spadają, to rośnie opłacalność produkcji, a tym samym producenci decydują o zwiększeniu podaży tegoż dobra; dostępność czynników produkcji - dostępność czynników wytwórczych ma wpływ na ceny tych czynników, a tym samym wpływa na całą podaż;

37 technologia produkcji - oznacza pewien sposób zorganizowania procesu wytwarzania danego produktu, najczęściej im lepsza technologia, tym niższe koszty wytwarzania, pozwalające na zwiększenie podaży.

38 ceny innych produktów - w sytuacji rosnących cen innych wyrobów, produkcja danego dobra staje się relatywnie nieopłacalna, więc producenci przesuwają swoje zasoby do tych dziedzin, w których ceny są wyższe i pozwalają na osiągnięcie większych przychodów i zysków;

39 liczba sprzedających - jeśli rośnie liczba producentów/dostawców danego towaru na rynek, wzrasta tym samym podaż danego produktu; oczekiwania dotyczące przyszłych cen produktów i czynników wytwórczych - jeśli prawdopodobny jest wzrost cen czynników wytwórczych, podaż danego towaru zostanie najpierw zwiększona. Jeśli natomiast przewiduje się, że ceny dobra wzrosną, to podaż może zostać ograniczona;

40 Przykładem zmian innych czynników kształtujących podaż czekolady mogą być np. usprawnienia techniczne w procesie pakowania, obniżające się koszty produkcji, co przejawiło by się wzrostem ilości oferowanej przy każdym poziomie ceny

41 Podaż czekolady przykład Cena (zł/tabliczkę ) Podaż (mln tabliczek/rok) 0,00 0 1,00 0 2, , , , Cena (P) Ilość (Q)?

42 Podaż czekolady - przykład Ponieważ produkcja czekolady wymaga poniesienia określonych kosztów, nikt nie byłby chętny oferować jej po cenie 0 zł, dopiero cena 2 zł za sztukę stwarza bodziec do zaoferowania czekolady; wraz ze wzrostem ceny od tego poziomu sprzedaż czekolady staje się coraz bardziej opłacalna, i w konsekwencji rośnie wielkość podaży.

43 Równowaga rynkowa cena i ilość równowagi Na rynku następuje spotkanie nabywców i sprzedawców. Interesy obu grup są przeciwstawne. Nabywcy chcieliby kupić jak najtaniej a producenci chcieliby sprzedać jak najdrożej, istnieją jednak granice, gdyż: - Żaden nabywca nie może zapłacić każdej ceny po osiągnięciu pewnego poziomu zrezygnuje z zakupu. - Żaden sprzedawca nie może sprzedać swojego produktu taniej niż wynika to z kosztów produkcji i określonego zysku minimalnego.

44 Rynek w wyniku gry popytu i podaży będzie dążył do równowagi rynkowej. Równowaga rynkowa następuje gdy wielkość popytu zrówna się z wielkością podaży. Jednak rynek nie zawsze osiąga równowagę. No, to co jest jak równowagi nie ma?

45 Przy zbyt niskiej cenie wielkość zapotrzebowania przewyższa ilość oferowaną, przy zbyt wysokiej cenie ilość oferowana przewyższa wielkość zapotrzebowania.

46 Równowaga rynkowa zmienia się za każdym razem gdy wpłynie na nią zmiana ceny lub któryś z czynników pozacenowych oddziałujących na popyt i podaż, które powodują przesunięcia się krzywych popytu i podaży w prawo lub w lewo.

47 Zmiana równowagi rynkowej P X

48 Nadwyżka i niedobór Sytuacja kiedy: wielkość S > wielkości D nadwyżka rynkowa wielkość D > wielkości S niedobór rynkowy

49 Równowaga rynkowa cena i ilość równowagi Cena równowagi (P E ) i ilość równowagi (Q E ) występują w punkcie przecięcia się krzywych popytu i podaży (E) Cena (P) P E D Nadwyżka podaży E Punkt równowagi rynkowej S Nadwyżka popytu Q E Ilość (Q)

50 Równowaga na rynku czekolady przykład Cena (zł/tabliczkę) Popyt (mln tabliczek/rok) Podaż (mln tabliczek/rok) Cena (P) 5 4 S 0, , , , , , D Ilość (Q)

51 Równowaga na rynku czekolady przykład Cena równowagi na rynku czekolady kształtuje się na poziomie 3 zł, co oznacza że przy tej cenie 80 mln tabliczek rocznie to ilość którą nabywcy chcą kupić a sprzedawcy sprzedać, a więc jest to ilość równoważąca rynek. Przy cenach poniżej 3 zł rozmiary zapotrzebowania (popyt) przewyższą ilość oferowaną (podaż) nadwyżka popytu (niedobór rynkowy). Przy cenach powyżej 3 zł ilość oferowana (podaż) przewyższa rozmiary zapotrzebowania (popyt) nadwyżka podaży (nadwyżka rynkowa).

52 Równowaga na rynku czekolady przykład Gdy cena czekolady wynosi 5 zł, producenci chcą sprzedać 160 mln tabliczek rocznie, ale nikt nie chce jej po tej cenie kupować; będą więc zmuszeni obniżyć cenę do poziomu który umożliwi zlikwidowanie powstałych zapasów Cena (P) Obniżanie ceny będzie trwało tak długo aż zostanie osiągnięta cena równowagi 3 zł, co umożliwi zlikwidowanie nadwyżki podaży a rynek zostanie zrównoważony Ilość (Q)

53 Równowaga na rynku czekolady przykład Obniżenie ceny do 4 zł wywoła dwojaki efekt: Zapotrzebowanie na czekoladę wzrośnie do 40 mln tabliczek (1) Ilość którą producenci chcą dostarczyć zmaleje do 120 mln (2) Cena (P) Nadwyżka podaży (1) (2) Obydwa efekty działają w kierunku ograniczenia podaży Ilość (Q)

54 Nierównowaga na rynku Kiedy na rynku występuje nierównowaga, konkurencja między tymi, którzy chcą kupić, a z drugiej strony między tymi, którzy chcą sprzedać, wyzwala siły, które spowodują zmianę ceny w kierunku równowagi. Nie ma potrzeby kierowania rynkiem sam znajdzie drogę do równowagi. Kieruje nim niewidzialna ręka.

55 Wpływ wzrostu popytu na sytuację na rynku Następuje wzrost ceny równowagi oraz wzrost wielkości równowagi.

56 Wpływ spadku popytu na sytuację na rynku Następuje spadek ceny równowagi oraz spadek wielkości równowagi.

57 Wpływ wzrostu podaży na sytuację na rynku Następuje spadek ceny równowagi oraz wzrost wielkości równowagi.

58 Wpływ spadku podaży na sytuację na rynku Następuje wzrost ceny równowagi oraz spadek wielkości równowagi. Podaż spada do góry!

59 Funkcja popytu Funkcja popytu - zależność między ilością nabywanego dobra w danym czasie a czynnikami wpływającymi na zmianę ilości nabywanego dobra: Dx = f (Pn, P1,, Pn-1, Y, W, U, L, e, E) Dx popyt na dobro X; Pn cena badanego dobra; P1,, Pn-1 ceny innych dóbr (substytucyjnych i komplementarnych); Y dochód konsumentów; W poziom dobrobytu nabywcy; U gusty i upodobania konsumentów, użyteczność dobra; L liczba nabywców e oczekiwania co do poziomu przyszłych cen; E pozostałe czynniki (opinia znajomych, rekomendacje popularnej osoby, czynniki losowe).

60 Funkcja podaży Funkcja podaży zależność między ilością dobra dostarczonego na rynek w danym czasie a czynnikami wpływającymi na ilość dobra oferowanego przez wytwórców: Sx = f (Pn, P1,, Pn-1, F1,, Fm, T, Pr, M, e, E) Sx ilość dobra A dostarczonego na rynek; Pn cena badanego dobra; P1,, Pn-1 ceny innych dóbr (substytucyjnych i komplementarnych); F1,, Fm ceny czynników produkcji; T stosowane technologie; Pr cele działania firmy (maksymalizacja zysków); M majątek przedsiębiorstwa; e oczekiwania co do poziomu przyszłych cen; E pozostałe czynniki (np. pogoda, czynniki losowe).

61 Krzywe popytu i podaży jako funkcje liniowe Krzywa popytu jest najczęściej ilustrowana funkcją liniową opisaną równaniem: XD = a bp Krzywa podaży ilustrowana jest funkcją liniową opisaną równaniem: XS = a + bp

62 Krzywe popytu i podaży jako funkcje gdzie: liniowe XD,XS, to odpowiednio wielkość popytu i wielkość podaży a wielkość popytu lub podaży przy cenie dobra równej zero b - nachylenie krzywych (mierzone stosunkiem ΔX / ΔP, czyli odwrotnością współczynnika nachylenia) P cena dobra

63 Przykład Popyt rynkowy opisany jest równaniem: XD = 60 2P Podaż rynkowa opisana jest równaniem: XS = P Oblicz cenę i wielkość równowagi rynkowej. 60-2P = P XD = 60-2P -2P-2P= XD = P=-100 /-1 XD = 10 P= 25

64 Czy można te funkcje zapisać inaczej? XD = 60 2P P= 30 0,5X XS = P P = ,5X

65 Państwowa kontrola cen Kontrola cen może polegać na określaniu progów lub pułapów cenowych tj. cen maksymalnych lub minimalnych. Inną formą kontroli cen jest narzucenie cen urzędowych, wówczas państwo ustala konkretną wysokość ceny a nie tylko jej pułap. Wolny rynek umożliwia ustalanie się cen wyłącznie w wyniku gry sił podaży i popytu. Państwowa kontrola cen ma charakter ingerencji bezpośredniej, a rynek nie jest wówczas rynkiem wolnym.

66 Takie ograniczenie wprowadza się w przypadku wystąpienia braku pewnych dóbr na rynku lub dla ochrony konsumenta przed zbyt wysokimi cenami. Istnieje ryzyko że sprzedawcy będą odkładać część towarów dla swoich znajomych, niekoniecznie ubogich; dlatego też cenie maksymalnej często towarzyszy system ograniczeń ilościowych (reglamentacja). Cena maksymalna

67 Cena minimalna Ustalana przez większość państw na produkty rolne w celu ochrony producenta. W niektórych przypadkach państwo posuwa się do czegoś więcej niż kontrola cen: kupuje pewne ilości dóbr (skup interwencyjny). Np. masło sprzedawane jest w Europie Zachodniej przy cenie wyższej niż rynkowa, a nadwyżka podaży zostaje skupowana przez państwo.

68 Paradoksy rynkowe Zależność między ceną a ilością jest z reguły odwrotna: gdy cena wzrasta wielkość popytu zmniejsza się a gdy cena maleje wielkość popytu rośnie (prawo popytu). Nie zawsze jednak rynek zachowuje się zgodnie z prawem popytu; takie sytuacje określamy jako paradoksy.

69 Paradoksy rynkowe wyjątki od prawa popytu Paradoks Giffena Paradoks Veblena (efekt prestiżowy) Paradoks spekulacyjny

70 Paradoks Giffena Jest to zwiększenie wielkości popytu na dobro podstawowe spowodowane wzrostem jego ceny. Przy bardzo niskich dochodach nabywców, zwiększenie ceny dobra podstawowego (np. chleba) powoduje zwiększenie zapotrzebowania na to dobro i spadek popytu na dobra komplementarne (np. masło)

71 Paradoks Giffena Jest to związane z powstałą w wyniku wzrostu ceny danego dobra koniecznością zwiększenia jego zakupów dla zrekompensowania braku innych dóbr, na których zakup nie wystarcza już pieniędzy (np. masło)

72 Paradoks Giffena - przykład W XIX wieku w Irlandii, która wówczas była jeszcze bardzo biednym krajem, znacząco rosła cena ziemniaków i chleba, a konsumenci kupowali ich coraz więcej. Polegało to na tym, że wydatki na te podstawowe artykuły żywnościowe stanowiły dużą część budżetu i gdy cena wzrosła, zaczęto kupować ich więcej, bo ludzi nie stać było na inne produkty.

73 Paradoks Veblena = efekt prestiżowy = efekt snoba Jest to zwiększenie wielkości popytu na dobro luksusowe, spowodowane wzrostem jego ceny. Dotyczy dóbr będących dla niektórych osób symbolami prestiżu społecznego i poziomu zamożności. Przykład: wzrost cen obrazów jakiegoś malarza może spowodować wzrost wielkości popytu na jego obrazy.

74 Paradoks spekulacyjny Jest to zwiększenie zapotrzebowania na dobro spowodowane wzrostem jego ceny, jeśli nabywcy przewidują, że w najbliższym czasie ceny nadal będą rosły.

75 Przychody producentów oraz wydatki konsumentów TR=TE TR = P X gdzie: TR przychód ze sprzedaży (w założeniach równy TE) P cena danego dobra X lub Q nabyta ilość danego dobra TR= TR= 240

76 Nadwyżka konsumenta Jest to różnica między wydatkami jakie konsumenci skłonni byliby ponieść a wydatkami rzeczywiście przez nich poniesionymi.

77 Nadwyżka producenta Różnica między przychodem uzyskanym przez producentów ze sprzedaży określonej ilości dobra X, a przychodem koniecznym do skłonienia ich do dostarczenia na rynek tej ilości dobra X. Nadwyżka producenta jest różnicą między osiągniętym przychodem a kosztem alternatywnym.

78 Równowaga długookresowa W ekonomii długi okres to taki okres, który jest wystarczający, aby przedsiębiorstwo mogło powiększyć swoje moce wytwórcze drogą inwestycyjną. Okres krótki, to taki okres w którym przedsiębiorstwo może zwiększyć produkcję tylko i wyłącznie poprzez pełniejsze (efektywniejsze, sprawniejsze) wykorzystanie istniejącego potencjału wytwórczego.

79 Analiza długookresowa opiera się zatem na założeniu, że w długim okresie dzięki inwestycjom będzie mogła zwiększyć się znacznie produkcja i tym samym wzrosnąć podaż rynkowa.

80 Ćwiczenie: Proszę odwrócić funkcję popytu oraz ją wykreślić. X= 8,5 0,05P Odwrócona postać równania popytu przyjmuje postać. P= X

81 Ćwiczenie: Funkcja popytu opisana jest równaniem x=580-2p. Przy obecnej cenie towaru równej 240j.p. sprzedawanych jest 100 sztuk. Gdyby obniżyć cenę do 235j.p. sprzedaż wyniosłaby wówczas sztuk

82 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ

MECHANIZM RYNKOWY. dr Sylwia Machowska

MECHANIZM RYNKOWY. dr Sylwia Machowska MECHANIZM RYNKOWY dr Sylwia Machowska 1 Plan wykładu Rynek Popyt, wielkość popytu, prawo popytu Podaż, wielkość podaży, prawo podaży Równowaga rynkowa 2 Rynek 3 Rynek Rynek to proces wzajemnego oddziaływania

Bardziej szczegółowo

MIKROEKONOMIA. Wykład 3 Mikroanaliza rynku 1 MIKROANALIZA RYNKU

MIKROEKONOMIA. Wykład 3 Mikroanaliza rynku 1 MIKROANALIZA RYNKU Wykład 3 Mikroanaliza rynku 1 MIKROANALIZA RYNKU 1. POPYT Popyt (zapotrzebowanie) - ilość towaru, jaką jest skłonny kupić nabywca po ustalonej cenie rynkowej, dysponując do tego celu odpowiednim dochodem

Bardziej szczegółowo

Temat Rynek i funkcje rynku

Temat Rynek i funkcje rynku Temat Rynek i funkcje rynku 1. Rynkowa a administracyjna koordynacja działań gospodarczych 2. Popyt, podaż, cena równowagi 3. Czynniki wpływające na rozmiary popytu 4. Czynniki wpływające na rozmiary podaży

Bardziej szczegółowo

Popyt, podaż i wszystko co z Nimi związane. Mgr Michał Ferdzyn SWSPiZ

Popyt, podaż i wszystko co z Nimi związane. Mgr Michał Ferdzyn SWSPiZ Popyt, podaż i wszystko co z Nimi związane Mgr Michał Ferdzyn SWSPiZ POPYT to zależność pomiędzy ilością dobra, którą chcą i mogą kupić konsumenci, a ceną tego dobra. Popyt jest przedstawiany za pomocą

Bardziej szczegółowo

Analiza popytu i podaży

Analiza popytu i podaży opyt to: Analiza popytu i podaży chęć zakupu dobra lub usługi przy danych cenach w danym czasie, ceteris paribus wielkość zapotrzebowania zgłaszanego przy danej cenie w danym czasie, ceteris paribus Rodzaje

Bardziej szczegółowo

Instytut Ekonomii. Mechanizm rynkowy Prof. Tomasz Bernat

Instytut Ekonomii. Mechanizm rynkowy Prof. Tomasz Bernat Mechanizm rynkowy Prof. Tomasz Bernat literatura PODRĘCZNIK: Mikroekonomia, red. D. Kopycińska, Szczecin 2011 ZBIÓR ZADAŃ: Mikroekonomia studia przypadku, Vol. 3 red. Tomasz Bernat, 2017 dostęp: mikroekonomia.net

Bardziej szczegółowo

Temat Rynek i funkcje rynku. Elementy rynku. Rynek. Popyt i podaż. Cena - pieniężny wyraz wartości. Popyt Podaż Cena

Temat Rynek i funkcje rynku. Elementy rynku. Rynek. Popyt i podaż. Cena - pieniężny wyraz wartości. Popyt Podaż Cena Temat i funkcje rynku 1. Rynkowa a administracyjna koordynacja działań gospodarczych 2. opyt, podaż, cena równowagi 3. Czynniki wpływające na rozmiary popytu 4. Czynniki wpływające na rozmiary podaży 5.

Bardziej szczegółowo

Mikroekonomia -Ćwiczenia Ćwiczenia 3: Popyt

Mikroekonomia -Ćwiczenia Ćwiczenia 3: Popyt Mikroekonomia -Ćwiczenia Ćwiczenia 3: Popyt Podstawowe pojęcia: rynek, popyt, krzywa popytu, prawo popytu, efekt snobizmu, efekt Veblena, cena maksymalna i minimalna, zmiana popytu, dobro Griffena, dobra

Bardziej szczegółowo

Podstawy ekonomii wykład 02. dr Adam Salomon

Podstawy ekonomii wykład 02. dr Adam Salomon Podstawy ekonomii wykład 02 dr Adam Salomon Ekonomia: GOSPODARKA RYNKOWA. MIKROEKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA Podstawy ekonomii dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 2 Rynek

Bardziej szczegółowo

Ekonomia wykład 02. dr Adam Salomon

Ekonomia wykład 02. dr Adam Salomon Ekonomia wykład 02 dr Adam Salomon Ekonomia: GOSPODARKA RYNKOWA. MIKROEKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA Ekonomia dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 2 Rynek Rynek jest to proces,

Bardziej szczegółowo

Jak mierzyć reakcję popytu lub podaży na zmianę ceny?

Jak mierzyć reakcję popytu lub podaży na zmianę ceny? Jak mierzyć reakcję popytu lub podaży na zmianę ceny? Oczywistym miernikiem jest nachylenie krzywych popytu i podaży Np. obniżka ceny o 1 zł każdorazowo powoduje zwiększenie popytu na kajzerki o 20 sztuk

Bardziej szczegółowo

Determinanty dochodu narodowego. Analiza krótkookresowa

Determinanty dochodu narodowego. Analiza krótkookresowa Determinanty dochodu narodowego Analiza krótkookresowa Produkcja potencjalna i faktyczna Produkcja potencjalna to produkcja, która może być wytworzona w gospodarce przy racjonalnym wykorzystaniu wszystkich

Bardziej szczegółowo

P R I N C I P L E S O F

P R I N C I P L E S O F 4 Siły rynkowe czyli popyt i podaż P R I N C I P L E S O F MICROECONOMICS F O U R T H E D I T I O N N. G R E G O R Y M A N K I W PowerPoint Slides by Ron Cronovich 2007 Thomson South-Western, all rights

Bardziej szczegółowo

EKONOMIA wykład 2 MECHANIZM RYNKOWY. Prowadzący zajęcia: dr inż. Magdalena Węglarz Politechnika Wrocławska Wydział Informatyki i Zarządzania

EKONOMIA wykład 2 MECHANIZM RYNKOWY. Prowadzący zajęcia: dr inż. Magdalena Węglarz Politechnika Wrocławska Wydział Informatyki i Zarządzania EKONOMIA wykład 2 MECHANIZM RYNKOWY Prowadzący zajęcia: dr inż. Magdalena Węglarz Politechnika Wrocławska Wydział Informatyki i Zarządzania PLAN WYKŁADU 1. Typy gospodarek. 2. Rynek i mechanizm rynkowy.

Bardziej szczegółowo

Gospodarka rynkowa. Rynkowy mechanizm popytu i podaży. Agnieszka Stus

Gospodarka rynkowa. Rynkowy mechanizm popytu i podaży. Agnieszka Stus Gospodarka rynkowa. Rynkowy mechanizm popytu i podaży. Agnieszka Stus Zagadnienia Rynki elastyczne i zmonopolizowane. Funkcje popytu i podaży (położenie, przesunięcie). Równowaga rynkowa. Prawo popytu

Bardziej szczegółowo

Równowaga rynkowa. Równowaga rynkowa: ilustracja graficzna. Nierównowaga rynkowa: nadwyżka dobra. Nierównowaga rynkowa: niedobór dobra

Równowaga rynkowa. Równowaga rynkowa: ilustracja graficzna. Nierównowaga rynkowa: nadwyżka dobra. Nierównowaga rynkowa: niedobór dobra Równowaga rynkowa Cena unkt r Ilość Cena i ilość Cena (cena czyszcząca rynek): cena, przy której wielkość zapotrzebowania jest równa ilości oferowanej. Nierównowaga rynkowa: niedobór dobra Cena rynkowa

Bardziej szczegółowo

Rynki i konkurencja. Siły rynkowe czyli popyt i podaż. W tym rozdziale odpowiemy na pytania:

Rynki i konkurencja. Siły rynkowe czyli popyt i podaż. W tym rozdziale odpowiemy na pytania: 4 Siły rynkowe czyli popyt i podaż R I N C I L E S O F MICROECONOMICS F O U R T H E D I T I O N N. G R E G O R Y M A N K I W oweroint Slides by Ron Cronovich 2007 Thomson South-Western, all rights reserved

Bardziej szczegółowo

dany produkt Rynek, rynek konkurencyjny Dobra: substytucyjne i komplementarne Prawo popytu Plan i krzywa popytu rynek pracy, aukcja internetowa,

dany produkt Rynek, rynek konkurencyjny Dobra: substytucyjne i komplementarne Prawo popytu Plan i krzywa popytu rynek pracy, aukcja internetowa, Rynek, rynek konkurencyjny Dobra: substytucyjne i komplementarne Prawo popytu Plan i krzywa popytu -Pyzalska ttp://wwwswlearningcom/economics/mankiw/mankiw3e/powerpoint_microhtml dany produkt na wyspecjalizowanym

Bardziej szczegółowo

Decyzje konsumenta I WYBIERZ POPRAWNE ODPOWIEDZI

Decyzje konsumenta I WYBIERZ POPRAWNE ODPOWIEDZI Decyzje konsumenta I WYBIERZ POPRAWNE ODPOWIEDZI 1. Dobrami podrzędnymi nazywamy te dobra: a. które nie mają bliskich substytutów b. na które popyt maleje w miarę wzrostu dochodów konsumenta, przy pozostałych

Bardziej szczegółowo

Podstawowa analiza rynku

Podstawowa analiza rynku Podstawowa analiza rynku Wykład 4 Jerzy Wilkin Co kryje się za pojęciem: rynek? Miejsce styku kupujących i sprzedających Miejsce przejawiania się popytu i podaży Złożony proces wzajemnego oddziaływania

Bardziej szczegółowo

Mikroekonomia -Ćwiczenia Ćwiczenia 4: Podaż i równowaga rynkowa

Mikroekonomia -Ćwiczenia Ćwiczenia 4: Podaż i równowaga rynkowa Mikroekonomia -Ćwiczenia Ćwiczenia 4: Podaż i równowaga rynkowa Podstawowe pojęcia: rynek, podaż, krzywa podaż, prawo podaż, cena równowagi, cena maksymalna i minimalna, zmiana podaż dr inż. Anna Kiełbus

Bardziej szczegółowo

Determinanty dochody narodowego. Analiza krótkookresowa

Determinanty dochody narodowego. Analiza krótkookresowa Determinanty dochody narodowego. Analiza krótkookresowa Ujęcie popytowe Według Keynesa, dosyć częstą sytuacją w gospodarce rynkowej jest niepełne wykorzystanie czynników produkcji. W związku z tym produkcja

Bardziej szczegółowo

WYKŁAD. Makroekonomiczna równowaga na rynku

WYKŁAD. Makroekonomiczna równowaga na rynku WYKŁAD Makroekonomiczna równowaga na rynku POPYT JAKO AGREGAT EKONOMICZNY (AD) Zagregowany popyt zależność między całkowitą ilością dóbr i usług (realny PKB) jaką podmioty gospodarcze (przedsiębiorstwa,

Bardziej szczegółowo

Wykład 2. Rynek: popyt, podaż, cena. Co to jest rynek Krzywe popytu i podaży, cena równowagi

Wykład 2. Rynek: popyt, podaż, cena. Co to jest rynek Krzywe popytu i podaży, cena równowagi Wykład 2. Rynek: popyt, podaż, cena Co to jest rynek Krzywe popytu i podaży, cena równowagi Nawet z papugi można zrobić wytrawnego ekonomistę. Wystarczy ją nauczyć dwóch słów: popyt i podaż. /Thomas Carlyle/

Bardziej szczegółowo

MODELE STRUKTUR RYNKOWYCH

MODELE STRUKTUR RYNKOWYCH MODELE STRUKTUR RYNKOWYCH ZADANIE. Mamy trzech konsumentów, którzy zastanawiają się nad nabyciem trzech rożnych programów komputerowych. Właściwości popytu konsumentów przedstawiono w następującej tabeli:

Bardziej szczegółowo

Podstawowe zagadnienia

Podstawowe zagadnienia Podstawowe zagadnienia Każda społeczność staje przed koniecznością rozwiązania trzech podstawowych problemw codziennej egzystencji: - jakie dobra i usługi - co wytwarzać - dla kogo je wytwarzać Ekonomia

Bardziej szczegółowo

Podstawy ekonomii wykład 02. dr Adam Salomon KTiL

Podstawy ekonomii wykład 02. dr Adam Salomon KTiL Podstawy ekonomii wykład 02 dr Adam Salomon KTiL Ekonomia: GOSPODARKA RYNKOWA. MIKROEKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA Podstawy ekonomii dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni

Bardziej szczegółowo

WAŻNE ZAGADNIENIA NA MIKRO

WAŻNE ZAGADNIENIA NA MIKRO WAŻNE ZAGADNIENIA NA MIKRO KRZYWA MOŻLIWOŚCI PRODUKCYJNYCH (zwiększanie produkcji jednego dobra nie jest możliwe bez zmiany produkcji drugiego dobra) krzywa możliwości produkcyjnych pokazuje możliwości

Bardziej szczegółowo

Akademia Młodego Ekonomisty

Akademia Młodego Ekonomisty Akademia Młodego Ekonomisty ABC eknomii Prof. Agnieszka Poczta-Wajda Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 18 kwietnia 2019 r. Czym zajmuje się ekonomia? zasoby potrzeby ludzkie problem rzadkości naturalne

Bardziej szczegółowo

Analiza popytu i podaży

Analiza popytu i podaży Analiza popytu i podaży Dr inż. Anna Kowalska-Pyzalska Katedra Badań Operacyjnych, Finansów i Zastosowań Informatyki Wydział Informatyki i Zarządzania Prezentacja oparta na materiałach z: http://www.swlearning.com/economics/mankiw/mankiw3e/powerpoint_micro.html

Bardziej szczegółowo

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Strona1 Anna Irena Szymańska Scenariusz zajęć edukacyjnych nr 2.4 Temat zajęć: Kto ustala ceny, czyli popyt, podaż i równowaga rynkowa 1. Cele lekcji: Uczeń: wyjaśnia znaczenie pojęć: popyt, podaż, cena,

Bardziej szczegółowo

Rzadkość. Zasoby. Potrzeby. Jedzenie Ubranie Schronienie Bezpieczeństwo Transport Podróże Zabawa Dzieci Edukacja Wyróżnienie Prestiż

Rzadkość. Zasoby. Potrzeby. Jedzenie Ubranie Schronienie Bezpieczeństwo Transport Podróże Zabawa Dzieci Edukacja Wyróżnienie Prestiż Wykład: EKONOMIA Ekonomia Ekonomia - nauka badająca, jak ludzie radzą sobie z rzadkością, czyli sytuacją w której niegraniczone potrzeby zestawiamy z ograniczonymi zasobami. Rzadkość Rzadkość jest podstawowym

Bardziej szczegółowo

Inwestycje (I) Konsumpcja (C)

Inwestycje (I) Konsumpcja (C) Determinanty dochodu narodowego Zadanie 1 Wypełnij podaną tabelę, wiedząc, że wydatki konsumpcyjne stanowią 80% dochody narodowego, inwestycje są wielkością autonomiczną i wynoszą 1.000. Produkcja i dochód

Bardziej szczegółowo

Mikroekonomia - Lista 11. Przygotować do zajęć: konkurencja doskonała, konkurencja monopolistyczna, oligopol, monopol pełny, duopol

Mikroekonomia - Lista 11. Przygotować do zajęć: konkurencja doskonała, konkurencja monopolistyczna, oligopol, monopol pełny, duopol Mikroekonomia - Lista 11 Przygotować do zajęć: konkurencja doskonała, konkurencja monopolistyczna, oligopol, monopol pełny, duopol Konkurencja doskonała 1. Model konkurencji doskonałej opiera się na następujących

Bardziej szczegółowo

Ekonomia. Wykład dla studentów WPiA. Wykład 2: Popyt, podaż i cena równowagi. Elastyczności popytu

Ekonomia. Wykład dla studentów WPiA. Wykład 2: Popyt, podaż i cena równowagi. Elastyczności popytu Ekonomia Wykład dla studentów WPiA Wykład 2: Popyt, podaż i cena równowagi. Elastyczności popytu wa kluczowe słowa: popyt i podaż Popyt to ilość dobra, jaką nabywcy są gotowi kupić zależnie od poziomu

Bardziej szczegółowo

MODEL AS-AD. Dotąd zakładaliśmy (w modelu IS-LM oraz w krzyżu keynesowskim), że ceny w gospodarce są stałe. Model AS-AD uchyla to założenie.

MODEL AS-AD. Dotąd zakładaliśmy (w modelu IS-LM oraz w krzyżu keynesowskim), że ceny w gospodarce są stałe. Model AS-AD uchyla to założenie. MODEL AS-AD Dotąd zakładaliśmy (w modelu IS-LM oraz w krzyżu keynesowskim), że ceny w gospodarce są stałe. Model AS-AD uchyla to założenie. KRZYWA AD Krzywą AD wyprowadza się z modelu IS-LM Każdy punkt

Bardziej szczegółowo

Elastyczność popytu i podaży i jej zastosowanie

Elastyczność popytu i podaży i jej zastosowanie Elastyczność popytu i podaży i jej zastosowanie Dr inż. Anna Kowalska-Pyzalska Katedra Badań Operacyjnych, Finansów i Zastosowań Informatyki Presentation is based on: http://www.swlearning.com/economics/mankiw/mankiw3e/powerpoint_micro.html

Bardziej szczegółowo

Cena jak ją zdefiniować?

Cena jak ją zdefiniować? Akademia Młodego Ekonomisty Kształtowanie się cen Dlaczego ceny się zmieniają? dr Jacek Jastrzębski Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 25 października 2012 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL

Bardziej szczegółowo

Podstawy ekonomii TEORIA POPYTU TEORIA PODAśY

Podstawy ekonomii TEORIA POPYTU TEORIA PODAśY Podstawy ekonomii TEORIA POPYTU TEORIA PODAśY Opracowanie: dr Tomasz Taraszkiewicz Teoria popytu Teoria popytu Wielkość popytu zgłaszane zapotrzebowanie na określony towar przy danej jego cenie w określonym

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 07.03.2008r

Makroekonomia 07.03.2008r Makroekonomia 07.03.2008r CREATED BY HooB Czynniki określające poziom konsumpcji i oszczędności Dochody dyspozycyjne gospodarstw domowych dzielą się na konsumpcję oraz oszczędności. Konsumpcja synonim

Bardziej szczegółowo

Dr inż. Anna Kowalska-Pyzalska Katedra Badań Operacyjnych, Finansów i Zastosowań Informatyki Wydział Informatyki i Zarządzania

Dr inż. Anna Kowalska-Pyzalska Katedra Badań Operacyjnych, Finansów i Zastosowań Informatyki Wydział Informatyki i Zarządzania Ekonomia dobrobytu Dr inż. Anna Kowalska-Pyzalska Katedra Badań Operacyjnych, Finansów i Zastosowań Informatyki Wydział Informatyki i Zarządzania Prezentacja oparta na materiałach z: http://www.swlearning.com/economics/mankiw/mankiw3e/powerpoint_micro.html

Bardziej szczegółowo

Wstęp: scenariusz. Przedsiębiorstwa na rynkach konkurencyjnych. W tym rozdziale szukaj odpowiedzi na pytania:

Wstęp: scenariusz. Przedsiębiorstwa na rynkach konkurencyjnych. W tym rozdziale szukaj odpowiedzi na pytania: 14 rzedsiębiorstwa na rynkach konkurencyjnych R I N C I L E S O F MICROECONOMICS F O U R T H E D I T I O N N. G R E G O R Y M A N K I W oweroint Slides by Ron Cronovich 2007 Thomson South-Western, all

Bardziej szczegółowo

Nazwisko i Imię zł 100 zł 129 zł 260 zł 929 zł 3. Jeżeli wraz ze wzrostem dochodu, maleje popyt na dane dobro to jest to: (2 pkt)

Nazwisko i Imię zł 100 zł 129 zł 260 zł 929 zł 3. Jeżeli wraz ze wzrostem dochodu, maleje popyt na dane dobro to jest to: (2 pkt) Nazwisko i Imię... Numer albumu... A 1. Utrata wartości dobra kapitałowego w ciągu roku będąca rezultatem wykorzystania tego dobra w procesie produkcji nazywana jest: (2 pkt) ujemnym przepływem pieniężnym

Bardziej szczegółowo

Wzrost gospodarczy definicje

Wzrost gospodarczy definicje Wzrost gospodarczy Wzrost gospodarczy definicje Przez wzrost gospodarczy rozumiemy proces powiększania podstawowych wielkości makroekonomicznych w gospodarce, a w szczególności proces powiększania produkcji

Bardziej szczegółowo

Autonomiczne składniki popytu globalnego Efekt wypierania i tłumienia Krzywa IS Krzywa LM Model IS-LM

Autonomiczne składniki popytu globalnego Efekt wypierania i tłumienia Krzywa IS Krzywa LM Model IS-LM Autonomiczne składniki popytu globalnego Efekt wypierania i tłumienia Krzywa IS Krzywa LM Model IS-LM Konsumpcja, inwestycje Utrzymujemy założenie o stałości cen w gospodarce. Stopa procentowa wiąże ze

Bardziej szczegółowo

Ekonomia wykład 03. dr Adam Salomon

Ekonomia wykład 03. dr Adam Salomon Ekonomia wykład 03 dr Adam Salomon Ekonomia: GOSPODARKA RYNKOWA. MAKROEKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA Ekonomia dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 2 Rynki makroekonomiczne

Bardziej szczegółowo

1) Granica możliwości produkcyjnych Krzywa transformacji jest to zbiór punktów reprezentujących różne kombinacje ilościowe dwóch produktów, które gospodarka narodowa może wytworzyć w danym okresie przy

Bardziej szczegółowo

MODEL IS LM POPYT GLOBALNY A STOPA PROCENTOWA. Wzrost stopy procentowej zmniejsza popyt globalny. Spadek stopy procentowej zwiększa popyt globalny.

MODEL IS LM POPYT GLOBALNY A STOPA PROCENTOWA. Wzrost stopy procentowej zmniejsza popyt globalny. Spadek stopy procentowej zwiększa popyt globalny. MODEL IS LM POPYT GLOBALNY A STOPA PROCENTOWA Wzrost stopy procentowej zmniejsza popyt globalny. Spadek stopy procentowej zwiększa popyt globalny. Uzasadnienie: wysoka stopa procentowa zmniejsza popyt

Bardziej szczegółowo

PRODUCENT (PRZEBSIĘBIORSTWO) państwowe lokalne indywidualne zbiorowe (spółki ) 3. Jak należy rozumieć prawo zmniejszającego się przychodu?

PRODUCENT (PRZEBSIĘBIORSTWO) państwowe lokalne indywidualne zbiorowe (spółki ) 3. Jak należy rozumieć prawo zmniejszającego się przychodu? A) Pytania sprawdzające: 1. Kogo uważamy za producenta? PRODUCENT zorganizowany w formie przedsiębiorstwa. Powstał w drodze ewolucji. To podmiot sfery realnej. Aktywny uczestnik procesów rynkowych. Realizuje

Bardziej szczegółowo

M I K R O E K O N O M I A w zadaniach

M I K R O E K O N O M I A w zadaniach Materiał dydaktyczny dla nauczycieli przedmiotów ekonomicznych M I K R O E K O N O M I A w zadaniach Popyt rynkowy Wprowadzenie 1 2 3 4 5 6 7 Pojęcie rynku i jego rodzaje Ceny rynkowe Popyt indywidualny

Bardziej szczegółowo

DEFINICJA RYNKU Wrzoska Balcerowicza

DEFINICJA RYNKU Wrzoska Balcerowicza DEFINICJA RYNKU Wg W. Wrzoska: rynek to ogół stosunków zachodzących między podmiotami uczestniczącymi w procesach wymiany. Tymi podmiotami są sprzedawcy i nabywcy, którzy reprezentują podaż, popyt, a także

Bardziej szczegółowo

Elastyczność cenowa i dochodowa popytu- pojęcie i zastosowanie. Dr Gabriela Przesławska Uniwersytet Wrocławski 1. Instytut Nauk Ekonomicznych

Elastyczność cenowa i dochodowa popytu- pojęcie i zastosowanie. Dr Gabriela Przesławska Uniwersytet Wrocławski 1. Instytut Nauk Ekonomicznych Elastyczność cenowa i dochodowa popytu- pojęcie i zastosowanie Dr Gabriela Przesławska Uniwersytet Wrocławski 1. Instytut Nauk Ekonomicznych Popyt elastyczny Prawo popytu mówi, ze zmiany ceny wywołują

Bardziej szczegółowo

ROZDZIAŁ I. ISTOTA I CZYNNIKI DETERMINUJĄCE POPYT

ROZDZIAŁ I. ISTOTA I CZYNNIKI DETERMINUJĄCE POPYT ROZDZIAŁ I. ISTOTA I CZYNNIKI DETERMINUJĄCE POPYT 5 6 WSTĘP Z perspektywy ekonomii rynek jest procesem polegającym na konfrontacji popytu i podaży, czyli kupujący i sprzedający określają, co mają zamiar

Bardziej szczegółowo

Elastyczność popytu i podaży i jej zastosowanie

Elastyczność popytu i podaży i jej zastosowanie Elastyczność popytu i podaży i jej zastosowanie Dr. Anna Kowalska-Pyzalska Insitute of Computer Science & Management/ Chair of Economy Presentation is based on: http://www.swlearning.com/economics/mankiw/mankiw3e/powerpoint_micro.html

Bardziej szczegółowo

M. Kłobuszewska, Makroekonomia 1

M. Kłobuszewska, Makroekonomia 1 Podejście klasyczne a podejście keynesowskie Notatka model keynesowski Szkoła klasyczna twierdzi, że w gospodarce istnieje mechanizm w postaci elastycznych cen, który przywraca równowagę zakłóconą przez

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 1 dla MSEMen. Gabriela Grotkowska

Makroekonomia 1 dla MSEMen. Gabriela Grotkowska Makroekonomia dla MSEMen Gabriela Grotkowska Plan wykładu 5 Model Keynesa: wprowadzenie i założenia Wydatki zagregowane i równowaga w modelu Mnożnik i jego interpretacja Warunek równowagi graficznie i

Bardziej szczegółowo

4. Krańcowa skłonność do konsumpcji i krańcowa skłonność do oszczędzania.

4. Krańcowa skłonność do konsumpcji i krańcowa skłonność do oszczędzania. * Wykład nr 6 1. Składniki popytu globalnego. 2. Funkcja konsumpcji i krzywa skłonności do konsumpcji. 3. Funkcja oszczędności, a wydatki konsumpcyjne. 4. Krańcowa skłonność do konsumpcji i krańcowa skłonność

Bardziej szczegółowo

I. Podstawowe pojęcia ekonomiczne. /6 godzin /

I. Podstawowe pojęcia ekonomiczne. /6 godzin / PROPOZYCJA ROZKŁADU MATERIAŁU NAUCZANIA PRZEDMIOTU PODSTAWY EKONOMII dla zawodu: technik ekonomista-23,02,/mf/1991.08.09 liceum ekonomiczne, wszystkie specjalności, klasa I, semestr pierwszy I. Podstawowe

Bardziej szczegółowo

2010 W. W. Norton & Company, Inc. Popyt

2010 W. W. Norton & Company, Inc. Popyt 2010 W. W. Norton & Company, Inc. Popyt Własności Funkcji Popytu Statyka porównawcza funkcji popytu pokazuje jak zmienia się funkcja popytu x 1 *(p 1,p 2,y) i x 2 *(p 1,p 2,y) gdy zmianie ulegają ceny

Bardziej szczegółowo

Centrum Europejskie Ekonomia. ćwiczenia 7

Centrum Europejskie Ekonomia. ćwiczenia 7 Centrum Europejskie Ekonomia ćwiczenia 7 Keynesian cross Tomasz Gajderowicz. Rozkład jazdy: Kartkówka Omówienie kartkówki Model Keynesowski Zadania Model Keynesa Produkcja długookresowa a krótkookresowa.

Bardziej szczegółowo

Determinanty kursu walutowego w krótkim okresie

Determinanty kursu walutowego w krótkim okresie Determinanty kursu walutowego w krótkim okresie Wykład 9 z Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych, C UW Copyright 2006 Pearson Addison-Wesley & Gabriela Grotkowska 2 Wykład 9 Kurs walutowy w krótkim

Bardziej szczegółowo

2. Na czym polega zasadnicza różnica między mikro- i makroekonomią?

2. Na czym polega zasadnicza różnica między mikro- i makroekonomią? A) Proszę udzielić odpowiedzi na pytania: 1. Czym zajmuje się ekonomia? EKONOMIA jest nauką badającą w jaki sposób społeczeństwo gospodarujące decyduje o tym co jak i dla kogo wytwarzać. Naczelnym zadaniem

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 1 Wykład 5: Model klasyczny gospodarki (dla przypadku gospodarki zamkniętej)

Makroekonomia 1 Wykład 5: Model klasyczny gospodarki (dla przypadku gospodarki zamkniętej) Makroekonomia 1 Wykład 5: Model klasyczny gospodarki (dla przypadku gospodarki zamkniętej) Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego PKB jako miara dobrobytu Produkcja w gospodarce

Bardziej szczegółowo

RÓWNOWAGA RYNKOWA PROCES GOSPODAROWANIA WYMIANA WŁASNOŚĆ WARTOŚĆ WARTOŚĆ WYMIENNA

RÓWNOWAGA RYNKOWA PROCES GOSPODAROWANIA WYMIANA WŁASNOŚĆ WARTOŚĆ WARTOŚĆ WYMIENNA RÓWNOWAGA RYNKOWA PROCS GOSPODAROWANIA PRODUKCJA PODZIAŁ KONSUMPCJA WYMIANA WYMIANA dobrowolne przekazywanie przez właściciela dobra lub usługi, w zamian za inne dobra lub usługi. Forma: towar za towar

Bardziej szczegółowo

grupa a Istota funkcjonowania gospodarki rynkowej

grupa a Istota funkcjonowania gospodarki rynkowej grupa a Istota funkcjonowania gospodarki rynkowej... imię i nazwisko Poniższy test składa się z 15 zadań. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów możliwą do uzyskania za prawidłową odpowiedź.... Za

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 1 Wykład 5: Klasyczny model gospodarki zamkniętej

Makroekonomia 1 Wykład 5: Klasyczny model gospodarki zamkniętej Makroekonomia 1 Wykład 5: Klasyczny model gospodarki zamkniętej Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego PKB jako miara dobrobytu Produkcja w gospodarce Mierzyć już umiemy,

Bardziej szczegółowo

Mikroekonomia. Wykład 3

Mikroekonomia. Wykład 3 Mikroekonomia Wykład 3 Model czystej wymiany Jednostki dysponują stałymi zasobami dóbr i dobra te mogą wymieniać między sobą (proces produkcji zostaje pominięty) Dwóch konsumentów (lub dwa rodzaje konsumentów):

Bardziej szczegółowo

KOSZTY I OPTIMUM PRZEDSIĘBIORSTWA

KOSZTY I OPTIMUM PRZEDSIĘBIORSTWA PODSTAWOWE POJĘCIA KOSZTY I OPTIMUM PRZEDSIĘBIORSTWA Przedsiębiorstwo - wyodrębniona jednostka gospodarcza wytwarzająca dobra lub świadcząca usługi. Cel przedsiębiorstwa - maksymalizacja zysku Nakład czynniki

Bardziej szczegółowo

5. Teoria Popytu. 5.1 Różne Rodzaje Konkurencji

5. Teoria Popytu. 5.1 Różne Rodzaje Konkurencji 5. Teoria Popytu. 5.1 Różne Rodzaje Konkurencji a. Konkurencja doskonała Producenci sprzedają nierozróżnialne towary, e.g. zboże pierwszej klasy. Zakładamy że jest dużo producentów, a żaden nie ma wpływu

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 1 Wykład 12: Zagregowany popyt i zagregowana podaż

Makroekonomia 1 Wykład 12: Zagregowany popyt i zagregowana podaż Makroekonomia 1 Wykład 12: Zagregowany popyt i zagregowana podaż Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Horyzont czasu w makroekonomii Długi okres Ceny są elastyczne i

Bardziej szczegółowo

Wymagania edukacyjne przedmiot "Podstawy ekonomii" Dział I Gospodarka, pieniądz. dopuszczający

Wymagania edukacyjne przedmiot Podstawy ekonomii Dział I Gospodarka, pieniądz. dopuszczający Wymagania edukacyjne przedmiot "Podstawy ekonomii" Dział I Gospodarka, pieniądz. wyróżnić potrzeby ekonomiczne, wymienić podstawowe rodzaje środków zaspokajających potrzeby, rozróżnić podstawowe zasoby

Bardziej szczegółowo

Teoria wyboru konsumenta (model zachowań konsumenta) Gabriela Przesławska Uniwersytet Wrocławski Instytut Nauk Ekonomicznych Zakład Polityki

Teoria wyboru konsumenta (model zachowań konsumenta) Gabriela Przesławska Uniwersytet Wrocławski Instytut Nauk Ekonomicznych Zakład Polityki Teoria wyboru konsumenta (model zachowań konsumenta) Gabriela Przesławska Uniwersytet Wrocławski Instytut Nauk Ekonomicznych Zakład Polityki Gospodarczej Analiza postępowania konsumenta może być prowadzona

Bardziej szczegółowo

Oligopol wieloproduktowy

Oligopol wieloproduktowy Oligopol wieloproduktowy Do tej pory zakładali adaliśmy, że e produkty sąs identyczne (homogeniczne) W rzeczywistości ci produkty sprzedawane przez firmy nie są doskonałymi substytutami. W większo kszości

Bardziej szczegółowo

Mikroekonomia. Wykład 4

Mikroekonomia. Wykład 4 Mikroekonomia Wykład 4 Ekonomia dobrobytu Na rynku doskonale konkurencyjnym, na którym występuje dwóch konsumentów scharakteryzowanych wypukłymi krzywymi obojętności, równowaga ustali się w prostokącie

Bardziej szczegółowo

dr Bartłomiej Rokicki Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW

dr Bartłomiej Rokicki Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW Model klasyczny podstawowe założenia Podstawowe założenia modelu są dokładnie takie same jak w modelu klasycznym gospodarki

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 1 Wykład 5: Model klasyczny gospodarki (zamkniętej)

Makroekonomia 1 Wykład 5: Model klasyczny gospodarki (zamkniętej) Makroekonomia 1 Wykład 5: Model klasyczny gospodarki (zamkniętej) Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Produkcja w gospodarce Mierzyć już umiemy, teraz: wyjaśniamy!!

Bardziej szczegółowo

Podstawy ekonomii wykład 03. dr Adam Salomon

Podstawy ekonomii wykład 03. dr Adam Salomon Podstawy ekonomii wykład 03 dr Adam Salomon Ekonomia: GOSPODARKA RYNKOWA. MAKROEKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA Podstawy ekonomii dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 2 Rynki

Bardziej szczegółowo

Użyteczność całkowita

Użyteczność całkowita Teoria konsumenta 1.Użyteczność całkowita i krańcowa 2.Preferencje konsumenta, krzywa obojętności i mapa obojętności 3.Równowaga konsumenta, nadwyżka konsumenta 4.Zmiany dochodów i zmiany cen dóbr oraz

Bardziej szczegółowo

podstawowy mechanizm gospodarki rynkowej, miejsce, na którym dokonuje się wymiana,

podstawowy mechanizm gospodarki rynkowej, miejsce, na którym dokonuje się wymiana, 3. Rynek i jego mechanizmy Rynek co to jest? Rynek można definiować, jako: podstawowy mechanizm gospodarki rynkowej, miejsce, na którym dokonuje się wymiana, II. Oferowanie usług całokształt procesów odbywających

Bardziej szczegółowo

KONKURENCJA DOSKONAŁA. dr Krzysztof Kołodziejczyk

KONKURENCJA DOSKONAŁA. dr Krzysztof Kołodziejczyk KONKURENCJA DOSKONAŁA dr Krzysztof Kołodziejczyk Agenda 1. Popyt 2. Równowaga przedsiębiorstwa 3. Opłacalność (rentowność) produkcji 4. Podaż (powyżej poziomu zamknięcia) Konkurencja doskonała słowa kluczowe

Bardziej szczegółowo

Ekonomia. Wykład dla studentów WPiA. Wykład 5: Firma, produkcja, koszty

Ekonomia. Wykład dla studentów WPiA. Wykład 5: Firma, produkcja, koszty Ekonomia Wykład dla studentów WPiA Wykład 5: Firma, produkcja, koszty Popyt i podaż kategorie rynkowe Popyt i podaż to dwa słowa najczęściej używane przez ekonomistów Popyt i podaż to siły, które regulują

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 1 Wykład 12: Naturalna stopa bezrobocia i krzywa AS

Makroekonomia 1 Wykład 12: Naturalna stopa bezrobocia i krzywa AS Makroekonomia 1 Wykład 12: Naturalna stopa bezrobocia i krzywa AS Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego NATURALNA STOPA BEZROBOCIA Naturalna stopa bezrobocia Ponieważ

Bardziej szczegółowo

- potrafi wymienić. - zna hierarchię podział. - zna pojęcie konsumpcji i konsumenta, - zna pojęcie i rodzaje zasobów,

- potrafi wymienić. - zna hierarchię podział. - zna pojęcie konsumpcji i konsumenta, - zna pojęcie i rodzaje zasobów, WYMAGANIA EDUKACYJNE PRZEDMIOT: Podstawy ekonomii KLASA: I TH NUMER PROGRAMU NAUCZANIA: 2305/T-5 T-3,SP/MEN/1997.07.16 L.p. Dział programu 1. Człowiek - konsument -potrafi omówić podstawy ekonomii, - zna

Bardziej szczegółowo

ELASTYCZNOŚĆ POPYT SZTYWNY DOCHODOWA ELASTYCZNOŚC POPYTU POPYT DOSKONALE ELASTYCZNY. e p P

ELASTYCZNOŚĆ POPYT SZTYWNY DOCHODOWA ELASTYCZNOŚC POPYTU POPYT DOSKONALE ELASTYCZNY. e p P Cena LASTYCZNOŚĆ Informuje o wielkości zmiany jednej wielkości w reakcji na zmianę innej wielkości Współczynnik elastyczności cenowej popytu informuje o sile reakcji konsumenta na zmieniającą się cenę

Bardziej szczegółowo

Wykład 5 Kurs walutowy parytet stóp procentowych

Wykład 5 Kurs walutowy parytet stóp procentowych Wykład 5 Kurs walutowy parytet stóp procentowych dr Leszek Wincenciak WNUW 2/30 Plan wykładu: Kurs walutowy i stopy procentowe Kursy walutowe i dochody z aktywów Rynek pieniężny i rynek walutowy fektywność

Bardziej szczegółowo

2010 W. W. Norton & Company, Inc. Monopol

2010 W. W. Norton & Company, Inc. Monopol 2010 W. W. Norton & Company, Inc. Monopol Monopol Jeden sprzedawca. Krzywa popytu jaką napotyka monopolista (opadająca) to krzywa popytu rynkowego. Monopolista może zmienić cenę rynkową produktu dostosowując

Bardziej szczegółowo

Dr hab. Konrad Turkowski prof. UWM. Uniwersytet Warmińsko-Mazurski. Podstawy ekonomii. Warszawa 2008

Dr hab. Konrad Turkowski prof. UWM. Uniwersytet Warmińsko-Mazurski. Podstawy ekonomii. Warszawa 2008 Dr hab. Konrad Turkowski prof. UWM Uniwersytet Warmińsko-Mazurski Podstawy ekonomii Warszawa 2008 Plan wykładu 1. Wstęp do ekonomii 2. Popyt, podaż, mechanizm rynkowy 3. Elastyczność popytu i podaży 4.

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 1 Wykład 12: Zagregowany popyt i zagregowana podaż

Makroekonomia 1 Wykład 12: Zagregowany popyt i zagregowana podaż Makroekonomia 1 Wykład 12: Zagregowany popyt i zagregowana podaż Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Nasz mapa drogowa Krzyż keynesowski Teoria preferencji płynności

Bardziej szczegółowo

Mikroekonomia II Semestr Letni 2014/2015 Ćwiczenia 4, 5 & 6. Technologia

Mikroekonomia II Semestr Letni 2014/2015 Ćwiczenia 4, 5 & 6. Technologia Mikroekonomia II 050-792 Semestr Letni 204/205 Ćwiczenia 4, 5 & 6 Technologia. Izokwanta produkcji to krzywa obrazująca różne kombinacje nakładu czynników produkcji, które przynoszą taki sam zysk. P/F

Bardziej szczegółowo

wielkosci czynnika popytu dobra wielkosci ceny popytu na dobrox popytu ceny

wielkosci czynnika popytu dobra wielkosci ceny popytu na dobrox popytu ceny ELASTYCZNOŚCI POPYTU: Elastyczności i podaży 1. cenowa elastyczność mierzy, o ile procent zmieni się wielkość pod wpływem jednoprocentowej zmiany dobra lub usługi 2. dochodowa elastyczność mierzy, o ile

Bardziej szczegółowo

KOSZTY I OPTIMUM PRZEDSIĘBIORSTWA

KOSZTY I OPTIMUM PRZEDSIĘBIORSTWA KOSZTY I OPTIMUM PRZEDSIĘBIORSTWA PODSTAWOWE POJĘCIA Przedsiębiorstwo - wyodrębniona jednostka gospodarcza wytwarzająca dobra lub świadcząca usługi. Cel przedsiębiorstwa - maksymalizacja zysku Nakład czynniki

Bardziej szczegółowo

Ekonomia dobrobytu. Konsumenci, producenci i efektywność rynków. W tym rozdziale odpowiemy na pytania: Przypomnienie: alokacja zasobów określa:

Ekonomia dobrobytu. Konsumenci, producenci i efektywność rynków. W tym rozdziale odpowiemy na pytania: Przypomnienie: alokacja zasobów określa: 7 Konsumenci, producenci i efektywność rynków R I N C I L E S O F MICROECONOMICS F O U R T H E D I T I O N N. G R E G O R Y M A N K I W oweroint Slides by Ron Cronovich 7 Thomson South-Western, all rights

Bardziej szczegółowo

3. O czym mówi nam marginalna (krańcowa) produktywność:

3. O czym mówi nam marginalna (krańcowa) produktywność: Ʊ1. 诲眤诲眤眪 眪 Zbiór produkcyjny: a) to zbiór wszystkich nakładów czynników produkcji, b) wykazuje możliwe techniki wytwarzania, c) pokazuje techniczne możliwości, d) poprawne są odpowiedzi a, c, e) poprawne

Bardziej szczegółowo

Konkurencja monopolistyczna

Konkurencja monopolistyczna Konkurencja monopolistyczna Dr inż. Anna Kowalska-Pyzalska Prezentacja oparta na: http://www.swlearning.com/economics/mankiw/mankiw3e/powerpoint_micro.html Cechy: Wielu sprzedawców Zróżnicowane produkty

Bardziej szczegółowo

MAKROEKONOMIA II KATARZYNA ŚLEDZIEWSKA

MAKROEKONOMIA II KATARZYNA ŚLEDZIEWSKA MAKROEKONOMIA II KATARZYNA ŚLEDZIEWSKA WYKŁAD VI: MODEL IS-LM/AS-AD OGÓLNE RAMY DLA ANALIZY MAKROEKONOMICZNEJ Linia FE: Równowaga na rynku pracy Krzywa IS: Równowaga na rynku dóbr Krzywa LM: Równowaga

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia I ćwiczenia 8

Makroekonomia I ćwiczenia 8 Makroekonomia I ćwiczenia 8 The Keynesian cross Tomasz Gajderowicz Rozkład jazdy: Kartkówka Model Keynesowski Zadania Założenia płace i ceny są stałe przy tym poziomie płac i cen gospodarka operuje poniżej

Bardziej szczegółowo

1. Które z następujących funkcji produkcji cechują się stałymi korzyściami ze skali? (1) y = 3x 1 + 7x 2 (2) y = x 1 1/4 + x 2

1. Które z następujących funkcji produkcji cechują się stałymi korzyściami ze skali? (1) y = 3x 1 + 7x 2 (2) y = x 1 1/4 + x 2 1. Które z następujących funkcji produkcji cechują się stałymi korzyściami ze skali? (1) y = 3x 1 + 7x 2 (2) y = x 1 1/4 + x 2 1/3 (3) y = min{x 1,x 2 } + min{x 3,x 4 } (4) y = x 1 1/5 x 2 4/5 a) 1 i 2

Bardziej szczegółowo

przetwórczym (prod. na Lata roboczogodzinę) RFN Włochy Wielka Wielka RFN Włochy Brytania

przetwórczym (prod. na Lata roboczogodzinę) RFN Włochy Wielka Wielka RFN Włochy Brytania Wzrost gospodarczy i determinanty dochodu narodowego Zadanie 1 Które z poniższych sytuacji są symptomami trwałego wzrostu gospodarczego? a) Spadek bezrobocia, b) Wzrost wykorzystania majątku produkcyjnego,

Bardziej szczegółowo

Dr Łukasz Goczek. Uniwersytet Warszawski

Dr Łukasz Goczek. Uniwersytet Warszawski Dr Łukasz Goczek Uniwersytet Warszawski Wpływ podatków na podaż i popyt Co decyduje, kto naprawdę ponosi ciężar podatku Koszty i korzyści wynikające z podatków i dlaczego podatki nakładają koszt, który

Bardziej szczegółowo

Maksymalizacja zysku

Maksymalizacja zysku Maksymalizacja zysku Na razie zakładamy, że rynki są doskonale konkurencyjne Firma konkurencyjna traktuje ceny (czynników produkcji oraz produktów jako stałe, czyli wszystkie ceny są ustalane przez rynek

Bardziej szczegółowo