Dr hab. Konrad Turkowski prof. UWM. Uniwersytet Warmińsko-Mazurski. Podstawy ekonomii. Warszawa 2008

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Dr hab. Konrad Turkowski prof. UWM. Uniwersytet Warmińsko-Mazurski. Podstawy ekonomii. Warszawa 2008"

Transkrypt

1 Dr hab. Konrad Turkowski prof. UWM Uniwersytet Warmińsko-Mazurski Podstawy ekonomii Warszawa 2008

2 Plan wykładu 1. Wstęp do ekonomii 2. Popyt, podaż, mechanizm rynkowy 3. Elastyczność popytu i podaży 4. Interwencjonizm państwa 5. Decyzje konsumenta i producenta 6. Renta gruntowa i renta miejska

3 Ekonomia wg Arystotelesa ( p.n.e.) wiedza o prawach rządzących gospodarstwem domowym. Ekonomia polityczna XVII wiek = ekonomia społeczna, dziś zwana ekonomią (ang. economics).

4 PODSTAWOWY PROBLEM EKONOMICZNY gospodarowanie w warunkach ograniczoności zasobów: ludzkich (wiedza, praktyka i inteligencja), naturalnych (ziemia, woda, przestrzeń) wytworzonych przez człowieka (budynków, maszyn, urządzeń, itd.), oraz efektywność ich wykorzystania i podział (alokacja).

5 Nieruchomość Kodeks cywilny (art. 46): części powierzchni ziemskiej, stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntami związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

6 Dobra wolne Dobra ekonomiczne

7 PODSTAWOWE FUNKCJE EKONOMII Funkcja poznawcza Funkcja aplikacyjna

8 Funkcja poznawcza dostarcza wiedzy o zjawiskach i procesach gospodarczych, o rządzących nimi prawidłowościach oraz o ich przyczynach i skutkach: co, jak i dla kogo produkować?

9 Funkcja aplikacyjna ustalenia ekonomiczne i wynikające z nich wnioski dostarczają wskazówek dla gospodarstw domowych, przedsiębiorstw, państw i ich rządów, związków zawodowych ułatwiają podejmowanie decyzji i odpowiednie oddziaływanie na procesy gospodarcze.

10 Mikroekonomia Makroekonomia

11 Mikroekonomia poszczególne elementy gospodarki - gospodarstwa domowe, przedsiębiorstwa, sektory i branże (gałęzie). Sposób działania i zachowania na rynku poszczególnych produktów i usług

12 Makroekonomia gospodarka jako całość globalna produkcja i konsumpcja, ogólny średni poziom cen, globalne zatrudnienie i inwestycje, dochody i wydatki budżetu państwa, bezrobocie itd

13 EKOMONIA POZYTYWNA EKOMONIA NORMATYWNA

14 EKOMONIA POZYTYWNA odwołuje się do faktów, w sposób bezstronny, przy użyciu naukowych metod, wyjaśnia prawidłowości dotyczące rzeczywistości i próbuje odpowiedzieć na pytania typu: jakie zjawiska, procesy i działania mają istotny wpływ na gospodarkę, jakie są przyczyny, uwarunkowania i następstwa pewnych zjawisk, do jakich skutków prowadzą określone działania itp.

15 EKOMONIA NORMATYWNA formułuje zalecenia oparte na subiektywnym wartościowaniu zjawisk i własnych przekonaniach, np. próbuje mówić ludziom, jak otaczający ich świat powinien wyglądać, co jest dla nich dobre, a co złe, co sprawiedliwe, a co niesprawiedliwe, często na zapotrzebowanie ze strony polityków

16 Popyt i podaż Popyt to zainteresowanie danym dobrem (ilość nabywana) przy danej jego cenie ceteris paribus i w danym czasie. Na popyt wpływają także czynniki niecenowe Podaż to ilość dobra oferowanego na sprzedaż w danym czasie, uzależniona od czynników cenowych i niecenowych.

17 PODSTAWOWE POJĘCIA EKONOMICZNE OBRÓT PRZYCHÓD DOCHÓD KOSZTY I NAKŁADY ZYSKI POTENCJALNY DOCHÓD BRUTTO (PDB) EFEKTYWNY DOCHÓD BRUTTO (EDB) DOCHOD OPERACYJNY NETTO (DON) WYDATKI OPERACYJNE (WOP) PRZEPŁYWY PIENIĘŻNE (CF)

18 POTENCJALNY DOCHÓD BRUTTO (PDB) EFEKTYWNY DOCHÓD BRUTTO (EDB) EDB = PDB SD SD straty w dochodzie DOCHOD OPERACYJNY NETTO (DON) DON = EDB - WOP WYDATKI OPERACYJNE (WOP) PRZEPŁYWY PIENIĘŻNE (CF) CF* = DON OD OD obsługa długu CF = DON OD PD PD podatek dochodowy CF* - przepływ pieniężny przed opodatkowaniem CF - przepływ pieniężny (po opodatkowaniu)

19 Rynek całokształt transakcji kupna i sprzedaży oraz warunków w jakich one przebiegają. Rynek nieruchomości ogół warunków, w których odbywa się transfer praw do nieruchomości i zawierane są umowy stwarzające wzajemne prawa i obowiązki połączone z władaniem nieruchomościami.

20 RYNEK NIERUCHOMOŚCI JAKO ELEMENT SEKTORA NIERUCHOMOŚCI SEKTOR NIERUCHOMOŚCI Rynek budowlany Rynek nieruchomości Rynek lokat Rynek najmu

21 Zapotrzebowanie Siła nabywcza POPYT RYNEK obrót ceny czynsze, pustostany PODAŻ Oferta: towary - zasoby, nieruchomości, rzeczy, prawa, usługi; zakres - własność, dzierżawa, użyczenie itd. Model rynku nieruchomości

22 Kryteria i klasyfikacja rynków Przestrzeń: rynek lokalny, regionalny, krajowy, zagraniczny, międzynarodowy, światowy. Przedmiot: rynek dóbr konsumpcyjnych, rynek dóbr produkcyjnych, rynek usług. Branża: rynek zboża, rynek węgla, rynek złota, rynek nieruchomości itd. Sytuacja rynkowa: rynek sprzedawcy, rynek nabywcy, Stopień jednorodności przedmiotu transakcji: rynek homogeniczny, rynek heterogeniczny, Kontrola: rynek wolny, rynek regulowany.

23 Stopień wyrównywania cen: A. rynek doskonały B. rynek niedoskonały (monopolistyczny)

24 Rynek doskonały Rynek doskonały podstawowe cechy rozproszenie popytu i podaży brak barier wejścia na rynek przejrzystość (transparencja) jednorodność dóbr

25 Brak barier wejścia n rynek Wszystkie zasoby są mobilne. Całkowita swoboda dostępu do rynku nie istnieją żadne bariery ekonomiczne, prawne, społeczne, nie potrzeba dużych kapitałów do uruchomienia przedsiębiorstwa

26 Rynek nieruchomości główni uczestnicy DECYZJA developerzy sprzedający / kupujący wynajmujący / najemcy kredytodawcy / kredytobiorcy WSPOMAGANIE Pośrednicy Rzeczoznawcy Zarządcy Doradcy Notariusze INFORMACJA WIEDZA Charakterystyka nieruchomości (opis + użyteczność) Uwarunkowania prawno - instytucjonalne Uwarunkowania ekonomiczno-przestrzenne Analiza rynku nieruchomości

27 Jednorodność dóbr Produkty każdego z producentów, dostawców są identyczne (np. zapałki jest nam obojętne kto je wyprodukował).

28 Prawo popytu i podaży Prawo popytu: w miarę wzrostu ceny ilość nabywana danego dobra zmniejsza się ceteris paribus i odwrotnie, ilustruje to krzywa popytu Prawo podaży rawo podaży: wraz ze wzrostem ceny danego dobra ceteris paribus rośnie ilość oferowana tego dobra i odwrotnie, ilustruje to krzywa podaży

29 Cena zł j. -1 Mechanizm rynkowy Tragedia dóbr wspólnych The tragedy of the commons Hardin 1968 Cena równowagi rynkowej Punkt równowagi rynkowej krzywa podaży granica dóbr ekonomicznych krzywa popytu Ilość towaru/usług (Q) dobra ekonomiczne dobra wolne

30 SAMOCZYNNY MECHANIZM RYNKOWY A) Co i ile produkować? - decydują pieniężne dochody konsumentów i ich wybory określonych dóbr konsumpcyjnych na rynku. Zasada B) W jaki niewidzialnej sposób produkować? ręki - decyduje rynku konkurencja Adam między Smith producentami. (1723 Producenci 1790) muszą obniżać koszty aby utrzymać się lub wejść na rynek. Producenci obniżają koszty aby zwiększyć zyski. C) Dla kogo produkować? - decydują dochody i chęci konsumentów by zapłacić określoną cenę za interesujące ich dobra. O dochodach konsumentów decyduje rynek czynników produkcyjnych, na którym kształtują się ceny (pracy, kapitału i ziemi).

31 Podstawowe funkcje ceny równowagi efektywność mechanizmu rynkowego dokonuje alokacji towarów - następuje selekcja konsumentów na akceptujących i nieakceptujących dokonuje selekcji wśród sprzedawców na tych, którzy mogą produkować dobro po danej cenie lub nie dopuszcza do transakcji tylko tych nabywców, którzy mogą zapłacić określoną cenę dopuszcza tylko tych sprzedawców, którzy mogą produkować po ustalonych kosztach nie powoduje nadwyżek i niedoborów dobra na rynku.

32 Cena CENA jest faktem; kwota faktycznie zapłacona, wynika z określonych dokumentów: umów kupna-sprzedaży, rachunków, faktur, aktów notarialnych (Kucharska-Stasiak 1999a,b; 2002). Cena transakcyjna Cena? Cena rynkowa Ale: tak fakt nie

33 Cena i wartość WARTOŚĆ opinia na temat najbardziej prawdopodobnej ceny sporządzona na podstawie metodycznie poprawnej analizy danych: cen transakcyjnych, kosztów lub dochodów (faktycznych lub symulowanych) stąd: Cena rynkowa Wartość wymienna = Wartość rynkowa Cena rynkowa nie jest ceną lecz wartością

34 Fakty i wartości FAKTY są obiektywne, dotyczą przedmiotu i są niezależne od obserwatorów. WARTOŚCI są abstrakcyjne, powstają w umysłach ludzi i określają specyficzne związki, jakie zachodzą między osobą lub grupą osób (podmiot), a danym przedmiotem. Wartości są: subiektywne psychologia subiektywne i obiektywne - ekonomia obiektywne, a fakty subiektywne Hume (XVIII w.) Legowicz 1967, More i in. 1996

35 Popyt efektywny i potencjalny Popyt efektywny Ilość danego dobra, jaką nabywcy są w stanie nabyć po określonej cenie i w określonym czasie Popyt potencjalny Pragnienie nabycia określonego dobra nie poparte możliwościami dochodowymi

36 Popyt motywacja nabywców Popyt funkcjonalny Popyt niefunkcjonalny Popyt spekulacyjny

37 Teoria użyteczności celem konsumenta jest uzyskanie ograniczonej przez jego dochód maksymalizacji użyteczności z konsumpcji wybranego koszyka dóbr i usług. albo jeszcze inaczej maksymalizacja użyteczności (satysfakcji) ze spożycia koszyka dóbr oraz czasu wolnego

38 Optymalizacja funkcji celu w teorii użyteczności wyboru struktury konsumpcji bieżącej wyboru ilości czasu pracy i czasu Jak długo i jak odpoczywać? wolnego optymalizacji konsumpcji w czasie, czyli podjęcie decyzji o wielkości oszczędności Co kupować? Ile oszczędzać?

39 Popyt doskonale nieelastyczny brak reakcji na zmianę ceny towary niezbędne, brak substytutów sól, lekarstwa Popyt doskonale elastyczny przy cenie wyznaczonej przez rynek można sprzedać całość towarów, przy cenie wyższej nic przykład funkcjonowania rynku doskonałego

40 Cena zł j. -1 A. Popyt doskonale nieelastyczny B. Popyt doskonale elastyczny C. Popyt odwrotny, paradoksalny (paradoks Veblena, paradoks Giffena, paradoks A spekulacyjny) C B Popyt - ilość towaru/usług (Q)

41 POPYT ODWROTNY, PARADOKSALNY Paradoks Veblena (efekt snoba, efekt prestiżowy) polega na nabywaniu tym większej ilości danego dobra, im jest ono droższe. Korzyść konsumpcyjna polega wówczas na demonstrowaniu swoich możliwości konsumpcyjnych (dobra luksusowe) Paradoks spekulacyjny (efekt spekulacyjny) wynika z przekonania, że cena w przyszłości nadal będzie rosła więc kupuję bo już rośnie, a jak maleje to nie kupuję bo będzie dalej maleć. Paradoks Giffena (dobra Giffena)

42 Paradoks Giffena (dobra Giffena) dotyczy dóbr podrzędnych, których udział w wydatkach ogólnych jest wysoki. Nabywcy nie zastępują tych dóbr innymi, gdyż mimo wzrostu cen dalej pozostają one relatywnie tańsze. jeszcze inaczej wzrost cen powoduje wzrost popytu na dobra Giffena konsument nie może sobie już pozwolić na zakup żadnego innego dobra, stąd kupuje wyłącznie dobro Giffena.

43 Pozacenowe determinanty popytu Dochody nabywcy Dobra substytucyjne Dobra komplementarne Gusty i preferencje nabywców Liczba ludności i jej struktura Zmiany klimatyczne i pogodowe

44 Cena zł j. -1 Wpływ zmiany dochodu na rozmiary popytu D 1 D 2 D 3 Q 1 Q 2 Q 3 Popyt (Ilość towaru/usług (Q)

45 Pozacenowe determinanty podaży Koszty wytwarzania Rentowność dóbr substytucyjnych Zmiany stopy procentowej Subsydia Podatki

46 Cena zł j. -1 Zmiana kosztów produkcji, a rozmiar podaży K 1 K 2 K 3 Q 1 Q 2 Q 3 Podaż (Ilość towaru/usług (Q)

47 Podaż, cena i czynnik czasu Podaż w okresie ultrakrótkim (U) Podaż w okresie krótkim (K) Podaż w okresie długim (D)

48 Cena zł j. -1 Podaż, a czynnik czasu U p1 K p2 Dp3 c 2 c 3 c 4 c 1 Q 1 Q 2 Q 3 Popyt 2 Popyt 1 Ilość towaru/usług (Q)

49 Elastyczność popytu Cenowa elastyczność popytu Mieszana elastyczność popytu Dochodowa elastyczność popytu

50 Cenowa elastyczność popytu stosunek względnej (procentowej) zmiany popytu (Q) do względnej (procentowej) zmiany ceny (c) wg wzoru: E cq Q : Q c c

51 E cq = 1 E cq popyt jest wzorcowo elastyczny E cq = 0 Q : Q popyt jest doskonale nieelastyczny czyli sztywny E cq > 1 popyt jest wysoce elastyczny E cq = popyt jest doskonale elastyczny c c

52 Mieszana elastyczność popytu reakcja popytu na dobro (x) na zmianę ceny dobra substytucyjnego lub komplementarnego (y) wg wzoru: E cmpp Q x : Q x c znak ujemny dobra komplementarne znak dodatni + dobra substytucyjne c y y

53 Dochodowa elastyczność popytu reakcja popytu na zmianę dochodu. Miarą tej reakcji jest współczynnik dochodowej elastyczności popytu: E DPp Q x : Q x D D

54 Dobra ze względu na dochodową elastyczność popytu dobra podrzędne dobra normalne wartość E DPp dobra podstawowe dobra wyższego rzędu

55 Prawa Engla zmiana dochodu powoduje nie tylko zmianę poziomu, ale i struktury wydatków (popytu) wydatki na żywność wydatki na odzież i mieszkanie wydatki na samochody, podróże, wypoczynek

56 Dochód Prawa Engla A B C A. Żywność (0<E DPp <1) B. Ubrania, mieszkanie (E DPp =1) C. Samochody, podróże (E DPp >1) Popyt - ilość towaru/usług (Q)

57 Cenowa elastyczność podaży stosunek względnej (procentowej) zmiany podaży (P) do względnej (procentowej) zmiany ceny (c) wg wzoru: E cp P : P c c

58 E cp P : c P c E = 0 cp podaż nieelastyczna, brak reakcji na zmianę ceny E = 1 cp zmiana podaży równa zmianie ceny 0<E < 1 cp podaż mało elastyczna E > 1 cp podaż wysoce elastyczna E cp = podaż doskonale elastyczna

59 Cena zł j. -1 A. Podaż nieelastyczna (E cp = 0) B. Podaż mało elastyczna 0<E cp < 1 C. Podaż elastyczna (E cp = 1) A B C D E D. Podaż wysoce elastyczna (E cp> 1) E. Podaż doskonale elastycznae cp = Podaż - ilość towaru/usług (Q)

60 Interwencjonizm teoria ekonomiczna zalecająca bezpośrednie interwencje państwa w rynek FORMY - PRZYKŁADY bezpośrednie finansowanie niektórych inwestycji gospodarczych z kasy państwowej, np. budowy autostrad ratowanie upadających przedsiębiorstw przez preferencyjne kredyty, oddłużanie lub przejmowanie upadłych przedsiębiorstw na własność skarbu państwa

61 Interwencjonizm skupowanie przez państwo nadmiaru towarów i ich późniejsze sprzedawanie w celu utrzymania stałego poziomu cen. udział w grze na rynkach finansowych poprzez posiadanie pakietów akcji oraz emisję własnych papierów wartościowych (np. obligacji) interwencja w rynek walutowy - np. utrzymanie kursu własnej waluty przez wykupywanie obcych walut na rynku wewnętrznym

62 Interwencjonizm monopol państwowy w niektórych sektorach gospodarki, np. produkcji mocnych alkoholi wprowadzanie systemu koncesjonowania niektórych form działalności gospodarczej np. w celu obrony słabszych podmiotów przed silniejszymi regulacja podstawowych stóp procentowych, nie wynikających z bezpośredniej podaży pieniądza na rynku lecz przeciwnie zapobiegającej potencjalnym, niekorzystnym zjawiskom na rynku.

63 Interwencjonizm pompowanie pieniędzy na rynek poprzez pomoc socjalną (np. zasiłki dla bezrobotnych) system podatkowy, którego celem jest nie tylko pozyskiwanie John Maynard środków do budżetu Keynes państwa ale także regulacja rynku przez np. różnicowanie stóp podatkowych w różnych sektorach gospodarki, czy ulgi inwestycje. nakazowe rozbijanie monopoli zagrażających utrzymywaniu prawdziwej konkurencji.

64 Interwencjonizm Zastosowanie w praktyce np. polityka New Deal w USA w czasie wielkiego kryzysu lat '30. plan Marshalla w państwach Europy Zachodniej plan Erhardta w Niemczech po drugiej wojnie światowej kontrolowana przez państwo powojenna odbudowa gospodarek Japonii, Republiki Chińskiej (Tajwanu) i Korei Południowej.

65 Renta gruntowa RENTA RÓŻNICZKOWA PIERWSZA - dodatkowy zysk z tytułu różnicy w cenie płodów wyprodukowanych na ziemiach gorszych i lepszych oraz położonych w odległości bliższej i dalszej od rynków zbytu. RENTA RÓŻNICZKOWA DRUGA - związana z dodatkowymi nakładami na ziemię, dzięki której uzyskuje się wyższą produkcyjność. RENTA ABSOLUTNA - Dochód wynikający z przewagi cen produktów rolnych nad kosztami ich produkcji. Ekwiwalent strat społecznych, jakie wynikają z trwałego wyłączenia rolniczych gruntów na cele nierolnicze.

66 Renta gruntowa odpowiada najczęściej wysokości czynszu dzierżawnego płaconego właścicielowi ziemi. Wysokość renty gruntowej ma wpływ na cenę ziemi.

67 Renta na terenach zurbanizowanych Renta miejska Jej źródłem jest własność gruntu Renta gruntowa Renta budowlana Renta atrakcyjności

68 Renta budowlana uzbrojenie terenu pod budownictwo mieszkaniowe, biurowe, handel i usługi

69 Renta atrakcyjności wynika z położenia w pobliżu centrum handlowego, usługowego itd. maleje wraz z odległością od centrum miasta

70 Dziękuję za uwagę

Temat Rynek i funkcje rynku

Temat Rynek i funkcje rynku Temat Rynek i funkcje rynku 1. Rynkowa a administracyjna koordynacja działań gospodarczych 2. Popyt, podaż, cena równowagi 3. Czynniki wpływające na rozmiary popytu 4. Czynniki wpływające na rozmiary podaży

Bardziej szczegółowo

Akademia Młodego Ekonomisty

Akademia Młodego Ekonomisty Akademia Młodego Ekonomisty ABC eknomii Prof. Agnieszka Poczta-Wajda Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 18 kwietnia 2019 r. Czym zajmuje się ekonomia? zasoby potrzeby ludzkie problem rzadkości naturalne

Bardziej szczegółowo

Temat Rynek i funkcje rynku. Elementy rynku. Rynek. Popyt i podaż. Cena - pieniężny wyraz wartości. Popyt Podaż Cena

Temat Rynek i funkcje rynku. Elementy rynku. Rynek. Popyt i podaż. Cena - pieniężny wyraz wartości. Popyt Podaż Cena Temat i funkcje rynku 1. Rynkowa a administracyjna koordynacja działań gospodarczych 2. opyt, podaż, cena równowagi 3. Czynniki wpływające na rozmiary popytu 4. Czynniki wpływające na rozmiary podaży 5.

Bardziej szczegółowo

Popyt, podaż i wszystko co z Nimi związane. Mgr Michał Ferdzyn SWSPiZ

Popyt, podaż i wszystko co z Nimi związane. Mgr Michał Ferdzyn SWSPiZ Popyt, podaż i wszystko co z Nimi związane Mgr Michał Ferdzyn SWSPiZ POPYT to zależność pomiędzy ilością dobra, którą chcą i mogą kupić konsumenci, a ceną tego dobra. Popyt jest przedstawiany za pomocą

Bardziej szczegółowo

Gospodarka rynkowa. Rynkowy mechanizm popytu i podaży. Agnieszka Stus

Gospodarka rynkowa. Rynkowy mechanizm popytu i podaży. Agnieszka Stus Gospodarka rynkowa. Rynkowy mechanizm popytu i podaży. Agnieszka Stus Zagadnienia Rynki elastyczne i zmonopolizowane. Funkcje popytu i podaży (położenie, przesunięcie). Równowaga rynkowa. Prawo popytu

Bardziej szczegółowo

MIKROEKONOMIA. Wykład 3 Mikroanaliza rynku 1 MIKROANALIZA RYNKU

MIKROEKONOMIA. Wykład 3 Mikroanaliza rynku 1 MIKROANALIZA RYNKU Wykład 3 Mikroanaliza rynku 1 MIKROANALIZA RYNKU 1. POPYT Popyt (zapotrzebowanie) - ilość towaru, jaką jest skłonny kupić nabywca po ustalonej cenie rynkowej, dysponując do tego celu odpowiednim dochodem

Bardziej szczegółowo

EKONOMIA wykład 2 MECHANIZM RYNKOWY. Prowadzący zajęcia: dr inż. Magdalena Węglarz Politechnika Wrocławska Wydział Informatyki i Zarządzania

EKONOMIA wykład 2 MECHANIZM RYNKOWY. Prowadzący zajęcia: dr inż. Magdalena Węglarz Politechnika Wrocławska Wydział Informatyki i Zarządzania EKONOMIA wykład 2 MECHANIZM RYNKOWY Prowadzący zajęcia: dr inż. Magdalena Węglarz Politechnika Wrocławska Wydział Informatyki i Zarządzania PLAN WYKŁADU 1. Typy gospodarek. 2. Rynek i mechanizm rynkowy.

Bardziej szczegółowo

MECHANIZM RYNKOWY. dr Sylwia Machowska

MECHANIZM RYNKOWY. dr Sylwia Machowska MECHANIZM RYNKOWY dr Sylwia Machowska 1 Plan wykładu Rynek Popyt, wielkość popytu, prawo popytu Podaż, wielkość podaży, prawo podaży Równowaga rynkowa 2 Rynek 3 Rynek Rynek to proces wzajemnego oddziaływania

Bardziej szczegółowo

Podstawowa analiza rynku

Podstawowa analiza rynku Podstawowa analiza rynku Wykład 4 Jerzy Wilkin Co kryje się za pojęciem: rynek? Miejsce styku kupujących i sprzedających Miejsce przejawiania się popytu i podaży Złożony proces wzajemnego oddziaływania

Bardziej szczegółowo

Rzadkość. Zasoby. Potrzeby. Jedzenie Ubranie Schronienie Bezpieczeństwo Transport Podróże Zabawa Dzieci Edukacja Wyróżnienie Prestiż

Rzadkość. Zasoby. Potrzeby. Jedzenie Ubranie Schronienie Bezpieczeństwo Transport Podróże Zabawa Dzieci Edukacja Wyróżnienie Prestiż Wykład: EKONOMIA Ekonomia Ekonomia - nauka badająca, jak ludzie radzą sobie z rzadkością, czyli sytuacją w której niegraniczone potrzeby zestawiamy z ograniczonymi zasobami. Rzadkość Rzadkość jest podstawowym

Bardziej szczegółowo

Mikroekonomia -Ćwiczenia Ćwiczenia 3: Popyt

Mikroekonomia -Ćwiczenia Ćwiczenia 3: Popyt Mikroekonomia -Ćwiczenia Ćwiczenia 3: Popyt Podstawowe pojęcia: rynek, popyt, krzywa popytu, prawo popytu, efekt snobizmu, efekt Veblena, cena maksymalna i minimalna, zmiana popytu, dobro Griffena, dobra

Bardziej szczegółowo

Decyzje konsumenta I WYBIERZ POPRAWNE ODPOWIEDZI

Decyzje konsumenta I WYBIERZ POPRAWNE ODPOWIEDZI Decyzje konsumenta I WYBIERZ POPRAWNE ODPOWIEDZI 1. Dobrami podrzędnymi nazywamy te dobra: a. które nie mają bliskich substytutów b. na które popyt maleje w miarę wzrostu dochodów konsumenta, przy pozostałych

Bardziej szczegółowo

Jak mierzyć reakcję popytu lub podaży na zmianę ceny?

Jak mierzyć reakcję popytu lub podaży na zmianę ceny? Jak mierzyć reakcję popytu lub podaży na zmianę ceny? Oczywistym miernikiem jest nachylenie krzywych popytu i podaży Np. obniżka ceny o 1 zł każdorazowo powoduje zwiększenie popytu na kajzerki o 20 sztuk

Bardziej szczegółowo

Podstawy ekonomii wykład 02. dr Adam Salomon

Podstawy ekonomii wykład 02. dr Adam Salomon Podstawy ekonomii wykład 02 dr Adam Salomon Ekonomia: GOSPODARKA RYNKOWA. MIKROEKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA Podstawy ekonomii dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 2 Rynek

Bardziej szczegółowo

Ekonomia. zasady prowadzenia gospodarstwa domowego. Oikos dom Nomos prawo

Ekonomia. zasady prowadzenia gospodarstwa domowego. Oikos dom Nomos prawo Oikos dom Nomos prawo Ekonomia zasady prowadzenia gospodarstwa domowego EKONOMIA jest nauką o tym, jak jednostki i całe społeczeństwa decydują o wykorzystaniu rzadkich zasobów które mogą mieć także inne,

Bardziej szczegółowo

Elastyczność cenowa i dochodowa popytu- pojęcie i zastosowanie. Dr Gabriela Przesławska Uniwersytet Wrocławski 1. Instytut Nauk Ekonomicznych

Elastyczność cenowa i dochodowa popytu- pojęcie i zastosowanie. Dr Gabriela Przesławska Uniwersytet Wrocławski 1. Instytut Nauk Ekonomicznych Elastyczność cenowa i dochodowa popytu- pojęcie i zastosowanie Dr Gabriela Przesławska Uniwersytet Wrocławski 1. Instytut Nauk Ekonomicznych Popyt elastyczny Prawo popytu mówi, ze zmiany ceny wywołują

Bardziej szczegółowo

Podstawowe zagadnienia

Podstawowe zagadnienia Podstawowe zagadnienia Każda społeczność staje przed koniecznością rozwiązania trzech podstawowych problemw codziennej egzystencji: - jakie dobra i usługi - co wytwarzać - dla kogo je wytwarzać Ekonomia

Bardziej szczegółowo

Ekonomia wykład 03. dr Adam Salomon

Ekonomia wykład 03. dr Adam Salomon Ekonomia wykład 03 dr Adam Salomon Ekonomia: GOSPODARKA RYNKOWA. MAKROEKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA Ekonomia dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 2 Rynki makroekonomiczne

Bardziej szczegółowo

WAŻNE ZAGADNIENIA NA MIKRO

WAŻNE ZAGADNIENIA NA MIKRO WAŻNE ZAGADNIENIA NA MIKRO KRZYWA MOŻLIWOŚCI PRODUKCYJNYCH (zwiększanie produkcji jednego dobra nie jest możliwe bez zmiany produkcji drugiego dobra) krzywa możliwości produkcyjnych pokazuje możliwości

Bardziej szczegółowo

Spis treêci. www.wsip.com.pl

Spis treêci. www.wsip.com.pl Spis treêci Jak by tu zacząć, czyli: dlaczego ekonomia?........................ 9 1. Podstawowe pojęcia ekonomiczne.............................. 10 1.1. To warto wiedzieć już na początku.............................

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY EKONOMII 1 2014-03-28 PODSTAWOWE POJĘCIA I PRZEDMIOT EKONOMII

PODSTAWY EKONOMII 1 2014-03-28 PODSTAWOWE POJĘCIA I PRZEDMIOT EKONOMII PODSTAWY 1 Definicje zastosowanie ekonomia pozytywna normatywna makroekonomia - mikroekonomia dr Piotr Karniej ZAKŁAD ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA, KATEDRA ZDROWIA PUBLICZNEGO WYDZIAŁ NAUK O ZDROWIU EKONOMIA

Bardziej szczegółowo

Instytut Ekonomii. Mechanizm rynkowy Prof. Tomasz Bernat

Instytut Ekonomii. Mechanizm rynkowy Prof. Tomasz Bernat Mechanizm rynkowy Prof. Tomasz Bernat literatura PODRĘCZNIK: Mikroekonomia, red. D. Kopycińska, Szczecin 2011 ZBIÓR ZADAŃ: Mikroekonomia studia przypadku, Vol. 3 red. Tomasz Bernat, 2017 dostęp: mikroekonomia.net

Bardziej szczegółowo

Podstawy ekonomii wykład 02. dr Adam Salomon KTiL

Podstawy ekonomii wykład 02. dr Adam Salomon KTiL Podstawy ekonomii wykład 02 dr Adam Salomon KTiL Ekonomia: GOSPODARKA RYNKOWA. MIKROEKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA Podstawy ekonomii dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni

Bardziej szczegółowo

Podstawy ekonomii wykład I-II. Dr Łukasz Burkiewicz Akademia Ignatianum w Krakowie lukasz.burkiewicz@ignatianum.edu.pl

Podstawy ekonomii wykład I-II. Dr Łukasz Burkiewicz Akademia Ignatianum w Krakowie lukasz.burkiewicz@ignatianum.edu.pl Podstawy ekonomii wykład I-II Dr Łukasz Burkiewicz Akademia Ignatianum w Krakowie lukasz.burkiewicz@ignatianum.edu.pl Podstawy ekonomii -teoria EKONOMIA nazwą ta posługiwał się Arystoteles (gr. oikos 'dom',

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Rozdział I ELEMENTARNE POJĘCIA I PRZEDMIOT EKONOMII

Spis treści. Rozdział I ELEMENTARNE POJĘCIA I PRZEDMIOT EKONOMII Spis treści Rozdział I ELEMENTARNE POJĘCIA I PRZEDMIOT EKONOMII Wstępne określenie przedmiotu ekonomii 7 Ekonomia a inne nauki 9 Potrzeby ludzkie, produkcja i praca, środki produkcji i środki konsumpcji,

Bardziej szczegółowo

dany produkt Rynek, rynek konkurencyjny Dobra: substytucyjne i komplementarne Prawo popytu Plan i krzywa popytu rynek pracy, aukcja internetowa,

dany produkt Rynek, rynek konkurencyjny Dobra: substytucyjne i komplementarne Prawo popytu Plan i krzywa popytu rynek pracy, aukcja internetowa, Rynek, rynek konkurencyjny Dobra: substytucyjne i komplementarne Prawo popytu Plan i krzywa popytu -Pyzalska ttp://wwwswlearningcom/economics/mankiw/mankiw3e/powerpoint_microhtml dany produkt na wyspecjalizowanym

Bardziej szczegółowo

wielkosci czynnika popytu dobra wielkosci ceny popytu na dobrox popytu ceny

wielkosci czynnika popytu dobra wielkosci ceny popytu na dobrox popytu ceny ELASTYCZNOŚCI POPYTU: Elastyczności i podaży 1. cenowa elastyczność mierzy, o ile procent zmieni się wielkość pod wpływem jednoprocentowej zmiany dobra lub usługi 2. dochodowa elastyczność mierzy, o ile

Bardziej szczegółowo

- potrafi wymienić. - zna hierarchię podział. - zna pojęcie konsumpcji i konsumenta, - zna pojęcie i rodzaje zasobów,

- potrafi wymienić. - zna hierarchię podział. - zna pojęcie konsumpcji i konsumenta, - zna pojęcie i rodzaje zasobów, WYMAGANIA EDUKACYJNE PRZEDMIOT: Podstawy ekonomii KLASA: I TH NUMER PROGRAMU NAUCZANIA: 2305/T-5 T-3,SP/MEN/1997.07.16 L.p. Dział programu 1. Człowiek - konsument -potrafi omówić podstawy ekonomii, - zna

Bardziej szczegółowo

1) Granica możliwości produkcyjnych Krzywa transformacji jest to zbiór punktów reprezentujących różne kombinacje ilościowe dwóch produktów, które gospodarka narodowa może wytworzyć w danym okresie przy

Bardziej szczegółowo

Mikroekonomia -Ćwiczenia Ćwiczenia 4: Podaż i równowaga rynkowa

Mikroekonomia -Ćwiczenia Ćwiczenia 4: Podaż i równowaga rynkowa Mikroekonomia -Ćwiczenia Ćwiczenia 4: Podaż i równowaga rynkowa Podstawowe pojęcia: rynek, podaż, krzywa podaż, prawo podaż, cena równowagi, cena maksymalna i minimalna, zmiana podaż dr inż. Anna Kiełbus

Bardziej szczegółowo

6.4. Wieloczynnikowa funkcja podaży Podsumowanie RÓWNOWAGA RYNKOWA Równowaga rynkowa w ujęciu statycznym

6.4. Wieloczynnikowa funkcja podaży Podsumowanie RÓWNOWAGA RYNKOWA Równowaga rynkowa w ujęciu statycznym Spis treœci Przedmowa do wydania ósmego... 11 Przedmowa do wydania siódmego... 12 Przedmowa do wydania szóstego... 14 1. UWAGI WSTĘPNE... 17 1.1. Przedmiot i cel ekonomii... 17 1.2. Ekonomia pozytywna

Bardziej szczegółowo

WYKŁAD. Makroekonomiczna równowaga na rynku

WYKŁAD. Makroekonomiczna równowaga na rynku WYKŁAD Makroekonomiczna równowaga na rynku POPYT JAKO AGREGAT EKONOMICZNY (AD) Zagregowany popyt zależność między całkowitą ilością dóbr i usług (realny PKB) jaką podmioty gospodarcze (przedsiębiorstwa,

Bardziej szczegółowo

Podstawy ekonomii wykład 03. dr Adam Salomon

Podstawy ekonomii wykład 03. dr Adam Salomon Podstawy ekonomii wykład 03 dr Adam Salomon Ekonomia: GOSPODARKA RYNKOWA. MAKROEKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA Podstawy ekonomii dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN UM w Gdyni 2 Rynki

Bardziej szczegółowo

DEFINICJA RYNKU Wrzoska Balcerowicza

DEFINICJA RYNKU Wrzoska Balcerowicza DEFINICJA RYNKU Wg W. Wrzoska: rynek to ogół stosunków zachodzących między podmiotami uczestniczącymi w procesach wymiany. Tymi podmiotami są sprzedawcy i nabywcy, którzy reprezentują podaż, popyt, a także

Bardziej szczegółowo

Analiza popytu i podaży

Analiza popytu i podaży opyt to: Analiza popytu i podaży chęć zakupu dobra lub usługi przy danych cenach w danym czasie, ceteris paribus wielkość zapotrzebowania zgłaszanego przy danej cenie w danym czasie, ceteris paribus Rodzaje

Bardziej szczegółowo

EKONOMIA TOM 1 WYD.2. Autor: PAUL A. SAMUELSON, WILLIAM D. NORDHAUS

EKONOMIA TOM 1 WYD.2. Autor: PAUL A. SAMUELSON, WILLIAM D. NORDHAUS EKONOMIA TOM 1 WYD.2 Autor: PAUL A. SAMUELSON, WILLIAM D. NORDHAUS Przedmowa CZĘŚĆ I. PODSTAWOWE POJĘCIA Rozdział 1. Podstawy ekonomii 1.1. Wprowadzenie Niedobór i efektywność: bliźniacze tematy ekonomii

Bardziej szczegółowo

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE RODZAJ ZAJĘĆ LICZBA GODZIN W SEMESTRZE WYKŁAD ĆWICZENIA LABORATORIUM PROJEKT SEMINARIUM

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE RODZAJ ZAJĘĆ LICZBA GODZIN W SEMESTRZE WYKŁAD ĆWICZENIA LABORATORIUM PROJEKT SEMINARIUM Politechnika Częstochowska, Wydział Zarządzania PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu Mikroekonomia Kierunek angielski język biznesu Forma studiów stacjonarne Poziom kwalifikacji I stopnia Rok I Semestr

Bardziej szczegółowo

Determinanty dochodu narodowego. Analiza krótkookresowa

Determinanty dochodu narodowego. Analiza krótkookresowa Determinanty dochodu narodowego Analiza krótkookresowa Produkcja potencjalna i faktyczna Produkcja potencjalna to produkcja, która może być wytworzona w gospodarce przy racjonalnym wykorzystaniu wszystkich

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wstęp (S. Marciniak) 11

Spis treści. Wstęp (S. Marciniak) 11 Makro- i mikroekonomia : podstawowe problemy współczesności / red. nauk. Stefan Marciniak ; zespół aut.: Lidia Białoń [et al.]. Wyd. 5 zm. Warszawa, 2013 Spis treści Wstęp (S. Marciniak) 11 Część I. Wprowadzenie

Bardziej szczegółowo

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE. Mikroekonomia. niestacjonarne. I stopnia. dr Olga Ławińska. ogólnoakademicki. podstawowy

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE. Mikroekonomia. niestacjonarne. I stopnia. dr Olga Ławińska. ogólnoakademicki. podstawowy Politechnika Częstochowska, Wydział Zarządzania PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu Kierunek Forma studiów Poziom kwalifikacji Rok Semestr Jednostka prowadząca Osoba sporządzająca Profil Rodzaj

Bardziej szczegółowo

Ekonomia wykład 02. dr Adam Salomon

Ekonomia wykład 02. dr Adam Salomon Ekonomia wykład 02 dr Adam Salomon Ekonomia: GOSPODARKA RYNKOWA. MIKROEKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA Ekonomia dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 2 Rynek Rynek jest to proces,

Bardziej szczegółowo

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Politechnika Częstochowska, Wydział Zarządzania Nazwa przedmiotu: Ekonomia Ekonomy Kierunek: Rodzaj przedmiotu: obieralny Rodzaj zajęć: wykład, ćwiczenia Matematyka Poziom kwalifikacji: I stopnia Liczba

Bardziej szczegółowo

MIKROEKONOMIA. Dr hab. Prof. UW Marek Bednarski

MIKROEKONOMIA. Dr hab. Prof. UW Marek Bednarski MIKROEKONOMIA Dr hab. Prof. UW Marek Bednarski EKONOMIA to nauka zajmująca się badanie zachowań podmiotów gospodarczych w dziedzinie wykorzystywania ograniczonych zasobów, które mogą być w rozmaity sposób

Bardziej szczegółowo

2. Na czym polega zasadnicza różnica między mikro- i makroekonomią?

2. Na czym polega zasadnicza różnica między mikro- i makroekonomią? A) Proszę udzielić odpowiedzi na pytania: 1. Czym zajmuje się ekonomia? EKONOMIA jest nauką badającą w jaki sposób społeczeństwo gospodarujące decyduje o tym co jak i dla kogo wytwarzać. Naczelnym zadaniem

Bardziej szczegółowo

T. Łuczka Kapitał obcy w małym i średnim przedsiębiorstwie. Wybrane aspekty mikro i makroekonomii

T. Łuczka Kapitał obcy w małym i średnim przedsiębiorstwie. Wybrane aspekty mikro i makroekonomii Teresa Łuczka Godziny konsultacji: 12 13.30 poniedziałek 15 16 wtorek p. 306 Strzelecka T. Łuczka Kapitał obcy w małym i średnim przedsiębiorstwie. Wybrane aspekty mikro i makroekonomii WYKŁAD 1 (26.02)

Bardziej szczegółowo

Kategorie i prawa ekonomii

Kategorie i prawa ekonomii Kategorie i prawa ekonomii dr Tomasz Brzęczek . Ekonomia. Ekonomia jest nauką o alokacji zasobów wprocesie wytwarzania produktów i usług oraz podziale dóbr między członków społeczeństwa. Mikroekonomia

Bardziej szczegółowo

Nazwisko i Imię zł 100 zł 129 zł 260 zł 929 zł 3. Jeżeli wraz ze wzrostem dochodu, maleje popyt na dane dobro to jest to: (2 pkt)

Nazwisko i Imię zł 100 zł 129 zł 260 zł 929 zł 3. Jeżeli wraz ze wzrostem dochodu, maleje popyt na dane dobro to jest to: (2 pkt) Nazwisko i Imię... Numer albumu... A 1. Utrata wartości dobra kapitałowego w ciągu roku będąca rezultatem wykorzystania tego dobra w procesie produkcji nazywana jest: (2 pkt) ujemnym przepływem pieniężnym

Bardziej szczegółowo

Podaż, popyt i polityka państwa

Podaż, popyt i polityka państwa 6 odaż, popyt i polityka państwa R I N C I L E O F MICROECONOMIC F O U R T H E I T I O N N. G R E G O R Y M A N K I W oweroint lides by Ron Cronovich 27 Thomson outh-western, all rights reserved W tym

Bardziej szczegółowo

Bardzo dobra Dobra Dostateczna Dopuszczająca

Bardzo dobra Dobra Dostateczna Dopuszczająca ELEMENTY EKONOMII PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Klasa: I TE Liczba godzin w tygodniu: 3 godziny Numer programu: 341[02]/L-S/MEN/Improve/1999 Prowadzący: T.Kożak- Siara I Ekonomia jako nauka o gospodarowaniu

Bardziej szczegółowo

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE. Katedra Regionalistyki i Zarządzania Ekorozwojem Osoba sporządzająca

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE. Katedra Regionalistyki i Zarządzania Ekorozwojem Osoba sporządzająca Politechnika Częstochowska, Wydział Zarządzania PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu Mikroekonomia Kierunek Logistyka Forma studiów stacjonarne Poziom kwalifikacji I stopnia Rok I Semestr I Jednostka

Bardziej szczegółowo

OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) dla przedmiotu Makro- i mikroekonomia na kierunku Administracja

OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) dla przedmiotu Makro- i mikroekonomia na kierunku Administracja Dr hab. Maria Majewska Katedra Nauk Ekonomicznych Poznań, 1.10.2016 r. OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) dla przedmiotu Makro- i mikroekonomia na kierunku Administracja I. Informacje ogólne 1. Nazwa modułu

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Od autorów Przedmowa do wydania trzeciego E. Kwiatkowski

Spis treści. Od autorów Przedmowa do wydania trzeciego E. Kwiatkowski Spis treści Od autorów Przedmowa do wydania trzeciego E. Kwiatkowski CZĘŚĆ I. WPROWADZENIE DO EKONOMII Rozdział 1. Podstawowe pojęcia i przedmiot ekonomii S. Krajewski, R. Milewski 1.1. Czym się zajmuje

Bardziej szczegółowo

MECHANIZM RYNKOWY. dr Sylwia Machowska

MECHANIZM RYNKOWY. dr Sylwia Machowska MECHANIZM RYNKOWY dr Sylwia Machowska Plan wykładu Gospodarka rynkowa Mechanizm rynkowy Rynek Popyt, wielkość popytu, prawo popytu Podaż, wielkość podaży, prawo podaży Równowaga rynkowa Gospodarka Gospodarka

Bardziej szczegółowo

Mikroekonomia - Lista 11. Przygotować do zajęć: konkurencja doskonała, konkurencja monopolistyczna, oligopol, monopol pełny, duopol

Mikroekonomia - Lista 11. Przygotować do zajęć: konkurencja doskonała, konkurencja monopolistyczna, oligopol, monopol pełny, duopol Mikroekonomia - Lista 11 Przygotować do zajęć: konkurencja doskonała, konkurencja monopolistyczna, oligopol, monopol pełny, duopol Konkurencja doskonała 1. Model konkurencji doskonałej opiera się na następujących

Bardziej szczegółowo

5. Teoria Popytu. 5.1 Różne Rodzaje Konkurencji

5. Teoria Popytu. 5.1 Różne Rodzaje Konkurencji 5. Teoria Popytu. 5.1 Różne Rodzaje Konkurencji a. Konkurencja doskonała Producenci sprzedają nierozróżnialne towary, e.g. zboże pierwszej klasy. Zakładamy że jest dużo producentów, a żaden nie ma wpływu

Bardziej szczegółowo

MIKROEKONOMIA. mgr Maciej Szczepankiewicz. Katedra Nauk Ekonomicznych. semestr zimowy 2015/2016

MIKROEKONOMIA. mgr Maciej Szczepankiewicz. Katedra Nauk Ekonomicznych. semestr zimowy 2015/2016 MIKROEKONOMIA semestr zimowy 2015/2016 mgr Maciej Szczepankiewicz Katedra Nauk Ekonomicznych Kontakt E: maciej@szczepankiewicz.net Dyżury: Wtorek 12-13.30 nieparzyste 10.15-11.45 parzyste Środa 13.15-14.45

Bardziej szczegółowo

Krańcowa stopa substytucji. Linia ograniczenia budżetowego konsumenta. Zmiana położenia linii ograniczenia budżetowego

Krańcowa stopa substytucji. Linia ograniczenia budżetowego konsumenta. Zmiana położenia linii ograniczenia budżetowego 211-2-21 UŻTCZNOŚĆ CŁKOWIT I MRGINLN Krzywa obojętności konsumenta Mapa krzywych obojętności konsumenta UC UM Krzywa użyteczności całkowitej Krzywa użyteczności marginalnej C I 1 I 2 I 3 obro X obro X

Bardziej szczegółowo

Teoria wyboru konsumenta (model zachowań konsumenta) Gabriela Przesławska Uniwersytet Wrocławski Instytut Nauk Ekonomicznych Zakład Polityki

Teoria wyboru konsumenta (model zachowań konsumenta) Gabriela Przesławska Uniwersytet Wrocławski Instytut Nauk Ekonomicznych Zakład Polityki Teoria wyboru konsumenta (model zachowań konsumenta) Gabriela Przesławska Uniwersytet Wrocławski Instytut Nauk Ekonomicznych Zakład Polityki Gospodarczej Analiza postępowania konsumenta może być prowadzona

Bardziej szczegółowo

EKONOMIA. Wykaz podstawowych problemów do studiowania na seminarium doktoranckim rok akademicki 2017/2018

EKONOMIA. Wykaz podstawowych problemów do studiowania na seminarium doktoranckim rok akademicki 2017/2018 EkonomiaProgramDr2017 dr hab. Jerzy Cz. Ossowski Katedra Nauk Ekonomicznych Wydział Zarządzania i Ekonomii Politechnika Gdańska EKONOMIA Wykaz podstawowych problemów do studiowania na seminarium doktoranckim

Bardziej szczegółowo

ZAŁOŻENIA. STRONA POPYTOWA (ZAGREGOWANY POPYT P a ): OGÓLNA RÓWNOWAGA RYNKU. STRONA PODAŻOWA (ZAGREGOWANA PODAŻ S a )

ZAŁOŻENIA. STRONA POPYTOWA (ZAGREGOWANY POPYT P a ): OGÓLNA RÓWNOWAGA RYNKU. STRONA PODAŻOWA (ZAGREGOWANA PODAŻ S a ) przeciętny poziom cen MODEL ZAGREGOWANEGO POPYTU I ZAGREGOWANEJ PODAŻY ZAŁOŻENIA Dochód narodowy (Y) jest równy produktowi krajowemu brutto (PKB). Y = K + I + G Neoklasycyzm a keynesizm Badamy zależność

Bardziej szczegółowo

Janina Godłów-Legiędź

Janina Godłów-Legiędź Janina Godłów-Legiędź I. Mikroekonomia 1. Przedmiot ekonomii i pojęcia wstępne. Typy systemów ekonomicznych. 2. Rynki produktów. Popyt. Podaż. Cena. 3. Przedsiębiorstwo. 4. Teoria podziału. Rynki czynników

Bardziej szczegółowo

I = O s KLASYCZNA TEORIA RÓWNOWAGI PRAWO RYNKÓW J. B. SAYA WNIOSKI STOPA RÓWNOWAGI STOPA RÓWNOWAGI TEORIA REALNEJ STOPY PROCENTOWEJ

I = O s KLASYCZNA TEORIA RÓWNOWAGI PRAWO RYNKÓW J. B. SAYA WNIOSKI STOPA RÓWNOWAGI STOPA RÓWNOWAGI TEORIA REALNEJ STOPY PROCENTOWEJ realna stopa procentowa KLASYCZNA TEORIA RÓWNOWAGI PRAWO RYNKÓW J. B. SAYA koszty produkcji ponoszone przez producentów są jednocześnie wynagrodzeniem za czynniki produkcji (płaca, zysk, renta), a tym

Bardziej szczegółowo

Elastyczność popytu i podaży i jej zastosowanie

Elastyczność popytu i podaży i jej zastosowanie Elastyczność popytu i podaży i jej zastosowanie Dr inż. Anna Kowalska-Pyzalska Katedra Badań Operacyjnych, Finansów i Zastosowań Informatyki Presentation is based on: http://www.swlearning.com/economics/mankiw/mankiw3e/powerpoint_micro.html

Bardziej szczegółowo

RÓWNOWAGA RYNKOWA WARTOŚĆ WARTOŚĆ WARTOŚĆ WYMIENNA CENA FUNKCJE CEN

RÓWNOWAGA RYNKOWA WARTOŚĆ WARTOŚĆ WARTOŚĆ WYMIENNA CENA FUNKCJE CEN RÓWNOWAGA RYNKOWA WARTOŚĆ UŻYTKOWA zdolność do zaspokojenia jakiejś potrzeby WYMINNA proporcja w jakiej dany towar jest wymieniany na inny WARTOŚĆ WYMINNA WARTOŚĆ Szkoła klasyczna - D. Ricardo, A. Smith

Bardziej szczegółowo

Wykład 16: Determinanty kursu walutowego w krótkim i długim okresie. Gabriela Grotkowska

Wykład 16: Determinanty kursu walutowego w krótkim i długim okresie. Gabriela Grotkowska Międzynarodowe Stosunki konomiczne Makroekonomia gospodarki otwartej i finanse miedzynarodowe Wykład 16: Determinanty kursu walutowego w krótkim i długim okresie Gabriela Grotkowska Plan wykładu 16 Kurs

Bardziej szczegółowo

Ekonomia. Wykład dla studentów WPiA. Wykład 2: Popyt, podaż i cena równowagi. Elastyczności popytu

Ekonomia. Wykład dla studentów WPiA. Wykład 2: Popyt, podaż i cena równowagi. Elastyczności popytu Ekonomia Wykład dla studentów WPiA Wykład 2: Popyt, podaż i cena równowagi. Elastyczności popytu wa kluczowe słowa: popyt i podaż Popyt to ilość dobra, jaką nabywcy są gotowi kupić zależnie od poziomu

Bardziej szczegółowo

Determinanty kursu walutowego w krótkim i długim okresie

Determinanty kursu walutowego w krótkim i długim okresie Determinanty kursu walutowego w krótkim i długim okresie Wykład 10 z Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych, C UW Copyright 2006 Pearson Addison-Wesley & Gabriela Grotkowska 2 Wykład 10 Kurs walutowy

Bardziej szczegółowo

Ekonomia rozwoju wykład 7 Rola instytucji w rozwoju ekonomicznym. Prawa własności, ryzyka ekonomiczne, polityczne i

Ekonomia rozwoju wykład 7 Rola instytucji w rozwoju ekonomicznym. Prawa własności, ryzyka ekonomiczne, polityczne i Ekonomia rozwoju wykład 7 Rola instytucji w rozwoju ekonomicznym. Prawa własności, ryzyka ekonomiczne, polityczne i prawne. dr Piotr Białowolski Katedra Ekonomii I http://www.e-sgh.pl/piotr_bialowolski/er

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 1 Wykład 12: Naturalna stopa bezrobocia i krzywa AS

Makroekonomia 1 Wykład 12: Naturalna stopa bezrobocia i krzywa AS Makroekonomia 1 Wykład 12: Naturalna stopa bezrobocia i krzywa AS Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego NATURALNA STOPA BEZROBOCIA Naturalna stopa bezrobocia Ponieważ

Bardziej szczegółowo

I. Podstawowe pojęcia ekonomiczne. /6 godzin /

I. Podstawowe pojęcia ekonomiczne. /6 godzin / PROPOZYCJA ROZKŁADU MATERIAŁU NAUCZANIA PRZEDMIOTU PODSTAWY EKONOMII dla zawodu: technik ekonomista-23,02,/mf/1991.08.09 liceum ekonomiczne, wszystkie specjalności, klasa I, semestr pierwszy I. Podstawowe

Bardziej szczegółowo

Podstawy Przedsiębiorczości. Istota funkcjonowania gospodarki rynkowej - powtórka

Podstawy Przedsiębiorczości. Istota funkcjonowania gospodarki rynkowej - powtórka Podstawy Przedsiębiorczości Istota funkcjonowania gospodarki rynkowej - powtórka Tematy 1. Gospodarka rynkowa. Podmioty gospodarki 2. Rynek w gospodarce 3. Popyt, podaż i cena 4. Gospodarstwa domowe 5.

Bardziej szczegółowo

Spis treści (skrócony)

Spis treści (skrócony) Spis treści (skrócony) WSTĘP Rozdział 1. SPOŁECZNY PROCES GOSPODAROWANIA A EKONOMIA (Jerzy Wilkin) 1.1. Potrzeby człowieka i moŝliwości ich zaspokajania 1.2. Gospodarowanie, ekonomizacja działań ludzkich

Bardziej szczegółowo

Determinanty dochody narodowego. Analiza krótkookresowa

Determinanty dochody narodowego. Analiza krótkookresowa Determinanty dochody narodowego. Analiza krótkookresowa Ujęcie popytowe Według Keynesa, dosyć częstą sytuacją w gospodarce rynkowej jest niepełne wykorzystanie czynników produkcji. W związku z tym produkcja

Bardziej szczegółowo

Wzrost gospodarczy definicje

Wzrost gospodarczy definicje Wzrost gospodarczy Wzrost gospodarczy definicje Przez wzrost gospodarczy rozumiemy proces powiększania podstawowych wielkości makroekonomicznych w gospodarce, a w szczególności proces powiększania produkcji

Bardziej szczegółowo

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE. Katedra Ekonomii, Inwestycji i Nieruchomości Osoba sporządzająca

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE. Katedra Ekonomii, Inwestycji i Nieruchomości Osoba sporządzająca Politechnika Częstochowska, Wydział Zarządzania PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Nazwa przedmiotu Mikroekonomia E Kierunek Logistyka studia inżynierskie Forma studiów niestacjonarne Poziom kwalifikacji I stopnia

Bardziej szczegółowo

88. Czysta stopa procentowa. 89. Rynkowa (nominalna) stopa procentowa. 90. Efektywna stopa procentowa. 91. Oprocentowanie składane. 92.

88. Czysta stopa procentowa. 89. Rynkowa (nominalna) stopa procentowa. 90. Efektywna stopa procentowa. 91. Oprocentowanie składane. 92. 34 Podstawowe pojęcia i zagadnienia mikroekonomii 88. zysta stopa procentowa zysta stopa procentowa jest teoretyczną ceną pieniądza, która ukształtowałaby się na rynku pod wpływem oddziaływania popytu

Bardziej szczegółowo

Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć

Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć Nazwa modułu: Ekonomia Rok akademicki: 2014/2015 Kod: BGE-3-605-s Punkty ECTS: 6 Wydział: Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Kierunek: Geologia Specjalność: - Poziom studiów: Studia III stopnia Forma

Bardziej szczegółowo

Podstawy ekonomii ELASTYCZNOŚCI W EKONOMII

Podstawy ekonomii ELASTYCZNOŚCI W EKONOMII Podstawy ekonomii ELASTYCZNOŚCI W EKONOMII Elastyczność krzyŝowa popytu Elastyczność dochodowa popytu Opracowanie: dr Tomasz Taraszkiewicz Elastyczność krzyŝowa popytu Elastyczność krzyŝowa popytu Elastyczność

Bardziej szczegółowo

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS PRZEDMIOTU. Obowiązuje od roku akademickiego: 2010/2011

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS PRZEDMIOTU. Obowiązuje od roku akademickiego: 2010/2011 PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS PRZEDMIOTU Obowiązuje od roku akademickiego: 2010/2011 Instytut Ekonomiczny Kierunek studiów: Ekonomia Kod kierunku: 04.9 Specjalność: brak 1. PRZEDMIOT

Bardziej szczegółowo

ZAGADNIENIA I WYMAGANIA DLA UCZNIÓW KL.I LO PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ SEMESTR I /II

ZAGADNIENIA I WYMAGANIA DLA UCZNIÓW KL.I LO PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ SEMESTR I /II ZAGADNIENIA I WYMAGANIA DLA UCZNIÓW KL.I LO PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ SEMESTR I /II SEMESTR I l.p Zagadnienia. 1. Kim jest osoba przedsiębiorcza? Typy osobowości Wymagania dla ucznia wyjaśnia, czym jest przedsiębiorczość

Bardziej szczegółowo

OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) dla przedmiotu Wstęp do ekonomii i przedsiębiorczości na kierunku Prawo

OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) dla przedmiotu Wstęp do ekonomii i przedsiębiorczości na kierunku Prawo Dr hab. Maria Majewska Katedra Nauk Ekonomicznych Poznań, 1.10.2015 r. OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) dla przedmiotu Wstęp do ekonomii i przedsiębiorczości na kierunku Prawo I. Informacje ogólne 1.

Bardziej szczegółowo

Międzynarodowe stosunki gospodarcze Wykład XII. Bilans płatniczy

Międzynarodowe stosunki gospodarcze Wykład XII. Bilans płatniczy Międzynarodowe stosunki gospodarcze Wykład XII Bilans płatniczy Tomasz Białowąs bialowas@hektor.umcs.lublin.pl Katedra Gospodarki Światowej i Integracji Europejskiej http://msg.umcs.lublin.pl/ Pojęcie

Bardziej szczegółowo

MODEL KONKURENCJI DOSKONAŁEJ.

MODEL KONKURENCJI DOSKONAŁEJ. Wykład 4 Konkurencja doskonała i monopol 1 MODEL KONKURENCJI DOSKONAŁEJ. EFEKTYWNOŚĆ RYNKU. MONOPOL CZYSTY. KONKURENCJA MONOPOLISTYCZNA. 1. MODEL KONKURENCJI DOSKONAŁEJ W modelu konkurencji doskonałej

Bardziej szczegółowo

Analiza popytu i podaży

Analiza popytu i podaży Analiza popytu i podaży Dr inż. Anna Kowalska-Pyzalska Katedra Badań Operacyjnych, Finansów i Zastosowań Informatyki Wydział Informatyki i Zarządzania Prezentacja oparta na materiałach z: http://www.swlearning.com/economics/mankiw/mankiw3e/powerpoint_micro.html

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 1 Wykład 5: Klasyczny model gospodarki zamkniętej

Makroekonomia 1 Wykład 5: Klasyczny model gospodarki zamkniętej Makroekonomia 1 Wykład 5: Klasyczny model gospodarki zamkniętej Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego PKB jako miara dobrobytu Produkcja w gospodarce Mierzyć już umiemy,

Bardziej szczegółowo

ELASTYCZNOŚĆ POPYT SZTYWNY DOCHODOWA ELASTYCZNOŚC POPYTU POPYT DOSKONALE ELASTYCZNY. e p P

ELASTYCZNOŚĆ POPYT SZTYWNY DOCHODOWA ELASTYCZNOŚC POPYTU POPYT DOSKONALE ELASTYCZNY. e p P Cena LASTYCZNOŚĆ Informuje o wielkości zmiany jednej wielkości w reakcji na zmianę innej wielkości Współczynnik elastyczności cenowej popytu informuje o sile reakcji konsumenta na zmieniającą się cenę

Bardziej szczegółowo

Dr Łukasz Goczek. Uniwersytet Warszawski

Dr Łukasz Goczek. Uniwersytet Warszawski Dr Łukasz Goczek Uniwersytet Warszawski Wpływ podatków na podaż i popyt Co decyduje, kto naprawdę ponosi ciężar podatku Koszty i korzyści wynikające z podatków i dlaczego podatki nakładają koszt, który

Bardziej szczegółowo

OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) dla przedmiotu Mikro- i makroekonomia na kierunku Administracja

OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) dla przedmiotu Mikro- i makroekonomia na kierunku Administracja OPISU MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS) dla przedmiotu Mikro- i makroekonomia na kierunku Administracja I. Informacje ogólne 1. Nazwa modułu : Mikro-i makroekonomia 2. Kod modułu : MME (10-MME-a1-s; 10-MME-a1-ns)

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 1 Wykład 5: Model klasyczny gospodarki (dla przypadku gospodarki zamkniętej)

Makroekonomia 1 Wykład 5: Model klasyczny gospodarki (dla przypadku gospodarki zamkniętej) Makroekonomia 1 Wykład 5: Model klasyczny gospodarki (dla przypadku gospodarki zamkniętej) Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego PKB jako miara dobrobytu Produkcja w gospodarce

Bardziej szczegółowo

niestacjonarne IZ2106 Liczba godzin Wykład Ćwiczenia Laboratorium Projekt Seminarium Studia stacjonarne 30 0 0 0 0 Studia niestacjonarne 24 0 0 0 0

niestacjonarne IZ2106 Liczba godzin Wykład Ćwiczenia Laboratorium Projekt Seminarium Studia stacjonarne 30 0 0 0 0 Studia niestacjonarne 24 0 0 0 0 1. Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Kod kursu Ekonomia stacjonarne ID1106 niestacjonarne IZ2106 Liczba godzin Wykład Ćwiczenia Laboratorium Projekt Seminarium Studia stacjonarne 0 0 0 0 0 Studia niestacjonarne

Bardziej szczegółowo

Przedsiębiorstwo- samodzielna, samofinansująca się jednostka organizacyjna prowadząca działalność gospodarczą.

Przedsiębiorstwo- samodzielna, samofinansująca się jednostka organizacyjna prowadząca działalność gospodarczą. Przedsiębiorstwo- samodzielna, samofinansująca się jednostka organizacyjna prowadząca działalność gospodarczą. Przedsiębiorca- osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna nie będąca osobą prawną,

Bardziej szczegółowo

Makroekonomia 1 Wykład 6: Model klasyczny gospodarki otwartej

Makroekonomia 1 Wykład 6: Model klasyczny gospodarki otwartej Makroekonomia 1 Wykład 6: Model klasyczny gospodarki otwartej Gabriela Grotkowska Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Plan wykładu Mała gospodarka otwarta Co znaczy mała gospodarka? Co

Bardziej szczegółowo

Handel międzynarodowy teoria, korzyści, ograniczenia. Jerzy Wilkin Wprowadzenie do ekonomii WNE UW

Handel międzynarodowy teoria, korzyści, ograniczenia. Jerzy Wilkin Wprowadzenie do ekonomii WNE UW Handel międzynarodowy teoria, korzyści, ograniczenia Jerzy Wilkin Wprowadzenie do ekonomii WNE UW Struktura wykładu Dlaczego istnieje handel międzynarodowy? Funkcja produkcji i możliwości produkcyjne gospodarki;

Bardziej szczegółowo

Instytut Ekonomii MIKROEKONOMIA. prof. Tomasz Bernat

Instytut Ekonomii MIKROEKONOMIA. prof. Tomasz Bernat MIKROEKONOMIA prof. Tomasz Bernat Prowadzący Dr hab. Tomasz Bernat profesor US Konsultacje: Wydział Nauk Ekonomicznych i Zarządzania, Instytut Ekonomii, Katedra Mikroekonomii Ul. Mickiewicza 64 Pokój 430

Bardziej szczegółowo

Informacja i decyzje w ekonomii

Informacja i decyzje w ekonomii Informacja i decyzje w ekonomii Prof. Tomasz Bernat tomasz.bernat@usz.edu.pl Krótko o programie Informacja i decyzje w ekonomii miejsce i zastosowanie w teorii Ryzyko, niepewność i informacja w podejmowaniu

Bardziej szczegółowo

Podstawy ekonomii TEORIA POPYTU TEORIA PODAśY

Podstawy ekonomii TEORIA POPYTU TEORIA PODAśY Podstawy ekonomii TEORIA POPYTU TEORIA PODAśY Opracowanie: dr Tomasz Taraszkiewicz Teoria popytu Teoria popytu Wielkość popytu zgłaszane zapotrzebowanie na określony towar przy danej jego cenie w określonym

Bardziej szczegółowo

Cena jak ją zdefiniować?

Cena jak ją zdefiniować? Akademia Młodego Ekonomisty Kształtowanie się cen Dlaczego ceny się zmieniają? dr Jacek Jastrzębski Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 25 października 2012 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL

Bardziej szczegółowo

RÓWNOWAGA RYNKOWA PROCES GOSPODAROWANIA WYMIANA WŁASNOŚĆ WARTOŚĆ WARTOŚĆ WYMIENNA

RÓWNOWAGA RYNKOWA PROCES GOSPODAROWANIA WYMIANA WŁASNOŚĆ WARTOŚĆ WARTOŚĆ WYMIENNA RÓWNOWAGA RYNKOWA PROCS GOSPODAROWANIA PRODUKCJA PODZIAŁ KONSUMPCJA WYMIANA WYMIANA dobrowolne przekazywanie przez właściciela dobra lub usługi, w zamian za inne dobra lub usługi. Forma: towar za towar

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do ekonomii KONSPEKT

Wprowadzenie do ekonomii KONSPEKT Wprowadzenie do ekonomii KONSPEKT Literatura: 1. M. Rekowski: Mikroekonomia. Poznań 2005 2. Podstawy Ekonomii. Pod red. R. Milewskiego, PWN, Warszawa 2002 3. P.A. Samuelson, W.D. Nordhaus: Ekonomia. Tom

Bardziej szczegółowo

2010 W. W. Norton & Company, Inc. Popyt

2010 W. W. Norton & Company, Inc. Popyt 2010 W. W. Norton & Company, Inc. Popyt Własności Funkcji Popytu Statyka porównawcza funkcji popytu pokazuje jak zmienia się funkcja popytu x 1 *(p 1,p 2,y) i x 2 *(p 1,p 2,y) gdy zmianie ulegają ceny

Bardziej szczegółowo