1. Pejzaż w malarstwie polskim XIX wieku

Transkrypt

1 1. Pejzaż w malarstwie polskim XIX wieku Uczeń powinien: Cele lekcji 1. a) Wiadomości przyporządkować artystę do kierunku, przyporządkować dzieła autorom, łączyć prezentowane dzieła z miejscem, w którym się znajdują, zdefiniować pojęcia: akwarela, weduta, nokturn, pejzaż romantyczny, pejzaż włoski, pejzaż tatrzański. Uczeń potrafi: 2. b) Umiejętności rozpoznać w dziele sztuki temat i określić jego źródło ikonograficzne, przypisać technikę plastyczną twórcom, którzy się w niej specjalizowali, zidentyfikować wybrane dzieła na podstawie charakterystycznych środków warsztatowych i formalnych, rozpoznać artystę w oparciu o charakterystykę jego twórczości, wyjaśnić związki i różnice między epokami oraz kierunkami artystycznymi, dostrzec i określić zależność dzieła sztuki od jego funkcji i środowiska powstania, opisać dzieło sztuki pod względem formy i treści, opisać fakty i zjawiska, które miały wpływ na formę dzieła, wskazać elementy formalne w malarstwie pejzażowym: kompozycję, kolor, światłocień i perspektywę, wykazać różnice i podobieństwa między dziełami sztuki powstałymi w różnych epokach, zinterpretować podstawowe tematy i treści dzieła sztuki, opisać fakty i zjawiska, które miały wpływ na formę dzieła, wykazać zależność między miejscem powstania dzieła, sytuacją społeczno polityczną, kręgiem artystycznym a kształtem dzieła, podać fakty z życia artystów mające wpływ na cechy charakterystyczne ich twórczości, określić znaczenie i rolę dzieł dla przemian w sztuce, sformułować wnioski na temat wartości artystycznej dzieł.

2 2. 2. Metoda i forma pracy Prezentacja multimedialna, pogadanka, praca w grupach Środki dydaktyczne Prezentacja multimedialna, podręcznik, tablice z reprodukcjami Przebieg lekcji 1. a) Faza przygotowawcza Nauczyciel z uczniami powtarza podstawowe wiadomości na temat rozwoju malarstwa pejzażowego (twórcy, rodzaje dzieł). Odwołuje się do wiedzy uczniów na temat wydarzeń historycznych (walka narodowowyzwoleńcza Polaków w XIX wieku, walka z rusyfikacją i germanizacją o zachowanie tożsamości narodowej), które wpłynęły na pojawienie się tego tematu w malarstwie polskim XIX wieku oraz wyjaśnia pojęcia: akwarela, weduta, nokturn, pejzaż romantyczny, pejzaż włoski, pejzaż tatrzański. 2. b) Faza realizacyjna Uczniowie śledzą tok prezentacji multimedialnej Pejzaż w malarstwie polskim XIX wieku, wykonują notatki. Grupy otrzymują tablice z reprodukcjami, wyszukują przykłady pejzażu, grupują je zgodnie z danymi twórcy oraz zgodnie z kierunkiem artystycznym, do którego należał malarz, ustalają elementy formalne w dziełach malarskich (określają temat, elementy kompozycyjne, kolor, światłocień i perspektywę). Odwołując się do wiedzy uzyskanej z prezentacji multimedialnej, określają charakterystyczne cechy twórczości poszczególnych malarzy. Ustalają, w jakich muzeach znajdują się analizowane przykłady pejzażu. 3. c) Faza podsumowująca Poszczególne grupy uczniów prezentują wyniki swoich prac i sporządzają notatki. Ustalają, w jaki sposób w poszczególnych epokach artystycznych XIX wieku realizowano temat pejzażu. Określają, którzy twórcy specjalizowali się w tym temacie i dlaczego. Wskazują na rolę malarstwa pejzażowego w rozwoju malarstwa polskiego. Na koniec zajęć uczniowie otrzymują test sprawdzający celem wypełnienia go jako pracy domowej (załącznik 1) Bibliografia 1. Micke-Broniarek E., Mistrzowie pejzażu XIX wieku, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2005, 2. Osińska B., Sztuka i czas. Od klasycyzmu do współczesności, WSiP, Warszawa Stopczyk S., Realizm. Malarstwo polskie, Wydawnictwo Arkady, Warszawa Zieliński J.A., Stasiak J., Świat sztuki. Podręcznik dla klas 1-3 gimnazjum, WSiP, Warszawa Źródła ilustracji: (Witold Raczunas) (zadanie II, E) (Witold Raczunas) (zadanie II, D)

3 (Witold Raczunas) (zadanie II, C) (Witold Raczunas) (zadanie II, B) (Witold Raczunas) (zadanie II, A) załącznik Załączniki 1. a) Karta pracy ucznia I. Wskaż prawidłową odpowiedź: 1. Pejzażysta Julian Fałat nie używał techniki: a) akwareli b) oleju c) pasteli 2. Pejzaż tatrzański nie pojawia się w twórczości: a) Wojciecha Gersona b) Józefa Chełmońskiego c) Stanisława Witkiewicza 3. Krajobraz Wileńszczyzny malował: a) Leon Wyczółkowski b) Władysław Podkowiński c) Ferdynand Ruszczyc 4. Pejzażem ukraińskim nie fascynował się: a) Józef Pankiewicz b) Leon Wyczółkowski c) Józef Chełmoński 5. Nokturny, czyli tajemnicze i zagadkowe wizje przyrody zatopionej w mroku, oświetlonej jedynie bladym światłem księżyca, wykonywał: a) Józef Szermentowski b) Józef Chełmoński c) Józef Pankiewicz 6. Maksymilian Gierymski, Władysław Podkowiński, Józef Pankiewicz w swojej twórczości poświęcili wiele uwagi pejzażowi miejskiemu: a) Wilna b) Warszawy c) Krakowa

4 7. Odpoczynek oracza Józefa Szermentowskiego powstał we Francji, kiedy artysta powodowany tęsknotą malował utrwalone we wspomnieniach widoki rodzinnej: a) Rzeszowszczyzny b) Wileńszczyzny c) Kielecczyzny 8. Fascynacja społecznością żydowską cechuje twórczość: a) Maksymiliana Gierymskiego b) Aleksandra Gierymskiego c) Wojciecha Weissa 9. Widoki Krakowa nie pojawiają się w twórczości: a) Jana Stanisławskiego b) Władysława Ślewińskiego c) Stanisława Wyspiańskiego 10. Czołowym huculistą, autorem monumentalnego dzieła Pogrzeb huculski, oddającego koloryt kultury tej społeczności, jest: a) Włodzimierz Tetmajer b) Kazimierz Sichulski c) Fryderyk Pautsch II. Na podstawie reprodukcji podaj: (a) nazwisko malarza, (b) tytuł obrazu: A (a)... B C

5 D E Karta odpowiedzi I. 2. b) Notatki dla nauczyciela 1. Pejzażysta Julian Fałat nie używał techniki: a) akwareli b) oleju c) pasteli 2. Pejzaż tatrzański nie pojawia się w twórczości: a) Wojciecha Gersona b) Józefa Chełmońskiego c) Stanisława Witkiewicza 3. Krajobraz Wileńszczyzny malował: a) Leon Wyczółkowski b) Władysław Podkowiński c) Ferdynand Ruszczyc 4. Pejzażem ukraińskim nie fascynował się: a) Józef Pankiewicz b) Leon Wyczółkowski c) Józef Chełmoński 5. Nokturny, czyli tajemnicze i zagadkowe wizje przyrody zatopionej w mroku, oświetlonej jedynie bladym światłem księżyca, wykonywał: a) Józef Szermentowski b) Józef Chełmoński c) Józef Pankiewicz 6. Maksymilian Gierymski, Władysław Podkowiński, Józef Pankiewicz w swojej

6 twórczości poświęcili wiele uwagi pejzażowi miejskiemu: a) Wilna b) Warszawy c) Krakowa 7. Odpoczynek oracza Józefa Szermentowskiego powstał we Francji, kiedy artysta powodowany tęsknotą malował utrwalone we wspomnieniach widoki rodzinnej: a) Rzeszowszczyzny b) Wileńszczyzny c) Kielecczyzny 8. Fascynacja społecznością żydowską cechuje twórczość: a) Maksymiliana Gierymskiego b) Aleksandra Gierymskiego c) Wojciecha Weissa 9. Widoki Krakowa nie pojawiają się w twórczości: a) Jana Stanisławskiego b) Władysława Ślewińskiego c) Stanisława Wyspiańskiego 10. Czołowym huculistą, autorem monumentalnego dzieła Pogrzeb huculski, oddającego koloryt kultury tej społeczności, jest: a) Włodzimierz Tetmajer b) Kazimierz Sichulski c) Fryderyk Pautsch II. A. Józef Pankiewicz Nokturn. Łabędzie w Ogrodzie Saskim w Warszawie nocą B. Leon Wyczółkowski Druid skamieniały C. Józef Chełmoński Kuropatwy na śniegu D. Władysław Podkowiński Krajobraz z Sobótki E. Ferdynand Ruszczyc Ziemia Czas trwania lekcji 45 minut ewentualnie 2 x 45 minut Uwagi do scenariusza Scenariusz może być realizowany zarówno na poziomie gimnazjalnym, jak i w liceum ogólnokształcącym (ewentualnie liceum plastycznym). Na poziomie licealnym praca

7 zespołowa winna być rozbudowana do analizy zagadnień bardziej szczegółowych (temat prac, paleta barwna, symbolika).