PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA. z języka polskiego. w Gimnazjum w Starym Mieście (2016/2017)

Transkrypt

1 PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA z języka polskiego w Gimnazjum w Starym Mieście (2016/2017) oprac. Katarzyna Roszak-Markowska

2 I. Informacje ogólne na temat zasad oceniania z języka polskiego w Gimnazjum w Starym Mieście 1. Przedmiotowe Zasady Oceniania opracowano na podstawie następujących dokumentów: a) Ustawy o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.), b) Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 czerwca 2015 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz.U poz. 843) c) Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. Nr 4, poz. 17, z późn. zm.) d) Programów nauczania języka polskiego: Świat w słowach i obrazach II (WSiP), Słowa na czasie (Nowa Era). e) WZO Gimnazjum w Starym Mieście. 2. Ocena służy klasyfikowaniu uczniów, ale także pełni rolę informacyjną i motywacyjną, dzięki czemu ma wspierać proces uczenia się młodzieży. 3. Stosuje się ocenianie sumujące (podsumowujące pracę ucznia, czyli określające na ile opanował on dane zagadnienie) oraz elementy oceniania kształtującego (OK), według którego ustalanie kryteriów oceniania wskazywanie na to, co jest najważniejsze i na co uczniowie powinni zwrócić szczególną uwagę jest jedną z najważniejszych kwestii podczas złożonego procesu, jakim jest ocenianie. Podstawą oceny kształtującej jest informacja zwrotna uwzględniająca to, co uczeń zrobił dobrze, co i jak powinien poprawić oraz zawierająca wskazówki do dalszej pracy. Ma ona formę komentarza do pracy ucznia. 4. Dokument dotyczy wszystkich klas gimnazjum, z tym że poszczególne umiejętności, sposoby ich oceniania i kryteria wymagań 5. na poszczególne oceny zostały opracowane dla każdego poziomu osobno. Treści przeznaczone dla klas I oznaczono kolorem pomarańczowym, dla klas II kolorem niebieskim, a dla klas III żółtym. 6. Kryteria oceniania krótkich i dłuższych form wypowiedzi zostały zestawione na końcu PZO, bez podziału na poszczególne klasy. Dłuższe formy wypowiedzi mogą być oceniane wg kryteriów oceniania holistycznego (zob. str ). II. Cele kształcenia (wymagania ogólne zawarte w podstawie programowej języka polskiego na III etapie edukacyjnym) 1. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych nich informacji. 2. Analiza i interpretacja tekstów kultury. 3. Tworzenie wypowiedzi. III. Treści nauczania wymagania szczegółowe 1. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji a) czytanie i słuchanie, b) samokształcenie i docieranie do informacji, c) świadomość językowa. 2. Analiza i interpretacja tekstów kultury. Uczeń zna teksty literackie i inne teksty kultury wskazane przez nauczyciela a) wstępne rozpoznanie, b) analiza, c) interpretacja, 2

3 d) wartości i wartościowanie. 3. Tworzenie wypowiedzi a) mówienie i pisanie, b) świadomość językowa. 4. Teksty kultury - teksty poznawane w całości, nie mniej niż 5 pozycji książkowych w roku szkolnym oraz wybrane przez nauczyciela teksty o mniejszej objętości, przy czym nie można pominąć autorów i dzieł: a) J. Kochanowski wybrane fraszki, Treny (V,VII,VIII), b) A. Fredro Zemsta, c) I. Krasicki wybrane bajki, d) A. Mickiewicz Dziady cz. II, e) H. Sienkiewicz wybrana powieść historyczna (np. Krzyżacy). IV. Kompetencje oceniane na języku polskim w gimnazjum 1. Czytanie różnych tekstów kultury (sprawdzenie stopnia rozumienia czytanego tekstu oraz posługiwanie się terminami z teorii literatury i nauki o języku), 2. Technika głośnego czytania, 3. Tworzenie własnego tekstu (redagowanie określonych form wypowiedzi) podczas lekcji oraz w ramach pracy domowej i pracy klasowej, 4. Mówienie (np. odpowiedź ustna z zakresu trzech ostatnich lekcji, opowiadanie twórcze i odtwórcze, przemówienie), 5. Znajomość i przestrzeganie zasad ortografii i interpunkcji (sprawdziany ortograficzne/dyktanda), 6. Znajomość treści i problematyki lektur szkolnych, 7. Znajomość zagadnień z zakresu nauki o języku, 8. Recytacja utworów poetyckich lub prozy, 9. Plastyczne konkretyzacje utworów literackich, 10. Wykonanie projektów (wg zasad OK), 11. Realizacja zadań w grupie, 12. Przygotowanie i udział w inscenizacji, 13. Samokształcenie. V. Inne formy aktywności podlegające ocenie: 1. Udział w konkursach przedmiotowych, 2. Inwencja twórcza (np. własna twórczość literacka, inicjowanie wydarzeń kulturalnych), 3. Przygotowywanie się do zajęć, aktywność na lekcji, 4. Opracowanie zadań dodatkowych, 5. Wystąpienia na forum klasy i szkoły. 6. Pomoc nauczycielowi w przygotowaniu zajęć (np. wystąpienie w roli asystenta nauczyciela), 3

4 7. Warsztat pracy ucznia: zeszyty przedmiotowe, ćwiczenia, karty pracy i inne według uznania ucznia (np. segregatory), 8. Aktywny udział w życiu kulturalnym regionu, kraju (na podstawie samodzielnie prowadzonych dziennika lub kroniki). VI. Formy (sposoby) sprawdzania wiedzy i umiejętności uczniów: 1. Testy diagnozujące wiedzę i umiejętności na rozpoczęcie nauki w klasie pierwszej i na zakończenie nauki w klasie pierwszej. 2. Egzaminy próbne. 3. Prace klasowe, czyli kontrolne prace pisemne, obejmujące dowolny zakres treści, przeprowadzane z całą klasą i trwające minimum jedną godzinę lekcyjną, 4. Kartkówki (obejmujące zakres z 3 ostatnich lekcji, niezapowiedziane), 5. Dyktanda, 6. Prace domowe (ustne i pisemne), 7. Wypowiedzi ustne na lekcji, 8. Wypowiedzi pisemne redagowane podczas zajęć, 9. Prezentacje uczniowskie, 10. Samoocena i ocena koleżeńska. VII. Zasady obowiązujące na lekcjach języka polskiego: 1. Uczeń ma obowiązek być przygotowanym na każdą lekcję (powinien mieć zeszyt przedmiotowy, odrobioną pracę domową (również w formie ustnej), ćwiczenia, podręcznik (jeśli nauczyciel poprosi, również karty pracy), przybory do pisania, klej, nożyczki). 2. Uczeń ma prawo 2 razy w semestrze zgłosić nieprzygotowanie do lekcji bez podawania przyczyny. 3. Ponadto uczeń może zgłosić nieprzygotowanie do lekcji z ważnych przyczyn losowych. 4. Nauczyciel jest zobowiązany do przedstawienia uczniom na każdych zajęciach celów ogólnych lekcji (w formie zrozumiałej dla gimnazjalistów) oraz do formułowania celów do poszczególnych etapów zajęć. 5. Nauczyciel ma obowiązek przedstawić uczniom kryteria oceniania, czyli to, co będzie brał pod uwagę przy ocenie pracy gimnazjalisty. 6. Nauczyciel sprawdza pod koniec lekcji, czy uczniowie osiągnęli zamierzony cel. Dokonuje wspólnie z uczniami podsumowania zajęć. 7. Uczeń ma obowiązek przystąpienia do pracy klasowej w terminie wyznaczonym przez nauczyciela. 8. Nauczyciel jest zobowiązany do udzielania uczniowi i rodzicom informacji zwrotnej, zawierającej informację o tym, co uczeń zrobił dobrze, co i jak powinien poprawić oraz wskazówki dla ucznia do dalszej pracy. 9. Informacja zwrotna może mieć formę pisemną lub ustną, z zastrzeżeniem, że prace klasowe i testy diagnozujące muszą zawierać informację zwrotną w formie pisemnej. 10. Prace klasowe powinny być zapowiadane z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem. Nauczyciel przekazuje uczniom zakres materiału. 11. Uczeń, który nie uczestniczył w pisemnym sprawdzeniu wiedzy i umiejętności (lub w którejś z innych obowiązujących procedur oceniania), ma obowiązek poddania się tej formie sprawdzania jego osiągnięć w trybie określonym przez nauczyciela. 12. W sytuacji nieprzystąpienia przez ucznia do ustalonej procedury oceniania nauczyciel ma prawo w trybie dowolnym (np. w formie odpowiedzi ustnej) sprawdzić, czy uczeń opanował dane treści nauczania. 4

5 13. Uczeń ma prawo do jednokrotnej próby poprawienia każdej oceny z pracy klasowej i kartkówki w trybie uzgodnionym z nauczycielem, jednak w przypadku pracy klasowej nie później niż w ciągu dwóch tygodni od daty jej wystawienia, a w przypadku kartkówki nie później niż w ciągu tygodnia. 14. Poprawiona ocena odnotowana jest w dzienniku obok poprawianej, oddzielona od niej znakiem /, przy czym nauczyciel uznaje obie. Nie wpisuje się jedynie takiej samej noty. 15. Oceny z prac klasowych wpisywane są do dziennika lekcyjnego kolorem czerwonym. 16. Sprawdzanie i ocenianie prac klasowych nie trwa dłużej niż 14 dni, a kartkówek 7 dni. 17. W razie stwierdzenia niesamodzielności pracy podczas prac klasowych, kartkówek i innych zadań wykonywanych indywidualnie uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną, którą ma prawo poprawić w trybie uzgodnionym z nauczycielem. 18. Nauczyciel w porozumieniu z oddziałem klasowym może przeprowadzić raz w półroczu pracę klasową pisaną w parach lub w grupach. Waga oceny za pracę klasową, o której mowa, jest taka sama jak za pracę pisaną indywidualnie. Ewentualna poprawa oceny odbywa się w tych samych parach/grupach, zgodnie z zapisami w punktach 13. i 14., chyba że ktoś z pary/grupy zdecyduje się na poprawę indywidualną. 19. Praca klasowa pisana w parach/grupach może być oceniana indywidualnie, jeśli uczniowie tak wcześniej zadecydują i będą pisali wspólnie, ale każdy na odrębnej kartce. 20. W trakcie lekcji uczeń ma wyłączony lub wyciszony telefon komórkowy. 21. Praca domowa powinna być wykonana samodzielnie przez ucznia, a forma i treść zadań powinny być dostosowane przez nauczyciela do możliwości każdego gimnazjalisty. 22. Za zadanie domowe opracowane niesamodzielnie lub skopiowane uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną i ma obowiązek przedstawić samodzielnie wykonaną pracę w czasie ustalonym z nauczycielem. 23. Uczeń ma obowiązek uzupełnienia notatek (także zadań domowych) za czas swojej nieobecności w czasie ustalonym z nauczycielem. 24. Uczeń, który przygotowuje się do konkursów przedmiotowych, może być zwolniony z odpytywania, pisania prac klasowych, kartkówek, odrabiania prac domowych itd. na czas uzgodniony z nauczycielem. VIII. Ocenianie bieżące na lekcjach języka polskiego: A) Ocenianie sumujące z el. oceniania kształtującego 1. Oceny są jawne zarówno dla ucznia, jak i jego rodziców. 2. Punkty uzyskane z prac klasowych i kartkówek przeliczane są na stopnie wg następującej skali: 100% - 95% celujący (cel) 94% - 90% - bardzo dobry (bdb) 89% - 75% dobry (db) 74% - 50% dostateczny (dst) 49% - 35% dopuszczający (dop) 34% - 0% niedostateczny (dnst). 3. Sprawdzone i ocenione pisemne prace kontrolne oraz inna dokumentacja dotycząca oceniania ucznia jest udostępniana uczniowi i jego rodzicom na zasadach określonych w WZO. 5

6 4. Nauczyciel jest zobowiązany dostosować wymagania do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia, zgodnie z 3. Rozp. MEN z dnia 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych. 5. W ocenianiu bieżącym obowiązuje sześciostopniową skalę ocen (od 1 do 6) Nauczyciele stosują następujące oceny wspomagające:1!, 1+, 2-, 2+, 3-, 3+, 4-, 4+, 5-, 5+, 6-. Oceny wspomagające nie wymagają oddzielnych kryteriów oceniania. 6. Oceniając pracę ucznia na lekcji, nauczyciel stawia plusy i minusy = ocenie bdb 11 + = ocenie cel a) minusy = ndst 7. W odniesieniu do uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi nauczyciel stosuje formy i sposoby oceniania zgodne z zapisami w karcie pomocy psychologiczno-pedagogicznej. 8. Wszystkie formy aktywności na języku polskim są oceniane przez nauczyciela z wykorzystaniem samooceny ucznia, a w miarę możliwości również oceny koleżeńskiej. B) Ocenianie kształtujące 1. Ocenianie projektów uczniowskich i prac refleksyjnych odbywa się wg zasad oceniania kształtującego. 2. Nauczyciel może oceniać również inne formy aktywności uczniowskiej wg zasad OK, po wcześniejszym uzgodnieniu z uczniem. Tak ocenione wytwory prac mogą zostać odnotowane w dzienniku lekcyjnym z adnotacją zal.. IX. Ocenianie klasyfikacyjne (śródroczne i roczne): 1. Podczas ustalania oceny śródrocznej i rocznej uwzględniane są oceny cząstkowe uzyskane przez ucznia z obowiązkowych form sprawdzania wiadomości i umiejętności, z nadobowiązkowych form aktywności, za aktywność na lekcji, zaangażowanie i przygotowanie do zajęć. 2. W przypadku otrzymania przez ucznia oceny ndst na koniec półrocza nauczyciel określa zakres materiału i wyznacza termin zaliczenia. Forma i sposób zaliczenia do uzgodnienia z nauczycielem. 3. Ocena klasyfikacyjna nie jest średnią arytmetyczną ocen cząstkowych, a przy jej wystawianiu nauczyciel bierze pod uwagę, oprócz ocen sumujących, zaangażowanie ucznia, indywidualny postęp oraz formy aktywności oceniane wg zasad OK. 4. Nauczyciel, ustalając ocenę klasyfikacyjną, jest zobowiązany uwzględnić indywidualne potrzeby psychofizyczne i edukacyjne ucznia, ze szczególnym uwzględnieniem gimnazjalistów objętych w szkole pomocą psychologiczno pedagogiczną. 5. Egzaminy poprawkowe, klasyfikacyjne i sprawdzające odbywają się zgodnie z zasadami zawartymi w WZO. X. Kryteria oceny śródrocznej i rocznej. Wymagania edukacyjne (ogólne) na poszczególne oceny szkolne. Stopień celujący (6) Uczeń: a) opanował zakres wiedzy i umiejętności na poziomie bardzo dobrym oraz: 6

7 b) poszerza własną lekturę o pozycje spoza kanonu, c) samodzielnie i twórczo redaguje prace pisemne niemal bezbłędnie pod względem tematycznym, kompozycyjnym, leksykalnym i stylistycznym, d) wyróżnia się kreatywnym myśleniem / podejmuje działania twórcze, e) aktywnie uczestniczy w życiu kulturalnym kraju, lub f) osiąga z n a c z ą c e sukcesy w konkursach pozaszkolnych z zakresu języka polskiego. Stopień bardzo dobry (5) Uczeń: a) opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności na poziomie bardzo dobrym, b) sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami i korzysta z różnych źródeł informacji, c) jest samodzielny, aktywny i sumienny. Stopień dobry (4) Uczeń: a) opanował treści istotne w strukturze przedmiotu, b) sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami w sytuacjach typowych, c) korzysta z różnych źródeł informacji, d) jest sumienny i dość aktywny. Stopień dostateczny (3) Uczeń: a) opanował najważniejsze treści przedmiotowe, b) posiada proste, uniwersalne umiejętności rozwiązywania problemów typowych o średnim stopniu trudności, c) jest dość sumienny i raczej aktywny. Stopień dopuszczający (2) Uczeń: a) opanował treści przedmiotowe na poziomie koniecznym do dalszej edukacji, b) zazwyczaj wykonuje proste, typowe zadania, a także rozwiązuje problemy o niskim stopniu trudności, c) w miarę regularnie odrabia zadane prace, choć niektóre błędnie, d) potrafi uczestniczyć w pracy na lekcji. Stopień niedostateczny (1) Uczeń: a) nie zdobył podstawowych wiadomości i umiejętności niezbędnych do dalszej edukacji, b) nie interesuje się procesem dydaktycznym, c) nie uczestniczy w lekcji, 7

8 d) nie odrabia zadanych prac, e) lekceważy podstawowe obowiązki szkolne. XI. Warunki i tryb uzyskania wyższej oceny klasyfikacyjnej z języka polskiego: 1. Jeżeli uczeń lub jego rodzice nie zgadzają się z przewidywaną oceną klasyfikacyjną z przedmiotu, z którą zostali zapoznani przez wychowawcę klasy, to zgłaszają swoje zastrzeżenia do dyrektora szkoły. 2. Warunki i tryb uzyskania wyższej oceny klasyfikacyjnej określone są w Wewnątrzszkolnych Zasadach Oceniania. 3. Ocena, o którą wnioskuje uczeń lub rodzice, nie może być podwyższona więcej niż o jeden stopień. XII. Zasady współdziałania w relacjach uczeń nauczyciel rodzic 1. Nauczyciel informuje ucznia i rodziców o wymaganiach edukacyjnych oraz o sposobach oceniania osiągnięć na początku roku szkolnego. 2. Nauczyciel wspiera ucznia w codziennej pracy i w samodzielnym planowaniu rozwoju, stosując informację zwrotną. 3. Nauczyciel motywuje ucznia do dalszej pracy i nagradza wysiłek ucznia. 4. Rodzice i uczniowie są zobowiązani do zapoznania się z wymaganiami edukacyjnymi oraz ze sposobami oceniania na języku polskim i potwierdzić ten fakt własnoręcznym podpisem. 5. Rodzice i uczniowie uczestniczą w procesie ewaluacji PZO. 6. Sposoby uzyskiwania przez rodziców informacji o osiągnięciach ucznia: a) monitorowanie ocen i adnotacji nauczyciela w zeszycie dziecka, b) indywidualne spotkania z nauczycielem przedmiotu, wychowawcą i pedagogiem szkolnym (zebrania, konsultacje, umówione spotkania), c) za pośrednictwem telefonu szkolnego, SMS-ów od nauczycieli i listów do rodziców (w tym w wersji elektronicznej). 7. Rodzice uzyskują od nauczyciela wskazówki do pracy z dzieckiem oraz informacje o jego zdolnościach i trudnościach. 8. Rodzice oraz uczniowie mają wgląd do wszystkich prac pisemnych przez cały rok szkolny. Prace przechowuje nauczyciel przedmiotu. XIII. XIV. Uwagi 1. Wszystkie sprawy sporne, nieujęte w Przedmiotowych Zasadach Oceniania, rozstrzygane będą zgodnie z WZO oraz aktami prawnymi dotyczącymi oceniania w szkołach publicznych dla młodzieży. PZO z języka polskiego podlega ewaluacji. 1. W ewaluacji uczestniczą nauczyciel, uczniowie i rodzice. 8

9 XV. Szczegółowe wymagania na poszczególne oceny i sposoby oceniania kompetencji kształconych na lekcjach języka polskiego. KLASA I Czytanie różnych tekstów kultury (rozumianych jako wszelkie wytwory kultury materialnej i duchowej człowieka, podlegające odczytaniu i interpretacji, zwłaszcza teksty kultury należące do polskiego dziedzictwa kulturowego; w tym źródła historyczne) Ocena dopuszczająca. Uczeń: Ocena dostateczna. Uczeń: Ocena dobra. Uczeń: Ocena bardzo dobra. Uczeń: czyta teksty kultury na poziomie czyta teksty kultury na poziomie czyta teksty kultury na poziomie czyta teksty kultury na pozio- dosłownym dosłownym, stara się również od- dosłownym, przenośnym mie dosłownym, - zna i stara się analizować teksty kultury zazwyczaj odróżnia fakty od opinii, prawdę historyczną od fikcji dostrzega perswazję, manipulację, prowokację językową, wartościowanie zna elementy komunikacji językowej, rozpoznaje intencje wypowiedzi (np. aprobatę, dezaprobatę, negację, prośbę) wyszukuje informacje zawarte w różnych tekstach kultury (w szczególności w tekstach literackich, publicystycznych, popularnonaukowych, aktach normatywnych, ilustracjach, mapach, tabelach, diagramach, wykresach, schematach) - dostrzega środki wyrazu typowe dla tekstów literackich, tekstów publicystycznych odnajduje związki przyczynowo-skutkowe dostrzega wybrane konteksty niezbędne do interpretacji tek- czytywać sens ukryty - zna, analizuje oraz zazwyczaj poprawnie interpretuje teksty kultury, uwzględniając intencje nadawcy zazwyczaj odróżnia fakty od opinii, prawdę historyczną od fikcji dostrzega perswazję, manipulację, prowokację językową, wartościowanie zna elementy komunikacji językowej, rozpoznaje intencje wypowiedzi (np. aprobatę, dezaprobatę, negację, prośbę) wyszukuje informacje zawarte w różnych tekstach kultury (w szczególności w tekstach literackich, publicystycznych, popularnonaukowych, aktach normatywnych, ilustracjach, mapach, tabelach, diagramach, wykresach, schematach) - dostrzega środki wyrazu typowe dla tekstów literackich, tekstów publicystycznych i zazwyczaj poprawnie określa ich funkcje odnajduje związki przyczynowo-skutkowe i zazwyczaj poprawnie je interpretuje dostrzega wybrane konteksty niezbędne do interpretacji tekstów i symbolicznym interpretuje teksty kultury uwzględniając intencje nadawcy odróżnia fakty od opinii, prawdę historyczną od fikcji dostrzega perswazję, manipulację prowokację językową, wartościowa nie zna elementy komunikacji języko wej, rozpoznaje intencje wypowiedz (np. aprobatę, dezaprobatę, negację prośbę) wyszukuje i selekcjonuje informacje zawarte w różnych tekstach kultury (w szczególności w tekstach literackich, publicystycznych, popularnonaukowych, aktach normatywnych, ilustracjach, mapach, tabelach, diagramach, wykresach, schematach) dostrzega środki wyrazu typowe dla tekstów literackich, tekstów publicystycznych i określa ich funkcje odnajduje i interpretuje związki przyczynowo-skutkowe dostrzega i analizuje konteksty niezbędne przenośnym i symbolicznym interpretuje teksty kultury, uwzględniając intencje nadawcy odróżnia fakty od opinii, prawdę historyczną od fikcji dostrzega perswazję, manipulację, prowokację językową, wartościowanie zna elementy komunikacji językowej, rozpoznaje intencje wypowiedzi (np. aprobatę, dezaprobatę, negację, prośbę) wyszukuje i selekcjonuje informacje zawarte w różnych tekstach kultury (w szczególności w tekstach literackich, publicystycznych, popularnonaukowych, aktach normatywnych, ilustracjach, mapach, tabelach, diagramach, wykresach, schematach) dostrzega środki wyrazu typowe dla tekstów literackich, tekstów publicystycznych i określa ich funkcje odnajduje i interpretuje związki przyczynowo-skutkowe dostrzega i analizuje konteksty niezbędne do 9

10 - Technika głośnego czytania stów kultury kultury do interpretacji tekstów kultury: historyczny, biogra ficzny, filozoficzny, religijny, lite racki, plastyczny, muzyczny, regio nalny dostrzega zależności między różnymi rodzajami tekstów kultury (plastyką, muzyką, literaturą) dostrzega wartości wpisane w teksty kultury - po uprzednim przygotowaniu czyta w miarę płynnie - stara się nie przekręcać wyrazów - stara się właściwie akcentować wyrazy dostrzega zależności między różnymi rodzajami tekstów kultury (plastyką, muzyką, literaturą) dostrzega wartości wpisane w teksty kultury - czyta w miarę płynnie - rzadko przekręca wyrazy - stara się właściwie akcentować i intonować zazwyczaj potrafi wyjaśnić zależności między różnymi rodzajami tekstów kultury (plastyką, muzyką, literaturą) interpretacji tekstów kultury: historyczny, biograficzny, filozoficzny, religijny, literacki, plastyczny, muzyczny, regionalny wyjaśnia zależności między różnymi rodzajami tekstów kultury (plastyką, muzyką, literaturą) dostrzega wartości wpisane w tek dostrzega wartości wpisane w sty kultury teksty kultury - czyta płynnie - poprawnie czyta bez przygotowania - rzadko przekręca wyrazy - zazwyczaj właściwie akcentuje i - samodzielnie przygotowuje intonuje interpretację głosową tekstu Tworzenie własnego tekstu stara się budować wypowiedzi zgodne z zasadami organizacji tekstu, poprawne pod względem językowym i stylistycznym w następujących formach: zaproszenie dedykacja ogłoszenie recenzja (książki, filmu, spektaklu teatralnego) opowiadanie różne formy notatki (np. wyliczenie, schemat, tabela, mapa myśli, streszczenie) opis dzieła sztuki, postaci, przedmiotu, krajobrazu, przeżyć sytuacji, scenografii teatralnej, - charakterystyka postaci, buduje wypowiedzi zgodne z zasadami organizacji tekstu, poprawne pod względem językowym i stylistycznym w następujących formach: zaproszenie dedykacja ogłoszenie recenzja (książki, filmu, spektaklu teatralnego) opowiadanie różne formy notatki (np. wyliczenie, schemat, tabela, mapa myśli, streszczenie) opis dzieła sztuki, postaci, przedmiotu, krajobrazu, przeżyć sytuacji, scenografii teatralnej, różne rodzaje charakterystyki postaci. 10

11 zna podstawowe kategorie i pojęcia swoiste dla przedmiotów humanistycznych oraz stara się nimi posługiwać stara się tworzyć teksty o charakterze informacyjnym lub perswazyjnym, dostosowane do sytuacji komunikacyjnej zna i stara się stosować zasady organizacji tekstu, tworzy tekst na zadany temat, w miarę spójny pod względem logicznym i składniowym stara się formułować argumenty uzasadniające stanowisko własne lub cudze porównuje i porządkuje informacje zawarte w tekstach kultury stara się dokonywać celowych operacji na tekście: streszcza, rozwija, przekształca stylistycznie dostrzega związki między kulturą rodzimą a innymi kręgami kulturowymi dostrzega problemy, stara się podać sposoby ich rozwiązania, stara się wyciągać wnioski Mówienie - stara się formułować następujące rodzaje wypowiedzi ustnych: opowiadanie twórcze i zazwyczaj poprawnie posługuje się kategoriami i pojęciami swoistymi dla przedmiotów humanistycznych zazwyczaj poprawnie tworzy teksty o charakterze informacyjnym lub perswazyjnym, dostosowane do sytuacji komunikacyjnej zna i stosuje zasady organizacji tekstu, tworzy tekst na zadany temat, zazwyczaj spójny pod względem logicznym i składniowym formułuje argumenty uzasadniające stanowisko własne lub cudze analizuje, porównuje i porządkuje informacje zawarte w tekstach kultury dokonuje celowych operacji na tekście: streszcza, rozwija, przekształca stylistycznie stara się wypowiadać na temat związków między kulturą rodzimą a innymi kręgami kulturowymi stara się samodzielnie formułować problemy, podawać sposoby ich rozwiązania; wyciąga wnioski, w miarę samodzielnie wypowiada się na temat sytuacji problemowej przedstawionej w tekstach kultury - zazwyczaj poprawnie formułuje następujące rodzaje wypowiedzi ustnych: opowiadanie twórcze i posługuje się kategoriami i pojęciami swoistymi dla przedmiotów humani stycznych tworzy teksty o charakterze infor macyjnym lub perswazyjnym, dosto sowane do sytuacji komunikacyjnej zna i stosuje zasady organizacj tekstu, tworzy tekst na zadany temat spójny pod względem logicznym składniowym formułuje i porządkuje argumenty uzasadniające stanowisko własne lub cudze analizuje, porównuje, porządkuje i zazwyczaj poprawnie syntetyzuje informacje zawarte w tekstach kultury dokonuje celowych operacji na tekście: streszcza, rozwija, prze kształca stylistycznie zazwyczaj poprawnie wypowiada się na temat związków między kulturą rodzimą a innymi kręgami kulturo wymi formułuje problemy, podaje sposo by ich rozwiązania, wyciąga wnioski zazwyczaj wypowiada się na temat sytuacji problemowe przedstawionej w tekstach kultury - formułuje następujące rodzaje wypowiedzi ustnych: opowiadanie twórcze i odtwórcze posługuje się kategoriami i pojęciami swoistymi dla przedmiotów humanistycznych tworzy teksty o charakterze informacyjnym lub perswazyjnym, dostosowane do sytuacji komunikacyjnej zna i stosuje zasady organizacji tekstu, tworzy tekst na zadany temat, w całości spójny pod względem logicznym i składniowym formułuje, porządkuje i wartościuje argumenty uzasadniające stanowisko własne lub cudze analizuje, porównuje, porządkuje i syntetyzuje informacje zawarte w tekstach kultury dokonuje celowych operacji na tekście: streszcza, rozwija, przekształca stylistycznie wypowiada się na temat związków między kulturą rodzimą a innymi kręgami kulturowymi formułuje problemy, podaje sposoby ich rozwiązania, wyciąga wnioski, wypowiada się na temat sytuacji problemowej przedstawionej w tekstach kultury - formułuje następujące rodzaje wypowiedzi ustnych: opowiadanie twórcze i odtwórcze 11

12 Przestrzeganie zasad ortograficznych Znajomość treści lektur obowiązkowych i uzupełniających Znajomość zagadnień z zakresu nauki o języku i frazeologii odtwórcze - opinia i jej uzasadnienie - głos w dyskusji - przemówienie stara się dbać o spójność, poprawność językową i płynność wypowiedzi stara się pisać poprawnie pod względem ortograficznym (w tym dyktanda), stosując w praktyce poznane zasady ortograficzne korzysta ze słownika ortograficznego czyta lektury obowiązkowe i uzupełniające - poprawnie łączy nazwiska autorów i tytuły dzieł - odtwarza, relacjonuje przebieg akcji utworu; - potrafi wyodrębnić bohaterów; - wyszukuje w tekście potrzebne informacje; wykazuje się znajomością głównych zagadnień zawartych w lekturach bierze udział w omawianiu utworów - rozpoznaje i nazywa części mowy (odmienne i nieodmienne), przy pomocy nauczyciela określa ich formy gramatyczne zna i wyjaśnia znaczenia wybranych związków frazeolo- odtwórcze - opinia i jej uzasadnienie - głos w dyskusji - przemówienie dba o spójność, poprawność językową i płynność wypowiedzi stara się zainteresować sposobem mówienia pisze w miarę poprawnie pod względem ortograficznym (w tym dyktanda), stosując w praktyce poznane zasady ortograficzne korzysta ze słownika ortograficznego czyta lektury obowiązkowe i uzupełniające wykazuje się znajomością treści i zagadnień zawartych w lekturze - potrafi sformułować problem i główną myśl utworu; - stara się określać przeżycia i uczucia bohaterów literackich; bierze czynny udział w omawianiu utworów rozpoznaje i nazywa części mowy (odmienne i nieodmienne), określa ich podstawowe formy gramatyczne - wykorzystuje w praktyce wiedzę dotyczącą wybranych zagadnień z fleksji i frazeologii - opinia i jej uzasadnienie - głos w dyskusji - przemówienie dba o spójność, poprawność językową i płynność wypowiedzi stara się zainteresować sposobem mówienia pisze poprawnie pod względem ortograficznym (w tym dyktanda), stosując w praktyce poznane zasady ortograficzne korzysta ze słownika ortograficz nego czyta lektury obowiązkowe i uzupełniające wykazuje się dobrą znajomością treści i zagadnień zawartych w lekturach - potrafi sformułować problem i główną myśl utworu; - określa przeżycia i uczucia bohaterów literackich; bierze czynny udział w omawianiu utworów rozpoznaje i nazywa części mowy (odmienne i nieodmienne), określa ich formy gramatyczne - wykorzystuje w praktyce wiedzę dotyczącą wybranych zagadnień z fleksji i frazeologii - opinia i jej uzasadnienie - głos w dyskusji buduje wypowiedź spójną i poprawną językową - dba o płynność wypowiedzi potrafi zainteresować sposobem mówienia pisze poprawnie pod względem ortograficznym (w tym dyktanda), stosując w praktyce poznane zasady ortograficzne sprawnie korzysta ze słownika ortograficznego czyta lektury obowiązkowe i uzupełniające wykazuje się znajomością treści i zagadnień zawartych w lekturach - uzasadnia w oparciu o tekst motywy działania, przeżycia i uczucia bohaterów - potrafi zanalizować i zinterpretować utwór literacki, - potrafi samodzielnie formułować wnioski - dokonuje samodzielnej, pełnej charakterystyki bohatera literackiego; bierze czynny udział w omawianiu utworów rozpoznaje i nazywa części mowy (odmienne i nieodmienne), określa ich formy gramatyczne - wykorzystuje w praktyce wiedzę dotycząc poznanych zagadnień z fleksji i frazeologii 12

13 gicznych stara się wykorzystywać w praktyce wiedzę dotyczącą wybranych zagadnień z fleksji i frazeologii wyjaśnia znaczenia wybranych związków frazeologicznych stosuje w wypowiedziach wybrane związki frazeologiczne wyjaśnia znaczenia poznanych związków frazeologicznych stosuje w wypowiedziach związki frazeologiczne wyjaśnia znaczenia poznanych związków frazeologicznych stosuje w wypowiedziach związki frazeologiczne Recytacja wygłasza tekst (wiersz, fragment prozy) z pamięci recytuje w miarę wyraźnie Rysunkowe (plastyczne) konkretyzacje utworów literackich tworzy ilustracje do utworów stara się dbać o estetykę i wykonanych prac plastycznych stara się stosować różne techniki plastyczne wygłasza tekst (wiersz, fragment prozy) z pamięci recytuje wyraźnie i wyraziście - stara się zachowywać zasady kultury żywego słowa tworzy ilustracje do utworów, odzwierciedlając informacje podane w tekstach dba o estetykę prac plastycznych stosuje różne techniki plastyczne wygłasza tekst (wiersz, fragment prozy) z pamięci recytuje wyraźnie i wyraziście z zachowaniem zasad kultury żywego słowa tworzy ilustracje do utworów, odzwierciedlając informacje podane w tekstach dba o estetykę wykonanych prac plastycznych stosuje różne techniki plastyczne wygłasza tekst (wiersz, fragment prozy) z pamięci recytuje wyraźnie i wyraziście z zachowaniem zasad kultury żywego słowa - samodzielnie przygotowuje interpretację głosową tekstu literackiego tworzy oryginalne ilustracje do utworów, odzwierciedlając informacje podane w tekstach dba o estetykę i oryginalność wykonanych prac plastycznych stosuje umiejętnie różne techniki plastyczne Wykonanie określonych projektów Realizacja zadań w grupie Przygotowanie inscenizacji realizuje samodzielnie lub w zespole projekt związany z określonym zagadnieniem stara się dbać o estetykę projektu prezentuje wykonany projekt realizuje w grupie określone zadanie stara się zaprezentować rezultat pracy bierze udział w przygotowaniu scenicznych prezentacji realizuje samodzielnie lub w zespole projekt związany z określonym zagadnieniem dba o estetykę realizowanego projektu stosuje różnorodne techniki i technologie prezentuje wykonany projekt realizuje w grupie określone zadanie prezentuje efekt, rezultat pracy grupy bierze udział w przygotowaniu scenicznych prezentacji (fragmen- realizuje samodzielnie lub w zespole projekt związany z określonym zagadnieniem dba o estetykę i oryginalność realizowanego projektu stosuje różnorodne techniki i technologie prezentuje wykonany projekt realizuje w grupie określone zadanie prezentuje samodzielnie efekt, re zultat pracy grupy bierze udział w przygotowaniu scenicznych prezentacji (fragmen- realizuje samodzielnie lub w zespole projekt związany z określonym zagadnieniem dba o estetykę i oryginalność realizowanego projektu stosuje różnorodne techniki i technologie prezentuje w ciekawy sposób wykonany projekt realizuje w grupie określone zadanie prezentuje w ciekawy sposób efekt, rezultat pracy grupy bierze udział w przygotowaniu scenicznych prezentacji (frag- 13

14 Samokształcenie (fragmentów) poznanych utworów pomaga w projektowaniu/wykonaniu dekoracji, strojów, rekwizytów - stara się systematycznie odrabiać zadania domowe - wyszukuje potrzebne informacje w różnych źródłach, w tym z wykorzystaniem najnowszych technologii - korzysta z biblioteki jako źródła informacji - w miarę sprawnie posługuje się słownikami: języka polskiego, poprawnej polszczyzny, frazeologicznym, wyrazów obcych, synonimów, antonimów, szkolnym słownikiem terminów literackich tów) poznanych utworów projektuje i wykonuje dekoracje, stroje, rekwizyty wciela się w rolę, biorąc udział w przedstawieniu - odrabia zadania domowe - samodzielnie wyszukuje informacje w różnych źródłach, w tym z wykorzystaniem najnowszych technologii - korzysta z biblioteki jako źródła informacji - posługuje się słownikami: języka polskiego, poprawnej polszczyzny, frazeologicznym, wyrazów obcych, synonimów, antonimów, szkolnym słownikiem terminów literackich - wykonuje notatki na podstawie s a m o d z i e l n i e poznanych treści tów) poznanych utworów projektuje i wykonuje ciekawe dekoracje, stroje, rekwizyty wciela się w rolę, biorąc udzia w przedstawieniu - regularnie odrabia zadania domowe - samodzielnie wyszukuje informacje w różnych źródłach, w tym z wykorzystaniem najnowszych technologii - korzysta z biblioteki jako źródła informacji - posługuje się słownikami: języka polskiego, poprawnej polszczyzny, frazeologicznym, wyrazów obcych, synonimów, antonimów, szkolnym słownikiem terminów literackich - wykonuje notatki na podstawie s a m o d z i e l n i e poznanych treści - potrafi poprawnie selekcjonować informacje mentów) poznanych utworów projektuje i wykonuje oryginalne dekoracje, stroje, rekwizyty umiejętnie wciela się w rolę, biorąc udział w przedstawieniu - systematycznie odrabia prace domowe, - samodzielnie wyszukuje informacje w różnych źródłach, w tym z wykorzystaniem najnowszych technologii - korzysta z biblioteki jako źródła informacji - posługuje się słownikami: języka polskiego, poprawnej polszczyzny, frazeologicznym, wyrazów obcych, synonimów, antonimów, szkolnym słownikiem terminów literackich - wykonuje notatki na podstawie s a m o d z i e l n i e poznanych treści - potrafi sprawnie selekcjonować i hierarchizować informacje - potrafi przetwarzać zdobyte informacje Sposoby (zasady) oceniania poszczególnych kompetencji w klasie I Umiejętności: Sposób oceniania: czytanie różnych tekstów kultury omawianie, analiza przeczytanego tekstu na lekcji pod kierunkiem nauczyciela (ocena formułowana na podstawie zakresu kształcenia literackiego i kulturowego rozpisanego na poziomy wymagań) samodzielna praca z tekstem w formie testu, sprawdzianu itp. (zadania punktowane według kryteriów, punkty przeliczane na oceny) tworzenie własnego tekstu (redagowanie określonych form wypowiedzi) Patrz: kryteria oceny pisemnych form wypowiedzi (ćwiczeń redakcyjnych domowych i klasowych) 14

15 mówienie Patrz: kryteria oceny wypowiedzi ustnych: opowiadania twórczego i odtwórczego - przemówienia przestrzeganie zasad ortograficznych Patrz: zasady oceniania dyktand znajomość treści lektur kartkówki ze znajomości treści lektur znajomość zagadnień z zakresu nauki o języku, frazeologii omawianie, analiza zagadnień z zakresu nauki o języku na lekcji pod kierunkiem nauczyciela samodzielna analiza zagadnień z zakresu nauki o języku w formie testu itp. recytacja Patrz: kryteria oceny recytacji rysunkowe (plastyczne) konkretyzacje utworów Patrz: literackich kryteria oceny rysunkowych (plastycznych) konkretyzacji utworów realizacja określonych projektów Patrz: kryteria oceny realizacji określonych projektów, ocena wg zasad OK realizacja zadań w grupie Patrz: kryteria oceny współpracy w grupie w związku z realizacją konkretnych zadań przygotowanie inscenizacji kryteria oceny ustala każdorazowo nauczyciel (mając na uwadze przede wszystkim wkład pracy uczniów w przygotowanie przedstawienia) i podaje przed realizacją konkretnych inscenizacji - samokształcenie kryteria oceny ustala każdorazowo nauczyciel (mając na uwadze przede wszystkim wkład pracy i zaangażowanie ucznia we własny rozwój) Wymagania na poszczególne oceny i sposoby oceny kompetencji kształconych w KLASIE II Ocena dopuszczająca. Uczeń: Ocena dostateczna. Uczeń: Ocena dobra. Uczeń: Ocena bardzo dobra. Uczeń: Czytanie różnych tekstów kultury (rozumianych jako wszelkie wytwory kultury materialnej i duchowej człowieka, podlegające odczytaniu i interpretacji, zwłaszcza teksty czyta teksty kultury na poziomie dosłownym - stara się znaleźć i odczytywać sens ukryty interpretuje teksty kultury, uwzględniając intencje nadaw- czyta teksty kultury na poziomie dosłownym - znajduje i stara się odczytywać znaczenie przenośne i symboliczne interpretuje teksty kultury, uwzględniając intencje nadawcy czyta teksty kultury na poziomie czyta teksty kultury na poziomie dosłownym, przenośnym i dosłownym, przenośnym i symbo licznym symbolicznym interpretuje teksty kultury uwzględniając intencje nadawcy interpretuje teksty kultury, uwzględniając intencje nadawcy 15

16 kultury należące do polskiego dziedzictwa kulturowego, w tym źródła historyczne) Tworzenie własnego tekstu cy zazwyczaj odróżnia fakty od opinii, prawdę historyczną od fikcji stara się dostrzegać perswazję, manipulację, wartościowanie wyszukuje informacje zawarte w różnych tekstach kultury (w szczególności w tekstach literackich, publicystycznych, popularnonaukowych, aktach normatywnych, ilustracjach, mapach, tabelach, diagramach, wykresach, schematach) dostrzega środki wyrazu typowe dla tekstów literackich, tekstów publicystycznych odnajduje i stara się interpretować związki przyczynowoskutkowe dostrzega i analizuje podstawowe konteksty niezbędne do interpretacji tekstów kultury dostrzega zależności między różnymi rodzajami tekstów kultury (plastyką, muzyką, literaturą) dostrzega wartości wpisane w teksty kultury stara się budować poprawne wypowiedzi w następujących formach: plan twórczy wypowiedzi odróżnia fakty od opinii, prawdę historyczną od fikcji zazwyczaj dostrzega perswazję, manipulację, wartościowanie bez problemu wyszukuje informacje zawarte w różnych tekstach kultury (w szczególności w tekstach literackich, publicystycznych, popularnonaukowych, aktach normatywnych, ilustracjach, mapach, tabelach, diagramach, wykresach, schematach) dostrzega środki wyrazu typowe dla tekstów literackich, tekstów publicystycznych i stara się określić ich funkcje odnajduje i interpretuje związki przyczynowo-skutkowe dostrzega i stara się analizować konteksty niezbędne do interpretacji tekstów kultury: historyczny, biograficzny, filozoficzny, religijny, literacki, plastyczny, muzyczny, regionalny stara się wyjaśniać zależności między różnymi rodzajami tekstów kultury (plastyką, muzyką, literaturą) dostrzega wartości wpisane w teksty kultury buduje wypowiedzi poprawne pod względem poprawne pod względem kompozycyjnym, językowym, stylistycznym i zapisu w następujących formach: odróżnia fakty od opinii, prawdę odróżnia fakty od opinii, prawdę historyczną od historyczną od fikcji fikcji dostrzega perswazję, manipulację wartościowanie sprawnie wyszukuje informacje zawarte w różnych tekstach kultury (w szcze gólności w tekstach literackich, pu blicystycznych, popularnonauko wych, aktach normatywnych, ilustra cjach, mapach, tabelach, diagramach wykresach, schematach) dostrzega środki wyrazu typowe dla tekstów literackich, tekstów publicy stycznych i określa ich funkcje odnajduje i interpretuje związk przyczynowo- skutkowe dostrzega perswazję, manipulację, wartościowanie sprawnie wyszukuje informacje zawarte w różnych tekstach kultury (w szczególności w tekstach literackich, publicystycznych, popularnonaukowych, aktach normatywnych, ilustracjach, mapach, tabelach, diagramach, wykresach, schematach) dostrzega środki wyrazu typowe dla tekstów literackich, tekstów publicystycznych i trafnie określa ich funkcje odnajduje i interpretuje związki przyczynowo- skutkowe dostrzega i analizuje konteksty dostrzega i trafnie analizuje niezbędne do interpretacji tekstówkonteksty niezbędne do interpretacji tekstów kultury: historycz- kultury: historyczny, biograficzny filozoficzny, religijny, literacki, pla ny, biograficzny, filozoficzny, styczny, muzyczny, regionalny religijny, literacki, plastyczny, muzyczny, regionalny wyjaśnia zależności między różny wyjaśnia w sposób wyczerpujący zależności między różnymi mi rodzajami tekstów kultury (pla styką, muzyką, literaturą) rodzajami tekstów kultury (plastyką, muzyką, literaturą) dostrzega wartości wpisane w tek dostrzega i analizuje wartości sty kultury wpisane w teksty kultury buduje wypowiedzi poprawne buduje wypowiedzi poprawne pod względem poprawne pod pod względem poprawne pod względem kompozycyjnym, językowym, względem kompozycyjnym, stylistycznym i zapisu w językowym, stylistycznym i zapi- następujących formach: su w następujących formach: 16

17 opowiadanie (różne rodzaje narracji) rozprawka (z tezą i hipotezą) sprawozdanie (z książki, filmu, spektaklu teatralnego, wydarzeń) wywiad plan twórczy wypowiedzi opowiadanie (różne rodzaje narracji) rozprawka (z tezą i hipotezą) sprawozdanie (z książki, filmu, spektaklu teatralnego, wydarzeń) wywiad plan twórczy wypowiedzi opowiadanie (różne rodzaje narracji) rozprawka (z tezą i hipotezą) sprawozdanie (z książki, filmu, spektaklu teatralnego, wydarzeń) wywiad plan twórczy wypowiedzi opowiadanie (różne rodzaje narracji) rozprawka (z tezą i hipotezą) sprawozdanie (z książki, filmu, spektaklu teatralnego, wydarzeń) wywiad zna kategorie i pojęcia swoiste dla przedmiotów humanistycznych stara się tworzyć teksty o charakterze informacyjnym lub perswazyjnym, dostosowane do sytuacji komunikacyjnej zna i stara się stosować zasady organizacji tekstu, tworzy tekst na zadany temat, w miarę spójny pod względem logicznym i składniowym stara się formułować argumenty uzasadniające stanowisko własne lub cudze porównuje i porządkuje informacje zawarte w tekstach kultury stara się dokonywać celowych operacji na tekście: streszcza, rozwija, przekształca styli- w miarę poprawnie posługuje się kategoriami i pojęciami swoistymi dla przedmiotów humanistycznych tworzy teksty o charakterze informacyjnym lub perswazyjnym, dostosowane do sytuacji komunikacyjnej zna i stosuje zasady organizacji tekstu, tworzy tekst na zadany temat, zazwyczaj spójny pod względem logicznym i składniowym formułuje argumenty uzasadniające stanowisko własne lub cudze zna rodzaje argumentów i sposób prowadzenia argumentacji stara się stosować różne sposoby prowadzenia argumentacji analizuje, porównuje i porządkuje informacje zawarte w tekstach kultury dokonuje celowych operacji na tekście: streszcza, rozwija, przekształca stylistycznie posługuje się kategoriami i poję sprawnie posługuje się kategoriami i pojęciami swoistymi dla ciami swoistymi dla przedmiotów humanistycznych przedmiotów humanistycznych tworzy teksty o charakterze informacyjnym tworzy teksty o charakterze lub perswazyjnym, informacyjnym lub perswazyj- dostosowane do sytuacji komunikacyjnenym, dostosowane do sytuacji komunikacyjnej zna i stosuje zasady organizacj tekstu, tworzy tekst na zadany temat spójny pod względem logicznym składniowym formułuje i porządkuje argumenty uzasadniające stanowisko własne lub cudze rozpoznaje różne rodzaje argumentów i sposoby prowadzenia argumentacji stosuje różne sposoby prowadzenia argumentacji zna i stosuje zasady organizacji tekstu, tworzy tekst na zadany temat, w całości spójny pod względem logicznym i składniowym formułuje, porządkuje i wartościuje argumenty uzasadniające stanowisko własne lub cudze rozpoznaje różne rodzaje argumentów i sposoby prowadzenia argumentacji stosuje różne sposoby prowadzenia argumentacji analizuje, porównuje, porządkuje i zazwyczaj analizuje, porównuje, porządkuje i syntetyzuje informacje poprawnie syntetyzuje informacje zawarte w tekstach kultury zawarte w tekstach kultury dokonuje celowych operacji na dokonuje celowych operacji na tekście: streszcza, rozwija, prze tekście: streszcza, rozwija, przekształca kształca stylistycznie stylistycznie 17

18 Mówienie stycznie dostrzega związki między kulturą rodzimą a innymi kręgami kulturowymi dostrzega problemy, stara się podać sposoby ich rozwiązania, stara się wyciągać wnioski - stara się formułować następujące rodzaje wypowiedzi ustnych: - dialog - monolog - głos w różnych rodzajach dyskusji (pertraktacjach, debacie, burzy mózgów, panelu, forum) opowiadanie twórcze i odtwórcze - przemówienie dba o spójność, poprawność językową i płynność wypowiedzi stara się wypowiadać na temat związków między kulturą rodzimą a innymi kręgami kulturowymi stara się samodzielnie formułować problemy, podawać sposoby ich rozwiązania; wyciąga wnioski, w miarę samodzielnie wypowiada się na temat sytuacji problemowej przedstawionej w tekstach kultury - zazwyczaj poprawnie formułuje następujące rodzaje wypowiedzi ustnych: - dialog - monolog - głos w różnych rodzajach dyskusji (pertraktacjach, debacie, burzy mózgów, panelu, forum) dba o spójność, poprawność językową i płynność wypowiedzi - przemówienie stara się zainteresować sposobem mówienia zazwyczaj poprawnie wypowiada się na temat związków między kulturą rodzimą a innymi kręgami kulturo wymi formułuje problemy, podaje sposo by ich rozwiązania, wyciąga wnioski zazwyczaj wypowiada się na temat sytuacji problemowe przedstawionej w tekstach kultury - formułuje następujące rodzaje wypowiedzi ustnych: - dialog - monolog - głos w różnych rodzajach dyskusji (pertraktacjach, debacie, burzy mózgów, panelu, forum) opowiadanie twórcze i odtwórcze dba o spójność, poprawność językową i płynność wypowiedzi - przemówienie stara się zainteresować sposobem mówienia wypowiada się na temat związków między kulturą rodzimą a innymi kręgami kulturowymi formułuje problemy, podaje sposoby ich rozwiązania, wyciąga wnioski, wypowiada się na temat sytuacji problemowej przedstawionej w tekstach kultury - formułuje następujące rodzaje wypowiedzi ustnych: - dialog - monolog - głos w różnych rodzajach dyskusji (pertraktacjach, debacie, burzy mózgów, panelu, forum) buduje wypowiedź spójną i poprawną językową - dba o płynność wypowiedzi mówi tak, aby zainteresować sposobem mówienia Przestrzeganie zasad ortograficznych Znajomość treści lektur stara się pisać poprawnie pod względem ortograficznym (w tym dyktanda), stosując w praktyce poznane zasady ortograficzne korzysta ze słownika ortograficznego czyta lektury obowiązkowe i uzupełniające - poprawnie łączy nazwiska autorów i tytuły dzieł pisze w miarę poprawnie pod względem ortograficznym (w tym dyktanda), stosując w praktyce poznane zasady ortograficzne korzysta ze słownika ortograficznego czyta lektury obowiązkowe i uzupełniające wykazuje się znajomością treści i zagadnień zawartych w lekturze pisze poprawnie pod względem ortograficznym (w tym dyktanda), stosując w praktyce poznane zasady ortograficzne korzysta ze słownika ortograficzne go czyta lektury obowiązkowe i uzupełniające wykazuje się dobrą znajomością treści i zagadnień zawartych w pisze poprawnie pod względem ortograficznym (w tym dyktanda), stosując w praktyce poznane zasady ortograficzne sprawnie korzysta ze słownika ortograficznego czyta lektury obowiązkowe i uzupełniające wykazuje się znajomością treści i zagadnień zawartych 18

19 Znajomość zagadnień z zakresu nauki o języku i frazeologii - odtwarza, relacjonuje przebieg akcji utworu; - potrafi wyodrębnić bohaterów; - wyszukuje w tekście potrzebne informacje; wykazuje się znajomością głównych zagadnień zawartych w lekturach bierze udział w omawianiu utworów - rozpoznaje różne wypowiedzenia (równoważnik zdania, zdanie), zdanie pojedyncze i złożone, zdania oznajmujące, pytające, rozkazujące, zdanie bezpodmiotowe - stara się przekształcać jeden rodzaj wypowiedzenia w inny (np. równoważnik zdania w zdanie pojedyncze) - wskazuje związek zgody, rządu i przynależności, wyrazy poza związkami w zdaniu - rozpoznaje związek główny i poboczne, - zna rodzaje podmiotu i orzeczenia, przydawkę, dopełnienie, okoliczniki oraz określa funkcję przydawki, dopełnienia, okolicznika w zdaniu - stara się stosować prawidłowy szyk wyrazów w zdaniu - rozróżnia zdania współrzędnie i podrzędnie złożone; zna ich rodzaje - rozpoznaje równoważnik zdania (w tym imiesłowowy) i prze- - potrafi sformułować problem i główną myśl utworu; - stara się określać przeżycia i uczucia bohaterów literackich; bierze czynny udział w omawianiu utworów - rozpoznaje różne wypowiedzenia (równoważnik zdania, zdanie), zdanie pojedyncze i złożone, zdania oznajmujące, pytające, rozkazujące, zdanie bezpodmiotowe - przekształca jeden rodzaj wypowiedzenia w inny (np. równoważnik zdania w zdanie pojedyncze) - wskazuje związek zgody, rządu i przynależności, wyrazy poza związkami w zdaniu - rozpoznaje związek główny i poboczne, - zna rodzaje podmiotu i orzeczenia, przydawkę, dopełnienie, okoliczniki oraz określa funkcję przydawki, dopełnienia, okolicznika w zdaniu - zazwyczaj stosuje prawidłowy szyk wyrazów w zdaniu - rozróżnia zdania współrzędnie i podrzędnie złożone; zna ich rodzaje - rozpoznaje równoważnik zdania (w tym imiesłowowy) i przekształca go w zdanie - zazwyczaj poprawnie stosuje zasady interpunkcji w zdaniach pojedynczych lekturach - potrafi sformułować problem i główną myśl utworu; - określa przeżycia i uczucia bohaterów literackich; bierze czynny udział w omawianiu utworów - zna i tworzy świadomie różne wypowiedzenia (równoważnik zdania, zdanie), zdanie pojedyncze i złożone, zdania oznajmujące, pytające, rozkazujące, zdanie bezpodmiotowe - swobodnie przekształca jeden rodzaj wypowiedzenia w inny (np. równoważnik zdania w zdanie pojedyncze) - wskazuje związek zgody, rządu i przynależności, wyrazy poza związkami w zdaniu - rozpoznaje związek główny i poboczne, - zna rodzaje podmiotu i orzeczenia, przydawkę, dopełnienie, okoliczniki oraz określa funkcję przydawki, dopełnienia, okolicznika w zdaniu - stosuje prawidłowy szyk wyrazów w zdaniu - rozróżnia zdania współrzędnie i podrzędnie złożone; zna ich rodzaje i tworzy różnego rodzaju wypowiedzenia złożone - rozpoznaje równoważnik zdania (w tym imiesłowowy) i przekształca go w zdanie w lekturach - uzasadnia w oparciu o tekst motywy działania, przeżycia i uczucia bohaterów - potrafi zanalizować i zinterpretować utwór literacki, - potrafi samodzielnie formułować wnioski - dokonuje samodzielnej, pełnej charakterystyki bohatera literackiego; bierze czynny udział w omawianiu utworów - zna i tworzy niemal bezbłednie różne wypowiedzenia (równoważnik zdania, zdanie), zdanie pojedyncze i złożone, zdania oznajmujące, pytające, rozkazujące, zdanie bezpodmiotowe - swobodnie przekształca jeden rodzaj wypowiedzenia w inny (np. równoważnik zdania w zdanie pojedyncze) - wskazuje związek zgody, rządu i przynależności, wyrazy poza związkami w zdaniu - rozpoznaje związek główny i poboczne, - zna rodzaje podmiotu i orzeczenia, przydawkę, dopełnienie, okoliczniki oraz trafnie określa funkcję przydawki, dopełnienia, okolicznika w zdaniu - stosuje prawidłowy szyk wyrazów w zdaniu - rozróżnia zdania współrzędnie i podrzędnie złożone; zna ich rodzaje i tworzy niemal bezbłędnie różnego rodzaju wypowiedzenia 19