KONSULTACJE SPOŁECZNE

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "KONSULTACJE SPOŁECZNE"

Transkrypt

1 Tabela uwag do projektu rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań, jakie muszą spełniać środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w tych jednostkach KONSULTACJE SPOŁECZNE Rozporządzenie MZ w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań, jakie muszą spełniać środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w tych jednostkach Podmiot zgłaszający uwagi Treść uwagi Stanowisko Ministerstwa Zdrowia 1. Grupy środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty 1) pieczywo Polskie Towarzystwo Nauk Żywieniowych W wykazie produktów znajduje się szeroki asortyment produktów zbożowych, w tym grupa pieczywo, pieczywo półcukiernicze i cukiernicze, kanapki, płatki zbożowe. W obrębie tych grup jest wiele produktów, które nie sprzyjają kształtowaniu prawidłowych nawyków żywieniowych i dlatego nie powinny być sprzedawane dzieciom i młodzieży, takie jak białe pieczywo, kanapka z białej bułki z dżemem, kremem czekoladowym, płatki zbożowe z dużym dodatkiem cukru, czy pieczywo cukiernicze, a które przy obecnym zapisie będą mogły być sprzedawane na terenie placówek oświatowych. stanowi komentarz Zmiana asortymentu sklepików spożywczych wynika z konieczności poszerzenia oferty sklepików szkolnych. Priorytetem dla resortu zdrowia jest dalsza ochrona zdrowia dzieci i młodzieży.

2 Urząd Miejski Wrocławia Zdrowe Żywienie Małych Wrocławian Polskie Towarzystwo Programów Zdrowotnych Szkoła na Widelcu Rozporządzenie powinno zawierać ograniczenia w zakresie pieczywa, co do: rodzaju i jakości, zawartości dodatków do żywności (w tym polepszaczy, barwinków, konserwantów) niezalecanych w żywieniu dzieci i młodzieży Warto rozważyć wskazanie rodzaju pieczywa: razowego lub pełnoziarnistego: żytniego, pszennego, mieszanego lub pieczywa bezglutenowego. Zalecenia dotyczące zdrowego odżywiania jasno wskazują, że w zachowaniu zdrowia szczególną rolę odgrywa spożywanie produktów zbożowych pełnoziarnistych. Wytyczne odnośnie pieczywa i kanapek stwierdzające, że dopuszcza się pieczywo pszenne, razowe, jak i pełnoziarniste (żytnie, pszenne, mieszane) jest to podział nieprawidłowy ponieważ odnosi się do rodzaju zboża oraz rodzaju mąki lub sposobu wytwarzania pieczywo razowe może być pieczywem pszennym, tak samo jak pieczywo pełnoziarniste. Zaleca się zmianę tego zapisu na pieczywo pełnoziarniste lub z mieszanki mąk o różnym stopniu oczyszczenia (dopuszczając pieczywo z mąk różnych rodzajów zbóż, w tym m.in. mąki częściowo uwzględniona Dodano zapis wyłączający sprzedaż pieczywa produkowanego z ciasta głęboko mrożonego nieuwzględniona W projekcie celowo nie wymienia się poszczególnych rodzajów pieczywa. Przykłady dozwolonego rodzaju pieczywa wymienione są jednak w uzasadnieniu - co ma na celu promowanie urozmaiconej diety oraz spożycia produktów pełnoziarnistych o wyższej zawartości składników mineralnych, jak i błonnika. Ponadto, dodano zapis wyłączający sprzedaż pieczywa produkowanego z ciasta głęboko mrożonego. uwzględniona W uzasadnieniu do projektu dokonano zmiany brzmienia zapisu.

3 pszennej, żytniej, kukurydzianej, gryczanej oraz mieszane).`` 2) pieczywo półcukiernicze i cukiernicze Urząd Miasta Stołecznego Warszawy Ośrodek Rozwoju Edukacji Proponowany zapis: pieczywo z wyłączeniem pieczywa jasnego Zaproponowany zapis promuje pieczywo razowe, pełnoziarniste polecane w żywieniu dzieci i młodzieży, a ogranicza jasne, np. kajzerki Wprowadzenie do sprzedaży pieczywa pszennego półcukierniczego oraz cukierniczego w sklepikach szkolnych może skłonić do rezygnacji z kupna kanapek na rzecz produktów cukierniczych. Biorąc pod uwagę fakt, iż poziom nadwagi i otyłości wśród dzieci i młodzieży w Polsce wciąż utrzymuje się na wysokim poziomie oraz to, że produkty cukiernicze charakteryzują się niską zawartością witamin i składników mineralnych, a także zawierają środki spulchniające, uważamy, że wprowadzenie tych produktów do sklepików szkolnych może negatywnie wpłynąć na zdrowie dzieci i młodzieży. nieuwzględniona W projekcie celowo nie wymienia się poszczególnych rodzajów pieczywa. Przykłady dozwolonego rodzaju pieczywa wymienione są jednak w uzasadnieniu - co ma na celu promowanie urozmaiconej diety oraz spożycia produktów pełnoziarnistych o wyższej zawartości składników mineralnych, jak i błonnika. Ponadto, dodano zapis wyłączający sprzedaż pieczywa produkowanego z ciasta głęboko mrożonego. częściowo uwzględniona Celem wprowadzanej regulacji jest poszerzenie asortymentu sklepików szkolnych, dlatego też grupy środków spożywczych zostały rozszerzone m.in. o pieczywo półcukiernicze i cukiernicze. W toku konsultacji dokonano zmiany kryterium zawartości tłuszczu, tj. z 15 g w 100 g produktu gotowego do spożycia na 10 g tłuszczu w 100 g produktu gotowego do spożycia. Zgodnie z uwagą IŻŻ dla większości produktów z tej grupy dostępnych na rynku zawartość tłuszczu mieści się w granicach 5-8 g w 100 g produktu gotowego do spożycia.

4 Instytut Matki i Dziecka Urząd Miejski Wrocław Zdrowe Żywienie Małych Wrocławian Polskie Towarzystwo Programów Zdrowotnych Rozważyć należy obniżenie dopuszczalnej ilości cukru i tłuszczu w tego typu produktach. W Modelowym Profilu Składników Odżywczych (WHO 2015) produkty z grupy ciasta, herbatniki, ciastka, inne wyroby piekarnicze, mąki, koncentraty do pieczenia, nie mogą być adresowane do dzieci. Rozporządzenie powinno zawierać ograniczenia w zakresie pieczywa półcukierniczego i cukierniczego, co do: jakości i rodzaju użytej do wypieku mąki, jakości tłuszczów, zawartości dodatków do żywności (w tym polepszaczy, barwinków), dodatku substancji słodzących; Warto rozważyć usunięcie tego punktu z rozporządzenia. Produkty półcukiernicze oraz cukiernicze są źródłem dużej ilości cukrów prostych oraz kwasów tłuszczowych. częściowo uwzględniona Zaproponowane kryteria wynikają z konieczności poszerzenia asortymentu sklepików szkolnych. W toku konsultacji dokonano zmiany kryterium zawartości tłuszczu, tj. z 15 g w 100 g produktu gotowego do spożycia na 10 g tłuszczu w 100 g produktu gotowego do spożycia. Zgodnie z uwagą IŻŻ dla większości produktów z tej grupy dostępnych na rynku zawartość tłuszczu mieści się w granicach 5-8 g w 100 g produktu gotowego do spożycia. częściowo uwzględniona Dodano zapis wyłączający sprzedaż tego rodzaju pieczywa produkowanego z ciasta głęboko mrożonego. W toku konsultacji dokonano zmiany kryterium zawartości tłuszczu, tj. z 15 g w 100 g produktu gotowego do spożycia na 10 g tłuszczu w 100 g produktu gotowego do spożycia. Zgodnie z uwagą IŻŻ dla większości produktów z tej grupy dostępnych na rynku zawartość tłuszczu mieści się w granicach 5-8 g w 100 g produktu gotowego do spożycia. nieuwzględniona Zaproponowane kryteria wynikają z konieczności poszerzenia asortymentu sklepików szkolnych. Dla tej kategorii zaproponowano kryteria (j.w.), co ma na

5 Urząd Miasta Stołecznego Warszawy Ogólnopolskie Stowarzyszenie Kadry Kierowniczej Oświaty Pomimo ograniczenia do 15 g zawartości wskazanych składników w 100 g produktu, najmłodsi otrzymają sygnał, że te produkty spożywcze są obojętna dla zdrowia lub nawet wskazane do spożycia. Proponowany zapis: pieczywo półcukiernicze i cukiernicze, o zawartości cukrów nie wyżej niż 10g/100g produktu gotowego do spożycia i bez dodatku substancji słodzących zdefiniowanych w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008r. w sprawie dodatków do żywności (Dz. Urz. UE L 354 z r. str. 16, z późn. Zm.) zwanym dalej rozporządzeniem (WE) nr 1333/2008 ; o zawartości tłuszczu nie wyżej niż 10g/100g produktu gotowego do spożycia Zaproponowane kryteria są zgodne z propozycją WHO, 2015; na rynku są produkty, które je spełniają, np. drożdżówki z owocami, serem. Głównym celem Rozporządzenia jest m.in. ograniczenie cukru, tłuszczu i soli w diecie dzieci i młodzieży Nie widzimy również uzasadnienia do tak ogromnego podniesienia limitów soli w pieczywie półcukierniczym i cukierniczym nie więcej niż 0,45 g sodu/ 1,2 g soli w 100 g/ml (obecnie przepisy nie wymagają takiej grupy). celu wyeliminowanie produktów o znacznej zawartości cukru czy tłuszczu. częściowo uwzględniona W toku konsultacji dokonano zmiany kryterium zawartości tłuszczu, tj. z 15 g w 100 g produktu gotowego do spożycia na 10 g tłuszczu w 100 g produktu gotowego do spożycia. Zgodnie z uwagą IŻŻ dla większości produktów z tej grupy dostępnych na rynku zawartość tłuszczu mieści się w granicach 5-8 g w 100 g produktu gotowego do spożycia. nieuwzględniona Z przeglądu asortymentu pieczywa, w tym półcukierniczego i cukierniczego wynika, iż większość dostępnych produktów zawiera powyżej 1,2 g soli w 100 g produktu gotowego do spożycia. Ponadto, w toku konsultacji dokonano

6 Instytut Żywności i Żywienia 3) kanapki Urząd Miejski Wrocław W przypadku pieczywa cukierniczego nie określono, jakiego rodzaju tłuszcz będzie użyty do jego produkcji. Należałoby wyraźnie zaznaczyć, że nie może być tu stosowany utwardzany olej palmowy. Propozycja kryterium zawartości tłuszczu 10g/100g produktu gotowego do spożycia większość produktów mieści się w granicach 5-8g/100g produktu gotowego do spożycia Rozporządzenie powinno zawierać ograniczenia w zakresie kanapek, co do: jakości tłuszczów do smarowania pieczywa, zawartości tłuszczu oraz składu serów, jakości i składu produktów mięsnych (w tym min. zawartości mięsa), dodatku sosów wysokoprzetworzonych, dodatku warzyw konserwowanych octem spirytusowym; zmiany kryterium zawartości tłuszczu, tj. z 15 g w 100 g produktu gotowego do spożycia na 10 g tłuszczu w 100 g produktu gotowego do spożycia. uwzględniona W toku konsultacji dokonano zmiany kryterium zawartości tłuszczu, tj. z 15 g w 100 g produktu gotowego do spożycia na 10 g tłuszczu w 100 g produktu gotowego do spożycia. częściowo uwzględniona Zaproponowane kryteria wynikają z konieczności poszerzenia asortymentu sklepików szkolnych. Proponuje się, żeby kanapki jako ważny element posiłków spożywanych w ciągu dnia w szkole były dostępne w sprzedaży dzieciom i młodzieży na terenie jednostek systemu oświaty. Bazą do przygotowania kanapki może być pieczywo każdego rodzaju. Skład kanapek należy jednak urozmaicać poprzez stosowanie dodatków, tj.: przetwory mięsne, przetwory z ryb, jaja, ser, wyroby z nasion roślin strączkowych, orzechów, nasion. Ponadto, w toku konsultacji dokonano również modyfikacji zapisu 2, w którym określono, iż dodatek warzyw lub owoców powinien być podawany w każdym posiłku każdego dnia.

7 PTPZ Urząd Miasta Stołecznego Warszawy Stowarzyszenie Kadry Kierowniczej Oświaty 4) sałatki i surówki Joanna Włodarczyk W zapisach dotyczących pieczywa brak nakazu, aby w asortymencie kanapek była część pieczywa pełnoziarnistego (50%). Warto rozważyć dodanie szczegółowych informacji dotyczących produktów, które mogą zostać wykorzystane do przygotowania kanapek oraz opisanie tych produktów pod względem składu. Zasadne wydaje się również dodanie informacji dotyczącej stosowania różnego rodzaju sosów, keczupów i majonezu do przygotowywania kanapek. Podanie tej informacji w formie zaleceń w uzasadnieniu do rozporządzenia wydaje się niewystarczające. Kanapki na bazie pieczywa, o którym mowa w pkt 1, z dodatkiem warzyw lub owoców Zaproponowany zapis promuje pieczywo razowe, pełnoziarniste polecane w żywieniu dzieci i młodzieży, a ogranicza jasne, np. kajzerki oraz gwarantuje dodatek warzyw lub owoców; W przypadku kanapek- należałoby określić, ze można do ich przygotowania używać tylko tłuszczów mlecznych do smarowania, utrzymać zakaz stosowania sosów dresingowych, majonezu oraz ketchupu o zbyt niskiej zawartości pomidorów. Sałatki i surówki do surówek często częściowo uwzględniona W uzasadnieniu do projektu wskazano propozycje dotyczące przygotowania kanapek. częściowo uwzględniona j.w. częściowo uwzględniona j.w. częściowo uwzględniona j.w. nieuwzględniona Celem wprowadzanej regulacji jest

8 5) mleko Urząd Miejski Wrocław Zdrowe Żywienie Małych Wrocławian PTPZ dodawany jest cukier. Może warto ustalić maksymalną dopuszczalną ilość cukrów w surówce/sałatce? Rozporządzenie powinno zawierać ograniczenia w zakresie sałatek i surówek, co do: jakości i składu serów, jakości i składu produktów mięsnych (w tym min. zawartości mięsa), dodatku sosów wysokoprzetworzonych, dodatku warzyw konserwowanych octem spirytusowym, jakości oleju; Warto rozważyć doprecyzowanie produktów które mogą wchodzić w skład sałatek i surówek oraz opisanie tych produktów pod względem składu. Zasadne wydaje się również dodanie informacji dotyczącej stosowania różnego rodzaju sosów, keczupów i majonezu do przygotowywania kanapek. Podanie tej informacji w formie zaleceń w uzasadnieniu do rozporządzenia wydaje się niewystarczające. poszerzenie asortymentu sklepików szkolnych, dlatego też grupa sałatki i surówki nie podlega kryteriom zawartości cukru, tłuszczu oraz soli. Z uwagi na ubogi asortyment bez dodatku cukru i soli wśród tej grupy produktów, postanowiono zrezygnować z dookreślenia zawartości tych składników. nieuwzględniona - j.w. nieuwzględniona - j.w. 6) napoje zastępujące mleko, takie jak napój: sojowy, ryżowy, owsiany, Krajowy Związek Spółdzielni Mleczarskich Związek Rewizyjny Zmienić numerację z pkt 6 na 7, nieuwzględniona bezzasadna z uwagi na zmiany legislacyjne w projekcie.

9 kukurydziany, gryczany, orzechowy lub migdałowy Joanna Włodarczyk Napoje zastępujące mleko, takie jak: napój sojowy ( ). Zapis powinien uwzględniać również inne dostępne na rynku napoje z surowców roślinnych m.in. jaglany, kokosowy, itd. Jeżeli dostępne w sklepikach szkolnych napoje roślinne mają być pod względem składu zbliżone do mleka krowiego, warto dodać zapis o tym, że napoje te powinny być fortyfikowane Polskie Towarzystwo Dietetyki w wapń, witaminę D, witaminę B2 i B12. Wątpliwości budzi użycie terminu napoje zastępujące mleko, sugerujące, że napoje na bazie ryżu, soi, owsa itp. to produkty o podobnej do mleka wartości odżywczej. Proponujemy zapis mleka roślinne lub produkty alternatywne. Aby produkty te miały zbliżoną wartość odżywczą do mleka powinny być wzbogacane w wapń i witaminę D. częściowo uwzględniona Dodano napój jaglany i kokosowy do katalogu napojów zastępujących mleko. nieuwzględniona W związku z coraz większą popularnością napojów, takich jak m.in.: sojowy, ryżowy, owsiany, kukurydziany, gryczany, orzechowy, migdałowy, zostały one wpisane jako dodatkowa grupa środków spożywczych sprzedawanych dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty. Napoje te stanowią alternatywę dla mleka, dlatego na potrzeby rozporządzenia nazwano je napojami zastępującymi mleko. Dla tego rodzaju napojów zaproponowano kryteria: Nie zawierają więcej niż: 1) 15 g cukru w 100 g/ml produktu gotowego do spożycia; 2) 10 g tłuszczu w 100 g/ml produktu gotowego do spożycia; 3) 0,4 g sodu/ 1 g soli w 100 g/ml produktu gotowego do spożycia, a w przypadku pieczywa

10 7) produkty mleczne, takie jak: jogurt, kefir, maślanka, mleko zsiadłe, mleko acidofilne, mleko smakowe, serwatka, ser Urząd Miasta Stołecznego Warszawy IŻŻ PFPŻ Proponowany zapis: napoje zastępujące mleko, takie jak napój: sojowy, ryżowy, owsiany, kukurydziany, gryczany, orzechowy lub migdałowy, bez dodatku cukru i substancji słodzących zdefiniowanych w rozporządzeniu (WE) nr 1333/2008 Zaproponowane kryteria są zgodne z propozycją WHO, 2015; na rynku są produkty, które je spełniają. Głównym celem Rozporządzenia jest m.in. ograniczenie cukru, tłuszczu i soli w diecie dzieci i młodzieży Propozycja rozszerzenia punktu o sformułowanie bez dodatku cukrów i substancji słodzących zdefiniowanych w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie dodatków do żywności (Dz. Urz. UE L 354 z r., str. 16, z późn. zm.), zwanym dalej rozporządzeniem WE nr 1333/2008). Doprecyzowanie, że zapis ten dotyczy również produktów sporządzanych na miejscu. Umożliwi to uniknięcie ewentualnych wątpliwości i kolizji z 1 ust. 1 pkt. 16, który wymienia napoje sporządzane na miejscu. W szczególności półcukierniczego i cukierniczego nie więcej niż 0, 45 g sodu/ 1,2 g soli w 100 g/ml produktu gotowego do spożycia. nieuwzględniona Dla tej grupy środków spożywczych zaproponowane zostało kryterium zawartości cukru na poziomie nie więcej niż 15g/100g/ml produktu gotowego do spożycia. nieuwzględniona Dla tej grupy środków spożywczych zaproponowane zostało kryterium zawartości cukru na poziomie nie więcej niż 15g w 100g/ml produktu gotowego do spożycia. nieuwzględniona Napoje przygotowywane na miejscu zostały zdefiniowane w pkt. 16.

11 twarogowy, serek homogenizowany lub produkty zastępujące produkty mleczne na bazie soi, ryżu, owsa, orzechów lub migdałów Krajowy Związek Spółdzielni Mleczarskich Związek Rewizyjny mleko smakowe może być wydawane z aparatów do sprzedaży (automatów vendingowych), które sporządzają je na miejscu. Ich wyłączenie byłoby nieracjonalne z punktu widzenia żywieniowego (wartości dietetyczne) mleko smakowe z maszyny vendingowej nie różni się pod względem wartości i walorów odżywczych od mleka smakowego sprzedawanego w postaci wyrobu gotowego. Zmienić numerację z punktu 7 na 6. W projekcie brak jest serów topionych oraz bogatych w wapń serów dojrzewających. KZSM wnosi o rozszerzenie listy o te produkty. nieuwzględniona bezzasadna z uwagi na zmiany legislacyjne. nieuwzględniona Sery mogą być składnikiem kanapek sprzedawanych na terenie jednostek systemu oświaty. KZSM wnioskuje o usunięcie zwrotu lub produkty zastępujące produkty mleczne na bazie soi, ryżu, owsa, orzechów lub migdałów. Dodanie nowego punktu po punkcie 7 brzmiącego następująco Produkty zastępujące produkty mleczne na bazie soi, ryżu, owsa, orzechów lub migdałów. nieuwzględniona Aktualne brzmienie w ocenie projektodawcy jest zrozumiałe. Urząd Miejski Wrocław Zdrowe Żywienie Małych Wrocławian Rozporządzenie powinno zawierać ograniczenia w zakresie produktów mlecznych, co do: zawartości dodatków do żywności (w tym barwinków, konserwantów) niezalecanych w żywieniu dzieci i młodzieży, dodatku substancji częściowo uwzględniona W toku konsultacji kryterium zawartości cukru dla produktów mlecznych zostało zmienione na 13,5 g w 100 g/ml produktu gotowego do spożycia zgodnie z uwagą IŻŻ jest to kryterium odpowiadające kryteriom żywnościowym reklamy żywności

12 Szkoła na Widelcu Urząd Miasta Stołecznego Warszawy słodzących. skierowanej do dzieci do lat 12 opracowanym na podstawie White Paper EU Pledge. częściowo uwzględniona Zmniejszenie dopuszczalnej ilości cukru w produktach: J.w. w naszej ocenie granica ta powinna wynosić 10g/ 100ml - nie tylko promuje to produkty naturalne, ale dopuszcza również wybrane produkty smakowe, które znajdują się już na polskim rynku dopuszczenie dawki 15g cukru/ 100g produktu w przypadku produktów mlecznych w opakowaniach 200 ml spowoduje przekroczenie dopuszczalnej dawki cukru o połowę. Zakładając że następnie dziecko popije obiad spożyje dwa razy więcej cukru niż zakłada górna granica. Nie ma możliwości realizacji zaleceń żywieniowych lub kształtowania korzystnych nawyków. uważamy też, że produkty mleczne nie powinny zawierać dodatków, takich jak zagęstniki czy sztuczne barwniki, których dodatku nie zabrania rozporządzenie Proponowany zapis: Produkty mleczne, takiej jak: jogurt, kefir, maślanka, mleko zsiadłe, mleko acidofilne, mleko smakowe, serwatka, ser twarogowy, serek homogenizowany lub produkty zastępujące produkty mleczne na bazie soi, ryżu, owsa, orzechów lub migdałów, o zawartości cukrów nie wyższej niż 10g/100g produktu gotowego do spożycia i bez dodatku częściowo uwzględniona J.w.

13 Stowarzyszenie Kadry Kierowniczej Oświaty IŻŻ substancji słodzących zdefiniowanych w rozporządzeniu (WE) nr 1333/2008 Zaproponowane kryteria są zgodne z propozycją WHO,2015; na rynku są produkty, które je spełniają. Głównym celem Rozporządzenia jest m.in. ograniczenie cukru, tłuszczu i soli w diecie dzieci i młodzieży. Dopuszczenie do sprzedaży produktów mlecznych o zawartości cukru 15g/100g/ml spowoduje, ze dziecko wypijając np. 400 ml jogurtu pitnego spożyje 60 g cukrów prostych, z czego ok. 40g ( ok. 8 łyżeczek) stanowić będzie po prostu cukier. Taka ilość cukru pochodzącego tylko z jogurtu pitnego przekracza zalecenia dziennego spożycia cukru o 15 g dla diety 2000kcal. Wymienione w projekcie rozporządzenia, w 1.1 pkt 8 produkty mleczne (jogurty, serki homogenizowane itp. ) pozwalają na wprowadzenie do sprzedaży produktów o wysokiej zawartości cukru, małej ilości owoców. Ustalenie kryterium zawartości cukru na poziomie 13,5g/100g produktu gotowego do spożycia. Kryterium to spełnia większość produktów z tej grupy i jest ono zgodne z kryteriami żywnościowymi reklamy żywności skierowanej do dzieci do lat 12 oprac. na podstawie White Paper EU Pledge. W toku konsultacji kryterium zawartości cukru dla produktów mlecznych zostało zmienione na 13,5 g w 100 g/ml produktu gotowego do spożycia zgodnie z uwagą IŻŻ jest to kryterium odpowiadające kryteriom żywnościowym reklamy żywności skierowanej do dzieci do lat 12 opracowanym na podstawie White Paper EU Pledge. uwzględniona Zgodnie z sugestią dokonano zmiany kryterium zawartości cukru dla tej grupy, tj. 13,5 g w 100 g/ml produktu gotowego do spożycia.

14 8) zbożowe produkty śniadaniowe oraz inne produkty zbożowe NIZP-PZH Wyrażenie inne produkty zbożowe powinno zostać doprecyzowane. nieuwzględniona Kryteria dla innych produktów zbożowych zostały doprecyzowane w 1 ust. 2, zgodnie z którym nie mogą one zawierać więcej niż: 1) 15 g cukru w 100 g/ml produktu gotowego do spożycia; 2) 10 g tłuszczu w 100 g/ml produktu gotowego do spożycia; 3) 0,4 g sodu/ 1 g soli w 100 g/ml produktu gotowego do spożycia, a w przypadku pieczywa półcukierniczego i cukierniczego nie więcej niż 0, 45 g sodu/ 1,2 g soli w 100 g/ml produktu gotowego do spożycia. Grupa produktów zbożowych obejmuje szeroki wachlarz środków spożywczych, a ich definiowanie mogłoby spowodować wyłączenie lub pominięcie nowych produktów pojawiających się na rynku, a spełniających ww. kryteria. Pomocne w określeniu/zakwalifikowaniu danej żywności do grupy produkty zbożowe mogą być m.in. publikacje: Normy żywienia dla populacji polskiej Tabele wartości odżywczej produktów spożywczych.

15 Parlamentarny Zespół na rzecz Wspierania Przedsiębiorczości i Patriotyzmu Ekonomicznego Agnieszka Aleksiejew Beata Jagiełło Zawierające do 30 g cukrów w 100 g produktu, bez dodatku syropu glukozowo-fruktozowego. wyłączony z norm pkt 2 poprzez dopisanie - zawierające do 30 g cukru w 100 gramach produktu bez syropu glukozowofruktozowego Jako matka proszę o rozpatrzenie możliwości dopuszczenia do sprzedaży w jednostkach systemu oświaty produktów zbożowych o zawartości cukrów do 25 g w 100 g produktu. Zapis taki umożliwi sprzedaż zwykłych herbatników i ciastek zbożowych, batonów zbożowych, zbożowoowocowych, orzechowych, płatków śniadaniowych i owsianek wzbogacanych suszonymi owocami, orzechami, nasionami, które znajdują się nieuwzględniona Kryterium zawartości cukrów dla tej grupy produktów zostało określone na poziomie nie więcej niż 15 g/100 g produktu gotowego do spożycia. Celem projektowanej regulacji jest poszerzenie asortymentu produktów spożywczych, natomiast 30g cukru/100 g wydaje się kryterium nie do przyjęcia. Aktualnie obowiązujące rozporządzenie definiuje jeszcze bardziej restrykcyjne kryteria dla tej grupy, tj.: 1) bez dodatku cukrów i substancji słodzących zdefiniowanych w rozporządzeniu (WE) nr 1333/2008. nieuwzględniona J. w. nieuwzględniona J. w.

16 / Urząd Miejski Wrocław Zdrowe Żywienie Małych Wrocławian Szkoła na Widelcu Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu na sklepowych półkach ze zdrową żywnością. Rozporządzenie powinno zawierać ograniczenia w zakresie zbożowych produktów śniadaniowych oraz innych produktów zbożowych, co do: zawartości dodatków do żywności (w tym polepszaczy, barwinków, konserwantów) niezalecanych w żywieniu dzieci i młodzieży, dodatku substancji słodzących; Sugerujemy dodanie informacji o zakazie dodatku cukru i syropów, tłuszczu, konserwantów w przypadku zbożowych produktów śniadaniowych. Co najmniej połowę spożywanych produktów zbożowych powinny stanowić te z pełnego ziarna. Mają 2-3 razy więcej składników mineralnych, witamin i błonnika w stosunku do ich odpowiedników pozbawionych okrywy nasiennej. nieuwzględniona Dla tej kategorii produktów zaproponowano kryteria: nie zawierają więcej niż: 1) 15 g cukru w 100 g/ml produktu gotowego do spożycia; 2) 10 g tłuszczu w 100 g/ml produktu gotowego do spożycia; 3) 0,4 g sodu/ 1 g soli w 100 g/ml produktu gotowego do spożycia, a w przypadku pieczywa półcukierniczego i cukierniczego nie więcej niż 0, 45 g sodu/ 1,2 g soli w 100 g/ml produktu gotowego do spożycia. W projekcie zakłada się przede wszystkim limitowanie zawartości cukru, tłuszczu i soli w produktach oferowanych do sprzedaży dzieciom i młodzieży na terenie jednostek systemu oświaty. nieuwzględniona j.w. częściowo uwzględniona W uzasadnieniu do projektu wskazano, jakie produkty powinny być proponowane do sprzedaży dzieciom i młodzieży na terenie jednostek systemu oświaty.

17 Urząd Miasta Stołecznego Warszawy Stowarzyszenie Kadry Kierowniczej Oświaty IŻŻ Związek Przedsiębiorców i Pracodawców Proponowany zapis: zbożowe produkty śniadaniowe oraz inne produkty zbożowe, o zawartości cukrów nie wyższej niż 15g/100g produktu gotowego do spożycia i bez dodatku substancji słodzących zdefiniowanych w rozporządzeniu (WE) nr 1333/2008; o zawartości tłuszczu nie wyższej niż 15g/100g produktu gotowego do spożycia; o zawartości sodu (soli) nie wyższej niż 0,4 g (1g) w 100g produktu gotowego do spożycia Dodanie kryteriów ze względu na propozycję usunięcia pkt 1 pkt 2. W przypadku produktów śniadaniowych i zbożowych- 1.1 pkt 8- gotowe płatki o wysokiej zawartości cukru zastąpią z takim trudem wprowadzane przez ten rok wartościowe i zdrowe zupy mleczne. Kryterium zawartości cukru do 15g/100g produktu gotowego do spożycia i kryterium zawartości tłuszczu 10g/100g produktu gotowego do spożycia (zgodnie z kryteriami WHO Regional Office for Europe nutrient profile model 2015 r.). Wymogi ustanowione w projekcie są zbyt wyśrubowane, zawartość cukrów w produktach zbożowych zbyt niska, należałoby ją urealnić. W toku konsultacji kryterium zawartości tłuszczu dla zbożowych produktów śniadaniowych zostało zmieniona na 10 g w 100 g/ml produktu gotowego do spożycia zgodnie z uwagą IŻŻ jest to kryterium, które spełnia większość produktów z tej kategorii. W przypadku tej grupy środków spożywczych zaproponowano kryterium zawartości cukru na poziomie 15 g w 100 g produktu gotowego do spożycia. uwzględniona Zgodnie z sugestią, dokonano zmiany kryterium zawartości tłuszczu dla tej grupy, tj. nie więcej niż 10 g tłuszczu w 100 g produktu gotowego do spożycia. nieuwzględniona Kryterium zawartości cukrów dla tej grupy produktów zostało określone na poziomie nie więcej niż 15 g/100 g produktu gotowego do spożycia. Celem projektowanej regulacji jest poszerzenie asortymentu produktów spożywczych, natomiast 30g cukru/100 g wydaje się kryterium nie do

18 9) warzywa Urząd Miejski Wrocław Zdrowe Żywienie Małych Wrocławian Szkoła na Widelcu 10) owoce Urząd Miejski Wrocław Zdrowe Żywienie Małych Wrocławian Szkoła na Widelcu 11) suszone warzywa i owoce, orzechy Polskie Towarzystwo Rozporządzenie powinno zawierać ograniczenia co do: wykluczenia przetworów z zawartością cukru, substancji słodzących, soli i octu spirytusowego Sugerujemy dodanie informacji o zakazie dodatku cukru i syropów, tłuszczu, konserwantów w przypadku warzyw. Rozporządzenie powinno zawierać ograniczenia w zakresie owoców, co do: wykluczenia przetworów z zawartością cukru, substancji słodzących, soli i octu spirytusowego Sugerujemy dodanie informacji o zakazie dodatku cukru i syropów, tłuszczu, konserwantów w przypadku owoców. w przypadku suszonych warzyw i owoców, przyjęcia. Aktualnie obowiązujące rozporządzenie definiuje jeszcze bardziej restrykcyjne kryteria dla tej grupy, tj.: 1) bez dodatku cukrów i substancji słodzących zdefiniowanych w rozporządzeniu (WE) nr 1333/2008. nieuwzględniona W projekcie nie zamieszczono kryteriów dla warzyw sprzedawanych na terenie jednostek systemu oświaty. Ze względu na niskie spożycie warzyw w populacji dzieci i młodzieży proponuje się, żeby były one dostępne w sprzedaży bez ograniczeń. nieuwzględniona j.w. nieuwzględniona Ze względu na to, że owoce są źródłem błonnika, witamin i składników mineralnych, proponuje się, żeby były one dostępne w sprzedaży dzieciom i młodzieży na terenie jednostek systemu oświaty bez ograniczeń. Mogą one stanowić alternatywną, zdrową przekąskę. nieuwzględniona j.w. uwzględniona Dokonano modyfikacji zapisu:

19 oraz nasiona Nauk Żywieniowych Uniwersytet Medyczny w Lublinie orzechów i nasion proponuje się dodać bez dodatku cukrów i substancji słodzących oraz bez dodatku soli. Budzi zastrzeżenie wprowadzenie orzechów do żywienia dzieci, ze względu na duże właściwości alergizujące. suszone warzywa i owoce, orzechy oraz nasiona bez dodatku cukrów, substancji słodzących zdefiniowanych w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie dodatków do żywności (Dz. Urz. UE L 354 z r., str. 16, z późn. zm.), zwanym dalej rozporządzeniem (WE) nr 1333/2008 oraz bez dodatku soli. nieuwzględniona Aktualnie obowiązujące rozporządzenie sklepikowe z dnia 26 sierpnia 2015 r. dopuszcza sprzedaż i podawanie orzechów. W projektowanym rozporządzeniu uwzględniono orzechy jako zdrową alternatywę dla słodkich i słonych przekąsek. Podkreślenia wymaga także fakt, iż rozporządzenie skierowane jest do ogółu dzieci i młodzieży uczęszczających do jednostek systemu oświaty. Jeśli chodzi natomiast o dzieci/młodzież z problemami alergii/nietolerancji/nadwrażliwości pokarmowych, Dyrektor placówki oświatowej (przedszkola lub szkoły) sprawując opiekę nad uczniami stwarza warunki do ich harmonijnego rozwoju psychofizycznego. W sytuacji, gdy do placówki oświatowej uczęszcza dziecko chore, dyrektor powinien: 1. Uzyskać od rodziców (opiekunów prawnych) ucznia szczegółowe

20 informacje na temat jego choroby. 2. Zobowiązać nauczycieli do pozyskania wiedzy na temat choroby. 3. Zorganizować szkolenie kadry pedagogicznej i pozostałych pracowników placówki oświatowej w zakresie postępowania z dzieckiem chorym. 4. W porozumieniu z pielęgniarką szkolną lub lekarzem, wspólnie z pracownikami placówki oświatowej opracować procedurę postępowania z chorym uczniem, w szczególności w przypadku wystąpienia powikłań choroby. Ponadto, zgodnie z ustawą z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz.U ), Dyrektor przedszkola, a w przypadku innej formy wychowania przedszkolnego prowadzonej przez osobę prawną niebędącą jednostką samorządu terytorialnego lub osobę fizyczną - także osoba kierująca daną inną formą wychowania przedszkolnego albo dyrektor szkoły lub dyrektor placówki, o której mowa w art. 2 pkt 3, 5 i 7 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty może ustalić, w porozumieniu z radą rodziców, szczegółową listę produktów dopuszczonych do sprzedaży lub stosowania w ramach żywienia zbiorowego w oparciu o przepisy wydane na podstawie ust. 6. W jednostkach systemu oświaty, w których nie funkcjonuje rada rodziców, listę produktów, o której mowa w ust. 3, może

21 Joanna Włodarczyk Urząd Miejski Wrocław Zdrowe Żywienie Małych Wrocławian Suszone warzywa i owoce oraz nasiona proponuję dodać zapis bez dodatku soli, cukrów i tłuszczu. Jest o tym mowa w uzasadnieniu. Rozporządzenie powinno zawierać ograniczenia w zakresie suszonych warzyw i owoców, orzechów oraz nasion, co do: dodatku soli, cukru, substancji słodzących, polew cukierniczych, smakowej panierki; ustalić dyrektor przedszkola, a w przypadku innej formy wychowania przedszkolnego prowadzonej przez osobę prawną niebędącą jednostką samorządu terytorialnego lub osobę fizyczną - także osoba kierująca daną inną formą wychowania przedszkolnego albo dyrektor szkoły lub dyrektor placówki, o której mowa w art. 2 pkt 3, 5 i 7 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty. uwzględniona Dokonano modyfikacji zapisu: suszone warzywa i owoce, orzechy oraz nasiona bez dodatku cukrów, substancji słodzących zdefiniowanych w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie dodatków do żywności (Dz. Urz. UE L 354 z r., str. 16, z późn. zm.), zwanym dalej rozporządzeniem (WE) nr 1333/2008 oraz bez dodatku soli. uwzględniona Dokonano modyfikacji zapisu: suszone warzywa i owoce, orzechy oraz nasiona bez dodatku cukrów, substancji słodzących zdefiniowanych w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie dodatków do żywności (Dz. Urz. UE L 354 z r., str. 16, z późn. zm.), zwanym dalej rozporządzeniem (WE) nr 1333/2008 oraz bez dodatku soli. Szkoła na uwzględniona

22 Widelcu Beata Straszewska Urząd Miasta Stołecznego Warszawy IŻŻ Sugerujemy dodanie informacji o zakazie dodatku cukru i syropów, tłuszczu, konserwantów w przypadku suszonych warzyw i owoców; Nie jest jasne czy mogą być sprzedawane owoce i warzywa tylko surowe czy przetworzone np.: batony o składzie: daktyle, śliwka suszona, ziarno słonecznika, chrupki zbożowe (mąka kukurydziana, mąka ryżowa), siemię lniane (8%). W obecnej wersji zostały tylko owoce i warzywa. Proponowany zapis: suszone warzywa i owoce, orzechy oraz nasiona bez dodatku cukru i substancji słodzących zdefiniowanych w rozporządzeniu (WE) nr 1333/2008; bez dodatku soli Głównym celem Rozporządzenia jest m.in. ograniczenie cukru, tłuszczu i soli w diecie dzieci i młodzieży. Produkty spełniające zaproponowane przez nas kryteria są dostępne na rynku. Obecnie projekt dopuszczenia np. rodzynki czy orzechy w polewach cukrowych, solone orzechy, orzechy w panierce. Propozycja rozszerzenia zapisu o Dokonano modyfikacji zapisu: suszone warzywa i owoce, orzechy oraz nasiona bez dodatku cukrów, substancji słodzących zdefiniowanych w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie dodatków do żywności (Dz. Urz. UE L 354 z r., str. 16, z późn. zm.), zwanym dalej rozporządzeniem (WE) nr 1333/2008 oraz bez dodatku soli. W punkcie tym wymieniono dopuszczone do sprzedaży suszone warzywa i owoce, orzechy oraz nasiona. W punkcie inne (20) uwzględniono wymagania dla produktów niezdefiniowanych w poszczególnych punktach rozporządzenia. uwzględniona Dokonano modyfikacji zapisu: suszone warzywa i owoce, orzechy oraz nasiona bez dodatku cukrów, substancji słodzących zdefiniowanych w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie dodatków do żywności (Dz. Urz. UE L 354 z r., str. 16, z późn. zm.), zwanym dalej rozporządzeniem (WE) nr 1333/2008 oraz bez dodatku soli. uwzględniona Dokonano modyfikacji zapisu:

23 12) soki owocowe, warzywne, owocowo-warzywne GIS sformułowanie bez dodatku cukru i substancji słodzących zdefiniowanych w rozporządzeniu (WE) 1333/2008 oraz bez dodatku soli Brak limitów zawartości cukru w sokach warzywno-owocowych i warzywnych suszone warzywa i owoce, orzechy oraz nasiona bez dodatku cukrów, substancji słodzących zdefiniowanych w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie dodatków do żywności (Dz. Urz. UE L 354 z r., str. 16, z późn. zm.), zwanym dalej rozporządzeniem (WE) nr 1333/2008 oraz bez dodatku soli. nieuwzględniona Jak wspomniano powyżej, celem projektowanej regulacji jest poszerzenie asortymentu produktów spożywczych dostępnych na terenie jednostek systemu oświaty. Definiowanie kryterium zawartości cukru dla soków warzywnych i owocowowarzywnych w kontekście dopuszczenia do sprzedaży pieczywa półcukierniczego o określonych kryteriach, wydaje się działaniem nieuzasadnionym. Ponadto, do sprzedaży nie zostały dopuszczone pozostałe napoje z dodatkiem cukrów i substancji słodzących, w tym nektary.

24 PFPŻ Propozycja rozszerzenia punktu poprzez uwzględnienie również nektarów owocowych, owocowo - warzywnych, warzywno owocowych oraz warzywnych. Oferta sklepików powinna być urozmaicona, by zapewnić odpowiednie nawodnienie dzieci produktami o korzystnej wartości odżywczej, a przy tym atrakcyjnymi dla dzieci. Skład nektarów regulowany jest przez rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie jakości handlowej soków i nektarów owocowych. W rozporządzeniu tym określono minimalną zawartość soków i przecierów w nektarach (25-50%), co gwarantuje określony skład i wartości odżywcze. Nektary owocowe i warzywne dopuszczone są do obrotu jako środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego dla niemowląt i małych dzieci, co przemawia za dopuszczeniem ich do obrotu do sprzedaży starszym dzieciom i młodzieży. Wiele produktów z tej kategorii jest cennym źródłem witaminy C, której brakuje w diecie dzieci i młodzieży. Dodatek cukrów i wody do nektarów jest niezbędny, aby uzyskać akceptowalny pod względem organoleptycznym napój z owoców o wysokiej kwasowości. Na podkreślenie zasługuje fakt, że nektary kupowane przez uczniów w sklepikach szkolnych przed wejściem w życie w dniu 1 września 2015 r. rozporządzenia Ministra nieuwzględniona Projektowana regulacja dopuszcza do sprzedaży napoje, tj.: woda, soki owocowe, soki warzywne, soki owocowo-warzywne, koktajle, herbata, napary owocowe, kawa, kawa zbożowa, kompot, kakao naturalne, dlatego nie ma uzasadnienia dla wprowadzania do oferty sklepików szkolnych słodzonych napojów definiujących się jako rzekomy substytut soków. Ilości cukrów zwyczajowo zawarte w napojach i nektarach znacznie przekraczają zalecenia/zasady racjonalnego żywienia dzieci i młodzieży. Napoje, które zostały dopuszczone do sprzedaży na terenie jednostek systemu oświaty gwarantują urozmaicenie diety, a także dbałość o prawidłowe nawodnienie.

25 Zdrowia z dnia 26 sierpnia 2015 r. w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań, jakie musza spełnić środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w tych jednostkach (Dz. U z 2015r. poz. 1256) pokrywały jedynie 4.4% dziennego zapotrzebowania uczniów na energię, co absolutnie nie jest ilością znaczącą. Szkoła na Widelcu Sugerujemy dodanie informacji o zakazie dodatku cukru i syropów, tłuszczu, konserwantów w przypadku soków warzywno - owocowych (uzasadnienie oraz prawo polskie zabraniające dosładzania soków odnosi się wyłącznie do soków owocowych). nieuwzględniona Jak wspomniano powyżej, celem projektowanej regulacji jest poszerzenie asortymentu produktów spożywczych dostępnych na terenie jednostek systemu oświaty. Definiowanie kryterium zawartości cukru dla soków warzywnych i owocowowarzywnych w kontekście dopuszczenia do sprzedaży pieczywa półcukierniczego o określonych kryteriach, wydaje się działaniem nieuzasadnionym. Ponadto, do sprzedaży nie zostały dopuszczone pozostałe napoje z dodatkiem cukrów i substancji słodzących, w tym nektary.

26 13) przeciery, musy owocowe, warzywne oraz owocowo-warzywne bez dodatku cukrów i soli Urząd Miasta Stołecznego Warszawy PFPŻ Urząd Miejski Wrocław Zdrowe Żywienie Małych Wrocławian Proponowany zapis: soki owocowe, warzywne, owocowo-warzywne; przy czym soki owocowo-warzywne bez dodatku cukru i substancji słodzących zdefiniowanych w rozporządzeniu (WE) 1333/2008 i bez dodatku soli Uzasadnienie: Głównym celem Rozporządzenia jest m.in. organicznie cukru, tłuszczu i soli w diecie dzieci i młodzieży. Produkty spełniające zaproponowane przez nas kryteria są dostępne na rynku. Obecnie projekt dopuszcza np. sok marchwiowoowocowy, który zawiera dodatek cukru. Oprócz przecierów i musów owocowych, owocowo-warzywnych i warzywnych proponuje się, aby w pkt. 13 zostały wymienione także koktajle owocowe, owocowo- warzywne i warzywne bez dodatku cukru. Proponowana zmiana ma na celu uniknięcie wątpliwości interpretacyjnych. Rozporządzenie powinno zawierać ograniczenia w zakresie przecierów, musów owocowych, warzywnych oraz owocowowarzywnych, co do: dodatku substancji słodzących; nieuwzględniona Jak wspomniano powyżej, celem projektowanej regulacji jest poszerzenie asortymentu produktów spożywczych dostępnych na terenie jednostek systemu oświaty. Definiowanie kryterium zawartości cukru dla soków warzywnych i owocowowarzywnych w kontekście dopuszczenia do sprzedaży pieczywa półcukierniczego o określonych kryteriach, wydaje się działaniem nieuzasadnionym. Ponadto, do sprzedaży nie zostały dopuszczone pozostałe napoje z dodatkiem cukrów i substancji słodzących, w tym nektary. nieuwzględniona Koktajle zostały wyszczególnione w odrębnym punkcie 14, który stanowi, że koktajle owocowe, warzywne oraz owocowo-warzywne przygotowywane na bazie mleka, napojów zastępujących mleko, produktów mlecznych lub produktów zastępujących produkty mleczne, nie mogą zawierać dodatku cukrów i substancji słodzących. Przeciery, musy owocowe, warzywne oraz owocowo-warzywne mają spełniać kryterium: bez dodatku cukrów i soli.

27 Szkoła na Widelcu Sugerujemy dodanie informacji o zakazie dodatku cukru i syropów, tłuszczu, konserwantów w przypadku przetworów warzywnych i owocowych Przeciery, musy owocowe, warzywne oraz owocowo-warzywne mają spełniać kryterium: bez dodatku cukrów i soli. 14) koktajle owocowe, warzywne oraz owocowo-warzywne na bazie mleka, napojów zastępujących mleko, o Urząd Miasta Warszawy Krajowy Związek Spółdzielni Mleczarskich Związek Rewizyjny Proponowany zapis: przeciery, musy owocowe, warzywne oraz owocowowarzywne bez dodatku cukrów i substancji słodzących zdefiniowanych w rozporządzeniu (WE) nr 1333/52008 oraz bez dodatku soli Uzupełnienie zapisu o zakaz stosowania substancji słodzących Określenie koktajl jest niejasne, brak definicji odnośnie takiego produktu. Przeciery, musy owocowe, warzywne oraz owocowo-warzywne mają spełniać kryterium: bez dodatku cukrów i soli. stanowi komentarz Pojęcie koktajl jest powszechnie zrozumiałe. których mowa w pkt 6, produktów mlecznych lub produktów zastępujących produkty mleczne, o których mowa w pkt 7, bez dodatku cukrów i substancji słodzących zdefiniowanych w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia Polskie Towarzystwo Nauk Żywieniowych Proponuje się dodać zapis pozwalający na dodatek do 5 g cukru w 250 g/ml produktu zamiast bez dodatku cukru. nieuwzględniona Koktajle mogą być przygotowywane ze słodkich i dojrzałych owoców. Ponadto, kryterium zawartości cukru zdefiniowane dla napojów zastępujących mleko, a także produktów mlecznych jest stosunkowo wysokie. Kompozycja odpowiednich owoców sprzyja uzyskaniu pożądanej smakowitości tego rodzaju napoju r. w sprawie dodatków do

28 żywności (Dz. Urz. UE L 354 z r., str. 16, z późn. zm.), zwanym dalej rozporządzeniem (WE) nr 1333/2008 Urząd Miasta Warszawy Proponowany zapis: koktajle owocowe, warzywne oraz owocowo-warzywne na bazie mleka, napojów zastępujących mleko, o których mowa w pkt 6, produktów mlecznych lub produktów zastępujących produkty mleczne, o których mowa w pkt 7, z dodatkiem cukru nie przekraczającym 5g/250g/ml produktu gotowego do spożycia Dopuszczenie do sprzedaży zgodnie z projektem Rozporządzenia jogurtów o zawartości cukrów do 15g/100g/ml oraz zakazie dosładzania koktajlu przygotowanego na miejscu powoduje ograniczenie dostępności napojów przygotowywanych na miejscu ze świeżych, sezonowych produktów, korzystnych cenowo. Poszerzenie asortymentu produktów przygotowywanych na miejscu (w sklepikach, bufetach) z owoców i warzyw przyczyni się do zwiększenia spożycia tej grupy żywości, która występuje zbyt rzadko i w zbyt małych ilościach w diecie dzieci i młodzieży. W przypadku koktajli dookreślono, iż mają one być bez dodatku cukrów i substancji słodzących zdefiniowanych w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie dodatków do żywności (Dz. Urz. UE L 354 z r., str. 16, z późn. zm.). Wskazać należy, że koktajle mogą być przygotowywane na bazie napojów zastępujących mleko oraz produktów mlecznych, dla których zdefiniowano kryterium zawartości cukru, odpowiednio na poziomie 15g i 13,5 g cukru w 100 g/ml produktu gotowego do spożycia. Dalsze dosładzanie wydaje się nieuzasadnione. 15) naturalna woda mineralna nisko Łukasz Wręczycki W dalszym ciągu woda gazowana nie : Do sprzedaży dopuszcza się naturalną wodę mineralną nisko- lub

29 lub średniozmineralizowana, woda źródlana i woda stołowa 16) napoje przygotowywane na miejscu, które nie mogą zawierać więcej niż 10 g cukrów w 250 ml produktu gotowego do spożycia Uniwersytet Medyczny w Lublinie jest dostępna. Doprecyzowania wymaga zapis tego punktu o jakie napoje dokładnie chodzi czy o napoje typu herbata, kompot, kawa zbożowa, świeże soki owocowe, owocowo-warzywne, warzywne (przecierowe). średniozmineralizowaną, wodę źródlaną i wodę stołową, bez wskazania zawartości CO 2, co świadczy o tym, że woda gazowana również może znaleźć się w ofercie sklepików szkolnych. nieuwzględniona Tak sprecyzowane brzmienie przepisu nie zawęża katalogu produktów, pozwala na stałe urozmaicanie oferty żywieniowej dostępnej na terenie jednostek systemu oświaty. Agnieszka Aleksiejew Joanna Włodarczyk Urząd Miejski Wrocław Zdrowe Żywienie Małych Wrocławian Zmiana z 10 na 15 gram cukrów w napojach. Napoje przygotowane na miejscu, które nie mogą zawierać więcej niż 10g cukrów w 250 ml produktu gotowego do spożycia to 2 łyżeczki cukru na szklankę napoju bardzo dużo, za dużo. Zawyżona zawartość cukru: 2 łyżeczki cukru na 250 ml gotowego produktu. nieuwzględniona Zaproponowane kryterium 10 g cukrów w 250 ml produktu gotowego do spożycia pozwala na dosłodzenie napojów przygotowywanych na miejscu, czego nie dopuszczało aktualnie obowiązujące rozporządzenie. stanowi komentarz nieuwzględniona Zaproponowane kryterium 10 g cukrów w 250 ml produktu gotowego do spożycia pozwala na dosłodzenie napojów przygotowywanych na miejscu, czego nie dopuszczało aktualnie obowiązujące rozporządzenie. Kryterium 10 g w 250 ml produktu gotowego do spożycia nie

30 Szkoła na Widelcu Urząd Miasta Warszawy Stowarzyszenie Kadry Kierowniczej Oświaty 2 łyżeczki cukru na szklankę to stanowczo za dużo. Wypijając szklankę, tak posłodzonego napoju dziecko wypija już połowę dopuszczonej dawki dziennej cukru, wynoszącej 20g (przy czym jest to górna granica, której nie powinno się przekraczać a nie zalecana ilość). Sugerujemy max. 5g cukru na 250 ml. Proponowany zapis: Napoje przygotowywane na miejscu, które nie mogą zawierać więcej niż 5g cukrów w 250ml produktu gotowego do spożycia Głównym celem Rozporządzenia jest m.in. organicznie cukru, tłuszczu i soli w diecie dzieci i młodzieży. 5g (1 łyżeczka) cukru w 250 ml napoju gotowego nadaje smak słodki Niekorzystna zamianą jest podniesienie limitu cukru w napojach przygotowywanych na miejscu, które nie mogą zawierać więcej niż 10g cukrów w 250 ml produktu gotowego do spożycia. Przy alarmujących raportach o ryzyku cukrzycy, problemie nakazuje obowiązkowego dodatku cukru do przygotowywania napoju, wskazuje jedynie maksymalną granicę zawartości cukru w napoju. Co więcej, ustawa o bezpieczeństwie żywności i żywienia stwarza możliwość zaostrzenia kryteriów poprzez sporządzenie szczegółowej listy wymagań przez Dyrektora placówki w porozumieniu z Radą Rodziców. nieuwzględniona j.w. nieuwzględniona j.w. nieuwzględniona j.w.

31 17) napoje bez dodatku cukrów i substancji słodzących zdefiniowanych w rozporządzeniu (WE) nr 1333/2008 IŻŻ Łukasz Wręczycki Parlamentarny Zespół na rzecz Wspierania Przedsiębiorczości i Patriotyzmu Ekonomicznego Agnieszka Aleksiejew otyłości, próchnicy- nie widzimy zasadniczości sankcjonowania w rozporządzeniu szkodliwych przyzwyczajeń. Propozycja ograniczenia cukru do 5 g/250 ml produktu gotowego do spożycia. Nic więcej niż soków i wody nie będzie można sprzedać. To za mało. Proszę o rozważenie dodania napojów niegazowanych, ale słodzonych do 7 g cukru/100 ml np. LIPTON, Kubuś Water. Napoje zawierające nie więcej niż 10 g cukrów, bez dodatku syropu glukozowofruktozowego. Wykreślenie bez dodatków cukrów i zastąpienie do 10 gram cukrów oraz dodanie na końcu bez syropu glukozowofruktozowego nieuwzględniona j.w. nieuwzględniona Projektowana regulacja dopuszcza do sprzedaży napoje, tj.: woda, soki owocowe, soki warzywne, soki owocowo-warzywne, koktajle, herbata, napary owocowe, kawa, kawa zbożowa, kompot, kakao naturalne, dlatego nie ma uzasadnienia dla wprowadzania do oferty sklepików szkolnych słodzonych napojów definiujących się jako rzekomy substytut herbaty czy wody. Ilości cukrów zwyczajowo zawarte w napojach i nektarach znacznie przekraczają zalecenia/zasady racjonalnego żywienia dzieci i młodzieży. nieuwzględniona j.w. nieuwzględniona j.w

32 PFPŻ Kategorie wymienione w 1 ust. 1 pkt 16 oraz w 1 ust. 1 pkt 17 powinny zostać połączone w jedną kategorię "napojów", dla której przyjęte zostaną jednolite kryteria żywieniowe. Faworyzowanie napojów sporządzanych na miejscu poprzez uwzględnienie dla tej kategorii bardziej liberalnych kryteriów dotyczących zawartości cukrów niż ma to miejsce w przypadku napojów produkowanych przemysłowo jest bezpodstawne i nie znajduje racjonalnego uzasadnienia. Zaproponowane rozwiązanie budzi również wątpliwości co do konstytucyjności proponowanego przepisu - w szczególności zgodności z art. 2 (zasada państwa prawnego), art. 22 (swoboda działalności gospodarczej) i art. 32 (zasada równości i zakaz dyskryminacji) Konstytucji RP. Napoje paczkowane, wyprodukowane przez przemysł spożywczy, podlegają pełnej kontroli m.in. pod względem składu, zarówno przez podmiot prowadzący produkcję, jak i przez organy urzędowej kontroli żywności. Skład takich produktów jest ściśle określony i komunikowany konsumentowi, w związku z tym weryfikacja zgodności produktów z wymaganiami rozporządzenia w praktyce nie stanowi problemu. Natomiast w nieuwzględniona Połączenie dwóch ustępów tj. 16) napoje przygotowywane na miejscu, które nie mogą zawierać więcej niż 10 g cukrów w 250 ml produktu gotowego do spożycia; 17) napoje bez dodatku cukrów i substancji słodzących zdefiniowanych w rozporządzeniu (WE) nr 1333/2008; definiujących oddzielne kryteria zawartości cukrów mogłoby spowodować wątpliwości interpretacyjne dla jego odbiorców. Projektowana regulacja dopuszcza do sprzedaży napoje, tj.: woda, soki owocowe, soki warzywne, soki owocowo-warzywne, koktajle, herbata, napary owocowe, kawa, kawa zbożowa, kompot, kakao naturalne, dlatego nie ma uzasadnienia dla wprowadzania do oferty sklepików szkolnych słodzonych napojów definiujących się jako rzekomy substytut soków. Ilości cukrów zwyczajowo zawarte w napojach i nektarach znacznie przekraczają zalecenia/zasady racjonalnego żywienia dzieci i młodzieży. Napoje, które zostały dopuszczone do sprzedaży na terenie jednostek systemu oświaty gwarantują urozmaicenie diety, a także dbałość o prawidłowe nawodnienie.

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 28 sierpnia 2015 r. Poz. 1256 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 26 sierpnia 2015 r. w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1 Grupy środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty oraz wymagania, jakie muszą spełniać środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci

Bardziej szczegółowo

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 28 sierpnia 2015 r. Poz. 1256 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA1) z dnia 26 sierpnia 2015 r. w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży

Bardziej szczegółowo

dr inż. Marta Jeruszka-Bielak Wszechnica żywieniowa Warszawa, 21 października 2015 r.

dr inż. Marta Jeruszka-Bielak Wszechnica żywieniowa Warszawa, 21 października 2015 r. Rozporządzenie Ministra Zdrowia dotyczące żywienia w stołówkach i asortymentu w sklepikach szkolnych szansą na poprawę sposobu żywienia i stanu zdrowia dzieci i młodzieży. dr inż. Marta Jeruszka-Bielak

Bardziej szczegółowo

Oddział Nadzoru Higieny Żywności, Żywienia i Procesów Nauczania

Oddział Nadzoru Higieny Żywności, Żywienia i Procesów Nauczania Prowadzenie żywienia w placówkach nauczania i wychowania w świetle znowelizowanych przepisów zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 26 lipca 2016 r. w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych

Bardziej szczegółowo

Nowe prawo dotyczące żywienia w placówkach oświatowych

Nowe prawo dotyczące żywienia w placówkach oświatowych Nowe prawo dotyczące żywienia w placówkach oświatowych Żywienie dzieci i młodzieży w świetle przepisów ROZPORZĄDZENIA MINISTRA ZDROWIA z dnia 26 sierpnia 2015 r. Akty prawne 1. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA

Bardziej szczegółowo

WYKAZ WYMAGAŃ, JAKIE MUSZĄ SPEŁNIAĆ ŚRODKI SPOŻYWCZE STOSOWANE W RAMACH ŻYWIENIA ZBIOROWEGO DZIECI I MŁODZIEŻY W JEDNOSTKACH SYSTEMU OŚWIATY 1

WYKAZ WYMAGAŃ, JAKIE MUSZĄ SPEŁNIAĆ ŚRODKI SPOŻYWCZE STOSOWANE W RAMACH ŻYWIENIA ZBIOROWEGO DZIECI I MŁODZIEŻY W JEDNOSTKACH SYSTEMU OŚWIATY 1 WYKAZ WYMAGAŃ, JAKIE MUSZĄ SPEŁNIAĆ ŚRODKI SPOŻYWCZE STOSOWANE W RAMACH ŻYWIENIA ZBIOROWEGO DZIECI I MŁODZIEŻY W JEDNOSTKACH SYSTEMU OŚWIATY 1 W żywieniu zbiorowym dzieci i młodzieży w jednostkach systemu

Bardziej szczegółowo

Jolanta Nizio Sekcja Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku

Jolanta Nizio Sekcja Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku Sklepiki szkolne - Grupy środków spożywczych przeznaczonych/rekomendowanych do sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty w świetle nowych regulacji prawnych Jolanta Nizio Sekcja Higieny

Bardziej szczegółowo

ZAPYTANIE OFERTOWE. Zaręby Kościelne, RGK

ZAPYTANIE OFERTOWE. Zaręby Kościelne, RGK Zaręby Kościelne, 2016.08.22 RGK.2710.1.2016 ZAPYTANIE OFERTOWE Wójt Gminy Zaręby Kościelne zaprasza do składania ofert na wynajem pomieszczenia w celu prowadzenia sklepiku szkolnego w okresie od 01.09.2016

Bardziej szczegółowo

Organizacja żywienia w szkołach Marta Widz Dr inż. Marta Jeruszka-Bielak. Warszawa, 28 sierpnia 2015 r.

Organizacja żywienia w szkołach Marta Widz Dr inż. Marta Jeruszka-Bielak. Warszawa, 28 sierpnia 2015 r. Organizacja żywienia w szkołach Marta Widz Dr inż. Marta Jeruszka-Bielak Warszawa, 28 sierpnia 2015 r. Cel Organizacja prawidłowego żywienia dzieci i młodzieży w placówkach oświatowych oraz praktyczna

Bardziej szczegółowo

Projekt Umowy nr /2016 najmu lokalu użytkowego

Projekt Umowy nr /2016 najmu lokalu użytkowego Załącznik nr 2 do Ogłoszenia Projekt Umowy nr /2016 najmu lokalu użytkowego Zawarta w dniu pomiędzy: 1) Zespołem Szkolno-Przedszkolnym nr 1 w Tomaszowie Mazowieckim, 97-200 Tomaszów Maz. ul. J.U. Niemcewicza

Bardziej szczegółowo

Zmiany w zakresie żywienia dzieci w jednostkach systemu oświaty

Zmiany w zakresie żywienia dzieci w jednostkach systemu oświaty OPUBLIKOWANO: 30 WRZEŚNIA 2015 Zmiany w zakresie żywienia dzieci w jednostkach systemu oświaty Opracowała: Diana Kaczorek, prawnik, legislator, pracownik administracji publicznej Podstawa prawna: Ustawa

Bardziej szczegółowo

Prowadzenie żywienia w placówkach nauczania i wychowania w świetle nowych przepisów

Prowadzenie żywienia w placówkach nauczania i wychowania w świetle nowych przepisów Prowadzenie żywienia w placówkach nauczania i wychowania w świetle nowych przepisów Piotr Pokrzywa Kierownik Oddziału Nadzoru Higieny Żywności, Żywienia i Procesów Nauczania Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006

Bardziej szczegółowo

Rola poszczególnych składników pokarmowych

Rola poszczególnych składników pokarmowych Zdrowy styl życia Rola poszczególnych składników pokarmowych 1. Białka Pełnią w organizmie funkcję budulcową. Są składnikiem wszystkich tkanek oraz kości. 2. Tłuszcze Pełnią w organizmie funkcję energetyczną.

Bardziej szczegółowo

ŻYWIENIE W PLACÓWKACH NAUCZANIA. Anna Duda

ŻYWIENIE W PLACÓWKACH NAUCZANIA. Anna Duda ŻYWIENIE W PLACÓWKACH NAUCZANIA I WYCHOWANIA W Ś W I E T L E Z N O W E L I Z O WA N YC H P R Z E P I S Ó W Anna Duda ŹRÓDŁA BIAŁKA W DIECIE bardzo ważnego składnika dla rosnącego młodego organizmu. Białko

Bardziej szczegółowo

INFORMATOR dla PLACÓWEK OŚWIATOWYCH w kwestii żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży

INFORMATOR dla PLACÓWEK OŚWIATOWYCH w kwestii żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży Celem głównym programu jest zwiększenie skuteczności działań wychowawczych i profilaktycznych rzecz bezpieczeństwa i tworzenia przyjaznego środowiska w szkołach i placówkach. na Działania dotyczące wdrożenia

Bardziej szczegółowo

Lp. Produkt Wskazówki Komentarz

Lp. Produkt Wskazówki Komentarz Lista grup produktów spożywczych zalecanych do sprzedaży uczniom w szkołach - opracowana na podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 lipca 2016 r. w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych

Bardziej szczegółowo

ZASADY ZDROWEGO ŻYWIENIA DZIECI I MŁODZIEŻY W WIEKU SZKOLNYM

ZASADY ZDROWEGO ŻYWIENIA DZIECI I MŁODZIEŻY W WIEKU SZKOLNYM ZASADY ZDROWEGO ŻYWIENIA DZIECI I MŁODZIEŻY W WIEKU SZKOLNYM (Instytutu Żywności i Żywienia 2009) 1. Jedz codziennie różne produkty z każdej grupy uwzględnionej w piramidzie. 2. Bądź codziennie aktywny

Bardziej szczegółowo

Radom, dnia r. OGŁOSZENIE

Radom, dnia r. OGŁOSZENIE Radom, dnia 10. 08. 2016 r. OGŁOSZENIE Dyrektor Publicznej Szkoły Podstawowej Nr 32 im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Radomiu ogłasza konkurs ofert na najem pomieszczenia i prowadzenie sklepiku szkolnego

Bardziej szczegółowo

W WIEKU PRZEDSZKOLNYM

W WIEKU PRZEDSZKOLNYM 10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA DZIECI W WIEKU PRZEDSZKOLNYM 1.Jedz codziennie różne produkty z każdej grupy uwzględnionej w piramidzie. 2.Bądź codziennie aktywny fizycznie ruch korzystnie wpływa na sprawność

Bardziej szczegółowo

ZASADY ZDROWEGO ŻYWIENIA DZIECI I MŁODZIEŻY. 26.10.2015r.

ZASADY ZDROWEGO ŻYWIENIA DZIECI I MŁODZIEŻY. 26.10.2015r. ZASADY ZDROWEGO ŻYWIENIA DZIECI I MŁODZIEŻY 26.10.2015r. ZASADY ZDROWEGO ŻYWIENIA DZIECI I MŁODZIEŻY Żywienie, szczególnie zbiorowe, nie powinno być realizowane w sposób doraźny. Jest to istotny problem

Bardziej szczegółowo

Zbożowe śniadanie zimowe. dr inż. Marta Jeruszka-Bielak Centrum Komunikacji Społecznej

Zbożowe śniadanie zimowe. dr inż. Marta Jeruszka-Bielak Centrum Komunikacji Społecznej Zbożowe śniadanie zimowe dr inż. Marta Jeruszka-Bielak Centrum Komunikacji Społecznej Asortyment produktów zbożowych Produkty zbożowe stanowią podstawę wyżywienia ludności na całym świecie, znajdują się

Bardziej szczegółowo

dr inż. Paulina Liszka dr inż. Mirosław Pysz Krakowska Wyższa Szkoła Promocji Zdrowia

dr inż. Paulina Liszka dr inż. Mirosław Pysz Krakowska Wyższa Szkoła Promocji Zdrowia Zasady układania jadłospisów, zmiany w wykorzystywanych dotychczas produktach spożywczych, obliczanie wartości odżywczej posiłku, przykładowy jadłospis dr inż. Paulina Liszka dr inż. Mirosław Pysz Krakowska

Bardziej szczegółowo

AKTUALNOŚCI. Żywienie dzieci. Regularność spożywania posiłków. Spacer po Zdrowie - zaproś swojego lekarza

AKTUALNOŚCI. Żywienie dzieci. Regularność spożywania posiłków. Spacer po Zdrowie - zaproś swojego lekarza Numer 8 20 kwietnia 2018 AKTUALNOŚCI Spacer po Zdrowie - zaproś swojego lekarza Projekt finansowany w ramach Narodowego Programu Zdrowia na lata 2016-2020 Regularność spożywania posiłków Tak samo jak w

Bardziej szczegółowo

Sklepik wzorowy smaczny i zdrowy

Sklepik wzorowy smaczny i zdrowy Sklepik wzorowy smaczny i zdrowy To NASZ Zielony sklepik w Zespole Szkół im. Jana Pawła II w Zielonkach! ZIELONKI = Zielony Sklepik = zdrowe i smaczne jedzenie Mamy coś do powiedzenia o piramidzie zdrowego

Bardziej szczegółowo

ŻYWIENIE DZIECI W WIEKU 1-3

ŻYWIENIE DZIECI W WIEKU 1-3 1 ŻYWIENIE DZIECI W WIEKU 1-3 Uniwersytet Medyczny w Łodzi DIETA DZIECKA POWINNA BYĆ: Urozmaicona pod względem doboru produktów spożywczych, Uregulowana pod względem częstości i pory spożywania posiłków,

Bardziej szczegółowo

PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW

PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW Młody organizm, aby mógł prawidłowo się rozwijać potrzebuje wielu różnorodnych składników odżywczych, które powinny być nieodłączną częścią diety każdego dojrzewającego

Bardziej szczegółowo

UZASADNIENIE. 2009, str.: Gawęcki J., Roszkowski W.: Żywienie człowieka a zdrowie publiczne (Tom 3). Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa

UZASADNIENIE. 2009, str.: Gawęcki J., Roszkowski W.: Żywienie człowieka a zdrowie publiczne (Tom 3). Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa UZASADNIENIE Zasadniczym celem projektu rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań, jakie

Bardziej szczegółowo

masło o zawartości trzech czwartych tłuszczu produkt zawierający nie mniej niż 60% i nie więcej niż 62% tłuszczu mlecznego;

masło o zawartości trzech czwartych tłuszczu produkt zawierający nie mniej niż 60% i nie więcej niż 62% tłuszczu mlecznego; 06.11.2015 Najczęściej zadawane pytania dotyczące rozporządzenia sklepikowego W związku z licznymi zapytaniami do rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży

Bardziej szczegółowo

Myślę co jem - profilaktyka otyłości i chorób dietozależnych wśród dzieci. Temat 2: Jak jem? Opracowanie: mgr Agnieszka Augustyniak

Myślę co jem - profilaktyka otyłości i chorób dietozależnych wśród dzieci. Temat 2: Jak jem? Opracowanie: mgr Agnieszka Augustyniak 1. Cel główny Uczeń ocenia swój sposób żywienia Temat 2: Jak jem? Opracowanie: mgr Agnieszka Augustyniak 2. Cele szczegółowe Uczeń: ocenia wielkość porcji poszczególnych grup produktów spożywczych identyfikuje

Bardziej szczegółowo

Śniadania mleczne i bezmleczne. dr inż. Marta Jeruszka-Bielak Centrum Komunikacji Społecznej

Śniadania mleczne i bezmleczne. dr inż. Marta Jeruszka-Bielak Centrum Komunikacji Społecznej Śniadania mleczne i bezmleczne dr inż. Marta Jeruszka-Bielak Centrum Komunikacji Społecznej Mleko i przetwory mleczne Mleko i przetwory mleczne stanowią ważną grupę żywności, która jest najlepszym źródłem

Bardziej szczegółowo

DIETA ŻŁOBKOWA Komponowanie posiłków zgodnie z obowiązującymi normami

DIETA ŻŁOBKOWA Komponowanie posiłków zgodnie z obowiązującymi normami DIETA ŻŁOBKOWA Komponowanie posiłków zgodnie z obowiązującymi normami Dorota Sokół www.przewodnikzywienia.pl dorota@przewodnikzywienia.pl T: 511 764 699 Zmiany w żywieniu żłobkowym Ustawa z dnia 4.02.2011

Bardziej szczegółowo

SKLEPIKI SZKOLNE. Lista produktów spożywczych polecanych do sklepiku szkolnego

SKLEPIKI SZKOLNE. Lista produktów spożywczych polecanych do sklepiku szkolnego SKLEPIKI SZKOLNE Prawidłowe żywienie jest jednym z istotnych elementów wpływających korzystnie na zdrowie dziecka. Dzieci i młodzież powinny spożywać 4-5 posiłków w ciągu dnia. Oznacza to, iż w czasie

Bardziej szczegółowo

Zalecenia dotyczące żywienia dzieci w przedszkolach

Zalecenia dotyczące żywienia dzieci w przedszkolach Zalecenia dotyczące żywienia dzieci w przedszkolach NORMY ŻYWIENIA DLA DZIECI W WIEKU PRZEDSZKOLNYM I SZKOLNYM W POLSCE OPRACOWANO W INSTYTUCIE ŻYWNOŚCI I ŻYWIENIA I ZATWIERDZONE ZOSTAŁY PRZEZ INSTYTUT

Bardziej szczegółowo

WPROWADZENIE REGULACJE PRAWNE

WPROWADZENIE REGULACJE PRAWNE WPROWADZENIE Z dniem 1 września 2015r., w życie wchodzi nowe rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty

Bardziej szczegółowo

SPOŁECZEŃSTWO OD KUCHNI Integracja międzypokoleniowa mieszkańców Śliwkowego Szlaku

SPOŁECZEŃSTWO OD KUCHNI Integracja międzypokoleniowa mieszkańców Śliwkowego Szlaku SPOŁECZEŃSTWO OD KUCHNI Integracja międzypokoleniowa mieszkańców Śliwkowego Szlaku NASZE KULINARNE TRADYCJE NASZE KULINARNE TRADYCJE Co składa się na nie? Bez jakich produktów i potraw nie wyobrażamy sobie

Bardziej szczegółowo

W jaki sposób powinien odżywiać się młody człowiek?

W jaki sposób powinien odżywiać się młody człowiek? W jaki sposób powinien odżywiać się młody człowiek? Prawidłowe odżywianie się to dostarczanie organizmowi niezbędnych składników odżywczych, a tym samym energii i substratów potrzebnych do utrzymania zdrowia

Bardziej szczegółowo

Na przedszkolnym talerzyku

Na przedszkolnym talerzyku Na przedszkolnym talerzyku W obecnym roku szkolnym pojawiła się informacja o rewolucji w dziecięcym menu. Wśród rodziców rozchodzą się wieści, że jedzenie w szkole i przedszkolu jest teraz niesmaczne i

Bardziej szczegółowo

Żywienie dzieci i młodzieży w jednostkach systemu oświaty w placówkach żywienia zbiorowego zamkniętego w świetle nowych przepisów prawnych

Żywienie dzieci i młodzieży w jednostkach systemu oświaty w placówkach żywienia zbiorowego zamkniętego w świetle nowych przepisów prawnych Żywienie dzieci i młodzieży w jednostkach systemu oświaty w placówkach żywienia zbiorowego zamkniętego w świetle nowych przepisów prawnych Od dnia 1 września 2015 r. weszła w życie zmiana do ustawy O BEZPIECZEŃSTWIE

Bardziej szczegółowo

MIEJSKIE PRZEDSZKOLE NR 1 BAJKA W SZCZYTNIE

MIEJSKIE PRZEDSZKOLE NR 1 BAJKA W SZCZYTNIE MIEJSKIE PRZEDSZKOLE NR 1 BAJKA W SZCZYTNIE Opracowała: mgr Ewelina Pliszka Rok szkolny: 2015/2016 Drogi rodzicu! Wiek przedszkolny to ten moment w życiu dziecka, kiedy najszybciej się rozwija. Aby kilkulatek

Bardziej szczegółowo

8. Scenariusz lekcji dla klasy IV-VI szkoły podstawowej i I klasy gimnazjum

8. Scenariusz lekcji dla klasy IV-VI szkoły podstawowej i I klasy gimnazjum 8. Scenariusz lekcji dla klasy IV-VI szkoły podstawowej i I klasy gimnazjum Temat: Wybory żywieniowe produkty zalecane i niezalecane w żywieniu. Cel: Kształtowanie prawidłowych nawyków żywieniowych. Zdobyte

Bardziej szczegółowo

Szkoła Podstawowa Nr 9 im. Jana Kasprowicza 34 500 Zakopane, ul. Harenda 21 tel/fax 1820682 77 sp9zakopane@poczta.onet.pl www.sp9zakopane.

Szkoła Podstawowa Nr 9 im. Jana Kasprowicza 34 500 Zakopane, ul. Harenda 21 tel/fax 1820682 77 sp9zakopane@poczta.onet.pl www.sp9zakopane. Szkoła Podstawowa Nr 9 im. Jana Kasprowicza 34 500 Zakopane, ul. Harenda 21 tel/fax 1820682 77 sp9zakopane@poczta.onet.pl www.sp9zakopane.pl - WZÓR - UMOWA Zawarta w dniu 2015 roku w Zakopanem pomiędzy:

Bardziej szczegółowo

Zajęcia żywieniowe Wymagania podstawowe Zajęcia żywieniowe Wymagania ponadpodstawowe

Zajęcia żywieniowe Wymagania podstawowe Zajęcia żywieniowe Wymagania ponadpodstawowe Wymagania podstawowe Wymagania ponadpodstawowe Zajęcia żywieniowe Wymagania podstawowe Zajęcia żywieniowe Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: wymienia zasady bezpieczeństwa obowiązujące podczas zajęć żywieniowych

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR XVII/177/12 RADY MIEJSKIEJ W KOBYŁCE. z dnia 24 maja 2012 r.

UCHWAŁA NR XVII/177/12 RADY MIEJSKIEJ W KOBYŁCE. z dnia 24 maja 2012 r. UCHWAŁA NR XVII/177/12 RADY MIEJSKIEJ W KOBYŁCE z dnia 24 maja 2012 r. w sprawie przyjęcia wieloletniego programu zdrowotnego w zakresie upowszechniania zasad prawidłowego żywienia wśród dzieci i młodzieży

Bardziej szczegółowo

11. Scenariusz lekcji dla gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych

11. Scenariusz lekcji dla gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych 11. Scenariusz lekcji dla gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych Temat: Samodzielna ocena swojego żywienia i aktywności fizycznej. Cele: zapoznanie ucznia z praktycznymi aspektami układania prawidłowo zbilansowanej

Bardziej szczegółowo

Żywienie w szpiczaku mnogim

Żywienie w szpiczaku mnogim Żywienie w szpiczaku mnogim Spotkanie II : dbamy o kości mgr inż. Sławomir Kozłowski szpiczak mnogi leczenie osteoporoza- zaburzenie mineralizacji kości Czynniki środowiskowe dieta (wapń i witamina D)

Bardziej szczegółowo

Szkoła Podstawowa nr 6 im.bł.ks. Jerzego Popiełuszki w Nowym Sączu

Szkoła Podstawowa nr 6 im.bł.ks. Jerzego Popiełuszki w Nowym Sączu Szkoła Podstawowa nr 6 im.bł.ks. Jerzego Popiełuszki w Nowym Sączu Symbole Szkoły Podstawowej nr 6 SKLEPIK WZOROWY SMACZNY I ZDROWY Zdrowe odżywianie to podstawa!!! Jeść musimy, bowiem to podstawowy składnik

Bardziej szczegółowo

Scenariusz zajęć edukacja zdrowotna - gimnazjum

Scenariusz zajęć edukacja zdrowotna - gimnazjum Scenariusz zajęć edukacja zdrowotna - gimnazjum Autor: mgr Beata Draczko Temat lekcji: Wiem, co jem. Zasady racjonalnego odżywiania się człowieka. Cel ogólny: - zapoznanie uczniów z zasadami racjonalnego

Bardziej szczegółowo

Jedzmy zdrowo na kolorowo!

Jedzmy zdrowo na kolorowo! Jedzmy zdrowo na kolorowo! Dlaczego powinniśmy jeść warzywa? Ponieważ są źródłem: -witamin: głównie: beta-karoten, witamina C, kwas foliowy oraz witaminy K, niacyna oraz witaminy E -składników mineralnych:

Bardziej szczegółowo

Nowy asortyment sklepików szkolnych nie taki straszny, czyli dlaczego warto jeść zdrowo?!

Nowy asortyment sklepików szkolnych nie taki straszny, czyli dlaczego warto jeść zdrowo?! Nowy asortyment sklepików szkolnych nie taki straszny, czyli dlaczego warto jeść zdrowo?! Rozporządzenie Z dniem 01.09.2015 roku weszło w życie nowe Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 sierpnia 2015

Bardziej szczegółowo

Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie:

Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: TECHNIK ŻYWIENIA I USŁUG GASTRONOMICZNYCH przygotowany w ramach projektu Praktyczne kształcenie nauczycieli zawodów branży hotelarsko-turystycznej

Bardziej szczegółowo

Grupy środków spożywczych i ich zastosowanie w żywieniu zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 26 lipca 2016 r.

Grupy środków spożywczych i ich zastosowanie w żywieniu zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 26 lipca 2016 r. Grupy środków spożywczych i ich zastosowanie w żywieniu zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 26 lipca 2016 r. Zbożowe produkty śniadaniowe oraz inne produkty zbożowe lub ziemniaki. Spośród

Bardziej szczegółowo

Lista zamienników. 140g cukinii. 80g dyni. 100g bakłażana. 70g kabaczka. 80g papryki czerwonej. 50g papryki czerwonej. 100g pomidora.

Lista zamienników. 140g cukinii. 80g dyni. 100g bakłażana. 70g kabaczka. 80g papryki czerwonej. 50g papryki czerwonej. 100g pomidora. Lista zamienników 140g cukinii 100g bakłażana 80g dyni 70g kabaczka 80g papryki czerwonej 100g ogórka 50g papryki czerwonej 100g pomidora 100g rzodkiewek 100g dyni 200g cukinii 130g kalafiora 100g brokuła

Bardziej szczegółowo

Program edukacyjny Żyj smacznie i zdrowo

Program edukacyjny Żyj smacznie i zdrowo Program edukacyjny Żyj smacznie i zdrowo Cel i założenia: Przypomnienie zasad prawidłowego i smacznego odżywiania Niemarnowanie jedzenia Zachęcenie do rodzinnego spożywania posiłków Zmniejszanie ilości

Bardziej szczegółowo

Wybieram zdrowie i zdrowe odżywianie

Wybieram zdrowie i zdrowe odżywianie Wybieram zdrowie i zdrowe odżywianie Doktorze Zdrówko, co to znaczy być zdrowym? Być zdrowym, to nie tylko nie chorować, ale też czuć się dobrze, być radosnym i sprawnym fizycznie. Czy wiesz, co pomaga

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI. Wprowadzenie 13

SPIS TREŚCI. Wprowadzenie 13 SPIS TREŚCI Wprowadzenie 13 I. Mąka, kasze, ryż, makarony 15 1. Wstęp 15 2. Mąka 16 2.1. Przemiał ziarna zbożowego 16 2.2. Mąki chlebowe i niechlebowe 17 2.2.1. Mąki chlebowe 17 2.2.2. Mąki niechlebowe

Bardziej szczegółowo

SKLEPIK SZKOLNY sprzymierzeńcem w racjonalnym żywieniu dzieci i młodziem. odzieży

SKLEPIK SZKOLNY sprzymierzeńcem w racjonalnym żywieniu dzieci i młodziem. odzieży SKLEPIK SZKOLNY sprzymierzeńcem w racjonalnym żywieniu dzieci i młodziem odzieży Źródła a informacji Informacja NIK o wynikach kontroli realizacji zadań w zakresie zapobiegania nadwadze i otyłości u dzieci

Bardziej szczegółowo

ZASADY ZDROWEGO Z YWIENIA DZIECI

ZASADY ZDROWEGO Z YWIENIA DZIECI ZASADY ZDROWEGO Z YWIENIA DZIECI 1. Jedz codziennie różne produkty z każdej grupy uwzględnionej w piramidzie. 2. Bądź codziennie aktywny fizycznie - ruch korzystnie wpływa na sprawność i prawidłową sylwetkę.

Bardziej szczegółowo

10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA

10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA 10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA 10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Należy spożywać produkty z różnych grup żywności (dbać o urozmaicenie posiłków) Kontroluj masę ciała (dbaj o zachowanie

Bardziej szczegółowo

Wymagania. mgr inż. Aneta Grabek Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Lublinie Oddział Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku

Wymagania. mgr inż. Aneta Grabek Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Lublinie Oddział Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku Wymagania jakie muszą spełniać środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w jednostkach systemu oświaty zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 26 sierpnia 2015r.

Bardziej szczegółowo

*Modelowa racja pokarmowa dla dziecka w wieku miesięcy, Standardy Medyczne 2013, 6(10),

*Modelowa racja pokarmowa dla dziecka w wieku miesięcy, Standardy Medyczne 2013, 6(10), 20 g* = 4 łyżeczki, to dawka cukru dla dziecka w wieku 1-3 lata, a 30 g** = 6 łyżeczek dla dziecka w wieku 4-6 lat, jakiej nie powinno się przekroczyć w ciągu dnia, jednak należy pamiętać, że nie ma konieczności

Bardziej szczegółowo

Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna 43-400 Cieszyn ul. Liburnia 2 asystent Teresa Kopiec asystent Halina Dziadek st. asystent Czesława Lis

Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna 43-400 Cieszyn ul. Liburnia 2 asystent Teresa Kopiec asystent Halina Dziadek st. asystent Czesława Lis Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna 43-400 Cieszyn ul. Liburnia 2 asystent Teresa Kopiec asystent Halina Dziadek st. asystent Czesława Lis Żywienie i aktywność fizyczna mają wpływ na rozwój psychofizyczny

Bardziej szczegółowo

5. Surowce, dodatki do żywności i materiały pomocnicze

5. Surowce, dodatki do żywności i materiały pomocnicze spis treści 3 Wstęp... 8 1. Żywność 1.1. Podstawowe definicje związane z żywnością... 9 1.2. Klasyfikacja żywności... 11 2. Przechowywanie i utrwalanie żywności 2.1. Zasady przechowywania żywności... 13

Bardziej szczegółowo

WYDZIAŁ NAUK O ŻYWNOŚCI I RYBACTWA

WYDZIAŁ NAUK O ŻYWNOŚCI I RYBACTWA WYDZIAŁ NAUK O ŻYWNOŚCI I RYBACTWA ZAKŁAD PODSTAW ŻYWIENIA CZŁOWIEKA Dr inż. Edyta Balejko, dr inż. Anna Bogacka, dr inż. Anna Sobczak-Czynsz Przedmiot: Podstawy żywienia człowieka (ZBiJŻ) Ćwiczenie nr

Bardziej szczegółowo

INFORMACJA. dotycząca prawidłowości oznakowania i identyfikowalności produktów rolnictwa ekologicznego

INFORMACJA. dotycząca prawidłowości oznakowania i identyfikowalności produktów rolnictwa ekologicznego 1 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------- WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT tel. 42 636-03-57 ul. Gdańska 38 90-730 Łódź fax 42

Bardziej szczegółowo

ANKIETA ŻYWIENIOWA Proszę o wypełnienie ankiety przed przyjściem do dietetyka oraz przyniesienie wyników badań na spotkanie.

ANKIETA ŻYWIENIOWA Proszę o wypełnienie ankiety przed przyjściem do dietetyka oraz przyniesienie wyników badań na spotkanie. ANKIETA ŻYWIENIOWA Proszę o wypełnienie ankiety przed przyjściem do dietetyka oraz przyniesienie wyników badań na spotkanie. Imię i nazwisko Zdiagnozowane schorzenia lub dolegliwości.. 1. Od jakiego czasu

Bardziej szczegółowo

Warsztaty dla Rodziców

Warsztaty dla Rodziców Warsztaty dla Rodziców Kanapki inaczej dr inż. Marta Jeruszka-Bielak Centrum Komunikacji Społecznej Warszawa, 31 marca 2015 r. Co zamiast tradycyjnej kanapki? Kanapki są bardzo dobrym rozwiązaniem na drugie

Bardziej szczegółowo

Informacja zwrotna dot. jadłospisu dekadowego

Informacja zwrotna dot. jadłospisu dekadowego Informacja zwrotna dot. jadłospisu dekadowego Wizyta w placówce: druga Nazwa i adres placówki: PRZEDSZKOLE PUBLICZNE MIŚ ul. Dworcowa 23, 62-045 Pniewy Data analizy: 2017-05-15 O zdrowiu dziecka oraz jego

Bardziej szczegółowo

Piramida Żywienia. Dominika Kondrak Karina Warwas 1TFS

Piramida Żywienia. Dominika Kondrak Karina Warwas 1TFS Piramida Żywienia Dominika Kondrak Karina Warwas 1TFS Zasady zdrowego żywienia 1. Dbaj o różnorodnośd spożywanych produktów. 2. Strzeż się nadwagi i otyłości, nie zapominaj o codziennej aktywności fizycznej.

Bardziej szczegółowo

12. Scenariusz lekcji dla gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych

12. Scenariusz lekcji dla gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych 12. Scenariusz lekcji dla gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych Temat: Jak rozumieć informacje zamieszczone na etykiecie produktu spożywczego. Cel: wyjaśnienie uczniom, jak korzystać z informacji żywieniowych

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIA. (Tekst mający znaczenie dla EOG)

ROZPORZĄDZENIA. (Tekst mający znaczenie dla EOG) 23.7.2018 PL L 185/9 ROZPORZĄDZENIA ROZPORZĄDZENIE WYKONAWCZE KOMISJI (UE) 2018/1032 z dnia 20 lipca 2018 r. zezwalające na rozszerzenie zastosowania oleju z mikroalg Schizochytrium sp. jako nowej żywności

Bardziej szczegółowo

Dietetyk Angelika Frączek DZIENNICZEK KILKU DNIOWEGO SPOŻYCIA. Imię i nazwisko...

Dietetyk Angelika Frączek DZIENNICZEK KILKU DNIOWEGO SPOŻYCIA. Imię i nazwisko... DZIENNICZEK KILKU DNIOWEGO SPOŻYCIA Imię i nazwisko... Proszę o sumienne wypełnienie niniejszego wywiadu żywieniowego, który posłuży do oceny Pani/Pana sposobu żywienia. Dobrze, aby dzienniczek wypełniać

Bardziej szczegółowo

SCENARIUSZ CO POWINNY JEŚĆ DZIECI? PIRAMIDA ZDROWIA

SCENARIUSZ CO POWINNY JEŚĆ DZIECI? PIRAMIDA ZDROWIA SCENARIUSZ CO POWINNY JEŚĆ DZIECI? PIRAMIDA ZDROWIA CELE: 1. Zapoznanie dzieci z Piramidą Zdrowia pożądanym modelem zdrowego odżywiania. 2. Zapoznanie dzieci z produktami ważnymi w ich diecie. 3. Podjęcie

Bardziej szczegółowo

Warzywa i owoce jedz jak najczęściej i w jak największej ilości.

Warzywa i owoce jedz jak najczęściej i w jak największej ilości. Piramida Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej dla dzieci i młodzieży Piramida została opracowana w Instytucie Żywności i Żywienia w 2016 r. pod kierunkiem prof. dra med. Mirosława Jarosza przez zespół

Bardziej szczegółowo

MAGDALENA KRZYSZKA studentka WYDZIAŁU WYCHOWANIA FIZYCZNEGO I PROMOCJI ZDROWIA UNIWERSYTET SZCZECIŃSKI ZDROWY STYL ŻYCIA

MAGDALENA KRZYSZKA studentka WYDZIAŁU WYCHOWANIA FIZYCZNEGO I PROMOCJI ZDROWIA UNIWERSYTET SZCZECIŃSKI ZDROWY STYL ŻYCIA MAGDALENA KRZYSZKA studentka WYDZIAŁU WYCHOWANIA FIZYCZNEGO I PROMOCJI ZDROWIA UNIWERSYTET SZCZECIŃSKI ZDROWY STYL ŻYCIA Na czym polega zdrowy styl życia? ZDROWY STYL ŻYCIA Prawidłowe odżywianie Aktywność

Bardziej szczegółowo

SCENARIUSZ CO POWINNY JEŚĆ DZIECI? PIRAMIDA ZDROWIA

SCENARIUSZ CO POWINNY JEŚĆ DZIECI? PIRAMIDA ZDROWIA SCENARIUSZ CO POWINNY JEŚĆ DZIECI? PIRAMIDA ZDROWIA CELE: 1. Zapoznanie dzieci z Piramidą Zdrowia pożądanym modelem zdrowego odżywiania. 2. Zapoznanie dzieci z produktami ważnymi w ich diecie. 3. Podjęcie

Bardziej szczegółowo

MATERIAŁY POMOCNICZE W BIAŁEJ KRAINIE OSTROŻNIE Z SOLĄ I CUKREM

MATERIAŁY POMOCNICZE W BIAŁEJ KRAINIE OSTROŻNIE Z SOLĄ I CUKREM MATERIAŁY POMOCNICZE W BIAŁEJ KRAINIE OSTROŻNIE Z SOLĄ I CUKREM 1. Cukrowa Wróżka (do wycięcia) EDYCJA VIII - 2017/2018 ZIMA ZERÓWKI i KLASY I KLASY II-III 2. Zagadki Wydobywa się ją z ziemi, lecz kupuje

Bardziej szczegółowo

ANKIETA ŻYWIENIOWA ...

ANKIETA ŻYWIENIOWA ... ANKIETA ŻYWIENIOWA IMIĘ... NAZWISKO Zdiagnozowane schorzenia lub dolegliwości: Występujące alergie pokarmowe:...... 1. Od jakiego czasu towarzyszy Pani/Panu otyłość i choroba..? 2. Czy były kiedyś próby

Bardziej szczegółowo

Kwestionariusz do badania zachowań żywieniowych i opinii na temat żywności i żywienia

Kwestionariusz do badania zachowań żywieniowych i opinii na temat żywności i żywienia Kwestionariusz do badania zachowań żywieniowych i opinii na temat żywności i żywienia Proszę o udzielenie odpowiedzi na pytania zamieszczone w kwestionariuszu, poprzez zakreślenie odpowiedniego pola znakiem

Bardziej szczegółowo

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia:

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.ckuip.kalisz.pl Kalisz: Świadczenie usług całodziennego żywienia dla młodzieży przebywającej

Bardziej szczegółowo

ECO TRADE SP. Z O.O. pawilon 5 stoisko 41 Chleb Bracki

ECO TRADE SP. Z O.O. pawilon 5 stoisko 41 Chleb Bracki ECO TRADE SP. Z O.O. pawilon 5 stoisko 41 Chleb Bracki 60% RAZOWA MIESZANKA MĄCZNA Chleb Bracki to pieczywo razowe z dodatkiem naturalnych kwasów - pszennego i żytniego. Mieszanka bogata w mikroelementy

Bardziej szczegółowo

SKLEPIK SZKOLNY. Opracowanie: Katarzyna Jaworska. Maj 2015

SKLEPIK SZKOLNY. Opracowanie: Katarzyna Jaworska. Maj 2015 SKLEPIK SZKOLNY Opracowanie: Katarzyna Jaworska Maj 2015 Nowelizacja Ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia Co można sprzedawać w sklepikach szkolnych? W jednostkach systemu

Bardziej szczegółowo

EDUKACJA DLA RODZICÓW

EDUKACJA DLA RODZICÓW Materiał opracowała: Jolanta Gęca EDUKACJA DLA RODZICÓW Prawidłowe żywienie dzieci i młodzieży jest szczególnie istotne, ze względu na fazę intensywnego wzrostu i dojrzewania. Dla utrzymania wzrostu i

Bardziej szczegółowo

RAPORT Z MONITORINGU ŚRODKÓW SPOŻYWCZYCH SPECJALNEGO PRZEZNACZENIA ŻYWIENIOWEGO I SUPLEMENTÓW DIETY W 2007 ROKU

RAPORT Z MONITORINGU ŚRODKÓW SPOŻYWCZYCH SPECJALNEGO PRZEZNACZENIA ŻYWIENIOWEGO I SUPLEMENTÓW DIETY W 2007 ROKU RAPORT Z BADAŃ MONITORINGOWYCH ZAKRESIE WYBRANYCH GRUP ŚRODKÓW SPOŻYWCZYCH SPECJALNEGO PRZEZNACZENIA ŻYWIENIOWEGO ORAZ SUPLEMENTÓW DIETY PRZEPROWADZONYCH PRZEZ PAŃSTWOWĄ INSPEKCJĘ SANITARNĄ W 2007 ROKU.

Bardziej szczegółowo

KOKTAJLE ODŻYWCZE. ul. Sienkiewicza Tychy. Body Idea Dietetyka Przyszłości

KOKTAJLE ODŻYWCZE. ul. Sienkiewicza Tychy. Body Idea Dietetyka Przyszłości Body Idea Dietetyka Przyszłości ul. Sienkiewicza 7 43-100 Tychy +48 698 745 786 s.maksym@bodyidea.pl www.bodyidea.pl www.facebook.com/bodyidea KOKTAJLE ODŻYWCZE KOKTAJL ŻURAWINOWY Z PYŁKIEM PSZCZELIM 1.

Bardziej szczegółowo

Oferta produktowa do stołówek szkolnych i przedszkolnych

Oferta produktowa do stołówek szkolnych i przedszkolnych Oferta produktowa do stołówek szkolnych i przedszkolnych Drodzy Państwo, Zapraszamy do zapoznania się z materiałem obejmującym ofertę produktów firmy Sante przeznaczonych do konsumpcji w stołówkach szkolnych

Bardziej szczegółowo

Pudełko z posiłkiem do szkoły

Pudełko z posiłkiem do szkoły Pudełko z posiłkiem do szkoły dr inż. Agnieszka Sulich Centrum Komunikacji Społecznej Zasady prawidłowego żywienia dzieci w wieku szkolnym Prawidłowy sposób żywienia jest jednym z najważniejszych czynników

Bardziej szczegółowo

"Program pilotażowy - Dieta Mamy".

Program pilotażowy - Dieta Mamy. "Program pilotażowy - Dieta Mamy". Dnia 1.10.2019 r Szpital Powiatowy im.t.malińskiego w Śremie podjął współpracę z programem pilotażowym Standard szpitalnego żywienia kobiet w ciąży i w okresie poporodowym-dieta

Bardziej szczegółowo

Prezentacja materiałów przygotowanych. programu edukacyjnego Trzymaj formę!

Prezentacja materiałów przygotowanych. programu edukacyjnego Trzymaj formę! Prezentacja materiałów przygotowanych do realizacji V edycji programu edukacyjnego Trzymaj formę! KONFERENCJA PODSUMOWUJĄCA REALIZACJĘ IV EDYCJI PROGRAMU EDUKACYJNEGO PT. TRZYMAJ FORMĘ! ZAKOPANE, 6 8 PAŹDZIERNIKA

Bardziej szczegółowo

TECHNOLOGIA ŻYWNOŚCI CZ. 2 TECHNOLOGIE KIERUNKOWE TOM 1

TECHNOLOGIA ŻYWNOŚCI CZ. 2 TECHNOLOGIE KIERUNKOWE TOM 1 TECHNOLOGIA ŻYWNOŚCI CZ. 2 TECHNOLOGIE KIERUNKOWE TOM 1 Praca zbiorowa pod red. Ewy Czarnieckiej-Skubina SPIS TREŚCI Rozdział 1. Przetwórstwo zbożowe 1.1. Asortyment przetwórstwa zbożowego 1.2. Surowce

Bardziej szczegółowo

Sylwia Maksym Dietetyk, Fizjoterapeuta, Trener personalny, Instruktor fitness

Sylwia Maksym Dietetyk, Fizjoterapeuta, Trener personalny, Instruktor fitness Sylwia Maksym Dietetyk, Fizjoterapeuta, Trener personalny, Instruktor fitness Śniadanie Miseczka płatków NESQUICK z mlekiem 6 łyżek płatków = 30g = 24g węglowodanów II Śniadanie Batonik BELVITA + sok KUBUŚ

Bardziej szczegółowo

Rola śniadania w żywieniu i zachowaniu zdrowia

Rola śniadania w żywieniu i zachowaniu zdrowia Rola śniadania w żywieniu i zachowaniu zdrowia Śniadanie to pierwszy posiłek w ciągu dnia oznacza spożywanie żywności o konsystencji stałej, w ilości większej niż śladowa, w godzinach porannych. W większości

Bardziej szczegółowo

Jakościowe metody oceny sposobu żywienia

Jakościowe metody oceny sposobu żywienia Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Gorzowie Wlkp. Jakościowe metody oceny sposobu żywienia Małgorzata Stodolak Gorzów Wlkp. 15.12.2014 r. Normy żywienia dla populacji polskiej nowelizacja,

Bardziej szczegółowo

Mądre zakupy. Kryteria wyboru żywności

Mądre zakupy. Kryteria wyboru żywności Kryteria wyboru żywności Plan prezentacji: Podstawowe definicje Rady dla kupującego Etykiety produktów żywnościowych Substancje dodatkowe Wzbogacanie żywności Znakowanie żywności ekologicznej Znakowanie

Bardziej szczegółowo

ZDROWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW PORADNIK DLA RODZICÓW I UCZNIÓW

ZDROWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW PORADNIK DLA RODZICÓW I UCZNIÓW ZDROWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW PORADNIK DLA RODZICÓW I UCZNIÓW SPIS TREŚCI 1. Zasady zdrowego żywienia 2. Zapotrzebowanie energetyczne nastolatków 3. Zapotrzebowanie energetyczne nastolatków 4. Zalecenia

Bardziej szczegółowo

GDA. Prawidłowe odżywianie

GDA. Prawidłowe odżywianie GDA Prawidłowe odżywianie Co to jest GDA? Prawidłowe odżywianie jest jednym z warunków zachowania dobrego stanu zdrowia. Aby móc dopasować swój sposób odżywiania do stylu życia jaki prowadzimy, niezbędne

Bardziej szczegółowo

Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie:

Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: DIETETYK przygotowany w ramach projektu Praktyczne kształcenie nauczycieli zawodów branży hotelarsko-turystycznej Priorytet III. Wysoka jakość

Bardziej szczegółowo

ZALECENIA ŻYWIENIOWE DLA DZIECI I MŁODZIEŻY. Gimnazjum nr 1 w Piastowie Lidia Kaczor, 2011r

ZALECENIA ŻYWIENIOWE DLA DZIECI I MŁODZIEŻY. Gimnazjum nr 1 w Piastowie Lidia Kaczor, 2011r ZALECENIA ŻYWIENIOWE DLA DZIECI I MŁODZIEŻY Gimnazjum nr 1 w Piastowie Lidia Kaczor, 2011r PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE - definicja Prawidłowe odżywianie to nie tylko dostarczenie organizmowi energii, ale także

Bardziej szczegółowo

Formularz ofertowy na artykuły ogólnospożywcze w roku 2017 Przedszkola Wesołe Skrzaty w Pobiedziskach

Formularz ofertowy na artykuły ogólnospożywcze w roku 2017 Przedszkola Wesołe Skrzaty w Pobiedziskach Załącznik nr 1 Do zapytania o cenę na dostawę produktów żywnościowych do stołówki przedszkolnej Przedszkola Wesołe Skrzaty w Pobiedziskach Pieczęć firmowa dostawcy Formularz ofertowy na artykuły ogólnospożywcze

Bardziej szczegółowo

WYKAZ GRUP ŚRODKÓW SPOŻYWCZYCH PRZEZNACZONYCH DO SPRZEDAŻY DZIECIOM I MŁODZIEŻY W JEDNOSTKACH SYSTEMU OŚWIATY

WYKAZ GRUP ŚRODKÓW SPOŻYWCZYCH PRZEZNACZONYCH DO SPRZEDAŻY DZIECIOM I MŁODZIEŻY W JEDNOSTKACH SYSTEMU OŚWIATY Warszawa, 21.07.2015 r. Tabela z zestawieniem uwag (uzgodnienia międzyresortowe, konsultacje publiczne) do projektu rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do

Bardziej szczegółowo