OPIS PRZEDMIOTU. Literatura romantyzmu. Wydział Humanistyczny. Filologia polska. ogólnoakademicki. stacjonarne. dr Alicja Dąbrowska

Transkrypt

1 OPIS PRZEDMIOTU Nazwa przedmiotu Kod przedmiotu Literatura romantyzmu Wydział Wydział Humanistyczny Instytut/Katedra Instytut Filologii Polskiej i Kulturoznawstwa Kierunek Filologia polska Specjalność/specjalizacja Poziom kształcenia: studia pierwszego stopnia Profil: ogólnoakademicki Forma studiów stacjonarne Rok/semestr I 2 Tytuł i/lub stopień naukowy/tytuł zawodowy, imię i nazwisko koordynatora przedmiotu Liczba godzin dydaktycznych i formy zajęć Liczba punktów ECTS Rygory Typ przedmiotu Język wykładowy Przedmioty wprowadzające i wymagania wstępne Efekty kształcenia dr Alicja Dąbrowska 30 konwersatoriów (ćwiczeń) i 30 wykładów zaliczenie z oceną i egzamin przedmiot kierunkowy język polski zaliczenie przedmiotów z historii literatury polskiej obowiązujących w 1 semestrze I roku filologii polskiej; student ma uporządkowaną wiedzę szczegółową w obszarze historii literatury polskiej epok poprzedzających romantyzm; student zna i stosuje podstawowe metody analizy i interpretacji tekstów literackich WIEDZA Student: W01 - wymienia twórców, omawia utwory, i cechy charakterystyczne dla danego zjawiska (poetyki) literatury romantyzmu W02 - opisuje i analizuje najważniejsze gatunki i charakteryzuje reprezentatywne utwory danego okresu oraz ich koincydencje kulturowe W03 - prezentuje podstawową wiedzę o głównych kierunkach rozwoju romantycznej poezji i dramatu i najważniejszych osiągnięciach w zakresie powieści UMIEJĘTNOŚCI Student: U01 - ocenia, selekcjonuje źródła wiedzy o historii literatury romantyzmu U02 - analizuje i interpretuje dzieła literackie w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego, miejsca w procesie historycznokulturowym U03 - posiada umiejętność przygotowywania wystąpień ustnych oraz tworzenia typowych prac pisemnych w języku polskim (referatów), dotyczących zagadnień szczegółowych z zakresu literatury romantyzmu, z

2 wykorzystaniem podstawowych ujęć teoretycznych KOMPETENCJE SPOŁECZNE Student: K01 - potrafi pracować w grupie, przyjmując w niej różne role K02 - potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania K03 - docenia literaturę romantyzmu jako element dziedzictwa kultury europejskiej data podpis prowadzącego przedmiot/ koordynatora przedmiotu* Tab. Opis sposobu sprawdzania efektów kształcenia dla przedmiotu z odniesieniem do form zajęć i sprawdzianów kierunku Efekty kształcenia a forma zajęć Efekty kształcenia dla ** przedmiotu Forma zajęć Ocenianie efektów kształcenia Sposoby oceniania*** Efekty kształcenia dla przedmiotu K-W02 W01 W, Ć referat W01/02, U03, K02 Kolokwium/ praca W01/03, K01, K_W01/K_W08/K_W10 W02 domowa U02, U03 KW13 W03 egzamin W01/W03, U01- U03, K03 K_UO1 U01 K_U03 U02 K_U12 /K_U11 U03 K_KO2 K01 K_KO3 K02 K_KO5 K03 PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU Rok akademicki: (2013/2014) Semestr: (letni) Nazwa przedmiotu Literatura romantyzmu Wydział Wydział Humanistyczny Instytut/Katedra Instytut Filologii Polskiej Kierunek Filologia polska Specjalność/specjalizacja Opisywana forma zajęć Konwersatoria i wykłady Liczba godzin dydaktycznych 30 i 30 Tytuł i/lub stopień naukowy/tytuł zawodowy, imię i Dr Alicja Dąbrowska nazwisko prowadzącego daną formę zajęć Treści programowe realizowane podczas zajęć Kurs ćwiczeniowy i wykładowy, o charakterze syntetycznym, obejmuje wybrane zjawiska z historii

3 literatury polskiej okresu romantyzmu. Celem przedmiotu jest zdobycie przez studentów umiejętności orientowania się w reprezentatywnych kierunkach rozwoju literatury okresu romantyzmu, kojarzenia i definiowania pojęć, zagadnień, problemów tyczących omawianej epoki. Zostaną omówione reprezentatywne kierunki rozwoju literatury okresu romantyzmu, nowe potrzeby duchowe i estetyczne epoki, nowe sposoby tworzenia, przemiany poetyki, a także najważniejsze reprezentatywne gatunki, dzieła, twórcy oraz tematy i problemy publicystyki i beletrystyki romantycznej, z uwzględnieniem kontekstu historycznego, społecznego i kulturowego. Podkreślony zostanie zarówno narodowy, jak i globalny charakter zjawisk. Przedmiotem wykładów są następujące zagadnienia: 1. Nazwa epoki, granice czasowe. Zagadnienie buntu, kontestacji i rewolucji w literaturze romantycznej. 2. Romantyczne koncepcje światopoglądowe. Filozofia i estetyka. Romantyczna apologia sztuki i artysty. 3. Romantyzm polski: periodyzacja okresu, dynamika prądu romantycznego, prądy towarzyszące (klasycyzm i sentymentalizm). Spory przełomu romantycznego jako rywalizacja programów literatury narodowej. 4. Romantyzm przedlistopadowy. Inicjatywy twórcze Mickiewicza. Romantyzm Malczewskiego. Wystąpienie Mochnackiego Dominujące gatunki (ballada, powieść poetycka i mickiewiczowskie udramatyzowane poema ) 5. Odmiany prądowe romantyzmu przedlistopadowego: A. ludowość, B. poezja transcendentalna, C. bajronizm, mediewizm (na przykładzie twórczości Mickiewicza). 6. Rozwój myśli ezoterycznej od magnetyzmu - mesmeryzmu do mistycyzmu. Romantyzm międzypowstaniowy - mesjanizm, towianizm. 7. Semantyka motywów akwatycznych w poezji polskiej na początku XIX wieku 8. Wokół fascynacji światłem i blaskiem w twórczości Mickiewicza i (wobec Nad Niemnem Orzeszkowej) 9. Motyw dziecka i dzieciństwa w twórczości wielkich romantyków polskich. 10. Romantyzm wobec fantastyki lub Romantyczna filozofia miłości i jej egzemplifikacja na wybranych przykładach z literatury polskiej 11. Spór Prusa ze Słowackim, czyli o proteście realisty przeciw stylistycznej egzaltacji poematu W Szwajcarii 12. Jacek Wąsal, czyli o randze i semantyce wąsów w obrazie dawności szlacheckiej w Panu Tadeuszu Przedmiotem ćwiczeń są następujące zagadnienia: I. Określenie tematyki i metodologii ćwiczeń. Wstępny wykład: 1. Nazwa epoki, granice czasowe. Zagadnienie buntu, kontestacji i rewolucji w literaturze romantycznej. Legendy romantyzmu. 2. Romantyczne koncepcje światopoglądowe. Filozofia i estetyka. II. Spory przełomu romantycznego jako rywalizacja programów literatury narodowej. Różne koncepcje poezji w okresie sporów przełomu romantycznego w Polsce ( ): koncepcja poezji ludu i poezji transcendentalnej oraz poezji narodowej. (Ranga i problematyka wystąpienia Kazimierza Brodzińskiego w O klasyczności i romantyczności tudzież o duchu poezji polskiej; koncepcja Maurycego Mochnackiego: w manifeście krytycznym O duchu i źródłach poezji w Polszcze) III. Ballada romantyczna. IV. Dramat romantyczny. 1. Dziady wileńsko-kowieńskie poszukiwania własnej formy dramatycznej. Ludowość II cz. Dziadów. IV część Dziadów indywidualizm. 2. Okoliczności powstania, budowa, główne motywy i problematyka Dziadów drezdeńskich 3. Dziadów część III poemat profetyczny V. Romantyczna powieść poetycka VI. Poemat dygresyjny. VII. Powieść psychologiczna VIII. Pan Tadeusz romantyczny poemat uniwersalny. Rozważania o tekście, akcji, tle historycznoliterackim, bohaterach i ukrytych wymiarach poematu. Kultura szlachecka w utworze. IX. Proza romantyczna. Gawęda szlachecka. X. Kontynuatorzy tradycji gawędowej: Wincenty Pol i Władysław Syrokomla XI. Poezja krajowa: Kornel Ujejski - najwierniejszy uczeń wieszczów ; Teofil Lenartowicz- lirnik mazowiecki XII. Nie-Boska komedia forma otwarta dramatu romantycznego. Historiozofia i kontekst historyczny utworu XIII. Miejsce Aleksandra Fredry w literaturze okresu romantyzmu lub: Liryka romantyków dodatkowo

4 jeśli czas zajęciowy pozwoli Metody dydaktyczne Metody i kryteria oceniania Rygor Literatura podstawowa wykład, analiza i interpretacja tekstów źródłowych; aktywność na ćwiczeniach, referat + pisemne kolokwium lub pisemna praca domowa (oprócz aktywnego uczestnictwa w zajęciach obowiązuje przygotowanie referatów bądź koreferatów, wykazanie się umiejętnością przeprowadzenia analizy tekstu romantycznego oraz umiejętnością przygotowania zestawu literatury na wyznaczony temat); Wykład: egzamin ustny: student losuje zestaw trzech pytań sformułowanych z podanej studentom listy zagadnień z literatury romantyzmu 2013/14 na ocenę dostateczną student wymienia podstawowe informacje na temat zagadnień objętych pytaniami zestawu na ocenę dobrą student wymienia podstawowe informacje na temat zagadnień objętych pytaniami zestawu, wskazuje na znaczenie literatury romantyzmu dla wiedzy humanistycznej, ocenia źródła wiedzy o literaturze romantyzmu (wybrane spośród podanych monografie i artykuły), sytuuje dzieło literackie romantyzmu w wybranych kontekstach na ocenę bardzo dobrą - student wymienia podstawowe informacje na temat zagadnień objętych pytaniami zestawu, wskazuje na znaczenie literatury romantyzmu dla wiedzy humanistycznej, ocenia źródła wiedzy o literaturze romantyzmu (wybrane spośród podanych monografie i artykuły również z literatury uzupełniającej), sytuuje dzieło literackie romantyzmu w wybranych kontekstach, wykorzystuje wiedzę o zjawiskach w literaturze romantyzmu do analizy zjawisk społecznych, historycznych, artystycznych, kulturowych Konwersatorium: zaliczenie z oceną na podstawie pisemnego kolokwium z zakresu ćwiczeniowego i przygotowania referatu/koreferatu ocena dostateczna: student zalicza kolokwium-test na ocenę dostateczną, redaguje prace pisemne (referaty/koreferaty) definiujące i opisujące wybrane elementy wiedzy z literatury romantyzmu ocena dobra: zalicza kolokwium-test na ocenę dobrą; opracowuje (redaguje) prace pisemne (referaty/koreferaty) definiujące i opisujące wybrane elementy wiedzy z literatury romantyzmu na ocenę dobrą ocena bardzo dobra: student zalicza kolokwium-test na ocenę bardzo dobrą; opracowuje (redaguje) prace pisemne (referaty/koreferaty) definiujące i opisujące wybrane elementy wiedzy z literatury romantyzmu na ocenę bardzo dobrą zaliczenie z oceną/egzamin ustny Literatura polska okresu romantyzmu Teksty literackie lektury obowiązkowe i dodatkowe (do egzaminu obowiązują 2 pozycje dodatkowe) Adam Mickiewicz ( ) Wybór poezyj, oprac. Cz. Zgorzelski, Wrocław 1986, t. 1 BN I 6, t. 2 BN I 66; Ballady i romanse; Konrad Wallenrod, oprac. S. Chwin, Wrocław 1991, BN I 72; Pan Tadeusz, oprac. S. Pigoń, Wrocław 1982, BN I 83; Dziady, [w:] Dzieła, Wyd. Narodowe, t. III, Warszawa 1949; dodatkowo: Grażyna, [w:] Dzieła, Wyd. Narodowe, t. II, Warszawa 1949; Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego, oprac. S. Stefanowska, Wrocław 1956, BN I 17 Juliusz Słowacki ( ) Liryki, oprac. M. Bizan, P. Hertz, Warszawa 1956; Beniowski, oprac. J. Kleiner, Wrocław 1949, BN I 13/14 (Beniowski. Poema, oprac. A. Kowalczykowa,wyd. 4 zmien.,

5 Wrocław 1996); Kordian, oprac. M. Inglot, Wrocław 1974, BN I 2, Balladyna, oprac. M. Inglot, Wrocław 1984, BN I 51; dodatkowo: Fantazy, oprac. M. Ingot, Wrocław 1968, BN I 105; Lilla Weneda, oprac. M. Ursel, Wrocław 1986; Sen srebrny Salomei, oprac. A. Kowalczykowi, Wrocław 1992, BN I 57; Ksiądz Marek, oprac. M. Piwińska, Wrocław 1991, BN I 29; Zygmunt Krasiński ( ) Wiersze. Poematy, [w:] Wiersze, poematy, dramaty, oprac. M. Bizan, Warszawa 1980; Nie-Boska komedia, oprac. M. Inglot, Wrocław 1989 Cyprian Kamil Norwid ) Wiersze, [w:] Pisma wybrane, wybór i oprac. J. W. Gomulicki, t. 1, Warszawa 1980 Antoni Malczewski ( ) Maria, oprac. R. Przybylski, Wrocław 1958, BN I 46 Seweryn Goszczyński Zamek kaniowski, oprac. M. Grabowska, M. Janion, Warszawa 1958; lub Król zamczyska, oprac. M. Ingot, Wrocław 1961, BN I 50 Aleksander Fredro ( ) Śluby panieńskie, oprac. M. Inglot, Wrocław 1972, BN I 22 lub Zemsta, oprac. M. Inglot, Wrocław 1967, BN I 32; dodatkowo: Trzy po trzy, oprac. K. Czajkowska, Warszawa 1976 Józef Ignacy Kraszewski Chata za wsią lub Ulana, [w:] Powieści ludowe, t. 1-2, Warszawa 1955 Narcyza Żmichowska Poganka, oprac. T. Żeleński (Boy), Wrocław 1950, BN I 121 Henryk Rzewuski Pamiątki Soplicy, oprac. Z. Lewinówna, Warszawa 1983 Wincenty Pol Wybór poezji, oprac. M. Janion, Wrocław 1963, BN I 180 (Pieśń o ziemi naszej) Teofil Lenartowicz Wybór poezji, oprac. J. Nowakowski, Wrocław 1972, BN I 5 lub Poezje, Warszawa 1968 Kornel Ujejski Wybór poezji i prozy, oprac. K. Poklewska, Wrocław 1992, BN I 37 (Maraton, Skargi Jeremiego) Władysław Syrokomla Wybór poezji, oprac. F. Bielak, Wrocław 1970, BN I 54 Józef Bohdan Zaleski Wybór poezyj, oprac. B. Stelmaszczyk- Świontek, Wrocław 1985, BN I 30 Walery Łoziński Zaklęty dwór, oprac. J. Krzyżanowski, Wrocław 1959, BN I 96 K. Brodziński, O klasyczności i romantyczności tudzież o duchu poezji polskiej; A. Mickiewicz, O poezji romantycznej; M. Mochnacki, O duchu i źródłach poezji w Polszcze; [w:] Idee programowe romantyków polskich, oprac. A. Kowalczykowa, BN I 261 Opracowania obowiązkowe i dodatkowe - uzupełniające: M. Straszewska, Romantyzm [w:] J. Kulczycka-Saloni, M. Straszewska, Romantyzm Pozytywizm, Warszawa 1990 (seria Literatura Polska) A. Witkowska, R. Przybylski, Romantyzm, Warszawa 1991 (synteza epoki w serii Wielka Historia Literatury Polskiej) A. Witkowska, Literatura romantyzmu, Warszawa 1987 (synteza epoki w serii Dzieje Literatury Polskiej dodatkowo) D. Siwicka, Romantyzm , Warszawa 1995 (synteza epoki w serii Mała Historia Literatury Polskiej) Słownik literatury polskiej XIX wieku, pod red. J. Bachórza i A. Kowalczykowej, Wrocław 1991 hasła: akwatyczne motywy, anioł, bajeczne dzieje w literaturze, bajronizm, indywidualizm, ballada,

6 bohater romantyczny, cmentarz (i grób), czterdzieści i cztery, dramat, dygresyjny poemat, egzotyzm (romantyczny), filomaci i filareci, gotycyzm, improwizacja, (romantyczny) ksiądz i zakonnik, liryka romantyczna, literatura Północy i literatura Południa, marzenie romantyczne, mesjanizm, metempsychoza, mistycyzm, romantyczny mit, natura, pejzaż, pielgrzym, podanie ludowe, poeta, romantyczna powieść, powieść poetycka, prometeizm, romantyzm definicje, samobójstwo, towianizm, tyrteizm oraz wallenrodyzm, żeglarz; (wybór) Idee programowe romantyków polskich. Antologia, oprac. A. Kowalczykowa, Wrocław 1991, BN I 261 (wybór) Mickiewicz, Pieśń Filaretów; Oda do młodości; Romantyczność; K. Brodziński, O klasyczności i romantyczności tudzież o duchu poezji polskiej; Mickiewicz, O poezji romantycznej; M. Mochnacki, O duchu i źródłach poezji w Polszcze W. Borowy, O poezji Mickiewicza, t.1 ( Dziady II, IV), s W. Borowy, O poezji Mickiewicza, t.2 (Dziady III) S. Skwarczyńska, Studia i szkice literackie, Warszawa 1953, s rozdz. Struktura świata poetyckiego w Dziadach Mickiewicza W. Weintraub, Poeta i prorok. Rzecz o profetyzmie Mickiewicza, Warszawa 1983 Ludowość u Mickiewicza, praca zbior. pod red. J.Krzyżanowskiego i R.Wojciechowskiego, W-wa 1958 (s Wanda Humięcka i Helena Kapełuś Ballady i romanse ) Z. Stefanowska, Próba zdrowego rozumu. Studia o Mickiewiczu, Warszawa 1976 (rozdz. O Romantyczności - s i s rozdz. Wielka - tak, ale dlaczego improwizacja?) M. Grabowska, Primula veris romantyzmu polskiego, w: Rozmaitości romantyczne, Warszawa 1978, s M. Grabowska, Najwierniejszy uczeń wieszczów, [w:] Rozmaitości romantyczne, Warszawa 1978 B. Dopart, Mickiewiczowski romantyzm przedlistopadowy, Kraków 1992 (rozdz. I; pozostałe dodatkowo) A. Kowalczykowa, Romantyczni szaleńcy, Warszawa 1977; tejże, Pejzaż romantyczny, Kraków 1982 (pozycje dodatkowe; por.: hasło pejzaż [w:] Słowniku literatury polskiej XIX wieku, op. cit) A. Kowalczykowa, Słowacki, Warszawa 1994 S. Makowski, Beniowski Juliusza Słowackiego, Warszawa 1969 S. Makowski, Juliusz Słowacki, Warszawa 1980, 1987 (s i s ) S. Makowski, Tęcze i świerzopy, Wrocław 1984, cz. II S. Treugutt, Beniowski. Kryzys indywidualizmu romantycznego, Warszawa 1964 M. Inlot, Romantyczność jako miniatura dramatyczna, Literatura 1978, nr 51/52 A. Gurbiel, Świtezianka Mickiewicza wobec dziedzictwa sentymentalizmu, Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP w Krakowie, Kraków 1978, z. 68, Prace Historycznoliterackie 7, wyd Ballada polska, oprac. Cz. Zgorzelski, Wrocław 1962, BN I 177 Cz. Zgorzelski, O sztuce poetyckiej Mickiewicza, Warszawa 1976; Cz. Zgorzelski, Liryka w pełni romantyczna. Studia i szkice o wierszach Słowackiego, Warszawa 1981

7 Literatura uzupełniająca (w tym portale internetowe) Problemy polskiego romantyzmu, pod red. M. Żmigrodzkiej i Z. Lewinówny, seria I_III, Wrocław (jeden artykuł) M. Janion, Zygmunt Krasiński. Debiut i dojrzałość, Warszawa 1962; M. Janion, Kuźnia natury, [w:] Gorączka romantyczna, Warszawa 1975 M. Janion, Czas formy otwartej, Warszawa 1984 S. Makowski, E. Szymanis, Adam Mickiewicz, Warszawa 1992 W. Borowy, O poezji Mickiewicza, Lublin 1958 K. Wyka, Pan Tadeusz, t. I: Studia o poemacie, Warszawa 1963 K. Wyka, Aleksander Fredro, Warszawa 1968 Z. Stefanowska, Próba zdrowego rozumu. Studia o Mickiewiczu, Warszawa 1976 (fragmenty obowiązujące na ćwiczeniach) M. Inglot, Wyobraźnia poetycka Norwida, Warszawa 1988 W. Danek, Józef Ignacy Kraszewski, Warszawa 1973 M. Piwińska, Złe wychowanie. Fragmenty biografii romantycznej, Warszawa 1981 i tejże, Miłość romantyczna, Kraków 1984 (pozycje dodatkowe) lub hasła w Słowniku literatury polskiej XIX wieku, op. cit.: młodość, miłość, dziecko J. Lasecka-Zielakowa, Powieść poetycka w Polsce w okresie romantyzmu, Wrocław 1990, s o Marii i s rozdz. A step koń kozak ciemność jedna dzika dusza) M. Żmigrodzka, Dwa oblicza wczesnego romantyzmu, Pamiętnik Literacki 1970, z. 1, s M. Stępień, Narcyza Żmichowska, W-wa 1968 (s ) M. Woźniakiewicz-Dziadosz, Między buntem a rezygnacją. O powieściach Narcyzy Żmichowskiej, Warszawa 1978 (s rozdz. Struktura romantycznej powieści parabolicznej i Literackie tradycje powieściowej paraboli) Obraz Literatury Polskiej, seria III, t. 2 (s ) C. Zgorzelski, W strefie liryczności Pana Tadeusza, [w:] Zarys i szkice literackie, Warszawa 1988 J. Bachórz, Jak pachnie na Litwie Mickiewicza?, [w:] Mickiewicz, W 190-lecie urodzin, Białystok 1993, s W. Weintraub, Od Reja do Boya, Warszawa 1977, s , rozdz. Między Plutarchem a Sowizdrzałem: Pamiątki Soplicy A. Ślisz, Henryk Rzewuski: Życie i poglądy, Warszawa 1986 B. Ostromęcki, Lirnicy, trubadurzy i Tyrteje, Warszawa 1972 J. Nowakowski, Teofil Lenartowicz i jego poezje, Kraków 1970 lub wstęp BN M. Zięba, Liryka Teofila Lenartowicza wobec pieśni ludowej (Z zagadnień stylizacji ludowej), Kraków 1983 j. w.... data podpis prowadzącego daną formę zajęć... data podpis koordynatora przedmiotu

8 PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU Rok akademicki: (2013/2014) Semestr: (letni) Nazwa przedmiotu Literatura romantyzmu Wydział Wydział Humanistyczny Instytut/Katedra Instytut Filologii Polskiej Kierunek Filologia polska Specjalność/specjalizacja Opisywana forma zajęć Konwersatoria i wykłady Liczba godzin dydaktycznych 30 i 30 Tytuł i/lub stopień naukowy/tytuł zawodowy, imię i Dr Alicja Dąbrowska nazwisko prowadzącego daną formę zajęć Treści programowe realizowane podczas zajęć Kurs ćwiczeniowy i wykładowy, o charakterze syntetycznym, obejmuje wybrane zjawiska z historii literatury polskiej okresu romantyzmu. Celem przedmiotu jest zdobycie przez studentów umiejętności orientowania się w reprezentatywnych kierunkach rozwoju literatury okresu romantyzmu, kojarzenia i definiowania pojęć, zagadnień, problemów tyczących omawianej epoki. Zostaną omówione reprezentatywne kierunki rozwoju literatury okresu romantyzmu, nowe potrzeby duchowe i estetyczne epoki, nowe sposoby tworzenia, przemiany poetyki, a także najważniejsze reprezentatywne gatunki, dzieła, twórcy oraz tematy i problemy publicystyki i beletrystyki romantycznej, z uwzględnieniem kontekstu historycznego, społecznego i kulturowego. Podkreślony zostanie zarówno narodowy, jak i globalny charakter zjawisk. Przedmiotem wykładów są następujące zagadnienia: 7. Nazwa epoki, granice czasowe. Zagadnienie buntu, kontestacji i rewolucji w literaturze romantycznej. 8. Romantyczne koncepcje światopoglądowe. Filozofia i estetyka. Romantyczna apologia sztuki i artysty. 9. Romantyzm polski: periodyzacja okresu, dynamika prądu romantycznego, prądy towarzyszące (klasycyzm i sentymentalizm). Spory przełomu romantycznego jako rywalizacja programów literatury narodowej. 10. Romantyzm przedlistopadowy. Inicjatywy twórcze Mickiewicza. Romantyzm Malczewskiego. Wystąpienie Mochnackiego Dominujące gatunki (ballada, powieść poetycka i mickiewiczowskie udramatyzowane poema ) 11. Odmiany prądowe romantyzmu przedlistopadowego: A. ludowość, B. poezja transcendentalna, C. bajronizm, mediewizm (na przykładzie twórczości Mickiewicza). 12. Rozwój myśli ezoterycznej od magnetyzmu - mesmeryzmu do mistycyzmu. Romantyzm międzypowstaniowy - mesjanizm, towianizm. 7. Semantyka motywów akwatycznych w poezji polskiej na początku XIX wieku 8. Wokół fascynacji światłem i blaskiem w twórczości Mickiewicza i (wobec Nad Niemnem Orzeszkowej) 9. Motyw dziecka i dzieciństwa w twórczości wielkich romantyków polskich. 10. Romantyzm wobec fantastyki lub Romantyczna filozofia miłości i jej egzemplifikacja na wybranych przykładach z literatury polskiej 11. Spór Prusa ze Słowackim, czyli o proteście realisty przeciw stylistycznej egzaltacji poematu W Szwajcarii 12. Jacek Wąsal, czyli o randze i semantyce wąsów w obrazie dawności szlacheckiej w Panu Tadeuszu Przedmiotem ćwiczeń są następujące zagadnienia: I. Określenie tematyki i metodologii ćwiczeń. Wstępny wykład:

9 1. Nazwa epoki, granice czasowe. Zagadnienie buntu, kontestacji i rewolucji w literaturze romantycznej. Legendy romantyzmu. 2. Romantyczne koncepcje światopoglądowe. Filozofia i estetyka. II. Spory przełomu romantycznego jako rywalizacja programów literatury narodowej. Różne koncepcje poezji w okresie sporów przełomu romantycznego w Polsce ( ): koncepcja poezji ludu i poezji transcendentalnej oraz poezji narodowej. (Ranga i problematyka wystąpienia Kazimierza Brodzińskiego w O klasyczności i romantyczności tudzież o duchu poezji polskiej; koncepcja Maurycego Mochnackiego: w manifeście krytycznym O duchu i źródłach poezji w Polszcze) III. Ballada romantyczna. IV. Dramat romantyczny. 1. Dziady wileńsko-kowieńskie poszukiwania własnej formy dramatycznej. Ludowość II cz. Dziadów. IV część Dziadów indywidualizm. 2. Okoliczności powstania, budowa, główne motywy i problematyka Dziadów drezdeńskich 3. Dziadów część III poemat profetyczny V. Romantyczna powieść poetycka VI. Poemat dygresyjny. VII. Powieść psychologiczna VIII. Pan Tadeusz romantyczny poemat uniwersalny. Rozważania o tekście, akcji, tle historycznoliterackim, bohaterach i ukrytych wymiarach poematu. Kultura szlachecka w utworze. IX. Proza romantyczna. Gawęda szlachecka. X. Kontynuatorzy tradycji gawędowej: Wincenty Pol i Władysław Syrokomla XI. Poezja krajowa: Kornel Ujejski - najwierniejszy uczeń wieszczów ; Teofil Lenartowicz- lirnik mazowiecki XII. Nie-Boska komedia forma otwarta dramatu romantycznego. Historiozofia i kontekst historyczny utworu XIII. Miejsce Aleksandra Fredry w literaturze okresu romantyzmu lub: Liryka romantyków dodatkowo jeśli czas zajęciowy pozwoli Metody dydaktyczne Metody i kryteria oceniania wykład, analiza i interpretacja tekstów źródłowych; aktywność na ćwiczeniach, referat + pisemne kolokwium lub pisemna praca domowa (oprócz aktywnego uczestnictwa w zajęciach obowiązuje przygotowanie referatów bądź koreferatów, wykazanie się umiejętnością przeprowadzenia analizy tekstu romantycznego oraz umiejętnością przygotowania zestawu literatury na wyznaczony temat); Wykład: egzamin ustny: student losuje zestaw trzech pytań sformułowanych z podanej studentom listy zagadnień z literatury romantyzmu 2013/14 na ocenę dostateczną student wymienia podstawowe informacje na temat zagadnień objętych pytaniami zestawu na ocenę dobrą student wymienia podstawowe informacje na temat zagadnień objętych pytaniami zestawu, wskazuje na znaczenie literatury romantyzmu dla wiedzy humanistycznej, ocenia źródła wiedzy o literaturze romantyzmu (wybrane spośród podanych monografie i artykuły), sytuuje dzieło literackie romantyzmu w wybranych kontekstach na ocenę bardzo dobrą - student wymienia podstawowe informacje na temat zagadnień objętych pytaniami zestawu, wskazuje na znaczenie literatury romantyzmu dla wiedzy humanistycznej, ocenia źródła wiedzy o literaturze romantyzmu (wybrane spośród podanych monografie i artykuły również z literatury uzupełniającej), sytuuje dzieło literackie romantyzmu w wybranych kontekstach, wykorzystuje wiedzę o zjawiskach w literaturze romantyzmu do analizy zjawisk społecznych, historycznych, artystycznych, kulturowych Konwersatorium: zaliczenie z oceną na podstawie pisemnego kolokwium z zakresu ćwiczeniowego i przygotowania referatu/koreferatu

10 Rygor Literatura podstawowa ocena dostateczna: student zalicza kolokwium-test na ocenę dostateczną, redaguje prace pisemne (referaty/koreferaty) definiujące i opisujące wybrane elementy wiedzy z literatury romantyzmu ocena dobra: zalicza kolokwium-test na ocenę dobrą; opracowuje (redaguje) prace pisemne (referaty/koreferaty) definiujące i opisujące wybrane elementy wiedzy z literatury romantyzmu na ocenę dobrą ocena bardzo dobra: student zalicza kolokwium-test na ocenę bardzo dobrą; opracowuje (redaguje) prace pisemne (referaty/koreferaty) definiujące i opisujące wybrane elementy wiedzy z literatury romantyzmu na ocenę bardzo dobrą zaliczenie z oceną/egzamin ustny Literatura polska okresu romantyzmu Teksty literackie lektury obowiązkowe i dodatkowe (do egzaminu obowiązują 2 pozycje dodatkowe) Adam Mickiewicz ( ) Wybór poezyj, oprac. Cz. Zgorzelski, Wrocław 1986, t. 1 BN I 6, t. 2 BN I 66; Ballady i romanse; Konrad Wallenrod, oprac. S. Chwin, Wrocław 1991, BN I 72; Pan Tadeusz, oprac. S. Pigoń, Wrocław 1982, BN I 83; Dziady, [w:] Dzieła, Wyd. Narodowe, t. III, Warszawa 1949; dodatkowo: Grażyna, [w:] Dzieła, Wyd. Narodowe, t. II, Warszawa 1949; Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego, oprac. S. Stefanowska, Wrocław 1956, BN I 17 Juliusz Słowacki ( ) Liryki, oprac. M. Bizan, P. Hertz, Warszawa 1956; Beniowski, oprac. J. Kleiner, Wrocław 1949, BN I 13/14 (Beniowski. Poema, oprac. A. Kowalczykowa,wyd. 4 zmien., Wrocław 1996); Kordian, oprac. M. Inglot, Wrocław 1974, BN I 2, Balladyna, oprac. M. Inglot, Wrocław 1984, BN I 51; dodatkowo: Fantazy, oprac. M. Ingot, Wrocław 1968, BN I 105; Lilla Weneda, oprac. M. Ursel, Wrocław 1986; Sen srebrny Salomei, oprac. A. Kowalczykowi, Wrocław 1992, BN I 57; Ksiądz Marek, oprac. M. Piwińska, Wrocław 1991, BN I 29; Zygmunt Krasiński ( ) Wiersze. Poematy, [w:] Wiersze, poematy, dramaty, oprac. M. Bizan, Warszawa 1980; Nie-Boska komedia, oprac. M. Inglot, Wrocław 1989 Cyprian Kamil Norwid ) Wiersze, [w:] Pisma wybrane, wybór i oprac. J. W. Gomulicki, t. 1, Warszawa 1980 Antoni Malczewski ( ) Maria, oprac. R. Przybylski, Wrocław 1958, BN I 46 Seweryn Goszczyński Zamek kaniowski, oprac. M. Grabowska, M. Janion, Warszawa 1958; lub Król zamczyska, oprac. M. Ingot, Wrocław 1961, BN I 50 Aleksander Fredro ( ) Śluby panieńskie, oprac. M. Inglot, Wrocław 1972, BN I 22 lub Zemsta, oprac. M. Inglot, Wrocław 1967, BN I 32; dodatkowo: Trzy po trzy, oprac. K. Czajkowska, Warszawa 1976 Józef Ignacy Kraszewski Chata za wsią lub Ulana, [w:] Powieści ludowe, t. 1-2, Warszawa 1955 Narcyza Żmichowska Poganka, oprac. T. Żeleński (Boy), Wrocław 1950, BN I 121 Henryk Rzewuski Pamiątki Soplicy, oprac. Z. Lewinówna, Warszawa 1983 Wincenty Pol Wybór poezji, oprac. M. Janion, Wrocław 1963, BN I 180 (Pieśń o ziemi naszej) Teofil Lenartowicz Wybór poezji, oprac. J. Nowakowski, Wrocław 1972, BN I 5 lub Poezje, Warszawa 1968

11 Kornel Ujejski Wybór poezji i prozy, oprac. K. Poklewska, Wrocław 1992, BN I 37 (Maraton, Skargi Jeremiego) Władysław Syrokomla Wybór poezji, oprac. F. Bielak, Wrocław 1970, BN I 54 Józef Bohdan Zaleski Wybór poezyj, oprac. B. Stelmaszczyk- Świontek, Wrocław 1985, BN I 30 Walery Łoziński Zaklęty dwór, oprac. J. Krzyżanowski, Wrocław 1959, BN I 96 K. Brodziński, O klasyczności i romantyczności tudzież o duchu poezji polskiej; A. Mickiewicz, O poezji romantycznej; M. Mochnacki, O duchu i źródłach poezji w Polszcze; [w:] Idee programowe romantyków polskich, oprac. A. Kowalczykowa, BN I 261 Opracowania obowiązkowe i dodatkowe - uzupełniające: M. Straszewska, Romantyzm [w:] J. Kulczycka-Saloni, M. Straszewska, Romantyzm Pozytywizm, Warszawa 1990 (seria Literatura Polska) A. Witkowska, R. Przybylski, Romantyzm, Warszawa 1991 (synteza epoki w serii Wielka Historia Literatury Polskiej) A. Witkowska, Literatura romantyzmu, Warszawa 1987 (synteza epoki w serii Dzieje Literatury Polskiej dodatkowo) D. Siwicka, Romantyzm , Warszawa 1995 (synteza epoki w serii Mała Historia Literatury Polskiej) Słownik literatury polskiej XIX wieku, pod red. J. Bachórza i A. Kowalczykowej, Wrocław 1991 hasła: akwatyczne motywy, anioł, bajeczne dzieje w literaturze, bajronizm, indywidualizm, ballada, bohater romantyczny, cmentarz (i grób), czterdzieści i cztery, dramat, dygresyjny poemat, egzotyzm (romantyczny), filomaci i filareci, gotycyzm, improwizacja, (romantyczny) ksiądz i zakonnik, liryka romantyczna, literatura Północy i literatura Południa, marzenie romantyczne, mesjanizm, metempsychoza, mistycyzm, romantyczny mit, natura, pejzaż, pielgrzym, podanie ludowe, poeta, romantyczna powieść, powieść poetycka, prometeizm, romantyzm definicje, samobójstwo, towianizm, tyrteizm oraz wallenrodyzm, żeglarz; (wybór) Idee programowe romantyków polskich. Antologia, oprac. A. Kowalczykowa, Wrocław 1991, BN I 261 (wybór) Mickiewicz, Pieśń Filaretów; Oda do młodości; Romantyczność; K. Brodziński, O klasyczności i romantyczności tudzież o duchu poezji polskiej; Mickiewicz, O poezji romantycznej; M. Mochnacki, O duchu i źródłach poezji w Polszcze W. Borowy, O poezji Mickiewicza, t.1 ( Dziady II, IV), s W. Borowy, O poezji Mickiewicza, t.2 (Dziady III) S. Skwarczyńska, Studia i szkice literackie, Warszawa 1953, s rozdz. Struktura świata poetyckiego w Dziadach Mickiewicza W. Weintraub, Poeta i prorok. Rzecz o profetyzmie Mickiewicza, Warszawa 1983 Ludowość u Mickiewicza, praca zbior. pod red. J.Krzyżanowskiego i R.Wojciechowskiego, W-wa 1958 (s Wanda Humięcka i Helena Kapełuś Ballady i romanse ) Z. Stefanowska, Próba zdrowego rozumu. Studia o Mickiewiczu, Warszawa 1976 (rozdz. O Romantyczności - s i s rozdz. Wielka - tak, ale dlaczego improwizacja?) M. Grabowska, Primula veris romantyzmu polskiego, w: Rozmaitości romantyczne, Warszawa 1978, s

12 M. Grabowska, Najwierniejszy uczeń wieszczów, [w:] Rozmaitości romantyczne, Warszawa 1978 B. Dopart, Mickiewiczowski romantyzm przedlistopadowy, Kraków 1992 (rozdz. I; pozostałe dodatkowo) A. Kowalczykowa, Romantyczni szaleńcy, Warszawa 1977; tejże, Pejzaż romantyczny, Kraków 1982 (pozycje dodatkowe; por.: hasło pejzaż [w:] Słowniku literatury polskiej XIX wieku, op. cit) A. Kowalczykowa, Słowacki, Warszawa 1994 S. Makowski, Beniowski Juliusza Słowackiego, Warszawa 1969 S. Makowski, Juliusz Słowacki, Warszawa 1980, 1987 (s i s ) S. Makowski, Tęcze i świerzopy, Wrocław 1984, cz. II S. Treugutt, Beniowski. Kryzys indywidualizmu romantycznego, Warszawa 1964 M. Inlot, Romantyczność jako miniatura dramatyczna, Literatura 1978, nr 51/52 A. Gurbiel, Świtezianka Mickiewicza wobec dziedzictwa sentymentalizmu, Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP w Krakowie, Kraków 1978, z. 68, Prace Historycznoliterackie 7, wyd Ballada polska, oprac. Cz. Zgorzelski, Wrocław 1962, BN I 177 Cz. Zgorzelski, O sztuce poetyckiej Mickiewicza, Warszawa 1976; Cz. Zgorzelski, Liryka w pełni romantyczna. Studia i szkice o wierszach Słowackiego, Warszawa 1981 Problemy polskiego romantyzmu, pod red. M. Żmigrodzkiej i Z. Lewinówny, seria I_III, Wrocław (jeden artykuł) M. Janion, Zygmunt Krasiński. Debiut i dojrzałość, Warszawa 1962; M. Janion, Kuźnia natury, [w:] Gorączka romantyczna, Warszawa 1975 M. Janion, Czas formy otwartej, Warszawa 1984 S. Makowski, E. Szymanis, Adam Mickiewicz, Warszawa 1992 W. Borowy, O poezji Mickiewicza, Lublin 1958 K. Wyka, Pan Tadeusz, t. I: Studia o poemacie, Warszawa 1963 K. Wyka, Aleksander Fredro, Warszawa 1968 Z. Stefanowska, Próba zdrowego rozumu. Studia o Mickiewiczu, Warszawa 1976 (fragmenty obowiązujące na ćwiczeniach) M. Inglot, Wyobraźnia poetycka Norwida, Warszawa 1988 W. Danek, Józef Ignacy Kraszewski, Warszawa 1973 M. Piwińska, Złe wychowanie. Fragmenty biografii romantycznej, Warszawa 1981 i tejże, Miłość romantyczna, Kraków 1984 (pozycje dodatkowe) lub hasła w Słowniku literatury polskiej XIX wieku, op. cit.: młodość, miłość, dziecko J. Lasecka-Zielakowa, Powieść poetycka w Polsce w okresie romantyzmu, Wrocław 1990, s o Marii i s rozdz. A step koń kozak ciemność jedna dzika dusza) M. Żmigrodzka, Dwa oblicza wczesnego romantyzmu, Pamiętnik Literacki 1970, z. 1, s M. Stępień, Narcyza Żmichowska, W-wa 1968 (s ) M. Woźniakiewicz-Dziadosz, Między buntem a rezygnacją. O powieściach Narcyzy Żmichowskiej, Warszawa 1978 (s rozdz. Struktura romantycznej powieści parabolicznej i Literackie tradycje powieściowej paraboli)

13 Literatura uzupełniająca (w tym portale internetowe) Obraz Literatury Polskiej, seria III, t. 2 (s ) C. Zgorzelski, W strefie liryczności Pana Tadeusza, [w:] Zarys i szkice literackie, Warszawa 1988 J. Bachórz, Jak pachnie na Litwie Mickiewicza?, [w:] Mickiewicz, W 190-lecie urodzin, Białystok 1993, s W. Weintraub, Od Reja do Boya, Warszawa 1977, s , rozdz. Między Plutarchem a Sowizdrzałem: Pamiątki Soplicy A. Ślisz, Henryk Rzewuski: Życie i poglądy, Warszawa 1986 B. Ostromęcki, Lirnicy, trubadurzy i Tyrteje, Warszawa 1972 J. Nowakowski, Teofil Lenartowicz i jego poezje, Kraków 1970 lub wstęp BN M. Zięba, Liryka Teofila Lenartowicza wobec pieśni ludowej (Z zagadnień stylizacji ludowej), Kraków 1983 j. w.... data podpis prowadzącego daną formę zajęć... data podpis koordynatora przedmiotu