Nowotwory tkanek miękkich

Transkrypt

1 Nowotwory tkanek miękkich

2 guzy tkanek miękkich mięsaki tkanek miękkich są pochodzenia mezenchymalnego: tk. łączna włóknista, tk. tłuszczowa, tk. mięśniowa, tk. naczyniowa, międzybłonek tk. nerwowa wszystkie te nowotwory łączy: podobna biologia podobny obraz kliniczny podobne leczenie

3 guzy tkanek miękkich Epidemiologia Mięsaki tkanek miękkich stanowią około: 1% nowotworów złośliwych u dorosłych 7% nowotworów złośliwych u pacjentów 15 r.ż. występują jednakowo często u obu płci

4 guzy tkanek miękkich 1. ok. połowa mięsaków tkanek miękkich rozwija się w obrębie kończyn 2. u % pacjentów po prostym wycięciu guza rozwija się wznowa miejscowa 3. wznowie miejscowej towarzyszy rozsiew nowotworu (najczęściej) 4. istotne znaczenie ma stopień złośliwości histologicznej

5 guzy tkanek miękkich założenia diagnostyczne: lokalizacja zmiany zlokalizowane głęboko częściej są złośliwe powierzchowne częściej łagodne rozmiar większe złośliwsze typ wzrostu szybko rosnące złośliwe przerzutujące złośliwe

6 guzy tkanek miękkich Podstawy diagnostyki HE IHC cytogenetyka badania molekularne ultrastruktura

7 guzy tkanek miękkich IHC cytokeratin vimentin smooth muscle actin desmin S-100 CD 31 CD 34

8 guzy tkanek miękkich Charakterystyczne zmiany cytogenetyczne t(2;13) Alveolar rhabdomyosarcoma t(11;22) Ewing s sarcoma/pnet t(11;22) Desmoplastic small round cell tumor t(12;16) Myxoid liposarcoma t(9;22) Myxoid chondrosarcoma t(12;22) Clear cell sarcoma t(x;18) Synovial sarcoma

9 nowotwory tkanek miękkich i kości, immunohistochemia Leiomyosarcoma - 90%SMA, 75%Desmin. Synovial Sarcoma - 90%EMA, 90%CK RMS - 95%Desmin, 40%Myoglobin MPNST - 50%S100 Ewing Sa/PNET - 95%CD99 Angiosarcoma - 90%CD31, 80%CD34 Epithelioid Sarcoma - 90%EMA i CK Clear Cell Sarcoma - 80%S100 i HMB45 Chondrosarcoma - 90%S100

10 Zastosowanie metody molekularne, zastosowanie i metody Diagnostyka i klasyfikacja trudnych przypadków Prognozowanie Pomocne w ustaleniu leczenia Wczesne wykrycie wznów (MRD) Metody Klasyczna Cytogenetyka Hybrydyzacja in situ FISH, porównawcza CGH, SKY Polymerase Chain Reaction (PCR), RT-PCR. Analiza Southern blot.

11 nowotwory, translokacje, fuzje genów. Alveolar RMS PAX3-FKHR t(2;13) PAX7-FKHR t(1;13) Clear Cell Sa EWS-ATF1 t(12;22) DSRCT EWS-WT1 t(11;22) (p13;q12) Ewing/PNET EWS-FLI1 t(11;22)(q24;q12) EWS-ERG t(21;22) EWS-ETV1 t(7;22) Juvenile Fibrosa ETV6-NTRK3 t(12;15) Synovial Sa SYT-SSX1,2,4 t(x,18)

12 diagnostyka przedoperacyjna, jakie informacje są niezbędne. Wiek pacjenta. Umiejscowienie guza (kończyna, tułów). Umiejscowienie w obrębie kości. Wymiary guza i dynamika wzrostu. Dane z wywiadu. Choroby dziedziczne i nowotworowe. Wczesniejsza radio i chemioterapia. Istotne dane z badania przedmiotowego. Wyniki badań radiologicznych; Zdjęcia.

13 klasyfikacja nowotworów kości, naukowa (histogenetyczna) Cartilaginous. Osteogenic. Fibrous, Fibrohistiocytic. Giant Cell. Small Cell. Notochordal. Vascular. Smooth muscle Lipomatous. Neural. Miscellaneous, Unclassified

14 materiał do badania patologicznego przedoperacyjnego Małe, powierzchowne zmiany wycięcie. Duże, głębokie zmiany biopsja Biopsja Aspiracyjna Cienkoigłowa. Oligobiopsja, Tru-cut. Biopsja nacinająca. Badanie mrożone. Badania dodatkowe. Immunohistochemiczne. Molekularne. Mikroskopia elektronowa.

15 leiomyoma nowotwór łagodny występuje w tkance podskórnej lub w ścianie naczyń zwykle bolesny pęczki równolegle ułożonych komórek mięśni gładkich

16 leiomyosarcoma złośliwy skóra, tk. podskórna, kończyny głębokie szerzą się wzdłuż naczyń martwica, wylewy krwawe pęczki, nasilona atypia wysoka aktywność mitotyczna Komórki: dziwaczne, olbrzymie wielojądrowe

17 rhabdomyosarcoma nowotwór złośliwy o różnicowaniu mięśni poprzecznie prążkowanych u dzieci i młodych dorosłych kilka warianów - Embryonal (zarodkowy) - Alveolar (pęcherzykowy) - Botryoid (groniasty) - Pleomorphic (wielopostaciowy)

18 rhabdomyosarcoma Najczęstszy mięsak u dzieci do 15 roku życia!!! Klinika: guz głowy/karku objawy z nerwów czaszkowych w układzie moczowo-płciowym dysuria, hematuria lub nietrzymanie moczu na kończynach: bolesny, szybko rosnący guz

19 rhabdomyosarcoma rokowanie/leczenia przed % zgonów (5-letnich) obecnie: chirurgia + chemio- + RTG 5-letnie przeżycia: botryoid embryonal RMS 95% classic embryonal RMS 66% alveolar RMS 54% w 20% przerzuty: płuca, kości węzły chłonne

20 embryonal rhabdomyosarcoma najczęstszy u dzieci w lokalizacji: głowa & szyja najczęstszy wariant rabdomyoblasty z prążkowaniem chaotyczne układy zróżnicowane utkanie

21 botryoid rhabdomyosarcoma najczęstszy w lokalizacji narządowej np. układ moczowo-płciowy polipowate, groniaste masy nowotworu rozproszone komórki atypowe w śluzowatym podścielisku

22 alveolar rhabdomyosarcoma na kończynach przegrody z luźnymi skupiskami okrągłych komórek w centrum - wariant pęcherzykowy

23 pleomorphic rhabdomyosarcoma w mięśniach u osób starszych znaczny pleomorfizm nieregularnie ułożone komórki wielojądrowe olbrzymie komórki

24 Nowotwory tkanki łącznej włóknistej Łagodne Nodular Fasciitis Palmar fibromatosis Abdominal fibromatosis (desmoid tumor) Złośliwe Fibrosarcoma

25 Nodular Fasciitis samoograniczający się proces pseudosarkomatyczny rozrost fibroblastów i miofibroblastów Najczęstszy proces przediagnozowywany jako sarcoma szyko rosnący, bgato-komórkowy, z licznymi mitozami powiązany z urazem?

26 Nodular Fasciitis Objawy: Szybko rosnący guz pojedynczy w 1-2 tygodni często w miejscu po urazie 50% bolesność Może wywoływać parestezje jeśli uciska nerw Wiek: Młodzi dorośli (20-40 lat) Płeć: M = K

27 Age distribution for 1317 cases of nodular fasciitis

28 Lokalizacja: Może wystąpić w każdej części ciała, z predylekcją do kończyn górnych, ściana klatki piersiowej, plecy, szyja &głowa oraz kończyny dolne Dłonie i stopy rzadko Głowa&Szyja najczęściej u dzieci i niemowląt

29 Makroskopowo: dobrze odgraniczona, nieotorebkowana większość zmian (< 2.0 cm); do 10.5 cm Podzielone na typy podskórne, wewnątrzmięśniowe i powięziowe

30 Mikroskopowo: Proliferujące fibroblasty i miofibroblasty w krótkich nieregularnych wiązkach aktywość mitotyczna pola komórkowe i myxoidne komórki piankowate i komórki olbrzymie

31 Nodular Fasciitis

32 Włókniakowatość Zaburzenie proliferacyjne fibroblastów Fibroblasty& Miofibroblasty wzrost naciekający tendencja do nawrotów Desmoid naciekające masy w jamie brzusznej/poza jamą brzuszną włókniakowatośc dłoniowa, stóp postępwanie chirurgiczne

33 Fibrosarcoma guz złośliwy wywodzący się z fibroblastów u dorosłych na dolnych i górnych kończynach i tułowiu wrzecionowate komórki w pęczkach szkielet ryby zwiększona komórkowość, wysoki współczynnik jądro/cytoplazma Diagnostyka różnicowa - Peripheral nerve sheath tumor - Synovial sarcoma

34 Lipoma łagodny, dobrze ograniczony guz z wysoko zróżnicowanych adipocytów u dorosłych, plecy, kark, ramiona zazwyczaj podskórnie, najczęstszy guz łagodny tkanek miękkich przypomina normalną tkankę tłuszczową podtypy: angiolipoma, spindle cell lipoma

35 liposarcoma

36

37 Wiek Nowotwory łagodne Nowotwory złośliwe Eosinophilic granuloma -Simple bone cyst -Ewing sarcoma -Leukemia -Neuroblastoma Non-ossifying fibroma -Fibrous dysplasia -Simple bone cyst -Aneurysmal bone cyst - Osteochondroma/exostosi s -Osteoid osteoma -Osteoblastoma -Chondroblastoma -Chondromyxoid fibroma Enchondroma -Giant cell tumor -Ewing sarcoma -Osteosarcoma -Chondrosarcoma -Osteosarcoma Ponad 40 -Osteoma -Metastatic tumors -Plasmocytoma/Myeloma -Chondrosarcoma -Osteosarcoma -MFH -Chordoma

38 Osteoid Osteoma Wiek 5-35 lat M:F 2:1 Lokalizacja: kora metaphysis (przynasady) i diaphysis (trzonu) kości długich kręgi, skolioza. Najczęstszy objaw to ból. ból nocny ustępujący po NSAID.

39 Osteoid Osteoma, histopatologia. Delikatny, przeplatający się osteoid. Bogato unaczynione podścielisko. Pobudzone osteoblasty. Osteoklasty.

40 Osteosarcoma Wiek Druga dekada życia. druga grupa to ludzie w późnym wieku. Płeć męska częściej. Najczęstszy pierwotny nowotwór złośliwy kości Objawy Ból, Badalny guz. Lokalizacja metaphysis (przynasada) dystalnej kości udowej i prox. piszczeli. Leczenie chemioterapia, resekcja

41 Osteosarcoma, histopatologia. Przynajmniej ogniskowe tworzenie osteoidu. Konwencjonalna, wewnątrzrdzeniowa. Osteoblastyczna, Chondroblastyczna, Fibroblastyczna, Wielkokomórkowa, MFHlike. Parosteal Osteosarcoma. Periosteal Osteosarcoma Teleangiectatic Osteosarcoma Drobnokomórkowa Postać

42

43 Enchondroma Wiek różnorodny. Objawy brak, patologiczne złamanie. Lokalizacja kości dłoni i stopy. W innej lokalizacji niż dłoń lub stopa, kolelacja ze zdjeciami radiologicznym konieczna do diagnostyki różnicowej z Chondrosarcoma. Leczenie resekcja, wyłyżeczkowanie, wewnetrzne ufiksowanie.

44 Enchondroma Łagodny wewnatrzrdzeniowy nowotwór chrzęstny. Guzki dojrzałej tkanki chrzęstnej. Guzki otoczone przez warstwę tworzonej kości. Chondrocyty, normalnie wyglądające. Szklisto-chrzęstne podścielisko.

45 Osteochondroma Wiek przed 20 rokiem życia. M:F 3:1 Przentacja bezobjawowa ale, Ból w przypadku bursitis, złamania, zawału czapy chrzęstnej, transformacji nowotworowej. Najczęstszy nowotwór łagodny kości. Lokalizacja 40% wokół kolana. Leczenie usunięcie.

46 Osteochondroma Rozrost części korowej i rdzennej kości z czapą chrzęstną. Czapa chrzęstna szerokości najczęściej 0.5cm. Jeśli powyżej 2cm należy różnicować z Chondrosarcoma. Histologicznie chrząstka normalna.

47 Chondroblastoma Wiek druga dekada. M:F 3:1 Prezentacja ból, synovitis bo położony często blisko stawu. Lokalizacja epiphysis (nasada), prox. kość ramienna, prox. piszczel, kość udowa Leczenie resekcja, wyłyżeczkowanie, kryoterapia, wewnetrzna fiksacja.

48 Chondroblastoma, histopatologia Okrągłe, wydłużone i wrzecionowate komórki. Jądra wykazują podłużne przecięcia. Komórki olbrzymie wielojądrowe. Chrząstka szklista ogniskowo. Zwapnienia wokół pojedynczych komórek.

49 Wiek dorośli. Chondrosarcoma Objawy ból, guz, bolesność, powolny wzrost często. Lokalizacja metaphysis i diaphysis miednica, kość udowa, żebra, kręgi. Leczenie Szeroka resekcja, leczenie chemiczne nieskuteczne.

50 Chondrosarcoma, histopatologia Nowotwór złośliwy z komórkami tworzącymi chrząstkę ale nie osteoid. Pierwotny. Grade 1, 2, 3. Odróżnicowany (dedifferentiated). Mezenchymalny (mesenchymal). Jasnokomórkowy (clear cell). Wtórny.

51 Giant Cell Tumor Wiek lat. Objawy Ból, guz Lokalizacja epiphysis (nasada) okolica kolana 55%. dystalna kość promieniowa 10%. trzon kręgu, kość krzyżowa. Leczenie wyłyżeczkowanie, kryochirurgia, resekcja i wypełnienie wiórami kostnymi, wewn. ufiksowanie.

52 Giant Cell Tumor Nowotwór agresywny lokalnie. Duża ilość komórek olbrzymich, równomiernie rozłożonych. W tle komórki jednojądrzaste bez cech atypii. Diagnostyka różnicowa NOF, ABC, Osteosarcoma z kom.olbrzymimi, Fibrous Histiocytoma, brown tumor of parath.

53 Fibrous Dysplasia Wiek obecne przed 10 rokiem życia Bezobjawowy lub czasem ból. Zniekształcenie kości. Cafe au lait, zespół Albrighta. Rosną do pokwitania, później podczas ciąży. Lokalizacja diaphysis, metaphysis. Kość udowa, piszczelowa, czaszka, żebra. Leczenie konserwatywne, chirurgia w celu usunięcia zniekształceń i bólu.

54 Fibrous Dysplasia Proliferacja tkanki włóknistej i kostnej. Komórki wrzecionowate i kolagen. Beleczki kostne w postaci znaków chińskich. Kość włóknista. Brak otaczających osteoblastów.

55 Non-Hodgkin Lymphoma Wiek: każdy, szczególnie lat. M/F: 1:1 Objawy: guz, ból, gorączka. Lokalizacja: trzon kości długich często kość udowa, kości płaskie. Mikro najczęściej DLBCL, (multilobated). Leczenie: chemioterapia.

56 Plasmocytoma & Multiple Myeloma Wiek: około 60 lat M/F: 3:1 Klinika: Ból, anemia, hyperkalcemia, wyrost OB, monoklonalne białko, Bence- Jones proteinuria. Lokalizacja: często kości czaszki, kora i rdzeń kości długich, pozakostnie. Mikro: formy dobrze i niskozróżnicowane. Immunohistochemicznie: CD38, CD138

57 Non-Ossifying Fibroma (NOF). Fibrous Cortical Defect Wiek Dwie pierwsze dekady. Objawy Brak, incydentalnie stwierdzona Jesli ból może być inna diagnoza. Lokalizacja metaphysis (przynasada), obwodowo. Leczenie obserwacja, ulegają regresji.

58 Non-Ossifying Fibroma Włókniste podścielisko z układem wirowatym. Makrofagi z piankowatą cytoplazmą. Hemosyderyna. Komórki olbrzymie wielojądrzaste.

59 Fibrous Dysplasia Wiek obecne przed 10 rokiem życia Bezobjawowy lub czasem ból. Zniekształcenie kości. Cafe au lait, zespół Albrighta. Rosną do pokwitania, później podczas ciąży. Lokalizacja diaphysis, metaphysis. Kość udowa, piszczelowa, czaszka, żebra. Leczenie konserwatywne, chirurgia w celu usunięcia zniekształceń i bólu.

60 Fibrous Dysplasia Proliferacja tkanki włóknistej i kostnej. Komórki wrzecionowate i kolagen. Beleczki kostne w postaci znaków chińskich. Kość włóknista. Brak otaczających osteoblastów.

61 Aneurysmal Bone Cyst Wiek Druga dekada. Prezentacja ból, guz. Lokalizacja metaphysis, kości długie. Kość udowa i piszczelowa, kręgi (części tylne) Leczenie wyłyżeczkowanie, resekcja, wypełnienie, wewnętrzna fiksacja.

62 Aneurysmal Bone Cyst Przestrzenie wypełnione krwią. Włókniste przegrody. Komórki olbrzymie. Beleczki kostne. Wtórny ABC. GCT, Chondroblastoma, CMF Osteoblastoma, Osteosarcoma

63 Langerhans Cell Granulomatosis Wiek 1-15 lat Eosinophilic Granuloma, jedno/ wieloogniskowe. Hand-Schuller-Christian Syndrome, wieloogniskowa, przewlekła, uogólniona. Letterer-Siwe Syndrome, uogolniona. Lokalizacja 70% w czaszce, żuchwie, kręgach, żebrach, miednicy, obojczyku. Prezentacja Zlokalizowany ból, noc. Gorączka, wykwity, moczówka, hepatosplenomegalia w L-S Syndrome. Leczenie - Resekcja