POZIOM REALIZACJI EDUKACJI ZDROWOTNEJ NA PODSTAWIE PILOTAŻOWYCH BADAŃ SONDAŻOWYCH W WYBRANYCH SZKOŁACH WOJ. PODKARPACKIEGO

Transkrypt

1 POZIOM REALIZACJI EDUKACJI ZDROWOTNEJ NA PODSTAWIE PILOTAŻOWYCH BADAŃ SONDAŻOWYCH W WYBRANYCH SZKOŁACH WOJ. PODKARPACKIEGO

2 Edukacja zdrowotna podstawowym prawem każdego człowieka Edukacja zdrowotna w szkole proces dydaktyczno wychowawczy, w którym dzieci i młodzież uczą się jak żyć aby: zachować i doskonalić zdrowie własne i innych ludzi, a w przypadku choroby (urazu) aktywnie uczestniczyć w jej leczeniu, radzić sobie z nią i zmniejszać negatywne skutki Woynarowska B.

3 Istota edukacji zdrowotnej możliwość teraz i w przyszłości Edukacja zdrowotna podstawowym prawem każdego człowieka Przekazanie wiedzy Dokonywanie wyborów sprzyjających zdrowiu; Kształtowanie właściwych postaw wobec zdrowia Podejmowanie działań na rzecz zdrowia; Kształtowanie umiejętności życiowych Tworzenia zdrowego środowiska.

4 Edukacja zdrowotna podstawowym prawem każdego człowieka Kształtowanie umiejętności życiowych różni się tym od innych sposobów uczenia o zdrowiu, że nie koncentruje się wyłącznie na przekazywaniu wiedzy, lecz główny nacisk kładzie się na rozwijanie postaw i umiejętności.

5 Edukacja zdrowotna podstawowym prawem każdego człowieka Umiejętności życiowe to zdolności do przystosowania i pozytywnego zachowania, które umożliwiają jednostce skutecznie radzenie sobie z wyzwaniami codziennego życia WHO

6 Edukacja zdrowotna podstawowym prawem każdego człowieka Podstawowe grupy umiejętności życiowych interpersonalne skuteczne komunikowanie się twórcze myślenie krytyczne myślenie rozwiązywanie problemów podejmowanie decyzji empatia samoświadomość radzenia sobie z emocjami radzenia sobie ze stresem

7 Umiejętności życiowe uwzględnione w podstawie programowej WF: pozytywne myślenie, budowanie poczucia własnej wartości, wiary w siebie podejmowanie decyzji utrzymywanie dobrych relacji z innymi, dawanie i przyjmowanie wsparcia rozwiązywanie problemów gospodarowanie czasem radzenie sobie z presją, krytyką, negatywnymi emocjami, stresem zachowania asertywne

8 Poziom realizacji edukacji zdrowotnej na podstawie pilotażowych badań sondażowych w wybranych szkołach woj. podkarpackiego Cele badania: poznanie opinii nauczycieli W-F na temat włączenia bloku edukacja zdrowotna do podstawy programowej wychowania fizycznego, uzyskanie informacji na temat form i sposobów realizacji edukacji zdrowotnej w praktyce szkolnej, oszacowanie potrzeb w zakresie doskonalenia zawodowego nauczycieli W-F, będących cenną wskazówką przy opracowywaniu ofert kursów czy studiów podyplomowych m.in. przez WWF UR.

9 Materiał i metody

10 LICZEBNOŚĆ Charakterystyka respondentów % 60% 40% KOBIETY MĘŻCZYŹNI OGÓŁEM PŁEĆ

11 LICZEBNOŚĆ BADANYCH Charakterystyka respondentów do do do do do do do 60 WIEK BADANYCH (W LATACH)

12 LICZEBNOŚĆ BADANYCH Charakterystyka respondentów % 39 40% 13 14% AWF UNIWERSYTET INNA SZKOŁA WYŻSZA RODZAJ UKOŃCZONEJ UCZELNI

13 LICZEBNOŚĆ BADANYCH Charakterystyka respondentów NAUCZYCIEL STAŻYSTA 1 2 NAUCZYCIEL KONTRAKTOWY NAUCZYCIEL MIANOWANY TYTUŁ ZAWODOWY 17 18% 79% 76 NAUCZYCIEL DYPLOMOWANY

14 LICZEBNOŚĆ BADANYCH Charakterystyka respondentów lat 4-7 lat 8-12 lat lat lat lat powyżej 30 lat STAŻ PRACY W SZKOLE

15 Charakterystyka badanej grupy nauczycieli Nauczyciele gimnazjum N=71 (74%) Nauczyciele szkół ponadgimnazjalnych N=25(26%) Organ prowadzący szkołę: Gmina N=38 Powiat N=15 Miasto N=43 94% (N=90) ankietowanych nauczycieli W-F twierdzi, że istnieje potrzeba edukowania uczniów w zakresie edukacji zdrowotnej.

16 LICZEBNOŚĆ BADANYCH Czy słusznie włączono blok edukacja zdrowotna do podstawy programowej wychowania fizycznego? % 24 25% 13 14% 0 TAK NIE NIE MAM ZDANIA OPINIA NAUCZYCIELI

17 NAZWA PRZEMIOTU Przedmiot, w ramach którego zdaniem nauczycieli WF powinna być realizowana tematyka edukacji zdrowotnej nie mam zdania 2 na każdym przedmiocie 11 wychowanie do życia w rodzinie 17 godzina wychowawcza nowo utworzony np."zdrowie" biologia 35 wychowanie fizyczne LICZEBNOŚĆ

18 LICZEBNOŚĆ Realizacja treści edukacji zdrowotnej w wymiarze 30 godz. w I lub II semestrze % 43% 0 TAK NIE BRAK ODP. STOSOWANIE SIĘ NAUCZYCIELI WF DO ZALECEŃ ZESPOŁU W ZAKRESIE REALIZACJI GODZINOWEJ EDUKACJI ZDROWOTNEJ 3 3% Wyniki badań własnych, 14

19 LICZEBNOŚĆ LICZEBNOŚĆ Czas przeznaczany na realizację treści z edukacji zdrowotnej % % 44% 6 30% 1 5 9% 0 CAŁE LEKCJE CZEŚCI LEKCJI BRAK ODP. Wyniki badań własnych, 14 0 WSTĘPNA GŁÓWNA KOŃCOWA CZĘŚCI TOKU LEKCJI

20 Miejsca, gdzie najczęściej nauczyciele WF realizują edukacje zdrowotną SALA KOMPUTEROWA STADION BASEN "CO JEST WOLNE" W NATURALNYCH WARUNKACH CZYTELNIA SZATNIA SIŁOWNIA 5 SALA LEKCYJNA 32 SALA GIMNASTYCZNA LICZEBNOŚĆ Wyniki badań własnych, 14

21 LICZEBNOŚĆ Realizacja w pełni treści z edukacji zdrowotnej Bloki tematyczne wymagań w zakresie edukacji zdrowotnej Gimnazjum i szkoły ponadgimnazjalne Aktywność fizyczna, praca i 50 wypoczynek, żywienie 40 Rozwój fizyczny w okresie dojrzewania i młodzieńczym 30 Dbałość o ciało, bezpieczeństwo, choroby Zdrowie i dbałość o zdrowie Zdrowie psychospołeczne, umiejętności życiowe TAK 77 80% % NIE 19 Wyniki badań własnych, 14

22 TREŚCI PROGRAMOWE Treści, które sprawiają najwięcej trudności nauczycielom WF inne zachowanie zasad bezpieczeństwa aktywność ruchowa 3 4 higiena osobista praca i odpoczynek 4 4 szkodliwość nałogów zasady zdrowego żywienia pierwsza pomoc zdrowie psychospołeczne LICZEBNOŚĆ Wyniki badań własnych, 14

23 TREŚCI PROGRAMOWE Treści, które sprawiają najmniej problemów nauczycielom WF inne 5 praca i odpoczynek zdrowie psychospołeczne zachowanie zasad bezpieczeństwa szkodliwość nałogów pierwsza pomoc zasady zdrowego żywienia higiena osobista aktywność ruchowa LICZEBNOŚĆ Wyniki badań własnych, 14

24 LICZEBNOŚĆ Zainteresowanie uczniów tematyką edukacji zdrowotnej % 1 26% 34% 1 0 TAK NIE TRUDNO POWIEDZIEĆ ZAINTERESOWANIE UCZNIÓW TYLKO NIELICZNI POJEDYNCZE OSOBY

25 TEMATYKA EDUKACJI ZDROWOTNEJ Treści edukacji zdrowotnej najbardziej interesujące uczniów wg nauczycieli WF praca i odpoczynek 2 (stres, samoocena, mocne i słabe strony) 2 higiena 5 zdrowie (w tym seksualne)/ choroby 8 pierwsza pomoc nałogi aktywność ruchowa/diagnozowanie odżywianie LICZEBNOŚĆ Wyniki badań własnych, 14

26 LICZEBNOŚĆ LICZEBNOŚĆ Diagnozowanie potrzeb uczniów i ewaluacja zajęć % 30 62% 41% 38% 0 TAK NIE 0 TAK NIE DIAGNOZOWANIE EWALUACJA Wyniki badań własnych, 14

27 Powiedz mi, zapomnę. Pokaż mi, może zapamiętam. Zaangażuj mnie w to, a zrozumiem. Przysłowie chińskie

28 Zalecane metody i techniki aktywizujące w zajęciach z edukacji zdrowotnej Metoda Przykłady technik Dyskusja Wchodzenie w rolę Analizowanie I rozwiązywanie problemów Uczenie się w małych grupach Projekt Stacje zadaniowe Portfolio (teczka) Wizualizacja Debata za i przeciw ; Metaplan; Debata panelowa; Sześć kapeluszy Odgrywanie scenek; Symulacja; Drama Burza mózgów; Drzewo decyzyjne; Analiza przypadku Puzzle; Kula śnieżna Łączy wiele technik Łączy wiele technik Portfolio tematyczne lub służące obserwacji rozwoju osób uczących się (praca indywidualna i grupowa) Mapy myśli, skojarzeń; Rysowanie ilustracji i komiksów; sporządzanie plakatów; układanie rebusów

29 Preferowane przez nauczycieli WF metody pracy z edukacji zdrowotnej INNE PRACA Z KSIĄŻKĄ 3 4 METODY PROBLEMOWE 14 WYKŁAD 19 POKAZ 22 PRACA W GRUPACH 27 PREZENTACJA MULTIMEDIALNA 33 DYSKUSJA 41 Wyniki badań własnych, 14 POGADANKA LICZEBNOŚĆ 67

30 LICZEBOŚĆ Korzystanie z nowych pomocy dydaktycznych (np. podręczniki, filmy edukacyjne) do zajęć z edukacji zdrowotnej % 17 18% 13% Wyniki badań własnych, 14 TAK NIE NIE ZNAM TAKICH KORZYSTANIE Z POMOCY BRAK ODPOWIEDZI

31 LICZEBNOŚĆ Samoocena nauczycieli WF w zakresie poziomu wiedzy o zdrowiu % 41% % 2 0 BARDZO WYSOKI WYSOKI ŚREDNI NISKI POZIOM WIEDZY Wyniki badań własnych, 14

32 LICZEBNOŚĆ LICZEBNOŚĆ Samoocena nauczycieli WF w zakresie przygotowania do realizowania treści z edukacji zdrowotnej i stosowania metod aktywizujących BARDZO WYSOKI WYSOKI ŚREDNI NISKI 6 PRZYGOTOWANIE DO REALIZACJI TREŚCI Z EDUKACJI ZDROWOTNEJ POZIOM UMIEJĘTNOŚCI STOSOWANIA METOD AKTYWIZUJĄCYCH W REALIZACJ TREŚCI Z EZ

33 FORMA DOSKONALENIA Deklarowana forma doskonalenia zawodowego w zakresie edukacji zdrowotnej BRAK ODPOWIEDZI 1 KURS KILKUGODZINNY W SZKOLE 30 KURS POWYŻEJ 0 GODZIN 6 KURS 30-0 GODZINNY 47 STUDIA PODYPLOMOWE 2-LETNIE 3 STUDIA PODYPLOMOWE 1-ROCZNE LICZEBNOŚĆ

34 LICZEBNOŚĆ LICZEBNOŚĆ Szkolne rady pedagogiczne i hospitacja zajęć % % 11 11% % 0 WIELE RAZY W ROKU 1-2 RAZY W ROKU 3-4 RAZY W ROKU BRAK ODPOWIEDZI EDUKACJA ZDROWOTNA NA POSIEDZENIACH RADY PEDAGOGICZNEJ W ROKU SZKOLNYM 0 TAK NIE HOSPITACJA ZAJĘĆ Z EDUKACJI ZDROWOTNEJ

35 ŹRÓDŁA WSPARCIA Podmioty, od których nauczyciele W-F oczekują wsparcia KTOŚ INNY INNY NAUCZYCIEL WF DYREKTOR SZKOŁY 24 NAUCZYCIELE INNYCH PRZEDMIOTÓW 35 DORADCA METODYCZNY 44 PRACOWNICY SŁUŻBY ZDROWIA 56 Wyniki badań własnych, LICZEBNOŚĆ

36 LICZEBNOŚĆ Opinia nauczycieli W-F na temat potrzeby powołania zespołu koordynującego działania w zakresie edukacji zdrowotnej w szkole % 5 22% 28% 1 0 TAK NIE TRUDNO POWIEDZIEĆ BRAK ODPOWIEDZI Wyniki badań własnych, 14 POTRZEBA POWOŁANIA ZESPOŁU

37 Wnioski: Nie wszyscy nauczyciele wychowania fizycznego zaakceptowali zmiany w podstawie programowej wychowania fizycznego. Nauczyciele nie w pełni stosują się do zaleceń Zespołu, zapisanych w komentarzu do Nowej Podstawy Programowej, dotyczących form, metod i sposobu realizacji edukacji zdrowotnej. Najwięcej trudności nauczycielom W-F sprawiają treści dotyczące zdrowia psychospołecznego i umiejętności życiowych. Dyrekcja szkoły powinna rozważyć powołanie szkolnych zespołów nauczycieli W-F, higienistek, pedagogów, nauczycieli biologii, wychowania do życia w rodzinie, koordynujących działania w zakresie edukacji zdrowotnej.

38 Wnioski: Pomimo, że edukacja zdrowotna jest tematem posiedzeń szkolnych rad pedagogicznych, to dyrektorzy szkół w większości nie hospitują, a tym samym nie nadzorują jej realizacji w ramach lekcji wychowania fizycznego. Zdecydowana większość nauczycieli dostrzega potrzebę edukowania dzieci i młodzieży w zakresie zdrowia, jednak edukacja zdrowotna jest pomijana i ma nadal niską pozycję w hierarchii zadań szkoły. Szkoły wyższe oraz instytucje oferujące nauczycielom różnorodne formy doskonalenia zawodowego, powinny przygotować ofertę kursów doskonalących z edukacji zdrowotnej, najlepiej w wymiarze 30-0 godzin, gdyż z takiej formy nauczyciele W-F byliby skłonni skorzystać.

39 Gdzie szukać pomocy?

40 Gdzie szukać pomocy?

41 Gdzie szukać pomocy?

42 Gdzie szukać pomocy?

43 Dziękuję za uwagę