(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: (13) (1) T3 Int.Cl. B42D 2/00 (14.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (97) O udzieleniu patentu europejskiego ogłoszono: Europejski Biuletyn Patentowy 16/1 EP B1 (4) Tytuł wynalazku: Element zabezpieczający ze znakami identyfikującymi () Pierwszeństwo: DE 0483 (43) Zgłoszenie ogłoszono: w Europejskim Biuletynie Patentowym nr 12/2 (4) O złożeniu tłumaczenia patentu ogłoszono: Wiadomości Urzędu Patentowego 16/ (73) Uprawniony z patentu: Giesecke & Devrient GmbH, München, DE (72) Twórca(y) wynalazku: PL/EP T3 PETER SCHIFFMANN, Freising, DE DANIELA OTTO, München, DE GEORG DEPTA, Rosenheim, DE (74) Pełnomocnik: rzecz. pat. Eliza Stypińska LDS Łazewski Depo i Wspólnicy Sp. K. ul. Okopowa 8/ Warszawarzecz. pat. Eliza Stypińska LDS ŁAZEWSKI DEPO I WSPÓLNICY SP. K. ul. Okopowa 8/ Warszawa Uwaga: W ciągu dziewięciu miesięcy od publikacji informacji o udzieleniu patentu europejskiego, każda osoba może wnieść do Europejskiego Urzędu Patentowego sprzeciw dotyczący udzielonego patentu europejskiego. Sprzeciw wnosi się w formie uzasadnionego na piśmie oświadczenia. Uważa się go za wniesiony dopiero z chwilą wniesienia opłaty za sprzeciw (Art. 99 (1) Konwencji o udzielaniu patentów europejskich).

2 1 EP B1 Z Element zabezpieczający ze znakami identyfikującymi Opis [0001] Wynalazek dotyczy, służącego do zabezpieczania wartościowych przedmiotów elementu zabezpieczającego, zawierającego znaki identyfikujące. Wynalazek dotyczy również nośnika danych, zawierającego taki element zabezpieczający, jak również sposobu wytwarzania takiego elementu zabezpieczającego. [0002] Nośniki danych, na przykład dokumenty wartościowe, albo dowody osobiste, ale również inne cenne przedmioty, takie jak artykuły markowe, w celu ich zabezpieczenia często są zaopatrzone w elementy zabezpieczające, które umożliwiają weryfikację autentyczności nośnika danych i które równocześnie służą jako zabezpieczenie przed nieupoważnioną reprodukcją. [0003] Szczególną rolę w ochronie autentyczności grają elementy zabezpieczające z zależnymi od kąta patrzenia efektu, ponieważ one same nie mogą być powielane nawet za pomocą najbardziej nowoczesnych kopiarek. Elementy zabezpieczające są przy tym wyposażone, na przykład, w optycznie zmienne elementy, które obserwatorowi przekazują pod różnymi kątami patrzenia odmienne wrażenia obrazu, oraz na przykład w zależności od kąta patrzenia odmienne wrażenie koloru, albo jasności i/lub odmienny motyw graficzny. [0004] Dokument WO 01/974 A1 ujawnia element zabezpieczający zgodny z częścią nieznamienną zastrzeżenia 1. [000] Na tej podstawie, zadaniem niniejszego wynalazku jest dostarczenie elementu zabezpieczającego wymienionego powyżej rodzaju o wysokim stopniu bezpieczeństwa i atrakcyjnym wyglądzie zewnętrznym, który również przez niespecjalistów może być łatwo zweryfikowany pod względem autentyczności. [0006] Zadanie to rozwiązano dzięki cechom zgodnym z niezależnymi zastrzeżeniami. Odmiany wynalazku są przedmiotem zastrzeżeń zależnych. Termin stałe wrażenie koloru oznacza takie wrażenie koloru, które nie zmienia się wraz ze zmianą kąta patrzenia. Konwencjonalne farby drukarskie zapewniają na ogół takie stałe wrażenie koloru. W przeciwieństwie do tego istnieje wrażenie koloru, które zmienia się wraz ze zmianą kąta patrzenia tak, jak i efekt przesunięcia koloru warstwy optycznie zmiennej. W tym opisie takie wrażenie koloru, zmieniające się wraz ze zmieniającym się kątem patrzenia, jest nazywane jako zmienne wrażenie koloru. W ramach niniejszego wynalazku termin zmienne wrażenie koloru obejmuje każde zmieniające się wraz ze zmianą kąta patrzenia i odczuwalne przez

3 2 obserwatora wrażenie koloru. Oprócz wspomnianego efektu przesunięcia koloru, takim zmiennym wrażeniem koloru, może być również na przykład odczuwalna, zależna od kąta patrzenia, zmiana jasności, albo kontrastu. [0007] Dzięki wykonanej zgodnie z wynalazkiem zgodności, pierwszy segment znaków identyfikujących ukazuje się obserwatorowi pod pierwszym kątem patrzenia z takim samym wrażeniem koloru, jak warstwa efektywna i dlatego jest ukryty. Natomiast rozpoznawalny jest pod pierwszym kątem patrzenia drugi segment oznakowania, który ujawnia odmienne stałe wrażenie koloru i dlatego wyróżnia się kontrastem od widocznej warstwy efektywnej, Z innych kątów patrzenia jest również widoczny pierwszy segment oznakowania, ponieważ wówczas jego stałe wrażenie koloru z powodu zmiany zmiennego wrażenia koloru warstwy efektywnej nie jest już zgodne z tym wrażeniem koloru. Ustalony uprzednio pierwszy kąt parzenia może być zgodny na przykład z pionowym widokiem na element zabezpieczający. Jest zrozumiałe, że zasada wynalazku nie zostanie pominięta, jeżeli warstwa efektywna, oraz jeden segment pod określonym kątem patrzenia nie wywierają dokładnie takiego samego wrażenia koloru, 1 natomiast obserwatorowi wrażenie koloru warstwy efektywnej i segmentu wydaje się takie same, chociaż wrażenie koloru segmentu i warstwy efektywnej tylko zasadniczo są takie same. Dla koncepcji wynalazku jest więc istotne, że obserwator wrażenie koloru określonego segmentu, oraz wrażenie koloru warstwy efektywnej odbiera jako takie samo, ale nie dochodzi do dokładnego dopasowania w zakresie definicji określonego zakresu koloru. W miarę, jak w przedłożonym zgłoszeniu była mowa o tym samym, albo takim samym wrażeniu koloru dwóch obszarów elementu zabezpieczającego według niniejszego wynalazku, to wspomniane sformułowania obejmują również wrażenia koloru dwóch obszarów, które są zasadniczo równe. [0008] Ponadto jest zrozumiałe, że element zabezpieczający według wynalazku składa się z 2 kilku obszarów, w których znajdują się zgodna z wynalazkiem optycznie zmienna warstwa efektywna i zgodna z wynalazkiem optycznie niezmienna warstwa farby, co najmniej z dwoma segmentami z pierwszym i z drugim stałym wrażeniem koloru. Do pomyślenia jest, na przykład taki element zabezpieczający, że w pierwszym obszarze znajduje się pierwsza warstwa efektywna i optycznie niezmienna warstwa farby z pierwszym i z drugim segmentem, przy czym pierwszy segment wywołuje pierwsze stałe wrażenie koloru, a drugi segment wywołuje drugie stałe wrażenie koloru. W drugim obszarze wspomnianego elementu zabezpieczającego znajduje się druga optycznie zmienna warstwa efektywna, która jest kombinowana z dalszą warstwę optycznie niezmiennej warstwy farby z dwoma segmentami i z dwoma stałymi wrażeniami koloru, przy czym wrażenie koloru pierwszej i drugiej optycznie zmiennej warstwy 3 efektywnej i odpowiednich przyporządkowanych segmentów może być różne. Ponadto, pierwsza i druga warstwa optycznie zmiennej warstwy efektywnej i przyporządkowanych segmentów posiadają zróżnicowane struktury według wynalazku.

4 3 [0009] Segmenty warstwy farby i warstwa efektywna są tak skoordynowane ze sobą, że zmienne wrażenie koloru warstwy efektywnej, odbierane pod ustalonym wcześniej drugim kątem patrzenia, jest zgodne z drugim stałym wrażeniem koloru. Ustalony wcześniej kąt patrzenia może być zgodny, na przykład, z ukośnym widokiem elementu zabezpieczającego. W tym przypadku, podczas pionowego patrzenia jest rozpoznawalny tylko drugi segment oznakowania, natomiast przy ukośnym patrzeniu jest rozpoznawalny tylko pierwszy segment oznakowania. Odpowiedni drugi segment nie jest widoczny dla obserwatora wskutek zgodności kolorów z warstwą efektywną. [00] Warstwa efektywna jest zasadniczo przezroczysta. W wariancie między warstwą efektywną i warstwą farby jest umieszczona wrażliwa na działanie lasera kryjąca warstwa pośrednia, a oznakowanie jest utworzone przez otwory, albo miejscowe przezroczyste modyfikacje warstwy pośredniej, które są odpowiednio wytworzone działaniem promieniowania laserowego. W obszarach niepoddawanych działaniu promieniowania laserowego, warstwa efektywna jest usytuowana przed podłożem kryjącej warstwy 1 pośredniej, natomiast w naświetlanych obszarach przez otwory, względnie przezroczyste modyfikowane obszary, odpowiednie miejscowe spojrzenie uwidocznia warstwę farby umieszczoną pod warstwą efektywną i warstwą pośrednią. [0011] Jest zrozumiałe, że opisany powyżej wariant z zasadniczo przezroczystą warstwą efektywną i wrażliwą na laser kryjącą warstwą pośrednią między wspomnianą warstwą efektywną i warstwą farby, w zasadzie może także być utworzona z warstwą efektywną, która nie pochłania promieniowania lasera i jest półprzezroczysta, albo nawet jest utworzona jako warstwa kryjąca. Jak opisano powyżej, dzięki naświetlaniu promieniowaniem laserowym, warstwa pośrednia jest widoczna przez otwory, albo miejscowe, przezroczyste modyfikacje tak, że dla obserwatora stają się znowu widoczne interesujące przesunięcia kolorów według 2 wynalazku. [0012] Optycznie zmienny wygląd warstwy efektywnej jest szczególnie atrakcyjny, jeżeli kryjąca warstwa pośrednia jest ciemna, zwłaszcza jest czarna. Warstwa pośrednia może być zawarta, na przykład, w przezroczystym spoiwie, w pochłaniaczu podczerwieni, takim jak sadza C.I.PB1.7 albo grafit, który poddany działaniu lasera zostaje odparowany laserem podczerwieni. Inne odpowiednie materiały dla wrażliwej na laser kryjącej warstwy pośredniej, zwłaszcza ewentualnie dla pochłaniających składników mieszaniny, mogą być odnalezione w publikacjach WO 0/81 A1, DE A1 i DE , których treść zostaje odpowiednio włączona do przedłożonego opisu. [0013] Warstwa efektywna jest utworzona zasadniczo jako przezroczysta, a w wariancie, 3 sama warstwa farby zawiera, co najmniej jedną wrażliwą na działanie lasera mieszaninę kolorów, taką jak opisana na przykład w cytowanych dokumentach DE A1, DE i WO 0/81 A1. W tym wykonaniu oznakowanie jest utworzone

5 4 przez miejscowe zmiany koloru we wrażliwej na laser mieszaninie farb, która zostaje uzyskana działaniem promieniowania laserowego. Na przykład mieszanina farb może zawierać pierwsze i drugie barwne pigmenty, przy czym drugie barwne pigmenty są obecne w wielu cząstkach typu rdzeń-powłoka, których powłoka jest odpowiednio otoczona powodującą odparowanie warstwą funkcjonalną, która jest opisana w DE A1. Wówczas poprzez zastosowanie lasera drugie barwne pigmenty można usunąć z mieszaniny farb tak, że wrażenie koloru jest tworzone w znakowanych obszarach tylko przez pierwsze pigmenty. W celu wytworzenia różnych stałych wrażeń koloru, w różnych segmentach warstwy farb mogą być przewidziane zróżnicowane pierwsze pigmenty barwne, albo mieszanina kolorów może zawierać wiele pigmentów barwnych usuwanych przy różnym natężeniu lasera. [0014] W korzystnym przykładzie wykonania wynalazku, warstwa farby wykazuje gradient między pierwszym i drugim stałym wrażeniem koloru. Taki gradient można wytwarzać na przykład za pomocą wielu farb, posiadających różny kolor. W szczególnie celowym wykonaniu gradient koloru zostaje uzyskany przez wiele zestawionych ze sobą pierwszych i drugich 1 elementów farb, ukazujących pierwsze i drugie stałe wrażenie koloru, oraz ich różne części powierzchni zmieniające się przestrzennie, dla uzyskania quasi-ciągłego gradientu koloru od pierwszego do drugiego wrażenia koloru. W przypadku pierwszych i drugich kolorowych elementów może chodzić zwłaszcza o umieszczone obok siebie kolorowe paski, albo punkty rastra. [001] Oczywiście, jest w zasadzie również do pomyślenia, że na przykład, dla optycznie niezmiennej warstwy farby z trzema wrażeniami koloru, gradient koloru między pierwszym i drugim, oraz między drugim i trzecim wrażeniem koloru jest utworzony w taki sposób, że za pomocą opisanego powyżej sposobu gradient koloru zostaje uzyskany między odpowiednimi stałymi wrażeniami koloru. Obecnie są jednak szczególnie korzystne dalsze opisane powyżej 2 postaci wykonania z gradientem koloru między pierwszym i drugim stałym wrażeniem koloru jednej warstwy koloru z dwoma segmentami, ze względu na łatwość wytwarzania i powstały dla obserwatora doskonały efekt przesunięcia koloru, [0016] Ponadto do pomyślenia jest wykonanie, w którym optycznie niezmienna warstwa farby zawiera dodatkowo dalszą cechę zabezpieczającą, taką jak na przykład mikrotekst który w obszarze indywidualizacji może zostać dodatkowo wykorzystany jako cecha autentyczności. [0017] Ponadto, jest do pomyślenia, że warstwa efektywna zawiera optycznie zmienną strukturę dyfrakcyjną, która wykazuje zgodne z wynalazkiem zmienne wrażenie koloru, ze względu na jej specyficzne struktury dyfrakcyjne. [0018] We wszystkich przykładach wykonania warstwa koloru i/lub warstwa efektywna mogą 3 zawierać substancję charakterystyczną, zwłaszcza magnetyczną, elektrycznie przewodzącą luminescencyjną, albo pochłaniającą podczerwień. Jeżeli jest przewidziana warstwa pośrednia, to również ona może zawierać tego rodzaju substancję charakterystyczną.

6 [0019] Optycznie zmienna warstwa efektywna korzystnie zawiera jedno, albo wielowarstwowe pigmenty interferencyjne, albo cholesteryczne pigmenty ciekłokrystaliczne. [00] Wspomniane pigmenty interferencyjne posiadają również określone, użyteczne dla przedmiotu niniejszego wynalazku, dwuwymiarowe struktury warstwowe i skuteczne optycznie warstwy interferencyjne. Takie warstwy interferencyjne zazwyczaj posiadają strukturę cienkowarstwową i obejmują, na przykład w przypadku wielowarstwowej struktury cienkowarstwowej, warstwę odbijającą, warstwę pochłaniającą i jedną, albo kilka usytuowanych między nimi dystansowych warstw dielektrycznych i bazują na przykład na mice, na SiO2 albo na AI2O3. Takie warstwy interferencyjne, zgodnie z ilością warstw dielektrycznych, są określane jako jedno, albo wielowarstwowe. Farby drukarskie z pigmentami warstw interferencyjnych są sprzedawane na przykład pod nazwą Iriodin (pojedyncza warstwa), albo Colorcrypt (wielowarstwowa), przez firmę Merck KGaA. Farby drukarskie z wielowarstwowymi pigmentami warstw interferencyjnych są ponadto sprzedawane na przykład pod nazwą OVI przez firmę SICPA. 1 [0021] Ponadto wchodzą w rachubę warstwy efektywne z pigmentami holograficznymi, względnie z pigmentami o stałej strukturze dyfrakcyjnej. Pigmenty holograficzne mogą być wytwarzane zwłaszcza przez rozdrabnianie folii holograficznych. Mogą one być wykonane zarówno jako przezroczyste, jak i kryjące. [0022] W dalszej odmianie wynalazku oznakowanie identyfikujące prowadzi się na zewnątrz obszaru pokrywania się, zwłaszcza przez miejscową zmianę jednego standardowego koloru, albo miejscową zmianę podłoża, na przykład przez spienianie, albo zaciemnianie podłoża. Oznakowanie, względnie element zabezpieczający może zostać dzięki temu zintegrowany z obrazem nośnika danych, na który jest nałożony element zabezpieczający. Taka kontynuacja oznakowania w otaczającym nośniku danych może być szczególnie dobrze realizowana, jeżeli 2 element zabezpieczający, jak to proponuje wynalazek, jest indywidualizowany w terminie późniejszym. Ogólnie, zindywidualizowane oznakowanie na zewnątrz obszaru pokrywania się może być kontynuowane również dzięki temu, że poza obszarem pokrywania się jest już umieszczona część oznakowania. Zazwyczaj jednak podczas takiego kontynuowania indywidualizującego oznakowania występują wahania przejścia, podczas wytwarzania tak, że opisane wcześniej rozwiązania z kontynuacją oznakowania w otaczającym nośniku danych jest szczególnie korzystne dzięki późniejszej indywidualizacji. [0023] Zindywidualizowane oznakowanie w korzystnych przykładach wykonania według wynalazku może być zrastrowane, a następnie tworzyć zrastrowany obraz w stopniach szarości, albo zrastrowany kolorowy obraz w półtonach. 3 [0024] Warstwa farby i warstwa efektywna, co najmniej w obszarze pokrywania się, mogą być dodatkowo pokryte warstwą lakieru, która wyrównuje różne matowienia, względnie połyski w obszarze oznakowania. W ten sposób można uniknąć takiej sytuacji, że części

7 6 oznakowania, które ze względu na dopasowanie koloru do warstwy efektywnej, mogą być zakryte patrząc pod określonym kątem patrzenia, ale jednak mogą zostać wykryte dzięki różnemu działaniu matowienia, względnie połysku. [002] Również dzięki określonym dodatkom w optycznie niezmiennej warstwie farby można uniknąć tego, że części oznakowania, które ze względu na zgodność koloru z warstwą efektywną powinny zostać ukryte w widoku pod pewnym kątem patrzenia, są jednak wykrywane przez obserwatora w pewnych warunkach oświetlenia i kąta patrzenia. Wspomnianymi dodatkami mogą być, na przykład, srebrzyście połyskujące pigmenty, które bardzo dobrze nadają optycznie niezmiennej warstwie farby, wrażenie koloru umieszczonej powyżej optycznie zmiennej warstwy efektywnej, na przykład z również połyskliwymi, optycznie zmiennymi pigmentami. Innymi słowami, oko obserwatora jest rozproszone przez połysk, względnie odblask wspomnianych obszarów, z ewentualnie istniejącym, nieznacznym odchyleniem wrażeń kolorystycznych, dzięki czemu subiektywnie wrażenia koloru tych obszarów są takie same. 1 [0026] Segmenty oznakowania z pierwszym i drugim wrażeniem koloru stanowią korzystnie pokrewne, albo uzupełniające się informacje. Na przykład informacja z pierwszego segmentu może powtarzać informację z drugiego segmentu, albo może uzupełniać ogólną informację. [0027] Korzystnie, element zabezpieczający zawiera podłoże, na którym w tej kolejności są umieszczone: warstwa farby, ewentualnie przewidziana warstwa pośrednia i warstwa efektywna. Jako materiał podłoża jest możliwy każdy rodzaj papieru, zwłaszcza papieru z bawełny, albo również papier, który zawiera udział x materiału polimerowego w zakresie wagowo 0 <x <0%. Ponadto materiałem podłoża mogą być również folie z tworzyw sztucznych, na przykład folia poliestrowa. Taka folia może być rozciągana jednoosiowo, albo dwuosiowo. Rozciąganie folii prowadzi, między innymi do tego, że uzyskuje się właściwości 2 polaryzujące, które mogą zostać wykorzystane jako dodatkowe zabezpieczenie. Ponieważ element zabezpieczający według wynalazku jest przeznaczony do oglądania w widoku z góry, to podłoże jest korzystnie nieprzezroczyste. Oczywiście również przezroczyste, albo półprzezroczyste podłoże może być stosowane, gdy do optycznie nie-zmienna warstwa farby jest kryjąca, albo element zabezpieczający jest nakładany na odbijające, zwłaszcza białe podłoże. Przy takim przezroczystym, albo półprzezroczystym podłożu może chodzić również o folię z tworzywa sztucznego, która jest umieszczona w podobnym do okna otworze obszarze nośnika danych. Obecnie jednak, są korzystnie stosowane nieprzezroczyste, albo prawie nieprzezroczyste materiały podłoża dla elementu zabezpieczającego, ponieważ element zabezpieczający według wynalazku dla obserwatora, na przykład ze względu na większe 3 nasycenie kolorem, jest zwykle atrakcyjniejszy. [0028] Wynalazek obejmuje także nośnik danych z elementem zabezpieczającym opisanego rodzaju. Nośnikiem danych może być w szczególności dokument wartościowy, taki jak

8 7 banknot, zwłaszcza banknot papierowy, banknot polimerowy, albo banknot z folii zespolonej, ale również karta identyfikacyjna, taka jak karta kredytowa, karta bankowa, karta płatnicza, karta autoryzacji, dowód osobisty, albo strona personalizująca paszportu. [0029] indywidualizujące oznakowanie jest kontynuowane korzystnie poza element zabezpieczający w nośniku danych. Może to być dokonywane na przykład, poprzez spienianie, albo zaciemnianie podłoża nośnika danych, albo przez zmianę istniejącej na nośniku danych warstwy, na przykład przez miejscową zmiany warstwy farby, albo demetalizację warstwy metalu. Dzięki kolejnej indywidualizacji, działaniem lasera, ta kontynuacja może być przeprowadzona idealnie. [00] Wynalazek dotyczy ponadto sposobu wytwarzania elementu zabezpieczającego według jednego z zastrzeżeń 1 do 7. [0031] Indywidualizujące oznakowanie zostaje przy tym utworzone przez zastosowanie lasera, zwłaszcza lasera podczerwieni, na przykład lasera CO2, lasera Nd YAG albo Nd:YVO 4. Indywidualizujące oznakowanie zostaje utworzone korzystnie po wytworzeniu sekwencji 1 warstwy podłoża, warstwy koloru i warstwy efektywnej w oddzielnym etapie wytwarzania. [0032] Indywidualizowanie poprzez zastosowanie lasera umożliwia późniejszą indywidualizację elementu zabezpieczającego tak, że indywidualizowana informacja nie musi być znana aż do czasu wytworzenia sekwencji warstw. Przeciwnie, indywidualizacja może zostać dokonana dopiero później, na przykład podczas nakładania elementu zabezpieczającego na odpowiedni dokument wartościowy. Przy tym na przykład numer seryjny banknotu może zostać wykryty przez czytnik, a odczytany numer seryjny może zostać wpisany w element zabezpieczający jako oznakowanie indywidualizujące. Również podczas późniejszej indywidualizacji, oznakowanie z obszaru elementu zabezpieczającego może zostać dokładnie przesunięte do otaczającego nośnika danych, powiększając tym samym bezpieczeństwo przed 2 fałszowaniem systemu element zabezpieczający/nośnik danych. [0033] Warstwa farby i/lub warstwa efektywna są korzystnie nakładane w procesie drukowania. Korzystniej obydwie warstwy zostają nadrukowane. Warstwa efektywna może być w zasadzie nakładana wszystkimi popularnymi sposobami drukowania, takimi jak sitodruk, fleksodruk, wklęsłodruk i wklęsłodruk przebitkowy. Korzystny jest jednak obecnie sitodruk, albo fleksodruk. Ponadto, proces wklęsłodruku jest szczególnie korzystny dla bazowanych na foliach z tworzywa sztucznego podłożach z, albo bez warstwy przyjmującej druk. [0034] Różne segmenty optycznie niezmiennej warstwy farby mogą być również nakładane w zasadzie prawie wszystkimi znanymi sposobami drukowania. Preferowany jest jednakże sposób drukowania offsetowego, przy czym nakładanie warstwy farb może być wykonywane 3 mokrym drukiem offsetowym, suchym drukiem offsetowym, a najkorzystniej pośrednim drukiem wypukłym. Korzystnie, sposób pośredniego druku wypukłego dla warstwy farby i druku fleksograficznego dla warstwy efektywnej są stosowane w jednym procesie drukowania,

9 8 który wówczas obejmuje, na przykład, trzyczęściowe etapy drukowania (dwa częściowe etapy drukowania dla warstwy farby, jeden częściowy etap drukowania dla warstwy efektywnej). [003] Jeżeli jest przewidziana wrażliwa na laser kryjąca warstwa pośrednia, to zostaje ona korzystnie również zadrukowana, przy czym mogą być stosowane wyżej wymienione sposoby drukowania. Szczególnie korzystnie, w związku z tym wszystkie warstwy kompozytu warstwowego zostają wytworzone w procesach drukowania, natomiast indywidualizację prowadzi się przy zastosowaniu lasera. [0036] Ponadto jest, w zasadzie do pomyślenia, w przypadku niewystarczającej zdolności do krycia warstwy farby i/lub warstwy efektywnej na podłożu, w uprzednio określonych obszarach, nałożenie białej warstwy kryjącej, a następnie nałożenie na nią warstwy farby, ewentualnie jako warstwy pośredniej i warstwy efektywnej. Taka kryjąca biała warstwa może być nakładana na podłoże za pomocą znanych metod drukarskich ze stosunkowo dużą dokładnością, co w gotowym elemencie zabezpieczającym w obszarach z kryjącą białą farbą powoduje duże nasycenie barwą. 1 [0037] W korzystnym przykładzie wykonania, element zabezpieczający wytwarza się z warstwami według wynalazku i z indywidualizującym oznakowaniem na folii, zwłaszcza na folii z tworzywa sztucznego, a następnie taki element zabezpieczający przenosi się na podłoże ostateczne za pomocą gorącej, albo zimno foliowej aplikacji (gorący, albo zimny proces przenoszenia folii) jako paska z folii, albo plastra z folii na docelowe podłoże. Oczywiście, jest również do pomyślenia, że za pomocą odpowiedniego sposobu wytwarza się warstwy według wynalazku na nośniku pośrednim i tylko niektóre warstwy według wynalazku są przenoszone na docelowe podłoże. [0038] W kolejnym alternatywnym wykonaniu jest ponadto przewidziane, że optycznie niezmienna warstwa farby jest umieszczona na podłożu, docelowym, a optycznie zmienna 2 warstwa efektywna jest przenoszona za pomocą odpowiedniej metody transferu na warstwę koloru, tworząc element zabezpieczający według wynalazku. Jako metoda transferu może również zostać zastosowana gorąca, albo zimna metoda transferu folii, oraz podobne techniki. [0039] Jest zrozumiałe, że podczas wykorzystywania opisanych powyżej sposobów transferu, wymagana ewentualnie warstwa pośrednia między warstwą efektywną i warstwą farby, albo jest przenoszona wraz z całym elementem zabezpieczającym na docelowe podłoże, albo zostaje umieszczona na warstwie farby, albo może zostać przeniesiona wraz z warstwą efektywną na warstwę farby. [0040] Ponadto, należy wspomnieć, że optycznie niezmienna warstwa farby może zawierać dodatek, który sprzyja powstawaniu indywidualizującego oznakowania przez odparowanie, 3 zwłaszcza odparowanie laserowe, ponieważ podczas działania promieniowania elektromagnetycznego, zwłaszcza działania lasera, tworzy się warstwę dzielącą dla warstwy

10 9 efektywnej. W przypadku takiego dodatku może chodzić, na przykład, o topiące się w niskiej temperaturze woski, zwłaszcza wosk carnauba. [0041] W odpowiedni sposób, farba efektywna może zostać zaopatrzona w dodatek, który podczas wytwarzania indywidualizującego oznakowania, przez odparowanie, zwłaszcza odparowanie laserem, korzystnie redukuje siły wiążące, dla uzyskania optycznie niezmiennej warstwy farby. Również przy obecności dodatku w farbie efektywnej może chodzić, na przykład, o topiące się w niskiej temperaturze woski, zwłaszcza o wosk carnauba. [0042] Oczywiście, jest również do pomyślenia, że optycznie niezmienna warstwa farby i warstwa efektywna zawierają powodujący całkowite odparowanie dodatek, jak to zostało opisane powyżej. [0043] Inne przykłady wykonania, oraz korzyści wynikające z wynalazku, są objaśnione w nawiązaniu do rysunków, na których zostało pominięte odwzorowanie w zakresie skali i proporcji, w celu poprawy czytelności rysunków. 1 [0044] Na rysunkach przedstawiają: Fig. 1 schemat ideowy banknotu z elementem zabezpieczającym według wynalazku. Fig. 2 widok elementu zabezpieczającego z fig. 1, na fig. 2a patrząc pionowo i 2b, patrząc ukośnie. Fig. 3a i 3b odpowiednio schematycznie przekroje elementu zabezpieczającego według fig. 2, dla wyjaśnienia struktury warstwowej i utworzenia informacji cyfrowej. Fig. 4 do 7 różne korzystne odmiany elementu zabezpieczającego z fig. 3. Fig. 8 element zabezpieczający według innego przykładu wykonania wynalazku, schematycznie, w widoku z góry. 2 Fig. 9 Fig. gradient do zastosowania w elemencie zabezpieczającym z fig. 8, oraz przekrój elementu zabezpieczającego według fig. 8, wykonany wzdłuż linii X-X. [004] Wynalazek zostanie poniżej objaśniony na przykładzie elementów zabezpieczających dla banknotów. W tym celu fig. 1 przedstawia schemat banknotu z elementem zabezpieczającym 12 według wynalazku. Element zabezpieczający 12 pokazuje optycznie zmienny wygląd i jest ponadto zaopatrzony w indywidualizujące banknot oznakowanie14, z którego zależnie od kąta patrzenia jest rozpoznawalny tylko jego segment. [0046] W przypadku indywidualizującego oznakowania 14 może chodzić, na przykład, o numer seryjny, albo o powtórzenie nominału 1 banknotu. W tym przykładzie wykonania, indywidualizujące oznakowanie 14, ze względu na prostotę rysunku, jest utworzone przez 3 kolejne cyfry 346.

11 [0047] Dla uwidocznienia jedynie częściowej rozpoznawalności oznakowania 14 z różnych kierunków patrzenia, fig. 2a jest widokiem elementu zabezpieczającego 12 podczas patrzenia pionowego, a fig. 2b podczas patrzenia ukośnego pod kątem na przykład około 4. [0048] Oznakowanie 14 zawiera dwa segmenty 16, 18, z których każdy wywiera inne stałe wrażenie koloru. Jak wyjaśniono powyżej, określenie stałe wrażenie koloru oznacza przy tym takie wrażenie, że kolor nie zmienia się wraz ze zmianą kąta patrzenia, natomiast wrażenie koloru zmieniające się wraz ze zmianą kąta patrzenia, jest określenie jako zmienne wrażenie koloru, przy czym określenie zmienne wrażenie koloru obejmuje również, na przykład zmiany jasności, albo kontrastu. [0049] Oznakowanie 14, w jego pierwszym segmencie 16, jest utworzone jako kolejność cyfr 34, oraz wywiera stałe wrażenie koloru zielony, a w drugim segmencie 18, który jest utworzony jako kolejność cyfr 6 wywiera stałe wrażenie koloru magenta. [000] Otaczający obszar oznakowania 14 nie wywiera stałego wrażenia koloru, ale uwidocznia przesunięcie kolorów o zmiennym wrażeniu koloru, który w tym przykładzie 1 wykonania zmienia się z magenta przy patrzeniu pionowym do zieleni przy patrzeniu ukośnym. [001] Podczas zilustrowanego na fig. 2a pionowego patrzenia zgadzają się ze sobą stałe wrażenie koloru magenta części 18 i zmienne wrażenie koloru magenta otaczającego obszaru, natomiast część 16 z jej stałym wrażeniem koloru znajduje się w ostrym kontraście z otaczającym obszarem. Obserwator widzi więc, patrząc w pionie, tylko cyfry 34 zielonej części 16 przed jednolitym kolorem magenta tła 18,. [002] Podczas ukośnego patrzenia pod kątem 4, jak to pokazano na fig. 2b, zgadzają się stałe wrażenie koloru zielony segmentu 16 i zmienne wrażenie koloru zielony otaczającego obszaru, natomiast segment 18 z jego stałym wrażeniem koloru magenta tworzy wyraźnie dostrzegalny kontrast z otaczającym obszarem. Obserwator widzi więc, patrząc ukośnie, 2 tylko kolejne cyfry 6 na segmencie 18 w kolorze magenta przed jednolitym zielonym tłem 16,. [003] Podczas przechylania w tę i z powrotem element zabezpieczający 12 przedstawia obserwatorowi cyfrową zmianę informacji między częściowymi informacjami 34 i 6, a tym samym umożliwia łatwą weryfikację, również przez laików. Jeżeli obserwator przechyla element zabezpieczający 12 szybko tam i z powrotem, to ze względu na utrwalające widok działanie ludzkiego oka i stopniową zmianę koloru efektu przesunięcia kolorów, jest rozpoznawalne całe oznakowanie 346. [004] Warstwowa struktura elementu zabezpieczającego 12 i pojawienie się cyfrowej wymiany informacji, zostanie teraz objaśnione bardziej szczegółowo w nawiązaniu do fig [00] Fg.3a pokazuje schematycznie przekrój elementu zabezpieczającego 1 w obszarze oznakowania 14. Element zabezpieczający 2 zawiera podłoże, które może być utworzone na przykład z folii, ale również z banknotowego papieru banknotu. Na podłożu zostaje

12 11 najpierw nadrukowana optycznie niezmienna warstwa farby 32, która zawiera pierwszą część 34 o stałym wrażeniu koloru magenta, oraz także drugą część 36 o stałym wrażeniu zieleni. [006] Na warstwę farby 32 zostaje nadrukowana wrażliwa na laser czarna pośrednia warstwa 38, a na pośrednią warstwę 38 zostaje nadrukowana przezroczysta zmienna optycznie warstwa efektywna 40, która przed tłem czarnej pośredniej warstwy 38 ukazuje pożądaną zmianę koloru magenta, pstrząc w kierunku pionowym, na zielony podczas patrzenia ukośnego. [007] Po utworzeniu wspomnianej kolejności warstw, w segmentach 16, 18 oznakowania 14 czarna pośrednia warstwa 38 i warstwa efektywna 40 przez miejscowe zastosowanie lasera zostają miejscowo odparowane i staje się widoczny element zabezpieczający 12 dzięki temu indywidualizowany. [008] Fig. 3a pokazuje odparowanie laserowe warstw 38, 40, jest jednak również możliwe przy zastosowaniu lasera odparowanie obszarów warstw, albo przekształcenie ich na przezroczystą, albo inaczej zabarwioną modyfikację. 1 [009] Po indywidualizacji laserowej kolorowy nadruk patrząc prostopadle 42, w odsłoniętych segmentach 16, 18 jest utrwalony każdorazowo przez wrażenie barwy w segmentach 34, 36 warstwy farby 32 tak, że w segmencie 16 jest widoczne wrażenie koloru zielony (G), oraz w segmencie 18 wrażenie koloru magenta (M). W otaczającym obszarze, optycznie zmienna warstwa efektywna 40 przed czarną pośredni warstwą 38, podczas pionowego patrzenia, ukazuje wrażenie koloru magenta (M) tak, że przy prostopadłym patrzeniu powstaje wspólne, pokazane na fig. 2a wrażenie wizualne. [0060] Fig. 3b przedstawia wystąpienie wrażenia barwnego podczas ukośnego patrzenia 44. W odsłoniętych segmentach 16, 18 wrażenie koloru pozostaje ustalone przez stałe wrażenie koloru segmentów 34, 36 warstwy farby 32, 2 [0061] Szczególną zaletą zgodnego z wynalazkiem elementu zabezpieczającego jest to, że warstwa farby 32, warstwa pośrednia 38 i warstwa efektywna 40, wszystkie, z jednej strony mogą być tworzone procesem drukowania, a zatem łatwo i tanio, a z drugiej strony indywidualizację za pomocą działania lasera, umożliwiającego kolejną indywidualizację elementu zabezpieczającego. Wyświetlane informacje identyfikujące nie powinny być jeszcze znane do momentu wytwarzania, ale mogą zostać otrzymane dopiero po zastosowaniu elementu zabezpieczającego. [0062] Fig. 4 do 7 przedstawiają różne korzystne modyfikacje elementu zabezpieczającego z fig. 3. [0063] Element zabezpieczający 12 z przykładu wykonania według fig. 4 jest zasadniczo 3 zgodny z elementem zabezpieczającym z fig. 3, jednakże czarnej warstwy pośredniej 38 nie usuwa się w segmentach 16, 18 oznakowania działaniem lasera, a jedynie przekształca się do postaci przezroczystej modyfikacji 46. W tym wariancie warstwa efektywna 40 może zostać

13 12 odparowana przez promieniowanie laserowe, albo pozostaje, jak pokazano na fig. 3, albo może pozostać taka, jak pokazana na fig. 4. To ostatnie jest zwłaszcza wskazane wówczas, gdy wrażenia barwne segmentów 34, 36 są stosunkowo jasne, ponieważ optycznie zmienna warstwa efektywna 40 w segmentach 16, 18 oznakowania nie odróżnia się znacząco od jej jasnego tła. Do pomyślenia jest również, że warstwa efektywna 40 w obszarze nad obszarami 16, 18 oznakowania jest również tylko modyfikowana. [0064] Fig. przedstawia kolejny przykład wykonania wynalazku, w którym element zabezpieczający 12 zawiera kryjącą, optycznie zmienną warstwę efektywną 48. Takie kryjące warstwy efektywne mogą być wytwarzane, na przykład, farbami drukarskimi z wielowarstwowymi pigmentami warstw interferencyjnych, które są sprzedawane, na przykład pod nazwą OVI firmy SICPA. Oznakowanie 14 jest utworzone w tym przypadku przez wgłębienia 16, 18, albo, alternatywnie, utworzone przez miejscowe, wytworzone działaniem promieniowania laserowego, przezroczyste modyfikacje warstwy efektywnej 48. [006] W dalszym przykładzie wykonania według fig. 6, warstwa farby 0 jest utworzona z 1 wrażliwej na działanie lasera mieszaniny farb, z których działaniem promieniowania laserowego może zostaje usunięty składnik farby. Takie mieszaniny farb mogą zawierać, na przykład, pierwsze pigmenty barwne i wrażliwe na działanie lasera cząstki typu rdzeńpowłoka, z drugim barwnym pigmentem, przy czym cząstki typu rdzeń-powłoka są zaopatrzone w powodującą odparowanie warstwę funkcjonalną. W obszarze nie działania lasera znajdują się wówczas obydwa pigmenty barwne i wspólnie wytwarzają ciemne tło dla przezroczystej optycznie zmiennej warstwy efektywnej 40. W obszarze 16 działania lasera wrażliwe na działanie lasera cząstki typu rdzeń-powłoka z drugimi pigmentami barwnymi zostają usunięte z warstwy farby 0 tak, że wrażenie koloru powstaje tam tylko dzięki pierwszemu pigmentowi barwnemu. 2 [0066] W drugim, poddanym działaniu lasera obszarze 18 może być na przykład obecny w warstwie farby 0 inny pierwszy pigment barwny, a dzięki temu może być generowana działaniem lasera drugiego inny kolor oznakowania. [0067] Alternatywnie, mieszanina kolorów warstwy farby 0 może również zawierać wiele wrażliwych na działanie lasera cząstek typu rdzeń-powłoka z drugim, względnie z trzecim pigmentem barwnym, które zostają usunięte z mieszaniny dzięki różnym powodującym odparowanie warstwom funkcjonalnym, przy natężeniu promieniowania laserowego o różnej intensywności. W nie poddanym działaniu lasera obszarze znajdują się wszystkie trzy pigmenty barwne i tworzą ciemne tło dla przezroczystej, optycznie zmiennej warstwy efektywnej 40. W poddanym działaniu lasera obszarze 16, przy niskim natężeniu 3 promieniowaniu lasera, tylko cząstki typu rdzeń-powłoka z trzecim pigmentem barwnym zostają usunięte tak, że tam wrażenie koloru zostaje utrwalone dzięki nakładaniu się pierwszego i drugiego pigmentu barwnego (pierwsze stałe wrażenie koloru). W poddanym

14 13 działaniu lasera obszarze 18, przy niskim natężeniu promieniowania lasera, dodatkowo cząstki typu rdzeń-powłoka z drugim pigmentem barwnym zostają usunięte tak, że tam wrażenie koloru jest spowodowane tylko pierwszym pigmentem barwnym (drugie stałe wrażenie koloru). Również tutaj przy odpowiednim doborze pigmentów barwnych mogą być wytwarzane pożądane wrażenia koloru w pierwszym i w drugim obszarze16, 18 oznakowania. [0068] Kolejny wariant wynalazku jest przedstawiony na fig. 7. W tym przykładzie wykonania, warstwa farby 2 jest wykonana z warstwy 4 niewrażliwej na działanie trwałej farby i umieszczonej nad nią warstwy 6, która oprócz pierwszych pigmentów barwnych zawiera również wrażliwe na działanie lasera cząstki typu rdzeń-powłoka z drugim pigmentem barwnym, przy czym cząstki typu rdzeń-powłoka są zaopatrzone w powodującą odparowanie warstwę funkcjonalną. W poddanym działaniu lasera obszarze 16 wrażliwe na działanie lasera cząstki typu rdzeń-powłoka są usuwane wraz z drugim pigmentem barwnym tak, że wrażenie koloru zostaje tam utworzone przez pierwszy pigment barwny (pierwsze stałe wrażenie koloru). W poddanym działaniu lasera obszarze 18, podczas dużej intensywności działania 1 lasera, cała warstwa 6 zostaje odparowana tak, że wrażenie koloru jest utworzone przez usytuowaną poniżej kolorystyczny podano tam pod spodem trwałej warstwy farby 4, (drugie stałe wrażenie koloru). [0069] Fig. 8 ukazuje element zabezpieczający 60 zgodny z innym przykładem wykonania wynalazku, w którym oznakowanie 62 w postaci napisu 0 euro zawiera gradient koloru z miękkimi przejściami. Na przykład wrażenie koloru, oznakowania 62 od góry do dołu, może powoli zmieniać się z zielonego na magenta. Należy podkreślić, że w tym gradiencie koloru nie chodzi o zmienne wrażenie koloru, gdyż wrażenie koloru w każdym miejscu gradientu podczas przechylania elementu zabezpieczającego 60 pozostaje niezmienione. Raczej zmienia się stałe wrażenie koloru prawie ciągle od górnej do dolnej krawędzi oznakowania [0070] W przykładzie wykonania, wspomniany prawie-ciągły gradient koloru zostaje uzyskany przy użyciu tylko dwóch kolorów (zielony i magenta) przez stopniową zmianę udziału powierzchniowego kolorów w sąsiednich kolorowych paskach. W związku z tym fig. 9 przedstawia gradient 70 koloru z wieloma zielonymi kolorowymi paskami 72 i paskami 74 koloru magenta, które są umieszczone w jednowymiarowym rastrze z rozstawem d. Wewnątrz każdego rozstawu d rastra część 9 powierzchni zielonego paska 72 od góry do dołu zmniejsza się od 0% do 0%. Odpowiednio, udział powierzchni m = 0% g paska 74 koloru magenta powiększa się od góry do dołu, od 0% do 0%. Jeżeli odstęp d rastra został wybrany dostatecznie mały, to dla oka jest widoczny bezstopniowy gradient 70 koloru od zielonego do magenta. W praktyce, zazwyczaj wystarcza zaledwie kilka okresów siatki, na przykład 6, 8 3 albo okresów rastra, aby dla oka wytworzyć miękki gradient koloru. [0071] Fig. przedstawia przekrój przez element zabezpieczający 60, wzdłuż linii XX z fig. 8. Jak to pokazano na fig., na podłożu 80 jest nadrukowana warstwa farby 82, która w

15 14 obszarze oznakowania 62 zawiera gradient 70 koloru z fig. 9. Wrażenie koloru zmienia się od pierwszego segmentu 84 do drugiego segmentu 86 w sposób prawie ciągły od stałego wrażenia koloru magenta do stałego wrażenia koloru zielonego. [0072] Na warstwie farby 82 znajduje się nadrukowana wrażliwa na działanie lasera czarna warstwa pośrednia 38, oraz na warstwie pośredniej 38 przezroczysta, optycznie zmienna warstwa efektywna 40, która przed tłem czarnej warstwy pośredniej zawiera efekt przesunięcia koloru magenta, patrząc w kierunku pionowym, na kolor zieleni patrząc ukośnie. Po utworzeniu wymienionej kolejności warstw, poprzez zastosowanie lasera czarna warstwa pośrednia 38 i warstwa efektywna 40 w postaci napisu 0 euro zostają miejscowo odparowane, a element zabezpieczający dzięki temu może zostać zaopatrzony w oznakowanie 62. [0073] Patrząc prostopadle, warstwa efektywna 40 pojawia się w otaczającym obszarze oznakowania przed tłem czarnej warstwy pośredniej 38 z wrażeniem koloru magenta, a zatem z takim samym efektem koloru, jak dolna część 62-U oznakowania 62. Z oznakowania 62 są w 1 związku z tym, patrząc w pionie, rozpoznawalne tylko środkowa i górna część. [0074] Podczas nachylania elementu zabezpieczającego 60 w kierunku strzałki 64 zmienia się wrażenie koloru warstwy efektywnej 40 w otaczającym obszarze, początkowo do mieszaniny kolorów magenta/zielony, a zatem do takiego samego wrażenia koloru, który pokazuje środkowa część 62-M oznakowania. Podczas dalszego nachylania zmienia się wrażenie koloru warstwy efektywnej 40 na zielone, a więc na takie samo wrażenie koloru, które pokazuje górna część 62-O oznakowania. [007] Podczas nachylania w kierunku strzałki 64 najpierw znika środkowa, a następnie górna część oznakowania 62 z powodu brakującego kontrastu względem otaczającego obszaru dla obserwatora, podczas gdy dolna, zabarwiona na kolor magenta część 62-U jest 2 widoczna. Podczas szybkiego nachylania tam i z powrotem, ze względu na bezwładność ludzkiego oka, znowu wszystkie części oznakowania 62 są rozpoznawalne. [0076] Pokazany na fig. 8 do i opisany powyżej element zabezpieczający 60 może być również traktowany jako taki element zabezpieczający, który zawiera wiele segmentów z odpowiednim stałym wrażeniem koloru w określonym segmencie, co jest wymagane zgodnie z wynalazkiem. Wykaz oznaczeń [0077] Banknot 12 Element zabezpieczający 3 14 Oznakowanie 1 Denominacja 16, 18 Segmenty

16 1 1 Otaczający obszar Podłoże 32 Optycznie niezmienna warstwa farby 34, 36 Segmenty 38 Warstwa pośrednia 40 Przezroczysta optycznie zmienna warstwa efektywna 42 Pionowy widok 44 Ukośne patrzenie 46 Przezroczysta modyfikacja 48 Kryjąca, optycznie zmienna warstwa efektywna 0 Warstwa farby 2 Warstwa farby 4 Niewrażliwa na działanie lasera stała farba 6 Warstwa 60 Element zabezpieczający 62 Oznakowanie 62-Części O, 62-M, 62-U oznakowania 64 Kierunek nachylania 70 Gradient koloru 72 Zielony pasek 74 Pasek koloru magenta 80 Podłoże 82 Warstwa farby 84, 86 Segmenty 2 Giesecke & Devrient GmbH, Niemcy Pełnomocnik:

17 16 Zastrzeżenia patentowe EP B1 Z Element zabezpieczający (12) do zabezpieczenia przedmiotów wartościowych (), zawierający () - optycznie zmienną warstwę efektywną (40), która pod różnymi kątami patrzenia ujawnia różne wrażenia koloru, - oraz optycznie niezmienną warstwę farby (32), która co najmniej w jednym obszarze krycia jest przykryta warstwą efektywną i tam zawiera co najmniej jeden segment (34) z pierwszym stałym wrażeniem koloru, oraz drugi segment (36) z odmiennym drugim wrażeniem koloru, przy czym - element zabezpieczający pokazuje co najmniej w obszarze pokrywania się warstwy efektywnej i warstwy farby wytworzone zindywidualizowane oznakowanie (14), które w każdym segmencie (16, 18) pokazuje pierwsze, względnie drugie stałe wrażenie koloru, znamienny tym, że element zabezpieczający posiada podłoże (), na którym w tej kolejności są umieszczone niezmienna optycznie warstwa farby i zmienna optycznie warstwa efektywna, oraz że - segmenty warstwy farby i warstwy efektywnej są dopasowane do siebie tak, że zmienne wrażenie koloru warstwy efektywnej, patrząc pod ustalonym wcześniej pierwszym kątem patrzenia, jest zgodne z pierwszym stałym wrażeniem koloru, oraz zmienne wrażenie koloru warstwy efektywnej, pstrząc pod drugim kątem patrzenia, jest zgodne z drugim stałym wrażeniem koloru, oraz że - warstwa efektywna jest zasadniczo przezroczysta, między warstwą efektywną i warstwą farby jest umieszczona wrażliwa na działanie lasera kryjąca warstwa pośrednia (38), a oznakowanie jest utworzone dzięki wgłębieniom, albo miejscowym przezroczystym modyfikacjom warstwy pośredniej, które są uzyskane działaniem promieniowania laserowego. 2. Element zabezpieczający do zabezpieczania przedmiotów wartościowych, z podłożem, na którym w tej kolejności są umieszczone: optycznie niezmienna warstwa farby i optycznie zmienna warstwa efektywna, przy czym - optycznie zmienna warstwa efektywna pod różnymi kątami patrzenia przekazuje różne wrażenia koloru, - optycznie niezmienna warstwa farby co najmniej w obszarze pokrywania się jest przykryta warstwą efektywną i tam zawiera co najmniej jeden pierwszy segment z pierwszym stałym wrażeniem koloru, oraz drugi segment z odmiennym drugim stałym wrażeniem koloru,

18 17 - element zabezpieczający zawiera jedno, co najmniej w obszarze pokrywania się warstwy efektywnej i warstwy efektywnej indywidualizowane oznakowanie, które odpowiednio w jednym segmencie pokazuje pierwsze, względnie drugie stałe wrażenie koloru, - segmenty warstwy farby i warstwa efektywna są dopasowane do siebie tak, że zmienne wrażenie koloru warstwy efektywnej pod ustalonym wcześniej pierwszym kątem patrzenia jest zgodne z pierwszym stałym wrażeniem koloru, a zmienne wrażenie koloru warstwy efektywnej, pod ustalonym wcześniej drugim kątem patrzenia, jest zgodne z drugim stałym wrażeniem koloru, oraz - warstwa efektywna jest zasadniczo przezroczysta, warstwa farby zawiera co najmniej jedną wrażliwą na działanie lasera mieszaninę farb, oraz oznakowanie jest utworzone przez miejscowe zmiany koloru we wrażliwej na działanie lasera mieszaninie farb, które są wytwarzane przez działanie promieniowania laserowego. 3. Element zabezpieczający według jednego z zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że warstwa farby zawiera gradient koloru między pierwszym i drugim stałym wrażeniem koloru, przy czym gradient koloru jest utworzony korzystnie przez wiele umieszczonych obok siebie pierwszych i drugich elementów koloru, zwłaszcza pasków, albo punktów rastra, które pokazują, odpowiednio, pierwsze, względnie drugie stałe wrażenie koloru, a ich udziały powierzchniowe zmieniają się przestrzennie, aby tworzyć prawie ciągły gradient koloru od pierwszego do drugiego wrażenia koloru. 4. Element zabezpieczający według jednego z zastrz. 1 do 3, znamienny tym, że warstwa farby i/lub warstwa efektywna zawiera charakterystyczną substancję, zwłaszcza magnetyczną, przewodzącą prąd elektryczny, luminescencyjną, albo pochłaniającą promieniowanie podczerwone charakterystyczną substancję.. Element zabezpieczający według jednego z zastrz. 1 do 4, znamienny tym, że warstwa efektywna zawiera jedno- albo wielo-warstwowe pigmenty interferencyjne, albo pigmenty cholesteryczne ciekłokrystaliczne,. 6. Element zabezpieczający według jednego z zastrz. 1 do, znamienny tym, że identyfikujące oznakowanie jest kontynuowane na zewnątrz obszaru pokrywania się, zwłaszcza przez miejscową zmianę koloru standardowego, albo miejscową zmianę, na przykład spienienie, albo zaczernienie podłoża i/lub że identyfikujące oznakowanie jest wykonane jako rastrowane i zwłaszcza przedstawia rastrowane pole stopni szarości, albo rastrowany obraz kolorowych stopni półtonów. 7. Element zabezpieczający według jednego z zastrz. 1 do 6, znamienny tym, że warstwa farby i warstwa efektywna, co najmniej w obszarze pokrywania się, są powleczone warstwą lakieru, która wyrównuje różne oddziaływania matowienia, względnie

19 18 wybłyszczania w obszarze oznakowania i/lub, że segmenty oznakowania z pierwszym i z drugim wrażeniem koloru przedstawiają powiązane ze sobą, albo uzupełniające się wzajemnie informacje. 8. Nośnik danych, zwłaszcza dokument wartościowy, taki jak banknot, dowód osobisty i tym podobny, zawierający element zabezpieczający według jednego z zastrz. 1 do 7, przy czym korzystnie oznakowanie jest dokładnie kontynuowane poza element zabezpieczający w nośniku danych. 9. Sposób wytwarzania elementu zabezpieczającego według jednego z zastrz. 1 do 7, zgodnie z którym - zostaje dostarczone podłoże, - zostaje nałożona optycznie niezmienna warstwa farby która w obszarze pokrywania się zawiera co najmniej jeden segment z pierwszym stałym wrażeniem koloru, oraz jeden drugi segment z odmiennym drugim stałym wrażeniem koloru, - zostaje nałożona optycznie zmienna warstwa efektywna, która pod różnymi kątami patrzenia pokazuje różne wrażenia koloru, a która w obszarze pokrywania się przykrywa optycznie niezmienną warstwę farby, - przy czym segmenty warstwy farby i warstwy efektywnej są dopasowane do siebie tak, że zmienne wrażenie koloru warstwy efektywnej, pod wcześniej ustalonym kątem patrzenia, jest zgodne z pierwszym stałym wrażeniem koloru, oraz zmienne wrażenie koloru warstwy efektywnej jest zgodne z drugim stałym wrażeniem koloru, oraz - co najmniej w obszarze pokrywania się warstwy efektywnej i warstwy farby zostaje utworzone indywidualizujące oznakowanie, które w odpowiednim segmencie ukazuje pierwsze, względnie drugie stałe wrażenie koloru, a mianowicie uzyskane działaniem lasera, zwłaszcza lasera podczerwieni, na przykład lasera CO2, lasera Nd:YAG, albo lasera Nd: YVO 4.. Sposób według zastrz. 9, znamienny tym, że warstwa farby i/lub warstwa efektywna, korzystnie obydwie warstwy, są nakładane w jednym procesie drukowania. Giesecke & Devrient GmbH, Niemcy Pełnomocnik:

20 19

21

22 21

23 22