Spis treści. O autorach... XXVII Wykaz skrótów... Wprowadzenie... XXXIX

Transkrypt

1 O autorach... XXVII Wykaz skrótów... XXXI Wprowadzenie... XXXIX Część I. Przepisy ogólne i organy podatkowe Rozdział I. Zasada in dubio pro tributario (Adam Mariański) In dubio pro tributario jako zasada konstytucyjna Zasada in dubio pro tributario ustanowiona w Ordynacji podatkowej Rola zasady in dubio pro tributario w procesie wykładni Rola zasady in dubio pro tributario w postępowaniu podatkowym... 6 Rozdział II. Organy podatkowe (Tomasz Szymański) Zmiany wprowadzone ustawą o Krajowej Administracji Skarbowej Organy Krajowej Administracji Skarbowej Wyspecjalizowane urzędy skarbowe Kompetencje i zadania organów Krajowej Administracji Skarbowej Otwarty katalog organów podatkowych Organ właściwy do prowadzenia postępowań kontrolnych i kontroli podatkowych Rozdział III. Właściwość organów podatkowych (Tomasz Szymański) Ustalanie właściwości organów podatkowych Właściwość rzeczowa Właściwość miejscowa Właściwość instancyjna Obowiązek przestrzegania właściwości organów podatkowych Zmiana właściwości organu Wyznaczanie organu podatkowego Przekazanie sprawy do prowadzenia przez naczelnika urzędu celno-skarbowego Spory o właściwość organów V

2 Rozdział IV. Krajowa Administracja Skarbowa (Tomasz Szymański) Zadania i organy KAS Przebieg kontroli celno-skarbowej Miejsce kontroli celno-skarbowej Wszczęcie kontroli celno-skarbowej Wszczęcie na podstawie upoważnienia Wszczęcie na legitymację Data wszczęcia i czas trwania kontroli Wydłużenie terminu kontroli Ponaglenie na niezałatwienie kontroli we właściwym terminie Skarga na bezczynność Uprawnienia organów Krajowej Administracji Skarbowej Obowiązki i prawa kontrolowanych Dowody w kontroli celno-skarbowej Informacje ogólne Księgi podatkowe, ewidencje i dokumenty księgowe Oględziny Przesłuchanie kontrolowanego lub świadka Przeszukanie lokali mieszkalnych Przeszukanie osoby Opinie biegłych Kontrole krzyżowe Protokół z czynności Zakończenie kontroli celno-skarbowej Wynik kontroli Prawo do korekty Przekształcenie kontroli celno-skarbowej w postępowanie podatkowe Rozdział V. Interpretacje przepisów prawa podatkowego (Artur Tim) Zagadnienia wstępne Interpretacje ogólne Rys historyczny Wniosek o wydanie interpretacji ogólnej Zagadnienia wstępne Treść wniosku Wzór wniosku Przedmiot interpretacji ogólnej Postępowanie w sprawie wydania interpretacji Zakres ochronny interpretacji ogólnej Interpretacje indywidualne VI

3 3.1. Uwagi ogólne Organ właściwy w przedmiocie interpretacji indywidualnych Zagadnienia wstępne Stan prawny obowiązujący do r Stan prawny od r Przedmiot wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej Ustawy podatkowe Klasyfikacja PKWiU Ograniczenia przedmiotu interpretacji indywidualnych Procedura wydawania interpretacji indywidualnej Zagadnienia wstępne Opłata i jej zwrot Treść wniosku i kompetencje organu Niewydanie interpretacji Stan prawny do r Stan prawny od r Termin na wydanie interpretacji indywidualnej Zasady liczenia terminu Zasady poinformowania wnioskodawcy o rozstrzygnięciu Skutki uchybienia terminowi milcząca interpretacja Treść interpretacji indywidualnej Wnioski wspólne Wniosek składany przez zamawiającego Postępowanie po wydaniu interpretacji indywidualnej Zakres ochronny interpretacji Zagadnienia wstępne Zastosowanie się do interpretacji Korzyść podatkowa Interpretacje indywidualne w samorządzie terytorialnym Ogólne wyjaśnienia przepisów prawa podatkowego dotyczące stosowania tych przepisów (objaśnienia podatkowe) Utrwalona praktyka interpretacyjna Instytucje o charakterze ochronnym projektowane w nowej Ordynacji podatkowej Wykaz interpretacji ogólnych Rozdział VI. Porozumienia w sprawach ustalenia cen transakcyjnych (Alicja Michalak) Regulacje dotyczące uprzednich porozumień cenowych Porozumienia jednostronne Porozumienia dwustronne i wielostronne Transakcje objęte porozumieniem VII

4 5. Obowiązki wnioskującego i wymagania formalne wniosku o uprzednie porozumienie cenowe Procedura wyjaśniania wątpliwości Zmiana propozycji wyboru metody ustalania ceny transakcyjnej Termin zakończenia postępowania i doręczenie decyzji Zmiana, uchylenie, odnowienie i wygaśnięcie decyzji Zastosowanie do zagranicznego zakładu Opłaty i koszty postępowania Projektowany kształt przepisów po wejściu w życie nowej Ordynacji 107 Część II. Zobowiązania podatkowe Rozdział I. Powstawanie zobowiązań podatkowych (Alicja Michalak) Sposoby powstawania zobowiązań Zobowiązania powstające z mocy prawa Charakterystyka powstawania zobowiązań Charakter decyzji określającej z art i 3a Ordynacji podatkowej Zobowiązania powstające na mocy decyzji ustalającej Decyzja z art. 21b Ordynacji podatkowej Oszacowanie podstawy opodatkowania Określenie wysokości straty Projektowany kształt przepisów po wejściu w życie nowej Ordynacji 116 Rozdział II. Zasady odpowiedzialności podatnika, płatnika i inkasenta (Alicja Michalak) Odpowiedzialność podatnika Zagadnienia wstępne Odpowiedzialność małżonka Odpowiedzialność płatnika i inkasenta Osoby odpowiedzialne Przechowywanie dokumentów Projektowany kształt przepisów po wejściu w życie nowej Ordynacji 125 Rozdział III. Zabezpieczenie wykonania zobowiązań podatkowych (Artur Tim) Zabezpieczenie zobowiązań podatkowych zagadnienia ogólne Rozróżnienie zabezpieczenia na gruncie prawa cywilnego, podatkowego i egzekucyjnego Przesłanki zastosowania zabezpieczenia Zabezpieczenie przed wydaniem decyzji Decyzja o zabezpieczeniu VIII

5 1.5. Rozszerzenie stosowania przepisów o zabezpieczeniu Sposoby zabezpieczenia wykonania decyzji Hipoteka przymusowa Stosowanie egzekucji z hipoteki przez kilka podmiotów Przedmiot hipoteki przymusowej Zakres hipoteki Podstawa wpisu hipoteki przymusowej Oświadczenie o posiadanych nieruchomościach Przedawnienia w zakresie hipoteki przymusowej Zastaw skarbowy i rejestr zastawów Zagadnienia wstępne Podstawa ustanowienia i przedmiot zastawu skarbowego Powstanie i wygaśnięcie zastawu skarbowego Zniesienie istniejącego dualizmu prawnego Kolejność wpisu do rejestru zastawów Podstawa wpisu zastawu skarbowego do rejestru Postępowanie w przedmiocie rozpoznania wniosku o wpis Wygaśnięcie zastawu skarbowego Wygaśnięcie zastawu skarbowego z dniem wygaśnięcia zobowiązania podatkowego Wygaśnięcie zastawu skarbowego z dniem wykreślenia wpisu z rejestru zastawów skarbowych Wygaśnięcie zastawu skarbowego z dniem egzekucyjnej sprzedaży przedmiotu zastawu Zawiadomienie o zmianach, wykreślenie zastawu i spis rzeczy ruchomych oraz zbywalnych praw majątkowych Prowadzenie rejestru zastawów skarbowych Stan prawny do r Stan prawny od r Zaspokojenie z przedmiotu zastawu Wypisy z rejestru zastawów skarbowych i zaświadczenia Stan prawny do r Stan prawny od r Rozdział IV. Terminy płatności (Tomasz Szymański) Informacje wstępne Odroczenie terminu płatności podatku Nowy termin płatności podatku Formy płatności podatku Osoby uprawnione do zapłaty podatku Rozdział V. Zaległość podatkowa (Tomasz Szymański) Definicja podstawowa IX

6 2. Powstanie zaległości podatkowej Termin zapłaty Inne zaległości traktowane na równi z zaległością podatkową Rozdział VI. Odsetki za zwłokę oraz opłata prolongacyjna (Artur Tim) Odsetki za zwłokę w systemie prawa Uzasadnienie wprowadzenia instytucji odsetek za zwłokę Kształt instytucji odsetek za zwłokę Uwagi wstępne Charakter prawny odsetek za zwłokę Wyjątki od zasady proporcjonalnego zaliczenia Podstawa naliczania odsetek Zagadnienia wstępne Problematyka odsetek od zaliczek Problematyka związana z przedawnieniem zaliczek i odsetek za zwłokę Odsetki od zaliczek a decyzja wymiarowa w zakresie zobowiązania podstawowego Podmioty obowiązane do naliczania odsetek Okres naliczania odsetek za zwłokę Zagadnienia wstępne Odroczenie lub przedłużenie terminu złożenia deklaracji Wniosek o umorzenie odsetek za zwłokę Odroczenie płatności bądź rozłożenie na raty Odsetki za zwłokę od zobowiązań zabezpieczonych hipoteką lub zastawem skarbowym Odsetki od zaliczek nieopłaconych w danym roku podatkowym Szczególny tryb dotyczący nienależnego zwrotu lub zaliczenia nadpłaty Przypadki nienaliczania odsetek za zwłokę X 5.9. Ponoszenie konsekwencji opóźnień w czasie trwania postępowania Problematyka sumowania okresów Stawka odsetek za zwłokę Zagadnienia wstępne Stawka odsetek za zwłokę, gdy zaległość podatkowa powstała nie wcześniej niż r Zagadnienia wstępne Przypadki stosowania podwyższonej stawki odsetek za zwłokę Przypadki stosowania obniżonej stawki odsetek za zwłokę Stawka odsetek za zwłokę, gdy zaległość podatkowa powstała do r Stawka obowiązująca do r

7 Stosowanie znowelizowanej ustawy do zaległości powstałych przed r Szczegółowy sposób naliczania odsetek Zagadnienia wstępne Stawki odsetek w różnych okresach istnienia zaległości Opłata prolongacyjna Odsetki za zwłokę na gruncie unijnego kodeksu celnego Odsetki w różnych dziedzinach prawa Rozdział VII. Wygaśnięcie zobowiązań podatkowych (Bartosz Rodak) Zapłata (wpłata) oraz pobranie przez płatnika lub inkasenta Formy zapłaty Zapłata zobowiązania przez osobę inną niż podatnik Zaliczenie wpłat dokonanych przez podatnika Zaokrąglanie Potrącenie zobowiązań podatkowych Przeniesienie własności nieruchomości lub praw majątkowych Wygaśnięcie zobowiązania podatkowego na podstawie innych ustaw Projektowany kształt przepisów po wejściu w życie nowej Ordynacji 215 Rozdział VIII. Ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych (Alicja Michalak) Istota ulg w spłacie zobowiązań podatkowych Katalog zamknięty ulg z art. 67a 1 Ordynacji podatkowej Przesłanki zastosowania ulg Ważny interes podatnika Interes publiczny Rodzaje ulg Odroczenie terminu płatności i rozłożenie na raty Umorzenie zaległości podatkowej Ulgi na wniosek przedsiębiorcy art. 67b Ordynacji podatkowej Istota ulgi Relacja art. 67a i 67b Ordynacji podatkowej Pomoc publiczna Pomoc de minimis Przesłanki umorzenia z urzędu Artykuł 67e Ordynacji podatkowej delegacja ustawowa Projektowany kształt przepisów po wejściu w życie nowej Ordynacji 225 Rozdział IX. Przedawnienie (Tomasz Szymański) Przedawnienie wyjaśnienie pojęcia XI

8 2. Przedawnienie prawa do wydania decyzji Wydłużenie terminu do wydania decyzji ustalającej podatek Przedawnienie zobowiązania podatkowego Nierozpoczęcie biegu terminu Projektowany kształt przepisów po wejściu w życie nowej Ordynacji 232 Rozdział X. Nadpłata i wniosek o jej stwierdzenie (Artur Tim) Pojęcie nadpłaty Powstanie nadpłaty Określanie wysokości nadpłaty Problematyka ekonomicznego ciężaru nadpłaty Postępowanie w sprawie stwierdzenia nadpłaty Podmioty uprawnione do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty Zwrot nadpłaty bez wydawania decyzji Zwrot nadpłaty poprzedzony wydaniem decyzji Kontrola podatkowa a zwrot nadpłaty Postępowanie w przedmiocie stwierdzenia nadpłaty a weryfikacja prawidłowości rozliczeń Brak związania organu decyzjami cząstkowymi, wydawanymi przez organ w postępowaniu w sprawie stwierdzenia nadpłaty Właściwość organów w sprawie stwierdzenia nadpłaty Termin zwrotu nadpłaty Forma zwrotu nadpłaty Oprocentowanie nadpłaty Zaliczenie nadpłaty Zwrot podatku Wygaśnięcie określonych praw związanych z nadpłatą i zwrotem Projektowany kształt przepisów po wejściu w życie nowej Ordynacji 253 Rozdział XI. Korekta deklaracji (Joanna Majcherczak) Zagadnienie wstępne Korekta deklaracji w podatkach powstających po doręczeniu decyzji Uzasadnienie przyczyny korekty Zawieszenie uprawnienia do skorygowania deklaracji podatkowej Korekta deklaracji a klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania Projektowany kształt przepisów po wejściu w życie nowej Ordynacji 262 Rozdział XII. Informacje podatkowe (Krzysztof Wiśniewski) Wstęp Przekazywanie informacji na żądanie organu podatkowego Informacje podatkowe a uchylenie tajemnicy bankowej XII

9 4. Przekazywanie informacji bez wezwania organu Przekazywanie ewidencji VAT Przekazywanie informacji przez banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe Przekazywanie informacji o wynagrodzeniu nierezydenta Okres przechowywania ksiąg podatkowych Rozdział XIII. Informacje o schematach podatkowych (Tomasz Szymański) Schemat podatkowy jako przedmiot informowania Schemat podatkowy Informacje ogólne Kryterium głównej korzyści Ogólna cecha rozpoznawcza Szczególna cecha rozpoznawcza Inna szczególna cecha rozpoznawcza Schemat podatkowy standaryzowany Schemat podatkowy transgraniczny Podmioty obowiązane do przekazywania informacji Promotor Korzystający Wspomagający Obowiązki podmiotów zobowiązanych do raportowania Obowiązki promotora Obowiązki korzystającego Obowiązki wspomagającego Zagadnienia intertemporalne Zakres informacji przekazywanych szefowi Krajowej Administracji Skarbowej Numer schematu podatkowego (NSP) Procedury wewnętrzne w zakresie przeciwdziałania niewywiązywaniu się z obowiązku raportowania schematów podatkowych Sankcje za naruszenie obowiązków raportowania schematów podatkowych Projektowany kształt przepisów po wejściu w życie nowej Ordynacji 290 Rozdział XIV. Rachunki (Bartosz Rodak) Podmioty zobowiązane do wystawiania rachunków Terminy wystawiania rachunków Dane zawarte na rachunku Projektowany kształt przepisów po wejściu w życie nowej Ordynacji 293 XIII

10 Rozdział XV. Odpowiedzialność solidarna (Agnieszka Kalicińska) Stosowanie przepisów o zobowiązaniach cywilnoprawnych Powstawanie odpowiedzialności solidarnej podatników Solidarna odpowiedzialność małżonków Projektowany kształt przepisów po wejściu w życie nowej Ordynacji 298 Rozdział XVI. Prawa i obowiązki następców prawnych oraz podmiotów przekształconych (Agnieszka Kalicińska) Sukcesja podatkowa Odpowiedzialność osoby prawnej powstałej w wyniku łączenia się Odpowiedzialność innych osób prawnych Odpowiedzialność spółki niemającej osobowości prawnej Odpowiedzialność osób prawnych powstałych w wyniku podziału Spółki państwowe Odpowiedzialność spadkobierców Zarząd sukcesyjny i przedsiębiorstwo w spadku Decyzja o odpowiedzialności i uprawnienia spadkobierców Odpowiedzialność zapisobiercy Projektowany kształt przepisów po wejściu w życie nowej Ordynacji 313 Rozdział XVII. Odpowiedzialność osób trzecich (Agnieszka Kalicińska) Zasady ogólne Charakter odpowiedzialności osób trzecich Konieczność wydania decyzji o odpowiedzialności osób trzecich Wszczęcie postępowania egzekucyjnego możliwość orzeczenia o odpowiedzialności osoby trzeciej dopiero po uprawomocnieniu się decyzji wymiarowej Ograniczenia terminowe w zakresie możliwości wydania decyzji o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej Zamknięty katalog osób trzecich Odpowiedzialność byłego małżonka (art. 110 Ordynacji podatkowej) Odpowiedzialność członka rodziny (art. 111 Ordynacji podatkowej) Odpowiedzialność nabywcy przedsiębiorstwa (art. 112 Ordynacji podatkowej) Odpowiedzialność spółki kapitałowej powstałej w wyniku przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną (art. 112b Ordynacji podatkowej) Odpowiedzialność podatkowa spółki bez osobowości prawnej (art. 112c Ordynacji podatkowej) Odpowiedzialność podmiotu firmującego (art. 113 Ordynacji podatkowej) Odpowiedzialność podmiotu wydzierżawiającego podatnikowi rzeczy lub prawa majątkowe (art. 114 Ordynacji podatkowej) XIV

11 2.8. Odpowiedzialność dzierżawcy nieruchomości (art. 114a Ordynacji podatkowej) Odpowiedzialność wspólnika spółki osobowej (art. 115 Ordynacji podatkowej) Odpowiedzialność członków zarządu spółek kapitałowych (art. 116 Ordynacji podatkowej) Odpowiedzialność podatkowa członków zarządu innych osób prawnych (art. 116a Ordynacji podatkowej) Odpowiedzialność podatkowa likwidatorów spółki (art. 116b Ordynacji podatkowej) Odpowiedzialność podatkowa w przypadku podziału osoby prawnej (art. 117 Ordynacji podatkowej) Odpowiedzialność gwaranta lub poręczyciela (art. 117a Ordynacji podatkowej) Odpowiedzialność podatnika VAT, na rzecz którego dokonano dostawy towarów (art. 117b Ordynacji podatkowej) Odpowiedzialność pełnomocnika reprezentującego podatnika w związku ze zgłoszeniem rejestracyjnym na potrzeby VAT (art. 117c Ordynacji podatkowej) Odpowiedzialność zarządcy sukcesyjnego oraz zarządcy faktycznego (art. 117d Ordynacji podatkowej) Projektowany kształt przepisów po wejściu w życie nowej Ordynacji 334 Rozdział XVIII. Przeciwdziałanie unikaniu opodatkowania (Piotr Szalbierz) Klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania Informacje wstępne Wyjaśnienie pojęć Wyłączenia stosowania klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania Zakres stosowania klauzuli Definicja klauzuli zawarta w dyrektywie 2016/ Podanie przez podatników powodów ekonomicznych przeprowadzanych czynności argumentem za niestosowaniem klauzuli Warunek zastosowania klauzuli Warunek osiągnięcia korzyści podatkowych Warunek, że korzyść podatkowa jest w danych okolicznościach sprzeczna z przedmiotem i celem przepisu ustawy podatkowej Uznanie danej transakcji za dokonaną w sposób sztuczny Zespół powiązanych ze sobą czynności dokonanych przede wszystkim w celu osiągnięcia korzyści podatkowej Obowiązek uzasadnienia uznania przez organ, że cel przepisu zastosowany przez podatnika był inny niż ustawowy Zmiany w przepisach od r XV

12 1.7. Komunikaty Ministerstwa Finansów dotyczące stosowania klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania, opinia zabezpieczająca i przypadki odmów jej wydania Zakup akcji przez spółkę celową i połączenie w formie odwrotnego przejęcia Fundusze inwestycyjne zamknięte Restrukturyzacja Wartość firmy Miejsce zarządu spółek zagranicznych Podatkowe grupy kapitałowe Optymalizacje przy wypłacie wynagrodzenia programy motywacyjne dla członków zarządu Uczestnictwo w wynikach sklepu Darowizna znaków towarowych Zagraniczna spółka osobowa Zwolnienie dywidendowe Postępowanie podatkowe w przypadku unikania opodatkowania Rada do Spraw Przeciwdziałania Unikaniu Opodatkowania Opinie zabezpieczające Rozdział XIX. Przeciwdziałanie wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Przemysław Kaczmarek) Zagadnienia wstępne Przepisy ogólne Rachunek podmiotów kwalifikowanych Przekazywanie danych, informacji i żądań Zawiadomienie o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia wyłudzenia skarbowego Zakres przekazywanych informacji Ustalanie wskaźnika ryzyka Cel ustalania wskaźników ryzyka Sposób ustalania wskaźników ryzyka XVI 3.3. Przekazywanie informacji o wskaźnikach ryzyka Blokowanie rachunków podmiotów kwalifikowanych Cel i skutki blokowania rachunków podmiotów kwalifikowanych Blokada rachunku na 72 godziny Przesłanki zastosowania regulacji art. 119zv 1 OrdPU Wskaźniki ryzyka Konieczność dokonania blokady Żądanie blokady Przedłużenie blokady Przesłanki zastosowania blokady

13 Uzasadniona obawa niewykonania zobowiązania podatkowego Wysokość istniejącego lub mającego powstać zobowiązania Postanowienie o przedłużeniu blokady Zakaz ustanawiania zabezpieczenia rzeczowego Zgoda na podjęcie środków z zablokowanego rachunku Zgoda na wypłatę środków Wypłata wynagrodzeń za pracę Wypłata alimentów i rent o charakterze alimentacyjnym Wysokość wypłat Zapłata zobowiązania podatkowego i zwolnienie środków w szczególnie uzasadnionych przypadkach Zapłata zobowiązania podatkowego lub należności celnej przed terminem płatności Zwolnienie środków w szczególnie uzasadnionych przypadkach Zwolnienie środków na zapłatę zaległości podatkowej lub celnej Środki zaskarżenia Brak możliwości zaskarżenia blokady rachunku na 72 godziny Zażalenie Skarga do sądu administracyjnego Upadek blokady rachunku Kary pieniężne Projektowany kształt przepisów po wejściu w życie nowej Ordynacji 390 Część III. Postępowanie podatkowe Rozdział I. Zasady ogólne postępowania podatkowego (Konrad Dura ) Zagadnienia ogólne Zasada praworządności Zasada budzenia zaufania Zasada informowania strony Zasada prawdy obiektywnej Zasada zapewnienia czynnego udziału stronom Zasada przekonywania Zasada wnikliwości i szybkości postępowania Zasada pisemności Zasada dwuinstancyjności Zasada trwałości decyzji ostatecznych Zasada jawności wewnętrznej Projektowany kształt przepisów po wejściu w życie nowej Ordynacji 407 XVII

14 Rozdział II. Wyłączenie pracownika organu podatkowego oraz organu podatkowego (Konrad Dura ) Instytucja wyłączenia pracownika Uwagi ogólne Osoby podlegające wyłączeniu Zakres wyłączenia Tryby wyłączenia oraz poszczególne przesłanki Przesłanki wyłączenia pracownika z mocy prawa Wyłączenie z uwagi na fakt bycia stroną postępowania Wyłączenie z uwagi na istnienie zależności między stroną postępowania a pracownikiem Wyłączenie z uwagi na więzi rodzinne ze stroną postępowania Wyłączenie z uwagi na więzi wynikające ze stosunku przysposobienia, opieki lub kurateli Wyłączenie z uwagi na status świadka, biegłego lub przedstawiciela w rozstrzyganej sprawie Wyłączenie z uwagi na uczestnictwo pracownika w wydawaniu zaskarżonej decyzji Wyłączenie z uwagi na wszczęcie wobec pracownika postępowania służbowego, dyscyplinarnego lub karnego Wyłączenie z uwagi na powiązania służbowe Wyłączenie pracownika na wniosek bądź z urzędu Przesłanki wyłączenia na wniosek bądź z urzędu Skutki wyłączenia oraz naruszenia przepisów o wyłączeniu Wyłączenie naczelnika urzędu skarbowego i urzędu celno-skarbowego Informacje ogólne Przesłanki wyłączenia Wyznaczenie organu zastępczego w miejsce organu wyłączonego Wyłączenie samorządowych organów podatkowych Projektowany kształt przepisów po wejściu w życie nowej Ordynacji Zmiany w zakresie przesłanek wyłączenia pracownika Wyłączenie organów podatkowych Zastępstwo za wyłączonego pracownika lub organ podatkowy Rozdział III. Strona postępowania (Bartosz Rodak) Prawa strony Zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych Zagadnienia ogólne Ułomne osoby prawne Organizacja społeczna XVIII

15 2.1. Regulacja w Ordynacji podatkowej Warunki stawiane organizacji społecznej Kurator Projektowany kształt przepisów po wejściu w życie nowej Ordynacji 432 Rozdział IV. Pełnomocnictwo (Bartosz Rodak, Tomasz Szymański) Brak wymagań wobec pełnomocnika Forma pełnomocnictwa Pełnomocnictwo ogólne Pełnomocnictwo szczególne Pełnomocnictwo do podpisywania deklaracji Pełnomocnictwo do doręczeń Pełnomocnicy zawodowi Tymczasowy pełnomocnik szczególny Zagadnienia ogólne Wadliwość regulacji Zmiany wprowadzone od r Projektowany kształt przepisów po wejściu w życie nowej Ordynacji 443 Rozdział V. Załatwienie spraw (Tomasz Szymański) Terminy załatwiania spraw Ponaglenie na niezałatwienie sprawy w terminie i skarga na bezczynność organu podatkowego Odpowiedzialność pracownika organu podatkowego w przypadku niezałatwienia sprawy w terminie Projektowany kształt przepisów po wejściu w życie nowej Ordynacji 449 Rozdział VI. Doręczenia, w tym doręczenia cyfrowe (Bartosz Rodak) Dopuszczalne formy doręczeń Zawiadamianie organu o zmianie danych teleadresowych Doręczenia elektroniczne Problemy techniczne Wydruk pisma wydanego w formie elektronicznej Zawiadomienie na adres elektroniczny Doręczenia tradycyjne Zagadnienia ogólne Doręczenia zastępcze XIX

16 2.3. Obowiązki odbierającego pismo Awizo Element międzynarodowy w doręczeniach Zagadnienia ogólne Treść wniosku o doręczenie Projektowany kształt przepisów po wejściu w życie nowej Ordynacji 460 Rozdział VII. Wezwania (Tomasz Szymański) Uprawnienia organu na mocy art. 155 Ordynacji podatkowej Zakres terytorialny wezwania Pomoc prawna Treść wezwania Rozdział VIII. Przywrócenie terminu (Bartosz Rodak) Wniosek o przywrócenie terminu Rozstrzygnięcie w kwestii przywrócenia terminu Projektowany kształt przepisów po wejściu w życie nowej Ordynacji 474 Rozdział IX. Wszczęcie postępowania (Tomasz Szymański) Inicjatywa i formy wszczęcia postępowania podatkowego Data wszczęcia postępowania Załatwienie sprawy Odmowa wszczęcia postępowania Wszczęcie postępowania po ujawnieniu nieprawidłowości przez kontrolę podatkową Rozszerzenie zakresu żądania i połączenie postępowań Podania Projektowany kształt przepisów po wejściu w życie nowej Ordynacji 481 Rozdział X. Protokoły i adnotacje oraz ich udostępnianie (Tomasz Szymański) Treść i forma protokołu Adnotacje Udostępnianie akt podatkowych Rozdział XI. Dowody w postępowaniu podatkowym (Krzysztof Wiśniewski) Pojęcie dowodu Ciężar dowodu Inicjatywa strony w gromadzeniu materiału dowodowego Wniosek o przeprowadzenie dowodu XX

17 5. Zasada swobodnej oceny dowodów Wybrane środki dowodowe Oświadczenia złożone przez stronę lub inne podmioty Informacje udzielone przez banki i inne instytucje finansowe Zeznania świadków Księgi podatkowe Moc dowodowa deklaracji Dokumenty urzędowe Dowód z opinii biegłego Przesłuchanie strony Oględziny Projektowany kształt przepisów po wejściu w życie nowej Ordynacji 504 Rozdział XII. Rozprawa (Tomasz Szymański) Niewładcze formy załatwiania spraw podatkowych Projektowany kształt przepisów po wejściu w życie nowej Ordynacji Niewładcze formy załatwiania spraw podatkowych Umowy podatkowe i mediacja Umowa o współdziałanie Rozdział XIII. Zawieszenie postępowania podatkowego (Konrad Dura) Przesłanki zawieszenia postępowania podatkowego Śmierć strony Konieczność rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny sąd lub organ Śmierć przedstawiciela ustawowego strony Utrata zdolności do czynności prawnych Skarga na decyzję uchylającą wystąpienie o opinię Rady do Spraw Przeciwdziałania Unikaniu Opodatkowania Obligatoryjne zawieszenie postępowania Unikanie podwójnego opodatkowania i procedura wzajemnego porozumiewania się Zawieszenie na wniosek strony Forma i skutki zawieszenia postępowania, dopuszczalne działania organu w trakcie zawieszonego postępowania Zagadnienia ogólne Wstrzymanie biegu terminów procesowych Podjęcie postępowania Projektowany kształt przepisów po wejściu w życie nowej Ordynacji Rozszerzony katalog przesłanek zawieszenia XXI

18 4.2. Nowe przesłanki zawieszenia postępowania na wniosek strony lub z urzędu Rozdział XIV. Jednolity Plik Kontrolny (art. 193a Ordynacji podatkowej) (Bartosz Rodak) Pierwsza ustawa nowelizacyjna Druga ustawa nowelizacyjna Aspekty techniczne Jednolitego Pliku Kontrolnego Przepisy przejściowe Rozdział XV. Decyzje i postanowienia (Bartosz Rodak) Decyzje Istota rozstrzygnięcia Treść decyzji Szczególna treść decyzji Kiedy mamy do czynienia z decyzją Doręczenie decyzji i związanie decyzją Uzupełnienie, sprostowanie, wykładnia decyzji Wadliwość pouczenia Postanowienia Projektowany kształt przepisów po wejściu w życie nowej Ordynacji 536 Rozdział XVI. Odwołania i zażalenia (Tomasz Szymański) Tryb wniesienia odwołania Dwukrotne rozpatrzenie decyzji przez ten sam organ Elementy odwołania Braki formalne i cofnięcie odwołania Postępowanie w celu uzupełnienia dowodów Decyzje odwoławcze Zakaz orzekania na niekorzyść strony zakaz reformationis in peius Zażalenia Projektowany kształt przepisów po wejściu w życie nowej Ordynacji 546 Rozdział XVII. Wykonanie decyzji (Konrad Dura ) Wykonalność decyzji nieostatecznych i ostatecznych Nadanie decyzji nieostatecznej rygoru natychmiastowej wykonalności Natychmiastowa wykonalność decyzji w świetle orzecznictwa Podstawy zażalenia Uprawdopodobnienie niewykonania decyzji Wstrzymanie wykonania decyzji ostatecznej XXII

19 7. Projektowany kształt przepisów po wejściu w życie nowej Ordynacji 556 Rozdział XVIII. Wznowienie postępowania podatkowego (Konrad Dura) Przesłanki wznowienia postępowania podatkowego Zagadnienia wstępne Fałszywe dowody Przestępstwo Wyłączenie pracownika lub organu podatkowego Brak udziału strony w postępowaniu Nowe okoliczności lub nowe dowody Stanowisko innego organu Wydanie decyzji na podstawie innej, zmienionej Przepis niezgodny z Konstytucją RP Ratyfikowana umowa międzynarodowa Procedura arbitrażowa oraz procedura wzajemnego porozumiewania się Orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej Procedura forma, termin, etapy postępowania oraz rodzaje decyzji Zagadnienia ogólne Organ właściwy Projektowany kształt przepisów po wejściu w życie nowej Ordynacji 572 Rozdział XIX. Stwierdzenie nieważności decyzji (Konrad Dura ) Istota stwierdzenia nieważności decyzji Pozytywne przesłanki stwierdzenia nieważności decyzji podatkowej Wydanie decyzji z naruszeniem przepisów o właściwości Wydanie decyzji bez podstawy prawnej Wydanie decyzji z rażącym naruszeniem prawa Wydanie decyzji w sprawie, która została już rozstrzygnięta inną decyzją ostateczną Skierowanie decyzji do osoby niebędącej stroną w sprawie Trwała niewykonalność decyzji ostatecznej Decyzja zawierająca wadę powodującą jej nieważność na mocy wyraźnie wskazanego przepisu Wywołanie czynu zagrożonego karą przez wykonanie decyzji ostatecznej Odmowa stwierdzenia nieważności decyzji z uwagi na jej przedawnienie Przesłanki negatywne stwierdzenia nieważności decyzji Wniesienie żądania po upływie pięciu lat od dnia doręczenia decyzji Oddalenie skargi na decyzję przez sąd administracyjny Przesłanki niewymienione w art Ordynacji podatkowej Wstrzymanie wykonania decyzji XXIII

20 6. Projektowany kształt przepisów po wejściu w życie nowej Ordynacji 585 Rozdział XX. Uchylenie, zmiana i wygaśnięcie decyzji ostatecznej (Bartosz Rodak) Nabycie praw Uchylenie nabycia prawa Szczególny przypadek uchylenia decyzji Termin przedawnienia Wygaśnięcie decyzji Projektowany kształt przepisów po wejściu w życie nowej Ordynacji 592 Rozdział XXI. Odpowiedzialność odszkodowawcza (Konrad Dura ) Informacje ogólne Przesłanki odpowiedzialności za działanie niezgodne z prawem Bezprawne działanie władzy publicznej Zaistnienie szkody Związek przyczynowy między wydaniem decyzji a powstaniem zaległości podatkowych Ograniczenie czasowe dochodzenia roszczeń Rozdział XXII. Kary porządkowe w Ordynacji podatkowej (Bartosz Rodak) Postępowanie dotyczące kar porządkowych Uprzednie wezwanie Podmioty, na które mogą być nakładane kary porządkowe Czyny podlegające karaniu Zagadnienia ogólne Katalog zamknięty zachowań Formy nałożenia kar porządkowych, organ uprawniony do jej nałożenia Zagadnienia ogólne Wadliwości rozstrzygnięć Wysokość i termin płatności kar porządkowych Uchylenie kar porządkowych Projektowany kształt przepisów po wejściu w życie nowej Ordynacji 610 Rozdział XXIII. Koszty postępowania (Konrad Dura ) Zasada ponoszenia kosztów postępowania przez Skarb Państwa, województwo, powiat lub gminę Otwarty katalog kosztów postępowania Zwrot kosztów postępowania Wyjątki od zasady obciążenia Skarbu Państwa/województwa/powiatu/gminy kosztami postępowania podatkowego Postępowanie w sprawie zwrotu kosztów Rozłożenie na raty i umorzenie kosztów postępowania XXIV

21 7. Projektowany kształt przepisów po wejściu w życie nowej Ordynacji 621 Część IV. Kontrola podatkowa i inne tryby działania organów Rozdział I. Czynności sprawdzające (Tomasz Szymański) Informacje ogólne Postępowanie w przypadku stwierdzenia błędów w deklaracji podatkowej Przedłużenie terminu zwrotu podatku Czynności sprawdzające w przypadku korzystania przez podatnika z ulg podatkowych Kontrole krzyżowe Odpowiednie stosowanie przepisów o postępowaniu podatkowym Rozdział II. Kontrola podatkowa (Tomasz Szymański) Podstawy prawne i cele kontroli podatkowej Zawiadomienie o planowanej kontroli podatkowej Wszczęcie kontroli podatkowej Tryb normalny wszczęcia kontroli podatkowej Tryb uproszczony wszczęcia kontroli podatkowej Upoważnienie do przeprowadzenia kontroli podatkowej Ponowne wszczęcie kontroli podatkowej Miejsce prowadzenia kontroli Czas trwania kontroli podatkowej Rzeczywisty czas trwania kontroli podatkowej Obowiązki i prawa kontrolowanych Sprzeciw wobec podjęcia i wykonywania przez organ kontroli czynności z naruszeniem przepisów Ograniczenia w prowadzeniu więcej niż jednej kontroli oraz w możliwości przeprowadzenia ponownej kontroli przez ten sam organ Postępowanie dowodowe w kontroli podatkowej Rodzaje czynności dowodowych Badanie ksiąg podatkowych Deklaracje podatkowe i dokumenty księgowe Przesłuchanie kontrolowanego i jego współpracowników Wyjawienie nieruchomości i praw majątkowych Biegli Oględziny Przeszukanie Spis z natury Zakończenie kontroli Protokół kontroli Zastrzeżenia do protokołu XXV

22 15. Projektowany kształt przepisów po wejściu w życie nowej Ordynacji 654 Rozdział III. Tajemnica skarbowa (Ewelina Jankowska) Zakres przedmiotowy tajemnicy skarbowej Informacje ogólne Dane będące przedmiotem ochrony prawnej Zakres podmiotowy tajemnicy skarbowej Udostępnianie informacji objętych tajemnicą skarbową Uwagi ogólne Akta zawierające dane objęte tajemnicą bankową Akta zawierające dane nieobjęte tajemnicą bankową Informacje zawarte w aktach spraw podatkowych Informacje objęte tajemnicą skarbową przypadki szczególne Zgoda na ujawnienie tajemnicy bankowej Konsekwencje uchylenia tajemnicy skarbowej Projektowany kształt przepisów po wejściu w życie nowej Ordynacji 667 Rozdział IV. Przepisy karne (Bartosz Rodak) Poszczególne przestępstwa Rozdział V. Zaświadczenia (Tomasz Szymański) Zasady wydawania zaświadczeń Informacje wstępne Zasady wydawania zaświadczeń Zakres zaświadczenia Odmowa wydania zaświadczenia Zakres uprawnienia organu do żądania od podatnika zaświadczenia lub oświadczenia Rodzaje zaświadczeń Zaświadczenie o niezaleganiu w podatkach lub stwierdzające stan zaległości Zaświadczenie o zobowiązaniach spadkodawcy Zaświadczenie o zobowiązaniach zbywającego przedsiębiorstwo lub jego zorganizowaną część Zaświadczenie o wysokości zaległości podatkowych podatnika Zaświadczenie o wysokości dochodu lub obrotu podatnika Certyfikat rezydencji Zaświadczenie wydane kontrahentowi podatnika Projektowany kształt przepisów po wejściu w życie nowej Ordynacji 682 XXVI