Wybrane aspekty rozwoju współczesnego rynku ciepła
|
|
- Aniela Krupa
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Wybrane aspekty rozwoju współczesnego rynku ciepła Bożena Ewa Matusiak UŁ REC REC 2013 Nałęczów 1
2 Agenda Wprowadzenie Model prosumenta i model ESCO Ciepło rozproszone a budownictwo Mierzenie efektów środowiskowych Przykłady Podsumowanie REC 2013 Nałęczów 2
3 1. Wprowadzenie Obecnie zmienia się całkowicie orientacja rozważań dotyczących rynku energii. Coraz większe znaczenie ma przede wszystkim efektywność energetyczna, niskoemisyjność oraz aktywność po stronie klienta odbiorcy energii. Mechanizmy pomiaru i gratyfikacji efektywności i nisko emisyjności na poziomie odbiorcy są mało zachęcające do działań, tj, nie pełnią funkcji bodźcowych. W Polsce rynek energii efektywny energetycznie i ekologiczny od strony odbiorcy rozwija się bardzo powoli REC 2013 Nałęczów 3
4 1. Wprowadzenie Można zauważyć konwersję sektorów szczególnie w obszarze elektroenergetyki i rynku gazu (energetyka gazowa), ale też w obszarach: rynek ciepła, budownictwo (domy energooszczędne, budownictwo pasywne), transport, gospodarka odpadami (paliwa nowej generacji), ekologiczny transport publiczny, energetyczne rolnictwo oraz działania miast i gmin na rzecz zrównoważonego i ekologicznego rozwoju REC 2013 Nałęczów 4
5 1. Wprowadzenie Budownictwo energooszczędne i pasywne wraz z rozwojem OZE staje się alternatywą i konkurencyjną możliwością dla potrzeb ciepła sieciowego. Niestety brakuje właściwych bodźców ekonomicznych, zachęcających odbiorców indywidualnych do działań proekologicznych i efektywnościowych REC 2013 Nałęczów 5
6 1. Model ESCO i prosumenta Coraz silniej rozwijają się modele przedsiębiorstw ESCO w celu pośrednictwa technologicznego, finansowego i oferowania usług serwisowych dla zintegrowanych mediów energetycznych, dostarczanych odbiorcom, co jest wyzwaniem również dla rozwoju nowych strategii obecnych przedsiębiorstw ciepłowniczych i sieciowych REC 2013 Nałęczów 6
7 1. Model ESCO i prosumenta Model prosumenta zakłada aktywny udział w generacji energii elektrycznej odsprzedawanej do sieci, co w całorocznej działalności aktywnego odbiorcy bilansuje zyski i koszty związane z utrzymaniem budynku mieszkalnego. To co znacznie zmieni potrzeby cieplne dla rynku ciepła to jest przede wszystkim rozwój technologii niskoemisyjnej, opomiarowanie dla wszystkich mediów energetycznych i budownictwo energooszczędne REC 2013 Nałęczów 7
8 Obecnie globalna emisja dwutlenku węgla do atmosfery związana z działalnością człowieka to ponad 31 miliardów ton rocznie. Największe źródła emisji to spalanie paliw kopalnych w elektrowniach i budynkach, transport - samochody i samoloty, procesy związane z produkcją towarów przemysłowych, działalność wylesiania. Od 1990 r. emisja gazów na świecie wzrosła o 49% REC 2013 Nałęczów 8
9 Obecnie w Polsce Na podstawie: REC 2013 Nałęczów 9
10 ..w Europie Na podstawie: REC 2013 Nałęczów 10
11 2. Ciepło rozproszone i budynki energooszczędne Lokalne mikrosieci i rozwiązania OZE dla ciepła, wraz z budownictwem energooszczędnym to alternatywa dla korzystania z ciepła sieciowego. Mikrosieci zarządzane przez lokalnych agregatorów mediów energetycznych muszą być wyposażone w nowoczesne narzędzia ICT oraz do bilansowania lokalnego potrzeb konsumpcji i produkcji energii z zainstalowanych źródeł REC 2013 Nałęczów 11
12 2. Ciepło rozproszone i budynki energooszczędne Dom zeroenergetyczny, to jeszcze rzadkość w Polsce. Jest budowany tak, by nie trzeba było dostarczać do niego energii ze źródeł konwencjonalnych ani do ogrzewania, ani do oświetlenia, ani do zasilania urządzeń elektrycznych. Zastępują je systemy pozyskujące oraz magazynujące energię słoneczną, a także energię wiatru. Dopuszcza się też wykorzystanie do produkcji energii biomasy i biopaliw REC 2013 Nałęczów 12
13 2. Ciepło rozproszone i budynki energooszczędne Koniecznością jest oczywiście starannie wykonanie ocieplenia budynku z materiałów o parametrach cieplnych znacznie lepszych niż wymagane przepisami. Przemyślane rozmieszczenie przeszkleń umożliwiające pasywne ogrzewanie energią słoneczną. Aktywne pozyskiwanie energii słonecznej poprzez kolektory słoneczne i ogniwa fotowoltaiczne (także turbiny wiatrowe) wytwarzające energię elektryczną REC 2013 Nałęczów 13
14 2. Ciepło rozproszone i budynki energooszczędne Ciepło czerpane z otoczenia transportują do pomieszczeń pompy ciepła. Dba się również o wykorzystanie zysków ciepła od urządzeń elektrycznych, a nawet samych mieszkańców, w czym pomagają układy automatycznej regulacji ogrzewania. Niezbędny jest system wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła, które za pomocą wymienników odzyskuje się także ze ścieków REC 2013 Nałęczów 14
15 2. Mierniki efektów środowiskowych Opracowanie własne Certyfikacja budynków Etykietowanie produktów i sprzętu AGD Audyt energetyczny i świadectwa energetyczne Białe certyfikaty dla przedsiębiorstw Dofinansowania i ulgi dla budownictwa Energooszczędnego REC 2013 Nałęczów 15
16 Darmstadt Niemcy, pierwszy dom pasywny REC 2013 Nałęczów 16
17 Budynek plusenergetyczny w Kassel, Niemcy Dom pasywny: U dla ścian, dachu i okien odpowiednio 0,104 i 0,137 i 0,6 W/m 2 /K R. Pilch, Aktualne przepisy i normy regulujące warunki techniczne i ekonomiczne projektowania budynków energooszczędnych, Poznań 2011 Dom pasywny pod Łodzią REC 2013 Nałęczów 17
18 Plusenergetyczne - Heliotropy w Offenburgu i we Freiburgu, Niemcy REC 2013 Nałęczów 18
19 Certyfikaty REC 2013 Nałęczów 19
20 Inne projekty badawcze dla oceny ekologicznej budynków REC 2013 Nałęczów 20
21 Green horizon w Łodzi z certyfikatem LEED REC 2013 Nałęczów 21
22 REC 2013 Nałęczów 22
23 REC 2013 Nałęczów 23
24 3. Podsumowanie Należy rozwijać szereg zachęt i bodźców dla rozwoju działań proekologicznych i efektywnych energetycznie dla prosumentów. Oprócz projektów dofinasowań rozwoju budownictwa energooszczędnego i pasywnego oraz rozwoju OZE i działań prosumenckich należy bezpośrednio bodźcować odbiorców poprzez atrakcyjne zniżki podatkowe dla tych technologii, które mają najwyższe negawatogodziny oszczędności oraz dają efekt środowiskowy. Szczególnie, w chwili obecnej nie ma mechanizmów gratyfikujących rozwiązania niskoemisyjne dla odbiorców indywidualnych oraz uzyskanych przez nich efektów środowiskowych. Wyjątkiem są inicjatywy ESCO REC 2013 Nałęczów 24
25 3. Podsumowanie żródło: pompyciepla.org REC 2013 Nałęczów 25
26 Dziękuję za uwagę REC 2013 Nałęczów 26
Kursy: 12 grup z zakresu:
SCHEMAT REALIZACJI USŁUG W RAMACH PROJEKTU EKO-TRENDY Kursy: 12 grup z zakresu: Szkolenia Instalator kolektorów słonecznych - 2 edycje szkoleń - 1 h/gr. 2. Szkolenia Nowoczesne trendy ekologiczne w budownictwie
Bardziej szczegółowoWDRAŻANIE BUDYNKÓW NIEMAL ZERO-ENERGETYCZNYCH W POLSCE
WDRAŻANIE BUDYNKÓW NIEMAL ZERO-ENERGETYCZNYCH W POLSCE Prof. Edward Szczechowiak Politechnika Poznańska Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska Styczeń 2013 Poznań, 31. stycznia 2013 1 Zakres Kierunki
Bardziej szczegółowoFINANSOWANIE GOSPODARKI
FINANSOWANIE GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ W GMINACH OPRACOWANO NA PODSTAWIE PUBLIKACJI NOWA MISJA NISKA EMISJA DOTACJE I POŻYCZKI Z NARODOWEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA i GOSPODARKI WODNEJ W latach 2008
Bardziej szczegółowoRegionalny Program Operacyjny Województwa Świętokrzyskiego na lata 2014-2020
Regionalny Program Operacyjny Województwa Świętokrzyskiego na lata 2014-2020 efektywność energetyczna i odnawialne źródła energii Anna Drążkiewicz Związek Stowarzyszeń Polska Zielona Sieć Projekt współfinansowany
Bardziej szczegółowoPolityka zrównoważonego rozwoju energetycznego w gminach. Edmund Wach Bałtycka Agencja Poszanowania Energii S.A.
Polityka zrównoważonego rozwoju energetycznego w gminach Toruń, 22 kwietnia 2008 Edmund Wach Bałtycka Agencja Poszanowania Energii S.A. Zrównoważona polityka energetyczna Długotrwały rozwój przy utrzymaniu
Bardziej szczegółowoDOFINANSOWANIE ZADAŃ ZWIĄZANYCH OCHRONY ŚRODOWISKA Z EFEKTYWNOŚCIĄ ENERGETYCZNĄ Z UWZGLĘDNIENIEM OZE ZE ŚRODKÓW WOJEWÓDZKIEGO FUNDUSZU
DOFINANSOWANIE ZADAŃ ZWIĄZANYCH Z EFEKTYWNOŚCIĄ ENERGETYCZNĄ Z UWZGLĘDNIENIEM OZE ZE ŚRODKÓW WOJEWÓDZKIEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ W KIELCACH W 2016 ROKU KRYTERIA WYBORU PRZEDSIĘWZIĘĆ
Bardziej szczegółowoKONWERGENCJA ELEKTROENERGETYKI I GAZOWNICTWA vs INTELIGENTNE SIECI ENERGETYCZNE WALDEMAR KAMRAT POLITECHNIKA GDAŃSKA
KONWERGENCJA ELEKTROENERGETYKI I GAZOWNICTWA vs INTELIGENTNE SIECI ENERGETYCZNE WALDEMAR KAMRAT POLITECHNIKA GDAŃSKA SYMPOZJUM NAUKOWO-TECHNICZNE Sulechów 2012 Kluczowe wyzwania rozwoju elektroenergetyki
Bardziej szczegółowoEFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA A REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO
EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA A REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO Konferencja Efektywne gospodarowanie energią - możliwości finansowania zewnętrznego inwestycji w sferze publicznej, prywatnej,
Bardziej szczegółowoInteligentny dom plus-energetyczny. Ryszard Mocha Marta Mastalerska Michał Zakrzewski
Inteligentny dom plus-energetyczny Ryszard Mocha Marta Mastalerska Michał Zakrzewski Dyrektywa 2010/31/UE w sprawie charakterystyki energetycznej budynków 40% energii zużywanej w UE wykorzystywana jest
Bardziej szczegółowoZałącznik III Wyniki i analiza ankietyzacji
Załącznik III Wyniki i analiza ankietyzacji Metodyka W ramach tworzenia bazy danych emisji dwutlenku węgla, pozyskiwanie danych przebiega dwutorowo. Część danych pozyskiwana jest od operatorów systemów
Bardziej szczegółowoPLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ FINANSOWANIE DZIAŁAŃ ZAWARTYCH W PGN
PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ FINANSOWANIE DZIAŁAŃ ZAWARTYCH W PGN Bytom, 23 grudnia 2014 r. 1 PROGRAMY PO Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 RPO woj. śląskiego na lata 2014-2020 Środki w ramach Systemu
Bardziej szczegółowoInżynieria Środowiska dyscypliną przyszłości!
Warto budować lepszą przyszłość! Czyste środowisko, efektywne systemy energetyczne, komfort życia dr inż. Piotr Ziembicki Instytut Inżynierii Środowiska Uniwersytet Zielonogórski WYZWANIA WSPÓŁCZESNOŚCI
Bardziej szczegółowoJak zaoszczędzić energię w domu? Budynek plus-energetyczny w Polsce
Jak zaoszczędzić energię w domu? Budynek plus-energetyczny w Polsce Autor: Marta Mastalerska - egmina, Infrastruktura, Energetyka Sp. z o.o. ( Energetyka Cieplna i Zawodowa nr 3/2011) Nie wszyscy zdajemy
Bardziej szczegółowogospodarki energetycznej...114 5.4. Cele polityki energetycznej Polski...120 5.5. Działania wspierające rozwój energetyki odnawialnej w Polsce...
SPIS TREŚCI Wstęp... 11 1. Polityka energetyczna Polski w dziedzinie odnawialnych źródeł energii... 15 2. Sytuacja energetyczna świata i Polski u progu XXI wieku... 27 2.1. Wstęp...27 2.2. Energia konwencjonalna
Bardziej szczegółowoBiurowiec niskoenergetyczny i pasywny w Euro-Centrum, zastosowane technologie, doświadczenia użytkownika
Biurowiec niskoenergetyczny i pasywny w Euro-Centrum, zastosowane technologie, doświadczenia użytkownika dr Stanisław Grygierczyk Park Naukowo-Technologiczny Euro-Centrum 05.07.2012 r., Kraków 1. Dlaczego
Bardziej szczegółowoMechanizmy wsparcia rozwoju zrównoważonej energii w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego
Mechanizmy wsparcia rozwoju zrównoważonej energii w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego 2014-2020 3.1. Wytwarzanie i dystrybucja energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych
Bardziej szczegółowoTARNÓW ogranicza emisję. wrzesień 2017 r.
TARNÓW ogranicza emisję wrzesień 2017 r. Pierwsze działania proekologiczne Miasto wraz z MPEC-em w ciągu 20 lat doprowadziło do: likwidacji 4 kotłowni osiedlowych i podłączenia odbiorców do 1 centralnej
Bardziej szczegółowoDoświadczenia miasta Katowice w zakresie wzrostu efektywności energetycznej. Kurs dotyczący gospodarowania energią w gminie Szczyrk, 9 czerwca 2015r.
Doświadczenia miasta Katowice w zakresie wzrostu efektywności energetycznej Kurs dotyczący gospodarowania energią w gminie Szczyrk, 9 czerwca 2015r. Plan prezentacji: 1. Energia w mieście Katowice 2. Działania
Bardziej szczegółowoZasady przygotowania SEAP z przykładami. Andrzej Szajner Bałtycka Agencja Poszanowania Energii SA
Zasady przygotowania SEAP z przykładami Andrzej Szajner Bałtycka Agencja Poszanowania Energii SA aszajner@bape.com.pl Przygotowanie SEAP Plan działań na rzecz zrównoważonej energii (SEAP) dla liderów podejmujących
Bardziej szczegółowoPlan gospodarki niskoemisyjnej dla Gdańskiego Obszaru Metropolitalnego
ATMOTERM S.A. Dla rozwoju infrastruktury i środowiska Plan gospodarki niskoemisyjnej dla Gdańskiego Obszaru Metropolitalnego Gdański Obszar Metropolitalny 2015 Projekt Plan gospodarki niskoemisyjnej dla
Bardziej szczegółowoPROGRAM CZYSTE POWIETRZE
Jasno, czysto, bezpiecznie nowoczesne oświetlenie ulic i czysty transport PROGRAM CZYSTE POWIETRZE Zielona Góra, 3.10.2018 Doradztwo energetyczne w Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki
Bardziej szczegółowoG S O P S O P D O A D R A K R I K NI N SK S O K E O M
PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ MIASTA CHOJNICE na lata 2015 2020 2020 17.10.2015 2015-10-07 1 Spis treści 1. Wstęp 2. Założenia polityki energetycznej na szczeblu międzynarodowym i krajowym 3. Charakterystyka
Bardziej szczegółowoProjekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe gminy miejskiej Mielec Piotr Stańczuk
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe gminy miejskiej Mielec Piotr Stańczuk Małopolska Agencja Energii i Środowiska sp. z o.o. ul. Łukasiewicza 1, 31 429 Kraków
Bardziej szczegółowoEfektywność energetyczna najlepszym narzędziem do budowy bezpieczeństwa energetycznego Polski
Efektywność energetyczna najlepszym narzędziem do budowy bezpieczeństwa energetycznego Polski Wojciech Stępniewski WWF Klimat i Energia Warszawa, Listopad 2009 Jak ograniczać emisję CO 2 do atmosfery Efektywność
Bardziej szczegółowoCiepło z OZE źródła rozproszone: stan i tendencje rozwojowe w Polsce
Ciepło z OZE źródła rozproszone: stan i tendencje rozwojowe w Polsce Janusz Starościk PREZES ZARZĄDU SPIUG Konferencja: Ciepło ze źródeł odnawialnych - stan obecny i perspektywy rozwoju, Warszawa, Ministerstwo
Bardziej szczegółowoWpływ elementów budynku na jego charakterystykę energetyczną
Wpływ elementów budynku na jego charakterystykę energetyczną Struktura zużycia energii w Europie według sektorów 32% Źródło: Eurima Podstawowe fakty i liczby 2006 Dyrektywa Europejska WE 2002/91 Celem
Bardziej szczegółowoForum Gospodarki Niskoemisyjnej Warszawa, dnia 19 kwietnia 2013 r. Dr Małgorzata SKUCHA Prezes Zarządu NFOŚiGW
Mechanizmy wsparcia gospodarki niskoemisyjnej dotychczasowe doświadczenia i nowa perspektywa finansowa (wprowadzenie do dyskusji na IV sesji panelowej) Dr Małgorzata SKUCHA Prezes Zarządu NFOŚiGW Forum
Bardziej szczegółowoKrajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
Wprowadzenie do zagadnień ochrony. klimatu i gospodarki niskoemisyjnej Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla miasta Józefowa Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. Zmiany klimatu W ostatnich latach termin
Bardziej szczegółowoBudynek zeroenergetyczny?
Budynek zeroenergetyczny? Spotkanie informacyjne: Dom zeroenergetyczny fakty i mity Działanie w ramach Projektu Zarządzanie, wdrażanie i monitorowanie Regionalnej Strategii Innowacji Województwa Śląskiego
Bardziej szczegółowoPERSPEKTYWY ROZWOJU ENERGETYKI W WOJ. POMORSKIM
PERSPEKTYWY ROZWOJU ENERGETYKI W WOJ. POMORSKIM podstawowe założenia Dąbie 13-14.06.2013 2013-06-24 1 Dokumenty Strategiczne Program rozwoju elektroenergetyki z uwzględnieniem źródeł odnawialnych w Województwie
Bardziej szczegółowoEfektywność energetyczna jako temat ważny politycznie (cz.1)
Efektywność energetyczna jako temat ważny politycznie (cz.1) Przygotowała: Ilona Jędrasik Sekretariat Koalicji Klimatycznej Polski Klub Ekologiczny Okręg Mazowiecki Efektywność energetyczna w Polsce W
Bardziej szczegółowoINSTYTUT INŻYNIERII ŚRODOWISKA UNIWERSYTET ZIELONOGÓRSKI
INSTYTUT INŻYNIERII ŚRODOWISKA UNIWERSYTET ZIELONOGÓRSKI www.iis.uz.zgora.pl www.facebook.com/instytut.inzynierii.srodowiska.uz/ INNOWACYJNE KSZTAŁCENIE ENERGETYKA KOMUNALNA INŻYNIERIA ŚRODOWISKA dr inż.
Bardziej szczegółowoZasoby a Perspektywy
PERSPEKTYWY ROZWOJU BUDOWNICTWA NISKOENERGETYCZNEGO Dr hab. Inż. Jan Danielewicz, prof. PWr Dr inż. Małgorzata Szulgowska-Zgrzywa Zasoby a Perspektywy Regulacje prawne w zakresie ochrony cieplnej Dyrektywa
Bardziej szczegółowoDoświadczenia NFOŚiGW we wdrażaniu projektów efektywności energetycznej. Warszawa, 18 grudnia 2012r.
Doświadczenia NFOŚiGW we wdrażaniu projektów efektywności energetycznej. Warszawa, 18 grudnia 2012r. Źródła pochodzenia środków w portfelu NFOŚiGW środki statutowe NFOŚiGW środki pochodzące z opłat zastępczych
Bardziej szczegółowoI Kongres Ekologii Powietrza. Kielce, r.
I Kongres Ekologii Powietrza Kielce, 28.02.2019r. Podejmowane działania na rzecz poprawy jakości powietrza: 1. Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej. 2. Montaż instalacji odnawialnych źródeł
Bardziej szczegółowoTechnologie efektywnego wykorzystania i odnawialnych źródeł energii w budynkach
Technologie efektywnego wykorzystania i odnawialnych źródeł energii w budynkach Sławomir Pasierb Fundacja na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii Społeczna Rada Narodowego Programu Redukcji Gazów Cieplarnianych
Bardziej szczegółowoOdnawialne źródła energii w projekcie Polityki Energetycznej Polski do 2030 r.
Ministerstwo Gospodarki Rzeczpospolita Polska Odnawialne źródła energii w projekcie Polityki Energetycznej Polski do 2030 r. Zbigniew Kamieński Dyrektor Departamentu Energetyki Poznań, 27 października
Bardziej szczegółowoProjekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Kursy: 11 grup z zakresu:
SCHEMAT REALIZACJI USŁUG W RAMACH PROJEKTU EKO-PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ Kursy: 11 grup z zakresu: 1. Kurs zawodowy dla dekarzy, elektryków i hydraulików w zakresie pozyskiwania energii słonecznej za pomocą ogniw
Bardziej szczegółowoUżyteczność publiczna/infrastruktura komunalna
CZA Użyteczność publiczna/infrastruktura komunalna Aktualizacja "Planu gospodarki niskoemisyjnej na terenie Gminy Miasta Czarnkowa" oraz "Projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną
Bardziej szczegółowoWspieranie rozproszonych, odnawialnych źródeł energii
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Wspieranie rozproszonych, odnawialnych źródeł energii Część 4) Prosument linia dofinansowania z przeznaczeniem na zakup i montaż mikroinstalacji
Bardziej szczegółowoPERSPEKTYWY ROZWOJU ENERGETYKI W WOJ. POMORSKIM
PERSPEKTYWY ROZWOJU ENERGETYKI W WOJ. POMORSKIM podstawowe założenia Dąbie 13-14.06.2013 2013-06-12 1 Dokumenty Strategiczne Program rozwoju elektroenergetyki z uwzględnieniem źródeł odnawialnych w Województwie
Bardziej szczegółowoPlan Gospodarki Niskoemisyjnej
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko Dla rozwoju infrastruktury i środowiska Plan Gospodarki Niskoemisyjnej w Gminie
Bardziej szczegółowoPolityka w zakresie OZE i efektywności energetycznej
Polityka w zakresie OZE i efektywności energetycznej Ministerstwo Gospodarki Warszawa, 18 czerwca 2009 r. Filary polityki energetycznej UE II Strategiczny Przegląd Energetyczny KE (bezpieczeństwo energetyczne)
Bardziej szczegółowoMechanizmy wsparcia rozwoju zrównoważonej energii w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego
Mechanizmy wsparcia rozwoju zrównoważonej energii w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego 2014-2020 Alokacja RPO WŚ 2014-2020 3.1. Wytwarzanie i dystrybucja energii pochodzącej
Bardziej szczegółowoBudynek zeroenergetyczny? ARCHITEKTONICZNY?
Budynek zeroenergetyczny? ARCHITEKTONICZNY? 1 jak wyglądają obecnie budynki zeroenergetyczne? Budynek zeroenergetyczny to budynek samowystarczalny pod względem energetycznym. Dzięki doskonałej izolacyjności
Bardziej szczegółowoANKIETA DLA PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH I OBIEKTÓW USŁUGOWYCH
ANKIETA DLA PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH I OBIEKTÓW USŁUGOWYCH dla potrzeb opracowania Planu gospodarki niskoemisyjnej dla Gminy Rudnik współfinansowanego ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i
Bardziej szczegółowoCentrum Zrównoważonego Rozwoju i Poszanowania Energii
Podstawowe wytyczne do określenia wymogów technicznych i eksploatacyjnych dla instalacji OZE warsztaty pilotażowe. Centrum Zrównoważonego Rozwoju i Poszanowania Energii Dominika Dawiec, Paweł Jastrzębski,
Bardziej szczegółowoENERGIS. Budynek Dydaktyczno-Laboratoryjny Inżynierii Środowiska Politechniki Świętokrzyskiej w Kielcach.
ENERGIS Budynek Dydaktyczno-Laboratoryjny Inżynierii Środowiska Politechniki Świętokrzyskiej w Kielcach. Przedmiot projektu ENERGIS Budowa energooszczędnego inteligentnego budynku dydaktyczno laboratoryjnego
Bardziej szczegółowoDOFINANSOWANIE NA ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII. Wsparcie dla mieszkańców
DOFINANSOWANIE NA ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII Wsparcie dla mieszkańców ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII (OZE) (1) Energia ze źródeł odnawialnych oznacza energię pochodzącą z naturalnych, powtarzających się procesów
Bardziej szczegółowo5.5. Możliwości wpływu na zużycie energii w fazie wznoszenia
SPIS TREŚCI Przedmowa... 11 Podstawowe określenia... 13 Podstawowe oznaczenia... 18 1. WSTĘP... 23 1.1. Wprowadzenie... 23 1.2. Energia w obiektach budowlanych... 24 1.3. Obszary wpływu na zużycie energii
Bardziej szczegółowo1. KRYTERIA WYBORU PRZEDSIĘWZIĘĆ FINANSOWANYCH ZE ŚRODKÓW WFOŚiGW w KIELCACH
1. KRYTERIA WYBORU PRZEDSIĘWZIĘĆ FINANSOWANYCH ZE ŚRODKÓW WFOŚiGW w KIELCACH 1. LISTA PRZEDSIĘWZIĘĆ PRIORYTETOWYCH DO DOFINANSOWANIA PRZEZ WFOŚiGW w KIELCACH w 2016 ROKU 2. ZASADY UDZIELANIA I UMARZANIA
Bardziej szczegółowoPlan Gospodarki. Niskoemisyjnej dla miasta: SPOTKANIE Z PRZEDSIĘBIORCAMI
Plan Gospodarki. Niskoemisyjnej dla miasta: SPOTKANIE Z PRZEDSIĘBIORCAMI Miejski Ośrodek Kultury w Józefowie ul. Wyszyńskiego 1 9 kwietnia 2015 r. Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. Plan Gospodarki
Bardziej szczegółowoElement realizacji celów redukcji emisji określonych w pakiecie klimatyczno-energetycznym.
Realizator: 1 Co to jest Plan Gospodarki Niskoemisyjnej? Dokument tworzony na poziomie gminy. Element realizacji celów redukcji emisji określonych w pakiecie klimatyczno-energetycznym. Dokument ocenia
Bardziej szczegółowoNazwa projektu: EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA
Nazwa projektu: EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA FRIENDLY HOUSE Uprawnienia mgr inż. Urszula Małek Audytor Wiodący Systemu Zarządzania Energią IS0 50001: 2011 Certificate Serial No : ENM/14/PL/481 Course No: A17573
Bardziej szczegółowoBudownictwo pasywne i jego wpływ na ochronę środowiska. Anna Woroszyńska
Budownictwo pasywne i jego wpływ na ochronę środowiska Anna Woroszyńska Dyrektywa o charakterystyce energetycznej budynków 2010/31/UE CEL: zmniejszenie energochłonności mieszkalnictwa i obiektów budowlanych
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XLV/454/2017. Rady Miasta Tarnobrzega. z dnia 27 lipca 2017 r.
identyfikator XLV/454/2017/3 UCHWAŁA NR XLV/454/2017 Rady Miasta Tarnobrzega z dnia 27 lipca 2017 r. w sprawie zmiany w "Planie Gospodarki Niskoemisyjnej dla Gminy Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 1, art.
Bardziej szczegółowoDokumenty strategiczne szczebla lokalnego:
Projekt załoŝeń do planu zaopatrzenia w energię cieplną, elektryczną i gaz dla obszaru Gminy Miasta Ełk Program Ochrony Środowiska Miasta Ełku na lata 2010 2013 Plan Gospodarki Odpadami dla Związku Międzygminnego
Bardziej szczegółowoPrzyszłość ciepłownictwa systemowego w Polsce
Przyszłość ciepłownictwa systemowego w Polsce Bogusław Regulski Wiceprezes Zarządu Olsztyn, 22 lutego 2016r. Struktura paliw w ciepłownictwie systemowym w Polsce na tle kilku krajów UE 100% 90% 80% 70%
Bardziej szczegółowoPerspektywy termomodernizacji i budownictwa niskoenergetycznego w Polsce
Perspektywy termomodernizacji i budownictwa niskoenergetycznego w Polsce dr inż. Arkadiusz Węglarz Dyrektor ds. Zrównoważonego rozwoju w KAPE S.A., adiunkt na Wydziale Inżynierii Lądowej PW 2010-07-13
Bardziej szczegółowoSTRATEGIA WOJ. POMORSKIEGO BEZPIECZEŃSTWO I EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA
STRATEGIA WOJ. POMORSKIEGO BEZPIECZEŃSTWO I EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA podstawowe założenia Gdańsk, 24.10.2013 2013-10-24 1 Dokumenty strategiczne Strategia Rozwoju Województwa Pomorskiego 2020 (Uchwała
Bardziej szczegółowoPlan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Miasta Opola ANKIETA DLA BUDYNKÓW UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ - DANE ZA LATA 2010-2014
Plan Gospodarki Niskoemisyjnej dla Miasta Opola ANKIETA DLA BUDYNKÓW UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ - DANE ZA LATA 2010-2014 Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. jako wykonawca projektu pn.: Opracowanie
Bardziej szczegółowoSamorządowy Klaster Energii
Samorządowy Klaster Energii Listopad 2018 Definicje Klaster energii to cywilnoprawne porozumienie, w skład którego mogą wchodzić osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki naukowe, instytuty badawcze lub
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA USTAWOWE DOTYCZĄCE DEŁ CIEPŁA
WYMAGANIA USTAWOWE DOTYCZĄCE CE ŹRÓDE DEŁ CIEPŁA MTP INSTALACJE 2012 Poprawa parametrów energetyczno-ekologicznych źródeł ciepła w budownictwie prof. Edward Szczechowiak Wydział Budownictwa i Inżynierii
Bardziej szczegółowoWpływ polityki spójności na realizację celów środowiskowych Strategii Europa 2020 na przykładzie Poznania
Wpływ polityki spójności na realizację celów środowiskowych Strategii Europa 2020 na przykładzie Poznania Tomasz Herodowicz Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej Struktura
Bardziej szczegółowoJak poprawić jakość powietrza w województwie śląskim?
Jak poprawić jakość powietrza w województwie śląskim? Stan faktyczny i propozycje rozwiązań Maciej Thorz - Dyrektor Wydziału Ochrony Środowiska Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego Ostrawa, 3-4 grudzień
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 6 do Regulaminu naboru. Typ wskaźnika. Jednostka miary WSKAŹNIKI PRODUKTU. Nazwa wskaźnika. L.p. DEFINICJA
Załącznik nr 6 do Regulaminu naboru Lista wskaźników na poziomie projektu dla działania 3.3 Poprawa jakości powietrza, poddziałania 3.3.3 Realizacja planów niskoemisyjnych Zintegrowane Inwestycje Terytorialne
Bardziej szczegółowoWypieranie CO 2 z obszaru energetyki WEK za pomocą technologii OZE/URE. Paweł Kucharczyk Pawel.Kucharczyk@polsl.pl. Gliwice, 28 czerwca 2011 r.
Politechnika Śląska Instytut Elektroenergetyki i Sterowania Układów Wypieranie CO 2 z obszaru energetyki WEK za pomocą technologii OZE/URE Paweł Kucharczyk Pawel.Kucharczyk@polsl.pl Gliwice, 28 czerwca
Bardziej szczegółowoWojciech Piskorski Prezes Zarządu Carbon Engineering sp. z o.o. 27/09/2010 1
PRAKTYCZNE ASPEKTY OBLICZANIA REDUKCJI EMISJI NA POTRZEBY PROJEKTÓW WYKORZYSTUJĄCYCH DOFINANSOWANIE Z SYSTEMU ZIELONYCH INWESTYCJI W RAMACH PROGRAMU PRIORYTETOWEGO ZARZĄDZANIE ENERGIĄ W BUDYNKACH UŻYTECZNOŚCI
Bardziej szczegółowoDOFINANSOWANIE ZADAŃ ZWIĄZANYCH OCHRONY ŚRODOWISKA Z EFEKTYWNOŚCIĄ ENERGETYCZNĄ Z UWZGLĘDNIENIEM OZE ZE ŚRODKÓW WOJEWÓDZKIEGO FUNDUSZU
DOFINANSOWANIE ZADAŃ ZWIĄZANYCH Z EFEKTYWNOŚCIĄ ENERGETYCZNĄ Z UWZGLĘDNIENIEM OZE ZE ŚRODKÓW WOJEWÓDZKIEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ W KIELCACH W 2017 ROKU Możliwości dofinansowania
Bardziej szczegółowoOdnawialne źródła energii wyzwania stojące przed przedsiębiorstwami wodociągowo kanalizacyjnymi po 1 stycznia 2016 roku
dr inż. Tadeusz Żaba DYREKTOR PRODUKCJI Odnawialne źródła energii wyzwania stojące przed przedsiębiorstwami wodociągowo kanalizacyjnymi po 1 stycznia 2016 roku Przedsiębiorstwa sektora komunalnego jako
Bardziej szczegółowoFinansowanie efektywności energetycznej w budynkach z funduszy europejskich w ramach perspektywy finansowej 2014-2020 Katowice, 11 czerwca 2015 r.
Finansowanie efektywności energetycznej w budynkach z funduszy europejskich w ramach perspektywy finansowej 2014-2020 Katowice, 11 czerwca 2015 r. Dokument określający strategię interwencji funduszy europejskich
Bardziej szczegółowoRoman Papiór Doradca Energetyczny Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu 53-148 Wrocław, ul. Jastrzębia 24 tel.
Roman Papiór Doradca Energetyczny Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu 53-148 Wrocław, ul. Jastrzębia 24 tel.: 71 333 09 79 mail: rpapior@fos.wroc.pl Podstawowe elementy
Bardziej szczegółowoOGÓLNOPOLSKI SYSTEM WSPARCIA DORADCZEGO
OGÓLNOPOLSKI SYSTEM WSPARCIA DORADCZEGO DLA SEKTORA PUBLICZNEGO, MIESZKALNICTWA ORAZ PRZEDSIĘBIORCÓW W ZAKRESIE EFEKTYWNOŚCI ENERGETYCZNEJ ORAZ OZE WOJEWÓDZKI FUNDUSZ OCHRONY ŚRODOWISKA i GOSPODARKI WODNEJ
Bardziej szczegółowoMeandry certyfikacji energetycznej budynków
Meandry certyfikacji energetycznej budynków Struktura zużycia energii w Europie według sektorów 32% Źródło: Eurima Podstawowe fakty i liczby 2006 Dyrektywa Europejska WE 2002/91 Celem Dyrektywy jest, z
Bardziej szczegółowoDobre praktyki w ciepłownicze. Wnioski dla Polski
Warszawa 2019.01.23 Dobre praktyki w ciepłownicze. Wnioski dla Polski Andrzej Rubczyński Projekt Czyste ciepło Cel: Transformacja obszaru zaopatrzenia w ciepło poprawa jakości powietrza i ochrona klimatu
Bardziej szczegółowoZarządzanie Energią w Poznaniu
Zarządzanie Energią w Poznaniu URZĄD MIASTA POZNANIA Wydział Gospodarki Komunalnej Poznań, 8 maja 2019 r. Miasto Poznań potencjał energetyczny Stolica Województwa Wielkopolskiego, ponad pół miliona mieszkańców;
Bardziej szczegółowoUżyteczność publiczna/infrastruktura komunalna. Aktualizacja "Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla gminy Lędziny"
LED Użyteczność publiczna/infrastruktura komunalna Aktualizacja "Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla gminy Lędziny" oraz Założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla
Bardziej szczegółowoPlan gospodarki niskoemisyjnej dla Gdańskiego Obszaru Metropolitalnego
ATMOTERM S.A. Inteligentne rozwiązania aby chronić środowisko Dla rozwoju infrastruktury i środowiska Plan gospodarki niskoemisyjnej dla Gdańskiego Obszaru Metropolitalnego Gdański Obszar Metropolitalny
Bardziej szczegółowoRynek ciepła z OZE w Polsce źródła rozproszone: stan i tendencje rozwojowe
Rynek ciepła z OZE w Polsce źródła rozproszone: stan i tendencje rozwojowe Janusz Starościk PREZES ZARZĄDU SPIUG 69 Spotkanie Forum EEŚ Warszawa, NFOŚiGW 28 stycznia 2015 Rynek ciepła ze źródeł odnawialnych
Bardziej szczegółowoEkonomiczne i środowiskowe skutki PEP2040
Ekonomiczne i środowiskowe skutki PEP24 Forum Energii O nas Forum Energii to think tank działający w obszarze energetyki Naszą misją jest tworzenie fundamentów efektywnej, bezpiecznej, czystej i innowacyjnej
Bardziej szczegółowoKRYTERIA WYBORU PROJEKTÓW. Działanie 5.1 Energetyka oparta na odnawialnych źródłach energii
KRYTERIA WYBORU PROJEKTÓW Załącznik do uchwały Nr 1/201 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata 2014-2020 z dnia 22 lipca 201 r. Działanie.1 Energetyka oparta
Bardziej szczegółowoANKIETA. a. dom jednorodzinny:...rok budowy... b. budynek wielorodzinny:...rok budowy... c. tytuł prawny do nieruchomości: Miejscowość...
ANKIETA dotycząca chęci uczestnictwa w programie dotyczącym poprawy jakości powietrza, wymiany tradycyjnego, nieekologicznego źródła ogrzewania, na ekologiczne źródło ogrzewania oraz zastosowania odnawialnych
Bardziej szczegółowoEnergetyka komunalna teraźniejszość i wyzwania przyszłości Jak obniżyć koszty energii w przedsiębiorstwie i energetyce komunalnej
Konferencja Energetyka komunalna teraźniejszość i wyzwania przyszłości Jak obniżyć koszty energii w przedsiębiorstwie i energetyce komunalnej 2016.04.08 Uniwersytet Zielonogórski, Instytut Inżynierii Środowiska
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 6 do Regulaminu konkursu. Typ wskaźnika. Jednostka miary WSKAŹNIKI PRODUKTU. Nazwa wskaźnika. L.p. DEFINICJA
Załącznik nr 6 do Regulaminu konkursu L.p. Typ wskaźnika Lista wskaźników na poziomie projektu dla działania 3.3 Poprawa jakości powietrza, poddziałania 3.3.1 Realizacja planów niskoemisyjnych wymiana
Bardziej szczegółowoKREDYTY PREFERENCYJNE Z DOPŁATAMI WOJEWÓDZKIEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ W TORUNIU
KREDYTY PREFERENCYJNE Z DOPŁATAMI WOJEWÓDZKIEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ W TORUNIU Przedmiot kredytowania: Linia 1 Inwestycje dotyczące centralnego ogrzewania i ciepłej wody Linia
Bardziej szczegółowoPOLITYKA ENERGETYCZNA W WOJEWÓDZTWIE ŁÓDZKIM
POLITYKA ENERGETYCZNA W WOJEWÓDZTWIE ŁÓDZKIM Urząd Marszałkowski w Łodzi POLITYKA ENERGETYCZNA PLAN PREZENTACJI 1. Planowanie energetyczne w gminie 2. Polityka energetyczna państwa 3. Udział samorządu
Bardziej szczegółowoEfektywność energetyczna wymiana źródeł ciepła w budynkach mieszkalnych
Efektywność energetyczna wymiana źródeł ciepła w budynkach mieszkalnych Źródło: Krajowy bilans emisji SO2, NOX, CO, NH3, NMLZO, pyłów, metali ciężkich i TZO za lata 2015-2016 w układzie klasyfikacji SNAP.
Bardziej szczegółowoPGE Energia Ciepła S.A.
PGE Energia Ciepła S.A. Współpraca z samorządami w kontekście rozwoju Rynku Małej Mocy Pomorski Piknik Energetyczny Pomorskie Dni Energii Gdynia 11.06.2018r. 2 Globalne megatrendy w energetyce Efektywność
Bardziej szczegółowoProjekt współfinansowany ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna
Poza Miastem Rzeszowem (stanowiącym rdzeń Rzeszowskiego Obszaru Funkcjonalnego) gminy i miasta wchodzące w skład powiatów ziemskich: rzeszowskiego (gminy: Boguchwała, Chmielnik, Głogów Małopolski, Krasne,
Bardziej szczegółowoSystem Certyfikacji OZE
System Certyfikacji OZE Mirosław Kaczmarek miroslaw.kaczmarek@ure.gov.pl III FORUM EKOENERGETYCZNE Fundacja Na Rzecz Rozwoju Ekoenergetyki Zielony Feniks Polkowice, 16-17 września 2011 r. PAKIET KLIMATYCZNO
Bardziej szczegółowoSamorządowy Klaster Energii KLASTER ENERGII ODNAWIALNEJ
Samorządowy Klaster Energii KLASTER ENERGII ODNAWIALNEJ 16 listopada 2017 WROCŁAW INFORMACJE OGÓLNE Polska jest zobowiązana przez UE do osiągnięcia do roku 2020 15% udziału energii ze źródeł odnawialnych
Bardziej szczegółowoOŚ PRIORYTETOWA III RPO WO GOSPODARKA NISKOEMISYJNA KRYTERIA MERYTORYCZNE SZCZEGÓŁOWE
OŚ PRIORYTETOWA III RPO WO 2014-2020 GOSPODARKA NISKOEMISYJNA KRYTERIA MERYTORYCZNE SZCZEGÓŁOWE Oś priorytetowa Działanie Poddziałanie III Gospodarka niskoemisyjna 3.2 Efektywność energetyczna 3.2.1 Efektywność
Bardziej szczegółowoWarszawa, 13.12.2010 rok
Seminarium podsumowujące stan wdrażania projektów w ramach Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Norweskiego Mechanizmu Finansowego Warszawa, 13.12.2010 rok ENERGETYKA SŁONECZNA
Bardziej szczegółowoZAŁĄCZNIK A DO PLANU GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ
ZAŁĄCZNIK A DO PLANU GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ BAZOWA - WYJŚCIOWA INWENTARYZACJA EMISJI 1) Rok inwentaryzacji 2014 2) Współczynnik emisji IPPC 3) Jednostka zgłaszania emisji Mg CO2e TABELA 1. Końcowe zużycie
Bardziej szczegółowoMeandry certyfikacji energetycznej budynków
Meandry certyfikacji energetycznej budynków Struktura zuŝycia energii w Europie według sektorów 32% Źródło: Eurima Podstawowe fakty i liczby 2006 Dyrektywa Europejska WE 2002/91 Celem Dyrektywy jest, z
Bardziej szczegółowoPLAN DZIAŁANIA KT 137. ds. Urządzeń Cieplno-Mechanicznych w Energetyce
Strona 1 PLAN DZIAŁANIA KT 137 ds. Urządzeń Cieplno-Mechanicznych w Energetyce STRESZCZENIE KT 137 obejmuje swoim zakresem urządzenia cieplno-mechaniczne stosowane w elektrowniach, elektrociepłowniach
Bardziej szczegółowounijnych i krajowych
Możliwości dofinansowania działań i inwestycji z zakresu gospodarki niskoemisyjnej. ze środków unijnych i krajowych SPOTKANIE Z PRZEDSIĘBIORCAMI Miejski Ośrodek Kultury w Józefowie ul. Wyszyńskiego 1 9
Bardziej szczegółowoOgraniczanie emisji gazów cieplarnianych z sektora transportu. dr inŝ. Olaf Kopczyński Z-ca Dyrektora Departament Ochrony Powietrza
Ograniczanie emisji gazów cieplarnianych z sektora transportu dr inŝ. Olaf Kopczyński Z-ca Dyrektora Departament Ochrony Powietrza Główne dokumenty strategiczne w zakresie redukcji emisji z sektora transportu
Bardziej szczegółowoNFOŚiGW na rzecz efektywności energetycznej przegląd programów priorytetowych. IV Konferencja Inteligentna Energia w Polsce
NFOŚiGW na rzecz efektywności energetycznej przegląd programów priorytetowych Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. IV Konferencja Inteligentna Energia w Polsce Wojciech Stawiany Doradca Zespół Strategii
Bardziej szczegółowoEkoinnowacyjne Katowice
Ekoinnowacyjne Katowice Ekoinnowacje w Polsce Stan obecny. Bariery rozwoju. Możliwości wsparcia Katowice, 08.12.2016 r. Plan prezentacji 1. Wstęp 2. Ekoinnowacje w Katowicach podmioty zewnętrzne 3. Ekoinnowacje
Bardziej szczegółowo