CHOROBY REFLUKSOWEJ PRZEŁYKU

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "CHOROBY REFLUKSOWEJ PRZEŁYKU"

Transkrypt

1 KONTROWERSJE W DIAGNOSTYCE CHOROBY REFLUKSOWEJ PRZEŁYKU ŁUKASZ CICHY KLINIKA PEDIATRII, GASTROENTEROLOGII I ŻYWIENIA UJCM W KRAKOWIE MARCIN DZIEKIEWICZ X Ogólnopolski Zjazd PTGHiŻD, Lublin, maja 2018 KLINIKA GASTROENTEROLOGII I ŻYWIENIA DZIECI WARSZAWSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY

2 REKOMENDACJE X Ogólnopolski Zjazd PTGHiŻD, Lublin, maja 2018

3 REKOMENDACJE 2018 JPGN 2018;66: X Ogólnopolski Zjazd PTGHiŻD, Lublin, maja 2018

4 8 PYTAŃ KLINICZNYCH Pytanie 1: Jaka jest definicja GER/GERD u niemowląt i dzieci 0-18 lat? Pytanie 2: Jakie są objawy alarmujące i wskazówki diagnostyczne w różnicowaniu GERD (lub innych jednostek klinicznych) od GER? Pytanie 3: Jakie interwencje diagnostyczne są przydatne w diagnostyce dzieci z podejrzeniem GERD poza wywiadem i badaniem fizykalnym? Pytanie 4: Jakie niefarmakologiczne metody lecznicze są skuteczne i bezpieczne w redukcji objawów GERD? Pytanie 5: Jakie farmakologiczne metody lecznicze są skuteczne i bezpieczne w redukcji objawów GERD? Pytanie 6: Które dzieci odniosą korzyść kliniczną z leczenia chirurgicznego GERD (fundoplikacja), jaka jest skuteczność innych interwencji chirurgicznych? Pytanie 7: Jakie jest rokowanie u dzieci z GERD i jakie są czynniki prognostyczne? Pytanie 8: Jak powinna wyglądać kontrola dzieci z opornym na leczenie GERD? 4 X Ogólnopolski Zjazd PTGHiŻD, Lublin, maja 2018

5 PYTANIA KLINICZNE Pytanie 1: Jaka jest definicja GER/GERD u niemowląt i dzieci? Pytanie 2: Jakie są objawy alarmujące i wskazówki diagnostyczne w różnicowaniu GERD (lub innych jednostek klinicznych) od GER? Pytanie 3: Jakie interwencje diagnostyczne są przydatne w diagnostyce dzieci z podejrzeniem GERD poza wywiadem i badaniem fizykalnym? 5 X Ogólnopolski Zjazd PTGHiŻD, Lublin, maja 2018

6 GER DEFINICJE Refluks żołądkowo-przełykowy K21 Zarzucanie (refluks) żołądkowoprzełykowe Wsteczny ruch treści żołądkowej do przełyku z lub bez regurgitacji i wymiotów GERD Choroba refluksowa przełyku Gdy GER prowadzi do dokuczliwych objawów zaburzających codzienną aktywność lub do powikłań Refractory GERD Choroba refluksowa przełyku oporna na leczenie GERD nie odpowiadający na 8-tygodniowe optymalne leczenie (farmakologiczne i niefarmakologiczne) 6 X Ogólnopolski Zjazd PTGHiŻD, Lublin, maja 2018

7 OBJAWY Ogólne nadpobudliwość brak przyrostu masy ciała/wzrostu odmowa przyjmowania pokarmu zespół Sandifera OBJAWY KLINICZNE SUGERUJĄCE GERD OZNAKI Ogólne ubytki szkliwa zębowego niedokrwistość ze strony przewodu pokarmowego nawracające regurgitacje z/bez wymiotów u dzieci starszych zgaga/ból w klatce piersiowej ból w nadbrzuszu wymioty krwiste dysfagia/bolesne połykanie ze strony przewodu pokarmowego zapalenie przełyku zwężenie przełyku przełyk Barretta ze strony dróg oddechowych świst wydechowy stridor kaszel chrypka X Ogólnopolski Zjazd PTGHiŻD, Lublin, maja 2018 ze strony dróg oddechowych astma nawracające aspiracyjne zapalenie płuc 7 nawracające zapalenia ucha środkowego

8 OGÓLNE OBJAWY ALARMUJĄCE ubytek masy ciała osłabienie gorączka nadmierna pobudliwość/ból obj. dysuryczne początek ulewań/wymiotów > 6 m. życia lub nasilające się /przetrwałe > m. życia NEUROLOGICZNE tętniące ciemiączko/szybki wzrost obwodu głowy drgawki wielko/małogłowie ZE STRONY PRZEWODU POKARMOWEGO uporczywe wymioty wymioty nocne wymioty żółciowe wymioty krwiste przewlekła biegunka krwawienie z odbytnicy wzdęcia brzucha Wskazana diagnostyka w kierunku innych niż GERD jednostek chorobowych 8 X Ogólnopolski Zjazd PTGHiŻD, Lublin, maja 2018

9 DIAGNOSTYKA GERD 1) RTG górnego odcinka przewodu pokarmowego z kontrastem (baryt), 2) Ultrasonografia (USG), 3) Scyntygrafia, 4) Biomarkery pozaprzełykowe (pepsyna, LLI, bilirubina) 5) Manometria przełykowa, 6) Ezofagogastroduodenoskopia z/bez biopsji, 7) Próbne leczenie PPI, 8) Próbne żywienie dojelitowe, 9) klasyczna ph-metria / ph-impedancja / bezprzewodowa ph-metria

10 Van Wijk ESPGHA N 2017

11 Van Wijk ESPGHA N 2017

12 DIAGNOSTYKA RTG GOPP Z BARYTEM Nie jako badanie podstawowe, ale: Podejrzenie obecności nieprawidłowości anatomicznych Objawy obecne mimo leczenia operacyjnego (zbyt ściśle/zbyt luźno) Przetoki tchawiczo-przełykowe (gastrografina, sonda) Zaburzenia karmienia (videofluroscopic swallow study VFSS)

13 DIAGNOSTYKA ULTRASONOGRAFIA jjj W porównaniu z 24-godzinną ph-metrią Czułość 95% Swoistość 11% Pewna rola w diagnostyce nieprawidłowości anatomicznych

14 DIAGNOSTYKA SCYNTYGRAFIA Brak protokołu badania Niska czułość i swoistość Ocena opróżniania żołądka Ocena aspiracji do dróg oddechowych

15 DIAGNOSTYKA BIOMARKERY POZAPRZEŁYKOWE Pepsyna w ślinie/bal/płynie z ucha środkowego Czułość/swoistość 70% Odsetek makrofagów obładowanych lipidami w BAL Ciągły, przełykowy pomiar stężenia bilirubiny Brak korelacji

16 DIAGNOSTYKA MANOMETRIA PRZEŁYKOWA Manometria przełykowa wysokiej rozdzielczości (HRM): Złoty standard diagnostyki zaburzeń motoryki przełyku Ocena napięcia LES W połączeniu z ph-impedancją w diagnostyce przewlekłego kaszlu

17 DIAGNOSTYKA EMPIRYCZNE LECZENIE PPI PPI jako próba diagnostyczno/terapeutyczna: NIE u niemowląt TAK u starszych dzieci z objawami typowymi (na 4-8 tygodni) NIE u starszych dzieci z objawami atypowymi

18 DIAGNOSTYKA GASTROSKOPIA Prawidłowy wynik nie wyklucza GERD Biopsje!!! Ocena powikłań (np. przełyk Barretta) Diagnostyka innych chorób (np. EoE) Badanie przed ew. eskalacją leczenia

19 DIAGNOSTYKA KLASYCZNA PH-METRIA Wady: Wartości prawidłowe RI/AET? Długość okna epizod GER objaw Duża zmienność dzień-do-dnia Niewidoczne niekwaśne epizody GER 45-89% wszystkich GER! Niewidoczne proksymalne epizody GER

20 DIAGNOSTYKA KLASYCZNA PH-METRIA/PH-IMPEDANCJA Wskazania: Różnicowanie NERD, czynnościowej zgagi i nadwrażliwego przełyku Korelacja uporczywych objawów z (kwaśnymi) epizodami GER Objawy mimo leczenia (badanie on-ppi)

21 DIAGNOSTYKA PH-IMPEDANCJA

22 DIAGNOSTYKA PH-IMPEDANCJA ph-metria vs ph-impedancja Hosjak et al. Neurogastroenterol Mot 2016

23 DIAGNOSTYKA PH-IMPEDANCJA NOWE WSKAŹNIKI Postreflux swallow-induced peristaltic wave index (PSPW) Różnicowanie EE z HF i kontrolą CZUŁOŚĆ % SWOISTOŚĆ 92%

24 DIAGNOSTYKA PH-IMPEDANCJA NOWE WSKAŹNIKI Mean nocturnal baseline impedance Niższa w: aktywnym EE vs wyleczone EE EE/NERD/nadwrażliwy przełyk vs zgaga czynnościowa i kontrola Lepiej przewiduje odpowiedź na PPI vs AET Wskazuje na efekt operacji antyrefluksowej Dzieci??? van Rhijn CGH 2014 Rinsma N&M 2015

25 Niemowlę z podejrzeniem GERD Wywiad, badanie fizykalne NIEMOWLĘ ALGORYTM POSTĘPOWANIA X Ogólnopolski Zjazd PTGHiŻD, Lublin, maja 2018 OBJAWY ALARMOWE Unikanie przekarmiania Nie Tak Zagęszczanie pokarmu Poprawa Kontynuowanie karmienia 2-4 pokarmem tygodnie naturalnym Bez poprawy eliminacja BMK Poprawa (hydolizat białkowy, preparat Bez poprawy aminokwasowy) Konsultacja Skierowanie do niemożliwa gastroenterologa dziecięcego Konsultacja Diagnostyka różnicowa Rozważyć badania diagnostyczne i/lub krótkie, próbne leczenie farmakologiczne Celowana diagnostyka różnicowa i postępowanie zależnie od rozpoznania Kontynuacja postępowania Kontynuacja postępowania i rozważenie powrotu do karmienia BMK w trakcie badań kontrolnych Bez poprawy lub nawrót dolegliwości Rozważyć 4-8 tygodni leczenia IPP Skuteczne odstawienie leczenia Dalsze leczenie nie wymagane 31

26 Dziecko z typowymi objawami GERD Wywiad, badanie fizykalne DZIECKO 1-18 LAT ALGORYTM POSTĘPOWANIA OBJAWY ALARMOWE Nie Zmiana stylu życia i diety Bez poprawy 4-8 tygodni leczenia IPP Bez poprawy Tak Skierowanie do gastroenterologa dziecięcego Poprawa Poprawa Celowana diagnostyka różnicowa i postępowanie zależnie od rozpoznania Kontynuacja postępowania Kontynuacja leczenia do 4-8 tygodni i próba odstawienia Nawrót objawów przy odstawieniu leczenia Utrzymujące się objawy na leczeniu lub nieskuteczne próby odstawienia IPP ENDOSKOPIA 32 X Ogólnopolski Zjazd PTGHiŻD, Lublin, maja 2018

27 ENDOSKOPIA DZIECKO 1-18 LAT ALGORYTM POSTĘPOWANIA Nadżerki, EoE Ukierunkowane leczenie ph-mii lub ph-metria Bez nadżerek Utrzymujące się dolegliwości pomimo IPP Bez nadżerek Dolegliwości ustępują po IPP Kontynuacja objawowego leczenia IPP z okresowymi próbami odstawiania Nieprawidłowa ekspozycja przełyku na kwaśne ph Prawidłowa ekspozycja przełyku na kwaśne ph Obecny związek z objawami klinicznymi Brak związku z objawami klinicznymi NERD Przełyk nadwrażliwy Czynnościowa zgaga 33 X Ogólnopolski Zjazd PTGHiŻD, Lublin, maja 2018

28 X Ogólnopolski Zjazd PTGHiŻD, Lublin, maja

Choroba refluksowa przełyku możliwości terapii poza blokerami pompy protonowej

Choroba refluksowa przełyku możliwości terapii poza blokerami pompy protonowej Gdańsk,10.10.2015 r. Choroba refluksowa przełyku możliwości terapii poza blokerami pompy protonowej Prof. dr hab. Barbara Kamińska Katedra i Klinika Pediatrii, Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia

Bardziej szczegółowo

Refluks żołądkowo-przełykowy znaczenie w chorobach układu oddechowego

Refluks żołądkowo-przełykowy znaczenie w chorobach układu oddechowego Refluks żołądkowo-przełykowy znaczenie w chorobach układu oddechowego Julita Chądzyńska Klinika Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego Prof. dr hab. Marek Kulus Klasyfikacja Montrealska Zespoły

Bardziej szczegółowo

Zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego u niemowląt - algorytmy postępowania

Zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego u niemowląt - algorytmy postępowania Zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego u niemowląt - algorytmy postępowania Functional gastrointestinal symptoms in infants - managing algorithms Opracowanie: Diana Kamińska Na podstawie: Vandenplas

Bardziej szczegółowo

Choroba refluksowa przełyku, możliwości farmakoterapii poza blokerami pompy protonowej

Choroba refluksowa przełyku, możliwości farmakoterapii poza blokerami pompy protonowej Choroba refluksowa przełyku, możliwości farmakoterapii poza blokerami pompy protonowej Krzysztof Fyderek Klinika Pediatrii Gastroenterologii i Żywienia P-A Instytutu Pediatrii UJCM Refluks żołądkowo przełykowy

Bardziej szczegółowo

Piśmiennictwo... 45. Manometria przełyku Krzysztof Fyderek... 31 Założenia, zasady i wskazania do badania manometrycznego przełyku u dzieci...

Piśmiennictwo... 45. Manometria przełyku Krzysztof Fyderek... 31 Założenia, zasady i wskazania do badania manometrycznego przełyku u dzieci... SPIS TREŚCI ROZWÓJ ONTOGENETYCZNY ORAZ FIZJOLOGIA CZYNNOŚCI MOTORYCZNEJ PRZEWODU POKARMOWEGO Krzysztof Fyderek.. 13 Rozwój strukturalny................. 13 Rozwój śródściennego żołądkowo-jelitowego (enteralnego)

Bardziej szczegółowo

Domowe żywienie enteralne dzieci w praktyce. dr hab. n. med. Jarosław Kierkuś

Domowe żywienie enteralne dzieci w praktyce. dr hab. n. med. Jarosław Kierkuś Domowe żywienie enteralne dzieci w praktyce. dr hab. n. med. Jarosław Kierkuś Klinika Gastroenterologii, Hepatologii, Zaburzeń Odżywiania i Pediatrii IPCZD, Warszawa HEN program domowego żywienia enteralnego

Bardziej szczegółowo

Gdańsk 10.10.2015 r.

Gdańsk 10.10.2015 r. Celiakia- czy nadążamy za zmieniającymi się rekomendacjami Gdańsk 10.10.2015 r. prof. dr hab. n. med. Barbara Kamińska Katedra i Klinika Pediatrii, Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci Gdański

Bardziej szczegółowo

O dziewczynce, która trafiła do właściwego Iwona Sakowska-Maliszewska1,

O dziewczynce, która trafiła do właściwego Iwona Sakowska-Maliszewska1, O dziewczynce, która trafiła psychologa. do właściwego Iwona Sakowska-Maliszewska1, Marek Woynarowski2,, Maciej Dądalski2 1Centrum Pediatrii w Sosnowcu, 2IP CZD w Warszawie Wywiad S.Z. dziewczynka, 12

Bardziej szczegółowo

WCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI

WCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI WCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI Elżbieta Adamkiewicz-Drożyńska Katedra i Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii Początki choroby nowotworowej u dzieci Kumulacja wielu zmian genetycznych

Bardziej szczegółowo

Zebrała i opracowała Maria Sałamacha

Zebrała i opracowała Maria Sałamacha BÓLE BRZUCHA Zebrała i opracowała Maria Sałamacha Ból brzucha u dzieci ma zwykle charakter czynnościowy, co oznacza, że szczegółowe badania i analizy laboratoryjne nie wykazują żadnych odchyleń, jednak

Bardziej szczegółowo

Aktualne zasady diagnostyki i leczenia chorób zapalnych jelit

Aktualne zasady diagnostyki i leczenia chorób zapalnych jelit Instytut Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka Odział Gastroenterologii, Hepatologii, Zaburzeń Odżywiania i Pediatrii Al. Dzieci Polskich 20, 04-730, Warszawa Aktualne zasady diagnostyki i leczenia chorób zapalnych

Bardziej szczegółowo

Choroby wewnętrzne - gastroenterologia Kod przedmiotu

Choroby wewnętrzne - gastroenterologia Kod przedmiotu Choroby wewnętrzne - gastroenterologia - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Choroby wewnętrzne - gastroenterologia Kod przedmiotu 12.0-WL-Lek-ChW-G Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu

Bardziej szczegółowo

CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA NAJCZĘSTSZE NOWOTWORY OBJAWY, ROZPOZNAWANIE I LECZENIE

CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA NAJCZĘSTSZE NOWOTWORY OBJAWY, ROZPOZNAWANIE I LECZENIE CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA ROZDZIA 4 NAJCZĘSTSZE NOWOTWORY OBJAWY, ROZPOZNAWANIE I LECZENIE Arkadiusz Jeziorski W Polsce do lekarzy onkologów zgłasza się rocznie ponad 130 tysięcy nowych pacjentów; około 80 tysięcy

Bardziej szczegółowo

Zapalenia płuc u dzieci

Zapalenia płuc u dzieci Zapalenia płuc u dzieci Katarzyna Krenke Klinika Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego Warszawski Uniwersytet Medyczny Zapalenie płuc - definicja 1. Objawy wskazujące na ostre zakażenie (gorączka,

Bardziej szczegółowo

"Przyczyny, diagnostyka i leczenie trudnych zaparć u dzieci " Urszula Grzybowska-Chlebowczyk

Przyczyny, diagnostyka i leczenie trudnych zaparć u dzieci  Urszula Grzybowska-Chlebowczyk "Przyczyny, diagnostyka i leczenie trudnych zaparć u dzieci " Urszula Grzybowska-Chlebowczyk Evaluation and treatment of functional constipation in infants and children: Evidence Based Recommendations

Bardziej szczegółowo

Zewnątrzwydzielnicza niewydolność trzustki u psów

Zewnątrzwydzielnicza niewydolność trzustki u psów Zewnątrzwydzielnicza niewydolność Roman Lechowski Katedra Chorób Małych Zwierząt z Klinika, Wydział Medycyny Weterynaryjnej SGGW w Warszawie Niewystarczajace wytwarzanie enzymów trawiennych przez trzustkę

Bardziej szczegółowo

Zaawansowany. Zaliczenie drugiego semestru z chirurgii i pielęgniarstwa chirurgicznego.

Zaawansowany. Zaliczenie drugiego semestru z chirurgii i pielęgniarstwa chirurgicznego. 1 Kierunek: PIELĘGNIARSTWO Nazwa przedmiotu Chirurgia i pielęgniarstwo chirurgiczne Kod przedmiotu Poziom przedmiotu Rok studiów Semestr Liczba punktów Metody nauczania Język wykładowy Imię i nazwisko

Bardziej szczegółowo

HARMONOGRAM ZAJĘĆ Z PRZEDMIOTU PEDIATRIA ROK 5 SEMESTR 10 ROK AKADEMICKI 2018/2019

HARMONOGRAM ZAJĘĆ Z PRZEDMIOTU PEDIATRIA ROK 5 SEMESTR 10 ROK AKADEMICKI 2018/2019 HARMONOGRAM ZAJĘĆ Z PRZEDMIOTU PEDIATRIA ROK 5 SEMESTR 10 ROK AKADEMICKI 2018/2019 Ćwiczenia odbywają się w Wojewódzkim Specjalistycznym Szpitalu Dziecięcym w Olsztynie, ul. Żołnierska 18a Klinika Pediatrii,

Bardziej szczegółowo

Ból brzucha u malucha może mieć wiele przyczyn

Ból brzucha u malucha może mieć wiele przyczyn Ból brzucha u malucha może mieć wiele przyczyn Rozmowa z dr n. med. Magdaleną Pyś Spychałą, pediatrą, gastrologiem z Centrum Ginekologii, Położnictwa i Neonatologii w Opolu - Z jakimi problemami i pytaniami

Bardziej szczegółowo

Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji

Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji www.aotmit.gov.pl Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji nr 162/2016 z dnia 2 września 2016 r. o projekcie programu polityki

Bardziej szczegółowo

Imię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:...

Imię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej

Bardziej szczegółowo

WSKAZANIA DO DOMOWEGO ŻYWIENIA POZA- i DOJELITOWEGO. Stanisław Kłęk

WSKAZANIA DO DOMOWEGO ŻYWIENIA POZA- i DOJELITOWEGO. Stanisław Kłęk WSKAZANIA DO DOMOWEGO ŻYWIENIA POZA- i DOJELITOWEGO Stanisław Kłęk ROZWÓJ HPN I Początek HPN: zarezerwowane wyłącznie dla nienowotworowej niewydolności jelit II Szybki wzrost ilości ośrodków i liczby chorych

Bardziej szczegółowo

Testy dla kobiet w ciąży. Zakażenie HIV i AIDS u dzieci.

Testy dla kobiet w ciąży. Zakażenie HIV i AIDS u dzieci. Testy dla kobiet w ciąży. Zakażenie HIV i AIDS u dzieci. dr n. med. Agnieszka Ołdakowska Klinika Chorób Zakaźnych Wieku Dziecięcego Warszawski Uniwersytet Medyczny Wojewódzki Szpital Zakaźny w Warszawie

Bardziej szczegółowo

Zapalenie ucha środkowego

Zapalenie ucha środkowego Zapalenie ucha środkowego Poradnik dla pacjenta Dr Maciej Starachowski Ostre zapalenie ucha środkowego. Co to jest? Ostre zapalenie ucha środkowego jest rozpoznawane w przypadku zmian zapalnych w uchu

Bardziej szczegółowo

w kale oraz innych laboratoryjnych markerów stanu zapalnego (białka C-reaktywnego,

w kale oraz innych laboratoryjnych markerów stanu zapalnego (białka C-reaktywnego, 1. Streszczenie Wstęp: Od połowy XX-go wieku obserwuje się wzrost zachorowalności na nieswoiste choroby zapalne jelit (NChZJ), w tym chorobę Leśniowskiego-Crohna (ChLC), zarówno wśród dorosłych, jak i

Bardziej szczegółowo

WIEDZA. K_W01 Zna definicje, cele i metody żywienia klinicznego oraz sposoby oceny odżywienia w oparciu o metody kliniczne.

WIEDZA. K_W01 Zna definicje, cele i metody żywienia klinicznego oraz sposoby oceny odżywienia w oparciu o metody kliniczne. Opis zakładanych efektów kształcenia na studiach podyplomowych Nazwa studiów: Żywienie kliniczne Typ studiów: doskonalące Symbol Efekty kształcenia dla studiów podyplomowych WIEDZA K_W01 Zna definicje,

Bardziej szczegółowo

Przyczyny, diagnostyka i leczenie trudnych zaparć u dzieci

Przyczyny, diagnostyka i leczenie trudnych zaparć u dzieci Przyczyny, diagnostyka i leczenie trudnych zaparć u dzieci Józef Ryżko Instytut Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu UR Klinika Gastroenterologii, Hepatologii i Zaburzeń Odżywiania IP CZD Podział zaparć 95%

Bardziej szczegółowo

Zakażenia układu moczowego u dzieci. Zofia Konarska Klinika Pediatrii WUM KURS 2019

Zakażenia układu moczowego u dzieci. Zofia Konarska Klinika Pediatrii WUM KURS 2019 Zakażenia układu moczowego u dzieci Zofia Konarska Klinika Pediatrii WUM KURS 2019 Plan wędrówki Kilka definicji Rekomendacje, siła zaleceń CASE Najważniejsze zalecenia Zakażenie górnych dróg układu moczowego

Bardziej szczegółowo

I. STRESZCZENIE Cele pracy:

I. STRESZCZENIE Cele pracy: I. STRESZCZENIE Przewlekłe zapalenie trzustki (PZT) jest przewlekłym procesem zapalnym, powodującym postępujące i nieodwracalne włóknienie trzustki. Choroba przebiega z okresami remisji i zaostrzeń, prowadząc

Bardziej szczegółowo

Rola zespołów wielodyscyplinarnych w leczeniu nowotworów przewodu pokarmowego

Rola zespołów wielodyscyplinarnych w leczeniu nowotworów przewodu pokarmowego Rola zespołów wielodyscyplinarnych w leczeniu nowotworów przewodu pokarmowego Lucjan Wyrwicz Klinika Gastroenterologii Onkologicznej Centrum Onkologii Instytut im. M. Skłodowskiej-Curie w Warszawie Multi-disciplinary

Bardziej szczegółowo

Walczymy z rakiem buuu rakiem! Pod honorowym patronatem Rzecznika Praw Dziecka

Walczymy z rakiem buuu rakiem! Pod honorowym patronatem Rzecznika Praw Dziecka Walczymy z rakiem buuu rakiem! Pod honorowym patronatem Rzecznika Praw Dziecka Drodzy Rodzice! W ostatnich latach wyleczalność nowotworów u dzieci i młodzieży wzrosła aż do 70-80%, a w przypadku ostrej

Bardziej szczegółowo

PROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH ŻYWIENIE KLINICZNE

PROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH ŻYWIENIE KLINICZNE 1. Ramowe treści kształcenia PROGRAM STUDIÓW PODYPLOMOWYCH ŻYWIENIE KLINICZNE L.p. DATA TEMAT ZAJĘĆ LICZBA GODZIN: FORMA ZALI- CZENIA PUNKTY ECTS 1. 2. 22.09.2012 23.09.2012 20.10.2012 21.10.2012 Żywienie

Bardziej szczegółowo

Diagnostyka i symptomatologia chorób przełyku

Diagnostyka i symptomatologia chorób przełyku Diagnostyka i symptomatologia chorób przełyku Symptomatologia chorób przełyku jest zróżnicowana w zalezności od schorzenia podstawowego. Choroby przełyku mogą wpływać na ogólny stan chorego i niejednokrotnie

Bardziej szczegółowo

ROPNIAKI OPŁUCNEJ LECZONE TORAKOSKOPOWO

ROPNIAKI OPŁUCNEJ LECZONE TORAKOSKOPOWO M.Murawski, M.Królak, L.Komasara, P.Czauderna ROPNIAKI OPŁUCNEJ LECZONE TORAKOSKOPOWO Klinika Chirurgii Dziecięcej Akademii Medycznej w Gdańsku Kierownik Kliniki: dr hab. med. Piotr Czauderna DEFINICJA

Bardziej szczegółowo

ZAJĘCIA Z PEDIATRII ROK V SEMESTR LETNI 2017/2018 KARDIOLOGIA/GASTROLOGIA/PULMONOLOGIA/ZAKAŻNE

ZAJĘCIA Z PEDIATRII ROK V SEMESTR LETNI 2017/2018 KARDIOLOGIA/GASTROLOGIA/PULMONOLOGIA/ZAKAŻNE ZAJĘCIA Z PEDIATRII ROK V SEMESTR LETNI 2017/2018 KARDIOLOGIA/GASTROLOGIA/PULMONOLOGIA/ZAKAŻNE Obowiązujące podręczniki: 1. Pediatria, Kawalec, Grenda, Ziółkowska 2013, 2. Pediatria. Podręcznik do Lekarskiego

Bardziej szczegółowo

Nowa treść informacji o produkcie fragmenty zaleceń PRAC dotyczących zgłoszeń

Nowa treść informacji o produkcie fragmenty zaleceń PRAC dotyczących zgłoszeń 25 January 2018 EMA/PRAC/35597/2018 Pharmacovigilance Risk Assessment Committee (PRAC) Nowa treść informacji o produkcie fragmenty zaleceń PRAC dotyczących zgłoszeń Przyjęte na posiedzeniu PRAC w dniach

Bardziej szczegółowo

Zadanie pytania klinicznego (PICO) Wyszukanie i selekcja wiarygodnej informacji. Ocena informacji o metodzie leczenia

Zadanie pytania klinicznego (PICO) Wyszukanie i selekcja wiarygodnej informacji. Ocena informacji o metodzie leczenia Praktykowanie EBM Krok 1 Krok 2 Krok 3 Krok 4 Zadanie pytania klinicznego (PICO) Wyszukanie i selekcja wiarygodnej informacji Ocena informacji o metodzie leczenia Podjęcie decyzji klinicznej na podstawie

Bardziej szczegółowo

HIV/AIDS Jacek Juszczyk 0

HIV/AIDS Jacek Juszczyk 0 HIV/AIDS Jacek Juszczyk 0 HIV/AIDS/Polska Od 1985 r. 16 tys. zakażeń HIV (co 4-ta osoba - kobieta) Rzeczywista ciemna liczba: 25 30 tysięcy AIDS rozpoznano u ~ 2500 osób Zakażenie HIV (także już z AIDS)

Bardziej szczegółowo

Dr n. med. Piotr Malinowski,

Dr n. med. Piotr Malinowski, Plan ćwiczeń z chirurgii naczyniowej IV rok kierunek lekarski 2012 5 dni po 6 godzin ( Ćwiczą 2 grupy 5-osobowe ) Osoba odpowiedzialna za realizację programu ćwiczeń Dr n. med. Piotr Malinowski, Dr n.

Bardziej szczegółowo

Zakażenia układu moczowego u dzieci. Zofia Konarska Klinika Pediatrii WUM

Zakażenia układu moczowego u dzieci. Zofia Konarska Klinika Pediatrii WUM Zakażenia układu moczowego u dzieci Zofia Konarska Klinika Pediatrii WUM Plan wędrówki Kilka definicji Rekomendacje, siła zaleceń Omówienie przypadków dzieci z ZUM w świetle rekomendacji Najważniejsze

Bardziej szczegółowo

Algorytmy postępowania w przypadku stwierdzenia objawów wskazujących na potencjalną chorobę nowotworową

Algorytmy postępowania w przypadku stwierdzenia objawów wskazujących na potencjalną chorobę nowotworową PROGRAM POPRAWY WCZESNEGO WYKRYWANIA I DIAGNOZOWANIA NOWOTWORÓW U DZIECI W PIĘCIU WOJEWÓDZTWACH POLSKI Algorytmy postępowania w przypadku stwierdzenia objawów wskazujących na potencjalną chorobę nowotworową

Bardziej szczegółowo

Przełyk Barretta. Przełyk Barretta jest przedrakowym stanem śluzówki przełyku przewodu przenoszącego pokarm i płyny z jamy ustnej do żołądka.

Przełyk Barretta. Przełyk Barretta jest przedrakowym stanem śluzówki przełyku przewodu przenoszącego pokarm i płyny z jamy ustnej do żołądka. Przełyk Barretta Przełyk Barretta jest przedrakowym stanem śluzówki przełyku przewodu przenoszącego pokarm i płyny z jamy ustnej do żołądka. Szacuje się, że przełykiem Barretta dotkniętych jest 3,3 miliona

Bardziej szczegółowo

Wzrost kalprotektyny w kale u małego dziecka

Wzrost kalprotektyny w kale u małego dziecka Wzrost kalprotektyny w kale u małego dziecka Jarosław Kwiecień Katedra i Klinika Pediatrii w Zabrzu Sympozjum Pediatria przez przypadki Warszawa, 09.12.2017 Białka endogenne w kale - kalprotektyna Obecne

Bardziej szczegółowo

Nazwa produktu leczniczego i nazwa powszechnie stosowana: Anesteloc, Anesteloc 40 mg (pantoprazolum).

Nazwa produktu leczniczego i nazwa powszechnie stosowana: Anesteloc, Anesteloc 40 mg (pantoprazolum). Informacja o leku ANESTELOC Nazwa produktu leczniczego i nazwa powszechnie stosowana: Anesteloc, Anesteloc 40 mg (pantoprazolum). Skład jakościowy i ilościowy: jedna tabletka dojelitowa zawiera 20 mg lub

Bardziej szczegółowo

Radiologia zabiegowa. Radiologia zabiegowa. Radiologia zabiegowa. dr n.med. Jolanta Meller

Radiologia zabiegowa. Radiologia zabiegowa. Radiologia zabiegowa. dr n.med. Jolanta Meller Radiologia zabiegowa dr n.med. Jolanta Meller Radiologia zabiegowa wykorzystuje metody obrazowania narządów oraz sprzęt i techniki stosowane w radiologii naczyniowej do przeprowadzania zabiegów leczniczych

Bardziej szczegółowo

Ból brzucha ó taczka Guz Uraz P yn w j. brzusznej Wymioty Nadci nienie wrotne Zapalenie trzustki Ostry brzuch Kontrola pooperacyjna

Ból brzucha ó taczka Guz Uraz P yn w j. brzusznej Wymioty Nadci nienie wrotne Zapalenie trzustki Ostry brzuch Kontrola pooperacyjna DIAGNOSTYKA PRZEWODU POKARMOWEGO Zakład Radiologii Pediatrycznej Warszawski Uniwersytet Medyczny WSKAZANIA DO DIAGNOSTYKI PRZEWODU POKARMOWEGO U DZIECI Wymioty, wzdęcie Ból/bóle brzucha Uraz Ciało obce

Bardziej szczegółowo

Problemy płodności i ciąży w nieswoistych zapalnych chorobach jelit. Maria Kłopocka Bydgoszcz

Problemy płodności i ciąży w nieswoistych zapalnych chorobach jelit. Maria Kłopocka Bydgoszcz Problemy płodności i ciąży w nieswoistych zapalnych chorobach jelit Maria Kłopocka Bydgoszcz Płodność Przebieg ciąży i poród Bezpieczeństwo leczenia w okresie ciąży i karmienia Sytuacje szczególne Edukacja

Bardziej szczegółowo

ZAJĘCIA Z PEDIATRII ROK V SEMESTR LETNI 2016/2017 KARDIOLOGIA/GASTROLOGIA/PULMONOLOGIA/ZAKAŻNE

ZAJĘCIA Z PEDIATRII ROK V SEMESTR LETNI 2016/2017 KARDIOLOGIA/GASTROLOGIA/PULMONOLOGIA/ZAKAŻNE ZAJĘCIA Z PEDIATRII ROK V SEMESTR LETNI 2016/2017 KARDIOLOGIA/GASTROLOGIA/PULMONOLOGIA/ZAKAŻNE Obowiązujące podręczniki: 1. Pediatria, Kawalec, Grenda, Ziółkowska 2013, 2. Pediatria. Podręcznik do Lekarskiego

Bardziej szczegółowo

Marcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM

Marcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM Marcin Leszczyk SKN przy Klinice Chorób Wewnętrznych i Kardiologii WUM Definicja NS to zespół kliniczny, w którym wskutek dysfunkcji serca jego pojemność minutowa jest zmniejszona w stosunku do zapotrzebowania

Bardziej szczegółowo

ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 7 SECTIO D 2005

ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 7 SECTIO D 2005 ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 7 SECTIO D 2005 1 Zakład Chorób Układu Nerwowego Wydział Zdrowia Publicznego AM we Wrocławiu, Kierownik Zakładu prof.

Bardziej szczegółowo

Wysokie CK. Anna Kostera-Pruszczyk Klinika Neurologii Warszawski Uniwersytet Medyczny

Wysokie CK. Anna Kostera-Pruszczyk Klinika Neurologii Warszawski Uniwersytet Medyczny Wysokie CK Anna Kostera-Pruszczyk Klinika Neurologii Warszawski Uniwersytet Medyczny Podwyższona CK czyli jaka Podwyższona CK czyli jaka AST, ALT CK w/n CK podwyższone Choroba wątroby Choroba mięśni (?)

Bardziej szczegółowo

SEMESTR LETNI 2014/2015 HARMONOGRAM ZAJEC KIERUNEK LEKARSKI ROK III PL

SEMESTR LETNI 2014/2015 HARMONOGRAM ZAJEC KIERUNEK LEKARSKI ROK III PL 3B 3A Grupa Data Godzina miejsce Przedmiot/tematyka Prowadzący czwartek 8.00-8.45 8.45-11.45 Mieszanki mlekozastępcze. Zaburzenia karmienia u dzieci. Cyrta 4 h Rozwój psychomotoryczny dziecka do 3 roku

Bardziej szczegółowo

Refluks żołądkowo- -przełykowy

Refluks żołądkowo- -przełykowy Refluks żołądkowo- -przełykowy Dr Anna Pietrzak Klinika Gastroenterologii, Hepatologii i Onkologii Klinicznej CMKP Wprowadzenie W medycynie, dolegliwości zgłaszane przez pacjenta nazywane są objawami podmiotowymi

Bardziej szczegółowo

Zgaga i refluks żołądkowo-przełykowy. Nadzór merytoryczny Prof. dr hab. med. Witold Bartnik

Zgaga i refluks żołądkowo-przełykowy. Nadzór merytoryczny Prof. dr hab. med. Witold Bartnik Zgaga i refluks żołądkowo-przełykowy Nadzór merytoryczny Prof. dr hab. med. Witold Bartnik Zgaga i refluks żołądkowo-przełykowy POZNAJ SWOJĄ CHOROBĘ Większość z nas zna uczucie nieprzyjemnego pieczenia

Bardziej szczegółowo

WZW A. wątroby typu A. Zaszczep się przeciwko WZW A

WZW A. wątroby typu A. Zaszczep się przeciwko WZW A WZW A Wirusowe zapalenie wątroby typu A Zaszczep się przeciwko WZW A 14 dni po zaszczepieniu u ponad 90% osób z prawidłową odpornością stwierdza się ochronne miano przeciwciał PSSE Tomaszów Maz. ul. Majowa

Bardziej szczegółowo

PPI czy można skuteczniej czyli. Dr hab.n.med. Marek Waluga Katedra i Klinika Gastroenterologii i Hepatologii SUM

PPI czy można skuteczniej czyli. Dr hab.n.med. Marek Waluga Katedra i Klinika Gastroenterologii i Hepatologii SUM PPI czy można skuteczniej czyli postęp czy przełom Dr hab.n.med. Marek Waluga Katedra i Klinika Gastroenterologii i Hepatologii SUM Główne zastosowania PPI Zapalenie żołądka i dwunastnicy Udział w eradykacji

Bardziej szczegółowo

Warszawa 20-21.11.2009. Organizatorzy: Stowarzyszenie na rzecz wspierania i rozwoju Kliniki Gastroenterologii,

Warszawa 20-21.11.2009. Organizatorzy: Stowarzyszenie na rzecz wspierania i rozwoju Kliniki Gastroenterologii, TRZECIE SYMPOZJUM STANDARDY GASTROENTEROLOGICZNE, HEPATOLOGICZNE I ŻYWIENIOWE W PRAKTYCE LEKARZA RODZINNEGO I PEDIATRY INSTYTUT POMNIK CENTRUM ZDROWIA DZIECKA Warszawa 20-21.11.2009 Organizatorzy: Stowarzyszenie

Bardziej szczegółowo

Czy to nawracające zakażenia układu oddechowego, czy może nierozpoznana astma oskrzelowa? Zbigniew Doniec

Czy to nawracające zakażenia układu oddechowego, czy może nierozpoznana astma oskrzelowa? Zbigniew Doniec Czy to nawracające zakażenia układu oddechowego, czy może nierozpoznana astma oskrzelowa? Zbigniew Doniec Klinika Pneumonologii, Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc OT w Rabce-Zdroju Epidemiologia Zakażenia

Bardziej szczegółowo

Pozaszpitalne zapalenia płuc u dzieci

Pozaszpitalne zapalenia płuc u dzieci Pozaszpitalne zapalenia płuc u dzieci Katarzyna Krenke Klinika Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego Warszawski Uniwersytet Medyczny Thorax 2011;66: suppl. 2 Zapalenia płuc - etiologia Nowe czynniki

Bardziej szczegółowo

Choroba refluksowa przełyku (GERD) oznacza takie wsteczne zarzucanie treści, które. po posiłku, jest krótkotrwały, nie powoduje dolegliwości, nie

Choroba refluksowa przełyku (GERD) oznacza takie wsteczne zarzucanie treści, które. po posiłku, jest krótkotrwały, nie powoduje dolegliwości, nie 7. Streszczenie Choroba refluksowa przełyku (GERD) oznacza takie wsteczne zarzucanie treści, które wywołuje kłopotliwe objawy i/lub prowadzi do powikłań. Treść refluksowa wydostająca się poza przełyk wywołuje

Bardziej szczegółowo

typ 3, sporadyczny; Techniki Obrazowe

typ 3, sporadyczny; Techniki Obrazowe Guz neuroendokrynny żołądka typ 3, sporadyczny; Techniki Obrazowe Mariusz I.Furmanek CSK MSWiA i CMKP Warszawa Ocena wyjściowa, metody strukturalne WHO 2 (rak wysoko zróżnicowany); Endoskopia i/lub EUS;

Bardziej szczegółowo

Czynnościowe bóle brzucha- kiedy podejrzewać, czy i jak leczyć? Krzysztof Fyderek Klinika Pediatrii Gastroenterologii i Żywienia UJCM

Czynnościowe bóle brzucha- kiedy podejrzewać, czy i jak leczyć? Krzysztof Fyderek Klinika Pediatrii Gastroenterologii i Żywienia UJCM Czynnościowe bóle brzucha- kiedy podejrzewać, czy i jak leczyć? Krzysztof Fyderek Klinika Pediatrii Gastroenterologii i Żywienia UJCM Bóle brzucha u dzieci Występowanie nawracającego bólu brzucha od 0.3

Bardziej szczegółowo

Przerzut raka żołądka do migdałka podniebiennego

Przerzut raka żołądka do migdałka podniebiennego Dariusz Kaczmarczyk Przerzut raka żołądka do migdałka podniebiennego Klinika Chirurgii Nowotworów Głowy i Szyi Uniwersytetu Medycznego w Łodzi Kierownik: Prof. dr hab. med. Alina Morawiec Sztandera Opis

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO. Gaviscon o smaku mięty Saszetki, (500 mg + 267 mg + 160 mg)/10 ml, zawiesina doustna

CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO. Gaviscon o smaku mięty Saszetki, (500 mg + 267 mg + 160 mg)/10 ml, zawiesina doustna CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Gaviscon o smaku mięty Saszetki, (500 mg + 267 mg + 160 mg)/10 ml, zawiesina doustna 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY Gaviscon o smaku

Bardziej szczegółowo

Bank pytań na egzamin ustny z pediatrii WL WUM 2017/2018

Bank pytań na egzamin ustny z pediatrii WL WUM 2017/2018 Bank pytań na egzamin ustny z pediatrii WL WUM 2017/2018 1. Refluks a choroba refluksowa przełyku różnicowanie, diagnostyka, postępowanie. 2. Alergia pokarmowa u dzieci. 3. Zaparcie czynnościowe objawy,

Bardziej szczegółowo

Niemowlę płacze całymi dniami i ulewa

Niemowlę płacze całymi dniami i ulewa Niemowlę płacze całymi dniami i ulewa Piotr Socha Klinika Gastroenterologii, Hepatologii, Zaburzeń Odżywiania i Pediatrii w Instytucie Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka Co zrobisz podczas wizyty domowej?

Bardziej szczegółowo

Przypadek kliniczny Akademia Żywienia w Onkologii. Małgorzata Misiak

Przypadek kliniczny Akademia Żywienia w Onkologii. Małgorzata Misiak Przypadek kliniczny Akademia Żywienia w Onkologii Małgorzata Misiak Pacjentka TP l.61 Wzrost 154 cm Wyjściowa masa ciała 47 kg BMI 19.8 Hb 9.8 g/dl; Lym 1.66 G/l TP 56.2 g/l; Alb 28.5 g/l; Prealb 14.0

Bardziej szczegółowo

Liczba godzin dydaktycznych w roku akademickim 2016/2017 semestr IX (zimowy):

Liczba godzin dydaktycznych w roku akademickim 2016/2017 semestr IX (zimowy): CHOROBY WEWNĘTRZNE WNM, rok akademicki 2016/2017; 5 rok studiów, kierunek lekarski Liczba godzin dydaktycznych w roku akademickim 2016/2017 semestr IX (zimowy): wykłady seminaria ćwiczenia 64 12 20 1 /

Bardziej szczegółowo

ANAMNEZA HISTORIA CHOROBY 131 TERAPIA RADIOJODEM ( I)

ANAMNEZA HISTORIA CHOROBY 131 TERAPIA RADIOJODEM ( I) Zał. 13/PS-23, Wyd. 2 z dn. 5.03.2009 HISTORIA CHOROBY 131 TERAPIA RADIOJODEM ( I) nr... Nazwisko i imię... Data urodzenia:... Adres:... Tel.... Zawód:...PESEL:... Nr ubezpieczenia... Data rejestracji...

Bardziej szczegółowo

Tyreologia opis przypadku 13

Tyreologia opis przypadku 13 Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 13 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku 24-letna kobieta zgłosił się do Poradni Endokrynologicznej.

Bardziej szczegółowo

Astma oskrzelowa. Zapalenie powoduje nadreaktywność oskrzeli ( cecha nabyta ) na różne bodźce.

Astma oskrzelowa. Zapalenie powoduje nadreaktywność oskrzeli ( cecha nabyta ) na różne bodźce. Astma oskrzelowa Astma jest przewlekłym procesem zapalnym dróg oddechowych, w którym biorą udział liczne komórki, a przede wszystkim : mastocyty ( komórki tuczne ), eozynofile i limfocyty T. U osób podatnych

Bardziej szczegółowo

Testy wysiłkowe w wadach serca

Testy wysiłkowe w wadach serca XX Konferencja Szkoleniowa i XVI Międzynarodowa Konferencja Wspólna SENiT oraz ISHNE 5-8 marca 2014 roku, Kościelisko Testy wysiłkowe w wadach serca Sławomira Borowicz-Bieńkowska Katedra Rehabilitacji

Bardziej szczegółowo

Opis zakładanych efektów kształcenia na studiach podyplomowych ŻYWIENIE KLINICZNE I OPIEKA METABOLICZNA WIEDZA

Opis zakładanych efektów kształcenia na studiach podyplomowych ŻYWIENIE KLINICZNE I OPIEKA METABOLICZNA WIEDZA Załącznik nr 8 do zarządzenia nr 68 Rektora UJ z 18 czerwca 2015 r. Opis zakładanych efektów kształcenia na studiach podyplomowych ŻYWIENIE KLINICZNE I OPIEKA METABOLICZNA Nazwa studiów: ŻYWIENIE KLINICZNE

Bardziej szczegółowo

Tabela Nr 1. Rozliczenie środków finansowych z Wojewódzkiego Programu Profilaktyki Gruźlicy Płuc i Nowotworów Układu Oddechowego

Tabela Nr 1. Rozliczenie środków finansowych z Wojewódzkiego Programu Profilaktyki Gruźlicy Płuc i Nowotworów Układu Oddechowego Informacja dla Zarządu Województwa Łódzkiego na temat realizacji w 2004 roku Wojewódzkiego Programu Profilaktyki Gruźlicy Płuc i Nowotworów Układu Oddechowego Wojewódzki Program Profilaktyki Gruźlicy Płuc

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Przedmowa Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi... 13

Spis treści. Przedmowa Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi... 13 Spis treści Przedmowa................ 11 1. Badanie pacjenta z chorobami sercowo-naczyniowymi.................. 13 Najważniejsze problemy diagnostyczne....... 13 Ból w klatce piersiowej........... 14 Ostry

Bardziej szczegółowo

ZAJĘCIA Z PEDIATRII ROK III SEMESTR zimowy 2017/2018 PROPEDEUTYKA PEDIATRII

ZAJĘCIA Z PEDIATRII ROK III SEMESTR zimowy 2017/2018 PROPEDEUTYKA PEDIATRII ZAJĘCIA Z PEDIATRII ROK III SEMESTR zimowy 2017/2018 PROPEDEUTYKA PEDIATRII Obowiązujące podręczniki: 1. Pediatria, Kawalec, Grenda, Ziółkowska. 2013, 2. Pediatria. Podręcznik do Lekarskiego Egzaminu Końcowego

Bardziej szczegółowo

30 saszetek po 5,0 g Kod kreskowy EAN UCC: Wskazania do stosowania: Zaparcia. Stany, w których wskazane jest ułatwienie wypróżnienia.

30 saszetek po 5,0 g Kod kreskowy EAN UCC: Wskazania do stosowania: Zaparcia. Stany, w których wskazane jest ułatwienie wypróżnienia. INFORMACJE ZAMIESZCZANE NA OPAKOWANIACH ZEWNĘTRZNYCH PUDEŁKO TEKTUROWE Nasienie płesznika Psyllii semen Skład saszetki: Nasienie płesznika (Psyllii semen) 5,0 g Zioła, 5,0 g/saszetkę 30 saszetek po 5,0

Bardziej szczegółowo

Tyreologia opis przypadku 12

Tyreologia opis przypadku 12 Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 12 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku Pacjent lat 72 skierowany do poradni endokrynologicznej

Bardziej szczegółowo

POTRZEBY DZIECKA Z PROBLEMAMI -DYSTROFIA MIĘŚNIOWA DUCHENNE A NEUROLOGICZNYMI W SZKOLE

POTRZEBY DZIECKA Z PROBLEMAMI -DYSTROFIA MIĘŚNIOWA DUCHENNE A NEUROLOGICZNYMI W SZKOLE POTRZEBY DZIECKA Z PROBLEMAMI NEUROLOGICZNYMI W SZKOLE -DYSTROFIA MIĘŚNIOWA DUCHENNE A Klinika Neurologii Rozwojowej Gdański Uniwersytet Medyczny Ewa Pilarska Dystrofie mięśniowe to grupa przewlekłych

Bardziej szczegółowo

Kliniczne podstawy fizjoterapii w wybranych nowotworach

Kliniczne podstawy fizjoterapii w wybranych nowotworach Kliniczne podstawy fizjoterapii w wybranych nowotworach Rak płuca Główna przyczyna zgonów z powodu nowotworów złośliwych Na Dolnym Śląsku zachorowania kobiet 10%, mężczyzn 28% Przeżycia 5-letnie u mężczyzn

Bardziej szczegółowo

Diagnostyka ogólna chorób wewnętrznych. Klinika Hipertensjologii i Chorób Wewnętrznych

Diagnostyka ogólna chorób wewnętrznych. Klinika Hipertensjologii i Chorób Wewnętrznych Diagnostyka ogólna chorób wewnętrznych Klinika Hipertensjologii i Chorób Wewnętrznych Piśmiennictwo: Szczeklik E. Diagnostyka ogólna chorób wewnętrznych. PZWL 1979 Bolechowski F. Podstawy ogólnej diagnostyki

Bardziej szczegółowo

2 Leczenie żywieniowe

2 Leczenie żywieniowe 2 Leczenie żywieniowe Określenie planowe podawanie odpowiednio dobranych składników pożywienia. Składniki pożywienia podaje się przez przewód pokarmowy (żywienie dojelitowe) lub drogą pozajelitową (żywienie

Bardziej szczegółowo

Wrodzona niedrożność przełyku torakotomia vs. torakoskopia

Wrodzona niedrożność przełyku torakotomia vs. torakoskopia Wrodzona niedrożność przełyku torakotomia vs. torakoskopia dr n. med. Agata Pająk Ginekologiczno-Położniczy Szpital Kliniczny w Poznaniu Klinika Zakażeń Noworodka Przypadek 1: Torakotomia Przypadek 1:

Bardziej szczegółowo

Tyreologia opis przypadku 10

Tyreologia opis przypadku 10 Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 10 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Tyreologia Opis przypadku ATA/AACE Guidelines HYPERTHYROIDISM

Bardziej szczegółowo

Jak uniknąć powikłań podczas wytwarzania PEG

Jak uniknąć powikłań podczas wytwarzania PEG Jak uniknąć powikłań podczas wytwarzania PEG Krzysztof Figuła Poradnia Żywieniowa Nutricare w Krakowie. Powikłania wytwarzania PEG Miejscowe Burried bumper syndrome Przetoka żołądkowopoprzeczniczoskórna

Bardziej szczegółowo

Zaburzenia nerwicowe pod postacią somatyczną

Zaburzenia nerwicowe pod postacią somatyczną Zaburzenia nerwicowe pod postacią somatyczną Mikołaj Majkowicz Zakład Psychologii Klinicznej Katedry Chorób Psychicznych AMG Zaburzenia występujące pod postacią somatyczną Główną cechą zaburzeń pod postacią

Bardziej szczegółowo

Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii. Centralny Szpital Kliniczny

Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii. Centralny Szpital Kliniczny Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Centralny Szpital Kliniczny Dysphagia in the intensive care unit: epidemiology, mechanisms, and clinical management. Critical Care 2019, marzec Systematyczny

Bardziej szczegółowo

Choroba refluksowa przełyku standardy diagnostyki i leczenia

Choroba refluksowa przełyku standardy diagnostyki i leczenia Choroba refluksowa przełyku standardy diagnostyki i leczenia prof. dr hab. n. med. Zbigniew Bartuzi Katedra i Klinika Alergologii, Immunologii Klinicznej i Chorób Wewnętrznych Collegium Medicum w Bydgoszczy

Bardziej szczegółowo

Dr Janusz Eugeniusz Nowak

Dr Janusz Eugeniusz Nowak Dr Janusz Eugeniusz Nowak UNIWERSYTECKI SZPITAL KLINICZNY NR 5 IM. GEN. DYW. BOLESŁAWA SZARECKIEGO UNIWERSYTETU MEDYCZNEGO W ŁODZI 91-647 Łódź, pl. Hallera 1 tel. (0 42) 639 30 90, 639 30 88 fax (0 42)

Bardziej szczegółowo

LECZENIE HORMONEM WZROSTU NISKOROSŁYCH DZIECI URODZONYCH JAKO ZBYT MAŁE W PORÓWNANIU DO CZASU TRWANIA CIĄŻY (SGA lub IUGR) (ICD-10 R 62.

LECZENIE HORMONEM WZROSTU NISKOROSŁYCH DZIECI URODZONYCH JAKO ZBYT MAŁE W PORÓWNANIU DO CZASU TRWANIA CIĄŻY (SGA lub IUGR) (ICD-10 R 62. Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia 701 Poz. 9 Załącznik B.64. LECZENIE HORMONEM WZROSTU NISKOROSŁYCH DZIECI URODZONYCH JAKO ZBYT MAŁE W PORÓWNANIU DO CZASU TRWANIA CIĄŻY (SGA lub IUGR) (ICD-10 R 62.9)

Bardziej szczegółowo

Efektywna kontrola chorych po leczeniu nowotworów jąder

Efektywna kontrola chorych po leczeniu nowotworów jąder Efektywna kontrola chorych po leczeniu nowotworów jąder Marzena Wełnicka-Jaśkiewicz Klinika Onkologii i Radioterapii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego Efektywna kontrola ścisła obserwacja po leczeniu

Bardziej szczegółowo

Żywienie dojelitowe powikłania. Piotr Hevelke Klinika Gastroenterologii Onkologicznej Centrum Onkologii -Instytut

Żywienie dojelitowe powikłania. Piotr Hevelke Klinika Gastroenterologii Onkologicznej Centrum Onkologii -Instytut Żywienie dojelitowe powikłania Piotr Hevelke Klinika Gastroenterologii Onkologicznej Centrum Onkologii -Instytut Powikłania żywienia dojelitowego Powikłania linii żywieniowej występujące w czasie zakładania

Bardziej szczegółowo

WSKAZANIA DO LECZENIA CHIRURGICZNEGO W CHOROBACH ZAPALNYCH JELIT. Zuzanna Kaszycka Klinika Chirurgii Gastroenterologicznej i Transplantologii

WSKAZANIA DO LECZENIA CHIRURGICZNEGO W CHOROBACH ZAPALNYCH JELIT. Zuzanna Kaszycka Klinika Chirurgii Gastroenterologicznej i Transplantologii WSKAZANIA DO LECZENIA CHIRURGICZNEGO W CHOROBACH ZAPALNYCH JELIT Zuzanna Kaszycka Klinika Chirurgii Gastroenterologicznej i Transplantologii Choroba Crohna Zapalenie przewodu pokarmowego w chorobie Crohna

Bardziej szczegółowo

Informacje dla pacjenta i fachowych pracowników ochrony zdrowia zaangażowanych w opiekę medyczną lub leczenie

Informacje dla pacjenta i fachowych pracowników ochrony zdrowia zaangażowanych w opiekę medyczną lub leczenie brygatynib Informacje dla pacjenta i fachowych pracowników ochrony zdrowia zaangażowanych w opiekę medyczną lub leczenie Imię i nazwisko pacjenta: Dane lekarza (który przepisał lek Alunbrig ): Numer telefonu

Bardziej szczegółowo

SYLABUS. Część A - Opis przedmiotu kształcenia.

SYLABUS. Część A - Opis przedmiotu kształcenia. SYLABUS Nazwa modułu/przedmiotu : Wydział: Kierunek studiów: Specjalności: Poziom studiów: Część A - Opis przedmiotu kształcenia. Gastroenterologia Kod modułu LK.3.E.010 I Wydział Lekarski z Oddziałem

Bardziej szczegółowo

Aneks I. Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu

Aneks I. Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu Aneks I Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu 1 Wnioski naukowe Uwzględniając raport oceniający komitetu PRAC w sprawie okresowych raportów o bezpieczeństwie

Bardziej szczegółowo

Przykłady opóźnień w rozpoznaniu chorób nowotworowych u dzieci i młodzieży Analiza przyczyn i konsekwencji

Przykłady opóźnień w rozpoznaniu chorób nowotworowych u dzieci i młodzieży Analiza przyczyn i konsekwencji PROGRAM POPRAWY WCZESNEGO WYKRYWANIA I DIAGNOZOWANIA NOWOTWORÓW U DZIECI W PIĘCIU WOJEWÓDZTWACH POLSKI Przykłady opóźnień w rozpoznaniu chorób nowotworowych u dzieci i młodzieży Analiza przyczyn i konsekwencji

Bardziej szczegółowo

Skopia GOPP (górny odcinek przewodu pokarmowego GOPP)

Skopia GOPP (górny odcinek przewodu pokarmowego GOPP) Kontrastowe badania radiologiczne 1. Skopia przełyku ( ze zdjęciami) 2. Skopia żołądka i dwunastnicy 3. Pasaż przewodu pokarmowego 4. Wlew doodbytniczy 5. Urografia dożylna ( z niejonowym środkiem kontrastowym)

Bardziej szczegółowo