Struktury rynku Plan prezentacji
|
|
- Krystyna Piątkowska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Struktury rynku Plan prezentacji 1. Rynek i struktura rynku 2. Wskaźniki koncentracji 3. Konkurencja doskonała 4. Konkurencja monopolistyczna 5. Bariery wejścia 6. Oligopol (Model Cournota, Oligopol współpraca) 7. Monopol (siła monopolu, monopol prywatny, róŝnicowanie cen) 2
2 Rynek Rynek - to mechanizm koordynujący zachowania nabywców i sprzedawców, uczestniczących w procesie wymiany dóbr i usług. Wolny rynek umoŝliwia ustalanie się cen wyłącznie w wyniku gry podaŝy i popytu. Rynek, na którym występuje kontrola cen przez państwo, nie jest rynkiem wolnym. 3 Konkurencja na rynku Konkurencja to podstawowy mechanizm gospodarki rynkowej. Producenci i handlowcy konkurują między sobą o klientów, konsumenci o towary, przedsiębiorcy o moŝliwość obniŝenia kosztów i poprawy jakości produkcji, a pracownicy o miejsca pracy. Kiedy mechanizm konkurencji działa sprawnie reguluje w pełni wymianę towarów i usług. Konkurencja prowadzi zatem do osiągnięcia równowagi w gospodarce. 4
3 Co to jest struktura rynku? Struktura rynku to określona konfiguracja sprzedawców i nabywców oraz odpowiadające jej prawa zachowań. RozróŜniamy następujące struktury rynku: Konkurencja doskonała Konkurencja niedoskonała: Konkurencja monopolistyczna Oligopol Monopol 5 Charakterystyka Rodzaj rynku KONKURENCJA DOSKONAŁA KONKURENCJA NIEDOSKONAŁA Konkurencja monopolistyczna Oligopol Monopol Liczba przedsiębiorstw Wiele Wiele Kilka Jedno Produkt Jednorodny ZróŜnicowany Standardowy Unikatowy Wpływ na cenę Brak Ograniczony Średni Znaczny Bariery wejścia Brak Brak Występują Bardzo silne Przykład Stragan z owocami Sklep na rogu ulicy Samochody Poczta 6
4 Struktura rynku 7 Wskaźniki koncentracji rynku Współczynnik koncentracji (CR, WK) Indeks Herfindahla-Hirschmana (HHI) Indeks Lernera (IL) 8
5 Współczynnik koncentracji (CR) Przedstawia odsetek sprzedaŝy kilku największych przedsiębiorstw działających na rynku CR(N). CR(N) moŝna przedstawić jako: CR( N) = N i= 1 x i gdzie x oznacza procentowy udział przedsiębiorstwa w produkcji lub sprzedaŝy na rynku, a N to liczba przedsiębiorstw. 9 Współczynnik koncentracji (CR) Współczynnik koncentracji CR: CR(1) > 90 efektywny monopol koncentracja produkcji jednej firmy ponad 90%, CR(4) > 60 ścisły oligopol, 40 CR(4) 60 luźny oligopol, CR(4) < 40 rynek konkurencyjny. 10
6 Współczynnik koncentracji (CR) [%] Produkcja energii elektrycznej Liczba podmiotów 11 Wskaźniki koncentracji 12
7 Indeks Herfindahla-Hirschmana (HHI) Jest sumą kwadratów procentowych udziałów w rynku wszystkich N firm: HHI = N i= 1 2 x i gdzie x oznacza procentowy udział przedsiębiorstwa HHI przyjmuje wartości z przedziału od dla czystego monopolu (jego udział w rynku wynosi 100%) do 0 dla rynku z nieskończenie wieloma bardzo małymi przedsiębiorstwami (ich udziały w rynku dąŝą do zera). 13 Indeks Herfindahla-Hirschmana (HHI) Wskaźnik HHI - właściwości: uwzględnia on udziały wszystkich firm w rynku, im bardziej nierównomierny jest podział rynku między poszczególne przedsiębiorstwa, tym większa jest wartość wskaźnika, im więcej podmiotów działa na rynku, tym mniejsza jest wartość wskaźnika. 14
8 Indeks Herfindahla-Hirschmana (HHI) Nie ma zgody co do wielkości granicznej tego wskaźnika. MoŜna podać róŝne przykłady granicznych wielkości: poziom 1000 zalecany przez Departament Sprawiedliwości (DOJ), poziom 1800 rekomendowany przez Federalną Komisje Regulacji Energii (FERC), poziom 2000 zalecany przez Australijski Komitet Konkurencji i Konsumenta (ACCC). 15 Indeks Lernera (IL) Wzór do wyznaczenia tego indeksu ma postać: IL = P( q) MC( q) P( q) = 1 ε Zawiera się w przedziale (0, 1) Rynku doskonale konkurencyjnego IL = 0 ( P(q) MC(q)=0, gdyŝ P=MC(q)) Monopol - indeks IL jest bliski jedności. 16
9 Zysk czy strata? 17 Konkurencja doskonała Konkurencja doskonała (nazywana takŝe wolną konkurencją) jest modelem teoretycznym opisującym jedną z form konkurencji na rynku. Cechą charakterystyczną konkurencji doskonałej jest przekonanie zarówno kupujących jak i sprzedających, Ŝe ich indywidualne decyzje nie mają wpływu na cenę rynkową. Rynek, na którym panuje konkurencja doskonała zapewnia optymalny przodział zasobów. 18
10 Konkurencja doskonała ZałoŜenia: DuŜa liczba sprzedających i kupujących - kaŝdy podmiot ma bardzo mały udział w globalnym popycie lub globalnej podaŝy, a pojedyncze decyzje nie mają wpływu na cenę; Jednorodność produktu - produkty poszczególnych producentów są identyczne, nabywcom jest wszystko jedno od kogo kupią produkt; Doskonała informacja rynkowa - zarówno kupujący jak i sprzedający posiadają pełną informację o produkcie i jego cenie; Swoboda wejścia i wyjścia do branŝy - producenci zwiększają lub zmniejszają podaŝ w zaleŝności od popytu. 19 Konkurencja doskonała Dodatkowe załoŝenia: Brak interwencji państwa - wyłącznie mechanizm rynkowy ma wpływ na relacje między kupującymi a sprzedającymi, w tym na cenę; Zerowe koszty transakcji - podmioty nie ponoszą dodatkowych kosztów związanych z zawarciem umowy kupna sprzedaŝy, jak np. uprzednie rozeznanie rynku; Produkt posiada bliskie substytuty - nabywcy mogą łatwo zastąpić produkt innym, gdyby jego podaŝ była niewystarczająca. 20
11 Konkurencja doskonała 21 Konkurencja doskonała 22
12 Konkurencja doskonała Przedsiębiorstwo na rynku konkurencji doskonałej nie ma praktycznie Ŝadnego wpływu na cenę produktu. MoŜe sprzedać w kaŝdej chwili dowolną ilość produktu po danej cenie rynkowej. Przykład: targowisko z duŝą ilością producentów sprzedających ziemniaki (idealnie jednorodny produkt) 23 Konkurencja doskonała PodaŜ przedsiębiorstwa w krótkim i długim okresie 24
13 Konkurencja monopolistyczna Konkurencja monopolistyczna to rynek, na którym działa wielu producentów i konsumentów, nie ma barier wejścia, a produkt jest niejednorodny. Konkurencja monopolistyczna stanowi mieszankę konkurencji doskonałej i monopolu. Przedsiębiorstwa mają nadwyŝkę zdolności produkcyjnych (jak w konkurencji doskonałej) z drugiej strony maja siłę monopolistyczną ze względu na szczególne cechy swojego produktu, czy usługi. 25 Konkurencja monopolistyczna ZałoŜenia: DuŜa liczba producentów i konsumentów - ograniczona lecz stosunkowo duŝa liczba producentów i konsumentów, Produkt jest niejednorodny produkty są bliskimi substytutami, dostawcy próbują się odróŝniać i wytwarzają zróŝnicowane (choć podobne) produkty, Brak barier wejścia na rynek - jednak wejście na rynek moŝe być utrudnione. 26
14 Konkurencja monopolistyczna Dostawcy kontrolują podaŝ swojego specyficznego produktu, toteŝ mają ograniczony wpływ na cenę. Krzywe popytu są wysoce elastyczne, więc zmiana rozmiarów produkcji ma wpływ na poziom ceny. Doskonała informacja rynkowa - zarówno kupujący jak i sprzedający posiadają pełną informację o produkcie i jego cenie. W długim okresie liczba producentów w gałęzi wzrasta, poniewaŝ nie ma barier wejścia a firmy nie osiągają zysków nadzwyczajnych. 27 Konkurencja monopolistyczna 28
15 Konkurencja monopolistyczna Równowaga długookresowa w punkcie styczności: Przedsiębiorstwo nie produkuje przy minimalnych kosztach przeciętnych (MES), ma nadwyŝkę moŝliwości produkcyjnych; Przedsiębiorstwo zachowuje pewna siłę monopolistyczną, ze względu na szczególne cechy swojego produktu (cena przewyŝsza koszty krańcowe por. indeks Lernera). 29 Konkurencja monopolistyczna Powszechnie występująca forma rynku, wyróŝniona ze względu na moŝliwość kształtowania ceny przy jednoczesnej duŝej liczbie podmiotów na rynku i gdzie producenci próbują odróŝniać się od swoich konkurentów. Przykład: rynek usług fryzjerskich w duŝym mieście, sklepy spoŝywcze, pizzerie, restauracje. 30
16 Konkurencja monopolistyczna W konkurencji monopolistycznej mamy do czynienia z konkurencją niecenową, która jest sposobem na zachowanie zysków nadzwyczajnych przedsiębiorstw. Celem jest zmniejszenie liczby substytutów własnego wyrobu i zachowanie siły monopolistycznej. KaŜdy produkt ma określone cechy, których nie ma inny. Producent ma ograniczoną kontrolę nad ceną. 31 Konkurencja monopolistyczna Konkurencja odbywa się głównie na poziomie: reklamy i promocji, przez doskonalenie wyrobów, róŝnicowanie wyglądu, sprawność obsługi i napraw. Celem reklamy jest doprowadzenie do powstania lojalności nabywców. Rola reklamy jest dwojaka: 1. informacyjna, 2. róŝnicowanie produktu. 32
17 Charakterystyka Rodzaj rynku KONKURENCJA DOSKONAŁA KONKURENCJA NIEDOSKONAŁA Konkurencja monopolistyczna Oligopol Monopol Liczba przedsiębiorstw Wiele Wiele Kilka Jedno Produkt Jednorodny ZróŜnicowany Standardowy Unikatowy Wpływ na cenę Brak Ograniczony Średni Znaczny Bariery wejścia Brak Brak Występują Bardzo silne Przykład Stragan z owocami Sklep na rogu ulicy Samochody Poczta 33 Oligopol Oligopol to forma pośrednia między konkurencją monopolistyczną a monopolem. Przedsiębiorstwa mają znaczny wpływ na podaŝ gałęzi, a zatem i na cenę rynkową. Dominującą cechą tego rynku jest współzaleŝność. 34
18 Oligopol ZałoŜenia: Kilkoro sprzedających, Produkt jest jednorodny lub zróŝnicowany, Istnieją bariery wejścia na rynek, WspółzaleŜność sprzedających, Sprzedający ustalają ceny, Niedoskonała informacja rynkowa - sprzedający nie posiadają pełnej informacji o produktach konkurencji. 35 Oligopol Charakterystyczną cechą dla oligopolu jest brak konkurencji cenowej miedzy uczestnikami tego rynku. Rywalizacja przedsiębiorstw odbywa się na innych płaszczyznach (obniŝka kosztów, zróŝnicowanie produktu, jakość, reklama, usługi dodatkowe, itp.). Zachowania uczestników oligopolu próbuje się tłumaczyć przy uŝyciu teorii gier. 36
19 Oligopol Porozumienia przedsiębiorstw zyski nadzwyczajne. Porozumienia nie są stabilne. Dylemat więźnia przykłady Kooperacja bardziej opłaca się od walki. Co zapewnia trwałość porozumienia oligopolistów? Jedna partia a gra wieloetapowa Wiarygodność gróźb (Arabia Saudyjska, Sycylia) 37 Oligopol 38
20 Oligopol 39 Oligopol - modele Model Sweezy ego model złamanej krzywej popytu 40
21 Oligopol - modele Modele oligopolu: Model Cournota Model Bertranda Model Chamberlina Model Sweezy ego Model Stackelberga 41 Oligopol Na rynku zostało jedynie kilka firm, a swoboda wejścia nowych konkurentów na rynek została ograniczona. Produkty są niezróŝnicowane lub róŝnią się między sobą jedynie w niewielkim stopniu, za to producenci mają duŝy wpływ na cenę. Reakcja konsumentów na cenę jest stosunkowo nieelastyczna. Przykład: rynek cukrowni, telefonii komórkowych, dealerów samochodów 42
22 Oligopol Duopol - Szczególny przypadek oligopolu przedstawiający rynek, na którym działają jedynie dwaj producenci oferujący ten sam produkt. ZaleŜność między dwoma firmami oparta jest na mechanizmach dotyczących wielkości produkcji lub wyznaczeniu poziomu cen sprzedaŝy. W zrozumieniu powyŝszego problemu pomoŝe analiza modelu Cournota. 43 Model A. Cournota Podstawowe załoŝenia: KaŜda z firm traktuje wielkość produkcji konkurenta jako daną. Przedsiębiorstwa mają te same koszty krańcowe. Produkują jednakowe dobra i stosują tę samą cenę. 44
23 Model A. Cournota Dana jest funkcja popytu D= 90 P Gdy przychód marginalny jest równy zero MR = 0, to wielkość produkcji odpowiada połowie popytu rynkowego dla ceny równej zero, ½ Q 0 dla P= 0 Całkowita produkcja rynkowa firmy 1 i 2 Q= Q 1 + Q 2 = 90- P 45 Model A. Cournota Firma 1 wyznaczyła wielkość produkcji na poziomie Q 1. Popyt na produkty Firmy 2 wynosi: Q 2 = (90- Q 1 )- P Uwzględniając popyt Q 2 Firma 2 wyznaczyła wielkość produkcji maksymalizując zysk: 90 Q1 Q = 2 2 PowyŜsza zaleŝność jest funkcją reakcji firmy 2 na decyzje o wielkości produkcji jaką podjęła firma 1. 46
24 Model A. Cournota Funkcje reakcji firm 1 i 2 Firma 2 90 Reakcja firmy 1 Reakcja firmy 2 Równowaga Cournota Firma 1 47 Model A. Cournota Równowaga Cournota- Punkt przecięcia funkcji reakcji firm 1 i 2 na poczynania konkurentów. Jest równieŝ punktem, w którym Ŝadnemu z przedsiębiorstw nie opłaca się zmieniać osiągniętej produkcji. 48
25 Oligopol - współpraca Oligopoliści stają przed dylematem czy przyjąć strategię współdziałania, porozumieć się i realizować wspólne cele, czy walczyć z konkurencją o zagarnięcie jak największej części rynku tylko dla siebie. Formy współpracy w oligopolu: fuzja przedsiębiorstw działających na tym samym lub innym rynku, porozumienie kartelowe (legalne i jawne), zmowa (nielegalna i tajna), przywództwo cenowe. 49 Oligopol - współpraca Syndykat forma zjednoczenia monopolistycznego ograniczająca samodzielność handlową naleŝących do niego firm, ale pozostawiająca ich samodzielność prawną i wytwórczą. Trust najwyŝsza forma zjednoczenia monopolistycznego. Powstała z połączenia firm pod wspólnym zarządem i radą nadzorczą. Firmy tracą całkowicie swą samodzielność pod względem handlowym, wytwórczym i prawnym. Natomiast właściciele firm stają się udziałowcami trustu. Koncern zjednoczenie wielkich firm, róŝnych gałęzi przemysłu, firm handlowych i banków. 50
26 Oligopol - współpraca W przypadku zawarcia efektywnego porozumienia (kartelu) oligopol zachowuje się podobnie jak wielozakładowy monopol stara się maksymalizować łączny zysk całej grupy. Kartel to grupa przedsiębiorstw, które zmówiły się w celu: kontrolowania ceny, kontrolowania wielkości podaŝy, zapewnienia sobie zysku monopolowego. OPEC [Organizacja Krajów Eksporterów Ropy Naftowej] 51 Oligopol - współpraca Zmowa to tajne porozumienie między przedsiębiorstwami, które ma na celu uniknięcie wzajemnej konkurencji. MoŜe dotyczyć m. in.: ustalania cen, wielkości produkcji i sprzedaŝy, podziału rynków zbytu i zaopatrzenia, wspólnej akcji tworzenia barier wejścia dla nowych konkurentów rzeczywistych bądź potencjalnych. 4,5 mln zł PKN Orlen i 1 mln zł Grupa Lotos kary nałoŝone przez UOKiK za zmowę, by wspólnie wycofac ze sprzedaŝy benzynę U
27 Oligopol - współpraca Przywództwo cenowe występuje, gdy jedno z przedsiębiorstw działających w branŝy dominuje nad innymi i pozostałe firmy naśladują jego decyzje cenowe. Producent moŝe osiągnąć przywództwo gdy ma najniŝsze koszty produkcji. gdy ma największą wielkość produkcji. Konkurencja będzie musiała się dopasować albo wypadnie z rynku. 53 Bariery wejścia na rynek Bariery wejścia to czynniki ograniczające podjęcie działalności gospodarczej oraz konkurencję na danym rynku. Podział na trzy grupy (w zaleŝności od ich pochodzenia): 1. Prawne 2. Strukturalne 3. Strategiczne 54
28 Bariery wejścia na rynek Naturalne bariery wejścia powstają samoistnie, mogą wynikać z korzyści skali lub z absolutnej przewagi kosztownej juŝ istniejących przedsiębiorstw. Sztuczne bariery wejścia powstają w zaciszu gabinetów; są wynikiem wiąŝących zobowiązań samoograniczających, podejmowanych aby stawić opór ewentualnym nowym konkurentom. 55 Bariery wejścia na rynek Źródła barier: osiąganie korzyści skali, zróŝnicowanie produktów, potrzeby kapitałowe, koszty zmiany dostawców, dostęp do kanałów dystrybucji, gorsza pozycja kosztowa, bariery prawne polityka Państwa, 56
29 Bariery wejścia na rynek Źródła barier: lojalność konsumenta, integracja pionowa lub pozioma, posiadanie rzadkich zasobów lub specjalistycznego know-how, brak doświadczenia i umiejętności, brak komponentów, surowców, koncentracja na wybranym segmencie rynku. 57 Monopol Monopol - to przypadek, kiedy na rynku pozostał jeden producent. Nie ma on Ŝadnych konkurentów. Bariery wejścia na rynek nowych konkurentów są tak silne, Ŝe praktycznie niemoŝliwe jest pojawienie się nowych producentów. Firma - monopolista moŝe swobodnie kształtować poziom cen, poniewaŝ jest na rynku jedynym podmiotem oferującym dany towar czy usługę. 58
30 Monopol ZałoŜenia: Jeden sprzedający jeden podmiot ma wyłączność produkcji i zbytu na danym rynku, (jeden kupujący monopson); Monopolista jest dawcą ceny ustala on ceny jednocześnie zmniejszając produkcję; Jednorodność produktu - produkt jest szczególny, unikalny; Bariery wejścia i wyjścia z branŝy są bardzo silne. Czasem wejście jest niemoŝliwe; Monopolista ma doskonałą informację o rynku. 59 Monopol Krzywa utargu krańcowego monopolisty MR leŝy tym niŝej pod krzywą popytu im mniej elastyczny jest popyt i im większa jest dotychczasowa produkcja. TR=P Q MR=TR (Q) =>indeks Lernera (im mniej elastyczny popyt tym mocniejsza pozycja monopolisty, bo większa jest róŝnica między ceną i kosztem marginalnym). 60
31 Monopol 61 Monopol Poczta Polska, Polskie Koleje Państwowe, Telekomunikacja Polska (telefonia i Internet), Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo, Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej, MPK, Energia elektryczna, Microsoft 62
32 Monopol Monopol a gałąź wolnokonkurencyjna Monopol wielozakładowy Monopol produkuje mniej i sprzedaje droŝej niŝ gałąź wonokonkurencyjna. 63 Monopol Monopol a gałąź wolnokonkurencyjna Monopol jednozakładowy czyli naturalny 64
33 Monopol monopol państwowy Państwo przy pomocy prawa pozwala świadczyć określone usługi i sprzedawać towary tylko jednemu podmiotowi, monopol wymuszony jeden z producentów osiąga taka pozycję na rynku, Ŝe pozostali producenci bankrutują, monopol naturalny wynika z natury danego towaru, gdy ze względów technicznych konkurencja jest niemoŝliwa. 65 Monopol Monopol państwowy - chroniony prawem Regulacje prawne wydawane przez Państwo ustalają bariery wejścia na rynek innych, przedsiębiorstw konkurencyjnych. Obywatele są zmuszani przez Państwo do korzystania z produktów monopolistów. Dzięki temu zabiegowi Państwo zapewnia sobie przychody do budŝetu. Poprzez utrzymywanie monopolu przez Państwo, społeczeństwo jest naraŝone na przymusowe korzystanie z usług i produktów niŝszej jakości przy zachowaniu skrajnie wysokich cen. 66
34 Monopol Czy monopol jest potrzebny? Jest to zabezpieczenie społeczeństwa przed omijaniem sprawiedliwości np. sądownictwo, więziennictwo, Państwo chce uchronić rodzimy rynek przez wpływami zagranicznych przedsiębiorców oferujących ten sam towar tylko po niŝszej cenie i o wyŝszej jakości, Państwo chce zachować pełną kontrolę nad daną gałęzią przemysłu w ten sposób kontrolować ceny oraz jakość usług/produktów 67 Monopol Monopol prywatny jedyny właściciel np. strategicznego zasobu, prawo wyłączności na sprzedaŝ danego produktu, opanowana produkcja na wielką skalę, która powoduje, ze inni nie umieszczą się na rynku, nadzwyczaj duŝe zasoby finansowe, potrzebne do uruchomienia produkcji, jedyny właściciel patentu, jedyny posiadający prawo do znaku firmowego. 68
35 RóŜnicowanie cen RóŜnicowanie cen występuje wtedy, gdy producent sprzedaje swój wyrób róŝnym nabywcom po róŝnych cenach. RóŜnicowanie cen I stopnia róŝnicowanie doskonałe II stopnia róŝnicowanie ilościowe III stopnia 69 RóŜnicowanie cen 70
36 RóŜnicowanie cen ZałoŜenia: Producent zawiera transakcje odrębnie z kaŝdym kupującym; najczęściej podzielenie rynku na odmienne segmenty (oddzielenie jednej grupy odbiorców od drugiej); Kupujący muszą róŝnić się między sobą pod względem skłonności do zapłacenia określonej ceny; nabywcy muszą dzielić się na grupy o róŝnej elastyczności popytu, wywołanej preferencjami, dochodami i róŝnym dostępem do substytutów; Nabywcy, którzy zakupili towar nie mogą go odsprzedać. 71 RóŜnicowanie cen RóŜnicowanie cen I stopnia - kupujący płacą róŝne ceny za kolejne jednostki towaru. Monopolista zna maksymalną sumę, którą kaŝdy nabywca zapłaci za kaŝdą ilość dobra. DąŜąc do maksymalizacji zysku, ustala dla kaŝdego najwyŝszą cenę, jaką jest on skłonny zapłacić. Przykład: opłata za instalację kolejnego gniazdka internetowego. 72
37 RóŜnicowanie cen P MC Pe D=d=MR 0 Qe Q 73 RóŜnicowanie cen RóŜnicowanie cen II stopnia - nabywcy płacą róŝne ceny w zaleŝności od wielkości konsumpcji a w określonych przedziałach ceny są stałe. Przykład: sprzedaŝ hurtowa, uŝycie produktów czy korzystanie z usług w róŝnym czasie (np. taryfy dzienne i nocne), opłaty za połączenia telefonicznie, które róŝnicuje się ze względu na długość rozmowy i porę połączenia. 74
38 RóŜnicowanie cen P P1 MC P2 P3 D 0 q1 q2 q3 Q 75 RóŜnicowanie cen RóŜnicowanie cen III stopnia - dla kaŝdej grupy nabywców ustalana jest odrębna cena. KaŜda z nich ma swoją krzywą popytu o róŝnej elastyczności. Przykłady: ulgowe bilety do kina, na autobus, droŝsze bilety na dyskoteki dla studentów niŝ dla studentek, bilety lotnicze klasa biznes. 76
39 RóŜnicowanie cen P Segment I Segment II P1 P2 MC D2 MR1 MR2 D1 Q1 Q2 77 Charakterystyka Rodzaj rynku KONKURENCJA DOSKONAŁA KONKURENCJA NIEDOSKONAŁA Konkurencja monopolistyczna Oligopol Monopol Liczba przedsiębiorstw Wiele Wiele Kilka Jedno Produkt Jednorodny ZróŜnicowany Standardowy Unikatowy Wpływ na cenę Brak Ograniczony Średni Znaczny Bariery wejścia Brak Brak Występują Bardzo silne Przykład Stragan z owocami Sklep na rogu ulicy Samochody Poczta 78
Konkurencja doskonała
Struktury rynku Konkurencja doskonała Konkurencja doskonała (nazywana także wolną konkurencją) jest modelem teoretycznym opisującym jedną z form konkurencji na rynku. Cechą charakterystyczną konkurencji
Bardziej szczegółowoMODEL KONKURENCJI DOSKONAŁEJ.
Wykład 4 Konkurencja doskonała i monopol 1 MODEL KONKURENCJI DOSKONAŁEJ. EFEKTYWNOŚĆ RYNKU. MONOPOL CZYSTY. KONKURENCJA MONOPOLISTYCZNA. 1. MODEL KONKURENCJI DOSKONAŁEJ W modelu konkurencji doskonałej
Bardziej szczegółowoAdam Narkiewicz. Ćwiczenia dziewiąte, dziesiąte i jedenaste: Konkurencja doskonała, konkurencja monopolistyczna, oligopol, monopol
Adam Narkiewicz Ćwiczenia dziewiąte, dziesiąte i jedenaste: doskonała, konkurencja monopolistyczna, oligopol, monopol Rynek doskonale konkurencyjny to taki rynek, na którym zarówno sprzedający jak i kupujące
Bardziej szczegółowoKONKURENCJA DOSKONAŁA
KONKURENCJA DOSKONAŁA Bez względu na rodzaj konkurencji, w jakiej uczestniczy firma, jej celem gospodarowania jest maksymalizacja zysku (minimalizacja straty) w krótkim okresie i maksymalizacja wartości
Bardziej szczegółowoMikroekonomia - Lista 11. Przygotować do zajęć: konkurencja doskonała, konkurencja monopolistyczna, oligopol, monopol pełny, duopol
Mikroekonomia - Lista 11 Przygotować do zajęć: konkurencja doskonała, konkurencja monopolistyczna, oligopol, monopol pełny, duopol Konkurencja doskonała 1. Model konkurencji doskonałej opiera się na następujących
Bardziej szczegółowoRyszard Rapacki, Piotr Maszczyk, Mariusz Próchniak
Struktury rynku a optymalne decyzje w przedsiębiorstwie Ryszard Rapacki, Piotr Maszczyk, Mariusz Próchniak Program MBA-SGH VI edycja PORÓWNANIE STRUKTUR RYNKU Cecha Struktura rynku Konkurencja doskonała
Bardziej szczegółowoMONOPOL. dr Sylwia Machowska - Okrój
MONOPOL dr Sylwia Machowska - Okrój MONOPOL PEŁNY (absolutny, czysty, doskonały) to forma rynku wykluczająca wszelką konkurencję produkcja zdominowana jest przez jedno przedsiębiorstwo, a wytwarzany produkt
Bardziej szczegółowoModuł V. Konkurencja monopolistyczna i oligopol
Moduł V. Konkurencja monopolistyczna i oligopol Spis treści: Wstęp... 2 1. Istota konkurencji monopolistycznej... 2 2. Równowaga przedsiębiorstwa w warunkach konkurencji monopolistycznej w okresie krótkim
Bardziej szczegółowoMODELE STRUKTUR RYNKOWYCH
MODELE STRUKTUR RYNKOWYCH ZADANIE. Mamy trzech konsumentów, którzy zastanawiają się nad nabyciem trzech rożnych programów komputerowych. Właściwości popytu konsumentów przedstawiono w następującej tabeli:
Bardziej szczegółowoLEKCJA 1. Konkurencja doskonała (w całej gospodarce nie jest możliwa, lecz na wybranych rynkach):
Uniwersytet Warszawski Mikroekonomia zaawansowana Studia zaoczne dr Olga Kiuila LEKCJA 1 MODELE RYNKOWE Konkurencja doskonała (w całej gospodarce nie jest możliwa, lecz na wybranych rynkach): - Typowa
Bardziej szczegółowoKonkurencja monopolistyczna
Konkurencja monopolistyczna Dr inż. Anna Kowalska-Pyzalska Prezentacja oparta na: http://www.swlearning.com/economics/mankiw/mankiw3e/powerpoint_micro.html Cechy: Wielu sprzedawców Zróżnicowane produkty
Bardziej szczegółowoKONKURENCJA DOSKONAŁA. dr Sylwia Machowska
KONKURENCJA DOSKONAŁA dr Sylwia Machowska Definicja Konkurencja doskonała jest modelem teoretycznym opisującym jedną z form konkurencji na rynku; cechą charakterystyczną konkurencji doskonałej w odróŝnieniu
Bardziej szczegółowoMikroekonomia II Semestr Letni 2014/2015 Ćwiczenia 4, 5 & 6. Technologia
Mikroekonomia II 050-792 Semestr Letni 204/205 Ćwiczenia 4, 5 & 6 Technologia. Izokwanta produkcji to krzywa obrazująca różne kombinacje nakładu czynników produkcji, które przynoszą taki sam zysk. P/F
Bardziej szczegółowoPRODUCENT (PRZEBSIĘBIORSTWO) państwowe lokalne indywidualne zbiorowe (spółki ) 3. Jak należy rozumieć prawo zmniejszającego się przychodu?
A) Pytania sprawdzające: 1. Kogo uważamy za producenta? PRODUCENT zorganizowany w formie przedsiębiorstwa. Powstał w drodze ewolucji. To podmiot sfery realnej. Aktywny uczestnik procesów rynkowych. Realizuje
Bardziej szczegółowoNegatywne skutki monopolu
Negatywne skutki monopolu Strata dobrobytu społecznego z tytułu: (1) mniejszej produkcji i wyższej ceny (2) kosztów poszukiwania renty, które ponoszą firmy w celu osiągnięcia monopolistycznej pozycji na
Bardziej szczegółowoEKONOMIA MENEDŻERSKA. Wykład 5 Oligopol. Strategie konkurencji a teoria gier. 1 OLIGOPOL. STRATEGIE KONKURENCJI A TEORIA GIER.
Wykład 5 Oligopol. Strategie konkurencji a teoria gier. 1 OLIGOPOL. STRATEGIE KONKURENCJI A TEORIA GIER. 1. OLIGOPOL Oligopol - rynek, na którym działa niewiele przedsiębiorstw (od do 10) Cecha charakterystyczna
Bardziej szczegółowoOligopol. dobra są homogeniczne Istnieją bariery wejścia na rynek (rynek zamknięty) konsumenci są cenobiorcami firmy posiadają siłę rynkową (P>MC)
Oligopol Jest to rynek, na którym niewielka liczba firm zachowuje się w sposób strategiczny i działają niezależnie od siebie, ale uwzględniają istnienie pozostałych firm. Na decyzję firmy wpływają decyzje
Bardziej szczegółowoZachowanie monopolistyczne - dyskryminacja cenowa
Zachowanie monopolistyczne - dyskryminacja cenowa Dotychczas analizowaliśmy monopolistę, który dyktował wspólną cenę dla wszystkich konsumentów Z dyskryminacją cenową mamy do czynienia wtedy, gdy różne
Bardziej szczegółowoEkonomia menedżerska. Struktury rynku. prof. Tomasz Bernat Katedra Mikroekonomii
Ekonomia menedżerska Struktury rynku prof. Tomasz Bernat Katedra Mikroekonomii Struktura wykładu 2 1. Struktura rynku definicja 2. Podział struktur rynkowych 3. Determinanty podziału i opisu 4. Decyzje
Bardziej szczegółowo2010 W. W. Norton & Company, Inc. Monopol
2010 W. W. Norton & Company, Inc. Monopol Monopol Jeden sprzedawca. Krzywa popytu jaką napotyka monopolista (opadająca) to krzywa popytu rynkowego. Monopolista może zmienić cenę rynkową produktu dostosowując
Bardziej szczegółowo5. Utarg krańcowy (MR) można zapisać jako: A)
1. Na rynku pewnego dobra działają dwie firmy, które zachowują się zgodnie z modelem Stackelberga. Firmy ponoszą stałe koszty krańcowe równe 24. Odwrócona linia popytu na tym rynku ma postać: P = 480-0.5Q.
Bardziej szczegółowo1) Granica możliwości produkcyjnych Krzywa transformacji jest to zbiór punktów reprezentujących różne kombinacje ilościowe dwóch produktów, które gospodarka narodowa może wytworzyć w danym okresie przy
Bardziej szczegółowoSTRUKTURY RYNKU I ICH REGULACJE. Wykład 2: Monopol. Wrocław
STRUKTURY RYNKU I ICH REGULACJE Wykład 2: Monopol Prowadzący zajęcia: dr inŝ. Edyta Ropuszyńska Surma Politechnika Wrocławska Wydział Informatyki i Zarządzania Instytut Organizacji i Zarządzania E-mail:
Bardziej szczegółowoCzynniki konkurencyjności współczesnych gospodarek a regulacje państwa. Opracowała: dr inż. Magdalena Węglarz
Czynniki konkurencyjności współczesnych gospodarek a regulacje państwa Opracowała: dr inż. Magdalena Węglarz Konkurencyjność Konkurencja gospodarki Czynniki konkurencyjności Mierniki pozycji konkurencyjnej
Bardziej szczegółowo4. Utarg krańcowy (MR) można zapisać jako: A)
1. Rozważmy rynek doskonale konkurencyjny w długim okresie. Funkcja kosztu całkowitego pojedynczej firmy jest następująca: TC = 1296q 2 + 1369 dla q > 0 oraz TC = 0 dla q = 0. Wszystkie firmy są identyczne.
Bardziej szczegółowoSTRUKTURY RYNKU I ICH REGULACJE. Wykład 4: Oligopol. Wrocław
STRUKTURY RYNKU I ICH REGULACJE Wykład 4: Oligopol Prowadzący zajęcia: dr inŝ. Edyta Ropuszyńska Surma Politechnika Wrocławska Wydział Informatyki i Zarządzania Instytut Organizacji i Zarządzania E-mail:
Bardziej szczegółowoMIKROEKONOMIA Struktury rynku
MIKROEKONOMIA Struktury rynku Katedra Mikroekonomii Wydział Nauk Ekonomicznych i Zarządzania Slajd nr 2 3 Struktura wykładu 1. Struktura rynku definicja 2. Podział struktur rynkowych 3. Determinanty podziału
Bardziej szczegółowo12. Funkcja popytu jest liniowa. Poniższa tabela przedstawia cztery punkty na krzywej popytu:
1. Dla której z poniższych funkcji popytu elastyczność cenowa popytu jest równa -1 i jest stała na całej długości krzywej popytu? A) Q = -5 + 10 B) Q = 40-4 C) Q = 30000-1 D) Q = 2000-2 E) Q = 100-3 F)
Bardziej szczegółowo5. Jeśli funkcja popytu na bilety do kina ma postać: q = 122-7P, to całkowity utarg ze sprzedaży biletów jest maksymalny, gdy cena wynosi:
1. Na oligopolistycznym rynku istnieje 8 firm, które zachowują się zgodnie z modelem Cournota (jednoczesne ustalanie ilości). Wszystkie firmy ponoszą takie same koszty krańcowe, równe 12 zł od jednostki
Bardziej szczegółowo8. Jeśli funkcja popytu na bilety do kina ma postać: q = 356-3P, to całkowity utarg ze sprzedaży biletów jest maksymalny, gdy cena wynosi:
1. rzedsiębiorstwo posiada dwa zakłady. Funkcja popytu rynkowego dana jest równaniem: = 46080-4Q, gdzie Q - produkcja całego rynku. Funkcja kosztu całkowitego pierwszego i drugiego zakładu jest następująca:
Bardziej szczegółowoMonopol. Założenia. Skąd biorą się monopole? Jedna firma
Założenia Jedna firma Monopol Siłą rzeczy musi ona sama ustalić cenę Cena rynkowa zależy od ilości sprzedawanej przez firmę Produkt nie posiada substytuty Dużo kupujących (krzywa popytu opadająca) Istnieją
Bardziej szczegółowoTEST. [4] Grzyby w lesie to przykład: a. dobra prywatnego, b. wspólnych zasobów, c. monopolu naturalnego, d. dobra publicznego.
Przykładowe zadania na kolokwium: TEST [1] Zmniejszenie przeciętnych kosztów stałych zostanie spowodowane przez: a. wzrost wielkości produkcji, b. spadek wielkości produkcji, c. wzrost kosztów zmiennych,
Bardziej szczegółowoModele lokalizacyjne
Modele lokalizacyjne Model Hotelling a Konsumenci jednostajnie rozłożeni wzdłuż ulicy Firmy konkurują cenowo Jak powinny ulokować się firmy? N=1 N=2 N=3 Model Salop a Konsumenci jednostajnie rozłożeni
Bardziej szczegółowoMONOPOL. dr Krzysztof Kołodziejczyk
MONOPOL dr Krzysztof Kołodziejczyk https://flic.kr/p/fd2sei Agenda 1. Popyt 2. Równowaga monopolu 3. Cena monopolowa 4. Opłacalność produkcji 5. Podaż 6. Dyskryminacja cenowa Monopol słowa kluczowe cenodawca
Bardziej szczegółowoKonspekt 7. Strategie postępowania oligopolu - zastosowania teorii gier.
KRAJOWA SZKOŁA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ Ryszard Rapacki EKONOMIA MENEDŻERSKA Konspekt 7. Strategie postępowania oligopolu - zastosowania teorii gier. A. Cele zajęć. 1. Porównanie różnych struktur rynku
Bardziej szczegółowoKONKURENCJA DOSKONAŁA. dr Krzysztof Kołodziejczyk
KONKURENCJA DOSKONAŁA dr Krzysztof Kołodziejczyk Agenda 1. Popyt 2. Równowaga przedsiębiorstwa 3. Opłacalność (rentowność) produkcji 4. Podaż (powyżej poziomu zamknięcia) Konkurencja doskonała słowa kluczowe
Bardziej szczegółowoTEST. [2] Funkcja długookresowego kosztu przeciętnego przedsiębiorstwa
Przykładowe zadania na kolokwium: TEST [1] Zmniejszenie przeciętnych kosztów stałych zostanie spowodowane przez: a. wzrost wielkości produkcji, b. spadek wielkości produkcji, c. wzrost kosztów zmiennych,
Bardziej szczegółowo3. O czym mówi nam marginalna (krańcowa) produktywność:
Ʊ1. 诲眤诲眤眪 眪 Zbiór produkcyjny: a) to zbiór wszystkich nakładów czynników produkcji, b) wykazuje możliwe techniki wytwarzania, c) pokazuje techniczne możliwości, d) poprawne są odpowiedzi a, c, e) poprawne
Bardziej szczegółowoModele rynków. Niedoskonała Konkurencja. Doskonała Konkurencja. Niekooperujący. Kooperujący (Kartel, Zmowa) Model Cournota (konkurencja ilościowa)
Modele rynków Doskonała Konkurencja Niedoskonała Konkurencja Monopolistyczna Konkurencja Monopol Oligopol Niekooperujący Kooperujący (Kartel, Zmowa) Gra jednoczesna Gra sekwencyjna Gra powtarzalna Model
Bardziej szczegółowoEkonomia. Wykład dla studentów WPiA. Wykład 6: Struktury rynkowe i mechanizm konkurencji
Ekonomia Wykład dla studentów WPiA Wykład 6: Struktury rynkowe i mechanizm konkurencji Decyzje firmy o wielkości produkcji Firma podejmuje decyzje o wielkości produkcji na podstawie zderzenia kosztów i
Bardziej szczegółowoKonkurencja monopolistyczna. W tym rozdziale szukaj odpowiedzi na pytania:
17 Konkurencja monopolistyczna P R I N C I P L E S O F MICROECONOMICS F O U R T H E D I T I O N N. G R E G O R Y M A N K I W PowerPoint Slides by Ron Cronovich 2007 Thomson South-Western, all rights reserved
Bardziej szczegółowoDr inż. Anna Kowalska-Pyzalska Katedra Badań Operacyjnych, Finansów i Zastosowań Informatyki Wydział Informatyki i Zarządzania
Dr inż. Anna Kowalska-Pyzalska Katedra Badań Operacyjnych, Finansów i Zastosowań Informatyki Wydział Informatyki i Zarządzania konkurencja doskonała konkurencja monopolistyczna oligopol monopol Dlaczego
Bardziej szczegółowoSTRUKTURY RYNKU I ICH REGULACJE. Wykład 1 i 2: Rynek i struktury rynku. Konkurencja doskonała i konkurencja monopolistyczna
STRUKTURY RYNKU I ICH REGULACJE Wykład 1 i 2: Rynek i struktury rynku. Konkurencja doskonała i konkurencja monopolistyczna Prowadzący zajęcia: dr inŝ. Edyta Ropuszyńska Surma Politechnika Wrocławska Wydział
Bardziej szczegółowoTemat Rynek i funkcje rynku. Elementy rynku. Rynek. Popyt i podaż. Cena - pieniężny wyraz wartości. Popyt Podaż Cena
Temat i funkcje rynku 1. Rynkowa a administracyjna koordynacja działań gospodarczych 2. opyt, podaż, cena równowagi 3. Czynniki wpływające na rozmiary popytu 4. Czynniki wpływające na rozmiary podaży 5.
Bardziej szczegółowo6.4. Wieloczynnikowa funkcja podaży Podsumowanie RÓWNOWAGA RYNKOWA Równowaga rynkowa w ujęciu statycznym
Spis treœci Przedmowa do wydania ósmego... 11 Przedmowa do wydania siódmego... 12 Przedmowa do wydania szóstego... 14 1. UWAGI WSTĘPNE... 17 1.1. Przedmiot i cel ekonomii... 17 1.2. Ekonomia pozytywna
Bardziej szczegółowoUniwersytet Warszawski Mikroekonomia zaawansowana Studia zaoczne dr Olga Kiuila LEKCJA 7
LEKCJA 7 ZDOLNOŚCI PRODUKCYJNE Inwestując w kapitał trwały zwiększamy pojemność produkcyjną (czyli maksymalną wielkość produkcji) i tym samym możemy próbować wpływać na decyzje konkurencyjnych firm. W
Bardziej szczegółowo8. Rodzaje konkurencji
8. Rodzaje konkurencji Konkurencyjność dotyczy stopnia, w jakim pojedyncze firmy mają władzę nad rynkiem. Oznacza ona wpływ na cenę lub inne warunki według których sprzedawany jest produkt. Na jednym krańcu
Bardziej szczegółowoEkonomia menedżerska. Koszty funkcjonowania decyzje managerskie. Prof. Tomasz Bernat Katedra Mikroekonomii
Ekonomia menedżerska Koszty funkcjonowania decyzje managerskie Prof. Tomasz Bernat Katedra Mikroekonomii Kluczowe pojęcia: v Przychody, koszty i zysk przedsiębiorstwa v Koszty księgowe i ekonomiczne v
Bardziej szczegółowoEkonomia. Wykład dla studentów WPiA
Ekonomia Wykład dla studentów WPiA Wykład 7: Struktury niedoskonale konkurencyjne i ich skutki dla wielkości produkcji i poziomu cen. Konkurencja niedoskonała a oligopol. Teoria gier. Decyzje firmy o wielkości
Bardziej szczegółowoTemat Rynek i funkcje rynku
Temat Rynek i funkcje rynku 1. Rynkowa a administracyjna koordynacja działań gospodarczych 2. Popyt, podaż, cena równowagi 3. Czynniki wpływające na rozmiary popytu 4. Czynniki wpływające na rozmiary podaży
Bardziej szczegółowoMIKROEKO OMIA STRUKTURY RY KOWE. dr Jarosław Korpysa dr Jarosław Poteralski. Katedra Mikroekonomii W EiZ US http://mikro.univ.szczecin.
MIKROEKO OMIA STRUKTURY RY KOWE dr Jarosław Korpysa dr Jarosław Poteralski 1 STRUKTURY RY KOWE Brak jednoznacznej definicji w literaturze... Struktura rynkowa to pewien układ sił na konkretnym rynku, wynikający
Bardziej szczegółowoMonopol. Założenia. Skąd biorą się monopole? Jedna firma
Założenia Jedna firma Monopol Siłą rzeczy musi ona sama ustalić cenę Cena rynkowa zależy od ilości sprzedawanej przez firmę Produkt nie posiada substytuty Dużo kupujących (krzywa popytu opadająca) Istnieją
Bardziej szczegółowoWstęp. Monopol. W tym rozdziale szukaj odpowiedzi na pytania:
15 Monopol R I N C I L E S O F MICROECONOMICS F O U R T H E I T I O N N. G R E G O R Y M A N K I W oweroint Slides by Ron Cronovich 2007 Thomson South-Western, all rights reserved W tym rozdziale szukaj
Bardziej szczegółowoGospodarka rynkowa. Rynkowy mechanizm popytu i podaży. Agnieszka Stus
Gospodarka rynkowa. Rynkowy mechanizm popytu i podaży. Agnieszka Stus Zagadnienia Rynki elastyczne i zmonopolizowane. Funkcje popytu i podaży (położenie, przesunięcie). Równowaga rynkowa. Prawo popytu
Bardziej szczegółowoElementy Modelowania Matematycznego
Elementy Modelowania Matematycznego Wykład 12 Teoria gier II Spis treści Wstęp Oligopol, cła oraz zbrodnia i kara Strategie mieszane Analiza zachowań w warunkach dynamicznych Indukcja wsteczna Gry powtarzane
Bardziej szczegółowoMikroekonomia. Joanna Tyrowicz jtyrowicz@wne.uw.edu.pl http://www.wne.uw.edu.pl/~jtyrowicz
Mikroekonomia Joanna Tyrowicz jtyrowicz@wne.uw.edu.pl http://www.wne.uw.edu.pl/~jtyrowicz 17.10.2009r. Mikroekonomia WNE UW 1 Co to jest monopol? Wybór monopolisty Dlaczego nie lubimy monopoli? Dlaczego
Bardziej szczegółowoMikroekonomia II: Kolokwium, grupa II
Mikroekonomia II: Kolokwium, grupa II Prowadząca: Martyna Kobus 2012-06-11 Piszemy 90 minut. Sprawdzian jest za 70 punktów. Jest 10 pytań testowych, każde za 2 punkty (łącznie 20 punktów za test) i 3 zadania,
Bardziej szczegółowoPrzechwycić nadwyżkę konsumenta
Przechwycić nadwyżkę konsumenta Monopolista zna funkcję popytu rynku Dotychczas analizowaliśmy monopolistę, który dyktował wspólną cenę dla wszystkich konsumentów Jeśli ustala jednolitą cenę maksymalizującą
Bardziej szczegółowoModel Bertranda. np. dwóch graczy (firmy), ustalają ceny (strategie) p 1 i p 2 jednocześnie
Model Bertranda Firmy konkurują cenowo np. dwóch graczy (firmy), ustalają ceny (strategie) p 1 i p jednocześnie Jeśli produkt homogeniczny, konsumenci kupują tam gdzie taniej zawsze firmie o wyższej cenie
Bardziej szczegółowoANALIZA OTOCZENIA KONKURENCYJNEGO
ANALIZA OTOCZENIA KONKURENCYJNEGO KONKURENCJA zespół działań za pomocą których uczestnicy rynku, dążąc do realizacji swych interesów i osiągania zysków, przedstawiają nabywcom korzystniejsze od innych
Bardziej szczegółowoMonopol statyczny. Problem monopolisty: Π(q) = p(q)q c(q)
Monopol Jest jedna firma Sama ustala cenę powyżej kosztu krańcowego Zyski nadzwyczajne (największe osiągalne) Stoi przed podobnymi ograniczeniami co firmy doskonale konkurencyjne: -Ograniczenia technologiczne
Bardziej szczegółowoI. Podstawowe pojęcia ekonomiczne. /6 godzin /
PROPOZYCJA ROZKŁADU MATERIAŁU NAUCZANIA PRZEDMIOTU PODSTAWY EKONOMII dla zawodu: technik ekonomista-23,02,/mf/1991.08.09 liceum ekonomiczne, wszystkie specjalności, klasa I, semestr pierwszy I. Podstawowe
Bardziej szczegółowoPrzedsiębiorstwo- samodzielna, samofinansująca się jednostka organizacyjna prowadząca działalność gospodarczą.
Przedsiębiorstwo- samodzielna, samofinansująca się jednostka organizacyjna prowadząca działalność gospodarczą. Przedsiębiorca- osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna nie będąca osobą prawną,
Bardziej szczegółowoDyskryminacja cenowa
Dyskryminacja cenowa Ceny liniowe za każdą jednostkę dla każdego nabywcy w każdych warunkach ustala się jednakową cenę - jednolita stawka żądana jest za jednostkę produktu niezależnie od jakichkolwiek
Bardziej szczegółowoCzym zajmuje się Organizacja Rynku?
Czym zajmuje się Organizacja Rynku? Jest to dział Ekonomii, który bada zależno ności między strukturą rynku, zachowaniem firm i ich wynikami. To ujęcie (struktura( struktura-zachowanie-wyniki) zapoczątkowano
Bardziej szczegółowoEKONOMIA TOM 1 WYD.2. Autor: PAUL A. SAMUELSON, WILLIAM D. NORDHAUS
EKONOMIA TOM 1 WYD.2 Autor: PAUL A. SAMUELSON, WILLIAM D. NORDHAUS Przedmowa CZĘŚĆ I. PODSTAWOWE POJĘCIA Rozdział 1. Podstawy ekonomii 1.1. Wprowadzenie Niedobór i efektywność: bliźniacze tematy ekonomii
Bardziej szczegółowoEKONOMIA MENEDŻERSKA
oraz na kierunku zarządzanie i marketing (jednolite studia magisterskie) 1 EKONOMIA MENEDŻERSKA PROGRAM WYKŁADÓW Wykład 1. Wprowadzenie do ekonomii menedŝerskiej. Podejmowanie optymalnych decyzji na podstawie
Bardziej szczegółowo11. POLITYKA MIKROEKONOMICZNA Istota podstawowych problemów praktyki mikroekonomicznej Polityka mikroekonomiczna
Spis treści WSTĘP 10. TEORIA MIKROEKONOMII 10.1. Pojęcie i istota mikroekonomii 10.2. Płaszczyzny identyfikacji mikroekonomii 10.2.1. Podstawowe obszary zainteresowań mikroekonomii 10.2.1.1. Gospodarstwo
Bardziej szczegółowoZARZĄDZANIE STRATEGICZNE. mgr Filip Januszewski
ZARZĄDZANIE STRATEGICZNE mgr Filip Januszewski Metody bezscenariuszowe Ekstrapolacja trendów Analiza luki strategicznej Opinie ekspertów metoda delficka 2 Ekstrapolacja trendów Prognozowanie na podstawie
Bardziej szczegółowoSTRUKTURY RYNKU I ICH REGULACJE. Wykład 5 i 6: Konkurencja monopolistyczna i oligopol.
STRUKTURY RYNKU I ICH REGULACJE Wykład 5 i 6: Konkurencja monopolistyczna i oligopol Prowadzący zajęcia: dr inŝ. Edyta Ropuszyńska Surma Politechnika Wrocławska Wydział Informatyki i Zarządzania Instytut
Bardziej szczegółowoKrańcowa stopa substytucji. Linia ograniczenia budżetowego konsumenta. Zmiana położenia linii ograniczenia budżetowego
211-2-21 UŻTCZNOŚĆ CŁKOWIT I MRGINLN Krzywa obojętności konsumenta Mapa krzywych obojętności konsumenta UC UM Krzywa użyteczności całkowitej Krzywa użyteczności marginalnej C I 1 I 2 I 3 obro X obro X
Bardziej szczegółowoJ.Brander i P.Krugman (1983): A Reciprocal Dumping Model of International Trade
J.Brander i P.Krugman (1983): A Reciprocal Dumping Model of International Trade Jan J. Michałek (wersja uproszczona) J.Brander i P.Krugman (1983): A Reciprocal Dumping Model of International Trade - jakie
Bardziej szczegółowoSTRUKTURY RYNKU I ICH REGULACJE. Wykład 2: Konkurencja doskonała i konkurencja monopolistyczna.
STRUKTURY RYNKU I ICH REGULACJE Wykład 2: Konkurencja doskonała i konkurencja monopolistyczna Prowadzący zajęcia: dr inŝ. Edyta Ropuszyńska Surma Politechnika Wrocławska Wydział Informatyki i Zarządzania
Bardziej szczegółowoAnaliza cen duopolu Stackelbera
Na samym początku odpowiedzmy na pytanie czym jest duopol. Jest to forma rynku w której kontrolę nad nim posiadają 2 przedsiębiorstwa, które konkurują pomiędzy sobą wielkością produkcji lub ceną. Ze względu
Bardziej szczegółowoWstęp: scenariusz. Przedsiębiorstwa na rynkach konkurencyjnych. W tym rozdziale szukaj odpowiedzi na pytania:
14 rzedsiębiorstwa na rynkach konkurencyjnych R I N C I L E S O F MICROECONOMICS F O U R T H E D I T I O N N. G R E G O R Y M A N K I W oweroint Slides by Ron Cronovich 2007 Thomson South-Western, all
Bardziej szczegółowoKażde pytanie zawiera postawienie problemu/pytanie i cztery warianty odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa.
Każde pytanie zawiera postawienie problemu/pytanie i cztery warianty odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa. 1. Możliwości finansowe konsumenta opisuje równanie: 2x + 4y = 1. Jeżeli dochód konsumenta
Bardziej szczegółowoSpis treêci. www.wsip.com.pl
Spis treêci Jak by tu zacząć, czyli: dlaczego ekonomia?........................ 9 1. Podstawowe pojęcia ekonomiczne.............................. 10 1.1. To warto wiedzieć już na początku.............................
Bardziej szczegółowoKOSZTY, PRZYCHODY I ZYSKI W RÓŻNYCH STRUKTURACH RYNKOWYCH. I. Koszty całkowite, przeciętne i krańcowe. Pojęcie kosztów produkcji
KOSZTY, PRZYCHODY I ZYSKI W RÓŻNYCH STRUKTURACH RYNKOWYCH Opracowanie: mgr inż. Dorota Bargieł-Kurowska I. Koszty całkowite, przeciętne i krańcowe. Pojęcie kosztów produkcji Producent, podejmując decyzję:
Bardziej szczegółowoUszereguj dla obydwu firm powyższe sytuacje od najkorzystniejszej do najgorszej. Uszereguj powyższe sytuacje z punktu widzenia konsumentów.
Strategie konkurencji w oligopolu: modele Bertranda, Stackelberga i lidera cenowego. Wojna cenowa. Kartele i inne zachowania strategiczne zadania wraz z rozwiązaniami Zadanie 1 Na rynku działają dwie firmy.
Bardziej szczegółowoMikroekonomia Opracowały: dr K. Nagel, dr B.Sroka
Mikroekonomia Opracowały: dr K. Nagel, dr B.Sroka I. Ogólne informacje o przedmiocie: Cel przedmiotu: Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z podstawowymi narzędziami analizy ekonomicznej wykorzystywanymi
Bardziej szczegółowo5. Teoria Popytu. 5.1 Różne Rodzaje Konkurencji
5. Teoria Popytu. 5.1 Różne Rodzaje Konkurencji a. Konkurencja doskonała Producenci sprzedają nierozróżnialne towary, e.g. zboże pierwszej klasy. Zakładamy że jest dużo producentów, a żaden nie ma wpływu
Bardziej szczegółowoKonspekt 5. Analiza kosztów.
KRAJOWA SZKOŁA ADMINISTRJI PUBLICZNEJ Ryszard Rapacki EKONOMIA MENEDŻERSKA Konspekt 5. Analiza kosztów. A. Cele zajęć. 1. Wyjaśnienie istoty i rodzajów kosztów produkcji oraz związanych z nimi kategorii.
Bardziej szczegółowoStruktury rynku - konkurencja doskonała i monopol Zadanie 1 Opisz w tabeli struktury rynku
Struktury rynku - konkurencja doskonała i monopol Zadanie 1 Opisz w tabeli struktury rynku Cecha Struktura Konkurencja doskonała Konkurencja monopolistyczna Oligopol Monopol pełny Ilość kupujących Ilość
Bardziej szczegółowo1. Które z następujących funkcji produkcji cechują się stałymi korzyściami ze skali? (1) y = 3x 1 + 7x 2 (2) y = x 1 1/4 + x 2
1. Które z następujących funkcji produkcji cechują się stałymi korzyściami ze skali? (1) y = 3x 1 + 7x 2 (2) y = x 1 1/4 + x 2 1/3 (3) y = min{x 1,x 2 } + min{x 3,x 4 } (4) y = x 1 1/5 x 2 4/5 a) 1 i 2
Bardziej szczegółowoKOSZTY I OPTIMUM PRZEDSIĘBIORSTWA
PODSTAWOWE POJĘCIA KOSZTY I OPTIMUM PRZEDSIĘBIORSTWA Przedsiębiorstwo - wyodrębniona jednostka gospodarcza wytwarzająca dobra lub świadcząca usługi. Cel przedsiębiorstwa - maksymalizacja zysku Nakład czynniki
Bardziej szczegółowoWPROWADZENIE DO EKONOMII MENEDŻERSKIEJ.
Wykład 1 Wprowadzenie do ekonomii menedżerskiej 1 WPROWADZENIE DO EKONOMII MENEDŻERSKIEJ. PODEJMOWANIE OPTYMALNYCH DECYZJI NA PODSTAWIE ANALIZY MARGINALNEJ. 1. EKONOMIA MENEDŻERSKA ekonomia menedżerska
Bardziej szczegółowo2010 W. W. Norton & Company, Inc. Oligopol
2010 W. W. Norton & Company, Inc. Oligopol Oligopol Monopol jedna firma na rynku. Duopol dwie firmy na rynku. Oligopol kilka firm na rynku. W szczególności decyzje każdej firmy co do ceny lub ilości produktu
Bardziej szczegółowoEKONOMIA. Wykaz podstawowych problemów do studiowania na seminarium doktoranckim rok akademicki 2017/2018
EkonomiaProgramDr2017 dr hab. Jerzy Cz. Ossowski Katedra Nauk Ekonomicznych Wydział Zarządzania i Ekonomii Politechnika Gdańska EKONOMIA Wykaz podstawowych problemów do studiowania na seminarium doktoranckim
Bardziej szczegółowoMIKROEKONOMIA. Wykład 3 Mikroanaliza rynku 1 MIKROANALIZA RYNKU
Wykład 3 Mikroanaliza rynku 1 MIKROANALIZA RYNKU 1. POPYT Popyt (zapotrzebowanie) - ilość towaru, jaką jest skłonny kupić nabywca po ustalonej cenie rynkowej, dysponując do tego celu odpowiednim dochodem
Bardziej szczegółowoWAŻNE ZAGADNIENIA NA MIKRO
WAŻNE ZAGADNIENIA NA MIKRO KRZYWA MOŻLIWOŚCI PRODUKCYJNYCH (zwiększanie produkcji jednego dobra nie jest możliwe bez zmiany produkcji drugiego dobra) krzywa możliwości produkcyjnych pokazuje możliwości
Bardziej szczegółowoRÓWNOWAGA RYNKOWA WARTOŚĆ WARTOŚĆ WARTOŚĆ WYMIENNA CENA FUNKCJE CEN
RÓWNOWAGA RYNKOWA WARTOŚĆ UŻYTKOWA zdolność do zaspokojenia jakiejś potrzeby WYMINNA proporcja w jakiej dany towar jest wymieniany na inny WARTOŚĆ WYMINNA WARTOŚĆ Szkoła klasyczna - D. Ricardo, A. Smith
Bardziej szczegółowo6. Teoria Podaży Koszty stałe i zmienne
6. Teoria Podaży - 6.1 Koszty stałe i zmienne Koszty poniesione przez firmę zwykle są podzielone na dwie kategorie. 1. Koszty stałe - są niezależne od poziomu produkcji, e.g. stałe koszty energetyczne
Bardziej szczegółowoBlokowanie wejścia i model Stackelberga
Blokowanie wejścia i model Stackelberga Leader może chcieć produkować więcej niż w modelu Stackelberga, aby ograniczyć zyski innych firm, które potencjalnie mogłyby wejść na rynek L N wejść N q L q N nie
Bardziej szczegółowoMikroekonomia. Zadanie
Mikroekonomia Joanna Tyrowicz jtyrowicz@wne.uw.edu.pl http://www.wne.uw.edu.pl/~jtyrowicz 18.11.2007r. Mikroekonomia WNE UW 1 Funkcję produkcji pewnego produktu wyznacza wzór F(K,L)=2KL 1/2. Jakim wzorem
Bardziej szczegółowoPodstawy ekonomii ELASTYCZNOŚCI W EKONOMII
Podstawy ekonomii ELASTYCZNOŚCI W EKONOMII Elastyczność cenowa popytu Elastyczność cenowa podaŝy Opracowanie: dr Tomasz Taraszkiewicz Elastyczność cenowa popytu Elastyczność względna zmiana zmiennej zaleŝnej
Bardziej szczegółowoOcena pozycji konkurencyjnej przedsiębiorstwa PSM ZS 2014/2015. Grzegorz Karasiewicz
pozycji konkurencyjnej przedsiębiorstwa PSM ZS 2014/2015 Grzegorz Karasiewicz 2 Agenda ocena pozycji konkurencyjnej Zdefiniowanie rynku odniesienia Identyfikacja konkurentów Struktura przedmiotowa podaży
Bardziej szczegółowoBardzo dobra Dobra Dostateczna Dopuszczająca
ELEMENTY EKONOMII PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Klasa: I TE Liczba godzin w tygodniu: 3 godziny Numer programu: 341[02]/L-S/MEN/Improve/1999 Prowadzący: T.Kożak- Siara I Ekonomia jako nauka o gospodarowaniu
Bardziej szczegółowoMaksymalizacja zysku
Maksymalizacja zysku Na razie zakładamy, że rynki są doskonale konkurencyjne Firma konkurencyjna traktuje ceny (czynników produkcji oraz produktów jako stałe, czyli wszystkie ceny są ustalane przez rynek
Bardziej szczegółowoOligopol kooperacyjny
Oligopol kooperacyjny Konkurując c między sobą,, oligopoliści nie osiągaj gają maksymalnych możliwych zysków. Jeżeli eli firmy ograniczyłyby yby poziomy produkcji (lub podniosły y ceny), tak aby maksymalizować
Bardziej szczegółowoMarketing. Marketing-mix. Cena w marketingu. Wykład V. Klasyfikacja środków konkurencji wg McCarthy ego - 4 P. dr Grzegorz Mazurek.
Marketing Wykład V dr Grzegorz Mazurek Marketing-mix Klasyfikacja środków konkurencji wg McCarthy ego - 4 P PRODUKT (product) CENA (price) DYSTRYBUCJA (place) PROMOCJA (promotion) 7 (P) (+ Process, Personnel,
Bardziej szczegółowo