E-portfolio-an innovative method of teaching science

Transkrypt

1 E-portfolio-an innovative method of teaching science 1

2 Początki: portfolio- teczka prac Portfolio już od dawna służy do efektywnego wykazywania możliwości twórczych i prezentacyjnych przez artystów i rzemieślników oraz kandydatów na kierunki artystyczne uczelni. Jest używane także przez modeli i modelki oraz firmy sprzedające niektóre rodzaje dzieł i usług. Początki: portfolio- teczka prac W tych tradycyjnych zastosowaniach portfolio pojawia się wszędzie tam, gdzie zaprezentowanie możliwości, umiejętności, talentów, oferowanych prac, dzieł, innych produktów czy też własnej osoby (np. modela czy aktora) -wiąże się z koniecznością subiektywnej oceny zjawisk i obiektów, przede wszystkim wizualnej. Portfolio w edukacji Portfoliospotyka się w zastosowaniach, w tym związanych z edukacją ( zwykle tradycyjnie pojawia się pod innymi nazwami) np.: w edukacji wczesnoszkolnej i przedszkolnej jako teczka prac ucznia. Tam - ze względu na wiek wychowanków -zwykle to ich nauczyciele zbierają, gromadzą, przechowują, a często także sortują i opisują ich prace. 2

3 Portfolio w edukacji W starszych klasach teczka bywa często uzupełnieniem realizowanego projektu edukacyjnego, w ramach którego uczeń przez jakiś czas gromadził zadania, ćwiczenia i materiały na określony temat. Portfolio w edukacji Teczka zastępuje zatem w praktyce pedagogicznej nauczycieli zwykły wykaz stopni szkolnych zawsze tam, gdzie podlegające ocenie aktywności, prace, wytwory, umiejętności i osiągnięcia ze względu na swoją złożoność nie poddają się dobrze czynności sprowadzenia do zwykłych stopni szkolnych i komentarzy. Portfolio w edukacji Także tam, gdzie zastosowane aktywizujące metody pedagogiczne (metoda projektu jest tu bardzo dobrym przykładem) angażują uczniów na wielu polach aktywności jednocześnie, do różnorodnych działań, także pozaszkolnych, międzyprzedmiotowych, ponadprzedmiotowych, gdzie uzyskujemy efekty w obszarze rozwoju uczniów głębsze, szersze, bardziej wielostronne, stojące wyżej w hierarchii taksonomii celów nauczania niż wiadomości i umiejętności przedmiotowe, z którymi na co dzień nauczyciele radzą sobie wystarczająco dobrze za pomocą standardowych systemów oceniania opartych na skali stopni szkolnych. 3

4 Portfolio w edukacji W opisywanych powyżej przykładach teczka stanowi rodzaj portfolio, zaś ściślej biorąc, jeden z etapów portfolio traktowanego jako nowoczesna metoda pedagogiczna, w którym to etapie traktujemy portfoliojako produkt, który może stanowić zwieńczenie pewnego etapu procesu uczenia się, przyczynek do refleksji nad rozwojem, podstawę do prezentacji osiągnięć i do ich oceny. Uczniowie podczas tworzenia tego produktu poza rozwijaniem ściśle przedmiotowej wiedzy i umiejętności mają okazję rozwijać i doskonalić także umiejętności systematycznego zbierania, kompletowania, katalogowania i ewaluowania informacji, artefaktów, własnych prac oraz dowodów swoich umiejętności. Jesteś nauczycielem? To prawdopodobnie masz swoje portfolio. Portfoliojest znane każdemu nauczycielowi, który zaczął się wspinać po szczeblach drabiny awansu zawodowego (chociaż nie każdy nauczyciel sobie z tego zdaje sprawę). Teczka rozwoju stanowi w istocie całkiem rozsądnie zaprojektowane, przemyślane, osadzone w prawie portfolio. Jego twórca i właściciel dokumentuje rozmaitymi artefaktami swoje dotychczasowe osiągnięcia oraz realizację poczynionych na początku planów rozwoju. Kategoryzuje je, opisuje, opatruje refleksjami. Ma stosunkowo dużą autonomię -dowolność doboru sposobu zaplanowania, zrealizowania i udokumentowania swojego rozwoju. Przepisy prawa określają natomiast, w jakich dziedzinach (w pewnym zakresie wybieranych przez nauczyciela) jego rozwój powinien zostać udokumentowany. Portfolioelektroniczne to znacznie więcej niż portfolio Dzięki możliwościom elektronicznego zapisu bardziej multimedialnym, niż zapis tekstu i obrazu, elektroniczna teczka prac może zostać wzbogacona np. o zapis ruchu (wideo) i dźwięku. Prezentowanie zbioru może być bardziej dynamiczne (np. ruchome prezentacje audiowizualne, prezentacje typu PowerPoint etc.). Najprostsze zyski z zamiany tradycyjnej teczki prac na elektroniczny dokumentlub zestaw dokumentów, to zatem: uzyskanie możliwości umieszczania w portfolio multimedialnych artefaktów, ułatwienie edycji i korekty treści opisów tekstowych, ułatwienie replikacji i przesyłania. 4

5 E-portfolio zastosowanie mechanizmów opartych na WWW Dalsze rozszerzenie potencjału elektronicznego portfolioniesie ze sobą zastosowanie mechanizmów opartych na WWW, dzięki czemu znacznie wzrastają możliwości publikowania i zdalnego korzystania z portfolio. Naprawdę całkiem nowy potencjał kryje jednak dopiero oparcie elektronicznego portfolio na nowoczesnych, przyjaznych dla użytkownika, bazodanowych mechanizmów pozwalających kształtować nie tylko treści e-portfolio, ale także powiązaną z nimi komunikację, refleksję, informację zwrotną, jak również szybko tworzyć uporządkowane według różnych kryteriów podzbiory artefaktów oraz towarzyszących im metadanych. E-portfolio -zastosowanie mechanizmów opartych na WWW Użycie takich technologii całkowicie zmienia podejście do systematyzowania i prezentowania komponentów składowych e-portfolio. Dopiero one stanowią dobrą bazę dla e-portfolionie tylko jako produktu, lecz także jako metody dydaktycznej i metody oceniania - adekwatnej do zadań nowoczesnej szkoły. Cztery generacje technologiczne e-portfolio 1. Quasi papier(dokumenty elektroniczne naśladujące teczkę prac, np. w MS Word, folder ze scanningami, prezentacja MS PowerPoint etc.) Do tej generacji zaliczymy je także wtedy, gdy zostaną opublikowane na stronach WWW lub jako statyczne strony WWW, gdyż cechą dystynktywną tej generacji jest nie tyle brak możliwości publikacji lub przesyłania, ile konieczność ich tworzenia i korygowania offline, brak możliwości pracy, edycji, korekty online, interaktywności, dynamicznego kształtowania treści, opisów i refleksji i informacji zwrotnej po opublikowaniu lub przesłaniu 5

6 2. E-portfolio offline (budowane specjalizowanym oprogramowaniem offline, także złożone dokumenty Word, Excel, PowerPoint, oparte na specjalistycznych szablonach). Podobnie jak w przypadku pierwszej generacji, także i tu opublikowanie ich w Internecie na stronach WWW lub w postaci stron WWW lub też przesłanie za jego pośrednictwem nie jest podstawą do zaliczenia ich do generacji nowszych. 3. E-portfolio online (budowane za pomocą mechanizmów umożliwiających tworzenie i edycję online, a także przypisywanie artefaktom opisów, refleksji i informacji zwrotnych, np. w postaci systemu komentarzy; tej generacji e-portfolio można dziś budować nawet w oparciu o nowoczesne, wysoko interaktywne, ogólnodostępne serwisy powszechnego użytku zaliczane do generacji Web 2.0, jak choćby Google Blogger, Google Sites lub mechanizmy Wiki). 4. Dynamicznee-portfolio online (budowane za pomocą bazodanowych, zwykle wyspecjalizowanych serwisów WWW, mocno oparte na metadanych i XML, umożliwiających zastosowanie tagów (słów kluczowych), zarządzanie czasem publikowania, grupami odbiorców i komentatorów, dynamiczne tworzenie jednocześnie kilku podzbiorów według różnych kryteriów i dla różnych zastosowań). Stosuje się tu zwykle wyspecjalizowane serwisy WWW (takie jak np. Mahara, często sprzężone z platformą e-learningową(np. moduły portfoliodla Moodle). Celowe jest tu posłużenie się mechanizmami kategoryzacji (tagi, słowa kluczowe, etykiety, datowanie) zarówno podczas tworzenia e-portfolio, jak i podczas korzystania z niego przez odbiorców. 6

7 Inne narzędzia do tworzenia eportfolio 01. eportfolio na statycznych stronach internetowych 02. eportfolioza pomocą narzędzi do tworzenia prezentacji-powerpoint (i podobne),prezentacje Google Docs (i podobne) -narzędzia umożliwiające tworzenie prezentacji online i interakcje z PowerPointem,narzędziaonline niestandardowe - nie współpracujące z Power Pointem(np prezi.com) 03. eportfolioza pomocą mechanizmów blogowych Google Blogger(blogger.com) jest jednym z najlepszych ogólnodostępnych, bezpłatnych serwisów online. Inne narzędzia do tworzenia eportfolio 04. eportfoliaw Google Sites(sites.google.com): jeden z najlepszych lub najlepszy spośród ogólnodostępnych, bezpłatnych serwisów online. 05. eportfolio w Dokumentach Google (Dysk Google) 06. eportfoliow systemie Mahara "Mahara jest nowoczesnym rozbudowanym narzędziem do tworzenia elektronicznego portfolio, blogiem, narzędziem do tworzenia resume oraz oprogramowaniem społecznościowym pozwalającym użytkownikom kontaktować się ze sobą i tworzyć nowe społeczności. Inne narzędzia do tworzenia eportfolio 07. eportfoliow MoodlePlatforma Moodlejest jednym z najpopularniejszych w Polsce (i na świecie) systemów służących do prowadzenia i wspomagania nauczania-uczenia się online. Jest wykorzystywana przez małe szkoły podstawowe, duże uniwersytety, różnorakie organizacje, instytucje i osoby związane z edukacją. Dodatki Sophia Portfolio, Exabis eportfolio, Simple Portfolio SPDC Portfolio 08. eportfoliow FolioSpaces- jednym z czołowych BEZPŁATNYCH systemów e-portfolio.jest to rozwijany już od kilku lat, bezpłatny serwis hostujący eportfoliaosobiste, biznesowe i edukacyjne. Został oparty o jeden z najlepszych istniejących skryptów -Mahara. Pozwala tworzyć: cv, portfolia, cv, resume etc.,blogi,małespołeczności wokół nich. Zawiera narzędzia do tworzenia PLE (osobistego środowiska uczenia się). 7

8 Inne narzędzia do tworzenia eportfolio 09. eportfoliow serwisach społecznościowych, np. MySpaceePortfolionie musi się tak nazywać, żeby nim być. Istnieje znaczna liczba serwisów społecznościowych, które są wykorzystywane de facto jako eportfoliamuzyków (np. MySpace) grafików i fotografów (np. Flickr) i osób różnych profesji (np. strony i profile Facebooka, Google Plus). 10. eportfoliomini -e-wizytówka w About.me-Bezpłatny serwis prostych osobistych stron WWW -wizytówek online. Adresy są postaci: About.me/nazwa 8

9 e-portfolio piąta generacja (przyszłość) Są to serwisy oparte na sieciach semantycznych, zgodne ze standardem RDF (ResourceData Framework). Dziś mechanizmy e-portfoliopiątej generacji są technicznie i finansowo dostępne dla większości potencjalnych użytkowników. Dają do dyspozycji imponujące możliwości wspierania nowoczesnego procesu edukacyjnego i są ze wszech miar godne polecenia. Rekomendacje technologiczne: osobom i instytucjom korzystających z platformy Moodlezaleca się rozważenie zastosowania jednego z bezpłatnie dostępnych jej rozszerzeń; osobom i instytucjom mającym dostęp do jakiegokolwiek serwera WWW umożliwiającego instalowanie własnych skryptów bazodanowych (także w hostingu) zaleca się rozważenie instalacji bezpłatnego systemu Mahara; osobom i instytucjom nie dysponującym żadnymi zasobami sprzętowymi i finansowymi zaleca się rozważenie użycia ogólnodostępnych serwisów Web 2.0 takich jak Google Bloggeroraz Witryny Google lub Wordpress; przemyślane użycie dostępnego w serwisach blogowychsystemu etykiet (tagów) i komentarzy w połączeniu z odpowiednio przemyślanym i przygotowanych szablonem (template) pozwoli uzyskać estetyczne i przejrzyste e-portfoliona pograniczu czwartej i piątej generacji bezkosztowe, bezterminowo działające i umożliwiające (to ważne!) emigrowanie twórcy i właściciela e-portfolioze szkoły w dalsze etapy życia i rozwoju oraz z instytucji do instytucji. Proces e-portfolio: E-portfoliopozwala kształtować i wzmacniać wewnętrzną motywację do samozarządzania, uczenia się i rozwoju; pozwala także połączyć w jedną całość wiele aspektów nowoczesnego procesu nauczaniauczenia się wykraczającego poza tradycyjny system klasowo lekcyjny, nakładcze nauczanie frontalne, przedmiotowy podział wiedzowegosystemu szkolnego. Jego atuty, to: wzmocnienie motywacji do uczenia się i rozwoju, pobudzanie do głębokiej autorefleksji nad własnymi mocnymi i słabymi stronami ucznia, samodzielna praca ucznia -kształtowanie umiejętności ważnych społecznie. 9

10 Rodzaje eportfolio e-portfoliorobocze (working): budowa - praca nad tworzeniem (klucz: kolekcjonowanie artefaktów), e-portfolio refleksyjne(reflective): CO? (mam) -NO TO CO? (z tego wynika) - cele, wnioski) - CO TERAZ? (czynić dalej) (klucz: samorozwój), e-portfoliostrukturalne (connected):szukanie, badanie i budowanie zależności, powiązań między zgromadzonymi elementami, zastosowań (klucz: ścieżki, zależności, refleksja), e-portfolioprezentacyjne (presentation):publikacja ukierunkowana na konkretnego odbiorcę, ocena jakości i efektywności, informacja zwrotna, ocena wzajemna (klucz: cv, publikacja, odbiorca). Przykładowe e-portfolia piotr.szlagor.net (blog i eportfolio w Bloggerze, PL) piotr.szlagor.net/2009/09/cenna-lekcja-o-eportfolio.html(ciekawy wpis tamże) eportfolio.citytech.cuny.edu/eportfolio_examples.shtml (eportfolia amerykańskiego college u wg wspólnego schematu, ANG) innego amerykańskiego college u wg wspólnego schematu, ANG) electronicportfolios.org/ali/samples.html eportfoliow edukacji, rozwoju i karierze -najobszerniejszy polski, autorski portal e- portfolio An overview of E-Portfolios An overview of institutional E-Portfolios Przykładowe e-portfolia Demonstrating and Assessing Student Learning with E-Portfolios Definiowanie e-portfolio Effective Practisewith E-Portfolio eeportfolios.pdf Electronic Portfolios and Digital Storytelling for Lifelong and Lifewide Learning Electronic Portfolios: Engaged Students Create Multimedia-Rich Artifacts Graham Attwell o e-portfolio eportfolios-celebrating Learning 10

11 Algorytm realizacji e-portfolio zrealizowany na UTW Lubsko Lekcje języka Angielskiego i Nowe Media 11

12 12

13 13

14 14

15 15

16 16

17 Algorytm realizacji e-portfolio planowany (ewaluacja) Chciałbym, aby uczestnicy projektu osiągnęli wiedzę i umiejętności korzystania: z serwisów społecznościowych, tworzenia stron www, zarządzania stronami www, tworzenia blogów, forum itp. Byłby to dla mnie sukces edukacyjny gdyby uczestnik projektu nauczył się samodzielnej pracy z serwisami www. 17