25+ OD PODWYKONAWCY DO KREATORA,

Transkrypt

1 25+ OD PODWYKONAWCY DO KREATORA, CZYLI JAK ZAPEWNIĆ POLSCE KOLEJNE 25 LAT SUKCESU Autorzy raportu: Maciej Bukowski Andrzej Halesiak Ryszard Petru Warszawa, Grudzień 2014

2 AGENDA Gdzie jesteśmy dziś i gdzie chcielibyśmy być za 25 lat? Jak to osiągnąć? A jeśli nie podejmiemy wyzwania? 2

3 OSTATNIE 25 LAT TO OKRES DOGANIANIA BOGATSZYCH KRAJÓW ŚWIATA PKB per capita (w PPS) w Polsce na tle wybranych grup krajów 120% 100% 80% 60% 40% Europy Środkowo- Wschodniej* Europy Południowej** Europy Północnej*** USA 20% 0% * Ważone ludnością, obejmuje: Bułgarię, Chorwację, Czechy, Estonię, Litwę, Łotwę, Rumunię, Słowację i Słowenię ** Ważone ludnością, obejmuje: Grecję, Hiszpanię, Portugalię i Włochy *** Ważone ludnością, obejmuje: Austrię, Belgię, Danię, Finlandię, Holandię, Niemcy, Szwecję, Wlk. Brytanię Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Eurostat 3

4 POTRZEBNY JEST CEL STRATEGICZNY NA NAJBLIŻSZE 25 LAT Domknięcie luki dochodowej w stosunku do Europy Północnej PKB per capita na poziomie tych krajów Tempo wzrostu gospodarczego w Polsce musi być p.p. wyższe niż w tych krajach Źródło: opracowanie własne 4

5 ZBYT NISKI POZIOM KRAJOWYCH OSZCZĘDNOŚCI I INWESTYCJI Oszczędności i inwestycje w polskiej gospodarce Źródło: Bank Światowy 5

6 NIEEFEKTYWNE WYKORZYSTANIE ZASOBÓW PRACY Rynek pracy Źródło: dane Eurostat 6

7 SPECJALIZACJA W WYTWARZANIU STOSUNKOWO PROSTYCH, PRACOCHŁONNYCH WYROBÓW Struktura wartości dodanej w przetwórstwie przemysłowym Źródło: dane Eurostat za 2012 r. 7

8 BIORĄC POD UWAGĘ DEMOGRAFIĘ CAŁY WZROST MUSI POCHODZIĆ Z EKSPANSJI PRODUKTYWNOŚCI Ludność w wieku lat w Polsce Spadek o 3.1 mln Spadek o 1.0 mln Źródło: prognoza Komisji Europejskiej 8

9 AGENDA Gdzie jesteśmy dziś i gdzie chcielibyśmy być za 25 lat? Jak to osiągnąć? A jeśli nie podejmiemy wyzwania? 9

10 POTRZEBNE SĄ DZIAŁANIA ODDZIAŁUJĄCE NA WSZYSTKIE POZIOMY PRODUKTYWNOŚCI W GOSPODARCE Główne determinanty produktywności Firma Postęp technologiczny, organizacyjny, operacyjny Sektor/branża Zdolność do koncentracji zasobów w najbardziej produktywnych firmach Kraj struktura gospodarki Zdolność do przemieszczania zasobów w kierunku bardziej produktywnych działalności Źródło: opracowanie własne 10

11 NALEŻY PRZYSPIESZYĆ PROCES RELOKACJI ZASOBÓW Z ROLNICTWA DO PRZEMYSŁU I USŁUG Struktura gospodarki Udział poszczególnych sektorów w zatrudnieniu Polska vs. Niemcy * Łącznie z leśnictwem, łowiectwem i rybactwem ** Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, wodę oraz gospodarowanie ściekami i odpadami Źródło: analiza własna na podstawie danych Eurostatu za

12 TRZEBA TWORZYĆ WARUNKI DLA ROZWOJU PRZETWÓRSTWA PRZEMYSŁOWEGO. Struktura gospodarki Średnioroczny wzrost produktywności wg sekcji gospodarki (dla okresu ) * Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, wodę oraz gospodarowanie ściekami i odpadami ** Łącznie z leśnictwem, łowiectwem i rybactwem *** Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna oraz administrowanie i działalność wspierająca Źródło: na podstawie danych Eurostatu 12

13 Koszty pracy na pracującego Koszty pracy na pracującego I WZROSTU JEGO ZAAWANSOWANIA Struktura gospodarki Wartość dodana i koszty pracy na pracownika w przetwórstwie przemysłowym (w tys. EUR) 90 Niemcy 90 Polska Pułap dla płac ustalony na niskim poziomie Wartość dodana na pracującego Wartość dodana na pracującego *dane w ujęciu rocznym za 2011 r.; dla 222 klas przemysłowych Źródło: Eurostat 13

14 TYLKO POPRAWA JAKOŚCI OTOCZENIA BIZNESOWEGO DOSTARCZY INWESTOROM ARGUMENTÓW ZA TYM, ŻE WARTO PROWADZIĆ U NAS ZAAWANSOWANĄ/INNOWACYJNĄ DZIAŁALNOŚĆ BIZNESOWĄ Struktura gospodarki Konkurencyjna pozycja Polski w obszarze Instytucje publiczne* Szczególnie istotne kwestie to stanowienie, przestrzeganie i egzekwowanie prawa Ogólna pozycja Polski w rankingu = 43 * Pośród 144 analizowanych krajów (im dalsze miejsce w rankingu tym gorsza pozycja konkurencyjna) Źródło: opracowanie własne na podstawie WEF (raport o konkurencyjności ) 14

15 STYMULOWANIE PRODUKTYWNOŚCI W OBECNYCH JUŻ FIMRACH/BRANŻACH WYMAGA USUNIĘCIA BARIER SZYBSZEGO POSTĘPU TECHNOLOGICZNEGO, OPERACYJNEGO I ORGANIZACYJNEGO Poziom mikro Wybrane czynniki mające wpływ na produktywność firm Stopień regulacji produktów/ rynków Formy własności i struktura rynku Intensywność konkurencji - presja na postęp technologiczny, organizacyjny i operacyjny Ochrona własności, uczciwość reguł gry Zdolność adaptacji nowych rozwiązań (kapitał ludzki) Źródło: zespół 15

16 SZCZEGÓLNA ROLA RZĄDU W STYMULOWANIU KONIECZNYCH PRZEMIAN Zmiany w zakresie struktury gospodarki Przyspieszenie procesu przekształceń strukturalnych na wsi (konsolidacji gospodarstw) Ograniczenie pośredniego i bezpośredniego wsparcia firm państwowych w sektorach tradycyjnych (górnictwo) Tworzenie bodźców dla rozwoju zaawansowanego przetwórstwa przemysłowego, Deregulacja prostych usług Wspieranie szerokiego procesu eksperymentowania w gospodarce Zmiany instytucjonalnoregulacyjne Przegląd prawa eliminacja zbędnych obciążeń administracyjnych, Reforma systemu stanowienia prawa, Stabilizacja prawa podatkowego, Lepsza ochrona przed nieuczciwą konkurencją ukierunkowanie organów kontrolnych na firmy, dla których przestępstwo jest podstawą modelu biznesowego Lepsza ochrona przed zawłaszczeniem korzyści z działalności gospodarczej (działalność sądów) Nowe rozwiązania w zakresie stanowienia relacji pomiędzy pracodawcami i pracownikami Finansowanie uczelni powiązane z jakością prowadzonych badań oraz skalą współpracy z biznesem Wspieranie procesu umiędzynarodowienia polskich firm 16

17 DALSZE DOGANIENIE KRAJÓW ROZWINIĘTYCH WYMAGA SZEROKO ZAKROJONYCH ZMIAN PROWADZĄCYCH DO WZROSTU ZŁOŻONOŚCI/PRODUKTYWNOŚCI GOSPODARKI Poprawa jakości otoczenia biznesowego - odbiurokratyzowanie gospodarki, - zapewnienie warunków fair play Stabilne otoczenie makroekonomiczne sprzyjające wzrostowi oszczędności krajowych i inwestycjom Aktywne stymulowanie zmian struktury gospodarki: - uwolnienie zasobów w rolnictwie, - rozwój nowych (złożonych) działalności Rozwój kompetencji związanych z innowacyjnością (tworzeniem i absorpcją) Usuwanie barier postępu technologicznego, organizacyjnego i operacyjnego w istniejących firmach Źródło: zespół 17

18 PROCES ZMIAN MUSI MIEĆ SZERSZE ZROZUMIENIE I POPARCIE Organizacje pracodawców i związki zawodowe Dialog społeczny, Budowanie świadomości, Promowanie określonych postaw, Media Pozostałe organizacje pozarządowe 18

19 JEST ŁATWIEJ I TRUDNIEJ NIŻ 25 LAT TEMU wyzwania, które przed nami stoją nie odbiegają zasadniczo od tych z którymi mierzy się świat rozwinięty jest więc o tyle łatwiej, iż przyszłe reformy nie muszą być tak radykalne jak te sprzed 25 lat ale jest o tyle trudniej, że muszą one być bardziej precyzyjne i finezyjne w konstrukcji trudniej też o polityczną wolę ich przeprowadzenia, gdyż inercyjny wzrost w tempie 2-3 proc PKB dla wielu polityków stał się atrakcyjną alternatywą, nawet jeśli nie spełnia szerszych aspiracji społeczeństwa. Źródło: zespół 19

20 AGENDA Gdzie jesteśmy dziś i gdzie chcielibyśmy być za 25 lat? Jak to osiągnąć? A jeśli nie podejmiemy wyzwania? 20

21 MODEL KONKUROWANIA KOSZTAMI PRACY BĘDZIE SIĘ ZNAJDOWAŁ POD CORAZ WIĘKSZĄ PRESJĄ Globalne dostawy robotów przemysłowych, tys. sztuk Źródło: World Robotics

22 BRAK DZIAŁAŃ WEPCHNIE POLSKĘ W NIEBZPIECZNĄ SPIRALĘ Potencjalne konsekwencje braku zmian w modelu gospodarczym Brak zmian + niekorzystna demografia Redukcja bazy podatkowej i równocześnie presja na wzrost wydatków Ograniczona atrakcyjność inwestycyjna Polski Emigracja Rosnące obciążenie podatkowe i regulacyjne (interwencjonizm) Źródło: analiza własna 22

23 Pełna wersja raportu 25+, od podwykonawcy do kreatora dostępna jest na stronach internetowych Towarzystwa Ekonomistów Polskich ( i Krajowej Izby Gospodarczej (