XXIII Raport Roczny BEZPOŚREDNIE INWESTYCJE ZAGRANICZNE W POLSCE Warszawa, 8 kwietnia 2014 r.

Transkrypt

1 XXIII Raport Roczny BEZPOŚREDNIE INWESTYCJE ZAGRANICZNE W POLSCE Warszawa, 8 kwietnia 2014 r.

2 Program seminarium Napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych i kondycja sektora zagranicznego w Polsce - J. Chojna Miejsce nowych państw członkowskich UE w łańcuchu produkcji sprzętu transportowego Ł. Ambroziak Globalizacja działalności badawczej i rozwojowej przedsiębiorstw transnarodowych: próba oceny miejsca Polski W. Burzyński Bezpośrednie inwestycje zagraniczne i ich rola w awansie innowacyjnym Chin A. Wancio Pytania i dyskusja

3 Janusz Chojna Napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych i kondycja sektora zagranicznego w Polsce Napływ BIZ do Polski w latach na tle UE i świata Długookresowa ewolucja pozycji sektora zagranicznego w gospodarce i handlu zagranicznym Polski oraz jej determinanty Podsumowanie i wnioski

4 Uwarunkowania i wyniki (+) Wysoka ocena atrakcyjności inwestycyjnej Polski (UNCTAD, Ernst & Young, AKH) Stabilny klimat inwestycyjny (2013) ze średniookresową tendencją do poprawy (PAIiIZ) Stabilna pozycja gospodarki w rankingach konkurencyjności międzynarodowej (WEF, IMD) Poprawa warunków prowadzenia działalności gospodarczej (w latach awans o 17 pozycji w rankingu Banku Światowego) (-) Pogłębienie niekorzystnych tendencji w napływie BIZ Spadek udziału sektora zagranicznego w gospodarce Postępujący spadek znaczenia firm z kapitałem zagranicznym w eksporcie Stopniowa utrata przewag strukturalnoefektywnościowych firm z kapitałem zagranicznym nad firmami krajowymi

5 Skumulowany miesięczny napływ BIZ do Polski w latach (w mln USD) I I-II I-III I-IV I-V I-VI I-VII I-VIII I-IX I-X I-XI I-XII Źródło: obliczenia własne na podstawie danych NBP

6 Napływ BIZ do Polski na tle UE i świata w latach (2007=100) Polska ,3 55,1 60,7 87,3 25,7-26,0 UE ,4 41,8 44,1 55,1 24,1 33,3 Świat ,9 61,0 70,5 84,5 65,8 73,0 Źródło: obliczenia własne na podstawie danych UNCTAD i NBP

7 Średni roczny napływ BIZ do Polski na tle UE i świata w latach w stosunku do napływu w 2007 r. (w %) , ,3 43, Polska UE Świat Źródło: obliczenia własne na podstawie danych UNCTAD i NBP

8 Czynniki osłabienia napływu BIZ do Polski Koniunkturalne pogorszenie koniunktury gospodarczej w kraju i za granicą Statystyczne likwidacja jednostek specjalnego przeznaczenia i odpływ kapitału w tranzycie Strukturalne dezindustrialicja napływu BIZ do Polski, stopniowy zanik dotychczasowych przewag lokalizacyjnych

9 Dezindustrializacja napływu BIZ do Polski i jej efekty 60,0 55,0 50,0 45,0 40,0 35,0 30,0 25,0 20,0 Udział przetwórstwa przemysłowego i usług w zobowiązaniach z tytułu napływu BIZ do Polski w latach 1996, 2003 i 2012 (w %) 45,0 28,6 56,7 37, Przetwórstwo przemysłowe Usługi 57,6 31,7 Źródło: obliczenia własne na podstawie danych NBP Kapitałochłonność i pracochłonność projektów zrealizowanych przy współpracy PAIiIZ w 2013 r. w przetwórstwie przemysłowym i usługach Wartość zainwestowanego kapitału w przeliczeniu na 1 projekt 3,5-krotnie wyższa w przemyśle niż w usługach (30,8 mln EUR wobec 8,9 mln EUR) Przeciętne efekty w dziedzinie zatrudnienia ponad 2-krotnie silniejsze w usługach niż w przemyśle (464 wobec 208 zatrudnionych na 1 projekt) Źródło: obliczenia własne na podstawie danych PAIiIZ

10 Składowe oceny pozycji sektora zagranicznego w gospodarce Polski OCENA ILOŚCIOWA wskaźniki udziału liczba podmiotów liczba pracujących przychody z całokształtu działalności sprzedaż eksportowa inwestycje na nowe środki trwałe aktywa trwałe aktywa obrotowe kapitał własny zobowiązania OCENA JAKOŚCIOWA wskaźniki strukturalno -efektywnościowe wydajność pracy skłonność do eksportu techniczne zaawansowanie eksportu

11 udział w % sektor krajowy=100 Udział sektora zagranicznego w gospodarce Polski i jego przewaga nad sektorem krajowym w zakresie wskaźników strukturalno-efektywnościowych w latach udział sektora zagranicznnego w % przewaga strukturalno-efektywnościowa nad sektorem krajowym Źródło: obliczenia własne na podstawie danych GUS

12 Udział firm z kapitałem zagranicznym w gospodarce Polski w 2012 r. wg składowych wskaźnika syntetycznego i jego zmiany w stosunku do 2004 r. Wyszczególnienie 2012 r. (%) 2012/04 (pp) Liczba pracujących 30,2 +5,5 Zobowiązania 45,8 +1,1 Liczba podmiotów 16,2 +0,9 Aktywa trwałe 35,4-1,5 Przychody 39,6-2,0 Aktywa obrotowe 41,1-2,8 Kapitał własny 32,5-2,8 Sprzedaż eksportowa 67,0-4,3 Inwestycje w środki trwałe 35,6-9,9 Źródło: GUS i obliczenia własne

13 Firmy z kapitałem zagranicznym w polskim eksporcie i imporcie towarowym w latach (udział w %) 60,0 50,0 40,0 30,0 20, eksport 25,0 43,0 51,6 56,2 53,6 55,9 57,6 56,7 57,4 56,5 56,7 55,0 54,8 52,8 51,1 48,8 import 32,9 49,9 55,8 54,2 57,6 59,8 62,6 60,6 61,4 55,6 54,4 52,4 54,1 54,2 52,3 49,6 Źródło: GUS i obliczenia własne

14 Udział wybranych grup towarowych w eksporcie firm z kapitałem zagranicznym w latach (w %) CN 30 CN XI CNXVI CN 87 CN XVIII Uwag: CN 30 produkty farmaceutyczne, CN XI materiały i wyroby włókiennicze, CN XVI maszyny i urządzenia, sprzęt elektryczny i elektrotechniczny, CN 87 pojazdy nieszynowe oraz ich części i akcesoria, CN XVIII przyrządy, narzędzia i aparaty optyczne, pomiarowe i medyczne, zegary, instrumenty muzyczne Źródło: GUS i obliczenia własne

15 Przyczyny pogorszenia pozycji sektora zagranicznego w gospodarce i handlu zagranicznym Polski Osłabienie napływu BIZ Zmiana sektorowej struktury napływu BIZ Duża wrażliwość struktury geograficznej i towarowej eksportu na negatywne efekty osłabienia koniunktury zewnętrznej Poprawa międzynarodowej konkurencyjności firm sektora krajowego

16 Wykorzystanie funduszy europejskich w firmach z kapitałem zagranicznym (FKZ) i w firmach z kapitałem polskim (FKP) w 2013 r. (odsetek korzystających w %) oraz efekty wykorzystania funduszy (% wskazań korzystających) Wyszczególnienie FKZ (%) FKP (%) FKZ-FKP (PP) Korzystający 27,0 36,5-9,5 Ulepszenie parku maszynowego Poprawa kwalifikacji personelu 65,0 74,1-9,1 45,0 31,0 14,0 Poprawa jakości produkcji 35,0 46,6-11,6 Wzrost produkcji na rynki zagraniczne Wzrost produkcji na rynek krajowy 10,0 29,3-19,3 5,0 24,1-19,1 Uwaga: dane dotyczą firm eksportujących z sekcji przetwórstwa przemysłowego Źródło: badanie ankietowe IBRKK

17 Podsumowanie i wnioski Wyczerpywanie się dotychczasowego modelu zaangażowania inwestorów zagranicznych w Polsce Podstawowe wyzwania dla sektora zagranicznego w Polsce: krótkookresowe wykorzystanie szans związanych z oczekiwanym ożywieniem światowego napływu BIZ w latach średnio- i długookresowe zmiana pozycji firm w globalnych łańcuchach wartości Konieczność aktywnej polityki państwa w budowaniu nowych przewag lokalizacyjnych, opartych na wysokich kwalifikacjach pracowników, innowacyjności i postępie technicznym

18 Dziękuję za uwagę