ORGANIZACJA ZAJĘD RACHUNKOWOŚD (WYKŁAD 3) Uniwersytet Szczecioski Instytut Rachunkowości Zakład Teorii Rachunkowości

Transkrypt

1 Uniwersytet Szczecioski Instytut Rachunkowości Zakład Teorii Rachunkowości dr Stanisław Hooko RACHUNKOWOŚD (WYKŁAD 3) Szczecin, r. ORGANIZACJA ZAJĘD Lp. Data Realizowane zagadnienia Operacje gospodarcze i ich klasyfikacja 2. Typy operacji bilansowych i ich wpływ na strukturę bilansu. 3. Pojęcie konta. 4. Klasyfikacja kont. 5. Ewidencja operacji bilansowych. 6. Pionowa i pozioma podzielność kont. 7. Zestawienie obrotów i sald. 8. Zasady poprawiania błędów księgowych. A. TRWAŁE BILANS B. OBROTOWE B. I REZERWY NA A. TRWAŁE BILANS B. OBROTOWE B. I REZERWY NA 1

2 WPŁYW OPERACJI BILANSOWYCH NA WARTOŚD POZYCJI SPRAWOZDAWCZYCH Aktywa Aktywa po przed uwzględnienu uwzględnieniem operacji operacji gospodarczej gospodarczej Aktywa trwałe Wpływ operacji gospodarczych Aktywa obrotowe Aktywa obrotowe Wpływ operacji gospodarczych OPERACJE GOSPODARCZE ZASADA UDOKUMENTOWANIA Udokumentowane zdarzenie gospodarcze, powodujące zmiany wartości pozycji bilansowych Zmiany te mogą wpływad na pozycje bilansu bezpośrednio lub pośrednio Każdy zapis w księgach rachunkowych następuje wyłącznie na podstawie dowodów księgowych, spełniających wymagania określone w art. 21 uor. CECHY DOWODÓW KSIĘGOWYCH (art. 21 uor) 1) określenie rodzaju dowodu i jego numeru identyfikacyjnego, 2) określenie stron (nazwy, adresy) dokonujących operacji gospodarczej, 3) opis operacji oraz jej wartośd, jeżeli to możliwe, określoną także w jednostkach naturalnych, 4) datę dokonania operacji, a gdy dowód został sporządzony pod inną datą - także datę sporządzenia dowodu, 5) podpis wystawcy dowodu oraz osoby, której wydano lub od której przyjęto składniki aktywów, PRZYKŁADOWY DOWÓD KSIĘGOWY Raport kasowy potwierdzający wpłatę od p. Andrzeja Golony (2 500 zł) 9 9 pieczęć RAPORT KASOWY Nr 01/2009 od do Kasa Nr 1 Strona 1 Dowód Symbol konta Lp. Data Symbol TREŚĆ Przychód Rozchód przeciwstawneg Nr o Wpłata gotówki od udziałowca p KP1/2009 A. Golony zł

3 DEKRETOWANIE (art.21, ust.1, pkt 6 uor) Ogół czynności związanych z przygotowaniem dokumentów do księgowania, obejmujący: - kontrolę formalną, merytoryczną i rachunkową, - określenie kont, na których ma byd ujęta udokumentowana operacja gospodarcza. KLASYFIKACJA OPERACJI GOSPODARCZYCH OPERACJE BILANSOWE (permutacje): - Powodują zmiany wyłącznie w bilansie OPERACJE GOSPODARCZE: OPERACJE WYNIKOWE (modyfikacje) - odzwierciedlają koszty i przychody, a zatem wpływają na pozycje rachunku zysków i strat. TYPY OPERACJI BILANSOWYCH OPERACJE BILANSOWE A+, A- A. TRWAŁE A. KAPITAŁ WŁASNY OPERACJE TYPU (+, -) A. TRWAŁE Samochód osobowy Ferrari Ferrari 599GTB Fiorano zł Kapitał własny zł P+, P- A+, P+ A-, P- B. OBROTOWE B. I REZERWY NA Σ aktywów = Σ pasywów B. OBROTOWE Gotówka Należności od odbiorców zł zł zł zł zł B. I REZERWY NA Kredyty bankowe Zobowiązania wobec dostawców zł zł zł OPERACJE TYPU (+, -) A. TRWAŁE Samochód osobowy Ferrari Ferrari 599GTB Fiorano zł Kapitał własny zł OPERACJE TYPU (+, +) A. TRWAŁE Samochód osobowy Ferrari Ferrari 599GTB Fiorano zł Kapitał własny zł zł Budynek biurowy zł B. OBROTOWE Gotówka Należności od odbiorców zł zł B. I REZERWY NA zł Kredyty bankowe zł Zobowiązania wobec dostawców zł zł B. OBROTOWE Gotówka Należności od odbiorców zł zł B. I REZERWY NA zł Kredyty bankowe Zobowiązania wobec dostawców zł zł zł zł zł 3

4 OPERACJE TYPU (-, -) A. TRWAŁE Samochód osobowy Ferrari Ferrari 599GTB Fiorano zł Kapitał własny zł POJĘCIE KONTO KSIĘGOWE Specyficzne dla rachunkowości urządzenie ewidencyjne służące do rejestracji operacji gospodarczych. B. OBROTOWE Gotówka Należności od odbiorców zł zł zł B. I REZERWY NA Kredyty bankowe Zobowiązania wobec dostawców zł zł zł Zdaniem prof. T. Kiziukiewicz ze względu na rozwój techniki komputerowej konto można obecnie określid jako zbiór liczb o określonym sensie ekonomicznym. (Kiziukiewicz T.: Rachunkowośd nie tylko dla księgowych, PWE, Warszawa 2007, s. 31) zł zł Strona Winien () Strona Debet (Dt) KONTO TEOWE NR KONTA NAZWA KONTA Strona Ma (Ma) Strona Credit (Ct) GENEZA NAZW STRON KONTA Strona Winien () 2 Rozrachunki z. Strona Ma (Ma) Pan Jan Małolepszy jest mi WINIEN 100 zł Pani Zuzia Szalona MA (mieć) ode mnie 100 zł KONTO TEOWE OBROTY I SALDA 330 TOWARY Ma Sp) ( (Sk Obroty debetowe 130 /Dt KREDYTY BANKOWE Ma/Ct 1) (Sp (2 Obroty kredytowe Obciążanie konta Zapis w ciężar konta Debetowanie konta Uznanie konta Zapis na dobro konta Kredytowanie konta Saldo końcowe Sk) Saldo końcowe (Sk) jest debetowe, gdy obroty debetowe są większe niż obroty kredytowe Saldo końcowe (Sk) jest kredytowe, gdy obroty kredytowe są większe niż obroty debetowe 4

5 KLASYFIKACJA KONT KSIĘGOWYCH KONTA KSIĘGOWE BILANSOWE WYNIKOWE ROZLICZENIOWE KORYGUJĄCE POZABILANSOWE PLAN KONT (1/4) Symbol Nazwa konta konta Zespół 0 - TRWAŁE 010 Środki trwałe 020 Wartości niematerialne i prawne 030 Inwestycje długoterminowe - rzeczowe 031 Długoterminowe aktywa finansowe 050 Umorzenie środków trwałych 060 Umorzenie wartości niematerialnych i prawnych 070 Odpisy aktualizujące wartośd inwestycji rzeczowych 071 Odpisy aktualizujące długoterminowe aktywa finansowe 080 Środki trwałe w budowie Zespół 1 KRÓTKOTERMINOWE FINANSOWE 100 Kasa 130 Rachunki bankowe 131 Lokaty terminowe 132 Inne rachunki bankowe 133 Inne środki pieniężne 134 Kredyty bankowe 140 Krótkoterminowe aktywa finansowe 150 Odpisy aktualizujące krótkoterminowe aktywa finansowe PLAN KONT (2/4) Zespół 2 - ROZRACHUNKI I ROSZCZENIA 200 Rozrachunki z odbiorcami 201 Rozrachunki z dostawcami 203 Zobowiązania wekslowe 204 Zaliczki otrzymane na poczet dostaw 205 Zaliczki przekazane na poczet dostaw 206 Należności dochodzone na drodze sądowej 220 Rozrachunki publicznoprawne 221 Rozrachunki z tytułu VAT 222 Rozrachunki z ZUS 230 Rozrachunki z tytułu wynagrodzeo 231 Inne rozrachunki z pracownikami 240 Inne rozrachunki 250 Należności finansowe 251 Zobowiązania finansowe 260 Rozliczenie niedoborów i szkód 261 Rozliczenie nadwyżek 270 Fundusze specjalne 280 Odpisy aktualizujące rozrachunki Zespół 3 - MATERIAŁY I TOWARY 300 Rozliczenie zakupu 310 Materiały 330 Towary 340 Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów 341 Odchylenia od cen ewidencyjnych towarów PLAN KONT (3/4) Zespół 4 - KOSZTY WEDŁUG RODZAJU 401 Amortyzacja 402 Zużycie materiałów i energii 403 Usługi obce 404 Wynagrodzenia 405 Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia 406 Podatki i opłaty 409 Pozostałe koszty rodzajowe 490 Rozliczenie kosztów rodzajowych Zespół 5 - KOSZTY WEDŁUG TYPÓW DZIAŁALNOŚCI 500 Koszty działalności podstawowej 523 Koszty zakupu 524 Koszty sprzedaży 530 Koszty działalności pomocniczej i socjalnej 550 Koszty zarządu 580 Rozliczenie kosztów działalności Zespół 6 - PRODUKTY I ROZLICZENIA MIĘDZYOKRESOWE 600 Produkty 620 Odchylenia od cen ewidencyjnych produktów 640 Rozliczenia międzyokresowe kosztów operacyjnych 650 Rozliczenia międzyokresowe kosztów finansowych 660 Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego PLAN KONT (4/4) Zespół 7 - PRZYCHODY I KOSZTY ICH OSIĄGNIĘCIA 700 Przychody ze sprzedaży produktów 701 Koszt wytworzenia sprzedanych produktów 730 Przychody ze sprzedaży towarów i materiałów 731 Wartośd sprzedanych towarów i materiałów 750 Przychody finansowe 751 Koszty finansowe 760 Pozostałe przychody operacyjne 761 Pozostałe koszty operacyjne 770 Zyski nadzwyczajne 771 Straty nadzwyczajne 780 Świadczenia na własne potrzeby jednostki 781 Koszty wytworzenia świadczeo na własne potrzeby 790 Podatek dochodowy i inne obowiązkowe obciążenia wyniku Zespół 8 - KAPITAŁY (FUNDUSZE) WŁASNE 800 Kapitał (fundusz) podstawowy 801 Kapitał (fundusz) zapasowy 802 Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny 803 Kapitał (fundusz) rezerwowy 820 Rozliczenie wyniku finansowego 830 Rezerwy 840 Rozliczenia międzyokresowe przychodów 850 Wynik finansowy DOWÓD KSIĘGOWY ROLA KONT KSIĘGOWYCH KONTO SPRAWOZDANIE FINANSOWE 5

6 KLASYFIKACJA KONT KSIĘGOWYCH KONTA KSIĘGOWE BILANSOWE WYNIKOWE ROZLICZENIOWE KORYGUJĄCE KLASYFIKACJA I ZASADY FUNKCJONOWANIA KONT BILANSOWYCH KONTA BILANSOWE AKTYWNE PASYWNE AKTYWNO - PASYWNE POZABILANSOWE FUNKCJONOWANIE KONT AKTYWNYCH I PASYWNYCH FUNKCJONOWANIE KONT AKTYWNO-PASYWNYCH (MIESZANYCH) KONTO AKTYWNE KONTO PASYWNE 2-Rozrachunki z (należności) 2-Rozrachunki z (zobowiązania) ZASADA PODWÓJNEGO ZAPISU ZASADA PODWÓJNEGO ZAPISU Każda operacja gospodarcza jest ujmowana w księgach rachunkowych w tej samej kwocie na co najmniej dwóch kontach, po ich przeciwnych stronach. 1-KASA Ma 3-MATERIAŁY Ma Sp) X (X > 300 zł) 300 (1 1) 300 6

7 EWIDENCJA OPERACJI BILANSOWYCH (1/2) Proszę zaksięgowad następujące operacje gospodarcze: 1) Zakupiono za gotówkę używany samochód osobowy Chevrolet Corvette C4 za zł (OT) 2) Zaciągnięto kredyt bankowy. Środki przekazano na rachunek bieżący w banku KRACH S.A.: zł (WB) 3) Przekazano środki pieniężne z banku do kasy: zł (WB) 4) Wypłacono pracownikowi Zygmuntowi Zmora zaliczkę na koszty podróży służbowej: 20 zł (RK) 5) Wspólnicy spółki z o.o. wnieśli dopłaty do kapitału rezerwowego (WB) zł 6) Odbiorca spłacił należności (RK): zł EWIDENCJA OPERACJI BILANSOWYCH (2/2) Proszę zaksięgowad następujące operacje gospodarcze: 7) (WB) Spłacono ratę kredytu bankowego płacąc przelewem 500 zł 8) (Fa VAT,Pz) Otrzymano od dostawcy fakturę za zakupione towary: zł 9) (OT) Zakooczono budowę magazynu. Obiekt został przyjęty do użytkowania zł. 10) (WB) Zakupiono 3 letnie obligacje Skarbu Paostwa płacąc przelewem: zł. PODZIELNOŚD KONT PODZIELNOŚD POZIOMA NA PRZYKŁADZIE EWIDENCJI ANALITYCZNEJ ROZRACHUNKÓW POZIOMA tworzenie kont analitycznych (księgi pomocnicze) PIONOWA tworzenie kont korygujących Rozrachunki z odbiorcami: zł (należności), z tego: 1. Józef Jajcarz: zł 2. Waldemar Małolat: 0 zł 3. Celina Ciułała: zł EWIDENCJA ANALITYCZNA ROZRACHUNKÓW 2-Rozrachunki z odbiorcami Ma Sp) PIONOWA PODZIELNOŚD KONT NA PODSTAWIE ODPISÓW AKTUALIZUJĄCYCH (1/2) KONTO PODSTAWOWE 0-Długoterminowe aktywa finansowe Ma Sp) Zmniejszenie stanu, np. w wyniku sprzedaży 2-Rozrachunki z odbiorcami Józef Jajcarz Ma Sp) Rozrachunki z odbiorcami Waldemar Małolat Ma Sp) 0 2-Rozrachunki z odbiorcami Celina Ciułała Sp) Ma KONTO KORYGUJĄCE 0-Odpisy aktualizujące DAF Zmniejszenie wartości, np. w wyniku spadku kursu akcji Ma 7

8 PIONOWA PODZIELNOŚD KONT NA PODSTAWIE ODPISÓW AKTUALIZUJĄCYCH (2/2) 0-Długoterminowe aktywa finansowe Ma Sp) Zmniejszenie stanu, np. w wyniku sprzedaży i spadku kursu akcji ZESTAWIENIE OBROTÓW I SALD Lp. Nr konta Nazwa konta Obroty + BO Salda koocowe Ma Ma Rachunki bankowe Kredyty bankowe RAZEM Odpisy aktualizujące DAF Zmniejszenie wartości, np. w wyniku spadku kursu akcji Ma ZASADY POPRAWIANIA BŁĘDÓW KSIĘGOWYCH POPRAWIANIE BŁĘDÓW KSIĘGOWYCH TEMATYKA KOLEJNEGO WYKŁADU Lp. Data Realizowane zagadnienia Przykład od bilansu do bilansu. KOREKTA STORNO CZARNE (DODATNIE) CZERWONE (UJEMNE) 46 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ 8