SZKOŁA PODSTAWOWA NR 4 W CIECHANOWIE

Transkrypt

1 SZKOŁA PODSTAWOWA NR 4 W CIECHANOWIE RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ Za okres od r. do r. Wymaganie 6. Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji. Zespół badawczy: mgr E. Czapska mgr G. Gwiazda mgr M. Martela mgr M. Pawłowska mgr D. Stryjewska Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej dnia 6 sierpnia 2015 r. w sprawie wymagań wobec szkół i placówek (Dz. U. z 2015 r. poz. 1270) 1

2 Spis treści 1. Charakterystyka wymagania 3 2. Cel ewaluacji Pytania kluczowe.3 4. Opracowanie wyników ankiety przeprowadzonej wśród uczniów 4 5. Wnioski / rekomendacje z opracowania wyników ankiety dla uczniów Opracowanie wyników ankiety przeprowadzonej wśród nauczycieli Wnioski / rekomendacje z opracowania wyników ankiety dla nauczycieli Opracowanie wyników ankiety przeprowadzonej wśród rodziców Wnioski/ rekomendacje z opracowania wyników ankiety dla rodziców Notatka z wywiadu z pedagogiem i analizy dokumentacji pedagoga Notatka z rozmowy z Dyrektorem szkoły dotycząca wniosków z obserwacji zajęć Notatka z panelu dyskusyjnego Wnioski / rekomendacje z ewaluacji.22 2

3 1. Charakterystyka wymagania na poziomie podstawowym W szkole lub placówce rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną każdego ucznia. Zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia, zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze i specjalistyczne organizowane dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb każdego ucznia. Charakterystyka wymagania na poziomie wysokim W szkole lub placówce są prowadzone działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacji w odniesieniu do każdego ucznia. Szkoła lub placówka pomaga przezwyciężyć trudności ucznia wynikające z jego sytuacji społecznej. W opinii rodziców i uczniów wsparcie otrzymywane w szkole lub placówce odpowiada ich potrzebom. 2. Celem ewaluacji było : zebranie informacji na temat, czy szkoła wspomaga rozwój dzieci i uwzględnia przy tym ich indywidualną sytuację, ocena działań szkoły w zakresie organizacji wspomagania rozwoju uczniów oraz warunków do wyrównywania szans edukacyjnych uczniów z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji, ocena działań szkoły związanych z indywidualizacją procesu edukacyjnego. Odbiorcami ewaluacji byli: uczniowie rodzice nauczyciele pedagog 3. Ewaluacja poszukiwała odpowiedzi na następujące pytania kluczowe: 1. W jaki sposób szkoła rozpoznaje możliwości i potrzeby każdego ucznia? 2. Jakiego rodzaju zajęcia wspierające rozwój ucznia są organizowane na terenie szkoły? 3. Które formy zajęć wspierających rozwój ucznia są w kręgu autentycznego zainteresowania? 4. W jaki sposób nauczyciele indywidualizują pracę z uczniami? 5. W jaki sposób szkoła pomaga przezwyciężyć trudności ucznia wynikające z jego sytuacji społecznej? 6. Jaka jest opinia rodziców na temat wsparcia organizowanego w szkole? 7. Jakie podmioty zewnętrzne wspierają szkołę w działaniach na rzecz wspomagania rozwoju ucznia? Działając zgodnie z opracowanym harmonogramem wykonano następujące zadania : Opracowano ankiety dla uczniów, rodziców i nauczycieli (E. Czapska,G. Gwiazda, M. Martela M. Pawłowska, D. Stryjewska) Przeprowadzono i podsumowano ankiety dla uczniów (wychowawcy klas IV a, V d, VI b, E. Czapska,G. Gwiazda, M., Martela M. Pawłowska, D. Stryjewska) Przeprowadzono ankiety dla nauczycieli (A. Kuskowska, M. Sasin, A. Gasińska) Podsumowano ankiety dla nauczycieli (A. Kuskowska) 3

4 Przeprowadzono ankiety dla rodziców (wychowawcy klas : I b, II a, III a, IV b, V a, VI c) Podsumowano wyniki ankiet dla rodziców ( M. Pawłowska) Opracowano raport końcowy (E. Czapska,G. Gwiazda, M. Martela, M. Pawłowska, D. Stryjewska) 4. Opracowanie wyników ankiety przeprowadzonej wśród uczniów Badaniem objęto 65 uczniów z wybranych losowo klas: 4a, 5d, 6b. Ankieta była anonimowa i składała się z 8 pytań. Odpowiedzi uczniów przedstawiają się następująco: Pytanie 1. Czy nauczyciele pomagają Ci w pokonywaniu trudności w nauce? 60% 50% 40% 30% 20% Tak Raczej tak Raczej nie Nie 10% 0% 52% ankietowanych odpowiedziało, że otrzymuje pomoc od nauczycieli w pokonywaniu trudności w nauce (dodatkowo 40% uczniów na powyższe pytanie odpowiedziało, że raczej tak ). Tylko 5% uczniów stwierdziło, że w ogóle takiej pomocy od nauczycieli nie otrzymało. 3% uczniów uważa, że nauczyciele raczej nie pomagają w pokonywaniu trudności w nauce. Pytanie 2. Czy nauczyciele pomagają Ci w rozwijaniu uzdolnień i zainteresowań? 60% 50% 40% 30% 20% Tak Raczej tak Raczej nie Nie 10% 0% 57% ankietowanych uczniów potwierdza, że nauczyciele pomagają im w rozwijaniu uzdolnień i 4

5 zainteresowań. Odpowiedź raczej tak wybrało 21% badanych. Wśród badanych były osoby - 17%, które uznały iż nauczyciele raczej nie są pomocni w tym rozwoju, a 5% w ogóle takiego wsparcia nie otrzymuje. Pytanie 3: W jakich zajęciach dodatkowych organizowanych w szkole uczestniczysz? 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% Zajęcia dydaktyczno wyrównawcze Koła zainteresowań Zajęcia sportowe Harcerstwo Zajęcia logopedyczne 5% 0% Najwięcej uczniów spośród ankietowanych korzysta z zajęć dydaktyczno wyrównawczych (40%), a 38% z kół zainteresowań organizowanych w szkole. Dość liczna grupa uczniów - 28% uczestniczy w zbiórkach harcerskich. 23% uczniów korzysta z zajęć sportowych. Żadne dziecko nie uczestniczy w zajęciach logopedycznych. Część uczniów wskazała swój udział w więcej niż jednych zajęciach dodatkowych. Siedmioro uczniów (co stanowi 11%) nie uczestniczy w żadnych zajęciach dodatkowych wymienionych w tym pytaniu. Na pytanie W jakich zajęciach chciałbyś uczestniczyć? nie odpowiedziało 25 uczniów co stanowi 38%. Pozostali odpowiadali, że chcieliby uczestniczyć w zajęciach wyrównawczych z języka polskiego, matematyki, z języka angielskiego, w kole teatralnym, chórze, kole fotograficznym oraz zajęciach tanecznych i gimnastycznych. Pytanie 4. Które zajęcia są według Ciebie najbardziej skuteczne (wymień nie więcej niż dwa) w pokonywaniu trudności w nauce w rozwijaniu uzdolnień i zainteresowań Na pytanie Które zajęcia są według Ciebie najbardziej skuteczne w pokonywaniu trudności w nauce? nie odpowiedziało 14 osób, co stanowi 21% ogółu ankietowanych. Z odpowiedzi pozostałych uczniów wynika, że skuteczne są: zajęcia dydaktyczno wyrównawcze (78%), koła zainteresowań (4%), zajęcia z przyrody (4%), zajęcia z języka angielskiego (14%), klub czytelniczy (4%), 5

6 zajęcia z logopedii (2%), kangurek (2%). Natomiast na pytanie dotyczące skuteczności w rozwijaniu uzdolnień i zainteresowań odpowiedzi udzieliło 53 uczniów 82% ogółu ankietowanych. Zajęcia pozalekcyjne o największej skuteczności w rozwoju uzdolnień i zainteresowań to: zajęcia sportowe (28%), chór (28%), koło teatralne (21%), harcerstwo (15%), koło biblijne (9%), koło czytelnicze (9%), koło matematyczne (8%), ogólnie koła zainteresowań (8%), zajęcia z języka angielskiego (6%), zajęcia wyrównawcze (6%), zajęcia plastyczne (6%), zajęcia muzyczne (6%), zajęcia z języka polskiego (4%), zajęcia techniczne (4%), zajęcia z przyrody (4%), zajęcia z informatyki (2%), zajęcia fotograficzne (2%). Pytanie 5. Czy nauczyciele w czasie lekcji biorą pod uwagę Twoje trudności w nauce i uzdolnienia? 50% 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% Tak Raczej tak Raczej nie Nie 10% 5% 0% 44% ankietowanych uczniów twierdzi, że nauczyciele w czasie lekcji biorą pod uwagę ich trudności w 6

7 nauce i uzdolnienia. Odpowiedź raczej tak wybrało 39% badanych. Warto również zaznaczyć, że wśród badanych były osoby (11%), które uznały iż nauczyciele raczej nie biorą pod uwagę ich trudności w nauce i uzdolnień, a 6% uważa, że nauczyciele nie uwzględniają powyższych okoliczności. Na pytanie jeśli tak, to którą z wymienionych form nauczyciele stosują najczęściej, uczniowie odpowiadali: wydłużenie czasu pracy na wykonanie zadania (tak wskazało 25% ankietowanych), dodatkowe wyjaśnienia i powtarzanie poleceń (38%), indywidualna pomoc nauczyciela (31%), pomoc koleżeńska (25%), trudniejsze i dodatkowe zadania dla uczniów zdolnych (14%). Pytanie 6. U kogo szukasz wsparcia w sytuacjach trudnych (problemy w domu, w szkole, z rówieśnikami)? 70% 60% 50% 40% 30% 20% u nauczyciela u wychowawcy u pedagoga u szkolnej pielęgniarki u rodziców nie szukam pomocy u innych 10% 0% Większość ankietowanych uczniów w sytuacjach trudnych szuka pomocy w ich rozwiązaniu u rodziców (62% ankietowanych). Dość liczna grupa uczniów szuka wsparcia: u wychowawcy (48%), u nauczyciela (11%), u pedagoga (5%). wśród przyjaciół, dziadków lub rówieśników(12%) Spośród ankietowanych 11% nie szuka pomocy przy rozwiązywaniu swoich problemów. 7

8 PCKiSz COEK Studio Biblioteka Miejska Muzeum Szlachty Mazowieckiej MOSiR 10 0 % Pytanie 7. Współpraca, z którą instytucją wymienioną poniżej jest według Ciebie najbardziej korzystna dla szkoły? Ponad połowa ankietowanych uczniów 52% uważa, że najbardziej korzystna dla szkoły jest współpraca z Miejskim Ośrodkiem Sportu i Rekreacji. Na drugim miejscu znalazło się Powiatowe Centrum Kultury i Sztuki (tak uważa 35% ankietowanych), a na trzecim COEK Studio (14%). Kolejne miejsca, wg oceny uczniów, zajmują Muzeum Szlachty Mazowieckiej (12%) oraz Biblioteka Miejska (5%). Pytanie 8. Czy twoim zdaniem należałoby coś zmienić w organizacji i ofercie zajęć dodatkowych w naszej szkole? 80% 70% 60% 50% 40% Tak Nie 30% 20% 10% 0% Zdaniem 75% ankietowanych uczniów organizacja i oferta zajęć dodatkowych spełnia ich wymagania i oczekiwania. 25% ankietowanych widzi konieczność zmian. Propozycje uczniów są następujące (cytuję wypowiedzi uczniów): większa dostępności zajęć dydaktyczno wyrównawczych, więcej kół zainteresowań z języka angielskiego, matematyki, zajęcia historyczne, większa oferta zajęć sportowych, 8

9 zajęcia z gimnastyki artystycznej, tańce, zumba, mniej kart pracy na zajęciach dodatkowych, koło przyjaciół zwierząt, zajęcia szachowe, inne godziny organizowanych zajęć pozalekcyjnych (dostosowane do planu lekcji). 5. Wnioski z opracowania wyników ankiety dla uczniów 1. Zdecydowana większość ankietowanych uczniów uczestniczy w zajęciach pozalekcyjnych, co świadczy o tym, że uczniowie posiadają wiedzę na temat rodzajów zajęć pozalekcyjnych organizowanych na terenie szkoły. 2. Uczniowie najchętniej uczestniczą w zajęciach dydaktyczno wyrównawczych z poszczególnych przedmiotów, w kołach zainteresowań, a przede wszystkim w zajęciach sportowych, chórze i harcerstwie. 3. Uczniowie tej szkoły w przeważającej większości otrzymują od nauczycieli pomoc w pokonywaniu trudności w nauce, jak i w rozwijaniu uzdolnień i zainteresowań. 4. Uczniowie mogą liczyć w szkole na wsparcie wychowawców i nauczycieli. 5. Ponad połowa ankietowanych uczniów uważa, że Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji najefektywniej współpracuje z ich szkołą. 6. Trzy czwarte ankietowanych jest zdania, że oferta i organizacja zajęć dodatkowych spełnia ich wymagania i oczekiwania. 7. Duża grupa uczniów nie wykazuje chęci uczestniczenia w jakichkolwiek zajęciach dodatkowych organizowanych przez szkołę. Rekomendacje 1. W ramach organizowanych zajęć wspierających rozwój ucznia większe zrównoważenie ilości zajęć rozwijających zainteresowania i uzdolnienia uczniów w stosunku do zajęć dla dzieci z trudnościami w nauce. 2. Stworzenie możliwości dostępu do zajęć logopedycznych uczniom klas IV-VI. 3. Uświadamianie uczniom korzyści płynących z uczestniczenia w organizowanych zajęciach dodatkowych celem zniwelowania postaw braku samodzielnego zaangażowania się w poprawę swoich wyników w nauce( pogadanki wychowawców na godzinach wychowawczych). 9

10 6. Opracowanie wyników ankiety przeprowadzonej wśród nauczycieli Badaniem objęto 36 nauczycieli ze Szkoły Podstawowej nr 4 w Ciechanowie ( rozdano 42 ankiety, a zebrano 36 ). Badani to nauczyciele przedmiotowi, wychowawcy klas 1-3 i oddziałów przedszkolnych, a także wychowawcy świetlicy. Ankieta była anonimowa i składała się z 6 poniższych pytań: 1. W jaki sposób rozpoznaje Pan/Pani możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe uczniów? 2. Jakie formy pracy stosuje Pani/Pan z uczniami z trudnościami edukacyjnymi? 3. Jakie formy pracy stosuje Pani/Pan w celu stworzenia warunków do rozwoju uzdolnień i zainteresowań uczniów? 4. W jaki sposób indywidualizuje Pani/Pan proces nauczania? 5. Jakie działania prowadzi Pani/Pan w celu pomocy rodzinom znajdującym się w trudnej sytuacji? 6. Z jakimi instytucjami współpracuje Pani/Pan w związku z realizacją potrzeb ucznia? Odpowiedzi nauczycieli na poszczególne pytania zostały ujęte w tabelach i przedstawiają się następująco: Lp. W jaki sposób rozpoznaje Pan/Pani możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe uczniów? Liczba osób, które zaznaczyły odpowiedź % 1. Prowadzenie rozmów z uczniami oraz rodzicami uczniów 2. Obserwacja zachowania ucznia 35 97,2 3. Badania ankietowe wśród uczniów i ich rodziców 11 30,5 4. Analiza dokumentacji ucznia (opinie P P-P, 34 94,4 zaświadczenia lekarskie) 5. Stały monitoring osiągnięć uczniów 28 77,7 6. Informacje od specjalistów pracujących z uczniem 19 52,7 i jego rodziną 7. Wymiana spostrzeżeń z innymi nauczycielami 33 91,6 8. Wywiady środowiskowe 12 33,3 9. Badania socjometryczne 4 11,1 10. Specjalistyczne testy diagnostyczne 8 22,2 11. Inne 0 0 Jak widać z powyższej tabeli wszyscy ( 100% ) badani nauczyciele rozpoznają możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe uczniów poprzez prowadzenie rozmów z uczniami oraz ich rodzicami. Jest to najszybszy sposób na poznanie ucznia. Prawie wszyscy nauczyciele ( 97,2 % ) dokonują tego poprzez obserwację ucznia. Nauczyciel spędza dużo czasu z uczniem i ma możliwość obserwacji go w różnych sytuacjach. 94,4 % badanych rozpoznaje możliwości i trudności uczniów poprzez analizę dokumentacji np. opinii i orzeczeń z Poradni Psychologiczno Pedagogicznej i przedstawionych zaświadczeń lekarskich. Swoje spostrzeżenia z innymi nauczycielami wymienia aż 91,6% badanych. Dzięki takim rozmowom nauczyciel może dowiedzieć się jak dany uczeń zachowuje się i jak 10

11 radzi sobie na innych zajęciach. Najmniej osób prowadzi badania socjometryczne 11,1% i specjalistyczne badania diagnostyczne 22,2%. Tabela 2 Lp. Jakie formy pracy stosuje Pani/Pan z uczniami z trudnościami edukacyjnymi? Liczba osób, które zaznaczyły odpowiedź % 1. Indywidualizacja pracy na zajęciach 35 97,2 2. Zróżnicowane prace domowe Pomoc koleżeńska 24 66,6 4. Wydłużenie czasu na przyswojenie materiału 34 94,4 5. Praca w parach, grupach 30 83,3 6. Prowadzenie zajęć dydaktycznowyrównawczych 28 77,7 7. Inne: Indywidualne spotkania z uczniem po zajęciach Stopniowanie trudności w zadaniach Zróżnicowane karty pracy na zajęciach ,77 2,77 2,77 Z danych zamieszczonych w powyższej tabeli wynika, iż nauczyciele w stosunku do dzieci przejawiających trudności edukacyjne stosują różne formy pracy. Większość badanych, bo aż 97,2% indywidualizuje pracę na zajęciach. Jest to trudne zadanie dla nauczyciela biorąc pod uwagę liczebność klasy i jej potrzeby. Do indywidualizacji pracy możemy zaliczyć także spotkania i rozmowy z uczniem bezpośrednio po lekcji, stopniowanie trudności na zajęciach, co przejawia się w przygotowaniu zróżnicowanych kart pracy dla dzieci. Znaczna część - 94,4% wydłuża czas na przyswojenie materiału przez ucznia przejawiającego trudności w nauce. 83,3% nauczycieli organizuje pracę zespołową w grupach lub w parach, co pozwala na aktywne wykonanie powierzonego zadania, umożliwia uczenie się od siebie i zapewnia większe poczucie bezpieczeństwa uczniom osiągającym słabsze wyniki w nauce. Pracy zespołowej towarzyszy koleżeńska pomoc, gdyż dobrzy uczniowie pomagają tym słabszym. Zjawisko to sprzyja nawiązywaniu pozytywnych relacji międzyludzkich. Na uwagę zasługuje fakt, iż duża część nauczycieli - 77,7% prowadzi zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze, co pozwala na wyrównanie szans i uzupełnienie braków w wiedzy uczniom z trudnościami. 11

12 Tabela 3 Lp. Jakie formy pracy stosuje Pani/Pan w celu stworzenia warunków do rozwoju uzdolnień i zainteresowań uczniów? Liczba osób, które zaznaczyły odpowiedź % 1. Konstruowanie programów autorskich 13 36,1 2. Prowadzenie kół zainteresowań 30 83,3 3. Indywidualizacja pracy na zajęciach 34 94,4 4. Przygotowanie do udziału w 34 94,4 konkursach, uroczystościach szkolnych i pozaszkolnych 5. Organizacja wyjść i wycieczek 23 63,8 6. Dodatkowe prace domowe 24 66,6 7. Organizacja spotkań z ciekawymi ludźmi 8. Stwarzanie sytuacji do nabywania doświadczeń, prowadzenia obserwacji 9. Inne: spotkania pozalekcyjne z grupą przygotowująca się do konkursu dodatkowe zadania na lekcji ,4 1 2,77 1 2,77 Analizując wyniki zamieszczone w tabeli 3 można stwierdzić, że badani nauczyciele stosują różnorakie formy pracy z uczniami w celu stworzenia warunków do rozwoju ich uzdolnień i zainteresowań. Większość, bo aż 94,4% indywidualizuje pracę na zajęciach, pamięta o dzieciach zdolnych i tych mniej zdolnych, które potrzebują dodatkowej pomocy z ich strony. Na uwagę zasługuje fakt, iż nauczyciele poświęcają swój czas na przygotowanie uczniów do udziału w konkursach, uroczystościach szkolnych i pozaszkolnych. Jedna osoba nadmieniła, iż prowadzi spotkania pozalekcyjne w celu przygotowania grupy do konkursu, a także stosuje dodatkowe zadania na lekcji. Nie jest tajemnicą, że każdy nauczyciel ceni sobie obecność uczniów wyróżniających się w swojej klasie. Praca z takim uczniem daje dużo satysfakcji, gdyż nie trzeba długo czekać na efekty wspólnej pracy i podjętych razem działań. Koła zainteresowań dla uczniów prowadzi 83,3% badanych nauczycieli. Tego typu zajęcia cieszą się dużym powodzeniem wśród uczniów, ponieważ mogą oni w miłej i luźnej atmosferze rozwijać swoje pasje i uzdolnienia. Tabela 4 Lp. W jaki sposób indywidualizuje Pani/Pan proces nauczania? 12 Liczba osób, które zaznaczyły %

13 odpowiedź 1. Uwzględnianie zaleceń zawartych w opiniach i 35 97,2 orzeczeniach PP-P 2. Uwzględnienie specyficznych trudności uczniów wynikających z dysleksji, itp. 3. Indywidualizowanie przydziału 28 77,7 czasu/zróżnicowane tempo pracy uczniów 4. Uzupełnianie wiadomości i umiejętności 28 77,7 5. Zmiana zakresu i układu materiału 14 38,8 6. Wyznaczanie celów indywidualnych 22 61,1 7. Dobieranie różnorodnych metod i form pracy 34 94,4 8. Wykorzystanie różnorodnych środków dydaktycznych 9. Stosowanie różnych strategii motywowania i wzmacniania uczniów 10. Stosowanie różnych sposobów sprawdzania wiedzy i umiejętności 11. Wspomaganie indywidualne podczas wykonywania zadań na lekcji 12. Różnicowanie kryteriów oceniania osiągnięć edukacyjnych 13. Udzielanie uczniom kształtującej informacji zwrotnej 32 88, , , , ,6 14. Inne 0 0 Prawie wszyscy nauczyciele 97,2% w celu indywidualizacji pracy z uczniem uwzględnia zalecenia Poradni P-P. Bardzo duża część osób badanych 94,4% dobiera różnorodne formy i metody pracy, a 88,8% badanych wykorzystuje różnorodne środki dydaktyczne. Do indywidualizacji pracy można dodać wspomaganie ucznia podczas wykonywania zadań na lekcji, co czyni 80,5% badanych nauczycieli. 77,7% badanych zwraca uwagę na tempo pracy uczniów podczas wykonywania zadania i na to, aby uczniowie uzupełniali braki w wiadomościach i umiejętnościach. Tabela 5 Lp. Jakie działania prowadzi Pani/Pan w celu pomocy rodzinom znajdującym się w trudnej sytuacji? 1. Współpraca z pedagogiem szkolnym, dyrekcją szkoły 2. Informowanie rodziców o możliwościach uzyskania pomocy w instytucjach wspomagających szkołę Liczba osób, które % zaznaczyły odpowiedź ,6 13

14 3. Współpraca z MOPS, GOPS 19 52,7 4. Współpraca z PP-P 30 83,3 5. Wnioskowanie o dofinansowanie wycieczek 16 44,4 przez Radę Rodziców 6. Typowanie pomocy udzielanej np. przez 29 80,5 parafie, prywatnych sponsorów, itp. ( np. paczki świąteczne) 7. Inne 0 0 W celu pomocy rodzinom znajdującym się w trudnej sytuacji nauczyciele współpracują z pedagogiem szkolnym i dyrekcją szkoły. Ponadto większość 91,6% informuje rodziców o możliwościach uzyskania pomocy w instytucjach wspomagających szkołę. Znaczna część osób badanych 80,5% typuje dzieci do pomocy udzielanej przez parafie i prywatnych sponsorów. Najczęściej jest to pomoc materialna w postaci paczki świątecznej. 83,3% badanych utrzymuje stały kontakt z Poradnią Psychologiczno- Pedagogiczną. Połowa nauczycieli ( 52,7%) współpracuje z takimi instytucjami, jak MOPS, GOPS. Ostatnia tabela przedstawia odpowiedzi na pytanie otwarte dotyczące instytucji, z jakimi współpracują nauczyciele w związku z realizacją potrzeb ucznia. Tabela 6 Lp. Z jakimi instytucjami współpracuje Pani/Pan w związku z realizacją potrzeb ucznia? Liczba osób, które zaznaczyły odpowiedź 1. PCKiSz w Ciechanowie 19 52,7 2. Poradnia P-P 15 41,6 3. Muzeum Szlachty Mazowieckiej w Ciechanowie, Muzeum Pozytywizmu w Gołotczyźnie i Muzeum Romantyzmu w Opinogórze 12 33,3 4. Parafia 8 22,2 5. Policja 7 19,4 6. PCK 7 19,4 7. MOPS, GOPS 5 13,8 8. Straż Pożarna 4 11,1 9. Nadleśnictwo Ciechanów 3 8,3 10. Biuro podróży 3 8,3 11. Cedrob 3 8,3 12. Straż Miejska 2 5,5 13. MSCDN 2 5,5 14. ZHP 1 2,7 15. DPS 1 2,7 16. Schronisko dla zwierząt w Pawłowie 1 2,7 17. Biblioteka Pedagogiczna 1 2,7 18. Wydawnictwo językowe 1 2,7 19. Fundacja Orange 1 2,7 20. Akcja Katolicka 1 2,7 14 %

15 21. Civitas Christiana 1 2,7 22. Portal e-twining 1 2,7 Z tabeli jasno wynika, że nauczyciele najczęściej współpracują z PCKiSz w Ciechanowie. Współpraca ta polega głównie na udziale w konkursach organizowanych przez w/w instytucję, udziale w seansach filmowych, przedstawieniach teatralnych bądź uczestnictwa w tzw. Lekcji w kinie. Badani wymieniali także Poradnię Psychologiczno - Pedagogiczną, do której zwracają się o pomoc w rozwiązywaniu trudności wychowawczych lub prośbą o zdiagnozowanie ucznia z problemami w nauce. Nauczyciele często uczestniczą w szkoleniach organizowanych przez P P-P. Respondenci wymieniali także Muzea w Ciechanowie i w okolicznych miejscowościach, gdyż uczniowie często biorą udział w warsztatach organizowanych przez w/w muzea. 7. Wnioski z opracowania wyników ankiety dla nauczycieli 1. Nauczyciele rozpoznają możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe uczniów poprzez obserwację ich zachowań, a także rozmowy z nimi i ich rodzicami. 2. W pracy z dziećmi nauczyciele stosują indywidualizację pracy na zajęciach głównie poprzez wydłużenie czasu na przyswojenie wiedzy, a także organizację pracy w grupach i prowadzenie zajęć dydaktyczno wyrównawczych. 3. Nauczyciele stwarzają warunki do rozwoju uzdolnień i zainteresowań uczniów przygotowując dzieci do konkursów szkolnych i pozaszkolnych, a także poprzez prowadzenie kół zainteresowań i indywidualizację pracy na zajęciach. 4. Indywidualizacja procesu nauczania polega na respektowaniu zaleceń poradni PP-P, dobieraniu różnorodnych metod i form pracy, wykorzystaniu różnorodnych środków dydaktycznych, a także wspomaganiu indywidualnym ucznia podczas wykonywania zadań na lekcji. 5. W celu realizowania potrzeb uczniów nauczyciele współpracują z wieloma instytucjami. Najwięcej nauczycieli współpracuje z Powiatowym Centrum Kultury i Sztuki w Ciechanowie. Rekomendacje: 1. Zwiększenie ilości opracowanych i wdrażanych programów autorskich i działań innowacyjnych w celu stworzenia warunków do rozwoju uzdolnień i zainteresowań uczniów. 15

16 8.Opracowanie wyników ankiety przeprowadzonej wśród rodziców. Badaniem objęto 102 rodziców z klasy Ib, IIa, IIIa, IVb, Va, VIc. Ankieta była anonimowa i składała się z 10 pytań. Odpowiedzi rodziców przedstawiają się następująco: Pytanie 1. Czy w szkole są organizowane zajęcia pozalekcyjne? Pytanie 2. Jak często nauczyciele rozmawiają z Państwem o potrzebach lub możliwościach dzieci? 16

17 Pytanie 3. Jakie formy pomocy stosuje szkoła w pracy z uczniem mającym trudności w nauce? Pytanie 4. Które z prowadzonych działań w pracy z uczniem mającym trudności w nauce uważa Pan/Pani za najbardziej skuteczne? Pytanie 5. Jakie formy pomocy stosuje szkoła w pracy z uczniem zdolnym? 17

18 Pytanie 6. Które z prowadzonych działań w pracy z uczniem zdolnym uważa Pan/Pani za najbardziej skuteczne? Pytanie 7. Czy szkoła prowadzi działania mające na celu pomoc rodzinom w trudnych sytuacjach? Pytanie 8. Współpraca, z którą instytucją wymienioną poniżej jest według Pana/Pani najbardziej korzystna dla szkoły? 18

19 Pytanie 9. Jak ocenia Pan/Pani wsparcie uczniów organizowane w szkole? Pytanie 10. Jakie zmiany proponuje Pan/Pani w zakresie wspomagania rozwoju uczniów w SP nr4 w Ciechanowie? Organizacja dodatkowych zajęć rozwijających zainteresowania uczniów, Zwiększenie ilości spotkań z pedagogiem, Poszerzenie współpracy z instytucjami i osobami mającymi wpływ na rozwój indywidualny dzieci, Większy dostęp do kół zainteresowań, Więcej zajęć dodatkowych z języka angielskiego, zajęć logopedycznych, Pomoc uczniom na świetlicy, Więcej wycieczek i wyjść ze szkoły, Zapraszanie interesujących ludzi, Indywidualizacja pracy z uczniem. 9. Wnioski po opracowaniu ankiety: 1. W szkole są organizowane zajęcia pozalekcyjne. 2. Nauczyciele rozmawiają często z rodzicami o potrzebach lub możliwościach dzieci. 3. W szkole najczęstszą formą pomocy dla ucznia mającego trudności w nauce są według rodziców zajęcia dydaktyczno wyrównawcze, zajęcia logopedyczne i indywidualizacja pracy na lekcji. 4. Za najbardziej skuteczne z wyżej wymienionych wskazują rodzice również zajęcia dydaktyczno wyrównawcze, logopedyczne i indywidualizację zajęć na lekcji 5. Szkoła stosuje w pracy z uczniem zdolnym najczęściej: dodatkowe zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia, przygotowanie do zawodów sportowych i konkursów, rzadziej indywidualizację pracy na lekcji. 6. Za najbardziej skuteczne z działań wymienionych powyżej rodzice uważają dodatkowe zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia, indywidualizację pracy na lekcji. 7. Większość rodziców nie wie o działalności szkoły mającej na celu pomoc rodzinom w trudnej sytuacji. 8. Za najbardziej korzystną dla szkoły rodzice uważają współpracę z PCKiSz i MOSiR. 9. Większość rodziców ocenia dobrze i bardzo dobrze wsparcie organizowane dla uczniów w szkole. 10. Zmiany proponowane przez rodziców w zakresie wspomagania rozwoju uczniów to przede wszystkim zwiększenie ilości zajęć dodatkowych rozwijających zainteresowania uczniów. Rekomendacje: 1. Stosowanie w większym zakresie indywidualizacji pracy na lekcji z uczniem zdolnym. 19

20 2. Zwiększenie w roku szkolnym 2017/2018 oferty szkoły w zakresie zajęć dodatkowych rozwijających zainteresowania uczniów. 10.Wywiad z pedagogiem, analiza dokumentacji pedagoga Możliwości i potrzeby każdego ucznia są rozpoznawane poprzez: -obserwacje zachowań uczniów w różnych sytuacjach szkolnych i pozaszkolnych, - rozmowy z uczniami i rodzicami, - analizę dokumentacji, - analizę opinii, orzeczeń wydanych przez Poradnię Psychologiczno-Pedagogiczną w Ciechanowie lub inne poradnie specjalistyczne, - analizę osiągnięć uczniów - testy diagnozujące. W szkole podejmowane są następujące działania w ramach wspierania uczniów ze szczególnymi potrzebami edukacyjnymi i uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji: diagnoza możliwości i postępów edukacyjnych uczniów prowadzona przez nauczycieli, diagnoza wychowawcza, rozpoznanie środowiska rodzinnego uczniów (wychowawcy, pedagog), bieżąca analiza opinii psychologiczno - pedagogicznych uczniów, dostosowanie wymagań edukacyjnych do możliwości uczniów, kierowanie i monitorowanie udziału w zajęciach dydaktyczno-wyrównawczych, zajęcia rozwijające zainteresowania( m.in. sportowe, fotograficzne, czytelnicze, wokalne, językowe, ekologiczne, biblijne, harcerstwo, PCK), diagnozowanie uczniów pod kątem specyficznych trudności w nauce (współpraca z PPP), dostosowanie warunków sprawdzianu zewnętrznego określenie potrzeb ( dysleksja, choroby przewlekłe), rozmowy z rodzicami, pisemne informacje dla rodziców. IPET, organizacja zajęć rewalidacyjnych, nauczanie indywidualne, indywidualne wsparcie uczniów(rozmowy pedagoga, wychowawcy z uczniami, rodzicami, monitorowanie zachowania, współpraca z psychologiem, z PPP), zajęcia logopedyczne. W jaki sposób szkoła pomaga przezwyciężyć trudności ucznia wynikające z jego sytuacji społecznej? dofinansowanie obiadów - współpraca z MOPS i GOPS; pomoc psychologiczno-pedagogiczna (współpraca z pedagogiem, logopedą, skierowanie do psychologa, do PPP); ulgi w opłatach, składkach (PZU, imprezy, konkursy, bilety do kina lub na wycieczkę); paczki świąteczne organizowane przez parafie i Zarząd Spółdzielni Mieszkaniowej; współpraca z Sądem Rodzinnym i kuratorami; akcje szkolne (warzywa, owoce, mleko); współpraca z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie, Poradnią Psychologiczno Pedagogiczną; prowadzenie konsultacji dla rodziców, wskazywanie punktów pomocy; stypendia socjalne. Instytucje, z którymi współpracuje szkoła w celu wspomagania rozwoju i zaspakajania potrzeb uczniów: 20

21 Poradnia Psychologiczno Pedagogiczna w Ciechanowie, która świadczy pomoc w zakresie pojawiających się problemów u dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, wydawania opinii uczniom z trudnościami w nauce; Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej oraz Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej- finansują obiady Powiatowe Centrum Kultury i Sztuki uczniowie biorą udział w spektaklach teatralnych, wystawach, konkursach recytatorskich, literackich, festiwalach oraz zajęciach rozwijających zainteresowania: plastycznych, teatralnych, tanecznych (taniec ludowy i nowoczesny), wokalnych, nauki gry na instrumentach muzycznych. Ciechanowski Ośrodek Edukacji Kulturalnej STUDIO organizuje dla dzieci liczne konkursy plastyczne, recytatorskie, muzyczne oraz umożliwia rozwój zainteresowań poprzez udział w zajęciach: plastycznych, teatralnych, wokalnych, tanecznych, joga, balet, rytmika, karate. Biuro Profilaktyki i Rozwiązywania problemów Uzależnień uczestniczą w przedsięwzięciach (m.in. Miejski Tydzień Profilaktyki), których celem jest szeroko pojmowana profilaktyka (warsztaty, przedstawienia teatralne, pogadanki, koncerty profilaktyczne itp.). Miejska Biblioteka Publiczna. Muzeum Szlachty Mazowieckiej. Straż Pożarna, Straż Miejska, Policja- działania profilaktyczne skierowane do uczniów. 11. Notatka z rozmowy z Dyrektorem szkoły dotycząca wniosków z obserwacji zajęć w zakresie indywidualizacji procesu edukacyjnego, uwzględniającego możliwości uczniów i ich preferencje uczenia się Nie na wszystkich obserwowanych lekcjach, czy zajęciach dało się zauważyć proces indywidualizacji. Powinien on mieć miejsce w codziennej praktyce. W oparciu o przeprowadzone obserwacje lekcji można powiedzieć, że nauczyciele indywidualizują proces lekcyjny najczęściej w następującym zakresie: - wydłużają czas pracy uczniom z trudnościami w czytaniu, z wolniejszym tempem pracy; - udzielają indywidualnych wskazówek podczas samodzielnej pracy dzieci podczas lekcji, - przydzielają krótsze lub dłuższe teksty, więcej lub mniej ćwiczeń/zadań do wykonania, - respektują zalecenia PPP, - zadają pytania otwarte, - monitorują zaangażowanie uczniów w zajęcia, - stosują aktywizujące metody nauczania, - organizują odpowiednie formy pracy dla dzieci (najczęściej grupowe). Rzadziej nauczyciele: - różnicują stopień trudności zadań dla poszczególnych uczniów lub grup. Nie zaobserwowałam indywidualizowania w zakresie: - zadawania pracy domowej, - różnicowania kryteriów oceniania osiągnięć edukacyjnych uczniów, - udzielania uczniom kształtującej informacji zwrotnej ustnie, w zeszytach/ ćwiczeniach, kartach pracy. 21

22 12. Notatka z panelu dyskusyjnego Panel dyskusyjny odbył się z wykorzystaniem poczty elektronicznej, Facebooka, rozmów z rodzicami podczas zebrań i kontaktów indywidualnych, rozmowy z opiekunami i przedstawicielami Samorządu Uczniowskiego. Wszystkim respondentom zadano pytanie: Co należy zmienić w organizacji zajęć dodatkowych organizowanych przez szkołę? Odpowiedzi udzieliło 50 osób. Większość 70 % pozytywnie ocenia organizację zajęć dodatkowych w szkole. Najbardziej popularne są: zuchy, harcerstwo, koła sportowe. Według 30 % pytanych zmiany powinny dotyczyć : Zwiększenia liczby godzin logopedii; Poszerzenia oferty zajęć dla uczniów rozwijających zainteresowania- propozycja zajęć gry w szachy, języka angielskiego i zajęć sportowych. 13. Wnioski z ewaluacji: Co robimy dobrze? 1. Szkoła rozpoznaje możliwości i potrzeby rozwojowe każdego ucznia. 2. Szkoła pomaga uczniom przezwyciężyć trudności w nauce i rozwijać ich zainteresowania. 3. W szkole prowadzone są działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacji w odniesieniu do każdego ucznia. 4. Oferta zajęć pozalekcyjnych uwzględnia zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia; zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze i specjalistyczne organizowane dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia. 5. Każdy uczeń ma możliwość korzystania ze wszystkich zajęć pozalekcyjnych. 6. Uczniowie chętnie korzystają z zajęć pozalekcyjnych. 7. Rodzice pozytywnie oceniają działania szkoły wspomagające rozwój uczniów. 8. Uczniowie pozytywnie oceniają działania wspomagające ich rozwój. 9. Nauczyciele znają potrzeby i możliwości swoich uczniów. 10. Nauczyciele motywują uczniów do aktywnego uczenia się. 11. Szkoła współpracuje z instytucjami odpowiedzialnymi za wspomaganie uczniów w ich potrzebach rozwojowych i sytuacjach życiowych. Co jest naszym problemem do rozwiązania? brak indywidualizowania zadawanych prac domowych; brak indywidualizacji pracy na lekcji z uczniem zdolnym; nie różnicowanie kryteriów oceniania osiągnięć edukacyjnych uczniów; nie udzielanie uczniom kształtującej informacji zwrotnej ustnie, w zeszytach/ ćwiczeniach, kartach pracy; 22

23 zrównoważenie ilości zajęć rozwijających zainteresowania i uzdolnienia uczniów w stosunku do zajęć dla dzieci z trudnościami w nauce; brak możliwości dostępu do zajęć logopedycznych uczniów klas IV-VI, zbyt mało godzin dla uczniów klas I-III; zbyt mało zajęć dodatkowych z języka angielskiego, matematyki; czas rozpoczynania zajęć dodatkowych nie dostosowany do planu zajęć uczniów. Co proponujemy zrobić, aby poprawić pracę szkoły? Rekomendacje 1. Zachęcić uczniów do uczestnictwa w zajęciach pozalekcyjnych - pogadanki na lekcjach wychowawczych, prezentowanie osiągnięć uczniów uczęszczających na zajęcia dodatkowe; zwiększenie ilości wdrażanych programów autorskich i działań innowacyjnych. 2. Aktualizować na bieżąco ofertę zajęć pozalekcyjnych /diagnoza na początku roku szkolnego i po I semestrze/, w miarę możliwości szkoły dostosować ją do propozycji uczniów i rodziców. 3. Dostosować czas rozpoczynania zajęć dodatkowych z końcem zajęć obowiązkowych uczniów. 4. Indywidualizować zadawane prace domowe. 5. Udzielać uczniom kształtującej informacji zwrotnej w zeszytach, ćwiczeniach, kartach pracy. Opracowanie raportu Zespół ds. ewaluacji wewnętrznej 23