Definicja ryzyka ubezpieczeniowego, cechy ryzyka, faktory ryzyka.

Transkrypt

1 Podstawowe pojęcia ubezpieczeniowe. Klasyfikacja ubezpieczeń Ubezpieczenia dzielimy na: Społeczne, Gospodarcze. Ubezpieczenia społeczne naleŝą do sektora publicznego, są ściśle związane z pracownikiem i jego stosunkiem pracy - nie mają samodzielnego bytu; zapewniają pomoc w przypadku śmierci, choroby pracownika lub członka rodziny, macierzyństwa, utarty zdolności do pracy na skutek starości lub inwalidztwa. Ubezpieczenie zawsze są ubezpieczeniami osobowymi. Są teŝ instrumentem polityki socjalnej państwa. Na zajęciach będziemy omawiać drugi rodzaj ubezpieczeń gospodarcze i związane z nim pojęcia. Zaczniemy od zdefiniowania ryzyka związanego z ubezpieczeniami gospodarczymi. Definicja ryzyka ubezpieczeniowego, cechy ryzyka, faktory ryzyka. Definicja ryzyka Ryzyko jest to niepewność co do określonego zdarzenia w warunkach dwóch lub więcej moŝliwości, szansa wystąpienia starty, prawdopodobieństwo wyniku innego niŝ oczekiwany. Ryzyko to ubezpieczona osoba lub przedmiot. Klasyfikacja ryzyka: Ze względu na charakter powstających strat: Finansowe-powoduje straty dające się ująć finansowo, występujące przede wszystkim w ubezpieczeniach majątkowych; Niefinansowe powodują straty nie dające się ująć finansowo, np. w ubezpieczeniach na doŝycie określonego wieku; Ze względu na źródła niebezpieczeństwa: Przyrodnicze- kreowane przez samą przyrodę, zwane takŝe ryzykiem elementarnym. powódź huragan. Społeczne- ryzyko kreowane przez człowieka jako jednostkę lub przez całe społeczeństwa. Ze względu na charakter przedmiotu ubezpieczenia naraŝonego na określone ryzyko: 1

2 Osobowe-to ryzyko powodujące uszczerbek w dobrach osobistych, takich jak Ŝycie, zdrowie, zdolność do pracy itp. Majątkowe- to ryzyko, które zaliczamy do tzw. ryzyk pozostałych, czyli zagraŝających dobrom majątkowym, np., kradzieŝ. Definicja ubezpieczenia gospodarczego. Ubezpieczenie gospodarcze to urządzenie, którego wyłącznym zadaniem jest łagodzenie lub całkowite likwidowanie negatywnych skutków zdarzeń losowych poprzez rozłoŝenie cięŝaru tego łagodzenia na wiele jednostek, którym takie zagroŝenia zagraŝają. W tym sensie ubezpieczenia są w stanie poprzez dostarczenie niezbędnych środków finansowych przywrócić jednostce gospodarującej ekonomiczną pozycję, jaką miała ona przed powstaniem szkody, a takŝe zabezpieczyć miarę równomierny i stabilny sposób funkcjonowania całej gospodarki narodowej. Zatem ubezpieczeniem gospodarczym jest takie urządzenie gospodarcze, które z jednej strony na podstawie umowy i dzięki opłacie składki pozwala zakładowi ubezpieczeń przyjąć na siebie, a ubezpieczającemu przekazać do zakładu, ryzyko negatywnych, ekonomicznych skutków określonego zdarzenia losowego. Z drugiej strony ubezpieczenie gospodarcze pozwala zakładowi ubezpieczeń na podstawie metody oceny ryzyka ocenić, selekcjonować i gromadzić ryzyka i jednocześnie gromadzić składki w sposób i w skali pozwalającej na pokrycie przyrzeczone świadczenia z tytułu wypadków ubezpieczeniowych oraz koszty funkcjonowania zakładu ubezpieczeń. Ubezpieczenia gospodarcze ze względu na przedmiot ubezpieczenia dzielą się na: Ubezpieczenia majątkowe przedmiotem ubezpieczenia moŝe być mienie, jak teŝ mogąca powstać odpowiedzialność cywilna ubezpieczającego; Ubezpieczenia osobowe przedmiotem ubezpieczenia jest śmieć ubezpieczonego bądź doŝycie przez niego określonego wieku. Według kryterium stopnia swobody w zakresie nawiązywania stosunku ubezpieczenia, ubezpieczenia dzielą się na: Ubezpieczenia obowiązkowe w przypadku których ustawodawca nakłada na pewne podmioty obowiązek (przymus) zawarcia umowy ubezpieczenia, Ubezpieczenia dobrowolne zawarcie umowy ubezpieczenia zaleŝy od woli ubezpieczającego Według ustawy o działalności ubezpieczeniowej, do ubezpieczeń obowiązkowych naleŝą; 2

3 l) ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej [OC] posiadaczy jardów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów, 2) ubezpieczenia budynków wchodzących w skład gospodarstwa ro1neo ognia i innych zdarzeń losowych, 3) ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej rolników z tytułu prowadzenia gospodarstwa rolnego, 4) inne ubezpieczenia przewidziane na mocy dotychczas obowiązujących lub ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską umów międzynarodowych. Do ubezpieczeń obowiązkowych naleŝą ubezpieczenia OC doradców podatkowych. Ze względu na liczbę podmiotów objętych ochroną ubezpieczeniową dzieli się na: ubezpieczenia indywidualne jedna umowa ubezpieczeniowa chroni określonego ryzyka jedną osobę lub jeden przedmiot, ubezpieczenia zbiorowe przy których te same rodzaje ryzyka są pokryte przez objęcie większej liczby podmiotów lub osób jedną umową ubezpieczenia. Ubezpieczenia moŝna podzielić równieŝ ze względu na cel zakładu ubezpieczeń na: ubezpieczenia komercyjne oferowane przez zakłady ubezpieczeń w formie spółki akcyjnej, ubezpieczenia wzajemne zawierane przez podmioty działające w formie towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, na zasadzie non profit. Składka ubezpieczeniowa: to świadczenie pienięŝne uiszczane przez ubezpieczającego na rzecz zakładu ubezpieczeń w zamian za ochronę ubezpieczeniową. Podstawową funkcją składki ubezpieczeniowej jest gromadzenie funduszu ubezpieczeniowego. Świadczenie ubezpieczeniowe- to wypłata, w wysokości wynikającej z umowy ubezpieczenia, do której Ubezpieczyciel jest zobowiązany w przypadku zajścia zdarzenia losowego określonego w umowie ubezpieczeniowej. Gdy świadczenie słuŝy kompensacie strat majątkowych, najczęściej jest nazywane odszkodowaniem. Zadaniem świadczenia jest kompensata całkowita lub częściowa strat w mieniu, utraty praw, szkód osobistych lub braków finansowych. Świadczenie z zasady nie moŝe przekraczać poniesionych strat, czyli przekraczać kwot wynikających z interesu ubezpieczeniowego. 3

4 Zakład ubezpieczeń- ubezpieczyciel, to podmiot prowadzący działalność na podstawie zezwolenia, będącą działalnością prowadzoną dla zysku lub non-profit. Działalność ubezpieczeniowa- to działalność prowadzona na podstawie zezwolenia, przez zakład ubezpieczeń, polegająca na zobowiązywaniu się zakładu ubezpieczeń na podstawie umowy ubezpieczenia do udzielenia ochrony ubezpieczeniowej w zamian za opłacaną regularnie i w określonej wysokości składkę ubezpieczeniową, a w razie zajścia zdarzenia losowego do wypłaty przez zakład świadczenia. W czasie udzielania ochrony ubezpieczeniowej zakład ubezpieczeń oraz ubezpieczającego wiąŝe stosunek ubezpieczenia. Ubezpieczający jest stroną umowy ubezpieczeniowej. Ubezpieczający- to osoba zawierająca z zakładem ubezpieczeń umowę ubezpieczenia i zobowiązana jest do płacenia składki ubezpieczeniowej. Ubezpieczony- to osoba, której mienie albo Ŝycie stanowi przedmiot ubezpieczenia. Uprawniony- w ubezpieczeniach na wypadek śmierci to osoba wskazana przez ubezpieczonego jako uprawniona do pobrania sumy ubezpieczenia. (uposaŝony, beneficjent). Przedmiot ubezpieczenia- to interes ubezpieczeniowy chroniony w ramach stosunku ubezpieczenia. Wypadek ubezpieczeniowy- to zdarzenie losowe, określone w umowie ubezpieczenia jako to, którego zajście powoduje powstanie prawa do uzyskania świadczenia od zakładu ubezpieczeń. Franszyza Franszyza to z góry oznaczona wartość szkody, o którą ubezpieczyciel obniŝa odszkodowanie albo, za którą w ogóle nie wypłaca odszkodowania. WyróŜnia się dwa rodzaje franszyzy: 4

5 1. Franszyza integralna (warunkowa) polega na tym, Ŝe ubezpieczyciel nie ponosi odpowiedzialności za straty do pewnej oznaczonej wysokości, a jeśli szkoda przekroczy tę wysokość, wówczas odszkodowanie wypłaca się w pełnej wysokości. 2. Franszyza redukcyjna (bezwarunkowa) działa w kaŝdym przypadku i odszkodowanie zawsze pomniejsza się o ustaloną część. Regres ubezpieczeniowy - roszczenie zwrotne przysługujące zakładowi ubezpieczeń. Zakład ubezpieczeń, w określonych przez prawo przypadkach, po dokonaniu wypłaty odszkodowania moŝe dochodzić zwrotu wypłaconej kwoty od osoby odpowiedzialnej za wyrządzenie szkody. Regres ubezpieczeniowy dzieli się na: regres typowy {właściwy} - dłuŝnikiem jest osoba trzecia, np. dochodzony od osoby, która zalała inne mieszkanie, regres nietypowy {niewłaściwy} - dłuŝnikiem jest sam ubezpieczający. Regres nietypowy występuje w ubezpieczeniach odpowiedzialności cywilnej. Przykład: dochodzony od nietrzeźwego kierowcy, który wyrządził szkodę. 5