Biuletyn inwestycyjny Styczeń 2014

Transkrypt

1 Biuletyn inwestycyjny Szanowni Państwo, Przekazujemy w Państwa ręce kolejny numer Biuletynu Inwestycyjnego PZU. Materiał przybliży Państwu bieżącą sytuację na rynkach finansowych, a także najświeższe wydarzenia gospodarcze w Polsce i na świecie w grudniu 2013 roku. W biuletynie znajdą Państwo również najważniejsze parametry funduszy kapitałowych z oferty PZU. Życzymy miłej lektury Zespół PZU Życie SA W biuletynie: Kolejny udany miesiąc dla inwestorów na rynkach rozwiniętych Wzrost PKB za oceanem Niższa inflacja Komentarze ekspertów PZU Wyniki ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych

2 Świat w grudniu Przegląd wydarzeń Wzrost wskaźników PMI dla przemysłu i usług gospodarek strefy euro Ograniczenie programu QE3 Wzrost dla inwestorów na rynkach rozwiniętych Gorsze wieści dla inwestorów na rynkach wschodzących Gospodarka Niemcy liderem strefy euro Grudniowe kalendarium publikacji gospodarczych było bogate. Już na początku miesiąca poznaliśmy odczyty wskaźników PMI dla przemysłu i usług gospodarek strefy euro, które w większości okazały się lepsze zarówno od oczekiwań rynkowych jak i wcześniejszych odczytów. Nieznacznie gorsze od prognoz analityków okazały się być jedynie wskaźniki dla francuskiego i brytyjskiego sektora usług (odpowiednio 48 pkt vs. 48,8 pkt oraz 60 pkt vs. 62 pkt). Odczyty te nie wpłynęły znacząco na nastroje europejskich inwestorów, gdyż relatywna słabość obu wspomnianych gospodarek np. na tle niemieckiej jest ogólnie znana. Indeks Instytutu IFO, odzwierciedlający nastroje panujące wśród przedsiębiorców naszego zachodniego sąsiada, wzrósł w grudniu do 109,5 pkt ze 109,3 pkt. w listopadzie. Jeszcze większym, pozytywnym zaskoczeniem dla rynku był odczyt niemieckiego indeksu ZEW, który w grudniu wzrósł piąty miesiąc z rzędu osiągając poziom 62,0 pkt (wobec wcześniejszych 54,6 pkt). zaangażowania w akcjach, obligacjach i walucie rynków rozwijających się. Powodem są gorsze prognozy gospodarcze dla Emerging Markets na najbliższe lata. Instytucje te wskazują jednocześnie na różnice w obrębie samych EM - dzieląc je na te o dobrych i złych fundamentach. Wśród tzw. dobrych EM wymienia się m.in.: Koreę Południową, Filipiny, Polskę czy Meksyk. Z kolei negatywny wpływ na wynik portfela mogą przynieść inwestycje w krajach cieszących się jeszcze nie tak dawno dużą popularnością wśród globalnych graczy, tj. w: Indonezji, Turcji, Południowej Afryce czy Brazylii. Co więcej, obawy budzi także kondycja chińskiej gospodarki i tegoroczny wzrost tamtejszego PKB. W pewnym momencie, inwestorzy będą musieli więc przewartościować posiadane w portfelu aktywa i odpowiednio zmienić jego skład. Na to jednak wydaje się być jeszcze za wcześnie. FED ogranicza QE3 Większą uwagę zwracano na dane z amerykańskiego rynku pracy - to na ich podstawie amerykański bank centralny miał podejmować decyzję o ograniczeniu programu QE3. Opublikowany w pierwszej dekadzie grudnia raport ADP wskazał na znaczący wzrost zatrudnienia w sektorze pozarolniczym (215 tys. wobec oczekiwanych 173 tys. i 184 tys. poprzednio). Niższa od prognoz okazała się być także opublikowana w tym samym okresie liczba wniosków o zasiłek dla bezrobotnych (298 tys. wobec spodziewanych 325 tys. i 321 tys. tydzień wcześniej). Systematyczna poprawa wskaźników kondycji dla amerykańskiej gospodarki oraz sytuacji na tamtejszym rynku pracy nie pozostała bez wpływu na tempo wzrostu PKB za oceanem. Jego finalny odczyt za III kwartał wyniósł aż 4,1% (zannualizowany) wobec 2,5% w poprzednim kwartale. Najważniejszym jednak wydarzeniem poprzedniego miesiąca było posiedzenie FED, na którym ostatecznie zdecydowano o obniżeniu do 75 mld USD miesięcznie (-10 mld USD miesięcznie) programu skupu aktywów w USA. Decyzja ta była zaskoczeniem dla części analityków - w ankiecie przeprowadzonej na początku grudnia, zaledwie 1/3 z nich zakładała taki scenariusz. Jeszcze większym zaskoczeniem była reakcja rynku do tej pory strach związany z ograniczeniem programu QE3 wywoływał gwałtowną przecenę. Tym razem było inaczej, co sugeruje, że inwestorzy coraz większą uwagę zaczynają przywiązywać do fundamentów gospodarczych a nie do druku pieniądza. Rynki finansowe Rynki rozwinięte mocno w górę Grudzień okazał się być kolejnym udanym miesiącem dla inwestorów na rynkach rozwiniętych amerykańskie indeksy S&P500 oraz NASDAQ zyskały odpowiednio 2,4% i 3,0%, niemiecki DAX wzrósł o 1,56% a japoński Nikkei aż o ponad 4%. Wzrostom cen akcji sprzyjały lepsze dane ze światowej gospodarki oraz niskie stopy procentowe. Słabo na Emerging Markets Niestety, mniej powodów do zadowolenia mieli inwestujący na rynkach wschodzących. Głównym powodem ich słabego zachowania jest zmiana alokacji w portfelach globalnych graczy. W opublikowanych niedawno raportach, największe banki inwestycyjne na świecie zalecają znaczącą (bo aż o 1/3) redukcję Strona 2

3 Polska w grudniu Przegląd wydarzeń Niższa inflacja, wzrost produkcji Mniej udany miesiąc na GPW Zmienność cen polskich obligacji Gospodarka Inflacja coraz niższa Z opublikowanych przez GUS szacunków wynika, że ceny dóbr i usług konsumpcyjnych w listopadzie 2013 r. spadły o 0,2% względem października. Głównym czynnikiem zmian był nieoczekiwany spadek cen w telekomunikacji o 4,9%. Zgodnie z oczekiwaniami rosły zaś ceny żywności. Eksperci Ministerstwa Gospodarki oczekiwali, że w grudniu ceny pozostaną na listopadowym poziomie. Szybciej mogły rosnąć ceny żywności, natomiast mniej prawdopodobnie zapłaciliśmy za transport. Roczny wskaźnik inflacji powinien wynieść 0,7 proc. Produkcja rośnie Tempo wzrostu produkcji sprzedanej przemysłu okazało się w listopadzie wyższe od oczekiwań. Po skorygowaniu danych o czynniki sezonowe, przy uwzględnieniu różnicy w liczbie dni roboczych, roczna dynamika produkcji sprzedanej wzrosła do 4,4% r/r wobec 3,8 % r/r w październiku. Od czerwca odsezonowana produkcja rośnie w skali roku, a uśrednione tempo jej wzrostu powoli przyspiesza. W październiku i listopadzie przyspieszył także proces wzrostu produkcji budowlano-montażowej po głębokim spadku jaki miał miejsce pomiędzy lutym 2012 a majem 2013 r. W listopadzie wzrosła ona (dane odsezonowane) o 3,9% m/m, po wzroście o 2,3% m/m w październiku. Poziom tej produkcji jest jednak ciągle niższy o 17,7% w stosunku do początku 2012 r. Dane o produkcji wpisują się w obraz poprawy koniunktury w polskim przemyśle przetwórczym. Badania wskazują ostatnio na dość silny wzrost nowych zamówień, w tym krajowych. Poprawę widać również u naszych zachodnich sąsiadów. Warunki dla dalszego wzrostu produkcji przemysłowej pozostają zatem sprzyjające. Cieszy także przyspieszenie wzrostu produkcji w budownictwie, choć jest ona ciągle niższa w stosunku do analogicznego miesiąca poprzedniego roku. ani niskie stopy procentowe, ani wyraźnie symptomy poprawy sytuacji w gospodarce. Trudny czas obligacji Warto podkreślić, że miniony rok był naprawdę trudnym okresem dla rynku długu w Polsce. Przez większość czasu obserwowaliśmy dużą zmienność rentowności. W przypadku dziesięciolatek mogliśmy zaobserwować poziom 3,05%, aby niedługo później oglądać już 4,85%. Co ciekawe, w grudniu polskie obligacje zachowywały się lepiej niż inne obligacje krajów rozwijających się. Podobnie jak w przypadku rynku akcji duży wpływ miały tutaj OFE, które na rynku długu działały jednak w drugą stronę i najprawdopodobniej dokupowały obligacje, aby spełnić wymogi stawiane im przez MF dotyczące przekazania obligacji do ZUS. Na koniec roku rentowności polskich obligacji 10-letnich wyniosły 4,35%, a obligacji dwuletnich znalazły się na poziomie 3,05%. Można jednak z całą pewnością stwierdzić, że brak tak dużych inwestorów na rynku długu, jakim były do tej pory OFE, spowoduje jeszcze większe uzależnienie od sytuacji na rynkach bazowych i będzie sprzyjać zmienności cen polskich obligacji. PMI gorzej Negatywnie zaskoczył za to ostatni odczyt PMI dla polskiego przemysłu, który spadł w grudniu do 53,2 pkt. z 54,4 pkt. w listopadzie. Warto jednak podkreślić, że poziom indeksu wciąż znajduje się znacznie powyżej historycznej średniej. Według szacunków głównego ekonomisty Grupy PZU dynamika PKB w IV kwartale może wynieść ok. 2,4%r/r 2,5% r/r. Rynki finansowe Nie było rajdu św. Mikołaja Ostatni miesiąc 2013 roku niewątpliwie mógł zepsuć humory inwestorów z warszawskiej giełdy. Wszyscy, którzy wyczekiwali tzw. rajdu św. Mikołaja przeżyli spore rozczarowanie. Wystarczy tylko powiedzieć, że w grudniu indeks szerokiego rynku (WIG) stracił 6,3%, a jeszcze gorzej radziły sobie największe spółki, indeks WIG20 odnotował spadek o 7,1%. Nieco lepiej zachowywały się małe i średnie spółki mwig40 oraz swig80 obniżyły się odpowiednio o 4,7% oraz 4,5%. Szok mógł być tym większy, że na rynkach rozwiniętych nastroje wciąż były znakomite, a poprzednie pięć miesięcy zdążyły przyzwyczaić inwestujących na GPW do rosnących cen akcji. Powodami takiego obrotu wydarzeń na warszawskiej giełdzie były przede wszystkim negatywne nastawienie zagranicznych inwestorów do emerging markets oraz zamieszanie wokół OFE. To właśnie zarządzający w OFE najwyraźniej przygotowywali się do wejścia w życie zmian w drugim filarze emerytalnym, porządkując aktywa w portfelach. W tej sytuacji nie pomogły nam Strona 3

4 WIG S&P500 USD/PLN EUR/PLN Złoto Ropa Rentowność 10-letnich obligacji polskich WIBOR6M Źródło: obliczenia własne Strona 4

5 Komentarze ekspertów PZU Piotr Krawczyński PZU Inwestycje Za nami rynkowy roller-coaster napędzany decyzjami FED i zmianami w OFE Sytuacja na światowych giełdach w 2013 roku przypominała tor kolejki górskiej. Wyraźne można było też zauważyć odmienne zachowanie rodzimego rynku akcji od giełd rynków rozwiniętych. Pierwszy kwartał 2013 roku na warszawskiej GPW nie należał do udanych indeks największych spółek WIG20 stracił w omawianym okresie ponad -8 proc. a indeks szerokiego rynku WIG zniżkował o -4,9 proc. Lepsze nastroje panowały wśród posiadaczy akcji małych i średnich spółek, których indeksy w ciągu pierwszych trzech miesięcy tego roku zyskały odpowiednio +4,74 proc. i +2,83 proc. Inaczej wyglądała sytuacja na giełdach w zachodniej Europy i Wall Street indeksy CAC40 i DAX wzrosły w pierwszym kwartale o +2,5 proc. a S&P500 o ponad +10 proc. Słabości warszawskich blue-chipów na tle rynków rozwiniętych należy m.in. upatrywać w perspektywach makroekonomicznych dla polskiej gospodarki a także wynikach samych spółek z GPW. W naszym kraju, w omawianym okresie spadało bowiem tempo PKB, tempo produkcji przemysłowej i budowlano-montażowej, rosło natomiast bezrobocie. Działania Rady Polityki Pieniężnej nie przynosiły spodziewanego efektu co w jednym z wywiadów stwierdził nawet Minister Finansów, twierdząc iż cykl obniżek stóp procentowych w Polsce był spóźniony, a ich poziom niedopasowany do panującej sytuacji. Do zakupu akcji na emerging markets nie zachęcały też wydarzenia z globalnej gospodarki - np. kłopoty Cypru. Nic zatem dziwnego, że w I-szym kwartale 2013 r. na GPW trudno było zarobić. Pomimo wspomnianej, nienajlepszej koniunktury na rynku, można było znaleźć zyskowne inwestycje. Z pewnością do inwestycyjnych perełek zaliczały się fundusze TFI PZU - posiadacze jednostek uczestnictwa w funduszu PZU Energia Medycyna Ekologia zyskali w omawianym okresie blisko +10 proc., o niespełna +5 proc. wzrosła wycena funduszu PZU FIZ Medyczny a funduszy PZU Akcji Rynków Rozwiniętych i PZU Akcji Małych i Średnich Spółek odpowiednio o +3,6 proc. i +2,6 proc. Dużą zmienność giełdowych indeksów obserwowaliśmy również w II-gim kwartale ubiegłego roku a najgorszym dla stanu portfela inwestorów miesiącem okazał się czerwiec. Jedno ze starych giełdowych powiedzeń brzmi sell in may and go away. Patrząc na historyczne zachowanie się indeksów, trudno było się z nim nie zgodzić dotychczas to właśnie w maju inwestorzy masowo pozbywali się posiadanych akcji przed zbliżającymi się wakacjami. W 2013 roku było jednak inaczej. Początkowo nic nie zapowiadało kataklizmu, bo tak należy określić wydarzenia jakie miały miejsce na rynkach finansowych w drugiej połowie czerwca. Głęboka przecena, jaka dotknęła wszystkie rynki finansowe od Tokio aż po Wall Street, została wywołana słowami szefa FED Bena Bernanke. Zapowiedział on nie tylko zakończenie programu skupu aktywów QE (bo o tym mówiono już od pewnego czasu) ale wspomniał nawet o możliwych podwyżkach stóp procentowych w niedalekiej przyszłości. Wielką niewiadomą pozostawało odgadnięcie co oznacza ten termin a jak wiemy, niepewność nie sprzyja inwestycji w akcje. Kolejną informacją jaka skłoniła inwestorów do sprzedaży posiadanych aktywów doniesienia o słabej kondycji chińskiej gospodarki. Pomimo wspomnianej silnej przeceny, w okresie od kwietnia do czerwca 2013 r., ponownie rynki rozwinięte zachowały się dużo lepiej od giełd gospodarek wschodzących (w tym polskiej). Ostatecznie niemiecki indeks DAX i amerykański S&P500 zyskały po ponad +2 proc. a japoński Nikkei wzrósł o +10 proc. Z kolei wśród parkietów emerging markets dominował kolor czerwony giełda brazylijska straciła -24 proc. (w USD), turecka -11,2 proc. a rosyjska -4 proc. Na tym tle, spadek indeksu szerokiego rynku warszawskiej giełdy (czyli WIG-u) o -1 proc. nie wyglądał najgorzej. Niestety, zdecydowanie słabiej prezentowały blue-chipy spółki wchodzące w skład indeksu WIG20 straciły w omawianym okresie aż -5,3 proc. Na pogorszenie nastrojów wśród polskich inwestorów miała kwestia reformy systemu emerytalnego w Polsce. Opublikowany pod koniec czerwca rządowy raport pt. Przegląd funkcjonowania systemu emerytalnego był bardzo krytyczny dla OFE (wskazując m.in. niewielką efektywność zarządzania środkami zgromadzonymi w OFE czy wysokie koszty). W ocenie rządu konieczne były zmiany systemowe, których proponowane warianty poznaliśmy na konferencji prasowej zorganizowanej przez ministrów J. Rostowskiego i W. Kosiniaka-Kamysza. Ostateczną decyzję co do przyszłości OFE poznaliśmy na początku września 2013r. Mając na uwadze ogromną rolę jaką odgrywały OFE na naszej giełdzie gwałtowna wyprzedaż akcji na GPW nie była zaskoczeniem. Z drugiej strony, przecena ta stanowiła świetną okazję do zakupów bowiem od września mieliśmy do czynienia z mini-hossą na światowych giełdach (w tym warszawskiej GPW). Do zwiększonej aktywności strony popytowej przyczyniła się wyraźna poprawa wskaźników PMI w USA i strefie Euro, wskazujących na powolne wychodzenie głównych gospodarek z recesji. Poprawę sytuacji gospodarczej odnotowały nawet kraje peryferyjne naszego kontynentu, traktowane dotychczas przez inwestorów po macoszemu. Dobre dane z gospodarki inwestorzy musieli jednak zestawić z zamieszaniem wokół amerykańskiego budżetu czy przyszłości programu QE3 w USA. Mniejsze znaczenie miały wybory do Bundestagu u naszego zachodniego sąsiada. O ile bowiem wynik wyborów parlamentarnych w Niemczech nie był zaskoczeniem dla rynku, to tego samego nie można już powiedzieć o decyzji Komitetu Otwartego Rynku (FOMC). Amerykański bank centralny zdecydował na wrześniowym posiedzeniu o pozostawieniu programu skupu aktywów na niezmienionym poziomie, tj. 85 mld USD miesięcznie. Większość inwestorów spodziewała się ograniczenia programu QE3 o kwotę 10 mld USD (szczególnie jeśli weźmiemy pod uwagę wcześniejsze słowa Bena Bernanke). Nic zatem dziwnego, że dynamiczne wzrosty stały się udziałem zarówno indeksów akcji jak i surowców. Niestety, optymizmu nie starczyło na długo już na przełomie września i października giełdowi gracze musieli zmierzyć się z zamieszaniem wokół przyjęcia budżetu w USA. Jak wiemy, niebezpieczeństwo ogłoszenia niewypłacalności Stanów Zjednoczonych zostało zażegnane o przysłowiowych za pięć dwunasta. Historia lubi się więc powtarzać cała sytuacja z government shutdown w USA przypominała bowiem tą z przełomu 2012 i 2013 roku. Wtedy także konflikt interesów w amerykańskim kongresie odcisnął swoje piętno na notowaniach rynkowych. Kolejne tygodnie minionego roku to już dalsza zwyżka na Wall Street i nowe historyczne szczyty amerykańskich indeksów. W efekcie dobre nastroje także na pozostałych giełdach rynków rozwiniętych. Niestety, na warszawskim parkiecie zapału do kupowania akcji starczyło jedynie do grudnia na wynikach ciążyła m.in. zbliżająca się zmiana w II-gim filarze systemu emerytalnego i spodziewane upłynnienie części portfela akcyjnego przez OFE. Na szczęście dla posiadaczy akcji z warszawskiej GPW, w I-szym 2014 roku problem ten zniknie. Strona 5

6 Dane makroekonomiczne * 2014* PKB Polska 1,6 3,9 4,5 1,9 1,4 2,4 Strefa euro -4,4 2,0 1,5-0,6-0,4 1,0 Niemcy -5,1 4,0 3,3 0,7 0,5 1,4 USA -2,9 2,5 1,8 2,8 1,6 2,6 Chiny 9,2 10,4 9,4 7,8 7,7 7,3 Inflacja Polska 3,5 2,6 4,3 3,7 0,7 2,0 Strefa euro 0,3 1,6 2,7 2,5 0,8 1,2 Niemcy 0,2 1,2 2,5 2,1 1,6 1,8 USA -0,3 1,6 3,2 2,1 1,5 1,7 Chiny -0,7 3,3 5,4 2,6 3,0 3,0 Stopa bezrobocia Polska 12,1 12,4 12,5 13,4 13,4 13,0 Niemcy 7,8 7,1 5,9 5,5 5,6 5,5 USA 9,3 9,6 8,9 8,1 6,7 6,5 Chiny 4,3 4,1 4,1 4,1 4,1 4,1 PMI - wskaźnik managerów logistyki Polska 52,4 56,3 48,8 48,5 53,2 - Strefa euro 51,6 57,1 46,9 46,1 52,7 - Niemcy 52,7 60,7 48,4 46,0 54,3 - USA (ISM Manufacturing) 55,3 57,3 52,9 50,2 55,0 - Chiny 56,1 54,4 48,7 51,5 50,5 - Świat 54,6 55,6 50,5 50,2 53,3 - Podstawowe stopy procentowe Polska 3,50 3,50 4,50 4,25 2,50 - Strefa euro 1,00 1,00 1,00 0,75 0,25 - USA 0,25 0,25 0,25 0,25 0,25 - Waluty EUR/PLN 4,11 3,96 4,42 4,09 4,19 3,80 USD/PLN 2,85 2,96 3,42 3,10 3,01 2,90 CHF/PLN 2,77 3,16 3,63 3,39 3,38 - Surowce Ropa brent 78,1 94,5 107,2 111,3 110,8 - Złoto 1097,2 1421,6 1566,2 1675,9 1250,7 - Miedź 333,9 443,3 343,3 364,9 339,7 - Akcje Europa (EURO STOXX 50) 21,1% -5,8% -17,1% 13,8% 17,8% - Polska (WIG) 46,9% 18,8% -20,8% 26,2% 8,0% - Niemcy (DAX) 23,8% 16,1% -14,7% 29,1% 25,5% - USA (S&P500) 23,5% 12,8% 0,0% 13,4% 31,8% - Chiny (SSE Composite) 80,0% -14,3% -21,7% 3,2% 20,0% - Rosja (RTS) 128,6% 22,5% -22,0% 10,5% -7,0% - Rentowność 10 - letnich obligacji Polska 6,3 6,1 5,9 3,7 4,35 - Niemcy 3,4 3,0 1,8 1,3 1,93 - USA 3,8 3,3 1,9 1,8 3,03 - Rynkowe stopy procentowe WIBOR 6M 4,39 4,16 5,00 4,09 2,72 - EURIBOR 6M 0,99 1,23 1,62 0,32 0,35 - LIBOR-CHF 6M 0,34 0,24 0,09 0,07 0,08 - Wybrane dane dla Polski Sprzedaż detaliczna 107,2 112,0 108,6 97,5 107,0 - Produkcja przemysłowa 107,4 111,4 107,7 89,4 110,5 - * prognozy Bloomberg, GUS, MFW Źródła: Bloomberg, GUS, MFW, OECD, Eurostat Strona 6

7 Lista funduszy dostępnych w ramach ubezpieczenia Plan na Życie WARTOŚĆ JEDNOSTKI NAZWA FUNDUSZU NAZWA TFI NETTO W PLN ST OPA ZWROT U * ( ) 36M 12M 3M 1M Grupa funduszy: ochrony kapitału PZU SEJF+ TFI PZU SA 59,06 11,7% 2,9% 0,9% 0,31% Grupa funduszy: fundusze pieniężne LM Pieniężny Legg Mason TFI SA 251,63 12,6% 2,6% 0,6% 0,21% PZU Gotówkowy TFI PZU SA 70,94 13,6% 2,3% 0,6% 0,07% UniKorona Pieniężny Union Investment TFI SA 192,03 15,9% 4,6% 1% 0,37% Millennium Depozytowy Millennium TFI SA 168,74 12,3% 2% 0,5% 0,17% Grupa funduszy: fundusze papierów dłużnych Arka BZ WBK Obligacji BZ WBK TFI SA 19,55 19,1% 1% 1,6% 0,77% UniObligacje:Nowa Europa Union Investment TFI SA 172, ,8% -2,32% PZU Dłużny Rynków Wschodzących TFI PZU SA 117,49 18,4% 1,4% 4,3% 2,11% PZU Papierów Dłużnych Polonez TFI PZU SA 143,53 30,8% 0,2% 2,8% 1,11% BPH Obligacji 2 BPH TFI 3057,46-0,6% 1,2% 0,5% Grupa funduszy: fundusze stabilnego wzrostu Arka BZ WBK Stabilnego Wzrostu BZ WBK TFI SA 29,39 6,9% 1,3% 1% -1,57% LM Senior Legg Mason TFI SA 286,88 7,8% 2,2% 1,1% -1,46% PZU Stabilnego Wzrostu Mazurek TFI PZU SA 131,5 9,5% 1,6% 1,2% -2,35% UniStabilny Wzrost Union Investment TFI SA 162,06 12,9% 2% 0,8% -1,92% Skarbiec-III Filar Skarbiec TFI SA 145,98 11,6% 2,9% 1,3% -2,59% * stopa zwrotu liczona na dzień Strona 7

8 Lista funduszy dostępnych w ramach ubezpieczenia Plan na Życie WARTOŚĆ JEDNOSTKI NAZWA FUNDUSZU NAZWA TFI NETTO W PLN ST OPA ZWROT U * ( ) 36M 12M 3M 1M BPH Stabilnego Wzrostu BPH TFI 16,74-2,6% 1,6% -1,47% Millennium Globalny Stabilnego Wzrostu Millennium TFI SA 168, ,2% Fundusz Modelowy Stabilnego Wzrostu Fundusze modelowe 118,65 9,6% 2,6% 1,5% -1,59% Grupa funduszy: fundusze zrównoważone Arka BZ WBK Zrównoważony BZ WBK TFI SA 28,3-2,2% 1,3% 0,8% -3,25% PZU Zrównoważony TFI PZU SA 74,76 12,8% 9,7% 2,2% -4,08% Skarbiec-Waga Skarbiec TFI SA 283,21 2,6% 1,5% -0,8% -5,22% UniKorona Zrównoważony Union Investment TFI SA 301,48 10,7% 3,1% 1,2% -3,21% Fundusz Modelowy Zrównoważony Fundusze modelowe 109,53 4,8% 6,8% 4,1% -1,83% Grupa funduszy: fundusze akcji Arka BZ WBK Akcji BZ WBK TFI SA 33,82-15,7% 1,5% 1,2% -6,21% Arka BZ WBK Energii BZ WBK TFI SA 36,83 6,9% 2,7% 0,1% -2,8% LM Akcji Legg Mason TFI SA 389,72 8,6% 12,9% 1,2% -6,13% PZU Akcji Krakowiak TFI PZU SA 113,55-4,4% 7,5% 0,4% -6,34% PZU Akcji Małych i Średnich Spółek TFI PZU SA 54,48 24,8% 33,5% 3,1% -4,66% PZU Akcji Nowa Europa TFI PZU SA 49,78-6,6% -3,6% -2,6% -5,67% PZU Energia Medycyna Ekologia TFI PZU SA 87,13 69,2% 26,7% 6% 0,52% PZU Akcji Rynków Rozwiniętych TFI PZU SA 157,78 35,4% 20% 5% 0,7% PZU Akcji Rynków Wschodzących TFI PZU SA 116,04-12,5% -9,2% -0,4% -3,1% * stopa zwrotu liczona na dzień Strona 8

9 Lista funduszy dostępnych w ramach ubezpieczenia Plan na Życie WARTOŚĆ JEDNOSTKI NAZWA FUNDUSZU NAZWA TFI NETTO W PLN ST OPA ZWROT U * ( ) 36M 12M 3M 1M PZU Akcji Spółek Dywidendowych TFI PZU SA 89,92-10% 2,3% -0,7% -6,41% Quercus Agresywny Quercus TFI SA 175,72 22,2% 20% 1,9% -4,13% Skarbiec-Akcja Skarbiec TFI SA 298,12 0,5% 4,7% 0,6% -7,32% Unikorona Akcje Union Investment TFI SA 197,21 4,4% 4% 0,1% -6,59% SKOK Akcji TFI SKOK SA 94,4-6% 2,3% -6,63% Investor Gold Otwarty Investors Fundusze Otwarte TFI S.A. 131,36-31,6% -34,6% -11,3% -4,72% Millennium Dynamicznych Spółek Millennium TFI SA 89,1-35,6% 6,3% -3,35% Millennium Globalny Akcji Millennium TFI SA 127, ,35% Pioneer Surowców i Energii Pioneer Pekao TFI SA 7, ,7% -2,2% 1,23% Fundusz Modelowy Akcyjny Fundusze modelowe 113,64-0,1% 16,5% 4,3% -3,1% * stopa zwrotu liczona na dzień Arka BZ WBK Akcji BZ WBK TFI SA 33,82-15,7% 1,5% 1,2% -6,21% Arka BZ WBK Energii BZ WBK TFI SA 36,83 6,9% 2,7% 0,1% -2,8% LM Akcji Legg Mason TFI SA 389,72 8,6% 12,9% 1,2% -6,13% PZU Akcji Krakowiak TFI PZU SA 113,55-4,4% 7,5% 0,4% -6,34% PZU Akcji Małych i Średnich Spółek TFI PZU SA 54,48 24,8% 33,5% 3,1% -4,66% PZU Akcji Nowa Europa TFI PZU SA 49,78-6,6% -3,6% -2,6% -5,67% PZU Energia Medycyna Ekologia TFI PZU SA 87,13 69,2% 26,7% 6% 0,52% PZU Akcji Rynków Rozwiniętych TFI PZU SA 157,78 35,4% 20% 5% 0,7% PZU Akcji Rynków Wschodzących TFI PZU SA 116,04-12,5% -9,2% -0,4% -3,1% Strona 9