usprawnienia pośrednictwa pracy poprzez uzyskanie aktualnych informacji o planach zatrudnieniowych zakładów pracy, podnoszenia jakości poradnictwa

Transkrypt

1 1. WSTĘP Wykorzystując dane statystyczne o osobach zarejestrowanych oraz zgłoszonych ofertach od do roku na podstawie Zaleceń metodycznych do prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyŝkowych (wydanych przez Departament Rynku Pracy Ministerstwa Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej Warszawa 2003) prowadzony jest monitoring w sposób usystematyzowany we wszystkich urzędach pracy. Monitoring zawodów jest procesem regularnego obserwowania zjawisk zachodzących na rynku pracy, formułowania ocen, wniosków i wskazówek dla systemu kształcenia zawodowego oraz szkolenia bezrobotnych. W ramach monitoringu formułuje się ranking zawodów deficytowych i nadwyŝkowych, co jest istotne dla lokalnej edukacji i potrzeb szkoleniowych bezrobotnych. Źródłem informacji jest zbiór zawodów i specjalności zarejestrowanych osób oraz ofert pracy, które wpłynęły w danym okresie do Urzędu. Systematycznie prowadzona analiza zawodów zarejestrowanych osób bezrobotnych umoŝliwi przewidywanie zawodów, na które w najbliŝszym czasie zapotrzebowanie będzie wzrastało oraz takich, w których liczba bezrobotnych moŝe wzrosnąć. Korzystając ze wskazanych opracowań przede wszystkim określi się kierunki i natęŝenie zmian na lokalnym rynku pracy. W perspektywie pozwoli to dokładnie zaplanować działania mające na celu pomoc bezrobotnym w podjęciu odpowiedniego zatrudnienia. Poza tym prowadzenie oraz aktualizowanie bazy danych pozwala na udzielenie informacji pracodawcom o posiadanych przez osoby zarejestrowane kwalifikacjach. Informacje o bezrobociu i ofertach pracy wg zawodów mogą słuŝyć jako źródło informacji do: określenia zgodnych z zapotrzebowaniem rynku pracy kierunków szkoleń osób bezrobotnych, prowadzenia sensownej i zgodnej z aktualną sytuacją rynku pracy gospodarki środkami Funduszu Pracy, którymi dysponuje Powiatowy Urząd Pracy na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu, szczególnie programów specjalnych aktywizacji osób kończących szkoły, 1

2 usprawnienia pośrednictwa pracy poprzez uzyskanie aktualnych informacji o planach zatrudnieniowych zakładów pracy, podnoszenia jakości poradnictwa zawodowego przez bieŝące wskazywanie doradcom zawodowym specjalizacji poszukiwanych przez lokalnych pracodawców oraz takich, na które maleje popyt. 2

3 2. ANALIZA BEZROBOCIA WG ZAWODÓW (GRUP ZAWODÓW) Poziom bezrobocia na koniec I półrocza 2008 roku. Wyszczególnienie Stan na rok Styczeń Luty Marzec Kwiecień Maj Czerwiec Liczba bezrobotnych Napływ bezrobotnych Odpływ bezrobotnych Dynamika ( % ) Stopa bezrobocia (%) , ,9 86,2 80,3 76,6 12,4 12,7 12,4 11,5 10,8 10,1 9,7 3

4 Liczba bezrobotnych zarejestrowanych na koniec I półrocza 2008 roku wynosiła 7547 osób i była mniejsza o 3318 osób od liczby zarejestrowanych na koniec grudnia 2007 roku. Od początku roku 2008 moŝna zauwaŝyć spadek liczby bezrobotnych. W analizowanym okresie obserwuje się spadek stopy bezrobocia w Sosnowcu, w czerwcu 2008 roku jest mniejsza o 2,7% w porównaniu ze stopą bezrobocia w grudniu 2007 roku. 4

5 Licznie reprezentowaną, grupą bezrobotnych zarejestrowanych w tutejszym Urzędzie są osoby, które nie posiadają Ŝadnego zawodu (wyuczonego lub wykonywanego). Napływ osób z tej grupy stanowi 14% napływu wszystkich bezrobotnych w pierwszym półroczu 2008 roku, natomiast na koniec okresu grupa ta stanowiła 19,9% ogółu osób zarejestrowanych. Lp. Stan na koniec r. (% ogółu zarejestr.) Napływ na koniec r. (% ogółu zarejestr.) Bezrobotni zarejestrowani nie posiadający Ŝadnego zawodu Ogółem 1508 (19,9%) 1956 (14%) Kobiety 993 (22,1%) 1060 (26,2%) W tym Zarejestrowani powyŝej 12 Absolwenci miesięcy Ogółem Kobiety Ogółem Kobiety 44 (30,5%) 250 (36,6%) 30 (32,9%) 170 (39%) 94 (6,3%) 54 (5,9%) - - Analizując strukturę bezrobotnych według zawodów na koniec I półrocza 2008 roku moŝna wyszczególnić najliczniej zarejestrowanych w zawodach: Sprzedawca osób Ślusarz osób Krawiec osoby Technik mechanik osoby Asystent ekonomiczny osób Pracownik biurowy (Zawód szkolny: Technik prac biurowych) osoby Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym osób Kucharz osoby Sprzątaczka osoby Górnik eksploatacji podziemnej osób Magazynier - 93 osoby 5

6 Analizując strukturę bezrobotnych kobiet według zawodów na koniec I półrocza 2008 roku moŝna wyszczególnić najliczniej zarejestrowane w zawodzie: Sprzedawca osób Asystent ekonomiczny osób Krawiec osób Pracownik biurowy (Zawód szkolny: Technik prac biurowych) osób Sprzątaczka osoby Kucharz osoby Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym - 71 osób 6

7 3. ANALIZA OFERT PRACY WG ZAWODÓW (GRUP ZAWODÓW) Analizując strukturę ofert pracy wg grup zawodowych w I półroczu 2008 roku w Sosnowcu, w dyspozycji Urzędu pozostawało 8777 ofert pracy. MoŜna stwierdzić, Ŝe zdecydowanie najwięcej ofert wpłynęło dla: Pracowników obsługi biurowej - 9,3% Gospodarzy budynków - 7,6% Robotników przygotowujących i wznoszących konstrukcje metalowe - 6,6% Robotników pomocniczych w budownictwie ogólnym - 5,0% Pracowników usług osobistych i ochrony 4,9% Sprzedawców i demonstratorów - 4,8% Spawaczy i pokrewnych - 4,7% Monterów maszyn i urządzeń mechanicznych - 4,5% Murarzy i pokrewnych - 2,9% Magazynierów i pokrewnych - 2,9% Robotników pomocniczych transportu i tragarzy - 2,7% 7

8 Kasjerów i sprzedawców biletów - 2,5% Monterów systemów rurociągowych - 2,3% Elektryków budowlanych i pokrewnych - 2,2% Pomocy i sprzątaczek biurowych, hotelowych - 2,1% Ślusarzy i pokrewni - 2,0% Elektromonterów - 1,7% Operatorów wózków podnośnikowych - 1,7% MoŜna wyróŝnić zawody oraz grupy zawodowe, dla których w okresie od stycznia do czerwca 2008 roku, nie było Ŝadnych ofert pracy tj. dla: Matematyków i pokrewnych Architektów, urbanistów i pokrewnych Optyków Organizatorów turystyki i pokrewnych Rolników produkcji roślinnej Fizyków i astronomów Kierowników małych przedsiębiorstw 4. ANALIZA ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYśKOWYCH Analizując sporządzony raport moŝna zauwaŝyć, iŝ spora grupa zawodów to zawody deficytowe. Z badań wynika, iŝ zawody deficytowe to zawody, w których w minionym roku zgłoszono oferty pracy, natomiast w ewidencji bezrobotnych nie odnotowano osób posiadających wymieniony zawód lub stanowiły one niewielką liczbę. PoniŜsza tabela przedstawia liczbę osób zarejestrowanych w stosunku do liczby ofert pracy. Wskaźnik W to stosunek średniomiesięcznego naplywu ofert pracy do średniomiesięcznego napływu osób do bezrobocia w damym zawodzie w tym samym czasookresie. 8

9 Zawody deficytowe Kod zawodu Nazwa zawodu Średnia miesięczna liczba ofert pracy zgłoszonych w I półroczu 2008 roku Średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych w I półroczu 2008 roku Wartość wskaźnika W "933104" Robotnik magazynowy 40,3333 0,5 80,6667 "341504" Telemarketer 8,8333 0, "833204" Operator sprzętu do robót ziemnych 8,5 0, "721203" Spawacz ręczny łukiem elektrycznym 42,6667 1, ,5714 "914103" Robotnik gospodarczy 110,3333 3, ,7826 "724301" Elektromonter instalacji elektrycznych 32,1667 1, ,5714 "712204" Zbrojarz 12,6667 0,5 25,3333 "721304" Blacharz budowlany 3,8333 0, "833401" Kierowca operator wózków jezdniowych 25,8333 1, ,1429 "932103" Pakowacz 25,5 1, ,3 "828303" Monter podzespołów i zespołów elektronicznych 2,1667 0, "311104" Technik geodeta 6 0,5 12 "345102" Policjant słuŝby prewencji 2 0, "421102" Kasjer handlowy 36,6667 3,5 10,4762 "713302" Tynkarz 3,3333 0, "713201" Glazurnik 1,6667 0, "821202" Krajacz materiałów budowlanych 1,6667 0, "811102" Operator koparek i zwałowarek 4,5 0,5 9 "725202" Monter sieci telekomunikacyjnych 1,5 0, "712401" Brukarz 10,3333 1,1667 8,8571 "713101" Dekarz 9,8333 1,1667 8,4286 "741104" Rzeźnik wędliniarz 12 1,5 8 "522104" Ekspedient w punkcie usługowym 1,3333 0, "931205" Robotnik torowy 9 1,1667 7,7143 "721202" Spawacz ręczny gazowy 23,3333 3, "712901" Konserwator budynków 1,1667 0, "712301" Cieśla 18 2,6667 6,75 "932101" Konserwator części 5,1667 0,8333 6,2 "831207" Rewident taboru kolejowego 2 0, "721403" Monter konstrukcji stalowych 4,6667 0,8333 5,6 "722303" Szlifierz metali 2,6667 0,5 5,3333 "832201" Kierowca autobusu 4 0,8333 4,8 "833308" Operator suwnic [suwnicowy] 11,6667 2,8333 4,1176 "913204" Pomoc kuchenna 6,1667 1,5 4,1111 "931301" Robotnik budowlany 73, ,8333 4,1028 "713604" Monter instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych 11,3333 2, "713603" Monter instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych 1,3333 0, "419101" Pracownik biurowy [Zawód szkolny: Technik prac biurowych] 86,5 22,6667 3,8162 "214203" InŜynier budownictwa budownictwo ogólne 2 0, "812201" Operator maszyn i urządzeń do obróbki plastycznej 2 0, "823205" Operator urządzeń do formowania wyrobów z tworzyw sztucznych 2 0, "732107" Odlewnik wyrobów ceramicznych 0,5 0, Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych tabelarycznych MPiPS. 9

10 Zaistniała sytuacja, to wynik konieczności zdobycia odpowiednich kwalifikacji, które muszą być zazwyczaj wysokie lub specyficzne dla danego zawodu, ponadto wymagana jest specjalistyczna wiedza zdobyta w trakcie pracy na w/w stanowiskach. Wśród zawodów deficytowych pojawiały się równieŝ zawody tj. inŝynier budownictwa, wychowawca w jednostkach penitencjarnych, pilot wycieczek oraz pakowacz. PoniŜsza tabela przedstawia zawody nadwyŝkowe tzn. zawody dla których średnia miesięczna liczba osób bezrobotnych zarejestrowanych w danym zawodzie przewyŝsza średnią miesięczną liczbę ofert pracy. Wśród zawodów nadwyŝkowych wybrano grupę zawodów, najliczniej reprezentowanych w tutejszym Urzędzie. Kod zawodu Zawody nadwyŝkowe. Nazwa zawodu Średnia miesięczna liczba ofert pracy zgłoszonych w I półroczu 2008r. Średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych w I półroczu 2008r. Wartość wskaźnika "522107" Sprzedawca 67, ,6667 0,8333 "722204" Ślusarz 29, ,1667 0,8222 "743304" Krawiec 6, ,3333 0,8095 "512201" Kucharz 8, ,6667 0,8 "711101" Górnik eksploatacji podziemnej 10, ,5 0,7778 "512302" Kelner 8,5 10,5 0,75 "723304" Mechanik maszyn i urządzeń przemysłowych 2 10,3333 0,7427 "741201" Cukiernik 1,5 10 0,74 "723105" Mechanik samochodów osobowych 1,6667 9,8333 0,7143 "743604" Szwaczka 3 9,3333 0,6818 "311204" Technik budownictwa 3,6667 8,1667 0,6667 "312102" Technik informatyk 3 7,6667 0,6 "915202" Dozorca 2 7,6667 0,6 Fryzjer [zawody szkolne: Fryzjer, Technik usług "514102" fryzjerskich] 6,1667 7,5 0,6 "723390" Pozostali mechanicy monterzy maszyn i urządzeń 2,5 6,3333 0,5588 "741203" Piekarz 3,1667 5,6667 0,5556 "241912" Specjalista do spraw marketingu i handlu [sprzedaŝy] 3,5 4,6667 0,5455 Elektromechanik elektrycznych przyrządów "724101" pomiarowych 1 4,1667 0,

11 "514103" Kosmetyczka [zawód szkolny: Technik usług kosmetycznych] 2,5 3,6667 0,5 "714201" Lakiernik samochodowy 2 3,6667 0,5 "411101" Sekretarka 1,8333 3,5 0,5 "913206" Salowa 0,5 3,5 0,5 "723106" Mechanik pojazdów samochodowych 1,1667 3,3333 0,4706 "742204" Stolarz 1 3 0,4593 "931203" Robotnik drogowy 1,3333 2,8333 0,4545 "915204" Portier 0,6667 2,6667 0,449 "721303" Blacharz samochodowy 1,6667 2,5 0,3947 "241204" Specjalista do spraw finansów [analityk finansowy] 0,3333 2,1667 0,3913 "721102" Formierz odlewnik 0,8333 1,8333 0,375 "121101" Dyrektor generalny 0,5 1,6667 0,375 "713601" Monter instalacji centralnego ogrzewania i ciepłej wody 1,1667 1,5 0,35 "214301" InŜynier elektryk 0,8333 1,5 0,3442 "512202" Kucharz małej gastronomii 0,3333 1,5 0,3333 "223903" Fizjoterapeuta 0,6667 1,3333 0,3333 "233201" Nauczyciel przedszkola 0,5 1,3333 0,3333 "322601" Technik farmaceutyczny 0,5 1,3333 0,3214 "214503" InŜynier mechanik maszyny i urządzenia przemysłowe 0,3333 1,3333 0,3 Kierownik małego przedsiębiorstwa gdzie indziej "131901" niesklasyfikowany 0,1667 1,3333 0,2609 "222108" Specjalista ochrony środowiska 0,1667 1,3333 0,2532 "422301" Telefonistka 0,1667 1,3333 0,25 Pozostali operatorzy maszyn gdzie indziej "829190" niesklasyfikowani 0,1667 1,3333 0,25 "913202" Palacz pieców zwykłych 0,8333 1,1667 0,25 "742207" Stolarz meblowy 0, ,25 "913302" Praczka 0,5 1 0,25 "214917" InŜynier transportu [logistyk] 0, ,25 "821108" Operator obrabiarek zespołowych 0, ,25 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych tabelarycznych MPiPS. Dominują wśród nich zawody wymagające wykształcenia zawodowego. Najczęściej pracę na wymienionych stanowiskach podejmują głównie męŝczyźni. Mimo, Ŝe róŝnica wartości średnich miesięcznych liczby zarejestrowanych bezrobotnych i liczby ofert pracy nie jest największa, to na uwagę zasługują zawody: Ślusarz, Pedagog, Sprzedawca, Asystent ekonomiczny, 11

12 Krawiec, Kucharz, Technik elektryk, Technik elektronik. Dla zawodów tych wskaźnik intensywności nadwyŝki siły roboczej w stosunku do ofert pracy jest znaczny. 5. WNIOSKI Ranking grup zawodowych nadwyŝkowych na koniec I półrocza 2008 roku. Nazwa grupy zawodów Kod grupy zawodowej Wskaźnik intensywności nadwyŝki (deficytu) zawodów Przedstawiciele władz publicznych, wyŝsi urzędnicy, zawodowi działacze 11 0 Ogrodnicy 62 0 Leśnicy i rybacy 63 0 Średni personel w zakresie nauk biologicznych i ochrony zdrowia 32 0,1074 Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych 21 0,1159 Pozostali specjaliści 24 0,1167 Średni personel techniczny 31 0,1786 Pracownicy pozostałych specjalności 34 0,1844 Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie 93 0,3080 Pracownicy obsługi biurowej 41 0,3192 Kierownicy małych przedsiębiorstw 13 0,3333 Kierownicy duŝych i średnich organizacji 12 0,3636 Rolnicy 61 0,3750 Pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach 91 0,3754 Nauczyciele praktycznej nauki zawodu i instruktorzy 33 0,5714 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych tabelarycznych MPiPS. W przypadku współczynnika intensywności nadwyŝki równego 0, mamy do czynienia z brakiem ofert pracy dla określonej grupy zawodów. 12

13 Ranking grup zawodowych deficytowych na koniec I półrocza 2008 roku. Nazwa grupy zawodów Kod grupy zawodów Wskaźnik intensywności nadwyŝki (deficytu) zawodów Pracownicy usług osobistych i ochrony 51 1,1137 Rolnicy 61 1,3333 Robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń 72 1,9079 Robotnicy budowlani, górnicy 71 2,2035 Pracownicy obsługi biurowej 41 2,5611 Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie 93 3,2683 Operatorzy i monterzy maszyn 82 3,4412 Pracownicy obrotu pienięŝnego i obsługi klientów 42 3,5821 Pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach 91 3,6746 Nauczyciele praktycznej nauki zawodu i instruktorzy 33 4,0000 Kierowcy i operatorzy pojazdów 83 4,3871 Leśnicy i rybacy 63 69,0000 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych tabelarycznych MPiPS. W rankingu zawodów generujących długotrwałe bezrobocie, największymi grupami zawodowymi są: Pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach (wskaźnik długotrwałego bezrobocia wynosi 0,37), Rolnicy (wskaźnik długotrwałego bezrobocia wynosi 0,37), Pracownicy obsługi biurowej (wskaźnik długotrwałego bezrobocia wynosi 0,31). Najmniejsze to: Ogrodnicy (wskaźnik długotrwałego bezrobocia wynosi 0), Średni personel w zakresie nauk biologicznych i ochrony zdrowia (wskaźnik długotrwałego bezrobocia wynosi 0,10), Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych (wskaźnik długotrwałego bezrobocia wynosi 0,11), 13

14 Analizując strukturę bezrobotnych według rodzaju działalności, ostatniego miejsca pracy oraz oferty pracy na koniec I półrocza 2008r., moŝna zauwaŝyć, Ŝe najwięcej bezrobotnych generują sekcje /wg działalności PKD/: Działalność usługowa, komunalna, społeczna, indywidualna, pozostała (36,7%), Handel hurtowy i detaliczny (13,4%), Górnictwo (2,6%), Wytwarzanie i zaopatrzenie w energię elektryczną, gaz, wodę (0,2%). Według rankingu zawodów zgłoszonych w ofertach pracy na koniec I półrocza 2008r. ze względu na wskaźnik uzyskania oferty najtrudniej jest znaleźć zatrudnienie osobom z grupy zawodów: Matematycy i pokrewni, Technicy technologii Ŝywienia (zawód szkolny: Technik technologii Ŝywienia obejmuje grupę elementarną 3213), Kuśnierze i pokrewni, InŜynierowie chemicy. Łatwiej jest znaleźć ofertę pracy osobom z grupy zawodów: Operatorzy sprzętu do robót ziemnych i urządzeń pokrewnych, Elektrycy budowlani i pokrewni, Dekarze, Betoniarze, InŜynierowie elektrycy, Lekarze.. Prowadząc końcową analizę danych przedstawionych w niniejszym opracowaniu naleŝy szczególną uwagę zwrócić na problem wykształcenia bezrobotnych, poniewaŝ osoby nie posiadające Ŝadnego zawodu, Ŝadnych kwalifikacji zawodowych stanowią najliczniejszą grupę bezrobotnych. Wykształcenie i posiadane kwalifikacje są więc istotnym problemem gdyŝ nie przystają do potrzeb rynku pracy. Zjawisko to dotyczy takŝe osób, posiadających 14

15 wykształcenie wyŝsze. Przyczyny tego leŝą w braku otwarcia się i dostosowania uczelni oraz pozostałych instytucji kształcących do potrzeb rynku pracy. W I półroczu 2008 roku w Sosnowcu poszukiwano głównie pracowników w wyspecjalizowanych zawodach. Poszukiwani byli równieŝ ślusarze, inŝynierowie róŝnych specjalności, monterzy konstrukcji stalowych, sprzedawcy, pracownicy do dociepleń, kierowcy kat. B, kasjerzy, tokarzy, ślusarzy, fryzjerzy, spawacze z uprawnieniami, elektrycy, pracownicy ogólnobudowlani, brukarze, murarze, cieśli, pracownicy produkcji, górnicy itp. Powiatowy Urząd Pracy w Sosnowcu w celu sprostania aktualnym potrzebom lokalnego rynku pracy prowadzi wiele szkoleń, między innymi szkolenia modułowe dla osób zaewidencjonowanych w tutejszym Urzędzie chętnych do stawiania sobie nowych celów i zdobywania dodatkowych doświadczeń niezbędnych do zatrudnienia. Monitorując zawody deficytowe i nadwyŝkowe poprzez analizy podejmowane są próby zwalczania zawodów nadwyŝkowych dostosowując sposób kształcenia w szkołach i na uczelniach do aktualnych potrzeb tutejszego rynku pracy 15