POLITYKA ROWEROWA POLSKICH MIAST

Transkrypt

1 POLITYKA ROWEROWA POLSKICH MIAST Zespół Doradców Gospodarczych TOR Sp. z o.o. Plac Bankowy 2, Warszawa tel./fax lub 51 zdgtor@zdgtor.pl

2 Plan wystąpienia Rowery w Polsce - Liczba - Motywacje rowerzystów - Ocena rozwiązań infrastrukturalnych - Co zniechęca do korzystania z rowerów i postulowane rozwiązania Polityka rowerowa - Jak było? - Cele i narzędzia - Rozwiązania drogowe i inne Rower publiczny - Historia (generacje) - Rower publiczny jako innowacja - Plany poszczególnych miast 2

3 Ile jest rowerów w Polsce? 88% Gospodarstwa rolnicze 71% Gospodarstwa pracowników 64% Ogółem gospodarstwa domowe w Polsce 49% Gospodarstwa emerytów i rencistów Ok. 14,7 mln gospodarstw domowych w Polsce (GUS 2013), co oznacza co najmniej 9,4 mln rowerów w Polsce Źródło: Turystyka i wypoczynek w gospodarstwach domowych w 2013 r., GUS

4 Motywacja rowerzystów Wykres 27 Dlaczego regularnie dojeżdża Pan(i) na rowerze do pracy/szkoły/na uczelnię? Proszę ocenić, na ile poszczególne powody są dla Pana(i) ważne za pomocą skali 1-5, gdzie 1 oznacza w ogóle nieważne, a 5 bardzo ważne. Źródło: Raport z badania na temat uwarunkowań do podejmowania transportowej aktywności fizycznej Polaków, TNS

5 Co zniechęca do jazdy na rowerze? Wykres 28 Przeczytam Panu(i) kilka powodów, które zniechęcają do tego, by dojeżdżać na rowerze do pracy/szkoły/ na uczelnię. Proszę wybrać, który dla Pana(i) jest najbardziej zniechęcający. 3 N=1071 Źródło: Raport z badania na temat uwarunkowań do podejmowania transportowej aktywności fizycznej Polaków, TNS

6 Rozwiązania do wdrożenia Wykres 30 Jakie rozwiązania należałoby wprowadzić, by zachęcić ludzi do regularnego dojeżdżania na rowerze do pracy/szkoły/na uczelnię? Proszę wybrać 3 Pana(i) zdaniem najważniejsze. regularnie dojeżdżający rowerem: N=300; ogół pracujących lub uczących się Polaków: N=1159 Źródło: Raport z badania na temat uwarunkowań do podejmowania transportowej aktywności fizycznej Polaków, TNS

7 Polityka rowerowa - jak było? Brak postrzegania roweru jako pełnoprawnego środka transportu w mieście, uzupełnienia systemu transportu publicznego itd. Brak niezbędnych regulacji prawnych Polityka rowerowa postrzegana wyłącznie przez budowę dróg rowerowych (plus brak ich standaryzacji, odpowiedniej jakości itd.) Brak audytów, oceny potrzeb, koncepcji rozwoju transportu rowerowego w miastach Brak zaufania do partnerów społecznych (obopólnego), stowarzyszeń rowerzystów itd. - brak stałych form współpracy i platform dialogu społecznego oraz włączania wspomnianych podmiotów do procesów decyzyjnych 7

8 Jaka powinna być rola roweru w mieście? min 63 min 50 min 38 min 8 Źródło: Verkehrssicherheit in NRW. Das Verkehrssicherheitsprogramm 2004

9 Jaka powinna być rola roweru w mieście? pieszy 1 km 4 km rowerzysta 9

10 Cele polityki rowerowej Polepszenie jakości systemu transportowego Poprawa jakości życia (rekreacja czynna) Poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego Poprawa mobilności mieszkańców Odciążenie komunikacji miejskiej, ograniczenie kosztów zewnętrznych transportu 10 Poprawa wizerunku miasta

11 Narzędzia polityki rowerowej PLANOWANIE WDRAŻANIE PROMOCJA I EDUKACJA Audyt otwarcia Transfer wiedzy Wizja Priorytety działań (infrastruktura, bezpieczeństwo, integracja) Współpraca Organizacja i zarządzanie Narzędzia finansowe Narzędzia prawne Współpraca (środowiska branżowe, naukowe, przedsiębiorcy) Uświadomienie korzyści i możliwości Upowszechnianie wiedzy Logotypy, identyfikacja wizualna Kampanie społeczne MONITORING I EWALUACJA Monitoring stopnia realizacji polityki Identyfikacja działań sprzecznych z polityką rowerową Badanie efektywności wykorzystania środków finansowych AUDYT Ocena zewnętrzna (certyfikowana w systemie BYPAD) Ocena wewnętrzna działań realizujących założenia polityki rowerowej 11 Źródło: Instytut Rozwoju Terytorialnego, Wrocław 2013

12 Rozwiązania drogowe Wydzielona część chodnika przeznaczona na ścieżkę rowerową Wydzielona część ulicy umożliwiająca zjazd rowerzyście Fot. nacto.org Pas dla rowerów obok przejścia dla pieszych Fot. kojects.com Kontrapas (ulica jednokierunkowa, pas wydzielony dla rowerzystów) Fot. ZTM Warszawa 12

13 Rozwiązania drogowe c.d. Śluza rowerowa Łączona ścieżka rowerowa z chodnikiem Fot. zaniemysl.pl Fot. Nordelch Sierżant rowerowy na jezdni Strefa uspokojonego ruchu (30 km/h) 13

14 Inne rozwiązania Barierki do przypinania rowerów Fot. Fot. parkabike.com Stojaki z możliwością zapięcia i zadaszeniem Fot. bikeportland.com Fot. fllickr.com Zamykane boksy rowerowe Dwupoziomowe parkingi rowerowe 14

15 Inne rozwiązania c.d. Prowadnice i rynny dla rowerów Fot. Ninostar Pochylnie dla rowerów (i niepełnosprawnych) Fot. MZD Toruń Windy / wyciągi dla rowerzystów Fot. Youtube.com 15

16 Inne rozwiązania c.d. Samoobsługowe stacje naprawcze Fot. cyclesafe.com Podpory dla rowerzystów Fot. UM Warszawa Rowery cargo / rowery do przewozu dzieci Fot. modacitylife.com 16

17 Inne rozwiązania c.d. Stacje ładowania rowerów elektrycznych Fot. sycube.at Rowery dla dzieci Fot. Veturilo Automatyczne, podziemne parkingi rowerowe Fot. Caters News Agency 17

18 System roweru publicznego - rozwój I generacja (rowery publiczne na ulicach) - Witte Fietsenplan (Amsterdam 1965 r.), Green Bike Scheme (Cambridge 1993 r.). II generacja (wypożyczanie za kaucję) - Bicyklen (Kopenhaga 1995 r.), podobne systemy w Helsinkach i Aarhus. III generacja (wykorzystanie smart docks) - Bikeabout (Portsmouth 1996 r.), Vélo à la Carte (Rennes 1998 r.), Velo v (Lyon 2005 r.), Velib (Paryż 2007 r.). IV generacja (smart bikes) - rozwiązania z USA; brak stacji dokujących, wykorzystanie GPS, integracja ze smartfonem, aplikacjami mobilnymi, car-sharingiem itd. 18

19 System roweru publicznego jako innowacja Innowacyjne usługi dodatkowe - wykorzystanie paneli sterujących na stacjach roweru publicznego, służących do logowania, wypożyczania i oddawania roweru lub dokonania opłaty. Mogą one stanowić element systemu elektronicznej portmonetki (przy zintegrowaniu z kartami płatniczymi i miejskimi oraz wprowadzeniu odpowiednich zabezpieczeń). Dodatkowo funkcja informacyjna. Innowacja zarządcza - wdrożenie systemu (zwłaszcza o dużych rozmiarach) to wyzwanie dla sponsora projektu (miasta), zwłaszcza o wymiarze finansowym, organizacyjnym i kontrolnym. Dwa podejścia do partnera: realizującego usługę za fundusze z miasta (+ dochody np. z reklam) lub bez zaangażowania finansowego ze środków publicznych (utrzymującego się z opłat i reklam). Innowacja jeśli chodzi o współpracę - z systemami dzielnicowymi i podmiotami prywatnymi (uruchamianie stacji komeracyjnych jako element CSR). Innowacja przynosząca korzyści społecznie - moda na rower. Źródło: M.Cichosz Innowacje w logistyce miejskiej - zrównoważony transport publiczny,

20 Rower publiczny w Polsce 20

21 Plany rozwoju roweru publicznego - Białystok Początek działalności: maj 2014 Operator: Nextbike 46 stacji, 460 rowerów Początkowo składał się z 30 stacji wyposażonych w 300 jednośladów. W kolejnym roku rozrósł się o połowę - do istniejących punktów wypożyczeń dołączyło 15 kolejnych, zaś liczba rowerów wzrosła z 300 do 450. Pojawiła się jedna nowa stacja sfinansowana z pieniędzy budżetu obywatelskiego (stanęła przy ul. Dolistowskiej na Pieczurkach). Z racji kończącej się umowy z operatorem dalszej ekspansji w tym roku nie będzie, jednak system został wzbogacony o 10 tandemów. Białostocka sieć wypożyczalni jednośladów stanie się trzecim systemem w Polsce oferującym podobne udogodnienie (jako pierwsi z dwuosobowych rowerów mogli korzystać użytkownicy Lubelskiego Roweru Miejskiego i warszawskiego Veturilo). Fot. BiKeR 21 Fot. BiKeR

22 Plany rozwoju roweru publicznego - Kraków Początek działalności: 2008 Operator: BikeU (wcześniej NextBike i testowo SmartBikes) 34 stacje, 300 rowerów Początkowo składał się z 13 stacji wyposażonych w 100 jednośladów. System zbyt mały dla efektywnej obsługi 760-tysięcznego miasta. Konieczna jest jego rozbudowa. KMK Bike będzie pierwszym w Polsce systemem roweru publicznego IV generacji - bez stacji dokujących, zastosowanie wału Cardana. Harmonogram minimalny zakłada, że już w sierpniu liczba dostępnych rowerów wyniesie 800, zaś w lipcu 2017 r Z publicznych jednośladów będzie można korzystać przez cały rok, choć w miesiącach zimowych (grudzień, styczeń, luty) ich liczba zostanie ograniczona (maksimum o 2/3). Fot. KMK Bike 22 Fot. KMK Bike

23 Plany rozwoju roweru publicznego - Lublin Początek działalności: wrzesień 2014 Operator: NextBike 90 stacje, 891 rowerów Początkowo składał się z 40 stacji wyposażonych w 400 jednośladów. System ambitnie rozbudowywany. Rozrósł się ponad dwukrotnie. Drugi co do wielkości system roweru publicznego w Polsce. W tym roku na dwóch stacjach (przy ul. Długosza i ul. Leszczyńskiego) pojawiły się stanowiska z rowerkami dla dzieci. Mieszkańcy mogą korzystać również z 10 tandemów. Fot. Lubelski Rower Miejski 23 Fot. Lubelski Rower Miejski

24 Plany rozwoju roweru publicznego - Poznań Początek działalności: kwiecień 2012 Operator: NextBike 37 stacji, ponad 440 rowerów Początkowo składał się z 7 stacji wyposażonych w 80 jednośladów. Pod koniec 2015 r. ogłoszono przetarg na rozbudowę systemu. W 2016 r. sieć ma się powiększyć o 25 stacji i 250 rowerów. W 2016 r. system ma zostać powiększony o kolejne 20 stacji i 200 rowerów. W 2018 r. do sieci ma zostać włączone następne 20 stacji i 200 rowerów. Fot. Poznański Rower Miejski 24 Fot. Poznański Rower Miejski

25 Plany rozwoju roweru publicznego - Szczecin Początek działalności: sierpień 2014 Operator: Nieruchomości i Opłaty Lokalne Sp. z o.o. (dostarczyciel technologii - BikeU) 35 stacji, ponad 348 rowerów Początkowo składał się z 33 stacji wyposażonych w 340 jednośladów. Wszystkie punkty wypożyczeń ulokowano na lewobrzeżnej części miasta. System bardzo szybko zyskał na popularności. W grudniu ubiegłego roku ogłoszono przetarg na jego rozbudowę. Wygrał go Nextbike, który ma dostarczyć dodatkowe 45 nowych stacji (29 z nich ma być zainstalowanych na prawobrzeżnej części miasta, a 16 na lewobrzeżnej) oraz 344 rowery. Rozbudowa ma być w pełni kompatybilna z dotychczas istniejącym systemem (niezwykle istotne ze względu na odmienne typy elektrozamka u obu rynkowych konkurentów). Fot. Bike_S 25 Fot. Bike_S

26 Plany rozwoju roweru publicznego - Warszawa Początek działalności: sierpień 2012 Operator: NextBike 204 stacje, ponad 3039 rowerów Największy polski system roweru publicznego Początkowo składała się z 55 stacji wyposażonych w ok jednośladów. Punkty wypożyczeń zlokalizowano na Bielanach, Ursynowie, Wilanowie oraz w ścisłym centrum miasta. Zintegrowano go także z systemami dzielnicowymi. W 2013 r. warszawski rower miejski rozrósł się do 173 stacji, zaś liczba rowerów zwiększyła się do ponad 2,6 tys. Dalsza rozbudowa miała miejsce we wrześniu 2014 roku - działało wtedy 197 stacji oraz 3 tys. rowerów. System wzbogacono m.in. o komercyjne stacje wypożyczeń. Oprócz zwykłych rowerów miejskich, warszawiacy mają do dyspozycji również 10 tandemów oraz stację rowerów publicznych wyposażoną w 10 jednośladów Veturilko przeznaczonych dla dzieci w wieku od 4 do 6 lat. W 2016 r. sieć nie ulegnie powiększeniu, ale w latach kolejnych planowana jest rozbudowa do nawet 4,5 tys. rowerów. 26 Fot. Veturilo Fot. Veturilo

27 Plany rozwoju roweru publicznego - Wrocław Początek działalności: czerwiec 2011 Operator: NextBike 74 stacje, 740 rowerów Początkowo składała się z 17 stacji wyposażonych w ok. 140 jednośladów. Wrocław był jedym z pierwszych miast w Polsce, w których uruchomiono system roweru publicznego. Wrocławski Rower Miejski jest drugim systemem w Polsce pod względem natężenia wypożyczeń i wielkości bazy użytkowników. W 2015 r. uruchomiono m.in. 4 stacje sponsorskie (komercyjne). Miasto planuje rozbudowę systemu, jednak póki co nie podaje żadnych szczegółów na ten temat. Fot. Wrocławski Rower Miejski 27 Fot. Wrocławski Rower Miejski

28 Można też inaczej... Pięć powodów nasz prezydent nie jeździ rowerem do pracy nie ma u nas masy krytycznej likwidujemy drogi rowerowe nie obowiązuje u nas czerwona książeczka nie mamy roweru publicznego Źródło: Pięć powodów, dla których niektórzy twierdzą, że Gdańsk jest rowerową stolicą Polski, R. Kitliński, konferencja Rower w Mieście

29 Zespół Doradców Gospodarczych TOR Sp. z o.o. Plac Bankowy 2, Warszawa tel./fax lub 51 zdgtor@zdgtor.pl Dziękuję za uwagę