Marzena Jeż Natalia Hauder Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

Transkrypt

1 Marzena Jeż Natalia Hauder Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Analiza finansowa przedsiębiorstw z punktu widzenia zarządzającego przedsiębiorstwem na podstawie przedsiębiorstwa z branży 58 działalność wydawnicza. Słowa kluczowe: analiza finansowa, wskaźnik zadłużenia, wskaźnik rentowności, wskaźnik sprawności zarządzania, wskaźnik płynności finansowej Streszczenie: Niniejsza analiza ma na celu ocenę Przedsiębiorstw z punktu widzenia osoby zarządzającej, a także zarekomendowanie odpowiednich działań w celu poprawy ich sytuacji finansowej.

2 1. Wstęp Niniejsza analiza ma na celu ocenę przedsiębiorstw A i B z punktu widzenia osób zarządzających nimi. Aby ocenić sytuację finansową przedsiębiorstw dokonamy analizy wcześniej obliczonych wskaźników rentowności, płynności finansowej, sprawności zarządzania a także ogólnego zadłużenia. Otrzymane wyniki porównamy do średnich wskaźników sektorowych, a także porównamy je względem siebie. Wykonanie powyższych pozwoli nam ocenić sytuację w jakiej znajdują się przedsiębiorstwa co z kolei pozwoli na zarekomendowanie odpowiednich czynności, które wpłyną pozytywnie na poprawę ich sytuacji finansowej. 2. Analiza wskaźników finansowych analizowanych przedsiębiorstw A i B Analiza wskaźników rentowności Tabela nr 1. Analiza rentowności Przedsiębiorstwa A i B za lata 2010 i 2011 Wskaźniki/lata wskaźnik rentowności Analiza rentowności Przedsiębiorstwo Przedsiębiorstwo A B Wskaźnik sektorowy sprzedaży (ROS) 17,11 15,53 0,13-8,07 5,97 4,02 wskaźnik rentowności operacyjnej aktywów ( ROA) 47,62 37,01 2,34-12,07 11,09 8,78 wskaźnik rentowności kapitału (ROE) 56,70 37,01 0,41-25,87 17,43 12,45 Źródło: opracowane na podstawie sprawozdań finansowych za lata 2010 i 2011 Wykres 1. Analiza rentowności Przedsiębiorstwa A i B za lata 2010 i ,00 Analiza rentowności 60,00 40,00 20,00 0,00-20,00-40,00 wskaźnik rentowności sprzedaży (ROS) wskaźnik rentowności operacy jnej akty wów ( ROA) wskaźnik rentowności kapitału (ROE) Przedsiębiorstwo A 2010 Przedsiębiorstwo A 2011 Przedsiębiorstwo B 2010 Przedsiębiorstwo B 2011 Wskaźnik sektorowy 2010 Wskaźnik sektorowy 2011 Źródło: opracowane na podstawie danych z tabeli 1 Analiza rentowności informuje nas jak efektywnie zarządzane jest przedsiębiorstwo poprzez miarę jego efektywności osiągniętym zyskiem. Możemy go podzielić na 3 grupy:

3 wskaźniki rentowności sprzedaży, wskaźniki rentowności aktywów, wskaźniki rentowności kapitałów własnych. Z przedstawionych danych zauważamy, że wskaźnik rentowności sprzedaży w przedsiębiorstwie B jest w 2010 roku na prawie 0 poziomie a w 2011 roku na minusie. W przeciwieństwie do przedsiębiorstwa A, którego wartości wskaźników są dodatnie a także dużo wyższe w porównaniu do wskaźników sektorowych. Należy zauważyć, że w 2011 roku sytuacja przedsiębiorstwa B uległa pogorszeniu. Nie ma ustalonej minimalnej wartości wskaźnika, jednakże im jest on wyższy tym większe zyski osiąga przedsiębiorstwo. Podobna sytuacja ma miejsce ze wskaźnikiem rentowności operacyjnej aktywów. W przedsiębiorstwie A jego wartość zarówno w 2010 jak i w 2011 roku jest prawie czterokrotnie większa niż wartość wskaźników sektorowych, co nasuwa wniosek, że Przedsiębiorstwo w odpowiedni sposób gospodaruje posiadanym majątkiem. W Przedsiębiorstwie B, wskaźnik ten również jest dużo niższy niż wskaźniki sektorowe a dodatkowo w 2011 roku ma wartość ujemną. Oznaczać, to może że przedsiębiorstwo B posiada niewykorzystany majątek, który mógłby generować dodatkowe zyski. Jeśli chodzi o wykorzystanie kapitału to również ma miejsce taka sama sytuacja. Wskaźniki Przedsiębiorstwa A w obydwu analizowanych latach są dużo wyższe niż wskaźniki przedsiębiorstwa B a także wartości wskaźników sektorowych. Oznacza to, że w Przedsiębiorstwie A wysoki procent w zysku stanowi kapitał własny, natomiast w przedsiębiorstwie B prawie zerowy a w 2011 roku ujemny. Porównując obydwa przedsiębiorstwa stanowczo należy stwierdzić że Przedsiębiorstwo A generuje dużo wyższe zyski. Zyski Przedsiębiorstwa B znajdują się na poziomie bliskim zera w 2010 roku. Należy zauważy, że w 2011 roku były one ujemne. Oznacza, to że Przedsiębiorstwo nie podejmuje działań mających na celu poprawę jego sytuacji finansowej co można już zauważyć dużym spadkiem wartości wskaźników w 2011 roku w stosunku do Analiza sprawności zarządzania. Tabela 2. Analiza sprawności zarządzania Przedsiębiorstwa A i B za lata 2010 i 2011 Wskaźniki/lata wskaźnik rotacji Analiza sprawności zarządzania Przedsiębiorstwo A Przedsiębiorstwo B Wskaźnik sektorowy należności (w dniach) 59,6 60,8 60,20 63,44 63,07 45,46 Źródło: opracowane na podstawie sprawozdań finansowych za lata 2010 i 2011

4 Wykres 2. Analiza sprawności zarządzania Przedsiębiorstwa A i B za lata 2010 i 2011 Analiza sprawności zarządzania 70,00 60,00 50,00 40,00 30,00 20,00 Przedsiębiorstwo A 2010 Przedsiębiorstwo A 2011 Przedsiębiorstwo B 2010 Przedsiębiorstwo B 2011 Wskaźnik sektorowy 2010 Wskaźnik sektorowy ,00 0,00 wskaźnik rotacji należności (w dniach) Źródło: opracowane na podstawie danych z tabeli 2. Kolejnym istotnym wskaźnikiem jest wskaźnik rotacji należności. Wskaźnik ten informuje ile dni średnio jednostka czeka na otrzymanie swoich należności od odbiorców. Zarówno Przedsiębiorstwo A i B posiada wysoką wartość wskaźnika rotacji należności. Przedsiębiorstwo A posiada nieznacznie niższe wartości wskaźników niż przedsiębiorstwo B. Przedsiębiorstwo A średnio oczekuje na swoje należności 60 dni. Jest to dość długi czas, gdyż może powodować problemy z płynnością finansową. W przypadku przedsiębiorstwa B średni czas oczekiwania w 2010 roku wynosił 60 dni, w następnym roku nieznacznie wzrósł. Ale porównując wartość wskaźnika z 2011 r. z danymi sektorowymi zauważamy, że na tle branży przedsiębiorstwo B ma problemy ze ściągalnością swoich należności. Należy zauważyć, że wskaźniki sektorowe tej branży również są wysokie. Można przypuszczać, że w tej branży długie oczekiwanie na spłatę należności nie jest niczym nadzwyczajnym Analiza płynności finansowej. Tabela nr 3. Analiza płynności finansowej Przedsiębiorstwa A i B za lata 2010 i 2011 Wskaźniki/lata Wskaźnik bieżącej płynności Wskaźnik szybkiej natychmiastowej płynności wypłacalności Analiza płynności finansowej Przedsiębiorstwo A Przedsiębiorstwo B Wskaźnik sektorowy ,42 3,67 1,78 1,62 3,13 3,35 1,63 2,62 1,20 0,90 2,62 2,52 0,70 1,75 0,46 0,21 1,09 1,04 Źródło: opracowane na podstawie sprawozdań finansowych za lata 2010 i 2011

5 Wykres nr 3. Analiza płynności finansowej Przedsiębiorstwa A i B za lata 2010 i 2011r. Analiza płynnosci finansowej 4,00 3,00 2,00 1,00 0,00 Wskaźnik bieżącej pły nności Wskaźnik szy bkiej pły nności Wskaźnik naty chmiastowej wy płacalności Przedsiębiorstwo A 2010 Przedsiębiorstwo A 2011 Przedsiębiorstwo B 2010 Przedsiębiorstwo B 2011 Wskaźnik sektorowy 2010 Wskaźnik sektorowy 2011 Źródło: Opracowane na podstawie danych z tabeli nr 3 Badanie płynności finansowej przedsiębiorstwa to analiza jego zdolności do terminowej spłaty zobowiązań krótkoterminowych aktywami bieżącymi. Utrzymanie płynności w jednostce jest jedną z podstawowych zasad jej dobrego funkcjonowania. W naszej pracy przeanalizowałyśmy 3 wskaźniki płynności, a mianowicie płynności: bieżącej, szybkiej oraz gotówkowej. Wskaźnik płynności bieżącej mierzy w jakim stopniu aktywa obrotowe pokrywają zobowiązania bieżące. Odpowiedni poziom w/w wskaźnika powinien znajdować się w przedziale od 1,5-2,0. Interpretując ten wskaźnik należy również odnieść się do średnich branżowych. W przedsiębiorstwie A wskaźnik w 2010r. jest zbyt wysoki, a w 2011 r. jeszcze wzrasta. Wartość wskaźnika powyżej 2 może wiązać się z utrzymywanie przez przedsiębiorstwo nadmiernego poziomu środków obrotowych np. wysoki poziom zapasów. Jest to działanie nieracjonalne i może niekorzystnie wpływać na rentowność przedsiębiorstwa. Jeśli porównamy wartości wskaźnika z danymi branżowymi to zauważamy ze w 2010 roku odbiega znacznie od średniej branżowej natomiast w 2011 r. przewyższa średnią branżową. W przedsiębiorstwie B wskaźnik utrzymuje się na odpowiednim poziomie. W 2011 r. wskaźnik nieznacznie spada. Ale mimo tego mieści się w optymalnym przedziale. Wskaźnik szybkiej płynności informuje w jakim stopniu zobowiązania bieżące pokryte są aktywami płynnymi. Wartość wskaźnika w granicach 1,00-1,20 jest zadowalająca. W przedsiębiorstwie B w 2010 r. wskaźnik mieści się w normach, w 2011r. spada poniżej wartości 1,0 co może się wiązać z pojawieniem wystąpieniem kłopotów z dotrzymaniem terminów w spłacie swoich zobowiązań. Natomiast wartość wskaźnika w przedsiębiorstwie A w latach 2010 oraz 2011 jest wysoka co świadczy o nadpłynności. Wskaźnik natychmiastowej wypłacalności określa jaką część zobowiązań przedsiębiorstwo może uregulować, gdyby stały się wymagalne w danym czasie. Optymalna wartość wskaźnika wynosi 0,2. Podobnie jak wcześniejsze wskaźniki płynności również w tym przypadku w przedsiębiorstwie B w 2011 r. wskaźnik jest najbardziej zbliżony do optymalnych wartości. W 2010 r. jego poziom był wyższy, ale unormował się. W przedsiębiorstwie A wskaźnik jest wysoki, przyjmuje wartości zbliżone do średnich

6 branżowych. Wysoki poziom tego wskaźnika daje bezpieczeństwo wierzycielom, ale jako zarządzający firmą należy pomyśleć o korzystniejszym zagospodarowaniu nadmiernych środków Analiza wskaźnika ogólnego zadłużenia Tabela 4. Analiza wskaźnika ogólnego zadłużenia Przedsiębiorstwa A i B za lata 2010 i 2011 Analiza zadłużenia Przedsiębiorstwo A Przedsiębiorstwo B Wskaźnik sektorowy Wskaźniki/lata wskaźnik ogólnego zadłużenia 37,21 25,19 38,66 42,08 wskaźnik zadłużenia kapitału własnego 59,25 33,67 99,37 132,41 wskaźnik zadłużenia brak danych 41,26 brak brak danych danych brak brak długoterminowego 0,00 1,20 0,16 0,94 danych danych Źródło: Opracowane na podstawie sprawozdań finansowych za lata 2010 i Wykres 4. Analiza zadłużenia Przedsiębiorstwa A i B za lata 2010 i 2011 Analiza zadłużenia 140,00 120,00 100,00 80,00 60,00 40,00 20,00 0,00 w skaźnik ogólnego zadłużenia w skaźnik zadłużenia kapitału w łasnego w skaźnik zadłużenia długoterminow ego Przedsiębiorstwo A Przedsiębiorstwo B Wskaźnik sektorowy Źródło: Opracowane na podstawie danych z tabeli 4. Ostatnią analizowana grupą wskaźników są wskaźniki zadłużenia, które pozwalają określić poziom zadłużenia Przedsiębiorstw, co ma również związek z jego wypłacalnością. Wskaźnik ogólnego zadłużenia przedstawia udział kapitału obcego w finansowaniu majątku przedsiębiorstwa. W 2010 roku w obu przedsiębiorstwach wskaźnik ten kształtował się na podobnym, niskim poziomie. Świadczy to o tym, że oba przedsiębiorstwa były w stanie same sfinansować prowadzoną działalność, cechowała je samodzielność finansowa. W następnym roku sytuacja znacznie się zmieniła, udział kapitałów obcych w przedsiębiorstwie A zmalał, natomiast

7 w przedsiębiorstwie B wzrósł. Wzrost zadłużenia wiąże się ze zwiększeniem korzystania z zewnętrznych źródeł finansowania. Wskaźnik zadłużenia kapitału własnego w przedsiębiorstwie B w 2010 roku był na wysokim poziomie. W kolejnym roku jego wartość znacznie wzrosła. Wysoki poziom kapitałów obcych w jednostce generuje większe koszty finansowe, co odbija się negatywnie również w innych dziedzinach działalności przedsiębiorstwa. W przedsiębiorstwie A wskaźnik w 2011 roku zmalał w stosunku do 2010 roku, co oznacza, że w w/w jednostce udział kapitału własnego w finansowaniu działalności wzrósł. Wskaźnik zadłużenia długoterminowego jest to relacja zobowiązań długoterminowych do kapitałów własnych. Podobnie jak w przypadku wcześniejszych wskaźników zadłużenia również wartość tego wskaźnika jest wyższa w przedsiębiorstwie B. Należy jednak zauważyć, że w 2010 roku w przedsiębiorstwie A wskaźnik ten wynosił O, natomiast w 2011 roku jego wartość wzrosła aż do poziomu 1,20. Przy czym pozostałe wskaźniki zadłużenia w 2011 roku w porównaniu do 2010 zmalały. Oznacza to wzrost zobowiązań długoterminowych w finansowaniu przedsiębiorstwa, jednakże ich udział nie jest wysoki. 3. Podsumowanie Po dokonanej analizie można stwierdzić, że mimo iż przedsiębiorstwa należą do tej samej branży to wyniki ich analizy są całkowicie odmienne. Przedsiębiorstwo A osiąga z roku na rok coraz to większe zyski, natomiast przedsiębiorstwo B powinno popracować nad wykorzystaniem aktywów i kapitałów w celu osiągania zysku na większym poziomie. Obydwa przedsiębiorstwa powinny zmniejszyć okres spłaty należności, gdyż jest on zbyt długi i grozi utratą płynności finansowej. Przedsiębiorstwo A powinno także zmniejszyć zapasy, gdyż zbyt wysoki poziom zapasów wpływa niekorzystnie na jego rentowność. Dobra stroną jest niski wskaźnik zobowiązań długoterminowych co oznacza, że Przedsiębiorstwa nie posiadają poważnych zobowiązań długoterminowych.

8 Bibliografia Michalski Grzegorz, Ocena finansowa kontrahenta na podstawie sprawozdań finansowych (Financial Analysis in the Firm. A Value-Based Liquidity Framework), oddk, Gdańsk Grzegorz Michalski (2012), FINANCIAL LIQUIDITY MANAGEMENT IN RELATION TO RISK SENSITIVITY: POLISH FIRMS CASE, Proceedings of the International Conference Quantitative Methods in Economics (Multiple Criteria Decision Making Xvi), Michalski Grzegorz, Strategie finansowe przedsiębiorstw (Entrepreneurial financial strattegies), oddk, Gdańsk Michalski, Grzegorz Marek, Wprowadzenie do zarządzania finansami przedsiębiorstw, (Introduction to Entrepreneurial Financial Management), Available at SSRN: or Michalski Grzegorz (2007), Portfolio Management Approach in Trade Credit Decision Making, Romanian Journal of Economic Forecasting, Vol. 3, pp , Available at SSRN: Michalski Grzegorz (2008), Operational risk in current assets investment decisions: Portfolio management approach in accounts receivable, Agricultural Economics Zemedelska Ekonomika, 54, 1, Michalski Grzegorz (2008), Corporate inventory management with value maximization in view, Agricultural Economics-Zemedelska Ekonomika, 54, 5, Michalski Grzegorz (2009), Inventory management optimization as part of operational risk management, Economic Computation and Economic Cybernetics Studies and Research, 43, 4, Michalski Grzegorz (2011), Financial Analysis in the Enterprise: A Value-Based Liquidity Framework. Available at SSRN: Michalski Grzegorz (2007), Portfolio management approach in trade credit decision making, Romanian Journal of Economic Forecasting, 8, 3, Michalski Grzegorz (2008), Value-based inventory management, Romanian Journal of Economic Forecasting, 9, 1,

9 Michalski Grzegorz (2012), Financial liquidity management in relation to risk sensitivity: Polish enterprises case, Quantitative Methods in Economics, Vydavatelstvo EKONOM, Bratislava, Michalski Grzegorz (2008), Decreasing operating risk in accounts receivable mangement: influence of the factoring on the Enterprise value, [in] Culik, M., Managing and Modelling of Financial Risk, Michalski Grzegorz (2010), Planning optimal from the Enterprise value creation perspective. Levels of operating cash investment, Romanian Journal of Economic Forecasting, vol: 13 iss: 1 pp Polak Petr, Robertson, D. C. and Lind, M. (2011), The New Role of the Corporate Treasurer: Emerging Trends in Response to the Financial Crisis (December 12, 2011). International Research Journal of Finance and Economics, No. 78, Available at SSRN: Soltes Vincent (2012), Paradigms of Changes in the 21th Century - Quest for Configurations in Mosaic, Ekonomicky Casopis, v.60 is.4 pp Soltes Vincent (2011), The Application of the Long and Short Combo Option Strategies in the Building of Structured Products, 10th International Conference of Liberec Economic Forum, Liberec. Zmeskal Zdenek, Dluhosova Dana (2009), Company Financial Performance Prediction on Economic Value Added Measure by Simulation Methodology, 27th International Conference on Mathematical Methods in Economics, Mathematical Methods in Economics, Polak Petr, Sirpal R., Hamdan M. (2012), Post-Crisis Emerging Role of the Treasurer, European Journal of Scientific Research, 86, 3, Kresta A.; Tichy Tomas (2012), International Equity Portfolio Risk Modeling: The Case of the NIG Model and Ordinary Copula Functions, FINANCE A UVER-CZECH JOURNAL OF ECONOMICS AND FINANCE 62, 2, Kopa Milos, D'Ecclesia RL, Tichy Tomas (2012), Financial Modeling, FINANCE A UVER-CZECH JOURNAL OF ECONOMICS AND FINANCE, 62, 2, Michalski, Grzegorz Marek, Value-Based Inventory Management, Value-Based Inventory

10 Management, Journal of Economic Forecasting, 9/1, 82-90, Available at SSRN: or Dluhosova Dana, et. al., 2006, Finanční řízení a rozhodování podniku: analýza, investování, oceňování, riziko, flexibilita, Ekopress, Prague. Soltes Vincent, 2004, Duration of coupon bonds as a criterion of the price sensibility of bonds with regards to the change of interest rates (Durácia kupónovej obligácie ako kritérium cenovej citlivosti obligácie vzhľadom na zmenu úrokových sadzieb in Slovak), EKONOMICKY CASOPIS, 52/2004(1), pp Michalski, Grzegorz Marek, Factoring and the Firm Value (May 17, 2008). FACTA UNIVERSITATIS Series: Economics and Organization, Vol. 5, No. 1, pp , Available at SSRN: Michalski, Grzegorz Marek, Crisis Caused Changes in Intrinsic Liquidity Value in Non-Profit Institutions (December 14, 2012). Equilibrium. Quarterly Journal of Economics and Economic Policy, 2012, Volume 7, Issue 2. Available at SSRN: or Michalski, Grzegorz Marek, Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach (Financial Liquidity Management in Small and Medium Enterprises) (2013). Plynnosc Finansowa w Malych i Srednich Przedsiebiorstwach, PWN, Available at SSRN: Michalski, Grzegorz Marek, Accounts Receivable Management in Nonprofit Organizations (Zarządzanie należnościami w organizacjach nonprofit), 2012, Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości 2012(68(124)): ICID: , Available at SSRN: or Tichý, T. (2011), Lévy Processes in Finance: Selected applications with theoretical background. SAEI, vol. 9. Ostrava: VŠB-TU Ostrava, ISBN Tichý, T. (2008), Lattice models Pricing and Hedging at (In)complete Markets. VŠB-TU Ostrava, ISBN M. Kopa & T. Tichý (2012), Concordance measures and second order stochastic dominance portfolio efficiency analysis, E & M Economics and Management 4, MPB - Dane dla lat ,