Analiza finansowa kontrahenta na przykładzie przedsiębiorstwa z branży numer 50. Transport wodny.

Transkrypt

1 Joanna Jadach Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Analiza finansowa kontrahenta na przykładzie przedsiębiorstwa z branży numer 50. Transport wodny. JEL Classification: A10 Słowa kluczowe: analiza finansowa, ocena sprawności przedsiębiorstwa Streszczenie: Celem pracy jest pokazanie stanu, przebiegu i efektów procesów gospodarczych zachodzących w przedsiębiorstwie A oraz zwrócenie uwagi na aspekty ważne z punktu widzenia osoby współpracującej z badaną firmą.

2 1.Wprowadzenie Celem moich rozważań jest analiza przedsiębiorstwa A, ocena sprawności finansowej firmy, której postaram się dokonać w celu zobrazowania czy warto w analizowaną firmę zainwestować. Czy inwestor, podejmując decyzje o ulokowaniu swoich środków pieniężnych w badanym przedsiębiorstwie nie poniesie strat. Informacja jest podstawą w procesach decyzyjnych, a funkcjonowanie każdej jednostki gospodarczej wymaga sprawnego przepływu informacji, a co za tym idzie odpowiedniej współpracy różnych komórek organizacyjnych. W związku z tym każdy przedsiębiorca, a w szczególności ten, który zamierza inwestować w daną firmę potrzebuje do podejmowania decyzji czy zarządzania informacji, pochodzących z firmy, jak i ze źródeł zewnętrznych o zróżnicowanym stopniu przetworzenia. Postaram się obliczyć i zinterpretować najważniejsze wskaźniki finansowe potrzebne do podjęcia decyzji odpowiadając na pytanie. Czy warto inwestować w przedsiębiorstwo A? Oczywiście inwestowanie wiąże się z ryzykiem a więc nigdy nie ma pewności czy badane zjawiska rozpatrywane jako pozytywne nie zmienią się w przeciągu lat na zjawiska niekorzystnie wpływające na kondycje firmy. Analiza otoczenia dotyczy bowiem rozpoznawania warunków funkcjonowania spółki oraz określenia na tej podstawie bieżących i przyszłych szans i zagrożeń dla jego działalności, na tyle na ile jesteśmy to w stanie przewidzieć. 2. Wskaźnikowa analiza finansowa przedsiębiorstwa 2.1 Analityczne sprawozdania finansowe spółki W tabeli zestawie dane dla przedsiębiorstwa A z trzech lat: 2009,2010,2011 BILANS SPORZĄDZONY ZA OKRES OD 1 LIPCA 2009 DO 30 CZERWCA 2011 (w złotych) Tab.1 Analityczny bilans analizowanego przedsiębiorstwa z branży 50. Transport wodny. Stan na 30 czerwca 2011 AKTYWA Aktywa trwałe , , ,70 1.Wartości niemat. i pr. 937, , ,80 2.Rzecz.akt.trw , , ,64 3.Należn. długot Inwest. długot Długot. RMK , , ,26 Aktywa obrotowe , , ,11 1.Zapasy , , ,83 2.Należn. krótkot , , ,12 3.Inwest. krótkot , , ,25 4.Krótkot. RMK 9.390, , ,91 AKTYWA RAZEM , , ,81 Źródło: Opracowane na podstawie literatury dotyczącej analizy finansowej i sprawozdań badanej firmy za lata 2009,2010,2011.

3 Tab.2 Analityczny bilans analizowanego przedsiębiorstwa z branży 50. Transport wodny. Stan na 30 czerwca 2011 PASYWA Kapitał własny , , ,40 1.Kapitał akcyjny , , ,00 2.Kapitał zapasowy , , ,58 3.Kapitał rezerwowy , , ,00 4.Zysk netto , , ,82 5.Odpisy Zobowiązania , , ,41 1.Rezerwy na zobow. 31, ,68 2.Zobow. długot Zobow. krótkot , , ,41 4.RMK , , ,32 PASYWA RAZEM , , ,81 Źródło: Opracowane na podstawie literatury dotyczącej analizy finansowej i sprawozdań badanej firmy za lata 2009,2010,2011. RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT SPORZĄDZONY ZA OKRES OD 1 LIPCA 2009 DO 30 CZERWCA 2011 (w złotych) Tab.3 Analityczny rachunek zysków i strat analizowanego przedsiębiorstwa z branży 50. Transport wodny. Pozycje rachunku/badane lata A. Przychody netto ze sprzedaży , , ,10 B. Koszty działalności operacyjnej , , ,08 C. Zysk/strata ze sprzedaży , , ,02 D. Pozostałe przychody operacyjne , , ,74 E. Koszty operacyjne , , ,02 F. Zysk/strata operacyjny , , ,74 G. Przychody finansowe , , ,46 H. Koszty finansowe , , ,85 I. Zysk/strata na działalności gospodarczej , , ,35 J. Wynik zdarzeń nadzwyczajnych K. Zysk/strata brutto , , ,35 L. Podatek dochodowy , , ,53 M. Pozostałe zobowiązania N. Zysk netto , , ,82 Źródło: Opracowane na podstawie literatury dotyczącej analizy finansowej i sprawozdań badanej firmy za lata 2009,2010,2011. Podobnie jak bilans utworzono uproszczoną wersję rachunku zysków i strat na podstawie której dokonam analizy finansowej przedsiębiorstwa A. Celem tej analizy będzie pokazanie zmian, na podstawie porównań danych sprawozdań finansowych, jakie zaszły w badanych latach. W pierwszej kolejności dokonam analizy wskaźnikowej obejmującej cztery obszary: płynność finansowa, rentowność, sprawność zarządzania oraz zadłużenie przedsiębiorstwa. 2.2 Analiza płynności finansowej

4 Tab.4 Analiza płynności finansowej w złotych. Wskaźnik bieżącej płynności (CR) Wskaźnik szybkiej płynności (QR) Wskaźnik podwyższonej płynności (Cash Ratio) ,07/ ,92 2, , , ,74/ ,92 1, ,28/ ,92 0, ,69/ ,28 2, , , ,15/ ,28 1, ,14/ ,28 0, ,11/ ,41 1,76 Źródło: opracowane na podstawie danych z bilansu i literatury dotyczącej analizy wskaźnikowej , , ,91/ ,41 0, ,25/ ,41 0,00210 Wykres 4.1 Graficzne przedstawienie wskaźników płynności finansowej 3,5 Analiza płynności finansowej 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 Bieżąca płynność Szybka płynność Podwyższona płynność Źródło: Opracowane na podstawie danych z tab.4 Wyliczenie wskaźników płynności finansowej pozwala stwierdzić, że płynność finansowa przedsiębiorstwa jest na ogół dobra. Optymalna wartość wskaźnika CR oscyluje w granicach 1,2-2,0 wtedy majątek obrotowy pokrywa zobowiązania krótkoterminowe. Gdy wskaźnik wynosi więcej, niż 3 oznacza to, że coś się w majątku obrotowym nie obraca. W naszym przypadku w 2009 roku wartość wskaźnika zbliżyła się znacznie do tej granicy. Może to świadczyć o zaleganiu niesprzedanych materiałów w magazynie lub niespłaconych należnościach. Jednak w kolejnych latach wskaźnik ten ustabilizował się. Również wskaźnik QR osiągnął optymalną wartość, bowiem za satysfakcjonującą wartość, uważa się wynik w wysokości między 1-1,2 który oznacza, iż najbardziej płynne elementy aktywów obrotowych powinny być równe całości zobowiązań bieżących. Utrzymanie takiej relacji między tymi wielkościami bilansowymi firmy umożliwia szybką spłatę zobowiązań, świadczy o prawidłowym stanie wypłacalności firmy. W naszym przypadku jedynie w roku 2011

5 wskaźnik ten wyraźnie spadł, co może oznaczać problemy z bieżącą zdolnością firmy do terminowego regulowania zobowiązań. Przykładowo wskaźnik szybkiej płynności finansowej, który w roku 2011 przyjął wartość 0,67 oznacza, iż przedsiębiorstwo jest w stanie pokryć łatwo upłynnianymi aktywami jedynie 67% całości zobowiązań krótkoterminowych. Niepokojące jest to, że wskaźnik ten w stosunku do roku 2010 zmniejszył się tak znacząco. Gorzej wygląda sytuacja firmy, którą obrazuje nam wskaźnik Cash Ratio, którego optymalna wartość powinna wynosić 0,2. Określa on zdolność spółki do spłacania bieżących zobowiązań z uwzględnieniem najbardziej płynnych aktywów, których zdolność do regulacji zobowiązań jest prawie natychmiastowa. W naszym przypadku jedynie w roku 2010 wartość wskaźnika jest zadowalająca, w roku wcześniejszym i późniejszym zdecydowanie odbiega od normy co może oznaczać problemy ze spłatą bieżących zobowiązań. 2.3 Analiza rentowności Tab.5 Analiza rentowności w złotych. Wskaźnik rentowności sprzedaży (ROS) Wskaźnik rentowności aktywów (ROA) Stopa zwrotu z kapitału własnego (ROE) ,92/ ,00*100% 8, ,92/ ,74*100% 27, ,92/ ,58*100% 44, / ,43*100% 5, / ,77*100% 19, / ,58*100% 34, ,82/ ,10*100% 5, ,82/ ,81*100% 16, ,82/ ,40*100% 38,75 Źródło: Opracowane na podstawie literatury dotyczącej analizy finansowej i sprawozdań badanej firmy za lata 2009,2010,2011. Wykres 5.1 Graficzne przedstawienie wskaźników rentowności Analiza rentowności Rentowność sprzedaży Rentowność aktywów Stopa zwrotu z kapitału własnego Źródło: Opracowano na podstawie danych z tab.5

6 W powyższej analizie wyraźnie widać że rok 2009 był najlepszym pod względem rentowności. Parametry w roku 2010 spadły, po czym w 2011 wskaźnik ROS i ROE nieco zwiększył swoją wartość a tym samym zmniejszyła się wartość wskaźnika ROA. Wartość pierwszego badanego wskaźnika ROS mówi, że w 2009 przyjął on wartość 8,20% czyli w tym roku z jednej złotówki przychodów osiągnięto zysk netto w wysokości 8,20 gr. Inaczej zysk netto stanowił 8,20% osiągniętych przychodów. W roku następnym tj wskaźnik ROS kształtował się na poziomie 5,76% czyli z jednej złotówki przychodów osiągnięto zysk netto w wysokości 5,76 gr. W ostatnim badanym roku 2011, wskaźnik nieco wzrósł do poziomu 5,96% czyli jedna złotówka przychodów wygenerowała zysk netto w wysokości 5,96 gr. Jak widać firma z roku na rok osiąga, większy lub mniejszy zysk ze sprzedaży. Im wyższy poziom wskaźnika, tym wyższa efektywność osiąganych dochodów. Wartość wskaźnika ROA, wynosząca 16,70% w roku 2011 informuje, że w tym roku jedna złotówka aktywów generowała zysk netto w kwocie 16,70 gr. W 2009 roku ten sam wskaźnik wynosił 27,92% co za tym idzie, jedna złotówka aktywów generowała zysk netto w kwocie 27,92 gr. Oznacza to, że wskaźnik ten z roku na rok zmniejszał swoją wartość. Co nie zmienia faktu, że w dalszym ciągu osiąga wartości dodatnie. Ostatni badany wskaźnik to wskaźnik ROE, który w roku 2009 wynosił 44,94%, w 2010 spadł do poziomu 34,98%, by w 2011 wzrosnąć do wartości 38,75%. Wyższa efektywność kapitału własnego wiąże się z możliwością uzyskania wyższej nadwyżki finansowej, wiąże się to z dalszym rozwojem firmy. Im wyższa wartość wskaźników rentowności tym korzystniejsza jest sytuacja finansowa firmy. 2.4 Wskaźnik sprawności zarządzania Tab.6 Analiza wskaźnika rotacji w dniach. Wskaźnik rotacji zapasów w dniach ,87/ ,00*360 56, ,77/ ,43*360 49, ,83/ ,10*360 77,13 Źródło: Opracowane na podstawie literatury dotyczącej analizy finansowej i sprawozdań badanej firmy za lata 2009,2010,2011.

7 Wykres 6.1 Graficzne przedstawienie wskaźnika sprawności zarządzania 100 Analiza wskaźnika sprawności zarządzania Rotacja zapasów w dniach Źródło: Opracowane na podstawie danych z tab.6 Powyższe wyliczenia wskaźnika rotacji zapasów w dniach oznaczają, że cykl rotacji zapasów w 2009 roku wynosił prawie 57 dni, w 2010 spadł niemal o 7 dni, natomiast w 2011 roku wzrósł aż do 77 dni. Oznacza to, że czas zamrożenia środków przedsiębiorstwa w zapasach wyraźnie się wydłużył. 2.5 Wskaźnik ogólnego zadłużenia Tab.7 Analiza wskaźnika ogólnego zadłużenia w procentach. Wskaźnik ogólnego zadłużenia Wskaźnik zadłużenia kapitału własnego ,16/ ,74*100% 37, ,16/ ,58*100% 60, ,19/ ,77*100% 45, ,19/ ,58*100% 82, ,41/ ,81*100% 56, ,41/ ,40*100% 131,97 Wskaźnik zadłużenia długoterminowego Źródło: opracowane na podstawie danych z bilansu i literatury dotyczącej analizy wskaźnikowej.

8 Wykres 7.1 Graficzne przedstawienie wskaźników Analiza wskaźników zadłużenia Ogólne zadłużenie Zadłużenie długoterminowe Zadłużenie kapitału własnego Źródło: Opracowano na podstawie danych z tab.4 Poziom zadłużenia ogólnego i kapitału własnego spółki jest wysoki i nadal wzrasta. Przedsiębiorstwo korzysta z kapitałów obcych, by zapewnić sobie długookresowy rozwój. Jednak firma funkcjonuje bardzo dobrze i nie musi się ubiegać o kolejny kredyt. Pozytywnym aspektem jest również brak zobowiązań długoterminowych oznacza, że firma nie jest zadłużona poważnymi zobowiązaniami. 3. Podsumowanie Wyniki analizy ekonomicznej stanowią podstawę do weryfikacji decyzji podjętych w przeszłości oraz ustalenia zamierzeń bieżących, jak i przyszłych. Z przeprowadzonych obliczeń wynika, że wszystkie wskaźniki rentowności przyjęły wartości dodatnie, co jest związane z faktem, iż w badanych okresach przedsiębiorstwo osiągnęło zysk we wszystkich kategoriach wyniku finansowego. Osoba, która chciałaby zainwestować w tą firmę czy rozpocząć z nią współpracę powinna zwrócić uwagę na wskaźnik bieżącej płynności o zbyt wysokich wartościach. Wskaźnik ten może odzwierciedlać nadmiernie konserwatywną politykę przedsiębiorstwa lub nieefektywne wykorzystanie aktywów obrotowych, zamrożenie kapitału w środkach niegenerujących spodziewanych dochodów. Podjęta decyzja o ewentualnych inwestycjach nadpłynnego kapitału mogłaby wpłynąć na lepszą kondycję przedsiębiorstwa generującego większe zyski. Również w przypadku chęci inwestycji w przedsiębiorstwo trzeba wprowadzić zmiany zmierzające ku poprawie ostatniego wskaźnika, który oscyluje w zbyt niskie wartości. Warto bliżej przyjrzeć się spłacie zobowiązań krótkoterminowych lub rozpocząć działania zmierzające do wydłużenia terminu spłaty bieżących zobowiązań.

9 Jednak ogólna sytuacji firmy jest dobra, gdyż środki pieniężne są, z tym że brakuje odpowiednich decyzji zmierzających do wyrównania w sposób optymalny tych dwóch wskaźników. Z punktu widzenia osoby współpracującej wyniki wskaźnika rotacji zapasów w dniach są niepokojące, bowiem wysoki poziom tego wskaźnika informuje o wolnym obrocie zapasami. Jednak w przypadku tego wskaźnika ważna jest branża, w której działa przedsiębiorstwo. Przyglądając się analizie rentowności należy zauważyć niepokojący we wskaźniku ROS spadek jego wartości w roku 2010 w stosunku do roku 2009, jednak w dalszym ciągu mimo spadku kształtuje się on na zadowalającym poziomie, gdyż wskaźnik ten określa zdolność firmy do generowania zysku przez sprzedaż, a więc firma z roku na rok taki zysk osiąga. W przypadku badanej firmy, mimo tego, że wskaźnik ROA z roku na rok maleje firma w dalszym ciągu efektywnie zarządza swoim majątkiem. Reasumując, powyższa analiza powinna zobrazować kondycje przedsiębiorstwa A na przełomie 3 minionych lat: 2009,2010, Celem pracy jest pokazanie stanu, przebiegu i efektów procesów gospodarczych zachodzących w przedsiębiorstwie A oraz zwrócenie uwagi na aspekty ważne z punktu widzenia osoby współpracującej z badaną firmą. Czy warto inwestować w przedsiębiorstwo A? myślę, że odpowiadając na zadane wcześniej przez siebie pytanie jestem w stanie stwierdzić, że warto, przede wszystkim dlatego, że firma ta ma duży potencjał. Co prawda wyniki nieznacznie się pogorszyły porównując z rokiem Jednak przyczyn niekoniecznie trzeba upatrywać w osobach zarządzających przedsiębiorstwem- w osobach decyzyjnych. Pogłębiający się kryzys gospodarczy w całej Europie w ciągu minionych lat pokazuje, że i tak firma działająca w branży transportowej wykazuje naprawdę niezłą kondycję, dlatego warto w nią zainwestować, warta jest współpracy i warta osiągania jeszcze większych zysków niż dotychczas. Bibliografia: Skowronek-Mielczarek Anna, Leszczyński Zdzisław Controlling, analiza i monitoring w zarządzaniu przedsiębiorstwem, difin sp. z o.o. Warszawa 2007 Bień Witold Czytanie bilansu przedsiębiorstwa (dla menedżerów) Centrum Doradztwa i Informacji Difin sp. z o.o. Warszawa 2005 Nowak Edward Analiza sprawozdań finansowych Wyd. 2 zm. - Warszawa : Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, 2008 Bednarski Lech Analiza finansowa w przedsiębiorstwie Wyd.5 zm. - Warszawa : PWE, 2007

10 Michalski Grzegorz, Ocena finansowa kontrahenta na podstawie sprawozdań finansowych (Financial Analysis in the Firm. A Value-Based Liquidity Framework), oddk, Gdańsk 2008 Pluta Wiesław, Michalski Grzegorz Krótkoterminowe zarządzanie kapitałem Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2005 Grzegorz Michalski (2012), FINANCIAL LIQUIDITY MANAGEMENT IN RELATION TO RISK SENSITIVITY: POLISH FIRMS CASE, Proceedings of the International Conference Quantitative Methods in Economics (Multiple Criteria Decision Making Xvi), Michalski Grzegorz, Strategie finansowe przedsiębiorstw (Entrepreneurial financial strattegies), oddk, Gdańsk Michalski, Grzegorz Marek, Wprowadzenie do zarządzania finansami przedsiębiorstw, (Introduction to Entrepreneurial Financial Management), Available at SSRN: or Michalski Grzegorz (2007), Portfolio Management Approach in Trade Credit Decision Making, Romanian Journal of Economic Forecasting, Vol. 3, pp , Available at SSRN: Michalski Grzegorz (2008), Operational risk in current assets investment d ecisions: Portfolio management approach in accounts receivable, Agricultural Economics Zemedelska Ekonomika, 54, 1, Michalski Grzegorz (2008), Corporate inventory management with value maximization in view, Agricultural Economics-Zemedelska Ekonomika, 54, 5, Michalski Grzegorz (2009), Inventory management optimization as part of operational risk management, Economic Computation and Economic Cybernetics Studies and Research, 43, 4, Michalski Grzegorz (2011), Financial Analysis in the Enterprise: A Value-Based Liquidity Frame-work. Available at SSRN: Michalski Grzegorz (2007), Portfolio management approach in trade credit decision making, Romanian Journal of Economic Forecasting, 8, 3, Michalski Grzegorz (2008), Value-based inventory management, Romanian Journal of Economic Forecasting, 9, 1,

11 Michalski Grzegorz (2012), Financial liquidity management in relation to risk sensitivity: Polish enterprises case, Quantitative Methods in Economics, Vydavatelstvo EKONOM, Bratislava, Michalski Grzegorz (2008), Decreasing operating risk in accounts receivable mangement: influence of the factoring on the Enterprise value, [in] Culik, M., Managing and Modelling of Financial Risk, Michalski Grzegorz (2010), Planning optimal from the Enterprise value creation perspective. Levels of operating cash investment, Romanian Journal of Economic Forecasting, vol: 13 iss: 1 pp Polak Petr, Robertson, D. C. and Lind, M. (2011), The New Role of the Corporate Treasurer: Emerging Trends in Response to the Financial Crisis (December 12, 2011). International Research Journal of Finance and Economics, No. 78, Available at SSRN: Soltes Vincent (2012), Paradig ms of Changes in the 21th Century -Quest for Configurations in Mosaic, Ekonomicky Casopis, v.60 is.4 pp Soltes Vincent (2011), The Application of the Long and Short Combo Option Strategies in the Building of Structured Products, 10th International Conference of Liberec Economic Forum, Liberec. Zmeskal Zdenek, Dluhosova Dana (2009), Company Financial Performance Prediction on Economic Value Added Measure by Simulation Methodology, 27th International Conference on Mathematical Methods in Economics, Mathematical Methods in Economics, Polak Petr, Sirpal R., Hamdan M. (2012), Post-Crisis Emerging Role of the Treasurer,European Journal of Scientific Research, 86, 3, Kresta A.; Tichy Tomas (2012), International Equity Portfolio Risk Modeling: The Case of the NIG Model and Ordinary Copula Functions, FINANCE A UVER- CZECH JOURNAL OF ECONOMICS AND FINANCE 62, 2, Kopa Milos, D'Ecclesia RL, TichyTomas (2012), Financial Modeling, FINANCE A UVER-CZECH JOURNAL OF ECONOMICS AND FINANCE, 62, 2, Michalski, Grzegorz Marek, Value-Based Inventory Management, Value-Based Inventory Management, Journal of Economic Forecasting, 9/1, 82-90, Avai lable at SSRN: or Dluhosova Dana, et. al., 2006, Finanční řízení a rozhodování podniku: analýza, investování, oceňování, riziko, flexibilita, Ekopress, Prague.

12 Soltes Vincent, 2004, Duration of coupon bonds as a criterion of the price sensibility of bonds with regards to the change of interest rates (Durácia kupónovej obligácie ako kritérium cenovej citlivosti obligácie vzhľadom na zmenu úrokových sadzieb in Slovak), EKONOMICKY CASOPIS, 52/2004(1), pp Michalski, Grzegorz Marek, Factoring and the Firm Value (May 17, 2008). FACTA UNIVERSITATIS Series: Economics and Organization, Vol. 5, No. 1, pp , Available at SSRN: Michalski, Grzegorz Marek, Crisis Caused Changes in Intrinsic Liquidity Value in Non -Profit Institutions (December 14, 2012). Equilibrium. Quarterly Journal of Economics and Economic Policy, 2012, Volume 7, Issue 2. Available at SSRN: or Michalski, Grzegorz Marek, Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach (Financial Liquidity Management in Small and Medium Enterprises) (2013). Plynnosc Finansowa w Malych i Srednich Przedsiebiorstwach, PWN, Available at SSRN: Michalski, Grzegorz Marek, Accounts Receivable Management in Nonprofit Organizations (Zarządzanie należnościami w organizacjach nonprofit), 2012, Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości 2012(68(124)): ICID: , Available at SSRN: or Tichý, T. (2011), Lévy Processes in Finance: Selected applications with theoretical background. SAEI, vol. 9. Ostrava: VŠB-TU Ostrava, ISBN Tichý, T. (2008), Lattice models Pricing and Hedging at (In)complete Markets. VŠB- TU Ostrava, ISBN M. Kopa & T. Tichý (2012), Concordance measures and second order stochastic dominance portfolio efficiency analysis, E & M Economics and Management 4, MPB -Dane dla lat ,