8. Pszenica jara Uwagi ogólne

Transkrypt

1 8. Pszenica jara 8.1. Uwagi ogólne Obecnie krajowy rejestr liczy 32 odmiany pszenicy jarej, w większości pochodzą one z krajowej hodowli. W krajowym rejestrze 2 odmiany należą do grupy technologicznej elitarnej (E). 24 do grupy jakościowej (A), 5 do grupy chlebowej (B) oraz 1 do grupy pszenic pastewnych (C). Bogaty zestaw odmian daje rolnikowi możliwość wyboru odmiany najbardziej odpowiedniej do uprawy w konkretnych warunkach klimatyczno glebowych i zgodnej z kierunkiem uprawy. W województwie świętokrzyskim w 2016 roku doświadczenia z pszenicą jarą w systemie PDO przeprowadzono w trzech punktach: - SDOO Słupia - (doświadczenie L 18 odmian) - ŚODR Modliszewice - (doświadczenie K 14 odmian) - ZSCKR Chroberz - (doświadczenie K 14 odmian) W doświadczeniach badano 14 odmian pszenicy jarej zwyczajnej. LOZ dla województwa świętokrzyskiego ustalana jest od 2005 roku. W roku 2017 liczy 8 odmian.

2 8.2. Wyniki doświadczeń Tabela 8.1. Pszenica jara. Odmiany badane. Rok zbioru 2016 Rok wpisania do Krajowego Rejestru Odmian w Polsce Rok włączenia do LOZ Kod kraju pochodzenia Adres jednostki zachowującej odmianę lub w przypadku odmiany zagranicznej pełnomocnika w Polsce BOMBONA PL 2 TYBALT NL 3 KANDELA 2010 PL 4 ARABELLA PL 5 IZERA 2012 PL DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27; Kościan WiersumPlantbreeding B.V.; Postbus AA Winschoten Irena Szyld ul. Celtycka 41a; Kalisz DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27; Kościan DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27; Kościan Małopolska Hodowla Roślin HBP sp. z o.o. ul. Zbożowa 4 ; Kraków 6 KWS TORRIDON UK KWS UK Ltd., 56 Church Street, Triplow, Nr Royston SG8 7RE KWS Lochow Polska sp. z o.o. Kondratowice; ul. Słowiańska 5; Prusy 7 MANDARYNA PL 8 GOPLANA PL 9 SERENADA 2015 PL 10 NIMFA 2016 PL 11 RUSAŁKA 2016 PL 12 VARIUS 2016 DE 13 HARENDA PL 14 KAMELIA PL DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27; Kościan DANKO Hodowla Roślin sp. z o.o. Choryń 27; Kościan Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR ul. Główna 20; Strzelce Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR ul. Główna 20; Strzelce Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR ul. Główna 20; Strzelce Strube Research GmbH & Co.KG; Hauptstrasse Söllingen Saaten-Union Polska sp. z o.o. ul. Straszewska 70; Wągrowiec Małopolska Hodowla Roślin HBP sp. z o.o. ul. Zbożowa 4 ; Kraków Hodowla Roślin Strzelce sp. z o.o. Grupa IHAR ul. Główna 20; Strzelce

3 Tabela 8.2. Pszenica jara. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru 2016 Punkt doświadczalny SDOO Słupia ŚODR Modliszewice ZSCKR Chroberz Powiat Jędrzejów Końskie Pińczów Kompleks rolniczej przydatności gleby Pszenny dobry Zbożowo-pastewny mocny Pszenny dobry Klasa bonitacyjna gleby III a III b II ph gleby w KCl 5,8 - - Przedplon Groch siewny Łubin żółty Groch siewny Data siewu Obsada nasion (szt/m 2 ) Data zbioru Nawożenie mineralne N na poziomie a 1 (kg/ha) N na poziomie a 2 (kg/ha) P 2 O 5 (kg/ha) K 2 O (kg/ha) Nawożenie dolistne preparatami wieloskład. na poziomie a 2 (na ha) Aminocat 30% + Rozarmin + Kelik K-Si + Microcat Mg + Solucat ,5l+0,5l+0,5l+1l+3kg Kelik K + Atlante Plus + Microcat Mg + Solucat ,5l+0,7l+1l+3kg Środki ochrony roślin Basfoliar 36 Extra + ADOB Mn + ADOB Cu - 4l + 1,5l + 1l Basfoliar 36 Extra - 4l Basfoliar 36 Extra + ADOB Mn + ADOB Cu - 5l + 1,5l + 1l Basfoliar 36 Extra - 4l Zaprawa nasienna Syrius 02 WS Syrius 02 WS Syrius 02 WS Herbicyd Insektycyd (na ha) (l/ha) Granstar Ultra SX 50 SG+ Grodyl 75 WG 48g + 20g Axial 50 EC 0,9l Decis Mega 50 EW 0,15 HelmTribi 75 WG + Starane 250 EC 20 g+0,3l Pyrisimex 480 EC 0,6 (tylko na poziomie a 2 ) Granstar Ultra SX 50 SG+ Grodyl 75 WG 48g + 20g Decis Mega 50 EW 0,15 Fungicyd I zabieg (l/ha) Soligor 425 EC 0,8 Prosaro 250 EC 1 Soligor 425 EC 0,8 Fungicyd II zabieg(l/ ha) Fandango 200 EC - 1 Soligor 425 EC 0,8 Fandango 200 EC - 1 Regulator wzrostu (l/ ha) Antywylegacz Płynny 725SL 1,2 Cerone 480 SL 0,5 Cerone 480 SL 0,5

4 Tabela 8.3.Pszenica jara. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru 2016 Cecha SDOO Słupia ŚODR Modliszewice ZSCKR Chroberz a 1 a 2 a 1 a 2 a 1 a 2 1 Termin kłoszenia (data) Termin dojrzałości woskowej (data) Termin dojrzałości pełnej (data) Wysokość roślin (cm) Wyleganie w fazie dojrz. mlecznej (skala 9 o ) 8,8 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 6 Wyleganie roślin przed zbiorem (skala 9 o ) 8,1 8,8 9,0 9,0 8,9 9,0 Porażenie przez choroby 7 Rdza brunatna (skala 9 o ) 8,8 9,0 8,2 8,5 9,0 9,0 8 Septoriozy liści (skala 9 o ) 6,7 7,2 8,6 9,0 6,9 7,3 9 Septorioza plew (skala 9 o ) 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 10 Mączniak prawdziwy liści (skala 9 o ) 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 9,0 11 Brunatna plamistość liści (skala 9 o ) 6,6 7,5 9,0 9,0 7,6 7,7 12 Masa 1000 ziaren (g) 42,2 44,1 45,8 47,5 42,0 44,0 13 Wilgotność ziarna podczas zbioru (%) 10,2 10,4 16,7 16,7 13,1 13,4 14 Plon ziarna (dt/ha) 83,0 92,1 66,5 78,9 49,3 69,1 Wyniki średnie z wszystkich badanych odmian a 1 przeciętny poziom agrotechniki; a 2 wysoki poziom agrotechniki Skala 9 o : 9 oznacza stan najkorzystniejszy, 1 oznacza stan najmniej korzystny

5 Tabela 8.4. Pszenica jara. Plon ziarna odmian w miejscowościach (%wzorca). Rok zbioru 2016 Poziom a 1 Poziom a 2 SDOO Słupia ŚODR Modliszewice ZSCKR Chroberz SDOO Słupia ŚODR Modliszewice ZSCKR Chroberz Wzorzec, dt z ha 83,0 66,5 49,3 92,1 78,9 69,1 1 BOMBONA TYBALT KANDELA ARABELLA IZERA KWS TORRIDON MANDARYNA GOPLANA SERENADA NIMFA RUSAŁKA VARIUS HARENDA KAMELIA Wzorzec 2016 średni plon z wszystkich badanych odmian

6 grupa technologiczna Tabela 8.5. Pszenica jara. Plon ziarna odmian (% wzorca). Lata zbioru: 2016, 2015, 2014 a 1 a Wzorzec, dt z ha 66,3 76,2 73,7 71,3 72,1 80,0 84,1 86,1 82,1 83,4 1 BOMBONA E TYBALT A KANDELA A ARABELLA A IZERA A KWS TORRIDON A MANDARYNA A GOPLANA A SERENADA A NIMFA A RUSAŁKA A VARIUS A HARENDA B KAMELIA B Liczba doświadczeń Wzorzec: w roku 2016,2015, 2014 średni plon z wszystkich badanych odmian Skala 9 o 9 oznacza stan najlepszy, 1 oznacza stan najmniej korzystny Grupa technologiczna wg,, Listy Opisowej Odmian 2016 COBORU

7 Tabela 8.6. Pszenica jara. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby na przeciętnym poziomie agrotechniki a 1 (odchylenia od wzorca) Lata zbioru 2016, Liczba lat badań Rdza brunatna Septoriozy liści Brunatna plamistość liści Wzorzec, (skala 9 o ) 8,5 7,7 7,4 7,3 7,1 7,1 1 BOMBONA 12-0,8-0,4-0,4-0,4-0,6-0,2 2 TYBALT 12 0,2 0,7 0,1 0,5 0,2 0,1 3 KANDELA 7 0,0 0,6-0,2 0,3 0,2 0,2 4 ARABELLA 6-0,3 0,1-0,2 0,0-0,3-0,3 5 IZERA 5-0,3-1,3-0,1-0,4-0,1 0,0 6 KWS TORRIDON 5 0,5 0,6 0,1 0,2-0,1 0,0 7 MANDARYNA 3 0,0-0,2 0,3-0,2-0,8-0,3 8 GOPLANA 2 0,5 - -0,4-0,2-9 SERENADA 2-0,8-0,6-0,9-10 NIMFA 1 0,2 - -0,2 - -0,3-11 RUSAŁKA 1 0,0-0,3-0,7-12 VARIUS 1 0,2 - -0,2 - -0,3-13 HARENDA 3 0,0 0,6 0,4 0,5 0,4 0,2 14 KAMELIA 2 0,2-0,1-0,2 - Liczba doświadczeń Wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń w których dana choroba wystąpiła; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą Wzorzec: w roku 2016,2015, 2014 wszystkie badane odmiany

8 Tabela 8.7. Pszenica jara. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2016, Liczba lat badań w fazie dojrzałości mlecznej Wyleganie (skala 9 o ) przed zbiorem Wysokość roślin (cm) Masa 1000 ziaren (g) Poziom agrotechniki a 1 Wzorzec 8,8 8,7 8,5 7, ,3 43,7 1 BOMBONA 12 0,2 0,2 0,2 0, ,3-1,4 2 TYBALT 12 0,2 0,0 0,0 0, ,0 2,9 3 KANDELA 7 0,2 0,1 0,0 0, ,1 0,8 4 ARABELLA 6 0,2 0,2 0,0 0, ,6-3,5 5 IZERA 5-0,3-0,2-0,3-0, ,6-2,0 6 KWS TORRIDON 5 0,2 0,3 0,5 0, ,7-0,1 7 MANDARYNA 3 0,2 0,2 0,2 0, ,5-5,7 8 GOPLANA 2-0,8 - -0, ,7-9 SERENADA 2-1,3 - -0, ,5-10 NIMFA 1 0,2-0, ,5-11 RUSAŁKA 1 0,2 - -0, ,2-12 VARIUS 1 0,2-0, ,5-13 HARENDA 3 0,2 0,0 0,0-0, ,5 0,8 14 KAMELIA 2 0,2-0, ,2 - Liczba doświadczeń Wzorzec: w roku 2016,2015, 2014 wszystkie badane odmiany Skala 9 o 9 oznacza stan najlepszy, 1 oznacza stan najmniej korzystny

9 Tabela 8.8. Pszenica jara. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2016, Liczba lat badań Wyleganie (skala 9 o ) Wysokość roślin (cm) Masa 1000 ziaren (g) w fazie dojrzałości przed zbiorem mlecznej Poziom agrotechniki a 2 Wzorzec 9,0 8,9 8,9 8, ,2 45,5 1 BOMBONA 12 0,0 0,1 0,1 0, ,1-1,5 2 TYBALT 12 0,0 0,1-0,1-0, ,0 4,4 3 KANDELA 7 0,0 0,1 0,1 0, ,3 1,4 4 ARABELLA 6 0,0 0,1-0,1 0, ,7-3,5 5 IZERA 5 0,0-0,1-0,4-0, ,7-1,2 6 KWS TORRIDON 5 0,0 0,1 0,1 0, ,4 0,3 7 MANDARYNA 3 0,0 0,1 0,1 0, ,2-6,7 8 GOPLANA 2 0,0-0, ,4-9 SERENADA 2 0,0-0, ,2-10 NIMFA 1 0,0-0, ,4-11 RUSAŁKA 1 0,0-0, ,3-12 VARIUS 1 0,0-0, ,4-13 HARENDA 3 0,0-0,1 0,1 0, ,4 0,1 14 KAMELIA 2 0,0-0, ,7 - Liczba doświadczeń Wzorzec: w roku 2016,2015, 2014 wszystkie badane odmiany Skala 9 o 9 oznacza stan najlepszy, 1 oznacza stan najmniej korzystny

10 Wykaz odmian pszenicy jarej znajdujących się w Krajowym Rejestrze w roku 2016 Gatunek/ odmiana Grupa technologiczna Rok rejestracji 1 BOMBONA E TORKA x/ E ARABELLA A GOPLANA A GRIWA x/ A IZERA A KANDELA A KATODA A KOKSA x/ A KORYNTA x/ A KWS TORRIDON A ŁAGWA A MANDARYNA A MONSUN A NAWRA x/ A NIMFA A OSTKA SMOLICKA o/ A PARABOLA A RAWETA x/ A RUSAŁKA A SERENADA A STRUNA A TYBALT A VARIUS A WPB SKYE A ŻURA x/ A CYTRA x/ B HARENDA B KAMILA B TRAPPE B ZADRA o/ x/ B RADOCHA C 2011 * - grupa technologiczna: E elitarna, A jakościowa, B chlebowa, C pozostała (w tym paszowa) O/ - ostka; x/ - odmiana niezbadana w latach

11 8.3. Analiza wyników doświadczeń Doświadczenie z pszenicą jarą założono w trzech punktach doświadczalnych na przełomie marca i kwietnia. Wschody dobre i wyrównane. Warunki pogodowe w I i II dekadzie kwietnia (chłodne dni z niedoborem opadów) hamowały tempo wzrostu i rozwoju roślin. Na początku maja ciepła słoneczna pogoda sprzyjała wzrostowi i rozwojowi roślin. W II i III dekadzie czerwca obfite opady deszczu poprawiły wigor roślin. Wyleganie roślin zróżnicowane między punktami spowodowane gwałtownymi burzami i silnymi wiatrami występującymi lokalnie. Porażenie rdzą brunatną w największym stopniu wystąpiło w ŚODR Modliszewice. Septorioza liści i brunatna plamistość liści w większym nasileniu odnotowano w punkcie SDOO Słupia. mi najbardziej podatnymi na rdzę brunatną były: Bombona i Serenada. Największe porażenie septoriozy liści wystąpiło na odmianach: Goplana i Bombona. Brunatna plamistość liści wystąpiła najintensywniej na odmianach: Mandaryna i Bombona. Plonowanie niższe niż w roku ubiegłym. Do odmian najwyżej plonujących zaliczymy, na poziomie a 1 : Varius 108 % wzorca, Kamelia 107% wzorca, Rusałka 106% wzorca. Na poziomie a 2 największym plonem wykazały się odmiany: Rusałka 111% wzorca, Goplana 110% wzorca. Analiza trzyletnich wyników badań wskazuje, że w warunkach województwa świętokrzyskiego najwyżej plonują odmiany: Arabella, KWS Torridon i Tybalt.