Dziennik Ekonomiczny. Mennyiségi lazítás QE po węgiersku. Analizy Makroekonomiczne. 27 lutego 2018

Transkrypt

1 Analizy Makroekonomiczne 27 lutego 2018 Mennyiségi lazítás QE po węgiersku Dziś w centrum uwagi: Węgierski bank centralny, którego posiedzenie odbywa się dzisiaj, utrzymuje status najbardziej gołębiego banku w EŚiW. Wydaje się jednak, że jego argumentacja nie przekonuje rynków. Program luzowania, którego celem było m.in. ograniczenie oprocentowania długookresowego długu, został ogłoszony pod koniec 2017 i wprowadzony w życie w styczniu br. Pomimo tego, rentowności węgierskich papierów skarbowych wzrosły w tym roku zauważalnie silniej niż w innych krajach regionu (por. wykres poniżej). Jerome Powell, po raz pierwszy wystąpi dziś przed Komisją ds. Usług Finansowych Izby Reprezentantów jako szef Fed i przedstawi raport o stanie amerykańskiej gospodarki. W jego wypowiedziach będziemy szukać potwierdzenia nadchodzących podwyżek stóp w USA, z najbliższą oczekiwaną już na posiedzeniu w marcu. Dzisiejsze dane z USA (nastroje konsumentów i zamówienia) powinny potwierdzić dobrą kondycję gospodarki na początku roku, jednak zamówienia na dobra trwałe prawdopodobnie spadły w styczniu odwracając grudniowy wzrost zamówień na samoloty i niekorzystną pogodę. Lutowe indeksy koniunktury gospodarczej i konsumenckiej ze strefy euro zapewne pokażą korektę nastrojów, związaną z silnym EUR oraz zawirowaniami na rynkach finansowych. Szczegóły niemieckiej inflacja za luty pozwolą ocenić tendencje na rynku żywności w regionie, a sam odczyt potwierdzi, że inflacja w głównej gospodarce strefy euro pozostaje wyraźnie poniżej celu EBC. Przegląd wydarzeń: Sprzedaż nowych domów w USA spadła w styczniu już drugi miesiąc z rzędu, do 593 tys. z 643 tys. w grudniu i była wyraźnie niższa od oczekiwań. Może to zapowiadać spowolnienie na rynku nieruchomości, wynikające z rekordowych cen i rosnącego oprocentowania kredytów hipotecznych. M. Draghi w wystąpieniu przed Parlamentem Europejskim potwierdził swoją dotychczasową ocenę kondycji gospodarki strefy euro. Podobnie jak podczas poprzedniego posiedzenia podkreślił, że wzrost zmienności na rynkach finansowych (w tym FX) powinien być monitorowany pod kątem potencjalnego wpływu na perspektywy inflacji. Kwestia kursu będzie w najbliższym czasie coraz wyraźniej zajmowała EBC. M.in. dlatego oczekujemy, że zmiany w polityce banku będą prowadzone ostrożnie i powoli. Rentowność 10-letniego benchmarku 5,0 4,5 Główny Ekonomista Piotr Bujak piotr.bujak@pkobp.pl tel Zespół Analiz Makroekonomicznych analizy.makro@pkobp.pl Marta Petka-Zagajewska Kierownik Zespołu marta.petka-zagajewska@pkobp.pl tel Marcin Czaplicki Ekonomista marcin.czaplicki@pkobp.pl tel Urszula Kryńska Ekonomistka urszula.krynska@pkobp.pl tel Michał Rot Ekonomista michal.rot@pkobp.pl tel Rynkowe oczekiwania podwyżek stóp w USA (fed funds futures) 2,50 2,25 4,0 3,5 3,0 2,5 Polska Rumunia 2,0 Węgry 1,5 1 sty 17 mar 17 maj 17 lip 17 wrz 17 lis 17 sty 18 Źródło: Datastream, PKO Bank Polski. 2,00 1,75 1,50 1,25 obecnie czerwiec 2018 grudzień 2018 grudzień ,00 sty 17 kwi 17 lip 17 paź 17 sty 18

2 Tygodniowy kalendarz makroekonomiczny Wskaźnik Godz. Poprzednio Konsensus* PKO BP Odczyt Komentarz Piątek, 23 lutego GER: Wzrost PKB (rew., 4q) 8:00 2,2 r/r 2,3 r/r -- 2,3 r/r POL: Stopa bezrobocia (sty) 10:00 6,6 6,9 6,9 6,9 EUR: Inflacja HICP (rew., sty) 11:00 1,4 r/r 1,3 r/r -- 1,3 r/r EUR: Inflacja bazowa HICP (sty) 11:00 1,2 r/r 1,2 r/r -- 1,1 r/r Poniedziałek, 26 lutego USA: Sprzedaż nowych domów (sty) 16: tys. 642 tys tys. Wtorek, 27 lutego EUR: Wskaźnik koniunktury ESI (lut) 11:00 114,7 pkt. 114 pkt EUR: Wskaźnik koniunktury konsumenckiej (rew., lut) 11:00 1,4 pkt. 0,1 pkt GER: Inflacja CPI (wst., lut) 14:00 1,6 r/r 1,5 r/r GER: Inflacja HICP (wst., lut) 14:00 1,4 r/r 1,3 r/r HUN: Posiedzenie MNB (lut) 14:00 0,9 0, USA: Zamówienia na dobra trwałe (sty) 14: m/m -2 m/m USA: Indeks zaufania konsumentów Conference Board (lut) Środa, 28 lutego 16:00 125,4 pkt. 126 pkt W 4q17 istotnym źródłem wzrostu dla niemieckiej gospodarki ponownie stał się eksport netto. Kontynuacja spadkowego trendu stopy bezrobocia (-1,6pp. r/r). Pomimo silnego ożywienia koniunktury presja inflacyjna pozostaje niska. Źródłem jej zacieśnienia może stać się rynek pracy. Sprzedaż nowych domów spada już drugi miesiąc z rzędu. Prawdopodobna korekta wskaźnika ESI za sprawą silnego EUR i w ślad za innymi indeksami z regionu. Wstępne dane sugerują niewielkie pogorszenie nastrojów konsumentów. Pierwsze lutowe dane inflacyjne z regionu pozwolą ocenić tendencje na rynku żywności. Inflacja w strefie euro pozostaje wyraźnie poniżej celu EBC. Pomimo napięć na rynku pracy MNB pozostaje najbardziej gołębim bankiem centralnym w regionie. Oczekiwany spadek zamówień wynika ze spadku w transporcie. Zam. ogółem mogły być pod wpływem złej pogody. Świetna sytuacja na rynku pracy poprawia nastroje konsumentów. POL: Wzrost PKB (4q) 10: r/r 5,1 r/r 5,1 r/r -- Dekompozycja solidnego wzrostu PKB POL: Konsumpcja (4q) 10:00 4,8 r/r -- 5,0 r/r -- w 4q powinna pokazać dwucyfrową dynamikę inwestycji oraz niesłabnącą POL: Inwestycje (4q) 10:00 3,3 r/r -- 11,8 r/r -- konsumpcję. EUR: Inflacja HICP (wst., lut) 11:00 1,3 r/r 1,2 r/r Inflacja w strefie euro pozostaje EUR: Inflacja bazowa HICP (wst., lut) 11:00 1,2 r/r 1,1 r/r wyraźnie poniżej celu EBC na co wpływ ma m.in. silne EUR. USA: Wzrost PKB (rew., 4q) 14:30 2,6 r/r 2,5 r/r Czwartek, 1 marca CHN: PMI w przetwórstwie (lut) 2: pkt. 51,3 pkt POL: PMI w przetwórstwie (lut) 9:00 54,6 pkt Gospodarka USA odnotowała bardzo dobry koniec Na chińskim PMI piętno mogą odcisnąć słabsze perspektywy eksportu i Chiński Nowy Rok. Nowe zamówienia mogły być pod presją patrząc na dane z UE, jednak oczekujemy odbicia komponentu produkcji. GER: PMI w przetwórstwie (rew., lut) 9:55 61,1 pkt. 60,3 pkt Wstępne dane pokazały korektę indeksów koniunktury, która mogła EUR: PMI w przetwórstwie (rew., lut) 10:00 59,6 pkt. 58,5 pkt wynikać z aprecjacji EUR. USA: Dochody Amerykanów (sty) 14:30 0,4 m/m 0,3 m/m Rosnące dochody i najniższa od ponad dekady stopa oszczędności wspierają USA: Wydatki Amerykanów (sty) 14:30 0,4 m/m 0,2 m/m wydatki amerykańskich konsumentów. USA: Inflacja bazowa PCE (sty) 14:30 0,2 m/m 0,3 m/m Preferowana przez Fed miara inflacji jest wciąż niska, ale jej wzrost wydaje się USA: Inflacja bazowa PCE (sty) 14:30 1,5 r/r 1,5 r/r nieunikniony. USA: ISM w przetwórstwie (lut) 16:00 59,1 pkt. 58,6 pkt Piątek, 2 marca GER: Sprzedaż detaliczna (sty) 8:00-1,9 r/r 3,8 r/r USA: Indeks Uniwersytetu Michigan (rew., lut) 16:00 95,7 pkt. 98 pkt Źródło: GUS, NBP, Parkiet, PAP, Bloomberg, Reuters, PKO Bank Polski. *dla Polski Parkiet, dla pozostałych Bloomberg, Reuters. Słaby USD wspiera wyniki amerykańskiego przemysłu który jest w okolicy cyklicznego szczytu. Niemiecka konsumpcja będzie wspierana przez rosnące zatrudnienie i wynagrodzenia. Świetna sytuacja na rynku pracy poprawia nastroje konsumentów. 2

3 Polityka pieniężna Członkowie RPP Jastrzębiomierz* Wybrane wypowiedzi K. Zubelewicz 4,9 Niestety wciąż pokutuje strach przed deflacją, niezależny od źródeł jej powstawania, oraz względnie wysoka tolerancja wobec inflacji, nawet wobec możliwości przejściowego utrzymywania się inflacji na poziomie czterech procent ( ) W związku z tym nadal przypuszczam, że do końca 2019 roku nie uda się zbudować większości w Radzie Polityki Pieniężnej dla podwyżek stóp ( ) W przyszłym roku spodziewamy się silniejszej presji inflacyjnej niż w tym roku, ale skala tych zmian nie powinna być istotna dla członków Rady ( , Reuters) E. Gatnar 4,6 Jest zbyt wcześnie, żeby wykluczyć możliwość podwyżki stóp procentowych w tym roku. Jeśli inflacja przekroczy cel w drugiej połowie roku, na fali mocnego impulsu ze strony rosnących płac, Rada powinna rozważyć reakcje w tym roku, żeby wyprzedzić to, co wydarzy się w 2019 ( ) Nie powinniśmy pozostawać uśpieni w strefie komfortu stworzonej, przez obecne dane. Presja ze strony rynku pracy będzie się wzmacniać. ( , PAP / Bloomberg). Ł. Hardt 4,2 Biorąc pod uwagę niższą niż się spodziewałem inflację bazową w grudniu, w tym stabilną dynamikę cen usług uważam, że prawdopodobieństwo scenariusza braku podwyżki w tym roku wzrosło, co nie oznacza, że jest ona wykluczona ( ) ( , PAP). J. Osiatyński 3,3 Nie podzielam optymizmu większości Rady Polityki Pieniężnej, że będziemy mogli czekać do końca przyszłego roku. Potrzeba zmiany nastawienia, i być może także decyzja o zacieśnieniu przyjdzie wcześniej ( ) Jako że nic nie wskazuje, żeby dynamika płac mogła się kształtować poniżej produktywności pracy, wątpię, żeby Polska mogła bezpiecznie prosperować z tym samym poziomem stopy procentowej przez cały 2018 r. ( , PAP) Dynamika wynagrodzeń oraz kurcząca się podaż pracy to są te wyzwania, przed którymi stoimy. Jeśli sobie z nimi nie będziemy mogli poradzić, to obawiam się, że może nastąpić zachwianie tej dzisiejszej, stosunkowo niezłej równowagi makroekonomicznej, co będzie wymagało działań dostosowawczych zarówno w polityce fiskalnej, jak i w polityce pieniężnej. ( , PAP). R. Sura 2,7 W marcu będziemy się zapoznawać z kolejną projekcją inflacji i jeśli w niej będą zawarte dane wskazujące na niekorzystne tendencje w kwestii naszych procesów inflacyjnych, to będzie to powód do tego, żeby w II połowie przyszłego roku myśleć nad ewentualną zmianą nastawienia. Podkreślam, że dotychczasowe dane nie dają podstaw do myślenia o zmianie stóp procentowych ( , PAP) J. Kropiwnicki 2,4 "Jeszcze przynajmniej przez rok nie wydaje mi się, żebyśmy byli w sytuacji, która pozwoli nam na podjęcie decyzji o podwyżce stóp procentowych" ( , PAP, Bloomberg) G. Ancyparowicz 2,3 Jeżeli nie pojawią się żadne sygnały, że mamy jakąś wybujałą akcję kredytową - a nic na to nie wskazuje, i wszystkie czynniki inflacyjne będą albo czynnikami bazy, albo będą wynikać z czynników niezależnych, to jest bardzo prawdopodobne, że stopy procentowe przez cały rok będą na tym poziomie jak teraz" ( , PAP) A. Glapiński 1,1 Przewiduję, że do końca 2018 roku stopy proc. nie będą musiały być podnoszone. Jeśli w przyszłości, w przyszłym roku, będą podnoszone, to znaczy, że gospodarka będzie się dobrze rozwijać i że nastąpi pewna sytuacja - czy to wzrost płac będzie za szybki ze względu na pewne elementy czy wzrost cen nastąpi z innych powodów kosztowych, bo np. niepokojąco zaczyna rosnąć cena ropy. Tylko takie powody, ale wewnętrznych przyczyn istotnych nie ma. ( , PAP) J. Żyżyński 1,2 Nie ma popytu na kredyt takiego, żeby zmuszało to do podwyższania stóp procentowych. Naszym celem jest ustabilizowanie oczekiwań i na razie nie ma powodu, żeby te oczekiwania zmieniać. ( r., PAP) E. Łon 1,1 Trzeba też podkreślić związek między zachowaniem kursu złotego, a faktycznym charakterem polskich uwarunkowań monetarnych. Jestem zwolennikiem tezy, że silne umocnienie złotego z jakim mieliśmy do czynienia na przestrzeni ostatnich kilkunastu miesięcy jest swoistym substytutem zaostrzania polskiej polityki pieniężnej ( ) Z tego też powodu uważam, że w perspektywie najbliższych 12 miesięcy możliwe byłoby poparcie przeze mnie, w którymś momencie wniosku o obniżkę stóp procentowych, gdyby np. okazało się, że uwarunkowania walutowe sprzyjają poparciu takiej decyzji ( , PAP) *im wyższy wskaźnik tym bardziej jastrzębie poglądy. Z uwagi na brak wyników głosowań z udziałem członków nowej RPP uszeregowanie dokonane na podstawie wyników ankiety PAP (skala 1-5). 3

4 Stopy NBP prognoza PKO BP vs. oczekiwania rynkowe Krótkoterminowe stopy procentowe oczekiwania rynkowe (FRA) prognoza PKO BP miesiące temu obecnie 1.50 st. referencyjna NBP WIBOR 3M FRA 6X9 FRA 9x lut 17 maj 17 sie 17 lis 17 lut 18 maj 18 sie 18 lis Nachylenie krzywej swap (spread 10Y-2Y)* Spread asset swap dla PLN 130 pb PLN USD EUR 30 pb Y -40 5Y 10Y -60 Dynamika globalnych cen surowców w PLN Kursy wybranych walut w regionie wobec EUR r/r 80 GSCI rolnictwo GSCI GSCI ropa Indeks(1 sty 2017=) PLN CZK HUF RON Źródło: Datastream, NBP, obliczenia własne. *dla PLN, EUR 6M, dla USD 3M. 4

5 Polska w makro-pigułce Sfera realna - realny PKB () 4,6 4,6 Procesy inflacyjne - inflacja CPI () 2,0 2,0 Agregaty monetarne - podaż pieniądza M3 () 4,6 6,7 Równowaga zewnętrzna - saldo obrotów bieżących ( PKB) 0,1 0,4 Polityka fiskalna Komentarz - deficyt fiskalny ( PKB) -1,7-1,9 Polityka pieniężna - stopa referencyjna NBP () 1,50 1,50 Źródło: GUS, NBP, Eurostat, PKO Bank Polski. *prognozy w trakcie rewizji. Zagranica w makro-pigułce Komentarz Pomimo spowolnienia dynamiki konsumpcji wzrost PKB utrzyma się na solidnym poziomie dzięki ożywieniu inwestycji (w szczególności publicznych) oraz silnemu popytowi eksportowemu i strukturalnemu rozszerzeniu salda usług, które (pomimo rosnącego importu) przełożą się na pozytywnej kontrybucję eksportu netto. Po przejściowym spowolnieniu na przełomie roku inflacja zacznie szybko odżywać przy coraz większej roli czynników bazowych. Druga połowa roku przyniesie osłabienie trendu wzrostowego cen w wyniku wyraźnego spadku dynamiki cen towarów (w szczególności żywności). Utrzymujące się szybkie tempo wzrostu gospodarczego powinno wspierać wzrost popytu na kredyt, niemniej podaż kredytów będzie ograniczana przez rosnące potrzeby kapitałowe banków. Dynamika podaży pieniądza M3 może odbić wraz ze wzrostem oczekiwań na podwyżki stóp procentowych i przyspieszeniem dynamiki depozytów. Środowisko niskich stóp procentowych będzie jednak wspierało tendencje demonetyzacyjne. Wzrost popytu krajowego oraz cen surowców w coraz większym stopniu przekładać się będzie na odbicie importu. Jednocześnie jednak ożywienie światowego handlu sprzyjać będzie dalszej ekspansji eksporterów, a tym samym saldo obrotów towarowych będzie się obniżać jedynie powoli. Po stronie usług zmiany strukturalne (w tym napływ inwestycji w centra usług biznesowych) przyczyniać się będą do poszerzania nadwyżki na saldzie usług, która umożliwi stabilizację nadwyżki na rach. bieżącym. W 2017 r. deficyt fiskalny powinien być niższy niż w 2016r. dzięki wyraźnej poprawie dochodów (efekty cykliczne, widoczne m.in. w wyższych wpływach podsektora ubezpieczeń społecznych oraz efekty wzrostu ściągalności podatków) oraz niskiej dynamice wydatków, szczególnie na szczeblu budżetu państwa. Kontynuacja ekspansji gospodarczej oraz dalsza poprawa ściągalności podatków pozwolą utrzymać niski deficyt SFP także w 2018 r. mimo wzrostu wydatków związanych z obniżeniem wieku emerytalnego. Nieprzejednanie gołębia retoryka Rady, zmiana jej funkcji reakcji (wyższa waga wzrostu PKB) i postrzeganie obecnego poziomu stóp za neutralny ograniczają w naszej ocenie prawdopodobieństwo podwyżek w 2018 do 40. Chociaż podwyżkę w tym roku uważamy za optymalną, to nie spodziewamy się jej wcześniej niż w 2019 r. USA Przyspieszenie dynamiki PKB (wspierane dodatkowo przez wchodzący w - realny PKB () 2,3 2,7 życie plan podatkowy Republikanów i D.Trumpa) oznacza, że FOMC będzie kontynuował podwyżki stóp w 2018 r. Uważamy, że z uwagi na zmianę - inflacja CPI () 2,1 2,2 Przewodniczącego z kolejną wstrzyma się do połowy roku. W całym roku Fed dostarczy naszym zdaniem trzech podwyżek, co oznacza, że stopa fed funds osiągnie swój długoterminowy poziom równowagi. Strefa euro Wzrost popytu wewnętrznego, który stał się ważnym motorem - realny PKB () 2,5 2,3 europejskiej gospodarki zapowiada, że ożywienie będzie kontynuowane w 2018 r. Poprawa koniunktury stanowi argument za odejściem od ultrałagodnej polityki pieniężnej EBC, ale proces ten może być ograniczany - inflacja HICP () 1,4 1,5 przez uporczywie niską inflację. Chiny Chiny będą kontynuować scenariusz miękkiego lądowania. Jednocześnie, - realny PKB () 6,9 6,5 z uwagi na wzrost cen surowców oraz problemy demograficzne (i wzrost wynagrodzeń) Chiny stały się eksporterem inflacji. Kluczowe dla - inflacja CPI () 1,5 2,3 przyszłości chińskiej gospodarki będzie ustabilizowanie długu sektora prywatnego, w tym struktury aktywów banków. Na razie chińskie władze, w tym bank centralny, stosują głównie działania doraźne, a w mniejszym stopniu reformy strukturalne, co utrzymuje ryzyko twardego lądowania w kolejnych latach. Źródło: FED, Eurostat, MFW, PKO Bank Polski. 5

6 Banki centralne w pigułce USA Bieżący poziom () 2017^() Prognoza 2018^() Ostatnia zmiana Stopa fed funds 1,25-1,50 1,25-1,50 2,00-2,25 +25pb (gru 2017) Komentarz W grudniowej projekcji Fed podtrzymał perspektywę trzech podwyżek stóp w 2018r. Niepewność dla tego scenariusza generuje nie tylko kondycja gospodarki (siła USD, kształt pol. fiskalnej) ale także liczne zmiany personalne w FOMC. Japonia Utrzymująca się poniżej celu inflacja Stopa depozytowa -0,10-0,10-0,10 stopa wprowadzona sprawia, że Bank nie rozważa wyjścia z dla salda w styczniu 2016 ultraekspansywnej polityki pieniężnej. nadwyżkowego Wstępem do podwyżki stóp procentowych będzie ograniczanie QE, które jednak także nie wydaje się prawdopodobne w horyzoncie najbliższych 4 kwartałów. Strefa euro Ograniczenie i przedłużenie QE do września Stopa refinansowa 0,00 0,00 0,00-5pb (mar 2016) 2018 i deklaracja, że program nie zostanie zakończony w sposób gwałtowny wskazują, że szanse na podwyżki stóp pojawiają się najwcześniej w 2019 r., przy czym najpierw obejmą one jedynie st. depozytową. Wielka Brytania BoE coraz mniej martwi się o kondycję Stopa bazowa 0,50 0,50 0,50 +25pb (lis 2017) gospodarki, co w obliczu nadmiernie wysokiej inflacji może prowadzić do ponownych podwyżek stóp w 2018r. W naszej ocenie sfera realna może jednak ponownie negatywnie zaskoczyć. Szwajcaria W grudniowej projekcji banku inflacja po Cel dla 3M Libor CHF -1, ,25-1, ,25-1, ,25-50pb (sty 2015) raz pierwszy od 2011 zbliża przekracza cel SNB (2), jednak dopiero w Podwyżki stóp przed 2019 (lub wyraźnie przed EBC) są mało prawdopodobne. Szwecja Rozgrzany rynek nieruchomości budzi coraz Stopa refinansowa -0,50-0,50 0,00-15pb (lut 2016) większe obawy banku, ale priorytetem pozostaje obawa przed nadmiernym umocnieniem waluty. W pierwszym rzędzie kanałem normalizacji polityki pieniężnej będzie wygaszanie programu QE. W 2h18 Riksbank może zacząć decydować o stopniowych podwyżkach stóp procentowych. Norwegia Grudniowy raport inflacyjny zapowiada Stopa bazowa 0,50 0,50 0,50-25pb (mar 2016) kontynuację stopniowego ożywienia koniunktury, ale wskazuje, że inflacja może nie powrócić do celu (2,5) aż do 2020r. Mimo tego Bank spodziewa się pierwszych podwyżek stóp procentowych pod koniec 2018 r. (wobec połowy 2019 r. w poprzednim raporcie). Czechy Wyraźne ożywienie koniunktury Stopa refinansowa 0,75 0,50 1,00 +25pb (lut 2018) i narastające napięcia na rynku pracy skłaniają CNB do zacieśniania polityki pieniężnej. Potencjalne podwyżki hamować może umocnienie korony. Węgry MNB deklaruje, że głównym narzędziem Stopa bazowa 0,90 0,90 0,90-15pb (maj 2016) kształtowania polityki pieniężnej są obecnie nie stopy procentowe, a instrumenty niestandardowe. Sugeruje to stabilizację stóp w dłuższym horyzoncie. Źródło: Banki centralne, Reuters, PKO Bank Polski.^koniec okresu. Niniejszy materiał ma charakter wyłącznie informacyjny, jest przeznaczony wyłącznie dla klientów Grupy PKO Banku Polskiego i nie stanowi oferty w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny. Informacje zawarte w niniejszym materiale nie mogą być traktowane, jako propozycja nabycia jakichkolwiek instrumentów finansowych, usługa doradztwa inwestycyjnego, podatkowego lub jako forma świadczenia pomocy prawnej. Grupa PKO BP SA dołożyła wszelkich starań, aby zamieszczone w niniejszym materiale informacje były rzetelne oraz oparte na wiarygodnych źródłach. Klienci Grupy PKO BP SA ponoszą odpowiedzialność za skutki swoich decyzji inwestycyjnych, podjętych z uwzględnieniem informacji zamieszczonych w niniejszym materiale. Niniejszy materiał został przygotowany i/lub przekazany przez Powszechną Kasę Oszczędności Bank Polski Spółka Akcyjna, zarejestrowany w Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy w Warszawie, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod 6 nr KRS ; NIP: REGON: ; kapitał zakładowy (kapitał wpłacony) zł.