Panel Perspektywy GMO w Polsce podczas Forum Ekonomicznego 2018 w Krynicy

Transkrypt

1 IZBA GOSPODARCZA HANDLOWCÓW, PRZETWÓRCÓW ZBÓŻ I PRODUCENTÓW PASZ Członek COCERAL, FEFAC i European Commodities Exchange Notatka Sygnalna z dnia 10 września, 2018 r. Panel Perspektywy GMO w Polsce podczas Forum Ekonomicznego 2018 w Krynicy Izba Zbożowo-Paszowa zorganizowała panel dyskusyjny podczas tegorocznego Forum Ekonomicznego w Krynicy poświęcony perspektywom GMO w Polsce. Polska, jak i cała UE, uzależniona jest obecnie od importu białka paszowego, głównie śruty sojowej GM. Na polski rynek trafia rocznie ok. 2,4 mln ton śruty sojowej, która w 98% jest modyfikowana genetycznie. Jest to najczęściej stosowany surowiec białkowy pasz, których rocznie produkujemy w Polsce około 20 mln ton. Wartość polskiego rynku pasz, który od 2005 r. wzrósł o 100% wynosi obecnie 14,6 mln złotych, a wartość powiązanego z nim rynku drobiarskiego - w roku szacowana była na 20 mld złotych. Ogromny sukces eksportu polskiego drobiu opiera się bowiem w dużej mierze na jego konkurencyjnej cenie, będącej efektem ekonomicznie korzystnego procesu hodowli polskiego drobiu. 1

2 Moderatorem panelu Perspektywy GMO w Polsce była Pani Monika Piątkowska Prezydent naszej Organizacji, natomiast panelistami byli: Pan Jan Krzysztof Ardanowski Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Pan Dariusz Kutzias Prezes DAKU International Sp. z o.o. Pan Pierre Pages Prezes Zarządu Glencore Polska Sp. z o.o. Pan Wojciech Kapusta Kierownik Sprzedaży De Heus Sp. z o.o. oraz Pan Marcin Rychlik Dyrektor Komercyjny Cargill Feed Nutrition Europa Cargill Poland Sp. z o.o. Wspólny panel to kolejna aktywność Izby, po spotkaniu z Panem Ministrem zorganizowanym pod koniec sierpnia w firmie paszowej GOLPASZ S.A., zapowiadająca dobrą współpracę naszej organizacji z Ministrem. (zdjęcia: MRiRW; opracowanie własne na podstawie materiałów Forum Ekonomicznego 2018) 2

3 I. SYTUACJA NA RYNKU KRAJOWYM Zbliżające się zbiory kukurydzy w kraju skłoniły większą grupę rolników do większej sprzedaży zmagazynowanego ziarna zbóż. Część producentów potrzebuje bowiem powierzchni magazynowej pod kukurydzę i tym samym dokonuje rotacji zapasów. Należy jednak zaznaczyć, iż oferty sprzedaży ziarna przede wszystkim dotyczą sprzedaży z odbiorem natychmiastowym i szybką płatnością. Cały czas bardzo trudno kupić towar z odbiorem w IV kwartale br. Ceny ziarna utrzymują się jednak na bardzo wysokich poziomach, znacznie wyższych od cen notowanych w tym samym okresie poprzedniego sezonu. Prognozowana na wrzesień ciepła i sucha pogoda wpływa na dalsze przyspieszenie dojrzewania kukurydzy w wielu regionach kraju. Tym samym, główny zbiór kukurydzy może się rozpocząć nawet z 3-tygodniowym wyprzedzeniem. Lokalnie, zbiory kukurydzy uprawianej na słabszych stanowiskach już trwają. Obecnie zbierana kukurydza jest sucha, a jej wilgotność kształtuje się w przedziale 29-33%. W połowie tygodnia, ceny oferowane przez przetwórców i firmy handlowe za ziarno z dostawą kształtowały się następująco: pszenica konsumpcyjna (12.5% białka) PLN/t, pszenica paszowa PLN/t, pszenżyto PLN/t, jęczmień paszowy PLN/t, żyto konsumpcyjne PLN/t, żyto paszowe PLN/t. kukurydza (zbiór 2017) PLN/t kukurydza mokra (30% wilgotności) PLN/t, owies paszowy PLN/t. Z kolei, w połowie tygodnia, ceny zbóż z dostawą do portów przedstawiały się następująco: pszenica konsumpcyjna (12,5% białka) PLN/t (dostawa IX z opcją składu do XII), pszenica konsumpcyjna (14,0% białka) PLN/t (dostawa IX z opcją składu do XII), żyto PLN/t (gęstość min. 68, dostawa IX-X), pszenżyto 770 PLN/t (dostawa IX), owies 630 (dostawa IX), kukurydza 770 PLN/t (dostawa X-XI). Eksporterzy kupują ziarno z możliwością składowania i późniejszą dostawą do portów lub z dostawą do magazynów zlokalizowanych w głębi kraju, stosując odpowiednie dopłaty od powyższych poziomów cenowych. Wiele wskazuje na to, iż we wrześniu br. eksport zbóż drogą morską nie będzie duży. Eksporterzy są w posiadaniu dużych zapasów pszenicy, ale nie ma zbyt wielu nowych ofert zakupu ziarna z regionu tym bardziej, iż pszenica oferowana przez rosyjskich eksporterów jest znacznie tańsza od polskiej pszenicy. Obecnie, przedmiotem eksportu są małe, kilkutysięczne partie pszenicy, żyta i pszenżyta. Eksporterzy liczą na otwarcie nowych przetargów na zakup pszenicy przez kraje Afryki i Bliskiego Wschodu, w tym Arabię Saudyjską. 3

4 II. CENY NA GIEŁDACH CBOT I MATI Na przestrzeni analizowanego tygodnia, ceny pszenicy na giełdzie w Chicago wyraźnie osłabły, o ponad 6% w kontraktach najbliższych, do najniższego poziomu od 7 tygodni. Pomimo napiętego globalnego bilansu pszenicy w bieżącym sezonie, na razie fundusze inwestycyjne sprzedają kontrakty na pszenicę dostrzegając słabe tempo jej eksportu z USA. Ceny amerykańskiej pszenicy pozostają bowiem pod silną presją konkurencyjnego eksportu pszenicy z Rosji. Wiele wskazuje na to, iż w najbliższych tygodniach eksport pszenicy z Rosji będzie szedł pełną parą tym bardziej, iż rosyjskie Ministerstwo Rolnictwa ponownie potwierdziło, że w najbliższym czasie nie zamierza wprowadzać restrykcji w eksporcie pszenicy. Dynamiczne tempo eksportu pszenicy z Rosji ogranicza i będzie ograniczać możliwości eksportu pszenicy z USA, przynajmniej do końca I połowy bieżącego sezonu. W piątek 7/09 cena pszenicy SRW w kontrakcie wrześniowym 2018 na giełdzie w Chicago wyniosła 178,65 USD/t i była o 6,2% niższa niż przed tygodniem, a w kontrakcie grudniowym 2018 spadła o 6,3% i wyniosła 187,83 USD/t. Z kolei, w analizowanym tygodniu ceny pszenicy na MATIFie także spadły, o około 4% w kontraktach najbliższych. Słabnące ceny pszenicy na giełdzie w Chicago cały czas wywierają presję na ceny pszenicy na giełdzie paryskiej. Uczestnicy rynku na razie ignorują czynniki fundamentalne, w tym przede wszystkim formujący się napięty bilans pszenicy w bieżącym sezonie 2018/19. Z dużą dozą prawdopodobieństwa, napięcia bilansowe będą szczególnie odczuwalne w drugiej połowie sezonu. W piątek 7/09 cena pszenicy w kontrakcie grudniowym 2018 na MATIFie wyniosła 197,75 EUR/t i była o 3,8% niższa w porównaniu do ceny sprzed tygodnia, a w kontrakcie lutowym 2019 wyniosła 200,25 EUR/t i była o 3,8% niższa niż przed tygodniem. W całym tygodniu, ceny soi na giełdzie CBOT uległy jedynie niewielkiej zmianie. Ceny soi za oceanem pozostają pod presją zbliżających się rekordowych zbiorów soi w USA, a także braku przełomu w relacjach handlowych pomiędzy USA i Chinami. Zapowiadane przez Donalda Trumpa możliwe dalsze zaostrzenie polityki handlowej względem Chin i kolejne cła na chińskie towary o wartości 200 mld dolarów działają na wyobraźnię inwestorów. W piątek 7/09, cena soi na giełdzie w Chicago w kontrakcie najbliższym (wrzesień 2018) wyniosła 305,71 USD/t i była o 0,1% niższa niż przed tygodniem. Z kolei, cena soi z terminem realizacji w listopadzie 2018 była o 0,1% wyższa i wyniosła 310,12 USD/t. Na przestrzeni całego tygodnia, ceny rzepaku na MATIFie nieznacznie osłabły. Notowany spory spadek cen innych surowców oleistych, w tym soi na giełdzie w Chicago, a także cen oleju palmowego na giełdach azjatyckich ciążył na cenach rzepaku na giełdzie paryskiej. Należy jednak zaznaczyć, iż globalna produkcja rzepaku/canoli w bieżącym sezonie 2018/19 będzie sporo niższa w minionym sezonie tym bardziej, iż słabną oceny zbiorów canoli w Kanadzie i Australii. Mniejsza podaż rzepaku/canoli na świecie powinna stanowić wsparcie cen rzepaku na giełdzie paryskiej w kolejnych miesiącach sezonu, ale spodziewane rekordowe zbiory soi w USA oraz wahania kursów walut mogą jednak ograniczać zwyżkowe ruchy cen rzepaku na MATIFie w dłuższym okresie. W piątek 7/09 cena rzepaku w kontrakcie najbliższym (listopad 2018) wyniosła 372,25 EUR/t i była o 0,7% niższa od ceny przed tygodniem, podczas gdy cena rzepaku w kontrakcie lutowym 2019 także wyniosła 372,25 EUR/t i była o 0,5% niższa w porównaniu do ceny przed tygodniem. Analiza opracowana przez Sparks Polska, Izbę Zbożowo-Paszową 4

5 28.III 25.IV 23.V 20.VI 18.VII 15.VIII 12.IX 10.X 7.XI 5.XII 2.I' I 27.II 27.III 24.IV 22.V 19.VI 17.VII 14.VIII 11.IX 9.X 6.XI 4.XII 31.XII 29.I' II 24.III 22.IV 20.V 17.VI 15.VII 12.VIII 9.IX 7.X 4.XI 2.XII 30.XII 27.I' II 24.III 21.IV 19.V 16.VI 14.VII 11.VIII 8.IX 6.X 3.XI 1.XII 29.XII 26.I' II 23.III 20.IV 18.V 15.VI 13.VII 10.VIII 7.IX USD/t NOTOWANIA CEN ZBÓŻ NA GIEŁDZIE W CHICAGO CBOT - KUKURYDZA USD/t 13.VII 20.VII 27.VII 3.VIII 10.VIII 17.VIII 24.VIII 31.VIII 7.IX 7.IX/31.VIII IX'18 134,32 139,84 142,51 145,50 140,78 143,38 137,16 138,18 139,44 0,91% XII'18 139,60 145,27 148,10 151,25 146,29 149,05 142,75 143,69 144,48 0,55% III'19 144,24 149,60 152,20 155,66 150,86 153,77 147,63 148,50 149,28 0,53% V'19 146,92 152,04 154,48 158,02 153,61 156,53 150,46 151,41 152,35 0,62% VII'19 149,28 154,32 156,53 160,23 155,90 158,81 152,59 153,69 154,56 0,57% CBOT - PSZENICA SRW USD/t 13.VII 20.VII 27.VII 3.VIII 10.VIII 17.VIII 24.VIII 31.VIII 7.IX 7.IX/31.VIII IX'18 182,62 189,60 194,89 204,37 200,84 205,91 189,08 190,48 178,65-6,21% XII'18 188,27 195,84 202,09 212,97 209,22 212,97 197,09 200,40 187,83-6,27% III'19 193,79 201,58 207,97 220,17 217,15 220,98 205,54 207,75 195,26-6,01% V'19 197,83 204,81 210,25 222,37 219,95 224,50 209,95 212,23 200,11-5,71% VII'19 199,37 205,91 210,69 219,58 217,01 219,21 208,04 209,51 199,37-4,84% NOTOWANIA CEN SOI I ŚRUTY SOJOWEJ NA GIEŁDZIE W CHICAGO CBOT - SOJA USD/t 13.VII 20.VII 27.VII 3.VIII 10.VIII 17.VIII 24.VIII 31.VIII 7.IX 7.IX/31.VIII IX'18 302,91 314,23 321,58 327,53 312,54 323,86 309,38 306,07 305,71-0,12% XI'18 306,52 317,69 325,25 331,50 316,58 327,97 314,23 309,90 310,12 0,07% I'19 310,19 321,51 329,00 335,69 320,92 332,53 318,93 314,75 314,97 0,07% III'19 313,57 324,67 332,31 339,22 325,18 336,35 323,78 319,45 319,74 0,09% V'19 328,12 335,54 342,67 329,37 340,25 327,90 323,86 324,08 0,07% CBOT - ŚRUTA SOJOWA USD/sh.t 13.VII 20.VII 27.VII 3.VIII 10.VIII 17.VIII 24.VIII 31.VIII 7.IX 7.IX/31.VIII IX'18 325,40 325,60 331,80 330,60 321,70 330,10 312,70 303,70 314,20 3,46% X'18 324,50 324,90 331,30 330,60 322,10 330,70 314,50 304,60 314,70 3,32% XII'18 323,00 324,60 331,10 331,80 323,30 332,40 316,30 307,20 317,00 3,19% I'19 320,20 322,70 328,90 331,00 322,10 332,00 315,70 307,70 316,00 2,70% III'19 318,10 324,60 328,20 320,50 329,10 315,60 308,30 315,00 2,17% 390,0 370,0 350,0 330,0 310,0 290,0 NOTOWANIA CEN PSZENICY SRW, HRW I DNS NA GIEŁDACH W CHICAGO, KANSAS CITY I MINNEAPOLIS (USD/t) KONTRAKT NAJBLIŻSZY 270,0 250,0 230,0 210,0 190,0 170,0 150,0 130,0 HRW KCBT SRW CBOT DNS MGE 5

6 28.III 25.IV 23.V 20.VI 18.VII 15.VIII 12.IX 10.X 7.XI 5.XII 2.I' I 27.II 27.III 24.IV 22.V 19.VI 17.VII 14.VIII 11.IX 9.X 6.XI 4.XII 31.XII 29.I' II 24.III 22.IV 20.V 17.VI 15.VII 12.VIII 9.IX 7.X 4.XI 2.XII 30.XII 27.I' II 24.III 21.IV 19.V 16.VI 14.VII 11.VIII 8.IX 6.X 3.XI 1.XII 29.XII 26.I' II 23.III 20.IV 18.V 15.VI 13.VII 10.VIII 7.IX USD/t--sh. t 670,0 NOTOWANIA CEN SOI (USD/t) I ŚRUTY SOJOWEJ (USD/sh. t) NA GIEŁDZIE W CHICAGO KONTRAKT NAJBLIŻSZY 640,0 610,0 580,0 550,0 520,0 490,0 460,0 430,0 400,0 370,0 340,0 310,0 280,0 250,0 SOJA ŚRUTA SOJOWA Notowania wybranych kontraktów futures z godziny 12,30, poniedziałek Źródło: 6

7 III. SEGMENT MŁYNARSKI Dane za okres r. (Źródło: Komunikat Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi) Notowania cen skupu pszenicy konsumpcyjnej w ww. tygodniu przedstawiały się następująco (w makroregionach): Makroregion Cena (PLN/tona) Ubiegły tydzień Centralno - Wschodni 832,00 835,00 Kujawsko - Mazurski 805,00 824,00 Południowy 739,00 754,00 Śląski 810,00 790,00 Zachodni 823,00 825,00 Średnie ceny (bez VAT) w przedsiębiorstwach prowadzących: ZAKUPY ZBÓŻ Daty podane w tabeli oznaczają ostatni dzień analizowanego tygodnia (poniedziałek-niedziela) (MRIRW) Rynek Zbóż 35/2018) POLSKA TOWAR Rodzaj ZIARNA Cena [zł/tona] Tygodn. zmiana ceny [%] Strukt. obrot. [%] Pszenica konsumpcyjne ,1 43,0 41,0 paszowe ,5 24,8 28,6 Żyto konsumpcyjne ,3 3,2 3,1 paszowe ,2 3,2 3,8 Jęczmień konsumpcyjne ,6 0,2 0,3 paszowe ,1 4,2 4,3 browarniane ,5 10,1 9,9 Kukurydza paszowe ,7 4,4 3,6 Owies konsumpcyjne ,1 0,8 1,4 paszowe ,5 0,2 0,2 Pszenżyto paszowe ,3 5,9 3,9 Ogółem 100,0 100,0 7

8 Przedstawione ceny skupu są przeciętnymi cenami w transakcjach skupowych w miejscach skupu/dostawy, występującymi w różnych miejscach i w różnych wielkościach partii. Ceny krańcowe często dotyczą incydentalnych transakcji, zaś ceny średnie obrazują większy zakres transakcji skupowych. Porównanie aktualnych cen wybranych towarów w przedsiębiorstwach z cenami w analogicznym okresie roku 2017 i (na podstawie ZSRIR) POLSKA TOWAR Rodzaj TOWARU Zmiana ceny [%] w 2018r. w stos. do lat: r. Pszenica Żyto Kukurydza konsumpcyjna paszowa konsumpcyjne paszowe paszowa r. 25,0 18,8 24,3 37,2 2,5 Średnie ceny (bez VAT) sprzedaży OTRĄB w wybranych przedsiębiorstwach prowadzących przemiał ziarna zbóż w okresie: 27 sierpnia - 2 września 2018 roku POLSKA TOWAR Rodzaj Tygodn. zmiana ceny [%] Cena [zł/tona] w WORKACH Otręby Otręby LUZEM Otręby Otręby Śruta Strukt. obrot. [%] Strukt. obrot. [%] żytnie pszenne ,7 0,8 2,2 10,9 2,1 12,1 żytnie pszenne pszenna ,0 1,0 9,9 76,8 0,3 100,0 11,5 73,9 0,4 100,0 nld nld 8 -Ogółem 30,9 27,8 38,0 49,0 17,7

9 IV. ŚREDNIE CENY DROBIU oraz ŻYWCA WIEPRZOWEGO (Źródło: Biuletyn Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi - Rynek drobiu oraz Rynek Mięsa Wieprzowego dane za okres ) 1. ŚREDNIE CENY SKUPU: TOWAR POLSKA cena w zł/tonę Zmiana ceny [%] kurczęta typu brojler 3 743,2 0,1 indory 5 012,8-0,1 indyczki 4 854,4 2,2 kaczki typu brojler 4 424,4-4,0 gęsi tuczone 8 201,4 0,2 kury mięsne ze stad reprodukcyjnych, 2 336,3-4,5 Klasa półtusz CENA [zł/tonę] Zmiana tygod. wieprzowych [MPS] [MPC] ceny wg EUROP [%] POLSKA klasa S ,20 klasa E ,20 klasa U ,10 klasa R ,07 klasa O ,78 klasa P ,28 S-P Razem ,15 9

10 2. ŚREDNIE CENY ZBYTU: cena w zł/tonę Zmiana ceny [%] tuszki kurcząt patroszonych 65% bez szyj ,3 tuszki kurcząt patroszonych 65% z szyjami ,1 tuszki indyków patroszonych 73% ,8 ćwiartki z kurczaka ,0 MAKROREGIONY POLSKA CENA [zł/t] PÓŁTUSZE WIEPRZOWE Tygodniowa zmiana ceny [%] ,2 10

11 V. RYNEK ROŚLIN OLEISTYCH Średnie krajowe ceny zakupu nasion rzepaku oraz średnie krajowe ceny sprzedaży oleju rzepakowego rafinowanego, śruty rzepakowej, makuchu rzepakowego: TOWAR Rocz. zm. CENA [zł/tonę] Tyg. zm. ceny ceny [%] [%] Nasiona rzepaku ,6 0,2 * Cena wyliczona jako średnia cena rzepaku zakupionego w ramach zawartych kontraktów i poza nimi o wilgotności do 9%. TOWAR Rocz. zm. CENA [zł/tonę] Tyg. zm. ceny ceny [%] [%] Olej rzepakowy rafinowany ,0-8,1 CENA [zł/tonę] Tyg. zm. ceny Rocz. zm. ceny TOWAR [%] [%] Śruta rzepakowa ,5 16,8 CENA [zł/tonę] Tyg. zm. ceny Rocz. zm. ceny TOWAR [%] [%] Makuch rzepakowy ,2 13,6 (Źródło: Biuletyn Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi - Rynek Roślin Oleistych dane za okres ) 11

12 VI. INFORMACJE PASZOWE 1. ZGŁOSZENIA DO SYSTEMU RASFF - tydzień 36: 1-7 września 2018 Kategoria Typ data produktu zgłoszenia Pet food 05/09/2018 Informacja wstępna Materiał paszowy Materiał paszowy Materiał paszowy Materiał paszowy Materiał paszowy 2. ASF U ŚWIŃ 05/09/2018 Odmowa na granicy 06/09/2018 Odmowa na granicy 06/09/2018 Informacja wstępna Kraj zgłaszający Belgia Opis Zbyt wysoki poziom Enterobakterii (od 730 > CFU/g) w mrożonej karmie dla zwierząt towarzyszących pochodzącej z Holandii Belgia Aflatoksyny (B1=790 / 210 µg/kg-ppb) w orzeszkach ziemnych na pasze dla ptactwa sprowadzanych z Gambii Belgia Francja Aflatoksyny (B1=84 / 780 µg/kgppb) w orzeszkach ziemnych sprowadzanych z Gambii Melamina (13,4; 13 mg/kg) w lignocelulozie pochodzącej z Niemiec 06/09/2018 Alert Niemcy Zbyt wysoki poziom nasion Ambrozji (1100,4 mg/kg) w soi z Chorwacji 07/09/2018 Informacja wstępna Belgia Arsen (2,7 mg/kg ppm) oraz ołów (50 mg/kg ppm) w redstone z anyżem pochodzącym z Belgii Główny Lekarz Weterynarii poinformował w ubiegłym tygodniu o potwierdzeniu wystąpienia kolejnych ognisk ASF u świń: 210 ognisko ASF (106 w 2018 r.), stwierdzono w gospodarstwie, w którym utrzymywano 18 świń, położonym w gminie Węgorzewo, w powiecie węgorzewskim, w województwie warmińsko-mazurskim. W gospodarstwie, w którym wyznaczono ogniska ASF, wdrożone zostały procedury związane z likwidacją choroby. (źródło: GIW) 3. ASF U DZIKÓW Główny Lekarz Weterynarii poinformował w ubiegłym tygodniu o potwierdzeniu wystąpienia przypadku afrykańskiego pomoru świń (ASF) u dzików na terytorium Polski, na podstawie wyników badań otrzymanych z krajowego laboratorium referencyjnego ds. ASF w dniach 27 sierpnia 2 września 2018 r. Tabela przypadków ASF dostępna jest na stronie GIW. 12

13 VII. INFORMACJE OGÓLNE KOMUNIKAT IUNG ODNOŚNIE WYSTĄPIENIA WARUNKÓW SUSZY W POLSCE - okres: 11 (1.VII - 31.VIII) W jedenastym okresie raportowania tj. od 1 lipca do 31 sierpnia 2018 roku, stwierdzamy wystąpienie suszy rolniczej na obszarze Polski. Średnia wartość Klimatycznego Bilansu Wodnego (KBW) dla kraju, na podstawie którego dokonywana jest ocena stanu zagrożenia suszą była ujemna, wynosiła -112,8 mm. W obecnym sześciodekadowym okresie wartość KBW uległa zmniejszeniu o 4,8 mm w stosunku do poprzedniego okresu. W zachodniej części kraju odnotowano kolejny już raz zwiększenie obszaru z niskimi wartościami KBW. Najniższe wartości w dalszym ciągu występowały w Poznaniu i na terenach przyległych do tego miasta, na terenie Ziemi Lubuskiej oraz na Nizinie Śląskiej od -190 do -209 mm. Duży deficyt wody od 170 do -189 mm notowany jest na terenie Nizin Szczecińskiej, Wielkopolskiej, na Wale Trzebnickim. W pozostałej zachodniej części kraju niedobory wody wynoszą od -120 do 169 mm. We wschodniej części Polski notowany jest mniejszy deficyt wody od 0 do -100 mm z wyjątkiem Wysoczyzny Siedleckiej gdzie deficyt ten wynosi od -110 do -139 mm. Aktualnie susza rolnicza w Polsce występuje wśród następujących monitorowanych upraw: Roślin strączkowych, Krzewów owocowych, Ziemniaka, Chmielu, Warzyw gruntowych, Tytoniu, Buraka cukrowego Kukurydzy na kiszonkę, Kukurydzy na ziarno, Liczbę wszystkich gmin zagrożonych suszą w Polsce oraz udział gmin z suszą w kraju (w %) prezentuje tabela 1. Tabela 1. Liczba oraz udział gmin zagrożonych suszą w kraju (w %) Lp. Uprawa Liczba gmin zagrożonych suszą Udział gmin zagrożonych suszą w Polsce[w %] 1. Rośliny strączkowe ,69 2. Krzewy owocowe ,71 3. Ziemniak ,32 4. Chmiel 160 6,46 5. Warzywa gruntowe 93 3,75 6. Tytoń 65 2,62 7. Burak cukrowy 31 1,25 13

14 8. Kukurydza na kiszonkę 9 0,36 9. Kukurydza na ziarno 1 0,04 Potencjalną powierzchnię zagrożenia suszą rolniczą w Polsce przedstawia tabela 2. Tabela 2. Powierzchnia zagrożenia suszą rolniczą według upraw Lp. Uprawa Udział powierzchni zagrożonych suszą [w %] 1. Rośliny strączkowe 11,43 2. Krzewy owocowe 9,53 3. Ziemniak 6,31 4. Chmiel 0,94 5. Warzywa gruntowe 0,45 6. Tytoń 0,27 7. Burak cukrowy 0,09 8. Kukurydza na kiszonkę 0,01 9. Kukurydza na ziarno 0,00 W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpiły zmiany dotyczące liczby gmin objętych suszą rolniczą, są one przedstawione w tabeli 3. Tabela 3. Zmiany w liczbie gmin z suszą rolniczą w stosunku do poprzedniego okresu sześciodekadowego (w punktach procentowych) Lp. Uprawa Punkty procentowe 1. Ziemniak +10,65 2. Krzewy owocowe + 8,43 3. Rośliny strączkowe + 7,14 4. Chmiel + 3,84 5. Warzywa gruntowe + 2,58 6. Tytoń + 0,52 7. Burak cukrowy + 1,21 8. Kukurydza na kiszonkę - 0,12 9. Kukurydza na ziarno - 0,04 W stosunku do poprzedniego okresu raportowania nastąpiły też zmiany dotyczące powierzchni gruntów ornych objętych suszą, tabela 4. Tabela 4. Zmiany w powierzchni gruntów ornych objętych suszą w stosunku do poprzedniego okresu sześciodekadowego (w punktach procentowych) Lp. Uprawa Punkty procentowe 1. Rośliny strączkowe + 5,26 14

15 2. Ziemniak + 4,82 3. Krzewy owocowe + 4,72 4. Chmiel + 0,56 5. Warzywa gruntowe + 0,30 6. Tytoń + 0,01 7. Burak cukrowy + 0,09 8. Kukurydza na kiszonkę + 0,01 9. Kukurydza na ziarno 0,00 W jedenastym okresie raportowania od 1 lipca do 31 sierpnia 2018 r. największe zagrożenie suszą rolniczą występowało wśród upraw roślin strączkowych. W tym okresie odnotowano kolejny już raz suszę rolniczą w tych uprawach. Suszę notowano w siedmiu województwach w 587 gminach tj. w 23,69% gmin Polski (wzrost o 7,14 punktów procentowych w stosunku do poprzedniego okresu), na powierzchni 11,43% gruntów ornych (wzrost o 5,26 punktów procentowych) w stosunku do poprzedniego okresu. Szczegółowe dane dotyczące suszy w poszczególnych województwach w tych uprawach przedstawia tabela 5. Tabela 5. Susza w uprawach roślin strączkowych Lp Województwo Liczbagmin ogółem Liczba gmin zagrożonych Udział gmin zagrożonych [%] Udział powierzchni zagrożonej [%] 1 lubuskie ,00 77,29 2 opolskie ,55 19,16 3 dolnośląskie ,35 29,30 4 wielkopolskie ,88 46,49 5 zachodniopomorskie ,28 24,59 6 łódzkie ,43 4,23 7 śląskie ,98 0,81 Suszę rolniczą notowano również w uprawach kukurydzy na kiszonkę. Na terenie Polski notowano ją w tych uprawach w dwóch województwach w 9 gminach tj. 0,36% gmin kraju na powierzchni 0,01% gruntów ornych. Szczegółowe dane dotyczące suszy w uprawach kukurydzy na kiszonkę w poszczególnych województwach przedstawia tabela 12. Tabela 12. Susza w uprawach kukurydzy na kiszonkę Lp Województwo Liczba gmin ogółem Liczba gmin zagrożonych Udział gmin zagrożonych [%] Udział powierzchni zagrożonej [%] 1 dolnośląskie ,14 0,11 2 lubuskie ,44 0,24 15

16 Suszę rolniczą notowano również w uprawach kukurydzy na ziarno. Notowano jej wystąpienie w województwie lubuskim w jednej gminie tj. w 0,04% gmin kraju. Szczegółowe dane dotyczące suszy w uprawach kukurydzy na ziarno przedstawia tabela 13. Tabela 13. Susza w uprawach kukurydzy na ziarno Lp Województwo Liczba gmin ogółem Liczba gmin zagrożonych Udział gmin zagrożonych [%] Udział powierzchni zagrożonej [%] 1 lubuskie ,22 0,00 Tegoroczny lipiec był bardzo ciepły. Na przeważającym obszarze Polski notowano temperaturę powietrza od 18 do 20 C, wyższą od normy wieloletniej o ponad 2 C. Najchłodniej było na północnym i południowym terytorium kraju od 16 do 18 C ale i na tym terenie była ona wyższa od normy od 1 do 2 C. Pierwszej dekada sierpnia była bardzo ciepła, zdecydowanie najcieplej było na terenie Ziemi Lubuskiej od 25 do ponad 25,5 C. Im dalej od tego obszaru w kierunku wschodnim tym temperatura była już nieco niższa, osiągając 22 C na krańcach tej części Polski. W drugiej i trzeciej dekadzie było już nieco chłodniej. W południowo-zachodniej części kraju notowano od 20 do 22 C (w drugiej dekadzie) oraz od 18 do 19,5 C (w trzeciej dekadzie) a najchłodniej było w północno-wschodniej Polsce z temperaturą od 18 do 19,5 C (w drugiej dekadzie) oraz od 15,5 do 16,5 C (w trzeciej dekadzie tego miesiąca). W lipcu notowano bardzo wysokie opady wynoszące nawet miejscami ponad 200 mm. Szczególnie duże notowano we wschodniej części kraju od 100 do 200 mm i na tych terenach stanowiły od 100 do ponad 200% normy. Jedynie w południowo-zachodniej części kraju opady były mniejsze wynoszące mniej niż 50 mm, stanowiące 70-80% normy wieloletniej. We wszystkich dekadach sierpnia odnotowano bardzo duże zróżnicowane wielkości opadu atmosferycznego, W wielu miejscach opady były bardzo małe poniżej 5 mm a w niektórych obszarach w ogóle nie wystąpiły. W każdej dekadzie tego miesiąca największe terytorium z niskim opadami notowano w zachodniej części kraju oraz w mniejszym stopniu na wschodzie Polski. Natomiast największe opady od do ponad 50 mm zanotowano na terenie Wyżyny Małopolskiej oraz w Beskidzie Śląskim (w pierwszej i trzeciej dekadzie) oraz w południowowschodniej (w drugiej dekadzie) i północno-wschodniej Polsce (w drugiej i trzeciej dekadzie tego miesiąca). Lipiec charakteryzował się wysoką temperaturą powietrza oraz dużymi opadami (oprócz południowej części Polski). W pierwszej dekadzie sierpnia było już bardzo ciepło w całym kraju w drugiej natomiast było już nieco chłodniej. W obu dekadach sierpnia odnotowano bardzo zróżnicowane wielkości opadów. Średnia wartość KBW dla kraju uległa nieznacznemu zwiększeniu, jednakże znaczne obniżenie tych wartości odnotowano na terenie zachodniej Polski oraz wzrost w części wschodniej. Występujące warunki pogodowe w kolejnym już monitorowanym okresie powodowały w zachodniej części Polski zwiększenie deficytu wody dla roślin, czego wynikiem jest występowanie suszy wśród dziewięciu upraw. Liczba gmin ogarniętych suszą uległa 16

17 zwiększeniu z 410 do 587 a powierzchnia o 5,26 punktów procentowych. Wykazany występujący deficyt wody powoduje obniżenie plonów przynajmniej o 20% w stosunku do plonów uzyskanych przy średnich warunkach pogodowych. W tym okresie nadal szczególnie niesprzyjające warunki pogodowe powodujące dotkliwą suszę notowano zwłaszcza w województwie lubuskim, dolnośląskim, wielkopolskim oraz zachodniopomorskim. Dyrektor Prof. dr hab. Wiesław Aleksander Oleszek Opracowali: Dr hab. Andrzej Doroszewski, prof. nadaw,.dr hab. Rafał Pudełko, Dr Katarzyna Żyłowska, Mgr Piotr Koza, Mgr Elżbieta Wróblewska SZACUNKI ZBIORÓW WG KE Pod koniec sierpnia Komisja Europejska opublikowała w biuletynie MARS kolejne podsumowanie monitoringu zbiorów w Europie stan na koniec sierpnia Wielkość zbiorów zarówno zbóż ozimych jak i jarych została przeszacowany w dół dla całe UE, co pokazuje poniższa tabela: 17

18 Poniżej szacunki zbiorów pszenicy: Country Avg 5yrs TOTAL WHEAT (t/ha), MARS , %18/5yrs forecasts %18/17 EU AT BE BG CY cz DE DK EE ES FI FR GR HR HU IE IT LT LU LV MT NL PL PT RO SE SI SK UK Total wheat - yield forecast 2018 MARS forecast versus average yield (t/ha) yield lower than average yield similar to average yield higher than average 18

19 Soft wheat - yield forecast 2018 Durum wheat - yield forecast 2018 MARS forecast versus average yield (t/ha) MARS forecast versus average yield (t/ha) oraz jęczmienia: MARS Bulletin Vol. 26 No. 8 19

20 a także pozostałych upraw: Rye - yield forecast 2018 Triticale - yield forecast 2018 MARS forecast versus average yield (t/ha) MARS forecast versus average yield (t/ha) Rapeseed - yield forecast 2018 MARS forecast versus average yield (t/ha)

21 Grain maize - yield forecast 2018 Green maize - yield forecast 2018 MARS forecast versus average yield (t/ha) MARS forecast versus average yield (t/ha)

22 VIII. AKTY PRAWNE 1) Opublikowane w Dzienniku Urzędowym KE: - DECYZJA WYKONAWCZA KOMISJI (UE) 2018/1216z dnia 4 września 2018 r.dotycząca niektórych tymczasowych środków ochronnych w odniesieniu do afrykańskiego pomoru świń w Bułgarii (notyfikowana jako dokument nr C(2018) 5885) 22