13. Soja - mgr inż. Aneta Ferfecka SDOO Przecław

Transkrypt

1 13. Soja - mgr inż. Aneta Ferfecka SDOO Przecław Uwagi ogólne Wyniki z doświadczeń PDO dla soi opracowano po trzyletnim okresie badań w 2013, 2014 i 2015 roku. Doświadczenia w roku 2015 przeprowadzono w czterech punktach doświadczalnych: SDOO Przecław, ZDOO Nowy Lubliniec, ZDOO Skołoszów i ZDOO Dukla. Doświadczenia przeprowadzono na jednym poziomie agrotechniki w czterech powtórzeniach. Ochronę chemiczną roślin ograniczono do zwalczania chwastów. Zbioru nasion dokonywano sukcesywnie w zależności od terminu dojrzewania odmian. Plon nasion określono przy wspólnej wilgotności. Nawożenie zostało określone w oparciu o analizy glebowe. Tereny na których zostały założone doświadczenia jak i cały obszar województwa podkarpackiego (wyłączając rejony podgórskie) sprzyjają uprawie tego gatunku. W Krajowym Rejestrze Odmian jest zarejestrowanych obecnie pięć odmian. Wykaz tych odmian przedstawia tabela 1. Wyniki doświadczenia Warunki wegetacji w 2015 roku na Podkarpaciu dla uprawy soi były dość korzystne, pomimo suszy i kilkukrotnego wystąpienia ulew i burz. Zawiązywanie strąków i ich wypełnienie nasionami było bardzo dobre. Z odmian badanych 3 lata największy plon w wieloleciu uzyskała odmiana Mavka % wzorca. Przeciętnie plonowała odmiana Aldana. Słabsze wyniki plonowania osiągnęła odmiana Augusta. W 2015 roku najlepiej plonowała odmiana Aligator badana po raz pierwszy. ta uzyskała w Przecławiu 40,0 dt z ha. Mavka średnio plonowała nieco słabiej od Aligatora, najwyższe oceny uzyskała w Skołoszowie 120 % wzorca. Aldana plonowała poniżej średniej z wyjątkiem doświadczenia w Nowym Lublińcu. Augusta plonowała poniżej wzorca we wszystkich miejscowościach. Podobnie odmiana Madlen badana po raz pierwszy otrzymała mniej korzystne oceny plonowania. Odporność na wyleganie wpływa bezpośrednio na mniejsze straty w czasie omłotu. Jeśli chodzi o tą cechę, to w bieżącym roku oceniano ją tylko w doświadczeniu w Przecławiu, gdzie wystąpiło wyleganie. Najmniej wyległy odmiany Aligator i Mavka. Najbardziej podatne na wyleganie okazały się odmiany Augusta i Madlen. Na ograniczenie strat plonu podczas kombajnowania ma również bezpośredni wpływ wysokość osadzenia najniższego strąka, która u odmiany Mavka wyniosła średnio 16,3 cm. Najniżej osadzone strąki były u odmiany Aldana 12,5 cm, u pozostałych odmian wystąpiło ono średnio na wysokości około 14,0cm. W latach porażenie chorobami wystąpiło w niewielkim nasileniu. Askochytoza wystąpiła w Przecławiu, średnia ocena wynosiła 8,4 w skali 9. Warunki pogodowe jakie wystąpiły we wrześniu czyli w czasie dojrzewania strąków, sprzyjały zbiorom nasion poszczególnych odmian. Wyższa zawartość wody w nasionach podczas zbioru odmiany Augusta (16,4%) wynikało m. in. z powodu wylegania jakiemu uległa ta odmiana. Z odmian badanych 3 lata największa masę 500 nasion uzyskała odmiana Aldana. Aligator uzyskała najlepszy wynik masy 500 nasion w roku Najmniejszą masę uzyskała odmiana Augusta (3 lata badań). Szczegółową analizę warunków polowych i ważniejszych cech rolniczo-użytkowych zawierają poniższe tabele 2-8.

2 Rok włączenia do LOZ Kod kraju pochodzenia Tabela 1 Soja. Odmiany badane. Rok zbioru: 2015 Rok wpisania do Krajowego Rejestru Odmian w Polsce Adres jednostki zachowującej odmianę, a w przypadku odmiany zagranicznej - - pełnomocnika w Polsce Aldana Augusta Mavka Aligator 2015 FR 5 Madlen 2015 Hodowla Roslin Strzelce sp. z o.o., ul. Główna 20, Strzelce Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu ul. Wojska Polskiego 28, Poznań Hodowla Soi Agro Youmis sp. z o.o.; ul. Kordeckiego 20, Rudnik nad Sanem Euralis Nasiona sp. z o.o.; ul. Wichrowa 1a Poznań Hodowla Soi Agro Youmis sp. z o.o.; ul. Kordeckiego 20, Rudnik nad Sanem Charakterystyka odmian soi wpisanych do krajowego rejestru w roku 2015 Aligator - późna do bardzo późnej. Plon nasion i białka bardzo duży. Termin kwitnienia roślin średni. Okres kwitnienia dość długi. Rozpoczyna dojrzewanie późno. Dojrzałość techniczna osiąga bardzo późno. Rośliny średnio wysokie, osadzenie najniższego strąka średnie. Wyleganie w fazie początku kwitnienia nie występuje, w końcu kwitnienia i przed zbiorem bardzo małe. Podatność na patogeny mała. Dojrzewanie równomierne. Skłonność do pękania strąków bardzo mała. Masa 1000 nasion duża do bardzo dużej. Reprezentant Hodowcy: Euralis Nasiona sp.z o.o., ul. Wichrowa 1a, Poznań Madlen - późna. Plon nasion dość duży. Termin kwitnienia roślin średni do dość późnego. Okres kwitnienia średni. Rozpoczyna dojrzewanie późno. Dojrzałość techniczną osiąga późno. Rośliny średnie do niższych. Osadzenie najniższego strąka średnie. Wyleganie w fazie początku kwitnienia bardzo małe, w końcu kwitnienia małe, przed zbiorem średnie. Podatność na patogeny mała. Dojrzewa dość równomiernie. Skłonność do pękania strąków bardzo mała. Masa 1000 nasion średnia. Hodowca: Hodowla Soi Agro Youmis Polskasp. z o.o., ul. Kordeckiego 20, Rudnik nad Sanem

3 Tabela 2 Soja. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: 2015 Miejscowość SDOO Przecław ZDOO Skołoszów ZDOO Nowy Lubliniec ZDOO Dukla Powiat Mielec Jarosław Cieszanów Krosno Kompleks rolniczej przydatności gleby Klasa bonitacyjna gleby 2 2 4b 4b ph gleby w KCl 6,73 6,42 6,35 6,6 Przedplon Pszenica jara Burak cukrowy Jęczmień jary Żyto Data siewu (dzień, m-c, rok) 28 IV IV IV IV 2015 Obsada nasion (szt/m 2 ) Data zbioru omłotu (dzień, m-c, rok) 16 IX IX IX X 2015 Nawożenie mineralne N (kg/ha) P 2 O 5 (kg/ha) K 2 O (kg/ha) Nawożenie dolistne preparatami wieloskładnik Basfoliar Extra,Florovit Inne zabiegi Nitragina 0,3 kg/ha Nitragina 0,3 kg/ha Nitragina 0,6kg/ha Nitragina 0,3 kg/ha Środki ochrony roślin Zaprawa nasienna (nazwa) Herbicyd (nazwa,dawka/ha) Sencor Liquid 600SC- 0,55 l - Sencor Liquid 600SC- 0,55 l - Inne zabiegi (desykacja) ,,_ - zabiegu nie wykonywano

4 Tabela 3 Soja. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru: 2015 Cecha Przecław Skołoszów Nowy Lubliniec Dukla 1 Wysokość roślin (cm) Wysokość osadzenia najniższego strąka (cm) 14,1 11,7 11,4 8,3 3 Wyleganie roślin w fazie końca kwitnienia łanu (skala 9 o ) 7,5 9,0 9,0 9,0 4 Wyleganie roślin przed zbiorem (skala 9 o ) 7,4 9,0 9,0 9,0 5 Porażenie przez choroby : Askochytoza (skala 9 o ) 8,4 9,0 9,0 9,0 6 Bakteryjna ospowatość (skala 9 o ) 8,8 8,5 9,0 9,0 7 Długość okresu od siewu do początku kwitnienia ( l. dni) Długość okresu od siewu do dojrzałości technicznej ( l. dni) Liczba dni od początku do końca kwitnienia łanu ( l. dni) Początek kwitnienia łanu (data) 15 VI VI VI VII Koniec kwitnienia łanu (data) 03 VIII VII VII VII Pękanie strąków (skala 9 o ) Osypywanie ziarna (skala 9 o ) Równomierność dojrzewania (skala 9 o ) 7,7 8,6 8,1 7,4 15 Dojrzałość techniczna ziarna (data) 17 VIII VIII VIII IX Koszenie (data) 16 IX IX IX X Omłot (data) 16 IX IX IX X Masa 500 nasion (g) 80,3 75,4 55,9 78,8 19 Wilgotność ziarna podczas zbioru (%) 12,1 12,1 12,2 16,8 20 Plon ziarna (dt z ha) 32,9 31,9 19,7 10,2 Wyniki średnie z wszystkich badanych odmian Skala 9 o : 9 - oznacza stan najkorzystniejszy, 1 - oznacza stan najmniej korzystny

5 Tabela 4 Soja. Plon nasion odmian w miejscowości (% wzorca). Rok zbioru: 2015 Przecław Skołoszów Nowy Lubliniec Dukla Wzorzec, dt z ha 32,9 31,9 19,7 10,2 1 Aldana Augusta Mavka Aligator Madlen Wzorzec wszystkie badane odmiany Tabela 5 Soja. Plon nasion odmian (% wzorca). Lata zbioru: 2015, 2014, Wzorzec, dt z ha 23,7 31,3 28,1 27,5 29,2 1 Aldana Augusta* Mavka Aligator Madlen 115 Wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń w których dana choroba wystąpiła; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą Wzorzec: wszystkie badane odmiany *-odmiana nie badana w ZDOO Dukla w roku 2015.

6 Tabela 6 Soja. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2015,2014,2013 Liczba lat badań Askochytoza Bakteryjna ospowatość Wzorzec, (skala 9 o ) 9,0 8,5 8,5 8,7 1 Aldana 4 0,0 0,1 0,3 0,0 2 Augusta * 4 0,0-0,1-2,0-0,7 3 Mavka 3 0,0-0,1 0,6 0,3 4 Aligator 1 0,0-0,6-5 Madlen 1 0,0-0,6 - Liczba doświadczeń Wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń w których dana choroba wystąpiła; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą Tabela 7 Soja. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2015,2014,2013 Liczba lat badań końca kwitnienia łanu Wyleganie w fazie (skala 9 o ) przed zbiorem Wysokość roślin (cm) Wysokość osadzenia najniższego strąka Wzorzec 7,5 7,7 7,4 7, ,4 12,7 1 Aldana 4 0,3 0,4-0,1 0,5-8,4-6,4-2,2-1,8 2 Augusta* 4-1,5-0,8-1,6-1,0-0,2-8,3-3,1-1,4 3 Mavka 3 0,5 0,2 0,7 0,3 11,4 15,6 2,0 2,1 4 Aligator 1 1,3-1,4 - -0,3-1,3-5 Madlen 1-0,5 - -0,4 - -2,6-0,0 - Liczba doświadczeń Wyleganie: wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń w których miało ono miejsce; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą Wzorzec: wszystkie badane odmiany. *-odmiana nie badana w ZDOO Dukla w roku 2015.

7 Tabela 8 Soja. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2015, 2014,2013 Liczba lat badań Liczba dni od początku do końca kwitnienia łanu Równomierność dojrzewania Wilgotność nasion Masa 500 nasion (g) Wzorzec 23,0 24 7,9 8,3 12,6 13,2 72, Aldana 4-2,9-2,0 0,4 0,3 0,4-0,1 3,4 1,6 2 Augusta* 4 4,4 1,8 0,3 0,2-3,5-1,3-13,5-11,6 3 Mavka 3 4,7 2,3-0,1-0,2 0,1 0,3 4,3 8,0 4 Aligator 1-4,9 - -0,3 - -0,8-9,2-5 Madlen 1-1,3 - -0,3-0,3 - -3,4 - Liczba doświadczeń Równomierność dojrzewania: wyniki pochodzą tylko z tych doświadczeń w których miało ono miejsce; wyższa wartość oznacza ocenę korzystniejszą Wzorzec: wszystkie badane odmiany *-odmiana nie badana w ZDOO Dukla w roku 2015.