STRALIS EURO 6 INSTRUKCJE DLA FIRM ZABUDOWUJĄCYCH

Transkrypt

1 STRLIS EURO 6 INSTRUKCJE DL FIRM ZBUDOWUJĄCYCH H E V Y R N G E WYDNIE 2013

2 IVECO S.p.. Technical pplication & Homologation Strada delle Cascinette, 424/ Torino (TO) - Italy Numer publikacji Wydanie pierwsze 06/2013 Ilustracje i tekst: IVECO S.p Wszelkie prawa zastrzeżone

3 WYKZ KTULIZCJI Rozdział Opis Strona Data aktualizacji

4

5 WPROWDZENIE Niniejsza publikacja przedstawia informacje, cechy i instrukcje dotyczące montażu zabudowy i modyfikacji pojazdu. Z uwagi na swoją treść, jest przeznaczona dla wykwalifikowanych osób Za projekt, modyfikacje i montaż zabudowy odpowiada firma zabudowująca i jej obowiązkiem jest zapewnienie zgodności zarówno z wymaganiami zamieszczonymi w niniejszej publikacji, jak i obowiązującymi przepisami IVECO nie ponosi odpowiedzialności za żadne zmiany, modyfikacje lub zabudowy nie przewidziane w niniejszej instrukcji, a które zostały wykonane bez wyraźnego, pisemnego zezwolenia IVECO. W szczególności oznacza to natychmiastowe unieważnienie gwarancji na pojazd Zastrzeżenie to dotyczy także pojedynczych podzespołów opisanych w niniejszej instrukcji, które są podzespołami fabrycznymi i zostały przez IVECO poddane analizie, zatwierdzeniu i kontroli. Zastosowanie jakichkolwiek nie zatwierdzonych podzespołów (np. przystawek odbioru mocy, opon, sygnałów dźwiękowych itp.) uwalnia IVECO od jakiejkolwiek odpowiedzialności IVECO jest gotowe udzielić wszystkich informacji niezbędnych do wykonania odpowiednich czynności, także w przypadkach nie przewidzianych w niniejszej publikacji Przed przystąpieniem do wykonania jakichkolwiek czynności: upewnij się, czy posiadasz podręcznik dotyczący danego modelu pojazdu, upewnij się, czy są dostępne i sprawne wszystkie niezbędne środki ochrony osobistej (okulary, kask, rękawice, obuwie itp.), a także odpowiednie narzędzia, podnośniki i urządzenia transportowe, upewnij się, czy pojazd jest bezpiecznie unieruchomiony (zaparkowany). Po wykonaniu czynności pojazd należy przywrócić do stanu pełnej funkcjonalności, sprawności i bezpieczeństwa, zgodnie z warunkami określonymi przez IVECO. W razie potrzeby, jeżeli występuje konieczność wykonania regulacji lub programowania w pojeździe, skontaktuj się z autoryzowaną stacją obsługi IVECO. W wyniku zmian dokonanych przez IVECO z przyczyn technicznych lub handlowych lub w celu dostosowania pojazdu do nowych przepisów, dane i informacje zawarte w niniejszej publikacji mogą okazać się nieaktualne W przypadku niezgodność treści publikacji ze stanem faktycznym, przed przystąpieniem do wykonania jakichkolwiek czynności skontaktuj się z właściwym menedżerem produktu SYMBOLE OSTRZEŻENI Zagrożenie dla ludzi Całkowite lub częściowe nieprzestrzeganie danych zaleceń może powodować poważne zagrożenie dla ludzi. Niebezpieczeństwo poważnego uszkodzenia pojazdu Całkowite lub częściowe nieprzestrzeganie danych zaleceń może spowodować poważne uszkodzenie pojazdu, a w niektórych przypadkach także skutkować utratą gwarancji. Zagrożenie ogólne Obejmuje obydwa powyższe ostrzeżenia. Ochrona środowiska naturalnego Symbol ten wskazuje prawidłowy sposób postępowania, zapewniający minimalne oddziaływanie pojazdu na środowisko. UWG Symbol ten wskazuje na dodatkowe informacje.

6

7 SPIS ROZDZIŁÓW INFORMCJE OGÓLNE 1 MODYFIKCJE PODWOZI 2 MONTŻ ZBUDÓW 3 PRZYSTWKI ODBIORU MOCY 4 UKŁD ELEKTRONICZNY 5 UKŁD WYDECHOWY Z SCR 6

8

9 ROZDZIŁ 1 INFORMCJE OGÓLNE

10

11 STRLIS Euro 6 INFORMCJE OGÓLNE INFORMCJE OGÓLNE Spis treści 3 INFORMCJE OGÓLNE Spis treści 1.1 CEL INSTRUKCJI DL FIRM ZBUDOWUJĄCYCH DOKUMENTCJ TECHNICZN IVECO DOSTĘPN W POSTCI ELEKTRONICZNEJ UPOWŻNIENIE PRZEZ IVECO WNIOSEK O ZTWIERDZENIE ODPOWIEDZILNOŚĆ WYMGNI PRWNE HOMOLOGCJ WIELOSTOPNIOW WSPÓŁPRC (dotyczy tylko państw członkowskich UE, Szwajcarii i Turcji) GWRNCJE SYSTEM ZRZĄDZNI JKOŚCIĄ ZPOBIEGNIE WYPDKOM WYBÓR MTERIŁÓW: OCHRON ŚRODOWISK RECYKLING ZRZĄDZNIE POJZDEM PRZEZ FIRMĘ ZBUDOWUJĄCĄ...9 Odbiór podwozia...9 Obsługa techniczna...9 Dostawa pojazdu do klienta końcowego IDENTYFIKCJ POJZDU...10 Oznaczenie handlowe ZNKI TOWROWE I SYMBOLE WYMIRY I MSY...11 Informacje ogólne...11 Wyznaczanie środka ciężkości zabudowy i ładunku...11 Przestrzeganie dopuszczalnych mas INSTRUKCJE DOTYCZĄCE PRWIDŁOWEGO DZIŁNI PODZESPOŁÓW POJZDU I DOSTĘPU DO NICH DEFINICJE...17

12 4 STRLIS Euro 6 INFORMCJE OGÓLNE INFORMCJE OGÓLNE Spis treści

13 STRLIS Euro 6 INFORMCJE OGÓLNE INFORMCJE OGÓLNE 1.1 CEL INSTRUKCJI DL FIRM ZBUDOWUJĄCYCH 5 INFORMCJE OGÓLNE 1.1 CEL INSTRUKCJI DL FIRM ZBUDOWUJĄCYCH Niniejszą publikację wydano w celu udostępnienia danych, warunków technicznych i instrukcji dotyczących montażu zabudowy i modyfikacji fabrycznych pojazdów IVECO, których przestrzeganie gwarantuje prawidłowe, bezpieczne i niezawodne działanie pojazdu. Instrukcje te mają również na celu zwrócenie uwagi firm zabudowujących na: konieczność zapewnienia odpowiedniego poziomu jakości, ich odpowiedzialność w kwestii bezpieczeństwa działania, ich obiektywną odpowiedzialność za produkt. Należy podkreślić, że współpraca z IVECO opiera się na założeniu, że firma zabudowująca zawsze wykorzystuje swoje najlepsze możliwości techniczne i organizacyjne i że wszystkie czynności wykonuje w sposób prawidłowy pod względem technicznym, zgodnie z przyjętymi standardami. Przedstawione poniżej informacje nie stanowią wyczerpującego opisu zasad, a jedynie są zbiorem podstawowych reguł i warunków, które należy traktować jako wymagania minimalne, stanowiące punkt wyjścia przy opracowywaniu zabudowy. Usterki lub wady, powstałe wskutek całkowitego lub częściowego nieprzestrzegania tych reguł lub wymagań nie są objęte gwarancją na pojazd (podwozie) i jego elementy składowe. 1.2 DOKUMENTCJ TECHNICZN IVECO DOSTĘPN W POSTCI ELEKTRONICZNEJ W internecie, pod adresem jest dostępna następująca dokumentacja techniczna: instrukcje dotyczące modyfikacji pojazdów i montażu wyposażenia, dane techniczne, rysunki podwozi samochodów ciężarowych, rysunki ciągników siodłowych, rysunki podwozia, inne dane techniczne, dotyczące danego typoszeregu pojazdów. Wnioski o dostęp do strony można składać wyłącznie poprzez stronę UPOWŻNIENIE PRZEZ IVECO Modyfikacje i zabudowy wyszczególnione w niniejszej publikacji i wykonane zgodnie z wymaganiami określonymi w poniższych wytycznych nie wymagają odrębnego upoważnienia. Z kolei, niżej wymienione czynności mogą być wykonywane tylko po uzyskaniu upoważnienia IVECO: szczególne przypadki modyfikacji rozstawu osi, czynności dotyczące układu hamulcowego, modyfikacje układu hamulcowego, modyfikacje drążków stabilizatorów i zawieszeń, modyfikacje kabiny, zawieszenia i zamków kabiny oraz układu podnoszenia kabiny, modyfikacje układów dolotowego i wydechowego silnika oraz układu SCR, montaż zwalniaczy, montaż przystawek odbioru mocy, zmiana rozmiaru opon, modyfikacje urządzeń sprzęgających (zaczepy, siodła).

14 6 STRLIS Euro 6 INFORMCJE OGÓLNE INFORMCJE OGÓLNE 1.4 WNIOSEK O ZTWIERDZENIE 1.4 WNIOSEK O ZTWIERDZENIE Wnioski o upoważnienie, jeżeli jest ono wymagane, należy kierować do przedstawiciela (importera) IVECO odpowiedzialnego za dany rynek. W tym celu firma zabudowująca przedkłada dane dotyczące pojazdu (typ kabiny, rozstaw osi, długość zwisu, nr podwozia), wraz z odpowiednią dokumentacją uzupełniającą (rysunki, obliczenia, raport techniczne itp.), opisującą zakres i sposób wykonania proponowanych zmian oraz przeznaczenie pojazdu i warunki użytkowania. Rysunki muszą przedstawiać wszelkie elementy różniące się od instrukcji zawartych w niniejszym podręczniku. Po dokonaniu zabudowy obowiązkiem firmy zabudowującej jest uzyskanie homologacji końcowej, wydawanej przez właściwe organy. 1.5 ODPOWIEDZILNOŚĆ Upoważnienia wystawiane przez IVECO dotyczą wyłącznie aspektu technicznego/koncepcyjnego możliwości wykonania danej modyfikacji i/lub zabudowy. le to firma zabudowująca pozostaje odpowiedzialna za: projekt, wybór materiałów, wykonanie, zgodność projektu i wykonania ze wszystkimi zaleceniami dostarczonymi przez IVECO oraz wszystkimi przepisami obowiązującymi w kraju, na rynek którego pojazd jest przeznaczony, wpływ, jaki modyfikacje i/lub zabudowa mogą mieć na funkcjonalność, bezpieczeństwo, niezawodność oraz szeroko rozumiane właściwości jezdne pojazdu, dostawy części zamiennych dla wszystkich zamontowanych elementów i podzespołów, przez okres co najmniej 10 lat od daty realizacji ostatniego zamówienia. 1.6 WYMGNI PRWNE Firma zabudowująca ma obowiązek zapewnić, by produkt finalny spełniał, bez wyjątków, wszystkie stosowne wymagania prawne: lokalne, branżowe i krajowe, obowiązujące w każdym kraju, w którym pojazd jest sprzedawany i/lub będzie użytkowany (Kodeks Drogowy, przepisy państwowe itp.), a także przepisy międzynarodowe (dyrektywy WE, regulaminy EKG ONZ itp.). Firma zabudowująca musi również przestrzegać wszystkich wymagań prawnych dotyczących zapobiegania wypadkom, instrukcji udzielania pomocy, ochrony środowiska itp. W niniejszej publikacji zamieszczono tylko te zalecenia o charakterze prawnym, wymagania dotyczące zapobiegania wypadkom i inne wskazówki odnoszące się do ustawodawstwa, które, zdaniem IVECO, są najważniejsze i w żadnym wypadku nie zastępują one ani nie wykluczają obowiązków i odpowiedzialności firmy zabudowującej w zakresie znajomości aktualnych przepisów i wymagań. W związku z tym, IVECO nie ponosi odpowiedzialności za konsekwencje błędów wynikających z nieznajomości lub błędnej interpretacji obowiązujących przepisów. 1.7 HOMOLOGCJ WIELOSTOPNIOW WSPÓŁPRC (dotyczy tylko państw członkowskich UE, Szwajcarii i Turcji) Homologacji wielostopniowej dotyczy Załącznik XVII dyrektywy 2007/46/WE. Procedura ta czyni każdego producenta odpowiedzialnym za homologację i zapewnienie zgodności produkcji układów, podzespołów i tzw. oddzielnych zespołów technicznych, jakie dany producent wytwarza lub instaluje w pojeździe. Producent pojazdu bazowego jest określany mianem producenta pierwszego stopnia, podczas gdy firma zabudowująca jest producentem drugiego stopnia lub stopnia dalszego.

15 STRLIS Euro 6 INFORMCJE OGÓLNE INFORMCJE OGÓLNE 1.8 GWRNCJE Rysunek 1 1. IVECO 2. Dealer 3. Firma zabudowująca 4. Klient Zgodnie ze wspomnianą dyrektywą, pomiędzy IVECO (producentem pojazdu bazowego) a firmą zabudowująca, która zamierza występować z wnioskiem o homologację wielostopniową, musi zostać zawarta szczególna umowa tzw. Umowa Techniczna precyzująca zakres współpracy i wzajemne zobowiązania. W rezultacie: 1. IVECO odpowiada za udostępnienie, w uzgodnionej formie, dokumentacji homologacyjnej (homologacja WE/EKG) oraz informacji technicznych niezbędnych do prawidłowej realizacji zabudowy i/lub modyfikacji pojazdu (podręczniki, rysunki, dane techniczne). 2. Firma zabudowująca odpowiada za: projekt i wykonanie modyfikacji w pojeździe bazowym otrzymanym od IVECO, ponowne uzyskanie homologacji na układy homologowane wcześniej, jeżeli wskutek dokonania modyfikacji w pojeździe bazowym homologacje te muszą zostać zaktualizowane, zapewnienie zgodności wszystkich wykonanych modyfikacji z przepisami krajowym/międzynarodowymi, w szczególności przepisami obowiązującymi w kraju, na rynek którego pojazd jest przeznaczony, przedłożenie wszystkich wykonanych modyfikacji do działu technicznego w celu dokonania oceny, sporządzenie odpowiedniej dokumentacji dotyczącej wykonanych modyfikacji, jednoznacznie potwierdzającej, że spełnione są wszystkie wyżej wymienione przepisy (np. dokumentacja homologacyjna/raport z testu). Przed podpisaniem Umowy Technicznej IVECO zastrzega sobie prawo do przeprowadzenia wizji lokalnej w firmie zabudowującej, w celu upewnienia się, że firma ta posiada kwalifikacje do wykonania zabudowy/modyfikacji określonej umową. Treść Umowy Technicznej może zostać poddana szczegółowej ocenie na życzenie osoby odpowiedzialnej za relacje z firmami zabudowującymi na danym rynku. 1.8 GWRNCJE Firma zabudowująca, która wyprodukowała zabudowę lub zmodyfikowała podwozie musi zagwarantować, ze prace zostały wykonane w sposób profesjonalny i w pełni zgodny z wytycznymi zawartymi w niniejszym podręczniku. IVECO zastrzega sobie prawo do unieważnienia własnych gwarancji na pojazd, jeżeli: dokonano nieupoważnionej zabudowy lub modyfikacji, wykorzystano podwozie nieodpowiednie dla danej zabudowy lub zastosowania, nie przestrzegano specyfikacji, norm lub instrukcji, wydanych przez IVECO w celu poprawnego wykonania czynności, nie użyto oryginalnych części zamiennych lub podzespołów, oferowanych przez IVECO z przeznaczeniem dla konkretnych operacji w pojeździe, nie są spełnione zasady bezpieczeństwa, pojazd jest użytkowany niezgodne ze swoim przeznaczeniem.

16 8 STRLIS Euro 6 INFORMCJE OGÓLNE INFORMCJE OGÓLNE 1.9 SYSTEM ZRZĄDZNI JKOŚCIĄ 1.9 SYSTEM ZRZĄDZNI JKOŚCIĄ IVECO zawsze popierało wdrażanie Systemów Zarządzania Jakością i szkoli firmy zabudowujące. Jest to konieczne nie tylko ze względu na przepisy dotyczące odpowiedzialności za produkt, ale także coraz bardziej rygorystyczne wymagania jakościowe, nowe formy organizacyjne w różnych sektorach i dążenie do coraz wyższej wydajności. W opinii IVECO, firmy zabudowujące powinny posiadać zdefiniowane i wdrożone elementy, takie jak: schemat organizacyjny, obejmujący funkcje i zakresy odpowiedzialności, cele i wskaźniki jakościowe, dokumentacja projektowa, dokumentacja dotycząca procesów, w tym procesów kontroli, plan doskonalenia produktu, obejmujący również działania korygujące, obsługa posprzedażna, szkolenie i kwalifikowanie pracowników. Za niezmiernie ważny, chociaż nieobowiązkowy, element uznaje IVECO posiadanie certyfikatu ISO ZPOBIEGNIE WYPDKOM Nie dopuszczaj osób nieuprawnionych do wykonywania czynności w pojeździe lub użytkowania pojazdu. Zabronione jest użytkowanie pojazdu, którego elementy systemu bezpieczeństwa zostały uszkodzone lub poddane przeróbkom. Zabudowy i wyposażenie montowane w pojazdach muszą spełniać przepisy dotyczące zapobiegania wypadkom i przepisy bezpieczeństwa, obowiązujące w krajach, w których pojazd będzie użytkowany. W celu uniknięcia awarii i wadliwego działania, należy przestrzegać wszystkich środków ostrożności podyktowanych względami technicznymi. Za przestrzeganie tych przepisów są odpowiedzialni producenci zabudów i wyposażenia. Podzespoły, takie jak fotele, wykładziny, uszczelki, osłony itp. mogą stanowić potencjalne zagrożenie pożarowe, jeżeli zostaną wystawione na działanie wysokiej temperatury. Wymontuj te elementy przed rozpoczęciem spawania lub użyciem otwartego płomienia WYBÓR MTERIŁÓW: OCHRON ŚRODOWISK RECYKLING Dużą uwagę, już na etapie koncepcji i projektowania, należy zwracać na dobór materiałów pod kątem ich oddziaływania na środowisko naturalne i przydatności do recyklingu. W związku z tym, należy pamiętać o następujących faktach: zabronione jest stosowanie materiałów szkodliwych dla zdrowia i materiałów potencjalnie niebezpiecznych, np. zawierających azbest, ołów, chlorowce, fluoropochodne węglowodorów, kadm, rtęć, sześciowartościowy chrom itp., zalecane jest wykorzystywanie materiałów, w trakcie obróbki których powstają małe ilości odpadów i które nadają się do recyklingu po wycofaniu produktu z użytkowania, do wytwarzania materiałów syntetycznych kompozytowych należy wykorzystywać składniki zdolne do jednorodnego mieszania się, przewidując także możliwość ich wykorzystania wraz z dodatkiem innych materiałów pochodzących z odzysku. Materiały należy oznakować zgodnie z obowiązującymi przepisami, akumulatory zawierają substancje bardzo niebezpieczne dla środowiska. W sprawie wymiany akumulatorów można kontaktować się z autoryzowaną stacją obsługi, która dysponuje wyposażeniem odpowiednim do pozbywania się akumulatorów w sposób zgodny z prawem. W celu zapewnienia zgodności z europejską dyrektywą 2000/53/WE (tzw. dyrektywa ELV), IVECO zabrania montażu elementów zawierających ołów, rtęć, kadm i sześciowartościowy chrom w pojazdach; wyjątek stanowią przypadki wymienione w Załączniku II tej dyrektywy.

17 STRLIS Euro 6 INFORMCJE OGÓLNE INFORMCJE OGÓLNE 1.12 ZRZĄDZNIE POJZDEM PRZEZ FIRMĘ ZBUDOWUJĄCĄ ZRZĄDZNIE POJZDEM PRZEZ FIRMĘ ZBUDOWUJĄCĄ Odbiór podwozia Firma zabudowująca, która odbiera podwozie/pojazd od IVECO lub dealera ma obowiązek wykonania przeglądu i zgłoszenia wszelkich braków w wyposażeniu lub uszkodzeń, które mogły powstać z winy przewoźnika. Obsługa techniczna W celu utrzymania pełniej sprawności podwozia/pojazdu podczas magazynowania, konieczne może być wykonywanie przeglądów okresowych w przewidzianych terminach. Koszty tych przeglądów ponosi aktualny właściciel pojazdu (firma zabudowująca, dealer lub klient). Jeżeli pojazd ma nie być użytkowany przez dłuższy czas, zalecane jest odłączenie przewodu od ujemnego bieguna akumulatora w celu uniknięcie jego rozładowania. Dostawa pojazdu do klienta końcowego Przed dostawą pojazdu firma zabudowująca musi: przygotować produkt (pojazd i/lub wyposażenie) oraz sprawdzić jego działanie i bezpieczeństwo, wykonać czynności kontrolne przewidziane dla przeglądu przedsprzedażnego (PDI), według listy kontrolnej dostępnej w sieci serwisowej IVECO, w odniesieniu do podzespołów, w które ingerowała (wykonanie pozostałych czynności przeglądu PDI jest oczywiście obowiązkiem dealera, zgodnie z zapisami w książce gwarancyjnej), zmierzyć multimetrem cyfrowym (o dokładności do dwóch miejsc po przecinku) napięcie akumulatora, pamiętając, że: 1. optymalne napięcie wynosi 12,5 V, 2. jeżeli napięcie wynosi od 12,1 V do 12,49 V, akumulator należy podładować, 3. 3 jeżeli napięcie jest niższe niż 12,1 V, akumulator należy wymienić, Uwaga W celu uniknięcia rozładowania, zwarcia, korozji i innych problemów, należy w regularnych odstępach czasu wykonywać obsługę techniczną akumulatora (patrz normy IVECO i/lub IVECO ), do chwili dostawy pojazdu do klienta/dealera. IVECO zastrzega sobie prawo do unieważnienia gwarancji na akumulator, jeżeli wymagane czynności obsługowe nie były wykonywane. wykonać (w przypadku przebudowy pojazdu) jazdę próbną. Wszelkie wady i problemy należy zgłosić do działu serwisowego IVECO w celu sprawdzenia, czy istnieją przesłanki do uwzględnienia kosztów usunięcia tych wad w kosztach przeglądu PDI, przygotować i dostarczyć klientowi końcowemu niezbędne instrukcje napraw i obsługi technicznej dotyczące zabudowanego pojazdu i zamontowanego wyposażenia, nanieść nowe dane na tabliczki znamionowe, przedłożyć oświadczenie (potwierdzenie), że wykonane czynności są zgodne z wytycznymi dostarczonymi przez producenta pojazdu oraz z wszystkimi przepisami prawa, formalnie udzielić gwarancji na wykonane modyfikacje.

18 10 STRLIS Euro 6 INFORMCJE OGÓLNE INFORMCJE OGÓLNE 1.13 IDENTYFIKCJ POJZDU 1.13 IDENTYFIKCJ POJZDU Oznaczenia handlowe (jak w poniższym przykładzie) pojazdów IVECO różnią się od oznaczeń stosowanych dla celów homologacji. Oznaczenie handlowe STRLIS HI-WY 440 S 48 T/P STRLIS Model pojazdu HI-WY Typ kabiny HI-STREET HI-ROD HI-WY Kabina krótka Kabina długa Kabina Hi-Way 440 Dopuszczalna masa całkowita (DMC) pojazdu w przypadku podwozi samochodu ciężarowego / zestawu drogowego w przypadku ciągników siodłowych (liczba/10 = masa w tonach) 190 Pojazdy 4x2 260 Pojazdy 6x2 6x4 320 Podwozia samochodu ciężarowego 8x2x6 440 Ciągniki siodłowe 4x2 6x2 6x4 S Kod typoszeregu Stralis 48 Moc silnika (liczba x 10 = moc w KM) T Model T TX TY TZ X Y Z / P Wersja P PT PS FP FS TN CM GV D HM LT CT RR HR SL Ciągnik siodłowy 4x2 Ciągnik siodłowy 6x2 C (z osią pchaną) Ciągnik siodłowy 6x2 C (z osią wleczoną) Ciągnik siodłowy 6x4 C (z podwójnym tylnym mostem napędowym) Podwozie samochodu ciężarowego 6x2 C 8x2x6 C (z osią pchaną) Podwozie samochodu ciężarowego 6x2 P 8x2x6 P (z osią wleczoną) Podwozie samochodu ciężarowego 6x4 C (z podwójnym tylnym mostem napędowym) 4x2 6x2 C 6x4 z pneum. zawieszeniem tylnej osi 6x2 P z podnoszoną, niekierowaną osią wleczoną z kołami pojedyn. Tylko 6x2 P z pneumatycznym zawieszeniem tylnej osi podnoszona, niekierowana oś wleczona z kołami bliźniaczymi Tylko 6x2 P 8x2x6 P z pneumatycznym zawieszeniem tylnej osi podnoszona, niekierowana oś wleczona z kołami pojedyn. 4x2 6x2 P 6x2 C 6x4 z pneum. zawieszeniem przedniej i tylnej osi (także z podnoszoną, niekierowaną osią wleczoną) 6x2 P 8x2x6 z pneumatycznym zawieszeniem przedniej i tylnej osi z podnoszona, skrętna o wleczona z kołami pojedynczymi Tylko 6x2 P z pneumatycznym zawieszeniem tylnej osi podnoszona, niekierowana oś wleczona Transport nadwozi wymiennych Transport ładunków objętościowych Transport dystrybucyjny Transport ciężki Ciągnik siodłowy do transportu ładunków objętościowych Kabina z niskim dachem Trudne warunki drogowe Tylny most napędowy ze zwolnicami w piastach kół Podwozie ultralekkie

19 STRLIS Euro 6 INFORMCJE OGÓLNE INFORMCJE OGÓLNE 1.14 ZNKI TOWROWE I SYMBOLE ZNKI TOWROWE I SYMBOLE W celu ochrony oryginalnego wizerunku pojazdu nie wolno modyfikować ani zmieniać położenia znaków towarowych, tabliczek i emblematów. Umieszczanie znaków towarowych związanych z zabudową lub wyposażeniem podlega zatwierdzeniu. Znaków tych nie wolno umieszczać w pobliżu znaków towarowych lub logo IVECO. IVECO zastrzega sobie prawo do usunięcia znaków towarowych i logo, jeżeli zabudowa lub modyfikacja nie spełniają wymagań. Firma zabudowująca bierze na siebie pełną odpowiedzialność za kompletny pojazd. Instrukcje dotyczące wyposażenie dodatkowego Firma zabudowująca ma obowiązek przekazania wraz z pojazdem niezbędnych instrukcji obsługi technicznej dotyczących wyposażenia dodatkowego. Wszystkie pojazdy objęte jednym i tym samym zamówieniem muszą być będą wyposażone w podzespoły tej samej marki, modelu i o tej samej jakości WYMIRY I MSY Informacje ogólne Wymiary pojazdu i dopuszczalne naciski na osie są przedstawione na rysunkach, w opisach technicznych i w nieco ogólniejszej formie w dokumentach dostępnych na oficjalnej internetowej stronie IVECO. Masy własne dotyczą pojazdów w wersjach standardowych. Wyposażenie dodatkowe może wpływać na masę własną i rozkład obciążenia pomiędzy poszczególne osie. Ważenie podwozia Należy pamiętać, że masy publikowane mogą się różnić od mas rzeczywistych o 5%. W związku z tym, przed zamontowaniem zabudowy i wyposażenia, zalecane jest zważenie podwozia z kabiną i określenie rozkładu obciążenia pomiędzy osie. Dostosowanie pojazdu Istnieją ograniczenia w możliwościach modyfikacji poszczególnych modeli pojazdów, wynikające głównie z: rozkładu obciążenia pomiędzy osie, rozstawu lusterek wstecznych, umiejscowienia tylnej belki przeciwnajazdowej. Umiejscowienie świateł obrysowych i lusterek wstecznych w naszych pojazdach jest przewidziane dla standardowej szerokości pojazdu do 2550 mm lub 2600 mm w przypadku pojazdów z zabudową specjalną (np. furgonową). Wyznaczanie środka ciężkości zabudowy i ładunku Umiejscowienie na płaszczyźnie podłużnej W celu wyznaczenia położenia środka ciężkości zabudowy i ładunku można skorzystać z poniższych przykładów. W dokumentacji technicznej każdego modelu (rysunek podwozia) podano dopuszczalny zakres położenia środka ciężkości dla pojazdu w wersji standardowej. Masy i pozycje (umiejscowienie) poszczególnych elementów przedstawiono na schemacie podwozia i rozkładu obciążenia.

20 12 STRLIS Euro 6 INFORMCJE OGÓLNE INFORMCJE OGÓLNE 1.15 WYMIRY I MSY Rysunek 2 Przykład wyznaczania położenia środka ciężkości ładunku i zabudowy (pojazdy 2-osiowe oraz 3-osiowe o równym podziale obciążenia pomiędzy obydwie osie składowe tylnej osi zespolonej) = Środek pojedynczej lub podwójnej tylnej osi W = Masa zabudowy + masa ładunku W1 = Nacisk (zabudowa + ładunek) na przednią oś W2 = Nacisk (zabudowa + ładunek) na tylną oś pojedynczą lub podwójną L1 = L = Odległość środka ciężkości od środka pojedynczej lub podwójnej osi tylnej Rzeczywisty rozstaw osi Rysunek 3 Sposób wyznaczania nacisków na osie (w przypadku pojazdów o liczbie osi 3 lub więcej i stałym podziale obciążenia pomiędzy osie składowe tylnej osi zespolonej, teoretyczne wartości rozstawu osi i pozycji środka osi zespolonej należy obliczyć w oparciu o rozkład nacisków określony przez producenta pojazdu) W = Masa zabudowy + masa ładunku W1 = Nacisk (zabudowa + ładunek) na przednią oś W2 = Nacisk (zabudowa + ładunek) na tylną oś zespoloną W3 = Nacisk (zabudowa + ładunek) na pierwszą oś składową tylnej osi zespolonej W4 = Nacisk (zabudowa + ładunek) na drugą oś składową tylnej osi zespolonej L = L1 = L2 = = Teoretyczny (obliczeniowy) rozstaw osi Odległość środka ciężkości od teoretycznego środka tylnej osi zespolonej Odległość teoretycznego środka tylnej osi zespolonej o pierwszej osi składowej Rozstaw osi składowych tylnej osi zespolonej

21 STRLIS Euro 6 INFORMCJE OGÓLNE INFORMCJE OGÓLNE 1.15 WYMIRY I MSY 13 Uwaga W przypadku pojazdów o liczbie osi 3 lub więcej i zmiennym podziale obciążenia pomiędzy osie składowe tylnej osi zespolonej, teoretyczne wartości rozstawu osi i pozycji środka osi zespolonej należy obliczyć w oparciu o naciski rzeczywiste, kierując się wskazówkami przedstawione na rysunku danego podwozia. W ten sposób, w przypadku niektórych zabudów (np. żuraw montowany na tylnym zwisie) można określić dokładną pozycję środka ciężkości wyposażenia i ładunku, zależnie od masy pojazdu (patrz punkt. 3.8). by określić naciski na osie pochodzące od masy ładunku, należy przyjąć równomierne rozmieszczenie ładunku na powierzchni ładunkowej, chyba że sam kształt tej powierzchni/ładunku wymusza inny rozkład obciążenia. by określić wpływ montowanego wyposażenia na położenie środka ciężkości, należy uwzględnić rzeczywiste położenie poszczególnych elementów. Podczas konstruowania zabudów lub kontenerów należy opracować takie systemy załadunku/rozładunku, które zapobiegałyby nadmiernym wahaniom rozkładu obciążenia i/lub przeciążeniu osi. Należy również przekazać odpowiednie instrukcje użytkownikom. Firma zabudowująca powinna także zapewnić w zabudowie odpowiednie punkty/system mocowania ładunku, by zagwarantować maksymalne bezpieczeństwo transportu Rysunek 4 Ładunek rozmieszczony równomiernie Ładunek rozmieszczony nierównomiernie Rysunek 5 k rozmieszczony równomiernie Ładunek rozmieszczony nierównomiernie (zwracaj uwagą na naciski na osie i min. dopuszczalne obciążenie osi przedniej) Wysokość środka ciężkości W odniesieniu do podwozi samochodu ciężarowego bez ładunku, wysokość środka ciężkości jest podana w dokumentacji technicznej (na rysunku podwozia) każdego modelu. Po dokonaniu zabudowy pojazdu firma zabudowująca musi sprawdzić, czy wysokość środka ciężkości kompletnego pojazdu i pojazdu z pełnym ładunkiem nie przekracza wartości dopuszczalnej, określonej w krajowych lub międzynarodowych przepisach, w szczególności w regulaminie 13 EKG ONZ dotyczącym stateczności wzdłużnej pojazdu oraz regulaminie 111 EKG ONZ dotyczącym stateczności poprzecznej pojazdu podczas jazdy. Należy wyróżnić następujące przypadki: 1. ładunki nieruchome, 2. ładunki ruchome, 3. ładunki wywołujące duże reakcje aerodynamiczne.

22 14 STRLIS Euro 6 INFORMCJE OGÓLNE INFORMCJE OGÓLNE 1.15 WYMIRY I MSY 1. Ładunki nieruchome Kontrola z pełnym obciążeniem Hv = Wysokość środka ciężkości pojazdu (podwozia) obciążonego masą własną Hs = Wysokość środka ciężkości zabudowy i ładunku nad podłożem Ht = Wysokość środka ciężkości kompletnego pojazdu z pełnym obciążeniem (ładunkiem) Rysunek 6 Wv = Masa własna pojazdu (podwozia) Ws = Masa zabudowy i ładunku Wt = Masa kompletnego pojazdu z pełnym obciążeniem (ładunkiem) by sprawdzić pojazd z zabudową, lecz bez ładunku, skorzystaj z powyższego wzoru, podstawiając w miejsce parametru Ws masę własną zabudowy (pamiętając, że wysokość Hv zależy także od stanu obciążenia czyli ugięcia zawieszenia). 2. Ładunki ruchome Ładunki, które podczas pokonywania zakrętów mogą przemieszczać się w kierunku poprzecznym (np. ładunki wiszące, płyny, żywe zwierzęta itp.), mogą wywoływać dynamiczne siły poprzeczne wystarczająco duże, by pogorszyć stateczność pojazdu. Dlatego, mając na uwadze wytyczne regulaminu 111 EKG ONZ, należy zwrócić szczególną uwagę na: wyznaczenie środka ciężkości kompletnego pojazdu przy maksymalnym obciążeniu (z pełnym ładunkiem), obliczenie sił dynamicznych i zakresu zmian pozycji środka ciężkości w kierunku poprzecznym, uwzględnienie w obliczeniach gęstości ładunku (w przypadku płynów), sformułowanie zaleceń dotyczących bezpiecznej jazdy. Wszystkie przypadki trudne do oceny należy przekazać do IVECO w celu zatwierdzenia.

23 STRLIS Euro 6 INFORMCJE OGÓLNE INFORMCJE OGÓLNE 1.15 WYMIRY I MSY Ładunki wywołujące duże reakcje aerodynamiczne Starannej ocenie należy poddać zabudowy o wyjątkowo dużej wysokości i powierzchni (np. tablice reklamowe) wywołujące reakcje aerodynamiczne pod wpływem bocznego wiatru. Nawet w przypadku nisko położonego środka ciężkości zabudowany pojazd może mieć dużą powierzchnię boczną i w związku z tym być narażony na utratę stateczności poprzecznej i ryzyko przewrócenia się. Dlatego należy zwrócić szczególną uwagę na: wyznaczenie środka ciężkości kompletnego pojazdu przy maksymalnym obciążeniu (z pełnym ładunkiem), ocenę sił aerodynamicznych, sformułowanie zaleceń dotyczących bezpiecznej jazdy. Wszystkie przypadki trudne do oceny należy przekazać do IVECO w celu zatwierdzenia. Zastosowanie stabilizatorów Dodatkowe lub wzmocnione stabilizatory, o ile są dostępne, wzmocnienia resorów lub podkładki gumowe (stosowane zgodnie z zasadami określonymi w punkcie 2.7) mogą zwiększyć dopuszczalną wysokość środka ciężkości ładunku. Jednak każdy taki przypadek należy analizować indywidualnie. Przed zastosowaniem tych modyfikacji należy szczegółowo przeanalizować cechy zabudowy, rozstaw osi oraz rozkład sił poprzecznych działających na zawieszenie zarówno przedniej, jak i tylnej osi pojazdu. Jednak należy pamiętać, że w wielu przypadkach wykonywanie tego typu modyfikacji jest zalecane tylko w odniesieniu do osi tylnej; dokonana modyfikacja osi przedniej mogłoby powodować fałszywą ocenę stateczności pojazdu przez kierowcę, utrudniając określenie granic bezpieczeństwa. Modyfikacja przedniej osi może być konieczna, jeżeli ciężki element (np. żuraw) jest montowany za kabiną lub gdy montowana zabudowa ma dużą sztywność (np. furgon). Przekraczanie wartości dopuszczalnych Podczas transportu ładunków specjalnych o wyjątkowo wysoko położonym środku ciężkości (np. maszyny, ładunki niepodzielne itp.) dopuszcza się, z technicznego punktu wiedzenia, możliwość przekroczenia wartości wskazanych w tabeli, pod warunkiem dostosowania stylu jazdy (np. mniejsza prędkość, łagodne, stopniowe ruchy kołem kierownicy itp.). Przestrzeganie dopuszczalnych mas Należy przestrzegać wszystkich ograniczeń określonych w dokumentacji IVECO. by zagwarantować prawidłową kierowalność na każdej nawierzchni, należy obliczyć maksymalny nacisk na przednią oś w każdym stanie obciążenia. Szczególną uwagę należy poświęcić pojazdom, w których obciążenie jest skoncentrowane na tylnym zwisie (np. żuraw, winda załadowcza, przyczepa centralnoosiowa) oraz pojazdom o małym rozstawie osi i wysoko położonym środku ciężkości (np. zabudowy zbiornikowe, betonomieszarki). W przypadku pojazdów z osią wleczoną ponoszoną należy pamiętać, że po podniesieniu osi rzeczywisty rozstaw osi ulega skróceniu, a tylny zwis wydłużeniu. Dlatego wskazane jest, aby środek ciężkości zabudowy z ładunkiem był położony przed środkiem osi napędowej. Ponadto, pojazdu którego obciążenie (ładunek) jest skoncentrowany z tyłu nie powinno się wyposażać w urządzenie dźwigowe. Uwaga Dodatkowe wyposażenie i zabudowę należy rozmieścić w taki sposób, by zapewnić równomierny rozkład obciążenia w kierunku poprzecznym. Przyjmując za podstawę połowę (50%) dopuszczalnego nacisku na oś, maksymalna dopuszczalna różnica w obciążeniu prawego i lewego koła danej osi, nie pogarszająca skuteczności hamowania i stateczności pojazdu, wynosi ± 4% (np. w przypadku osi o dopuszczalnym nacisku kg dopuszczalne obciążenie każdego z kół zawiera się w zakresie od 4800 do 5200 kg), pod warunkiem, że nie zostanie przekroczona nośność opon. O ile nie określono inaczej w danych technicznych konkretnego pojazdu, nacisk na przednią oś musi stanowić co najmniej: - 20% rzeczywistej masy pojazdu w przypadku równomiernego rozmieszczenia ładunku, - 25% rzeczywistej masy pojazdu w przypadku obciążenia skoncentrowanego na tylnym zwisie. Masa rzeczywista uwzględnia także obciążenie pionowe pochodzące od przyczepy.

24 16 STRLIS Euro 6 INFORMCJE OGÓLNE INFORMCJE OGÓLNE 1.16 INSTRUKCJE DOTYCZĄCE PRWIDŁOWEGO DZIŁNI PODZESPOŁÓW POJZDU I DOSTĘPU DO NICH Zmiana maksymalnej dopuszczalnej masy pojazdu W szczególnych przypadkach istnieje możliwość udzielenia zgody na zmianę maksymalnej dopuszczalnej masy całkowitej, pod warunkiem przestrzegania ściśle określonych ograniczeń dotyczących zastosowania i ewentualnym wzmocnieniu konstrukcji pojazdu. Jeżeli tego typu zmiana powoduje przekroczenie ograniczeń wynikających z przepisów, musi być zatwierdzone przez odpowiednie organy administracji państwowej. Wniosek o zatwierdzenie tej zmiany musi zawierać następujące informacje: typ, rozstaw osi, numer podwozia, przeznaczenie pojazdu, naciski na osie pochodzące od masy własnej pojazdu (zabudowanego, np. żurawiem i skrzynią ładunkową), wraz z zakresem położeń środka ciężkości ładunku, proponowane wzmocnienia podzespołów pojazdu, jeżeli są to konieczne. Zmniejszenie dopuszczalnej masy pojazdu (zmiana kategorii na niższą) może wymagać modyfikacji niektórych podzespołów, np. zawieszenia i układu hamulcowego, i może wiązać się z koniecznością kalibracji (regulacji) korektora siły hamowania. Odpowiednie instrukcje są dostępne INSTRUKCJE DOTYCZĄCE PRWIDŁOWEGO DZIŁNI PODZESPOŁÓW POJZDU I DOSTĘPU DO NICH Nie wolno wprowadzać żadnych zmian lub instalować wyposażenia, które mogłyby w jakichkolwiek warunkach zakłócać prawidłowe działanie podzespołów pojazdu. Na przykład: należy zapewnić swobodny dostęp do podzespołów podlegających okresowej kontroli lub obsłudze technicznej (np. akumulator, sprężarka powietrza itp.); zabudowy zamknięte należy wyposażyć w odpowiednie komory i pokrywy serwisowe, należy zapewnić odpowiednią przestrzeń, umożliwiającą podniesienie kabiny. Na rys. 1.7 wymiar wzdłużny, a także promień zataczania kabiny Rysunek 7

25 STRLIS Euro 6 INFORMCJE OGÓLNE INFORMCJE OGÓLNE 1.17 DEFINICJE 17 Uwaga Ze względu na nową lokalizację filtra paliwa w Stralis Hi-Way, minimalna dopuszczalna odległość między środkiem przedniej osi a przednią ścianą (krawędzią) zabudowy zwiększyła się o 20 mm: z 920 do 940 mm. Tak więc w pojazdach EURO 6 odległości te są następujące: Stralis Hi-Way: 940 mm (+ 20 mm, w porównaniu z wersją Euro 5), Stralis Hi-Road: 900 mm, (bez zmian, w porównaniu z wersją Euro 5), Stralis Hi-Street: 445 mm, (bez zmian, w porównaniu z wersją Euro). należy zapewnić możliwość demontażu poszczególnych elementów w celu wykonania obsługi serwisowej. Czynności dotyczące skrzyni biegów/sprzęgła lub regulacje (np. drążków zawieszenia) muszą być możliwe do wykonania bez konieczności demontażu kluczowych elementów zabudowy, nie wolno modyfikować układu chłodzenia (osłona chłodnicy, chłodnica, kanały powietrzne, przewody chłodnicy itp.), układu paliwowego (umiejscowienie pompy, filtry, średnice przewodów itp.) oraz układu dolotowego silnika, aby zapobiec przekroczeniu dopuszczalnego poziomu emitowanego przez pojazd hałasu, nie wolno modyfikować lub zmieniać rozmieszczenia osłon dźwiękochłonnych. W przypadku konieczności wykonania otworów (np. przelotki dla podłużnicy zabudowy), otwory te należy odpowiednio wypełnić (uszczelnić), za pomocą materiału będącego odpowiednikiem materiału oryginalnego pod względem palności i dźwiękoszczelności, należy zapewnić właściwą wentylację hamulców i skrzynki akumulatorowej (zwłaszcza w pojazdach typu furgon), błotniki i nadkola należy zamontować w taki sposób, by tylne koła miały pełną swobodę ruchu, nawet po założeniu łańcuchów śniegowych. Należy również pozostawić odpowiednią przestrzeń dla opon osi podnoszonych. Niektóre modele pojazdów są wyposażone w skrętną oś wleczoną, której koła skręcają także w pozycji podniesionej i ruch ten należy wziąć pod uwagę przy wyznaczaniu niezbędnej wolnej przestrzeni (patrz punkt 2.21), po zakończeniu czynności montażowych należy sprawdzić i w razie potrzeby wyregulować kąt pochylenia reflektorów głównych. Regulację tę wykonaj zgodnie ze wskazówkami znajdującymi się w podręczniku użytkowania i obsługi technicznej (Instrukcja obsługi), obowiązkiem firmy zabudowującej jest zamontowanie części dostarczanych osobno (np. koło zapasowe, kliny) w odpowiednich miejscach, w sposób zapewniający łatwy dostęp, bezpieczeństwo i zgodność z przepisami DEFINICJE Definicje pojęć stosowanych w niniejszej publikacji: Rozstaw osi: odległość pomiędzy środkiem pierwszej osi kierowanej a środkiem pierwszej osi tylnej (napędowej lub nienapędowej). Tylny zwis: odległość od środka ostatniej osi tylnej do tylnego końca podłużnic ramy podwozia. Wymiary, B i t przekroju kształtownika ramy podwozia: patrz rysunek poniżej Rysunek 8

26 18 STRLIS Euro 6 INFORMCJE OGÓLNE INFORMCJE OGÓLNE

27 ROZDZIŁ 2 MODYFIKCJE PODWOZI

28

29 STRLIS Euro 6 MODYFIKCJE PODWOZI MODYFIKCJE PODWOZI Spis treści 3 MODYFIKCJE PODWOZI Spis treści 2.1 OGÓLNE WYTYCZNE DOTYCZĄCE MODYFIKCJI PODWOZI...5 Środki ostrożności...5 Własności materiału, jaki należy stosować do modyfikacji ramy podwozia...6 Naprężenia działające na ramę podwozia WIERCENIE W RMIE PODWOZI...7 Rozmieszczenie i średnice otworów...8 Śruby i nakrętki...8 Spawanie...9 Zaślepianie otworów poprzez zaspawanie OCHRON PRZED KOROZJĄ I LKIEROW...10 Podzespoły oryginalne pojazdu...11 Elementy dodatkowe lub zmodyfikowane...13 Środki ostrożności ZMIN ROZSTWU OSI...14 Informacje ogólne...14 Upoważnienie...14 Wpływ na kierowalność pojazdu...15 Wpływ na charakterystykę hamowania...15 Procedura...16 Określanie stopnia naprężeń w ramie podwozia...16 Poprzecznice ramy podwozia...16 Modyfikacje wałów napędowych ZMIN DŁUGOŚCI TYLNEGO ZWISU...17 Informacje ogólne...17 Upoważnienie...17 Skracanie...18 Wydłużanie MONTŻ ZCZEPU HOLOWNICZEGO...19 Informacje ogólne...19 Środki ostrożności...19 Zaczepy holownicze dla przyczep z obrotnicą...20 Zaczepy holownicze dla przyczep centralnoosiowych..20 Obniżona belka holownicza MONTŻ DODTKOWEJ OSI Informacje ogólne Wzmocnienia ramy podwozia Dodatkowa oś Osie skrętne Zawieszenie Stabilizatory Połączenie z ramą podwozia Układ hamulcowy Mechanizm podnoszenia osi MODYFIKCJE WŁÓW NPĘDOWYCH Dopuszczalne długości Wyznaczanie pozycji odcinków wałów napędowych MODYFIKCJE UKŁDU DOLOTOWEGO I WYDECHOWEGO SILNIK Układ dolotowy Układ wydechowy MODYFIKCJE UKŁDU CHŁODZENI SILNIK MONTŻ DODTKOWEGO UKŁDU OGRZEWNI MONTŻ UKŁDU KLIMTYZCJI CZYNNOŚCI DOTYCZĄCE KBINY Informacje ogólne Modyfikacje dachu ZMIN ROZMIRU OPON CZYNNOŚCI DOTYCZĄCE UKŁDU HMULCOWEGO Informacje ogólne Przewody hamulcowe Układ BS Pobór powietrza z układu pneumatycznego UKŁD ELEKTRYCZNY: MODYFIKCJE I POBÓR PRĄDU ZMIN LOKLIZCJI PODZESPOŁÓW I MONTŻ DODTKOWEGO WYPOSŻENI.. 51

30 4 STRLIS Euro 6 MODYFIKCJE PODWOZI MODYFIKCJE PODWOZI Spis treści 2.18 POJZDY DO TRNSPORTU MTERIŁÓW NIEBEZPIECZNYCH (DR) MONTŻ ZWLNICZ TYLN BELK PRZECIWNJZDOW (RUP) TYLNE BŁOTNIKI I NDKOL FRTUCHY BŁOTNIKÓW (CHLPCZE) BOCZNE OSŁONY PRZECIWNJZDOWE KLINY POD KOŁ...58

31 STRLIS Euro 6 MODYFIKCJE PODWOZI MODYFIKCJE PODWOZI 2.1 OGÓLNE WYTYCZNE DOTYCZĄCE MODYFIKCJI PODWOZI 5 MODYFIKCJE PODWOZI 2.1 OGÓLNE WYTYCZNE DOTYCZĄCE MODYFIKCJI PODWOZI Zapamiętaj: surowo zabronione jest spawanie elementów do konstrukcji nośnej podwozia (z wyjątkiem przypadków przedstawionych w punktach Spawanie ( str. 8), 2.4 ( str. 14), i 2.5 ( str. 17)), niedopuszczalne jest wiercenie otworów w półkach podłużnic ramy (z wyjątkiem przypadków przedstawionych w punktach Spawanie ( str. 8) oraz Wybór rodzaju mocowania ( str. 12)), w przypadkach, w których dozwolone jest zastępowanie nitów połączeniami śrubowymi, należy stosować śrubą kołnierzową i nakrętkę kołnierzową lub śrubę klasy 8.8 z łbem sześciokątnym i nakrętkę samozabezpieczającą się o średnicy o jeden stopień większej od średnicy nitu. O ile nie określono inaczej, nie wolno stosować śrub większych niż M12 (maksymalna średnica otworu 15,5 mm), przed ewentualnym ponownym użyciem wcześniej wymontowanych śrub należy sprawdzić ich stan, a następnie dokręcić je odpowiednim momentem; Zabronione jest powtórne użycie wcześniej wymontowanych śrub do mocowania elementów istotnych dla bezpieczeństwa. Po zamontowaniu, śruby należy dokręcić wymaganym momentem (w sprawie momentów dokręcania skontaktuj się ze stacją obsługi). w przypadku ponownego montażu elementów istotnych dla bezpieczeństwa oraz po wymianie nitów na śruby, sprawdź moment dokręcania po przejechaniu przez pojazd dystansu około km. Środki ostrożności Przed rozpoczęciem spawania, wiercenia, szlifowania i cięcia w pobliżu przewodów hamulcowych i elektrycznych odpowiednio zabezpiecz te przewody. W razie potrzeby zdemontuj je (przestrzegając wskazówek przedstawionych w punktach 2.15 i 5.5) Rysunek 1

32 6 STRLIS Euro 6 MODYFIKCJE PODWOZI MODYFIKCJE PODWOZI 2.1 OGÓLNE WYTYCZNE DOTYCZĄCE MODYFIKCJI PODWOZI Środki ostrożności dotyczące alternatora i podzespołów elektrycznych/elektronicznych by uniknąć uszkodzenia prostownika diodowego, nigdy nie odłączaj akumulatorów (nawet za pomocą wyłącznika akumulatorów) w pojeździe z uruchomionym silnikiem. Jeżeli istnieje konieczność uruchomienia silnika poprzez holowanie pojazdu (metoda zdecydowanie odradzana), upewnij się, czy akumulator jest podłączony i naładowany i czy zapewnia napięcie wystarczające do zasilania kaset sterujących. Jeżeli musisz naładować akumulator, bezwzględnie odłącz go od układu elektrycznego pojazdu. W razie konieczności uruchomienia silnika za pomocą zewnętrznego urządzenia rozruchowego, nie używaj funkcji rozruch (o ile dane urządzenie ja posiada), by uniknąć skoków natężenia prądu grożących uszkodzeniem podzespołów elektrycznych/elektronicznych. Rozruch awaryjny wolno przeprowadzać tylko za pomocą zewnętrznego akumulatora (wózka akumulatorowego), pamiętając o zachowaniu prawidłowej biegunowości. Punkty masowe Nie wolno zmieniać oryginalnych punktów masowych w pojeździe. Jeżeli jednak zachodzi konieczność zmiany lokalizacji lub wykonania dodatkowych połączeń masowych, należy, o ile to możliwe, wykorzystać do tego celu istniejące otwory w ramie podwozia, przestrzegając poniższych zaleceń: usuń mechanicznie, pilnikiem, i/lub za pomocą odpowiednich środków chemicznych, farbę z ramy podwozia i zacisku przewodu oraz wyrównaj powierzchnię styku, usuwając wgłębienia i wypukłości, na powierzchnię styku nanieś warstwę farby przewodzącej (np. farba cynkowa PPG, nr kat. IVECO ), podłącz przewód masowy w ciągu 5 minut od naniesienia farby. Bezwzględnie nigdy nie podłączaj przewodów masy sygnałowej (np. czujników lub elementów niskoprądowych) do standardowych punktów masowych IVECO M1 (punkt masowy akumulatorów) ani M2 lub M8 (punkt masowy rozrusznika, zależnie od wersji). Przewody (masowe) sygnałowe należy podłączać do masy w punktach oddalonych od przewodów zasilających i przewodów pełniących funkcję ekranów. W przypadku wyposażenia elektronicznego, unikaj łączenia ze sobą punktów masowych różnych odbiorników elektrycznych. Stosuj tylko indywidualne połączenia masowe o odpowiedniej długości (jak najkrótsze). Układ hamulcowy i elektryczny by uzyskać więcej informacji o układzie hamulcowym i elektronicznym, patrz punkty 2.15 ( str. 47) i 5.5 ( str. 30). Własności materiału, jaki należy stosować do modyfikacji ramy podwozia Materiał stosowany do modyfikacji ramy podwozia (wszystkie modele pojazdów i rozstawy osi) oraz bezpośredniego wzmacniania podłużnic ramy musi odpowiadać oryginalnemu materiałowi ramy pod względem jakości i grubości (tab. 2.1 i 2.2). W przypadku niedostępności kształtownika o wskazanej grubości można zastosować kształtownik standardowy o jeden stopień grubszy. Tabela 2.1. Materiał, jakiego należy używać do modyfikacji ramy podwozia IVECO Europa Niemcy Oznaczenie stali Fe E490 S500MC QStE500TM IVECO Fe 510D (1) Europa S355J2G3 (1) Niemcy QSt52-3N (1) WIELK BRYTNI BS50D (1) Wytrzymałość na rozciąganie [N/mm 2 ] Granica plastyczności [N/mm 2 ] Wydłużenie względne % % (1) lternatywnie, lecz tylko do przedłużania tylnego zwisu.

33 STRLIS Euro 6 MODYFIKCJE PODWOZI MODYFIKCJE PODWOZI 2.2 WIERCENIE W RMIE PODWOZI 7 Model Tabela 2.2. Wymiary kształtowników podłużnic ram podwozia STRLIS 190 Rozstaw osi [mm] Przekrój podłużnicy x B x t w obrębie rozstawu osi [mm] (patrz rys. 6) do / 199 x 80 x 6, x 80 x 6,7 STRLIS 260 X/P*, X/F* 289 x 80 x 6,7 STRLIS 260 Y/P*, Y/F* (-CM, -D) do / 199 x 80 x 6, i więcej 289 x 80 x 7,7 STRLIS 260 Y/F*-GV 289 / 199 x 80 x 7,7 STRLIS 260 Z/*P-HM 289 x 80 x 7,7 STRLIS 320 X/*S, Y/*S 289 x 80 x 7,7 STRLIS 440 T/*P (-LT), TX/P 289 x 80 x 6,7 STRLIS 440 T/P (-HR, -RR), TY/P, TY/PT, TZ/P-HM 289 x 80 x 7,7 Naprężenia działające na ramę podwozia Niedopuszczalne jest przekroczenie następujących naprężeń w warunkach statycznych: Dopuszczalne naprężnie statyczne σ w ramie: 120 N/mm 2 W każdym przypadku misi być spełnione bardziej rygorystyczne kryterium, wyznaczone krajowymi przepisami (o ile jest określone). Spawanie pogarsza własności materiału. Dlatego podczas określania naprężeń w obszarach zmodyfikowanych termicznie należy przyjąć, że wytrzymałość materiału zmniejszyła się o około 15%. 2.2 WIERCENIE W RMIE PODWOZI Gdy tylko to możliwe, do montażu zabudowy i wyposażenia dodatkowego na ramie należy wykorzystywać istniejące, fabryczne otwory. Surowo zabronione jest wiercenie otworów w półkach podłużnic ramy, z wyjątkiem przypadków przedstawionych w punkcie 3.3: Wybór rodzaju mocowania. W szczególnych przypadkach, jeżeli zachodzi konieczność wywiercenia nowych otworów (montaż wsporników, kątowników itp.), otwory te należy wywiercić w środniku podłużnicy ramy, a następnie starannie stępić ich krawędzie i rozwiercić.

34 8 STRLIS Euro 6 MODYFIKCJE PODWOZI MODYFIKCJE PODWOZI 2.2 WIERCENIE W RMIE PODWOZI Rozmieszczenie i średnice otworów Nie wolno wiercić nowych otworów w obszarach spiętrzenia naprężeń (np. w pobliżu wsporników resorów) i na odcinkach, w których zmienia się przekrój poprzeczny podłużnicy. Średnice otworów muszą być dostosowane do grubości kształtowników i nie mogą być większe niż 15 mm (o ile nie określono inaczej). Odległość pomiędzy środkiem otworu a krawędzią podłużnicy nie może być mniejsza niż 40 mm (w przypadku ram o grubości 7,7 mm) lub 39 mm (w przypadku ram o grubości 6,7 mm). Środki sąsiadujących ze sobą otworów nie mogą być oddalone od siebie o mniej niż 45 mm. Dotyczy to zarówno otworów wierconych, jak i już istniejących. Otwory należy rozmieszczać w sposób pokazany na rys Zmieniając lokalizację wsporników resoru lub poprzecznicy ramy, zawsze zachowuj oryginalny układ otworów Rysunek 2 (*) Obowiązuje dla ram o grubości 7,7 mm; w przypadku ram o grubości 6,7 mm wymiar ten wynosi 39 mm. Śruby i nakrętki Zalecamy stosowanie elementów złącznych tego samego typu i klasy, jakie występują w podobnych, fabrycznych złączach w pojeździe. Należy stosować oczyszczone śruby klasy 8.8 i Do wykonywania połączeń o średnicy 6 mm zalecane są elementy złączne z powłoką FeZnNi 7 IV. Zatwierdzone powłoki ochronne to Geomet i powłoka cynkowa. Nie zaleca się stosowania śrub z powłoką Geomet, jeżeli śruby te mają być spawane. O ile ilość wolnego miejsca jest wystarczająca, stosuj śruby i nakrętki kołnierzowe. Stosuj nakrętki samozabezpieczające się, pamiętając o ich dokręceniu odpowiednim momentem. Spawanie Przed rozpoczęciem spawania, wiercenia, szlifowania i cięcia w pobliżu przewodów hamulcowych i elektrycznych odpowiednio zabezpiecz te przewody. W razie potrzeby zdemontuj je (przestrzegając wskazówek przedstawionych w punktach 2.15 i 5.5). Spawanie jest dozwolone: w przypadku łączenia podłużnic łącznikami, w celu skrócenia lub wydłużenia ramy, w przypadku montażu profili (kątowników) wzmacniających podłużnicę ramy, w sposób pokazany poniżej (rys. 2.3)

35 STRLIS Euro 6 MODYFIKCJE PODWOZI MODYFIKCJE PODWOZI 2.2 WIERCENIE W RMIE PODWOZI Rysunek 3 Podczas spawania łukowego rygorystycznie przestrzegaj poniższych instrukcji, w celu ochrony podzespołów elektrycznych i kaset sterujących przed uszkodzeniem: przed odłączeniem przewodów zasilających sprawdź, czy wszystkie odbiorniki energii elektrycznej są wyłączone, jeżeli pojazd jest wyposażony w wyłącznik akumulatora (wył. główny), poczekaj na zakończenie cyklu odłączania zasilania, odłącz przewód od ujemnego bieguna akumulatora, odłącz przewód od dodatniego bieguna akumulatora; UWŻJ, aby nie zetknąć przewodu z masą lub ujemnym biegunem akumulatora, ostrożnie, nie dotykając styków, rozłącz złącza elektronicznych kaset sterujących, jeżeli wykonujesz spawanie w pobliżu kasety sterującej, wymontuj tę kasetę z pojazdu, podłącz przewód masowy spawarki bezpośrednio do spawanego elementu, zabezpiecz przewody z tworzywa sztucznego przed działaniem wysokiej temperatury, w razie potrzeby wymontuj je, jeżeli wykonujesz spawanie w pobliżu resorów i miechów pneumatycznych, odpowiednio zabezpiecz ich powierzchnie przed rozpryskami spawalniczymi, nie dopuszczaj do kontaktu elektrody lub uchwytu spawalniczego z piórami resoru. Procedury spawania Przed rozpoczęciem spawania starannie usuń powłokę lakierniczą i nalot tlenkowy (rdzę) ze spawanej powierzchni oraz wszystkich elementów, na których zostaną umieszczone profile wzmacniające. Przetnij podłużnice ukośnie lub pionowo. Zabronione jest przecinanie podłużnic na odcinkach przejściowych, w których następuje zmiana kształtu i szerokości ramy, a także w miejscach dużego spiętrzenia naprężeń (np. wsporniki resorów). Linia cięcia nie może przechodzić przez otwory w podłużnicy (patrz rys. 2.4) Rysunek 4 Zukosuj (fazuj) wewnętrzne krawędzie łączonych elementów podłużnicy pod kątem 60, na całej długości spoiny (patrz rys. 2.5).