Tygodnik ING. Rafał Benecki, Piotr Popławski, Jakub Rybacki, Karol Pogorzelski. 2 października 2018

Transkrypt

1 Tygodnik ING Trump namierza nowy cel. Skok cen ropy napędza oczekiwania na podwyżki w Polsce. W 3kw wciąż mocny wzrost PKB ale pogorszenie koniunktury możliwe już w 4kw. Rafał Benecki, Piotr Popławski, Jakub Rybacki, Karol Pogorzelski 2 października 20 Komentarze Zespołu Ekonomistów ING możesz śledzić na

2 W skrócie Ubiegły tydzień rozpoczął się wzrostem dochodowości niemieckich papierów po jastrzębio odebranych komentarzach szefa EBC M.Draghiego. Pod jego koniec inwestorów zaskoczył jednak spadek inflacji bazowej w strefie euro oraz wyższy od oczekiwanego plan przyszłorocznego deficytu we Włoszech. Ograniczyło to oczekiwania na podwyżki stóp w Eurostrefie, w efekcie na przełomie tygodnia niemieckie papiery zyskały, a para /US$ obniżył się do 1,16. Krajowe aktywa słabo zareagowały na wydarzenia zagraniczne POLGBs były stabilne, a kurs /PLN wyhamował spadek i cofnął się do 4,27. W tym tygodniu spodziewamy się niewielkiego osłabienia/stabilizacji amerykańskich papierów. Bliskie porozumienie USA z Kanadą i Meksykiem poprawia średnioterminowe perspektywy amerykańskiej gospodarki (chociaż szczegóły porozumienia są jeszcze nieznane). Z kolei w Europie niepokój budzi planowany kształt nowego budżetu Włoch naszym zdaniem będzie to sprzyjać wzrostowi spreadów włoskich papierów do krzywej niemieckiej. W naszej ocenie /US$ w najbliższych dniach dotrze do 1,1550. Wyłamanie się kursu poniżej 1,15 będzie sygnałem do ruchu nawet do 1,13. Dane z USA w tym tygodniu (payrolls, ISM) powinny mieć mniejsze znaczenie dla rynku dotyczą miesiąca zaburzonego przez nietypowe warunki pogodowe. Podczas wrześniowego posiedzenia RPP punktem uwagi będą komentarze prezesa NBP dot. niezmienionych stóp do końca Niektórzy członkowie RPP wskazują, że poparcie dla tego scenariusza spada, bo pojawiły się zagrożenia inflacyjne (ropa i energia elektryczna w Polsce), dodatkowo Rada jest nadmiernie optymistyczna odnośnie PKB. Prezes raczej pozostanie przy swoim zdaniu. W naszej ocenie MF uplasuje w czwartek około PLN6mld - tj. mniej od zapadających w październiku SPW (PLN12mld i 4mld kuponów). Dane z MF sugerują jednak, że inwestorzy zagraniczni nadal redukują swoje pozycje, a krajowi wyhamowali zakupy, co wskazuje na (niewielką) presję na wzrost rentowności na długim końcu. W naszej ocenie /PLN utrzyma się w trendzie bocznym w tym tygodniu. Reforma NAFTA nie oznacza szybkiego porozumienia USA z Chinami, a Trump bierze na radar kolejne kraje (Indie, Brazylia), ale szanse na silną wyprzedaż ich aktywów są małe. Perspektywa zaostrzenia polityki handlowej USA, czy łagodne nastawienie RPP prawdopodobnie utrzymają /PLN ponad 4,25 do końca roku. Kalendarz makroekonomiczny Data Kraj Godzina Wydarzenie Okres Prognoza ING Konsensus Poprzednio 3 X Polska - Decyzja RPP 1,50% 1,50% 1,50% USA 14:15 Badanie ADP IX 170tys. 5tys. 16:00 ISM - usługi IX 58,0pkt. 58,0pkt. 58,5pkt. 5 X Niemcy 8:00 Zamówienia w przemyśle r/r VIII 3,0% -4,0% -0,9% USA 14:30 Wynagrodzenia m/m IX 0,3% 0,3% 0,4% Zm. zatrudnienia poza rolnictwem IX 160tys. 8tys. 201tys. Stopa bezrobocia IX 3,8% 3,8% 3,9% 2

3 Rynek obligacji osłabienie Bunda (na razie) zahamowało Ubiegły tydzień rozpoczął się wzrostem dochodowości niemieckich papierów po jastrzębio odebranych komentarzach szefa EBC M.Draghiego. Koniec tygodnia upłynął jednak pod znakiem zaskoczenia spadkiem inflacji bazowej w strefie euro oraz wyższego od ustalonego z KE planowanego deficytu we Włoszech w 2019 roku. Ograniczyło to oczekiwania na podwyżki stóp w Eurostrefie, w efekcie na przełomie tygodnia niemieckie papiery zyskały. W tym tygodniu spodziewamy się niewielkiego osłabienia/stabilizacji amerykańskich Treasury s. Komentarze rynkowe sugerują, że w ocenie inwestorów bliskie porozumienie USA z Kanadą i Meksykiem poprawia średnioterminowe perspektywy amerykańskiej gospodarki (chociaż pełne szczegóły porozumienia są jeszcze nieznane). Z kolei w Europie niepokój budzi planowany kształt nowego budżetu Włoch naszym zdaniem będzie to sprzyjać wzrostowi spreadów włoskich papierów do krzywej niemieckiej. Dane z USA w tym tygodniu (payrolls, ISM) powinny mieć mniejsze znaczenie dla rynku dotyczą miesiąca z nietypowymi warunkami pogodowymi. W 4kw spodziewamy się umiarkowanego wzrostu rentowności na niemieckim i amerykańskim rynku. Obawy o wyhamowanie koniunktury w UE łagodzą zapowiedzi poluzowania fiskalnego w Niemczech i Francji (ich wpływ na gospodarkę uwidoczni się prawdopodobnie w 2poł19). Jednocześnie koniunktura w USA najprawdopodobniej pozostanie bardzo dobra. Wspiera to scenariusz zacieśnienia polityk Fed i EBC. W połączeniu z potencjalnie wyższą emisją obligacji w głównych gospodarkach (efekty poluzowania fiskalnego) wspiera to scenariusz wzrostu rentowności papierów skarbowych. 3

4 Rynek obligacji MF ogłosiło podaż SPW na 4kw Nachylenie krzywej PLN tygodniowa średnia ruchoma Spread POLGBs do stawek IRS Ubiegły tydzień to dalszy wzrost złotowych stawek IRS w ślad za cenami ropy naftowej. Rentowności POLGBs były natomiast stabilne (asset swapy zawęziły się na całej krzywej) wyceny wsparło odwołanie jedynego we wrześniu przetargu zmiany. Krajowy dług ponownie prawie nie reagował na zmiany na rynkach bazowych. W czwartek odbędzie się regularny przetarg. Ministerstwo naszym zdaniem uplasuje około PLN6mld - tj. mniej do zapadających w październiku SPW (PLN12mld i 4mld kuponów). Dane z MF sugerują jednak, że inwestorzy zagraniczni redukują swoje pozycje, a krajowi wyhamowali zakupy, co wskazuje na niewielką presję na wzrost rentowności na długim końcu. Dane z kraju (np. obniżenie PMI) teoretycznie powinny sprzyjać spadkowi stawek IRS w PLN, ale raczej nie stanie się to dopóki ceny ropy rosną. W 4kw Ministerstwo Finansów planuje uplasować nowe obligacje skarbowe za PLN11-22mld oraz przeprowadzić 2-3 przetargi zamiany. Spodziewamy się też próby wydłużenia zapadalności długu. MF ma pole aby zredukować skalę emisji (co najmniej o PLN5mld) m.in. dzięki dobremu wykonaniu budżetu. Nawet jednak przy nieco mniejszej skali emisji naszym zdaniem dojdzie do wzrostu rentowności POLGBs (szczególnie na długim końcu krzywej). W 4kw zapada PLN12mld papierów (i 4PLNmld odsetek), a inwestorzy zagraniczni prawdopodobnie nie zrolują swojej części (ok PLN3mld wraz z odsetkami) wg naszych rozmów z nimi obecny poziom dochodowości długich papierów jest nieatrakcyjny. Nakłada się na to raczej niekorzystne otoczenie międzynarodowe (kolejna podwyżka stóp Fed, zakończenie QE przez EBC, poluzowanie fiskalne w Niemczech i Francji). 4

5 Rynek walutowy dolar odzyskuje siły Para /US$ nie zdołała wyłamać się ponad górne ograniczenie trwającego od połowy maja trendu horyzontalnego (1,). Euro osłabiło się po zaskakująco niskiej inflacji bazowej ze strefy euro oraz przyjęciu przez włoski gabinet wyższego poziomu przyszłorocznego deficytu budżetowego niż wstępnie ustalono z KE. Krótkoterminowe perspektywy dolara poprawia perspektywa reformy układu handlowego NAFTA (USA są bliskie osiągnięcia korzystnego dla siebie porozumienia), a słabnąca koniunktura w Eurostrefie i włoski budżet ciążą wycenom euro. Wyłamanie się kursu poniżej 1,15 będzie sygnałem do ruchu nawet do 1,13. W tych okolicach spodziewamy się już jednak werbalnych interwencji administracji USA. Publikowane w najbliższych dniach dane z USA prawdopodobnie będą mieć małe przełożenie na rynek, gdyż mogą być silne zaburzone przez przejście huraganu Florence przez wschodnie wybrzeże. Perspektywy na 4kw sugerują, że /US$ utrzyma się poniżej 1,20 co najmniej do końca roku. Poluzowanie fiskalne w USA podtrzymuje dobrą koniunkturę, wspierając scenariusz kolejnych podwyżek stóp Fed. Z kolei spowolnienie koniunktury w Eurostrefie stawia pod znakiem zapytania przyszłoroczną podwyżkę stóp przez EBC. Perspektywa osłabienia dolara w relacji do euro w naszej ocenie przesuwa się na 2poł19. Impuls wzrostowy wywołany poluzowaniem fiskalnym w USA powinien wówczas istotnie osłabnąć (gdyż wszedł w życie z początkiem 20), a koniunkturę w strefie euro potencjalnie wzmocni poluzowanie we Francji i Niemczech (jakkolwiek jeszcze nie znamy skali tych programów). 5

6 Rynek walutowy /PLN w trendzie bocznym do końca 20 /PLN - model relative value EURPLN FV EURPLN +/-1.65 std.dev US$/PLN model relative value USDPLN FV USDPLN +/- 1,65 std.dev W zeszłym tygodniu nie powiodła się próba trwałego wyłamania się pary /PLN poniżej 4,27. Para od połowy lipca utrzymuje się w dosyć wąskim trendzie bocznym i w niewielkim stopniu reaguje na wydarzenia międzynarodowe. Złoty od ponad tygodnia ustabilizował się także na tle walut regionu (ale to bardziej efekt spadku zmienności np. CZK wobec euro). W naszej ocenie złoty utrzyma się w trendzie bocznym wobec euro (blisko 4,29) także w tym tygodniu. Reforma NAFTA wg komentarzy nie oznacza szybkiego porozumienia USA np. z Chinami, więc na trwały wzrost popytu na aktywa rynków wschodzących się nie zanosi. Dane o inflacji z Polski potwierdziły niski wzrost inflacji bazowej, a PMI sugerują wyraźne pogorszenie popytu eksportowego - to istotne argumenty za płaskimi stopami NBP na dłużej. Uważamy, że para /PLN utrzyma się powyżej poziomu 4,25 co najmniej do końca roku. Jeżeli potwierdza się symptomy spowolnienia koniunktury w kraju i strefie euro, to wyceniana przez rynek ścieżka stóp RPP prawdopodobnie spadnie. W perspektywie 4kw trudno także oczekiwać dalszej poprawy sentymentu wobec walut rynków wschodzących. Wg komentarzy rynkowych reforma NAFTA pozwoli USA skupić się teraz na relacjach handlowych z państwami azjatyckimi, co oznacza ryzyko dalszego wzrostu ceł i zagrożenie dla koniunktury w gospodarkach wschodzących. W naszej ocenie złoty jest bliski wycenie fundamentalnej wobec euro - średnio i długoterminowy poziom równowagi szacujemy na 4, Powinno to zniechęcać do krótkoterminowej gry na umocnienie PLN przy niepewnym otoczeniu międzynarodowym. 6

7 Polska: PMI zwiastuje spowolnienie w przemyśle w 4kw. Indeks PMI znalazł się blisko poziomu 50pt. Indeks PMI dla sektora przemysłowego obniżył się we wrześniu z 51,4pkt do 50,5pkt. Osłabienie dotyczyło wszystkich głównych komponentów. Indeks nowych zamówień znalazł się poniżej poziomu 50pkt (co oznacza ich spadek), głębokie osłabienie zanotowały szczególnie sektory eksportowe. Po raz kolejny obniżył się również indeks obrazujący prognozy produkcji przemysłowej w przyszłości. Pogorszenie się nastrojów przedsiębiorstw potwierdza obecnie zdecydowana większość badań ankietowych w Polsce oraz partnerów handlowych naszego kraju. Wyjątkiem jest niemieckie Ifo które jest nieco bardziej optymistyczne. Źródło: GUS, PMI Słabsza wzrost przemyśle przełoży się na PKB w 4kw. Spodziewamy się, że pogorszenie sentymentu będzie miało niewielki wpływ na wrześniowe dane o produkcji, a negatywna tendencja uwidoczni się dopiero w 4kw. Szacujemy, że we wrześniu dynamika obniżyła się z 5% do 3,9%rr z uwagi na efekty kalendarzowe. Po wyłączeniu wspomnianych czynników oznacza to wzrost na poziomie 5,5%r/r tj. nieco wyższy niż w sierpniu. Mamy wątpliwości czy w dobie wojen handlowych badania przedsiębiorstw nie przeceniają wpływu bieżących wydarzeń geopolitycznych. Jeżeli uznamy, że PMI jest wiarygodnym sygnałem to jego bieżący poziom sugeruje spowolnienie produkcji przemysłowej w 4kw do około 2-3%r/r wobec 6,4%r/r w 1poł. Spodziewamy się, że finalna dynamika wyniesie 3%r/r, czyli w górnej granicy tego przedziału. Źródło: GUS Słabsza forma sektora przemysłowego przełoży się na spadek dynamiki PKB. Prognozujemy, że w 3kw utrzyma się ona w okolicy 5%r/r, jednak już w 4kw obserwować będziemy spadek do 4,2%r/r. 7

8 Polska: Inflacja bazowa rozczarowała. Inflacja HICP i CPI (%r/r) Dynamika inflacji CPI we wrześniu obniżyła się z 2% do 1,8%r/r, zgodnie z naszymi oczekiwaniami. Spowolnienie związane jest ze spadkiem inflacji bazowej do 0,8%r/r oraz niższymi cenami paliw w ujęciu rocznym. Ceny żywności pozostały stabilne (2,3%r/r). Spadek CPI prawdopodobnie trwać będzie także w 3 kolejnych miesiącach w październiku spodziewamy się poziomu zbliżonego do obecnego, ale w listopadzie inflacja obniży się (z uwagi na efekty bazowe na cenach żywności i paliw) do około 1.5%r/r. W efekcie na koniec roku wskaźnik CPI będzie zbliżony do poziomu 1,6%r/r. Źródło: GUS, Eurostat. HICP ceny żywności w gospodarkach UE (%r/r 3-ma) Najważniejszym czynnikiem niepewności w najbliższych miesiącach będą ceny ropy. Widzimy duże szanse iż osiągną one 90US$/b, co będzie oznaczać nieco płytszy spadek CPI w listopadzie niż dotychczas oczekiwany. Jest to wciąż czynnik zewnętrzny w mniejszym stopniu wpływający na inflację bazową. Wraz ze wzrostem konsensusu odnośnie cen ropy skoczyły rynkowe oczekiwania na podwyżki. W naszej CPI pozostanie w przedziale celu dlatego dalej spodziewamy się braku zmian stóp procentowych w 2019 i Osłabienie CPI będzie miało charakter krótkotrwały prognozujemy, że w 1kw19 dynamika powróci powyżej 2.5%r/r z uwagi na podwyżkę cen energii, wprowadzenie opłaty paliwowej oraz wygaśnięcie efektów, które w tym roku obniżały inflację bazową (m.in. w kategorii usługi finansowe). Źródło: Eurostat Przy stabilizacji cen ropy naftowej typu Brent w okolicach US$80, CPI w naszej ocenie osiągnie szczyt w okolicach 3%r/r w połowie 2019, przy czym dalej towarzyszyć będzie mu umiarkowana inflacja bazowa. W 4kw dynamika CPI obniży się w okolice 2.4%r/r. 8

9 Polska: spadek obaw o budżet po danych za sierpień Wynik budżetu w ujęciu miesięcznym , PLNmld nadwyżka deficyt Dynamika roczna dochodów podatkowych, w % (sumy kroczące 12 m-cy) wrz sty lut mar kwi maj cze lip sie wrz paź lis gru paź 17 VAT Akcyza CIT PIT lis 17 gru 17 sty lut mar kwi Źródło: ING na podstawie danych Ministerstwa Finansów maj cze lip sie Na koniec sierpnia budżet odnotował nadwyżkę budżetową w wysokości PLN1mld. To wynik lepszy od naszych oczekiwań, gdyż spodziewaliśmy się PLN1mld deficytu. Nasza ostrożność wynikała z zaskakująco słabego wykonania budżetu w lipcu, w którym nadwyżka PLN9mld zamieniła się w deficyt PLN1mld. Było to spowodowane gwałtownym wzrostem wydatków na obsługę długu publicznego (o PLN9mld) oraz nieoczekiwanym spadkiem dochodów z VAT o 8%. Argumentowaliśmy, że są to czynniki jednorazowe, które nie będą miały trwałego wpływu na ścieżkę deficytu w 20, ale wyraziliśmy też zaniepokojenie, czy spadek wpływów z VAT nie okaże się trwały. Dane za sierpień nie potwierdziły tych obaw. Dochody z VAT okazały się bowiem w sierpniu aż o PLN2,3mld (+21%r/r) wyższe niż przed rokiem. Tak duży skok był najprawdopodobniej spowodowany wprowadzeniem w lipcu mechanizmu płatności podzielonej VAT (tzw. split payment). Spowodowało to przejściowy spadek dochodów z VAT (obserwowany w lipcu), ale jak widać wróciły one do normy. Tym niemniej dynamika VAT stopniowo spowalnia (z 14%r/r przeciętnie w 2017 do ok. 10%r/r obecnie) w miarę wyczerpywania się możliwości uszczelniania systemu podatkowego. Spadek ten dość skutecznie kompensują podatki CIT i PIT. W sierpniu dochody z nich rosły w tempie odpowiednio 17 i 10%r/r, zaś w ujęciu narastającym o 16 i 14%r/r. To głównie zasługa trwającej koniunktury gospodarczej. W sierpniu wydatki budżetowe były aż o PLN3mld (11%) wyższe niż w analogicznym miesiącu 2017 r. Było to najprawdopodobniej spowodowane wypłatą świadczeń dla uczniów Podtrzymujemy prognozę, że deficyt sektora finansów publicznych w całym 20wyniesie 1,3% PKB. 9

10 Kalendarz makroekonomiczny Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek 1 paź 2 paź 3 paź 4 paź 5 paź POL PMI, CPI decyzja RPP aukcja obligacji USA ISM - przemysł ADP, ISM - uslugi zamówienia - dobra trwałe payrolls, bezrobocie Europa POL PPI (strefa euro) Sprzedaż detaliczna (strefa euro) zamówienia przemysłowe (Niemcy) 8 paź 9 paź 10 paź 11 paź 12 paź ocena Fitch i S&P USA indeks NFIB PPI CPI indeks Uni. Michigan Europa indeks Sentix, prod. przemysłowa (Niemcy) bilans handlowy (Niemcy) prod. przemysłowa (strefa euro, Francja) 15 paź 16 paź 17 paź paź 19 paź POL CPI, CA zatrudnienie, płace prod. przemysłowa, PPI sprzedaż detaliczna USA sprzedaż detaliczna prod. przemysłowa Minutes FOMC, rynek nieruchomości - pozwolenia Europa indeks ZEW HICP sprzedaż nieruchomości - rynek wtórny 22 paź 23 paź 24 paź 25 paź 26 paź POL M3 stopa bezrobocia aukcja obligacji USA sprzedaż nieruchomości - rynek pierwotny, beżowa księga Fed zamówienia - dobra trwałe Europa indeksy PMI decyzja EBC, indeks IFO PKB - 3 szac., indeks Uni. Michigan 29 paź 30 paź 31 paź 1 lis 2 lis POL CPI PMI USA dochody / wydatki indeks Conf. Board ADP ISM - przemysł payrolls, bezrobocie Europa PKB (strefa euro), CPI (Niemcy) HICP decyzja BoE 10

11 Prognozy walutowe Prognozy walutowe paź lis gru sty 19 lut 19 mar 19 kwi 19 maj 19 cze 19 lip 19 sie 19 wrz 19 US$/PLN /PLN CHF/PLN GBP/PLN Modele relative value Modele relative value oceniają bieżące odchylenie zmiennych rynkowych od ich teoretycznych wartości wyliczonych na podstawie innych zmiennych rynkowych. Modele kursu walutowego wskazują, że wycena złotego jest zgodna z wartościami teoretycznymi dla walut gospodarek rozwiniętych oraz regionu CEE. Dochodowości obligacji skarbowych powracają do wskazań modelu. Czynnikiem który spowodował silniejsze umocnienie w poprzednich miesiącach była niska podaż na rynku pierwotnym, obecnie efekt ten będzie wygasać EURPLN FV EURPLN +/-1.65 std.dev PL Gov. Benchmark 10Y PL Gov. Benchmark 10Y FV +/-1.65 stdev 11

12 Strategia rynkowa Zestawienie rekomendacji Instrument Data Pozycja Wejście Stoploss Take profit Realizacja Wynik /PLN 22 V 2017 Kup 4,17 4, Take profit po 4,23 (przesunięty z 4,29) 1,4% /PLN 13 VI 2017 Sprzedaj 4,23 4,26 4,17 Zamknięta po 4,21 0,5% /US$ 25 VII 2017 Sprzedaj 1,17 1, 1,1350 Zamknięta po 1, ,2% CZKGB 2L Sprzedaj -0,27% -0,40% 0,05% Stop-loss -13pb POLGB10 8 VII 2017 Sprzedaj 3,29% 3,21% 3,50% Stop-loss -8pb POLGB10 12 IX 2017 Sprzedaj 3,20% 3,12% 3,35% Zamknięta po 3,35% 15pb /PLN 16 X 2017 Kup 4,24 4, Stop loss -0.3% /US$ 23 X 2017 Kup 1,1650 1,15 1,20 Zamknięta po 1,1940 2,5% POLGB5 30 X 2017 Sprzedaj 2,63% 2,55% 2,85% Stop loss -8pb FRA 21x24 XII 2017 Kup 2,25% 2,19% 2,45% Zamknięta po 2,33% w dniu 2 I 20 8pb FRA x24 XI 2017 Kup 2,25% 2,19% 2,45% Zamknięta po 2,31% w dniu 2 I 20 6pb USD/PLN 2 I 20 Kup 3,47 3,44 3,56 Stop loss -0.8% /CZK 2 I 20 Sprzedaj Pozycja z 2017, zamknięta po 25,7-0,8% HUF/PLN 2 I 20 Kup Pozycja z 2017, stop loss -1% /PLN 2 I 20 Kup Pozycja z 2017, take profit przesunięty na 4,24 1,7% /PLN 9 IV 20 Kup Stop loss -0,5% /PLN 24 IV 20 Kup Take profit 1,8% HUF/PLN 24 IV 20 Kup Take profit 1,3% /PLN 28 V 20 Sprzedaj Pozycja zamknięta po 4,26 1,4% US$/PLN 5 VI 20 Sprzedaj Pozycja zamknięta po 3,62 3,7% W pierwszej połowie 20 roku na strategiach na rynku FX zarobiliśmy około 7,7%. Największy zysk (ponad 3%) wygenerowała pozycja na US$/PLN, którą zajęliśmy w czerwcu licząc na korektę po bardzo silnym umocnieniu dolara podczas kryzysu rządowego we Włoszech. W całym ubiegłym roku na rynku FI zyskaliśmy 88pb. Na strategiach FX zyskaliśmy około 8,7%. 12

13 Zespół analiz makroekonomicznych Rafał Benecki Główny Ekonomista Piotr Popławski Starszy Ekonomista Jakub Rybacki Ekonomista Karol Pogorzelski Ekonomista T T T T E Rafal.Benecki@ingbank.pl E Piotr.Popławski@ingbank.pl E Jakub.Rybacki@ingbank.pl E Karol.Pogorzelski@ingbank.pl

14 Informacje i zastrzeżenia Analityk(cy), który przygotował ten raport zaświadcza, że poglądy wyrażone w niniejszym raporcie odzwierciedlają jego/ ich osobiste poglądy na temat instrumentów finansowych i żadna część jego / ich wynagrodzenia nie jest i nie będzie bezpośrednio lub pośrednio powiązana zamieszczeniem poszczególnych rekomendacji (o ile występują) lub opinii w niniejszym raporcie. Analityk(cy) zapewnia (zapewniają), że raport został przygotowany z należytą starannością i rzetelnością w oparciu o ogólnodostępne fakty i informacje uznane przez Analityka za wiarygodne, rzetelne i obiektywne, jednak ING Bank Śląski S.A.. ani Analityk nie gwarantują, że są one w pełni dokładne i kompletne. ING Bank Śląski S.A. ani Analityk nie ponoszą odpowiedzialności za decyzje inwestycyjne podjęte na podstawie rekomendacji, ani za działania i szkody poniesione w wyniku decyzji inwestycyjnych podjętych na podstawie rekomendacji i informacji w niej zawartych. Odpowiedzialność za decyzje inwestycyjne podjęte w oparciu o treść rekomendacji ponoszą wyłącznie inwestorzy. Przedstawione w raporcie prognozy oraz elementy ocen, jak również zalecenia i sugestie zachowań inwestycyjnych, oparte są wyłącznie o analizę przeprowadzoną przez Analityka, bez uzgodnień z innymi podmiotami i opierają się na szeregu założeń, które w przyszłości mogą okazać się nietrafne. ING Bank Śląski S.A. ani Analityk nie udzielają żadnego zapewnienia, że podane prognozy sprawdzą się. Rekomendacja wydawana przez ING Bank Śląski S.A. obowiązuje do momentu zrealizowania kursu docelowego, chyba, że zostanie wcześniej zaktualizowana. Aktualizacja jest uzależniona od sytuacji rynkowej oraz subiektywnej oceny Analityka. Wszelkie prognozy dotyczące poziomu kursów walutowych nie odnoszą się do instrumentów finansowych opartych o te kursy walutowe. Nadzór nad ING Bankiem Śląskim S.A. sprawuje Komisja Nadzoru Finansowego. Inwestowanie w instrumenty finansowe, w tym w papiery wartościowe, wiąże się z szeregiem ryzyk związanych m.in. z sytuacją makroekonomiczną kraju i na rynkach giełdowych, zmianami przepisów prawa i innych regulacji dotyczących działalności podmiotów gospodarczych. Inwestorzy korzystający z rekomendacji nie mogą zrezygnować z przeprowadzenia niezależnej oceny i uwzględnienia innych okoliczności niż wskazywane przez Analityka czy przez ING Bank Śląski S.A. UJAWNIENIA Wynagrodzenie analityków nie jest bezpośrednio związane z poszczególnymi transakcjami na instrumentach finansowych realizowanymi przez ING Bank Śląski lub jakikolwiek inny podmiot z Grupy ING, chociaż pośrednio uzależnione jest od ogólnego wyniku finansowego ING Banku Śląskiego. Ceny instrumentów finansowych: Ceny są ustalane z poprzedniego dnia zamknięcia na rynku krajowym, chyba że zaznaczono inaczej. Zawieranie transakcji: ING Bank Śląski S.A. i każdy z jego pracowników, w tym Analitycy zakresie dozwolonym przez obowiązujące przepisy, mogą zawierać transakcje na instrumentach finansowych, o których mowa w niniejszym raporcie. ING Bank Śląski S.A. jest aktywnym uczestnikiem rynku walutowego oraz instrumentów finansowych, w tym instrumentów pochodnych i skarbowych papierów wartościowych, które mogą być przedmiotem rekomendacji. ING Bank Śląski S.A. oświadcza, że jest animatorem rynku lub dostawcą płynności w odniesieniu do skarbowych papierów wartościowych wyemitowanych przez Ministerstwo Finansów (pełni funkcję Dealera Skarbowych Papierów Wartościowych). Jednocześnie wprowadzone wewnętrzne rozwiązania organizacyjne (np. odseparowanie fizyczne osób sporządzających rekomendacje od jednostek zawierających transakcje) oraz obowiązujące bariery informacyjne mają na celu zapobieganie konfliktom interesów. Polityka przeciwdziałania konfliktów interesów: ING Bank Śląski S.A. zarządza konfliktami interesów mogącymi powstać w wyniku przygotowania i opublikowania rekomendacji w tym wprowadza odpowiednie rozwiązania organizacyjne, proceduralne i bariery informacyjne, które są monitorowane przez jednostkę Compliance.