O dobrym zachowaniu. Netykieta czyli elektroniczny savoir-vivre Data: Klasa: III Liczba uczniów: 25 Imię i nazwisko: Przedmiot:
1. Cele nauczania: (według F. Bereźnicki: Dydaktyka kształcenia ogólnego. Kraków 2001, s. 43 120). Cele ogólne: - uzmysłowienie uczniom zasad jakimi rządzi się świat Internetu, - poznanie przez uczniów praw obowiązujących przy korzystaniu z oprogramowania i tworzeniu materiałów za pomocą komputera, - kształcenie umiejętności wysyłania i odbierania wiadomości elektronicznej za pomocą komputera. Cele szczegółowe: Uczeń powinien: - znać zasady netykiety czyli odpowiedniego zachowania obowiązującego w społeczności internetowej - mieć świadomość ograniczeń prawnych związanych z Internetem, - potrafić przestrzegać zasad prawa autorskiego, - umieć posługiwać się skrótami-symbolami (emotikonami i akronimami internetowymi) w celu wyrażania odczuć, - potrafić wymieniając korespondencję elektroniczną, stosować się do zasad netykiety, - umieć napisać krótki Regulamin zachowania się w sieci.
2. Metody nauczania: (według: F. Bereźnicki: Dydaktyka kształcenia ogólnego. Kraków 2001, s. 255 325.) metoda poszukująca heureza [sterowanie procesem przyswojenia wiedzy], ćwiczenia, metoda oglądowa pokaz, metoda podająca pogadanka podająca, dyskusja. 3. Środki dydaktyczne: (według: F. Bereźnicki: Dydaktyka kształcenia ogólnego. Kraków 2001, s. 369 391.) słowne: - podręcznik Lekcje z komputerem w nauczaniu zintegrowanym, WSiP Warszawa 2009. wzrokowe: - Regulamin pracowni komputerowej, netykieta, kartki ze zdaniami, plansze z emotikonami i akronimami internetowymi, wzrokowo-słuchowe (audiowizualne, interaktywne): - prezentacja w programie Microsoft PowerPoint wyświetlana przy pomocy projektora multimedialnego. 4. Formy pracy: - zbiorowa [wspólna praca na lekcji], - grupowa, - indywidualna.
Przebieg zajęć Części zajęć/ogniwa Część wstępna 1. Czynności organizacyjne sprawdzenie obecności. 2. Stworzenie sytuacji wyjściowej do pracy z uczniami. 1. Zabawa z wykorzystaniem emotikonów i akronimów internetowych: dwóch uczniów stoi tyłem do klasy pod tablicą i ma za zadanie odpowiadać na pytania zadawane przez uczniów (nauczyciel rozdaje uczniom kartki z pytaniami): Jak się czujesz? Jak się czujesz, gdy dostaniesz uwagę do dziennika? Jak podobała Ci się wycieczka? Nie znam Cię, kim jesteś? odpowiedzi na pytania udzielane są jedynie w formie pisemnej wybrani uczniowie zapisują je na tablicy. Ale zadanie mają utrudnione. Uczniowie powinni posługiwać się symbolami (rysunkami), i jak najmniejszą ilością słów. Nie wolno im także odwracać się do klasy i wyrazem twarzy czy gestami pomagać sobie w odpowiedzi. Odpowiedzi mają być jednowyrazowe i tak napisane, żeby podkreślały uczucia, które tej odpowiedzi towarzyszą. Podobnie rysunki, symbole powinny oddawać nastrój i charakter odpowiedzi, po kilku próbach, gdy okazuje się, że takie wyrażanie uczuć jest kłopotliwe nauczyciel rozdaje uczniom wydrukowane emotikony i akronimy internetowe, pozwala obejrzeć symbole i wyjaśnić wątpliwości, po czym jeszcze raz wraca do zabawy w pytania i odpowiedzi z wykorzystaniem poznanego zestawu symboli.
Emotikony Akronimy
2. Dyskusja, z wykorzystaniem następujących pytań: a) N: W jakiej sytuacji może być potrzebny taki język skrótów, służący m.in. do wyrażania emocji i szybkiej komunikacji (U: Wtedy, gdy nie widzimy się nawzajem), b) N: Dlaczego powinniśmy w takiej sytuacji okazywać emocje? (U: Żeby inni wiedzieli, jak odbieramy ich zachowanie i komunikaty), c) N: Czy specjalny język jest też używany w innych sytuacjach? (U: Używamy języka młodzieżowego, urzędowego...), d) N: Czy w określonych grupach i środowiskach, w różnych sytuacjach, zachowujemy się inaczej niż w innych? e) N: Czy jest coś niestosownego w używaniu specyficznego języka i w charakterystycznym dla danego środowiska zachowaniu? (Nie, pod warunkiem, że zachowujemy się zgodnie z regułami danego środowiska, jesteśmy kulturalni, nie łamiemy prawa, nie urażamy tym zachowaniem niczyich uczuć).
Część główna 3. Nauczyciel rozmawia z uczniami o tym, jakie elementy prawa są im znane (np. Regulamin szkoły, Regulamin pracowni komputerowej) i czym, w ich rozumieniu różnią się między sobą: prawo, zasady, dobre zachowanie. 4. Próba przeniesienia wszystkich zebranych wniosków na teren Internetu. Uwypuklenie na czym, w tym specyficznym świecie, polega przestrzeganie prawa, a czym są reguły dobrego zachowania w sieci czyli netykieta. Netykieta (ang. netiquette) to zbiór zasad dobrego zachowania użytkowników Internetu, swoista etykieta obowiązująca w sieci (ang. net). Netykieta to zbiór reguł właściwego i zgodnego z ogólnie przyjętymi zasadami etyki i prawa postępowania internautów w cyberprzestrzeni. Stosowanie się do niej może ułatwić komunikację między użytkownikami sieci.
Główne zasady netykiety: nie pisz bez potrzeby WIELKIMI LITERAMI (gdyż oznaczają one krzyk), jeśli chcesz na coś zwrócić szczególną uwagę odbiorcy używaj *gwiazdek*, staraj się pamiętać o tym, żeby nadawać tytuł wysyłanym e-mailom, najlepiej odzwierciedlający zawartość wiadomości, podpisuj się pod wysyłaną wiadomością, sprawdzaj swój komputer w celu usuwania wirusów, byś nie przesyłał wirusów innym internautom, poinformuj osoby, którym przekazałeś swój adres e-mailowy, kiedy najczęściej sprawdzasz i odbierasz pocztę elektroniczną, swoje opinie wyrażaj zawsze w sposób kulturalny, nie cytuj całej wiadomości, a tylko fragmenty, do których się odnosisz, jeśli e-mail ma dłuższą treść lub dotyczącą kilku tematów, gdy cytujesz większą część wiadomości, nie odnosząc się do jej konkretnych fragmentów odpowiadaj powyżej cytatu, oddzielając przy tym odpowiedź od oryginalnej wiadomości kilkoma liniami odstępu, jeśli nie jest to konieczne to nie cytuj nic z poprzedniego listu, przytaczaj tylko te słowa adresata, które są ważne w twojej wypowiedzi, a pozostałe usuwaj, tak samo jak reklamy (stopki) dodawane automatycznie do wszystkich wiadomości na wielu serwerach z darmowymi kontami, przed przesłaniem dalej wiadomości usuń nadmiar znaczników cytowania, żeby wiadomość nie składała się w 90% ze znaczków >.
5. Uparte łamanie zasad netykiety może się wiązać z różnymi przykrymi konsekwencjami, jak np. odcięcie niegrzecznego osobnika od określonej usługi internetowej przez administratora tej usługi. Przykładami łamania zasad netykiety mogą być: umieszczanie w systemie nielegalnych informacji, używanie obraźliwego lub budzącego inne zastrzeżenia języka w przesłanych wiadomościach (publicznych, jak i prywatnych), rozsyłanie spamu (niechcianej poczty zazwyczaj reklam i tzw. listów łańcuszkowych ), nadawanie wiadomości, które mogą spowodować utratę wyników pracy u odbiorców, wszelkie inne działania, które mogą spowodować przepełnienie sieci lub w inny sposób zakłócać pracę innych użytkowników. 6. Zwrócenie szczególnej uwagi na prawo autorskie i konieczność jego przestrzegania zarówno w aspekcie zdobywania informacji, jak i w aspekcie oprogramowania z jakiego korzystamy podczas pracy.
Część końcowa 7. Podsumowanie: uczniowie ćwiczą wysyłanie i odbieranie korespondencji elektronicznej, stosując się do zasad netykiety. Pliki wykorzystane na zajęciach: z płyty CD emotikony_akronimy, netykieta. Ewaluacja przeprowadzonych zajęć: Zadanie Uczniowie mają za zadanie napisać krótki Regulamin zachowania się w sieci (w 4-5 punktach spróbują sprecyzować zasady i sieciowe zwyczaje, które wydają im się najważniejsze, a zarazem konieczne do przestrzegania w społeczności internetowej).
Spodziewane efekty pracy na zajęciach: Po tej lekcji uczniowie powinni: - mieć świadomość ograniczeń prawnych związanych z korzystaniem z Internetu, - rozumieć konieczność odpowiedniego zachowania w społeczności internetowej, - rozumieć konieczność przestrzegania zasad prawa autorskiego. Ocenianie uczniów: Ocenie podlegały: aktywność i udział w dyskusji, treści zawarte w notatce.
Bibliografia metodyczna: Adamek I., Podstawy edukacji wczesnoszkolnej, Kraków 1997, s. 59 74. Bereźnicki F., Dydaktyka kształcenia ogólnego, Kraków 2001. Lelonek M, Wróbel T., Praca nauczyciela i ucznia w klasach I-III, Warszawa 1990. Skrzypiec W., Ćwiczenia gramatyczno-ortograficzne i stylistyczne, Warszawa 1992. Kaleta-Sawicka M., Skalska I., Vademekum nauczania ortografii w klasach początkowych, Kielce 1996. Kapica G., Rozrywki umysłowe w nauczaniu początkowym, Warszawa 1990. Bibliografia merytoryczna: Komputerowe opowieści, Czarny Kruk, Bydgoszcz 2009. Lekcje z komputerem w nauczaniu zintegrowanym, WSiP, Warszawa 2009. Wesoła szkoła i przyjaciele, WSiP, Warszawa 2009.