Program zajęć dodatkowych realizowanych w ramach projektu,,indywidualizacja procesu nauczania i wychowania w Niepublicznej Szkole Podstawowej w Trzemesnej 1. Zajęcia dla dzieci ze specyficznymi trudnościami w czytaniu i pisaniu, w tym także zagrożonych ryzykiem dysleksji. 2. Czas trwania i sposób realizacji to 30 godzin po 45 minut w I semestrze roku szkolnego 2011/2012 oraz 30 godzin po 45 minut w I semestrze roku szkolnego 2012/2013. 3. Metoda pracy: zadaniowa, ćwiczenia a forma pracy: indywidualna, grupowa. 4. Wymagania wstępne dla uczestników zajęć - uczniowie ze specyficznymi trudnościami w nauce czytania i pisania. 5. Ilość uczniów na zajęciach: grupa II - 7 osób Cel główny: 1. Wyrównywanie szans edukacyjnych poprzez indywidualizację procesu nauczania i wychowania dzieci klasy III 2. Wyrównywanie braków w rozwoju psychomotorycznym dzieci oraz opanowanie przez nie podstawowych umiejętności w czytaniu i pisaniu. Cele operacyjne: 1. Uczeń potrafi słuchać i wypowiadać się na dany temat. 2. Prawidłowo odtwarza kształt liter. 3. Pisze we właściwym temacie. 4. Poprawnie przepisuje, pisze z pamięci 5. Zapamiętuje proste zasady ortograficzne. 6. Czyta sylabami i w miarę możliwości całościowo. 7. Dostrzega i poprawia popełnione błędy. 8. Usprawniają się zaburzone funkcje percepcyjno - motoryczne. Plan terapii dla klasy trzeciej SFERA ĆWICZEŃ Ćwiczenia rozwijające ogólne sprawności ruchowe i manualne RODZAJ ĆWICZEŃ * Ćwiczenia ogólnej sprawności ruchowej 1
- chody i marsze ze zmianą kierunku ruchu na sygnał dźwiękowy lub wzrokowy - ćwiczenia równoważne (chodzenie po narysowanej linii, chodzenie z książką na głowie, wykonywanie różnych figur na ograniczonej przestrzeni) - ćwiczenia orientacji kierunkowej (skąd dochodzi głos?) - zagadki ruchowe naśladowanie i odgadywanie czynności - gry stolikowe * Ćwiczenia sprawności manualnej 1. Rozmachowe: - zamalowywanie płaszczyzny szarego papieru kierunki - zamalowywanie powierzchni ograniczonej konturem - pogrubianie konturów - malowanie dużych form kolistych geometryczne miasto - formy faliste i szlaczki 2. Manualne: - układanie płaskie na wzorze, wg wzoru, bez wzoru - modelowanie plasteliny - nawlekanie i przewlekanie - zawijanie sznurków - wycinanie z papieru po prostej, falistej, form geometrycznych, obrazków - wydzieranie, wycinanki, naklejanki - stempelkowanie - ćwiczenie sprawności palców naśladowanie - dowolne techniki plastyczne orgiami z koła, mandale, rysunki ołówkiem, pastelami Ilość godzin 4 * Ćwiczenia graficzne pogrubianie konturów figur, znaczków, obrazków - ćwiczenia Tymichowej - rysowanie wzorów po śladzie kreskowym lub kropkowym - rysowanie za pomocą szablonów zewnętrznych i wewnętrznych - kopiowanie przez kalkę - kreskowanie - zamalowywanie małych powierzchni - kreskowanie - rysowanie szlaczków litero podobnych - odtwarzanie układów linearnych różniących się kształtem lub kolorem - szlaczki obrazkowe i geometryczne - dowolne techniki plastyczne orgiami z koła, mandale, rysunki ołówkiem, pastelami 2
SFERA ĆWICZEŃ Ćwiczenia funkcji wzrokowej i orientacji przestrzennej na materiale obrazkowym i abstrakcyjnym bez czytania RODZAJE ĆWICZEŃ * Ćwiczenia percepcji wzrokowej - odtwarzanie z pamięci układu elementów - dostrzeganie zmian ilościowych i jakościowych - układanie obrazków wg instrukcji słownych określanie położenia - układanie obrazków z części - mozaiki z elementów geometrycznych - dobieranie części obrazka do całości - rysowanie od szablonów obrazków i figur - kompozycje z klocków wg wzoru - układanki geometryczne - dorysowywanie brakujących elementów rysunków i figur - rysowanie kompozycji geometrycznych wg wzoru - budowanie klocków wg wzoru - wyszukiwanie podobieństw i różnic na obrazku SFERA ĆWICZEŃ Ćwiczenia funkcji słuchowych RODZAJE ĆWICZEŃ * Ćwiczenia wrażliwości słuchowej oraz ćwiczenia rytmiczne - wysłuchiwanie i różnicowanie dźwięków z otoczenia oraz ich lokalizacja - różnicowanie głosów przyrody - rozpoznawanie odgłosów wydawanych przez spadające, przesypujące lub uderzające o siebie przedmioty - rozpoznawanie i lokalizowanie dźwięku instrumentów muzycznych - odtwarzanie struktur rytmicznych - odtwarzanie przestrzennych układów rytmicznych - odtwarzanie rytmiczne układów - zabawy ruchowe ze śpiewem, klaskaniem -ilustrowanie ruchem muzyki SFERA ĆWICZEŃ Ćwiczenia w czytaniu i pisaniu RODZAJE ĆWICZEŃ * Czytanie i pisanie sylab i wyrazów - utrwalanie samogłosek i spółgłosek, alfabet - różnicowanie liter małych i wielkich - różnicowanie liter o podobnym kształcie 3
- wyodrębnienie samogłosek w wyrazach jednosylabowych - tworzenie sylab dwuliterowych przez podstawienie spółgłosek do stałej samogłoski - tworzenie wyrazów dwusylabowych z sylab otwartych - tworzenie wyrazów dwusylabowych z sylabą trzyliterową otwartą - tworzenie wyrazów rozpoczynających się na określoną sylabę - czytanie i pisanie wyrazów o różnej liczbie sylab (Suwaki terapeutyczne: Gąsienice, Tarcze, Pociągi, Windy, zestaw magnetycznych liter i sylab, Scrable) - uzupełnianie luk sylabowych i literowych w czytaniu - doskonalenie pisania i czytania prostych zdań z dwuznakami i zmiękczeniami oraz z ą i ę - części mowy - ortografia - pisanie z pamięci -ćwiczenia w głośnym czytaniu oraz cichym ze zrozumieniem - ustalanie kolejności wydarzeń w opowiadaniach i historyjkach obrazkowych - opowiadanie ulubionych bajek i baśni - omawianie treści obrazków - nadawanie tytułów pojedynczym obrazkom - porządkowanie zdań w rozsypance zdaniowej - ustne opisywanie przedmiotów - rozpoznawanie i układanie zdań - rozpoznawanie w zdaniu rzeczowników, czasowników i przymiotników - dopisywanie liczby pojedynczej i mnogiej do rzeczowników, czasowników i przymiotników wyrazy rymujące się Ilość godzin 6 * Ćwiczenia w mówieniu - wybrzmiewacie głosek, sylab i wyrazów - swobodne wypowiedzi na temat ilustracji, wysłuchanego wiersza, zabawy - wypowiedzi o przeżyciach i uczuciach na podstawie własnych doświadczeń i obserwacji - nazywanie różnych przedmiotów - układanie zdań do obrazka lub historyjki obrazkowej - recytowanie zagadek i krótkich wierszyków Ilość godzin 5 * Ćwiczenia rozwijające koncentracje uwagi - krzyżówki, loteryjki, układanki, diagnozy - gry stolikowe (domino, warcaby itp.) - układanki mozaikowe -,,Kolorowe liczby - historyjki obrazkowe, konstrukcje z klocków Ilość godzin - 3 4
1. Treści kształcenia Klasa trzecia - edukacja polonistyczna: - ćwiczenia w głośnym czytaniu oraz cichym ze zrozumieniem - ustalanie kolejności wydarzeń w opowiadaniach i historyjkach obrazkowych - opowiadanie ulubionych baśni - omawianie treści obrazków - nadawanie tytułów pojedynczym obrazkom - ustne opisywanie przedmiotów - rozpoznawanie i układanie zdań (rodzaje zdań) - rozpoznawanie w zdaniu rzeczowników, czasowników i przymiotników - dopisywanie liczby pojedynczej i mnogiej do rzeczowników, czasowników i przymiotników - ćwiczenia utrwalające pisownię wyrazów ze spółgłoskami miękkimi - pisownia wyrazów z ó, rz, h, ą i ę - wielka litera w korespondencji - układanie wyrazów w kolejności alfabetycznej - ćwiczenia w przepisywaniu zdań i krótkich tekstów - rozwijanie zdań - pisanie z pamięci i ze słuchu krótkich zdań 3. Oczekiwane efekty: 1. Poprawnie dokonuje analizy i syntezy słuchowej wyrazów 2. Czyta sylabami i w miarę możliwości całościowo 3. Potrafi poprawnie przepisać tekst z uwzględnieniem prawidłowego kształtu, proporcji i łączenia 4. Czyta sylabami i całościowo 5. Stosuje podstawowe zasady ortograficzne 6. Rozumie samodzielnie czytany tekst 7. Potrafi samodzielnie dostrzec i skorygować popełnione błędy 8. Potrafi w miarę możliwości zapanować nad stresem związanym z czytaniem i pisaniem 9. 4. Literatura 1. Bogdanowicz M,,Trudności w pisaniu i czytaniu u dzieci''. 2. Bogdanowicz M,,O dysleksji, czyli specyficznych trudnościach w czytaniu i pisaniu - odpowiedzi na pytania rodziców i nauczycieli'' 3. Czajkowska I. Herda K.,,Zajęcia korekcyjno - kompensacyjne w szkole'' 4. Gąsowska T.,,Praca wyrównawcza z dziećmi mającymi trudności w czytaniu i pisaniu'' 5. Smoleńska A.,,Ćwiczenia wyrównawcze w zakresie czytania i pisania'' 6. Jastrząb J.,,Usprawnianie funkcji percepcyjno - motorycznych dzieci 5
dyslektycznych'' 7. Grabalowska K. Jastrząb J.,,Ćwiczenia w czytaniu i pisaniu'' 5. Materiały dydaktyczne: Kolorowe plansze, instrumenty, piłki, woreczki, gry, szary papier, figury geometryczne, szablony, układanki obrazkowe i geometryczne, pomoce do naklejania i przyklejania, wycinanki, obrazki, szablony ćwiczenia Tymichowej, kalka, domina, loteryjki, puzzle, litery, układanki płaskie i klockowe, rozsypanki sylabowe, wyrazowe, teksty, 6. Ewaluacja: - ankieta dla rodziców dzieci uczestniczących w zajęciach - ankieta dla uczestników zajęć - testy dla dzieci (koniec roku szkolnego 2011/2012 oraz koniec I półrocza 2012/2013) 6