Wybrane modele handlu międzynarodowego



Podobne dokumenty
Teoria Wymiany Międzynarodowej ĆWICZENIA, SEMESTR ZIMOWY 2016/17

Międzynarodowe stosunki gospodarcze 2015/2016. Wykład dla studentów CE UW dr Gabriela Grotkowska WNE UW

Ćwiczenia z Teorii Wymiany. WNE UW 2009/10 dr Agnieszka Pugacewicz

Teoria WYMIANY MIĘDZYNARODOWEJ

Mgr Łukasz Matuszczak

Teoria WYMIANY MIĘDZYNARODWEJ

Stosunki handlowe Unii Europejskiej z Chinami. Tomasz Białowąs

STOSUNKI ZEWNĘTRZNE UE Z INNYMI KLUCZOWYMI PODMIOTAMI GOSPODARKI ŚWIATOWEJ

Międzynarodowe stosunki gospodarcze 2017/2018. Wykład dla studentów CE UW dr Gabriela Grotkowska WNE UW

Wykład 1: Handel międzynarodowy jako przedmiot analizy ekonomii międzynarodowej

Międzynarodowe stosunki gospodarcze 2014/2015. Wykład dla studentów CE UW dr Gabriela Grotkowska WNE UW

Teoria WYMIANY MIĘDZYNARODWEJ. Ćwiczenia, semestr zimowy 2016/17

Wykład 1: Handel międzynarodowy jako przedmiot analizy ekonomii międzynarodowej

Co przyniosły inwestycje zagraniczne

Teoria WYMIANY MIĘDZYNARODWEJ. Ćwiczenia, semestr zimowy 2018/19

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Suwałkach SYLLABUS na rok akademicki 2015/2016

WSPÓŁPRACA ZAGRANICZNA

BIEŻĄCA SYTUACJA GOSPODARCZA I MAKROEKONOMICZNA

Akademia Młodego Ekonomisty

WPŁYW GLOBALNEGO KRYZYSU

Adam Narkiewicz Makroekonomia I. Temat 1: Rachunek dochodu narodowego. Ruch okręŝny jest podstawowym modelem działania gospodarki:

Stosunki handlowe Unii Europejskiej z USA. Tomasz Białowąs

Akademia Młodego Ekonomisty. Walutowa Wieża Babel

Handel zagraniczny meblami drewnianymi :01:36

Międzynarodowe Stosunki Gospodarcze ćwiczenia 1

MIĘDZYNARODOWE STOSUNKI GOSPODARCZE Kursy i rynki walutowe - synteza

Akademia Młodego Ekonomisty

Akademia Młodego Ekonomisty Katowice, 10 marca 2014 r.

Streszczenie. Eksport i import w 2014 roku. Małopolska na tle Polski. Zaangażowanie firm w handel zagraniczny

Polsce nie grozi kryzys walutowy

Makroekonomia. Rachunek dochodu narodowego Dr Gabriela Przesławska. Uniwersytet Wrocławski Instytut Nauk Ekonomicznych

Sytuacja gospodarcza Rumunii w 2014 roku :38:33

Makroekonomia. Rachunek dochodu narodowego Dr Gabriela Przesławska. Uniwersytet Wrocławski Instytut Nauk Ekonomicznych

Miejsce Polski w handlu zagranicznym produktami rolno-spożywczymi Unii Europejskiej. dr Łukasz Ambroziak mgr Małgorzata Bułkowska

EGZAMIN Z MAKROEKONOMII I Wersja przykładowa

Handel międzynarodowy teoria, korzyści, ograniczenia. Jerzy Wilkin Wprowadzenie do ekonomii WNE UW

wersja elektroniczna - ibuk

Produkt Krajowy Brutto. dr Krzysztof Kołodziejczyk

dr Bartłomiej Rokicki Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW

Import z Polski Drewniane meble do sypialni [w CHF]

Niskie płace barier rozwoju. Cz I. Popyt gospodarstw domowych: zagroony czynnik wzrostu gospodarczego?

Makroekonomia I Ćwiczenia

Dezintegracja gospodarki światowej w latach

Ekonomista jako naukowiec. Myśleć jak ekonomista. W tym rozdziale odpowiemy na pytania: Ekonomiści odgrywają podwójną rolę:

Znaczenie wymiany handlowej produktami rolno-spożywczymi w handlu zagranicznym Polski ogółem

MAKROEKONOMICZNE PODSTAWY GOSPODAROWANIA

Handel międzynarodowy. Bilans płatniczy. Kurs walutowy

Procesy globalizacyjne

Produkt i dochód narodowy. mgr Katarzyna Godek

Wykład 1: Handel międzynarodowy jako przedmiot analizy ekonomii międzynarodowej

Makrootoczenie firm w Polsce: stan obecny i perspektywy

Newton vs. Lagrange - kto lepszy?

XLI OLIMPIADA GEOGRAFICZNA Zawody III stopnia pisemne podejście

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD

ZAGADNIENIA NA EGZAMIN MAGISTERSKI NA KIERUNKU MIĘDZYNARODOWE STOSUNKI GOSPODARCZE STUDIA STACJONARNE I NIESTACJONARNE II STOPNIA

Gospodarki krajów wschodzących po kryzysie. 14/03/2011 Jakub Janus

Handel zagraniczny w Polsce i Małopolsce w 2017 roku

Księgarnia PWN: P.R. Krugman, M. Obstfeld - Ekonomia międzynarodowa. T. 1

Uniwersytet w Białymstoku Wydział Ekonomiczno-Informatyczny w Wilnie SYLLABUS na rok akademicki 2009/2010

Data wydruku: Dla rocznika: 2015/2016. Opis przedmiotu

Znaczenie porozumienia transatlantyckiego dla konkurencyjności UE

Zagraniczna polityka handlowa. Tomasz Białowąs msg.umcs.lublin.pl/bialowas.htm

dr Bartłomiej Rokicki Katedra Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydział Nauk Ekonomicznych UW

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD

Wyzwania w rozwoju gospodarczym Polski : jaka rola JST i spółek komunalnych? Witold M.Orłowski

WPŁYW XXXXXXX XXXXXXX UJĘCIE XXXXXXXX PRAKTYCZNE. Wstęp

Podstawy metodologiczne ekonomii

Rozdział 1 WPŁYW XXXXXXX XXXXXXX UJĘCIE XXXXXXXX PRAKTYCZNE

Wymiana gospodarcza województwa podlaskiego z zagranicą - stan, perspektywy, zagrożenia

Międzynarodowe Stosunki Gospodarcze. ćwiczenia 8

Akademia Młodego Ekonomisty

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD

Jak zdobywać rynki zagraniczne

Wpływ wprowadzenia euro na stopień otwartości i zmiany strukturalne w handlu krajów strefy euro

Makroekonomia 1 - ćwiczenia. mgr Małgorzata Kłobuszewska Zajęcia 5

Handel międzynarodowy - Otwarcie gospodarki

Jak zdobywać rynki zagraniczne

Finanse przedsiêbiorstw Katedra Strategii Gospodarczych dr Helena Baraniecka

Model Davida Ricardo

Akademia Młodego Ekonomisty

Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Handel międzynarodowy korzyści dla przedsiębiorstw i gospodarki

Perspektywy rozwoju polskiego eksportu do krajów pozaunijnych. Autor: redakcja naukowa Stanisław Wydymus, Bożena Pera

Makroekonomia zaawansowana konwersatorium Ekonomia międzynarodowa: pytania przykładowe

MIEJSCE I ROLA PAŃSTW WYSOKO ROZWINIĘTYCH W GOSPODARCE ŚWIATOWEJ

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD

Akademia Młodego Ekonomisty. Czy w ekonomii dwa plus dwa równa się cztery? Jak liczą ekonomiści? dr Anna Jałowiec-Gardocka

Sektor usług finansowych w gospodarce Unii Europejskiej

Rozwój turystyki w Polsce na przykładzie danych statystycznych

DLACZEGO PAŃSTWA NORDYCKIE? (Dania, Finlandia, Islandia, Norwegia i Szwecja)

Trendy i perspektywy ekspansji zagranicznej polskich firm

LIBERALIZACJA WYMIANY HANDLOWEJ KRAJÓW EUROPY ŚRODKOWOWSCHODNIEJ W OKRESIE TRANSFORMACJI

Kapitał zagraniczny. w województwie lubelskim i Lublinie

2) R stosuje w obliczeniach wzór na logarytm potęgi oraz wzór na zamianę podstawy logarytmu.

Zasady Zaliczenia:

Wykład 8. Rachunek dochodu narodowego i model gospodarki

Handel Zagraniczny Polski.

Jak być skutecznym w kraju niemieckojęzycznym i dlaczego tylko niektórzy odnoszą sukcesy?

Instytut Keralla Research Raport sygnalny Sygn /448

Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD

Transkrypt:

Uniwersytet Mikołaja Kopernika Wydział Matematyki i Informatyki Lidia Wasielewska nr albumu: 244871 Praca licencjacka na kierunku matematyka Wybrane modele handlu międzynarodowego Opiekun pracy dyplomowej dr Krzysztof Leśniak Wydział Matematyki i Informatyki Toruń 2014 Pracę przyjmuję i akceptuję... data i podpis opiekuna pracy Potwierdzam złożenie pracy dyplomowej... data i podpis pracownika dziekanatu

Wstęp Handel proces gospodarczy polegający na wymianie dóbr i usług na pieniądze. Procesem tym zajmują się pośrednicy, których celem jest osiągnięcie jak największego zysku. Jedną z odmian handlu jest handel zagraniczny (międzynarodowy). Jest to odpłatna wymiana towarów lub usług z kontrahentami międzynarodowymi lub partnerami handlowymi posiadającymi stałą siedzibę poza granicami celnymi państwa. Obejmuje on obroty majątkowo kredytowe oraz obroty bieżące, na które oprócz wymiany, składają się: sprzedaż lub zakup usług. Daje to możliwość m.in. alternatywnych zastosowań dóbr ekonomicznych kraju we wszystkich dziedzinach międzynarodowego podziału pracy. W swojej pracy skupiam się przede wszystkim na dwóch modelach handlu międzypaństwowego takich jak: dynamiczny i grawitacyjny. W rozdziale 1 wprowadziłam w tematykę handlu i przybliżyłam wzór jakim teoretycznie mogą posługiwać się ekonomiści w celu obliczenia obrotów handlu międzynarodowego. W rozdziale 2 omówiłam przykłady mające na celu zobrazowanie oraz przybliżenie tematyki handlu. Zastosowanie przeze mnie wykresy oraz mapki państw urozmaiciły oraz uatrakcyjniły moją pracę. Jeśli chociaż trochę moja praca zainteresowała Cię Drogi Czytelniku i chcesz dowiedzieć się trochę więcej na temat ekonomii polecam książkę [Krugman P., Ekonomia międzynarodowa]. 3

Rozdział 1. I model 1.1. Wprowadzenie W tym rozdziale omówię dynamiczny model wymiany handlowej między dwoma krajami. Pokażę, co wpływa na dochód narodowy. Wprowadzam dla krajów funkcje czasu t indeksowane 1 lub 2 (zależy od tego, którego kraju dotyczy pierwszego lub drugiego), tzn. indeks i = 1, 2. Czas t = 0, 1, 2,. jest dyskretny. Oznaczenia 1. Y i (t) dochód narodowy w czasie t, C i (t) wydatki ogólne na konsumpcję w czasie t, J i (t) nakłady na inwestycje w czasie t, X i (t) wartość eksportu w czasie t, M i (t) wartość importu w czasie t, D i (t) wydatki na własną konsumpcję w czasie t. W tym modelu należy przyjąć następujące założenia: 1. dla i = 1, 2 Y i (t) = C i (t) + J i (t) + X i (t) M i (t) Jak to rozumieć? W każdym kraju dochód narodowy składa się z wydatków na konsumpcję, na inwestycję i na eksport, mniej na import. 2. dla i = 1, 2. D i (t) = C i (t) M i (t) 5

Rozdział 1. I model 6 Jak to rozumieć? Wydatki na własną konsumpcję równają się różnicy wydatków na konsumpcję ogólną i na import. 3. D 1 (t) = m 11 Y 1 (t 1), D 2 (t) = m 21 Y 1 (t 1). Jak to rozumieć? Wydatki na konsumpcję własną są proporcjonalne do dochodu państwowego z poprzedniego okresu. 4. M 1 (t) = m 21 Y 1 (t 1), M 2 (t) = m 12 Y 2 (t 1). Jak to rozumieć? Proporcjonalna jest wielkość importu do dochodu narodowego z okresu poprzedniego. 5. X 1 (t) = M 2 (t), X 2 (t) = M 1 (t). Jak to rozumieć? Eksport jest równy importowi w drugim kraju. Podstawiając wszystkie te wielkości otrzymuję następujący układ równań rekurencyjnych: Y 1 (t) = m 11 Y 1 (t 1) + m 12 Y 2 (t 1) + J 1 (t), Y 2 (t) = m 21 Y 1 (t 1) + m 22 Y 2 (t 1) + J 2 (t).

1.1. Wprowadzenie 7 Głównym czynnikiem składającym się na wymianę handlową jest P KB. Produkt krajowy brutto (P KB) pojęcie ekonomiczne oznaczające jeden z podstawowych mierników dochodu narodowego stosowanych w rachunkach narodowych. P KB można opisać jako sumę wydatków ogólnych na konsumpcję, nakładów na inwestycje, wydatków na własną konsumpcję oraz eksport. Do obliczeń P KB nie jest brany import. W związku z tym wzór, dzięki któremu możliwe jest obliczenie wartości P KB wygląda następująco: P KB i (t) = C i (t) + J i (t) + D i (t) + X i (t) M i (T ).

Rozdział 1. I model 8

Rozdział 2. II model 2.1. Wprowadzenie W tym rozdziale omówię model grawitacyjny handlu, który powstał z rozszerzonego wzoru na model dynamiczny. Rozmiary handlu między państwami można opisać równaniem: Y ij = A P i P j D ij Handel Y między krajami i oraz j jest wprost proporcjonalny do iloczynu dochodu obu krajów (P ) oraz odwrotnie proporcjonalny do odległości między nimi (D). A jest stałą. Oznaczenia 2. Y ij wartość handlu między krajem i a j, A stała, P i P KB kraju i, P j P KB kraju j, D ij odległość między krajem i a j. Muszę wziąć pod uwagę to, że nie tylko P KB oraz odległość mają znaczący wpływ na handel międzynarodowy. Ważnymi czynnikami mającymi znaczący wpływ na wielkość i jakość handlu są również: Granice przekraczanie ich jest równoznaczne z podniesieniem kosztów eksportu/importu np. poprzez opłatę cła. Ukształtowanie terenu np. brak gór ułatwia wymianę handlową (ułatwiony transport). Podobieństwo kulturowe kraje powiązane kulturowo zazwyczaj posiadają znacznie silniejsze więzi handlowe. 9

Rozdział 2. II model 10 Wielkie korporacje międzynarodowe transport produktów pomiędzy oddziałami rozlokowanymi w różnych częściach świata. Różnorodność językowa i walutowa w dużym stopniu może przyczynić się do utrudnienia handlu.

2.2. Przykłady 11 2.2. Przykłady Zastosowanie wzoru omówionego w poprzednim podrozdziale zostanie omówione na poniższych przykładach. W pierwszym przykładzie zaprezentowałam i porównałam model grawitacyjny wymiany handlowej pomiędzy Szwajcarią Niemcami a Szwajcarią Belgią. Drugi przykład, również, odwołuje się do modelu grawitacyjnego, jednak opisuje on wymianę handlową pomiędzy USA Austrią a USA Chinami. Przykład 2.1. Model grawitacyjny dla Szwajcarii Rysunek 2.1: Odległość pomiędzy Szwajcarią a Belgią Rysunek 2.2: Odległość pomiędzy Szwajcarią a Niemcami Państwo Import (mln USD) Eksport (mln USD) PKB (mld USD) Odległość (km) Belgia 410.8 310.5 471.7 ok. 490 Niemcy 4693.7 3145.9 3306.0 ok. 750 P KB Szwajcarii = 550.7 mld USD, dane z roku 2010.

Rozdział 2. II model 12 Wartość handlu (mld USD) dla Szwajcarii i Belgii: 1.8 550.7 471.7 Y = = 954.239 490 Wartość handlu (mld USD) dla Szwajcarii i Niemiec: Y = 1.8 550.7 3306 750 = 4369.474 Wniosek 1. Szwajcarię i Niemcy łączy dystans o ponad 30% dłuższy niż Szwajcarię i Belgię. Pomimo tej różnicy wartość handlu dla Szwajcarii i Niemiec jest ponad 4 krotnie wyższa, a w związku z tym handel między tymi państwami jest bardziej opłacalny.

2.2. Przykłady 13 Przykład 2.2. Model grawitacyjny dla USA Rysunek 2.3: Odległość pomiędzy USA a Austrią Rysunek 2.4: Odległość pomiędzy USA a Chinami Państwo P KB (mld USD) Odległość (km) Austria 394.5 ok. 8000 Chiny 8227.0 ok. 11000 P KB USA = 16240.0 mld USD, dane z roku 2012.

Rozdział 2. II model 14 Wartość handlu (mld USD) dla USA i Austrii: Y = 1.8 16240 394.5 8000 Wartość handlu (mld USD) dla USA i Chin: Y = 1.8 16240 8227 11000 = 1441.503 = 21862.878 Wniosek 2. Z obu powyższych przykładów wynika, że dystans pomiędzy handlującymi państwami nie stanowi tak kluczowej roli jak P KB poszczególnych krajów. Odległość między kontrahentami ma dużo większe znaczenie, jeżeli P KB posiada zbliżone wartości.

Bibliografia [Caves R.] Caves R., Frankel J., Jones R.: Handel i finanse międzynarodowe. Warszawa, PWE, 1998 [Krugman P.] Krugman P., Obsteld M.: Ekonomia międzynarodowa. Teoria i polityka. Warszawa, PWN, 2007 [Koźniewska Ira] Koźniewska Ira: Równania rekurencyjne. Warszawa, PWN, 1972 [1] coin.wne.uw.edu.pl/ggrotkowska/twm cwiczenia/cwiczenia 01.pdf [24.05.2014] [2] Grawitacyjny model handlu Wiedza i Edukacja, wiedzaiedukacja.eu/archives/75 [21.05.2014] [3] coin.wne.uw.edu.pl/jhagemejer/wp content/uploads/excel gravity.pdf [20.05.2014] [4] World Group Bank, www.worldbank.org/ [24.05.2014] [5] coin.wne.uw.edu.pl/ggrotkowska/mse msem/wyklad01.pdf [24.05.2014] [6] Gross domestic product - Wikipedia, the free encyclopedia, en.wikipedia.org/wiki/gross domestic product [19.05.2014] 15

Spis treści Wstęp 3 1. I model 5 1.1. Wprowadzenie............................... 5 2. II model 9 2.1. Wprowadzenie............................... 9 2.2. Przykłady................................. 11 Bibliografia 15 17