KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 14.IX.2005 K(2005) 3556 Dotyczy: Pomocy państwa nr N 18/2005 Polska Program pomocy regionalnej na nowe inwestycje udzielanej w procesach prywatyzacji Szanowny Panie Ministrze 1. PROCEDURA Pismem z dnia 5 stycznia 2005 r., zarejestrowanym w Komisji w dniu 11 stycznia 2005 r., władze polskie poinformowały o wyżej wymienionym programie pomocy zgodnie z postanowieniami art. 88 ust. 3 Traktatu WE. Pismami z dnia 7 marca 2005 r. i dnia 15 czerwca 2005 r. Komisja zwróciła się z prośbą o dostarczenie informacji uzupełniających na temat przedmiotowego środka pomocy. Władze polskie przekazały dodatkowe informacje oraz wyjaśnienia w pismach z dnia 15 kwietnia 2005 r. i z dnia 14 czerwca 2005 r., zarejestrowanych odpowiednio w dniu 20 kwietnia 2005 r. i w dniu 15 czerwca 2005 r. 2. OPIS ŚRODKA POMOCY 2.1. Cel programu pomocy Celem programu jest zachęcenie przedsiębiorstw do podejmowania inwestycji początkowych oraz do uczestniczenia w procesie prywatyzacji w Polsce. Program jest nastawiony na tworzenie zachęt dla inwestorów do nabywania przedsiębiorstw publicznych, ich akcji oraz do tzw. odpłatnego z nich korzystania. Wspierając inwestycje początkowe w prywatyzowane przedsiębiorstwa program zakłada przyczynianie się do utrzymania miejsc pracy oraz do tworzenia efektywnie działających Szanowny Pan Adam Daniel ROTFELD Minister Spraw Zagranicznych Al. Szucha 23 PL-00-580 Warszawa Komisja Europejska B-1049 Bruksela, Belgia Centrala 32 (0) 2 299.11.11; Teleks: COMEU B 21877. Telegraf: COMEUR Bruksela
podmiotów gospodarczych, a w konsekwencji do rozwoju regionalnego obszaru uprawnionego do objęcia pomocą inwestycyjną, zdefiniowanego w ramach regionalnej mapy pomocy państwa w Polsce 1. 2.2. Podstawa prawna Podstawą prawną programu będą: projekt Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie pomocy publicznej udzielanej w procesach prywatyzacji 2, Ustawa o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw 3 oraz trzy Rozporządzenia 4 w sprawie sposobu finansowania zbywania akcji oraz formy i warunków zapłaty za akcje nabywane od Skarbu Państwa, w sprawie warunków spłaty należności za korzystanie z przedsiębiorstwa oraz w sprawie szczegółowego trybu sprzedaży przedsiębiorstwa. 2.3. Zakres terytorialny i sektorowy programu Program realizowany będzie na całym terytorium Polski będącym obszarem, o którym mowa w art. 87 ust. 3 lit. a). Pomoc przysługuje wszystkim sektorom gospodarki z wyjątkiem sektorów górnictwa węgla, hutnictwa żelaza i stali, przemysłu włókien syntetycznych oraz działalności związanej z produkcją, przetwarzaniem i wprowadzaniem do obrotu produktów wymienionych w załączniku I do Traktatu WE oraz sektora transportu morskiego. 2.4. Beneficjenci Do objęcia pomocą kwalifikują się przedsiębiorstwa, które nabywają prywatyzowane przedsiębiorstwo, przejmują je do odpłatnego korzystania lub nabywają jego akcje. Pomoc przysługuje wszystkim rodzajom przedsiębiorstw (małym, średnim i dużym) 5, które nie są w trudnej sytuacji ekonomicznej w rozumieniu Wytycznych wspólnotowych dotyczących pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw 6 oraz które spełniają wszystkie kryteria wyszczególnione w programie. 2.5. Forma pomocy Pomoc inwestycyjna przewidziana w ramach niniejszego programu polega na przyznawaniu preferencyjnych warunków dla spełnienia zobowiązań cenowych 1 Pismo do Ministra Spraw Zagranicznych RP z dnia 13.08.2004 r. niewnoszące żadnych zastrzeżeń wobec zgłaszanych środków, C (2004) 3230/5. 2 Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie pomocy państwa przyznawanej w procesie prywatyzacji, zwany dalej projektem ustawy 3 Dz. U. z 2002 r. Nr 171, poz. 1397 ze zm. 4 Rozporządzenia z dnia 14 grudnia 2004 r., odpowiednio: Dz. U. Nr 269 poz. 2666, Dz. U. Nr 269 poz. 2667 oraz Dz. U. Nr 277 poz. 2744 5 Małe, średnie i duże przedsiębiorstwa w rozumieniu zalecenia Komisji z dnia 6 maja 2003 r. w sprawie definicji mikroprzedsiębiorstw, małych i średnich przedsiębiorstw (Dz.U. L nr 124 z 20.5.2003). 6 Wytyczne wspólnotowe dotyczące pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw (Dz.U. C 244 z 1.10.2004). 2
wynikających z nabycia prywatyzowanego przedsiębiorstwa (lub jego akcji) lub z odpłatnego z niego korzystania. Pomoc obejmuje: zastosowanie preferencyjnej stawki oprocentowania 7 rat za płatności należne z tytułu nabycia przedsiębiorstwa państwowego, odpłatnego korzystania z przedsiębiorstwa państwowego lub nabycia jego akcji; zwolnienie z części opłat dodatkowych należnych z tytułu odpłatnego korzystania z przedsiębiorstwa (do wysokości 2/3 opłat przypadających do zapłaty w okresie pierwszych ośmiu kwartałów obowiązywania umowy o odpłatnym korzystaniu z przedsiębiorstwa). 2.6. Mechanizm udzielania i wypłacania pomocy Wnioski o udzielenie pomocy można składać pod warunkiem, że beneficjent spełnia wszystkie kryteria omawianego programu 8. Ponadto, aby móc skorzystać z programu, proces prywatyzacji przedsiębiorstwa musi zostać przeprowadzony zgodnie z Ustawą o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw oraz z ww. rozporządzeniami określającymi szczegółowe zasady sposób, tryb i warunki sprzedaży przedsiębiorstwa, jego przejęcia do odpłatnego korzystania lub nabywania jego akcji. Wnioski oceniane są przez Ministra Skarbu Państwa w szczególności pod względem wpływu inwestycji na rozwój regionalny oraz społeczno-ekonomicznych uwarunkowań danego projektu. 2.7. Intensywność pomocy Intensywność pomocy nie może przekroczyć odpowiednich pułapów określonych w mapie pomocy regionalnej dla Polski, tj. 30 %, 40 % lub 50 % w zależności od regionu. Intensywność pomocy dla małych i średnich przedsiębiorstw (z wyjątkiem sektora transportowego) zwiększa się o 15 punktów procentowych. W przypadku sektora motoryzacyjnego 9 maksymalna intensywność pomocy wynosi 30 % odpowiedniego pułapu pomocy regionalnej dla danego obszaru, jeżeli kwota pomocy wyrażona jako ekwiwalent dotacji brutto przekracza 5 mln EUR. 2.8. Koszty kwalifikowane Koszty kwalifikowane w ramach przedmiotowego programu stanowią wydatki na majątek trwały oraz wartości niematerialne. 7 Korzystniejszej od stopy referencyjnej ustalanej przez Komisję Europejską dla Rzeczpospolitej Polskiej 8 np. udział beneficjenta w finansowaniu inwestycji musi stanowić co najmniej 25 %, a inwestycja musi zostać utrzymana przez okres nie krótszy niż 5 lat od jej zakończenia 9 Zgodnie z definicją zawartą w Załączniku C do Wielosektorowych zasadach ramowych, Dz. U. WE C 70 z 19.3.2002, str. 8, z późn. zm. 3
Standardowa podstawa kosztów kwalifikowanych obejmuje cenę środków trwałych takich jak grunt, budynki, sprzęt i maszyny a także koszty instalacji środków trwałych, prace i materiały budowlane związane bezpośrednio z danym projektem inwestycyjnym. Do kwalifikowanych wydatków na wartości niematerialne zalicza się koszty zakupu patentów, licencji operacyjnych lub opatentowanch licencji typu know-how oraz nieopatentowanego know-how. Wydatki te podlegają warunkom określonym w pkt 4.6 Wytycznych w sprawie krajowej pomocy regionalnej. W przypadku dużych przedsiębiorstw, koszty kwalifikowane na zakup wartości niematerialnych, nie przekraczają wysokości 25 % podstawy standardowej. W sektorze transportowym 10 do kosztów kwalifikowanych nie zalicza się wydatków na zakup środków transportu (majątku ruchomego). 2.9. Kumulacja W przypadku, gdy pomoc na dany projekt inwestycyjny w ramach przedmiotowego programu podlega sumowaniu z pomocą przyznaną w innych formach lub z innych źródeł, władze polskie zobowiązują się do przestrzegania zasad kumulacji oraz odpowiednich pułapów pomocy określonych w Wytycznych w sprawie krajowej pomocy regionalnej 11. 2.10. Czas trwania programu Program obowiązuje do 31 grudnia 2010 r. Władze polskie zobowiązały się do ponownej notyfikacji projektu do Komisji Europejskiej oraz do odpowiedniego dostosowania programu w momencie wejścia w życie nowych Wytycznych w sprawie krajowej pomocy regionalnej. 2.11. Budżet programu Całkowity budżet programu wynosi 345 000 000 PLN (ok. 85 000 000 EUR). 2.12. Zarządzanie programem i organ przyznający pomoc W zależności od organu założycielskiego prywatyzowanego przedsiębiorstwa, pomoc będzie przyznawana przez Ministra Skarbu Państwa lub wojewodę. 2.13. Udział własny i konieczność pomocy Wniosek o przyznanie pomocy należy złożyć przed rozpoczęciem prac nad realizacją projektu. Udział własny beneficjenta w finansowaniu inwestycji wyniesie przynajmniej 25 %. 10 Zakres programu nie obejmuje transportu morskiego. 11 Wytyczne w sprawie krajowej pomocy regionalnej. Dz. U. WE 74 z 10.3.1998, zwane dalej Wytycznymi KPR. 4
2.14. Inne Duże projekty inwestycyjne w myśl definicji zawartej w Wielosektorowych zasadach ramowych na rzecz dużych projektów inwestycyjnych nie są objęte zakresem programu. Władze polskie zobowiązują się stosować obowiązujące wspólnotowe przepisy szczególne odnoszące się do pomocy państwa dla różnych rodzajów transportu. Program dotyczy jedynie przypadków, w których zbycie przedsiębiorstwa publicznego lub jego akcji odbywa się z zastosowaniem instytucji publicznego trybu zbycia. W przypadku odpłatnego korzystania z przedsiębiorstwa program obejmuje jedynie te sytuacje, w których prawo własności przedsiębiorstwa państwowego zostaje przeniesione na beneficjenta. 3. OCENA 3.1. Zgodność środka pomocy z prawem Powiadamiając o projekcie regulacji prawnej przed jej wprowadzeniem, władze polskie wywiązały się ze swoich zobowiązań wynikających z art. 88 ust. 3 Traktatu WE. 3.2. Charakter programu: pomoc państwa Pomoc w ramach programu pochodzi od władz publicznych, dlatego może być uważana za przyznawaną ze środków państwowych w rozumieniu art. 87 ust. 1 Traktatu WE. Zgodnie z założeniami proponowanego środka pomocy przedsiębiorstwa otrzymują wsparcie w postaci preferencyjnych warunków spłaty zobowiązań finansowych. Z uwagi na fakt, iż program obejmuje sektory i przedsiębiorstwa uczestniczące w wymianie handlowej pomiędzy Państwami Członkowskimi, istnieje zagrożenie, że udzielana pomoc mogłaby mieć wpływ na tę wymianę. W związku z powyższym Komisja uznaje, że program ma charakter pomocy państwa w rozumieniu art. 87 ust. 1 Traktatu WE. 3.3. Zgodność środka pomocy z zasadami wspólnego rynku Ponieważ ustalono, iż zgłaszany program wiąże się z pomocą państwa w rozumieniu art. 87 ust. 1 Traktatu WE, konieczne jest przeprowadzenie analizy mającej na celu ustalenie jego zgodności z zasadami wspólnego rynku. Komisja sprawdziła, czy proponowany środek pomocy odpowiada Wytycznym wspólnotowym dotyczącym krajowej pomocy regionalnej oraz Wielosektorowym zasadom ramowym dla dużych projektów inwestycyjnych. Dokonana ocena prowadzi do następujących wniosków: 1. Pomoc ograniczona będzie do inwestycji początkowych w rozumieniu odpowiednich przepisów Wytycznych w sprawie krajowej pomocy regionalnej. 2. Warunkiem przyznania pomocy będzie utrzymanie inwestycji początkowej przez okres co najmniej pięciu lat. 5
3. Pomoc jest obliczana na podstawie wydatków uważanych za kwalifikowane w rozumieniu Wytycznych w sprawie krajowej pomocy regionalnej oraz spełniających wymienione tam warunki. 4. Intensywność pomocy będzie zgodna z mapą pomocy regionalnej dla Polski oraz szczególnymi przepisami dotyczącymi sektora motoryzacyjnego. 5. Udział własny beneficjenta w finansowaniu inwestycji musi wynosić co najmniej 25 %. 6. Wniosek o pomoc zostanie złożony przed rozpoczęciem prac nad projektem. 7. Przestrzegane są zasady dotyczące kumulacji pomocy. 8. Pomoc nie będzie przyznawana przedsiębiorstwom zajmującym się produkcją, przetwórstwem i obrotem towarami, o których mowa w załączniku I do Traktatu WE, ani przedsiębiorstwom prowadzącym działalność w sektorach górnictwa węgla, hutnictwa żelaza i stali, tworzyw sztucznych oraz transportu morskiego. 9. Władze polskie zobowiązują się, że program zostanie ponownie zgłoszony do Komisji Europejskiej oraz odpowiednio dostosowany w momencie wejścia w życie nowych Wytycznych w sprawie pomocy regionalnej. W świetle powyższego Komisja uznaje, że zgłaszany program pomocy jest zgodny ze wspólnym rynkiem w myśl przepisów art. 87 ust. 3 lit. a) Traktatu WE. 4. DECYZJA W związku z powyższym Komisja postanowiła uznać program pomocy za zgodny z Traktatem WE. Komisja przypomina władzom polskim o konieczności przestrzegania warunków sporządzania sprawozdań, o których mowa w rozporządzeniu Komisji (WE) nr 794/2004 w sprawie wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 659/1999 ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania art. 93 Traktatu WE. Komisja przypomina także władzom polskim, że wszelkie plany modyfikacji niniejszego programu pomocy wymagają powiadomienia o nich Komisji. W przypadku, gdyby niniejszy list zawierał informacje poufne, które nie powinny być ujawniane osobom trzecim, należy poinformować o tym Komisję w terminie piętnastu dni roboczych od daty jego otrzymania. Jeżeli Komisja nie otrzyma w wyznaczonym terminie uzasadnionego wniosku, wówczas uzna to za wyrażenie zgody na ujawnienie niniejszego pisma osobom trzecim i publikację jego pełnej treści w autentycznej wersji językowej na stronie internetowej: http://europa.eu.int/comm/secretariat_general/sgb/state_aids/. 6
Prośbę taką należy wysłać listem poleconym lub faksem na adres Kancelarii ds. pomocy państwa w Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji w Brukseli: European Commission Directorate-General for Competition State Aid Greffe B 1049 Brussels Faks: +32 2 296 12 42 Z wyrazami szacunku, W imieniu Komisji Neelie KROES Członek Komisji 7