Konspekt zajęć i scenariusz lekcji z Edukacji czytelniczej i medialnej Imię i nazwisko: Anna Choczyńska 1. Podstawa programowa Edukacja czytelnicza i medialna Cel edukacyjny Zadania szkoły Treści nauczania Osiągnięcia Szkoła Podstawowa Przygotowanie do odbioru informacji rozpowszechnianych przez media. Przygotowywanie do odróŝniania fikcji od rzeczywistości w przekazach medialnych. Informacja czy perswazja? Jawne i niejawne funkcje środków masowej komunikacji we współczesnym społeczeństwie informacyjnym. Umiejętność krytycznej analizy wartości oferty mediów i dokonywania właściwego wyboru w korzystaniu ze środków masowej komunikacji. 2. Dział programowy Lp. Szczegółowe cele kształcenia i wychowania 1. rozwijanie umiejętności analizowania komunikatów medialnych i odczytywania znaków i kodów dosłownych i kontekstowych Materiał nauczania Zakres pojęciowy Klasa VI reklama, slogan reklamowy, perswazja, słowne środki perswazji drogi, formy i kanały komunikacji reklamowej psychologiczne podstawy komunikacji w reklamie Procedury osiągania celów praca z Multimedialnym Słownikiem Języka Polskiego analiza wybranych typów reklam pogadanka naprowadzająca Opis osiągnięć ucznia uczeń potrafi wyjaśnić hasła: reklama, slogan reklamowy perswazja wymienić typy i miejsca występowania reklam wymienić narzędzia, którymi posługuje się reklama (obraz, dźwięk, język) rozpoznać szkodliwy wpływ uŝywek na organizm człowieka analizować proste przykłady reklam rozpoznać
słowne środki perswazji obronić się przed zjawiskiem manipulacji w reklamie 3. Jednostki metodyczne i tematy Nr jedn. met. Temat Liczba godzin 1 Czy lubimy reklamy? 1 2 Reklama i jej wpływ na nasze wybory. 1 4a. Konspekt lekcji Lp. 1. 2. 3. 4. 5. Zagadnienia Czynności organizacyjne. Miejsca występowania reklam. Praca nad wyjaśnieniem terminów: reklama, slogan reklamowy. Omówienie typów reklam. Praca w grupach. Czynności nauczyciela Sprawdzenie listy obecności uczniów, podanie tematu. Zadanie pytania, korygowanie odpowiedzi błędnych. Pomoc przy uruchamianiu słownika multimedialnego, nadzorowanie wyszukiwania haseł, pomoc uczniom słabszym, sprawdzenie wyników wyszukiwania. Prezentacja trzech rodzajów reklam. Omówienie. Podział uczniów na zespoły, rozdanie instrukcji, pomoc uczniom słabszym, omówienie. Czynności ucznia Zapisanie tematu lekcji. Przykładowe odpowiedzi. Wyszukiwanie haseł, zapisanie notatki do zeszytu, odczytanie przykładowych definicji. Zapoznanie się z reklamami, klasyfikacja. Zapis do zeszytu. Podział ról, praca wg instrukcji, prezentacja reklamy. Środki dydaktyczne brak brak Słownik multimedialny płyty z nagranymi reklamami, prasa instrukcja czas 3 minuty 4 minut 6 minut 7 minut 15 minut 6. Podsumowanie Wyjaśnienie Rozwiązanie krzyŝówka 7 minut
7. wiadomości zdobytych na lekcji. Zadanie domowe. zasad rozwiązania krzyŝówki, sprawdzenie wyników. Wyjaśnienie zadania domowego. Podział na grupy, rozdanie instrukcji. krzyŝówki, odczytanie haseł. Ewentualne pytania związane z pracą domową. Wklejenie instrukcji do zeszytu. dydaktyczna instrukcja 3 minuty 5a. Scenariusz i realizacja lekcji Temat: Czy lubimy reklamy? Cele lekcji: a. ogólny: Przygotowanie do odbioru informacji rozpowszechnianych przez media. b. szczegółowe: Uczeń potrafi wyjaśnić hasła: reklama, slogan reklamowy Uczeń prezentuje własny punkt widzenia Uczeń współpracuje w grupie Uczeń zna typy i miejsca występowania reklam Metody: Pogadanka wprowadzająca. KrzyŜówka dydaktyczna Pokaz multimedialny. Środki dydaktyczne: Reklamy prasowe, radiowe, telewizyjne Nośniki audiowizualne Multimedialny Słownik Języka Polskiego KrzyŜówka multimedialna Instrukcje dla uczniów Uwagi wstępne: Przygotowanie materiałów multimedialnych.
Przebieg lekcji: I. Faza wstępna 1. Czynności organizacyjne. Nauczyciel po wejściu wraz z uczniami do sali, sprawdzeniu obecności zapisuje na tablicy temat lekcji. 2. Następnie nauczyciel wyjaśnia, czym tak naprawdę będziemy zajmować się na dzisiejszej lekcji. Nawiązuje z uczniami krótką rozmowę na temat reklam. Nauczyciel próbuje dowiedzieć się od uczniów, gdzie najczęściej spotykają się z reklamami. Uczniowie podają przykłady miejsc występowania reklam, a takŝe najczęściej reklamowane produkty. II. Rozwinięcie. 1. Nauczyciel podaje uczniom kolejne zadanie: wyjaśnienie hasła: reklama. 2. W dalszej części zajęć uczniowie próbują wyjaśnić hasło: reklama - korzystają z Multimedialnego Słownika Języka Polskiego (sjp.pwn.pl). Nauczyciel nadzoruje pracę uczniów, pomagając uczniom słabszym oraz uczniom mającym wolne tempo pracy. Następnie uczniowie zapisują definicję do zeszytu, chętni uczniowie odczytują notatki. 3. W dalszej części lekcji nauczyciel pokazuje uczniom kilkanaście przykładów reklam, cześć odtwarza na komputerze (pliki mp3 przyniesione przez uczniów w formie zadania domowego), część rozłoŝona jest na ławkach uczniów. Uczniowie po zapoznaniu się z reklamami próbują podzielić je ze względu na rodzaj przekazu. Wspólnie z nauczycielem ustalają podział reklam na telewizyjną prasową i radiową. W zeszycie zapisują wnioski czym róŝnią się poszczególne typy reklam (przykłady). 4. Praca w grupach. Nauczyciel dzieli uczniów na 4 grupy. KaŜda grupa otrzymuje przygotowana wcześniej instrukcję. Zadaniem dla uczniów jest przygotowanie jednej, ulubionej reklamy w dowolnej formie przekazu. Na realizację projektu uczniowie mają 10 minut. Nauczyciel nadzoruje prace uczniów, zwracając uwagę na uczniów wolniej pracujących i uczniów słabszych. Po zakończeniu pracy liderzy poszczególnych grup prezentują projekty i omawiają je. W razie potrzeby w omówienie włącza się takŝe nauczyciel. III. Faza podsumowująca. 1. Uczniowie rozwiązują krzyŝówkę multimedialną. Nauczyciel wyjaśnia zasady jej wypełnienia oraz nadzoruje ich pracę. Po rozwiązaniu hasła uczniowie wpisują jego definicję do zeszytu. 2. Nauczyciel podaje zadanie domowe, wyjaśnia je, rozdaje instrukcje pracy. Ewentualne pytania uczniów. 3. Ocena uczniów aktywnych. Zadanie domowe: Klasa zostaje podzielona na 6 grup. KaŜda z nich otrzymuje zadanie przygotowania reklamy tego samego produktu w narzuconej przez nauczyciela formie: dwie grupy reklama telewizyjna (scenka) dwie grupy reklama prasowa (tekst) dwie grupy reklama radiowa (scenka za parawanem) Reklamowanym produktem jest smoczek dla dziecka.
Ewaluacja: Odebrać od uczniów płyty z nagranymi reklamami dzień przed wprowadzaną lekcją. Lepiej nadzorować prace w grupach, samodzielnie przydzielić rolę w zespole odpowiedniemu uczniowi uniknie się w ten sposób niepotrzebnych sporów. 6a. Bibliografia: 1. Bralczyk Jerzy, Język na sprzedaŝ, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2004 2. Golka M., Świat reklamy, Agencja reklamy Artia, Warszawa 1994 7a. Załączniki: krzyŝówka multimedialna Multimedialny Słownik Języka Polskiego płyty z przygotowanymi reklamami instrukcje dla uczniów 4b. Konspekt lekcji Lp. Zagadnienia Czynności nauczyciela 1. Czynności Sprawdzenie organizacyjne. listy obecności, 2. Sprawdzenie wpływu reklam na uczniów. 3. Sprawdzenie zadania domowego. 4. Rozwijanie umiejętności analizowania komunikatów medialnych. 5. Wprowadzenie nowego pojęcia. podanie tematu. Rozdanie i wyjaśnienie ankiet. Pomoc uczniom słabszym. Omówienie wyników. Ocenianie pracy poszczególnych grup. Omówienie. Omówienie zadania. Podsumowanie pracy uczniowskiej. Wyjaśnienie terminu perswazja. LEKCJA 2 Czynności ucznia Zapisanie tematu lekcji. Wypełnienie ankiety, rozmowa z nauczycielem. Zaprezentowanie przygotowanych reklam, dyskusja. Analiza reklam, wypełnienie kart pracy. Wysłuchanie informacji przekazanych przez nauczyciela. Środki czas dydaktyczne - 3 minuty ankieta elektroniczna scenki, teksty przygotowane przez uczniów karta pracy, materiały multimedialne z przygotowanymi reklamami Słownik wyrazów obcych 5 minut 10 minut 17 minut 3 minuty 5. Podsumowanie. Nadzorowanie Wklejenie brak 4 minuty
pracy uczniów przy wklejaniu karty pracy do zeszytu. Prośba o powtórzenie wszystkich poznanych słownych środków perswazji. 6. Zadanie domowe. Wyjaśnienie zadania domowego. uzupełnionej karty pracy do zeszytu. Wymienienie słownych środków perswazji. Ewentualne pytania, zapisanie zadania domowego. brak 3 minuty 5b. Scenariusz i realizacja lekcji Temat: Reklama i jej wpływ na nasze wybory. Cele lekcji: c. ogólny: Przygotowanie do odbioru informacji rozpowszechnianych przez media. d. szczegółowe: Uczeń potrafi wyjaśnić hasło: perswazja i wymienić słowne środki perswazji charakterystyczne dla języka reklamy. Uczeń nabywa umiejętności skutecznej obrony przed manipulacją w reklamie. Uczeń prezentuje własny punkt widzenia. Uczeń współpracuje w grupie. Uczeń zna narzędzia, którymi posługuje się reklama (obraz, dźwięk, język). Metody: pogadanka wprowadzająca ankieta elektroniczna pokaz multimedialny praca grupowa Środki dydaktyczne: ankieta Wpływ reklamy na moje wybory reklamy prasowe, radiowe, telewizyjne - płyta nośniki audiowizualne karta pracy Uwagi wstępne:
Przygotowanie materiałów multimedialnych, przykładowych reklam, treści ankiety oraz karty pracy. Przebieg lekcji: I. Faza wstępna 1. Nauczyciel, po wpuszczeniu klasy do sali, przywitaniu się oraz sprawdzeniu obecności zapisuje na tablicy temat lekcyjny. 2. Następnie nauczyciel podejmuje próbę wprowadzenia uczniów w temat lekcji. Dokonuje tego poprzez zadanie pytania uczniom, czy kiedykolwiek reklama miała wpływ na ich decyzje co do kupna, wyboru jakiegoś produktu. Po zadaniu pytania i krótkich wypowiedziach uczniowskich nauczyciel przystępuje do wyjaśnienia następnej części lekcji, a mianowicie ankiety sondaŝowej. Uczniowie mają w niej odpowiedzieć na pięć prostych pytań, zaznaczając właściwą sobie odpowiedź. WaŜnym jest zwrócenie uwagi, Ŝe ankieta jest anonimowa i kaŝdy uczeń wypełnia ją samodzielnie. (przy ankiecie elektronicznej uczniowie wstawiają w odpowiednim kwadracie znak X, zaś przy braku moŝliwości przeprowadzenia ankiety w takiej formie uczniowie na kartach ankietowych powielonych wcześniej przez nauczyciela zaznaczają krzyŝykiem odpowiednią odpowiedź: a, b, c, d lub e. Po wypełnieniu ankiety nauczyciel omawia jej wyniki. Będą one świadczyły o tym, w jakim stopniu klasa, w której pracujemy, ulega wpływom reklamy przy wyborach konsumenckich. Nauczyciel w trakcie wypełniania ankiet kontroluje sprawność wypełniania ankiet oraz czuwa nad ewentualnym unikaniem błędów technicznych, które mogłyby zakłócić przejrzystość ostatecznych wyników. W zaleŝności od wyników ankiety nauczyciel moŝe podkreślić szczególną konieczność poznania mechanizmów działania reklamy (jeśli uczniowie ulegają magii reklamy co wykaŝą wyniki ankiety) lub pochwalić zespół za świadome uczestnictwo w świecie pełnym reklam i zachęcić do przeanalizowania metod, przed którymi uczniowie są juŝ w stanie się obronić (jeśli ankieta uwidacznia, Ŝe mamy do czynienia z takim właśnie zespołem). II. Rozwinięcie. 1. W fazie właściwej realizacji tematu lekcyjnego nauczyciel rozpoczyna swą pracę od sprawdzenia zadania domowego z poprzedniej lekcji przygotowania scenek reklamowych dotyczących tego samego produktu, ale uwzględniających róŝne jej formy przekazu: reklamę telewizyjną, prasową oraz radiową. 2. Nauczyciel wywołuje poszczególne grupy według własnej metody, np. kolejność ustalona juŝ na poprzedniej lekcji lub zaczynając od grupy, w której znajduje się najmłodszy (lub najstarszy) uczeń. 3. Uczniowie prezentują przygotowane zadania. 4. Nauczyciel wraz z uczniami dokonuje krótkiego omówienia scenek przygotowanych przez uczniów pod względem zgodności z typem reklamy, starannością wykonania, wkładem pracy, przejrzystością oraz w podsumowaniu tej części prosi o wybranie jednego typu reklamy: prasowej, radiowej bądź telewizyjnej, która według nich oddziałuje na odbiorców najbardziej. 5. Następnie nauczyciel przechodzi do kolejnej części tego ogniwa lekcyjnego, wyjaśniając uczniom, Ŝe w związku z powyŝszym zadaniem zastanowią się, pracując w parach nad tym, co jest wspólne dla wszystkich typów reklam, a mianowicie słowu. KaŜdy para otrzyma trzy przykłady trzech typów reklam: po jednej telewizyjnej, jednej radiowej oraz jednej prasowej. Zadaniem kaŝdej pary będzie wykonanie polecenia znajdującego się na kartach pracy. NaleŜy więc wnikliwie słuchać, dobrze czytać i uzupełnić wolne miejsca w karcie pracy. Uwaga! Nauczyciel
od razu zaznacza, Ŝe niektóre pola mogą zostać puste. Na wykonanie zadania uczniowie mają dwanaście minut. Po ich upływie nastąpi prezentacja wyników pracy. Za bardzo dobre odpowiedzi uczniowie mają szansę dostać pozytywne oceny za aktywność. 6. W trakcie pracy uczniów nauczyciel czuwa nad przestrzeganiem zasad instrukcji słownej, pomaga tym, którzy maja techniczne problemy z uruchomieniem przykładowych reklam. 7. Po piętnastu minutach nauczyciel prosi uczniów o zakończenie pracy i przedstawienie jej efektów. Ewentualne braki dopowiada nauczyciel, prosząc o jednoczesne uzupełnianie tabeli przez uczniów. III. Faza podsumowująca. 1. Nauczyciel prosi uczniów, aby wkleili swoja kartę pracy do zeszytu oraz zwrócili uwagę na nowe słowo pojawiające się w karcie pracy perswazja. 2. Nauczyciel pyta uczniów czy ktoś zna i rozumie ten termin. W razie wątpliwości nauczyciel wyjaśnia nieścisłości oraz dyktuje definicję nowego pojęcia do zeszytu. 3. Na zakończenie nauczyciel prosi uczniów o przypomnienie wszystkich poznanych na lekcji słownych środków perswazji, które wykorzystywane są w reklamach. 4. Nauczyciel, po wymienieniu słownych środków perswazji przez uczniów, dyktuje i wyjaśnia zadanie domowe. Zadanie domowe: UłóŜ tekst reklamowy dowolnego wymyślonego przez ciebie produktu wykorzystując przy tym poznane na lekcji środki perswazji. Pamiętaj, by nie kopiować reklam juŝ znanych! Ewaluacja: 1. Czuwać nad czasem w trakcie prezentacji scenek zadań domowych, by starczyło go na przeprowadzenie dalszych ogniw lekcji. 2. Poprosić na wcześniejszej lekcji o przyniesienie do szkoły kleju lub w ogóle zrezygnować z wklejania karty pracy do zeszytu na lekcji na rzecz zadania domowego. Zostanie więcej czasu na podsumowanie materiału. 6b. Bibliografia 1. W. Budzyński, Reklama techniki skutecznej perswazji, Warszawa 1999 2. D. Doliński, Psychologia reklamy, wyd. Aida. Wrocław 1998 7b. Załączniki: ankieta Wpływ reklamy na moje wybory karta pracy płyta z przygotowanymi reklamami