Człowiek najlepsza inwestycja RAPORT Z EWALUACJI PROJEKTU

Człowiek najlepsza inwestycja RAPORT Z EWALUACJI PROJEKTU

2 RAPORT Z EWALUACJI PROJEKTU STANDARDY KONSULTACJI SPOŁECZNYCH. WZMOCNIENIE KONSULTACJI SPOŁECZNYCH DOTYCZĄCYCH REGULACJI PRAWNYCH I UZGADNIANIA POLITYK PUBLICZNYCH W GMINIE MSZCZONÓW Warszawa, 2014 r.

3 Spis treści: I. Wstęp... 4 II. Cel i przedmiot badania... 5 III. Metodologia badania... 5 IV. Charakterystyka projektu... 6 Podstawowe informacje o projekcie... 6 Potencjał projektodawcy i zarządzanie projektem... 7 Struktura odbiorców projektu... 8 V. Zadania zrealizowane w ramach projektu... 10 V.1 Zadanie I i II. Przeprowadzenie badania opinii społecznej, diagnozy potrzeb i oczekiwań wśród NGO i mieszkańców gminy Mszczonów w zakresie konsultacji społecznych oraz przygotowanie Standardów konsultacji... 11 V.2 Zadanie III. Szkolenie dla przedstawicieli administracji publicznej i organizacji pozarządowych w zakresie technik i narzędzi konsultacji społecznych... 11 Ocena trafności szkolenia... 11 Ocena użyteczności szkolenia... 14 V.3 Zadanie IV. Konsultacje społeczne w Gminie Mszczonów... 17 Ocena trafności tematyki konsultacji... 18 Ocena użyteczności konsultacji... 19 V.4 Zadanie V. Ewaluacja konsultacji społecznych i mainstreaming wyników procesu konsultacji... 20 Wsparcie doradcze dla odbiorców projektu... 20 Ocena trafności doradztwa... 20 Ocena użyteczności doradztwa... 21 Konferencja... 22 VI. Ocena skuteczności projektu... 22 VII. Ocena efektywności projektu... 25 VIII. Wnioski i rekomendacje... 26 Spis tabel i wykresów:... 28

4 I. Wstęp Niniejsze opracowanie stanowi raport z ewaluacji zewnętrznej projektu STANDARDY KONSULTACJI SPOŁECZNYCH. Wzmocnienie konsultacji społecznych dotyczących regulacji prawnych i uzgadniania polityk publicznych w Gminie Mszczonów współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Badanie ewaluacyjne obejmuje okres od 1.09.2013 r. do 31.10. 2014 r., tj. cały okres realizacji projektu. W ramach ewaluacji przedmiotowego projektu zastosowano następujące kryteria i pytania badawcze: Kryterium trafności: a) ocena szkoleń, doradztwa oraz konsultacji społecznych, realizowanych w ramach projektu w odniesieniu do potrzeb i oczekiwań deklarowanych przez odbiorców wsparcia: 1. Czy wiedza i umiejętności zdobyte podczas szkolenia były dostosowane do potrzeb odbiorców wsparcia? 2. Czy doradztwo i szkolenie spełniło oczekiwania odbiorców pod względem organizacyjnym? 3. Czy tematyka konsultacji społecznych odpowiadała potrzebom deklarowanym przez odbiorców? Kryterium użyteczności ocena szkoleń, doradztwa i konsultacji społecznych realizowanych w ramach projektu w kontekście: 1. Czy przekazane podczas doradztwa i szkolenia informacje poszerzyły wiedzę odbiorców na temat narzędzi i technik konsultacji społecznych? 2. Czy otrzymane informacje będą przydatne dla odbiorców? Kryterium skuteczności ocena wszystkich realizowanych działań w odniesieniu do założonych wskaźników: 1. W jakim stopniu cel główny oraz cele szczegółowe, zdefiniowane na etapie projektowania, zostały osiągnięte? 2. W jakim stopniu wskaźniki założone na etapie projektowania zostały osiągnięte? 3. Jakie czynniki sprzyjały, a jakie utrudniały osiąganie celów?

5 Kryterium efektywności ocena poziomu efektywności projektu; stosunek poniesionych nakładów do uzyskanych wyników i rezultatów: 1. Na ile możliwe było osiągnięcie zakładanych celów niższym kosztem? 2. Na ile możliwe było osiągnięcie lepszych lub takich samych efektów przy użyciu mniejszych zasobów? 3. Czy proces zarządzania projektem był efektywny? 4. Czy wystąpiły bariery podczas realizacji projektu? II. Cel i przedmiot badania Podstawowym celem badania ewaluacyjnego jest ocena realizacji projektu STANDARDY KONSULTACJI SPOŁECZNYCH. Wzmocnienie konsultacji społecznych dotyczących regulacji prawnych i uzgadniania polityk publicznych w Gminie Mszczonów pod kątem jego skuteczności tj. stopnia osiągnięcia celów założonych we wniosku o dofinansowanie, efektywności porównania zasobów zaangażowanych przy realizacji działań z rzeczywistymi rezultatami, trafności oceny, czy działania zaplanowane w ramach projektu były zgodne z oczekiwaniami ostatecznych odbiorców wsparcia oraz użyteczności- Czy działania przeprowadzone w ramach projektu zwiększyły wiedzę odbiorców w zakresie technik i narzędzi konsultacji społecznych. W tym celu analizie poddano następujące zadania w ramach projektu: szkolenie dla przedstawicieli administracji publicznej i organizacji pozarządowych w zakresie technik i narzędzi konsultacji, przeprowadzenie procesu konsultacji społecznych z wykorzystaniem odpowiednich technik i narzędzi konsultacji, wsparcie doradcze dla odbiorców projektu. III. Metodologia badania Raport opiera się na analizie danych zawartych w dokumentach programowych, wniosku o dofinansowanie projektu oraz Raporcie Budowa modelu konsultacji społecznych w Mszczonowie w oparciu o oczekiwania oraz wkład mieszkańców i organizacji pozarządowych. Ponadto analizie poddano produkty wytworzone w ramach projektu: ankiety ewaluacyjne przeprowadzonego doradztwa ankiety ewaluacyjne przeprowadzonych szkoleń

6 Przeprowadzono również wywiad nieformalny z pracownikami IPED oraz Gminy Mszczonów bezpośrednio zaangażowanymi w realizację projektu. Wyniki wywiadu nie będą stanowić bezpośredniego źródła danych do raportu ewaluacyjnego. IV. Charakterystyka projektu Podstawowe informacje o projekcie Projekt STANDARDY KONSULTACJI SPOŁECZNYCH. Wzmocnienie konsultacji społecznych dotyczących regulacji prawnych i uzgadniania polityk publicznych w gminie Mszczonów zrealizowano w ramach Priorytetu V POKL: Dobre rządzenie, Działania 5.4. Rozwój potencjału trzeciego sektora, Poddziałania 5.4.2. Rozwój dialogu obywatelskiego przez Fundację Instytut Badań nad Demokracją i Przedsiębiorstwem Prywatnym. Partnerem projektu jest Gmina Mszczonów/Gminne Centrum Informacji. Projekt realizowany był w okresie od 1 września 2013 r. do 31 października 2014 r. na terenie gminy Mszczonów w powiecie żyrardowskim, województwo mazowieckie. Działania w ramach projektu skierowane zostały bezpośrednio do przedstawicieli administracji publicznej (pracownicy gminy Mszczonów) oraz przedstawicieli organizacji pozarządowych w gminie Mszczonów, którzy uczestniczyli w szkoleniach. Łącznie w projekcie zaplanowano udział 20 osób, w tym min 10 kobiet. Pośredni odbiorcy projektu to przedstawiciele administracji publicznej i organizacji pozarządowych w gminie Mszczonów łącznie min. 170 osób (upowszechnianie wyników procesu konsultacji, konferencja końcowa). Celem głównym projektu było wzmocnienie konsultacji społecznych dotyczących regulacji prawnych i uzgadniania polityk publicznych poprzez zwiększenie uczestnictwa 10 NGO w konsultacji polityk publicznych dzięki opracowaniu Standardów konsultacji we współpracy z władzami publicznymi w gminie Mszczonów do 31.10.2014 r. Cele szczegółowe projektu obejmowały: 1) uporządkowanie sposobów uczestnictwa NGO w procesie konsultacji społecznych oraz zwiększenie przejrzystości procesu legislacyjnego przez władze publiczne poprzez opracowanie i upowszechnienie Standardów konsultacji wśród co najmniej przedstawicieli NGO i administracji publicznej do 31.10. 2014 r.;

7 2) zwiększenie wiedzy 10 NGO w zakresie przygotowywania profesjonalnych opinii nt. polityk publicznych oraz 10 przedstawicieli administracji publicznej w zakresie projektowania i prowadzenia efektywnych polityk publicznych w gminie Mszczonów do 31.10.2014 r.; 3) zapewnienie uczestnictwa min. 10 przedstawicieli NGO i min. obywateli w konsultacji polityk publicznych poprzez wykorzystanie procedur Standardów konsultacji w procesie konsultacji społecznych przeprowadzonych w gminie Mszczonów do 31.10.2014 r. Potencjał projektodawcy i zarządzanie projektem W ramach projektu powołano Komitet Sterujący. Narady odbywały się min. raz na kwartał, a ich celem był monitoring prowadzonych działań i kontrola zgodności projektu z budżetem i harmonogramem. Projekt realizowany był przez zespół projektowy w następującym składzie: Kierownik projektu, Koordynator procesu konsultacji, oraz Specjalista ds. PR. Zgodnie z założeniami projektu opis stanowisk przedstawiał się następująco: Kierownik projektu odpowiadał za: - nadzór nad prawidłową realizacją projektu oraz założonych wskaźników, - przeprowadzenie kontroli merytorycznej, - nadzór i weryfikacja opracowania danych do sprawozdania merytorycznego, - współpraca ze wszystkimi osobami zaangażowanymi w realizację projektu, - kontakt z Gminą Mszczonów. Koordynator procesu konsultacji odpowiadał za: - nadzór nad zgodnością realizowanych działań z założonym harmonogramem, - koordynowanie prac partnera, - koordynacja procesu konsultacji społecznych. Specjalista ds. PR odpowiadał za: - opracowanie, realizacja i kontrola mainstreamingu, - działania z zakresu PR i promocji, dotarcie do mediów regionalnych i wdrażania strategii upowszechniania,

8 - nadzór nad zawartością merytoryczną i wizualizacją materiałów. Ponadto w realizację projektu zostali zaangażowani: specjaliści, trenerzy, osoby odpowiedzialne za rekrutację uczestników, prelegenci konferencji, kontrolerzy finansowi. Kadra została zaangażowana na podstawie doświadczenia i kwalifikacji, przy zachowaniu zasady równych szans. Struktura odbiorców projektu W okresie od 1 września 2013 r. do 31 października 2014 r. do projektu przystąpiło 20 osób: 10 przedstawicieli 9 organizacji pozarządowych działających na terenie gminy Mszczonów oraz 10 przedstawicieli administracji publicznej. Wśród uczestników projektu dominują kobiety stanowiąc 75% wszystkich odbiorców wsparcia. UCZESTNICY PROJEKTU WEDŁUG PŁCI 25% Kobiety 75% Mężczyźni Wykres 1. Uczestnicy projektu według płci ujęcie procentowe Status zawodowy uczestników projektu jest mało zróżnicowany. Największą liczbę uczestników stanowią osoby zatrudnione w administracji publicznej (14). Pozostali uczestnicy to osoby bezrobotne (4) lub nieaktywne zawodowo (2). Szczegółowy podział uczestników ze względu na status na rynku pracy przedstawia tabela poniżej.

0 0 0 LICZBA OSÓB 1 1 1 1 2 2 3 4 4 9 Tabela 1. Status na rynku pracy uczestników projektu Liczba osób STATUS UCZESTNIKA K M Bezrobotni 2 2 w tym: długotrwale bezrobotni 1 0 Osoby nieaktywne zawodowo 2 0 w tym os. uczące się 1 0 Zatrudnieni: 11 3 w tym zatrudnieni w administracji publicznej 11 3 OGÓŁEM 15 5 Znacznie bardziej zróżnicowana jest struktura wiekowa uczestników projektu. Największy odsetek stanowią osoby w wieku 35-44 lata oraz 45-54 lata. Szczegółowy podział przedstawia wykres 2. STRUKTURA WIEKOWA UCZESTNIKÓW PROJEKTU Kobiety Mężczyźni 15-2 4 L A T A 25-3 4 L A T A 35-4 4 L A T A 45-5 4 L A T A 55-6 4 L A T A 65-7 4 L A T A PRZEDZIAŁ WIEKOWY Wykres 2. Struktura wiekowa odbiorców projektu - ujęcie ilościowe Ponad połowa uczestników projektu posiada wykształcenie wyższe, co wynikać może z faktu zatrudnienia w administracji publicznej. Pozostali uczestnicy posiadają wykształcenie pomaturalne lub ponadgimnazjalne.

10 POZIOM WYKSZTAŁCENIA UCZESTNIKÓW Wyższe Pomaturalne Ponadgimnazjalne 10% 35% 55% Wykres 3. Poziom wykształcenia uczestników projektu ujęcie procentowe V. Zadania zrealizowane w ramach projektu W ramach projektu w okresie wrzesień 2013 październik 2014 zgodnie z harmonogramem zrealizowano następujące zadania: ZADANIE I: Przeprowadzenie badania opinii społecznej, diagnozy potrzeb i oczekiwań wśród NGO i mieszkańców gminy Mszczonów w zakresie konsultacji społecznych. ZADANIE II: Przygotowanie Standardów konsultacji społecznych ZADANIE III: Szkolenie dla przedstawicieli administracji publicznej i organizacji pozarządowych w zakresie technik i narzędzi konsultacji społecznych ZADANIE IV: Przeprowadzenie procesu konsultacji społecznych z wykorzystaniem odpowiednich technik i narzędzi konsultacji. ZADANIE V: Ewaluacja konsultacji społecznych i mainstreaming wyników procesu konsultacji, w tym: ewaluacja procesu konsultacji społecznych, mainstreaming, wsparcie doradcze oraz konferencja.

11 V.1 Zadanie I i II. Przeprowadzenie badania opinii społecznej, diagnozy potrzeb i oczekiwań wśród NGO i mieszkańców gminy Mszczonów w zakresie konsultacji społecznych oraz przygotowanie Standardów konsultacji W okresie październik listopad 2013 r. przeprowadzono badanie preferencji organizacji pozarządowych i mieszkańców Gminy Mszczonów w celu w zakresie konsultacji społecznych, dotyczących zarządzania rozwojem lokalnym w gminie. Opracowana diagnoza oparta została o wyniki ankiety, w której odpowiedzi udzieliło 15 przedstawicieli 10 organizacji pozarządowych oraz 261 mieszkańców Gminy. Na podstawie wyników badania przygotowano Raport Budowa modelu konsultacji społecznych w Mszczonowie w oparciu o oczekiwania oraz wkład mieszkańców i organizacji pozarządowych. Wypracowane standardy konsultacji społecznych stanowiły podstawę do przygotowania szkolenia dla przedstawicieli administracji publicznej i organizacji pozarządowych w zakresie technik i narzędzi konsultacji społecznych oraz przeprowadzenia procesu konsultacji w Gminie Mszczonów. V.2 Zadanie III. Szkolenie dla przedstawicieli administracji publicznej i organizacji pozarządowych w zakresie technik i narzędzi konsultacji społecznych W ramach projektu w dniach 3-4 czerwca 2014 r. przeprowadzono szkolenie dla przedstawicieli administracji publicznej i organizacji pozarządowych z gminy Mszczonów w zakresie technik i narzędzi konsultacji społecznych. W badaniu ewaluacyjnym oraz teście wiedzy szkolenia wzięło udział w sumie 20 osób. Ocena trafności szkolenia W zorganizowanym szkoleniu w zakresie technik i narzędzi konsultacji społecznych, wzięło udział 10 przedstawicieli organizacji pozarządowych oraz 10 przedstawicieli administracji publicznej. Szkolenie przeprowadzone zostało w oparciu o opracowane standardy konsultacji społecznych, przy uwzględnieniu preferencji zgłaszanych przez respondentów badania ankietowego zrealizowanego w ramach projektu.

12 Adekwatność przeprowadzonego szkolenia oceniono pod kątem trzech aspektów, do których należą: 1. Ogólna ocena szkolenia. 2. Ocena prowadzących szkolenie. 3. Ocena kwestii techniczno-organizacyjnych szkolenia tj.: komunikacji podczas rekrutacji na szkolenie, czasu trwania szkolenia, zastosowanych form szkolenia w odniesieniu do tematyki zajęć oraz warunków lokalowych. ASPEKT 1 Ogólna ocena szkolenia Ogólnej oceny dokonano w oparciu o pytanie, czy uczestnicy zdecydowaliby się na ponowny udział w szkoleniu. Odpowiedzi (94% tak i raczej tak) wskazują na pozytywną ocenę szkolenia. Deklaracja braku zainteresowania nie występuje. Rozkład głosów obrazujących ocenę szkolenia przedstawia wykres poniżej: Ogólna ocena szkolenia 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Szkolenie Wykres 4. Ogólna ocena szkolenia Tak Raczej tak Nie Raczej nie Trudno powiedzieć Kolejnym aspektem badania użyteczności szkolenia była ocena stopnia spełnienia oczekiwań uczestników. W odpowiedziach pojawiały się przede wszystkim tak (64%) i raczej tak (30%), co oznacza, że szkolenie w znacznym stopniu spełniło oczekiwania odbiorców.

13 Spełnienie oczekiwań uczestników trudno powiedzieć raczej tak tak 6% Szkolenie 30% 64% Wykres 5. Spełnienie oczekiwań uczestników ujęcie procentowe ASPEKT 2 Ocena prowadzących szkolenie Uczestnicy oceniając ten aspekt odpowiadali na pytania dotyczące: 1. Oceny przygotowania prowadzących szkolenie; 2. Oceny opracowania tematu szkolenia; 3. Oceny prowadzenia szkolenia; 4. Oceny przekazu informacji przez prowadzących; 5. Ocena atmosfery podczas szkolenia. Trenerzy prowadzący zajęcia zostali ocenieni bardzo pozytywnie. Na pytanie dotyczące stopnia przygotowania do zajęć prowadzących szkolenie odpowiedzi bardzo dobrze udzieliło 76% uczestnicy badania ewaluacyjnego, pozostałe odpowiedzi tj. dobrze wskazało 18% uczestników. Jedynie 6% uczestników przyznało ocenę średnią. Bardzo podobna sytuacja miała miejsce w przypadku pytania dotyczącego oceny stopnia opracowania tematu, gdzie wskazano następujące odpowiedzi: bardzo dobrze 70%, dobrze 24%, a średnio 6%. Pozytywną ocenę uczestnicy wystawili trenerom za sposób prowadzenia szkolenia, gdzie odpowiedź bardzo dobrze wskazało 76% osób, kolejne 12% oceniło tę kwestię dobrze, a 12% - średnio. Jeszcze wyższą ocenę przyznano prowadzącym za jasne, zrozumiałe przekazywanie wiedzy w zakresie technik i narzędzi konsultacji społecznych. Atmosfera podczas szkolenia została oceniona pozytywnie przez wszystkich uczestników, w tym 76% określiło ją jako bardzo dobrą.

14 Podsumowując ocenę prowadzących szkolenie można stwierdzić, iż znacząca większość uczestników deklaruje bardzo dobrą opinię w tym zakresie. ASPEKT 3 Ocena kwestii techniczno-organizacyjnych szkolenia Ocena kwestii techniczno-organizacyjnych szkolenia dotyczy następujących obszarów: komunikacji podczas rekrutacji na szkolenie, czasu trwania szkolenia, zastosowanych form szkolenia w odniesieniu do tematyki zajęć oraz warunków lokalowych. Sposób rekrutacji na szkolenie oceniono bardzo dobrze na pytanie Czy łatwo było zapisać się na szkolenie? wszyscy uczestnicy udzielili pozytywnej odpowiedzi. Warunki lokalowe także w % spełniły oczekiwania uczestników szkolenia. Czas trwania szkolenia był oceniany przez uczestników również pozytywnie długość zajęć okazała się adekwatna do potrzeb 94% uczestników, kolejne 6% wskazało odpowiedź raczej tak. Obszar dotyczący wyboru form szkolenia w odniesieniu do tematyki odpowiadały 88% ankietowanych osób, pozostałe 12% zadeklarowało ocenę raczej tak. Ocena użyteczności szkolenia Użyteczność szkolenia oceniono pod kątem stopnia zdobycia nowej wiedzy oraz przydatności nabytej wiedzy w praktyce przez uczestników szkolenia. W tym celu także posłużono się ankietą ewaluacyjną. Ponadto ważnym elementem badania był test wiedzy w zakresie technik i narzędzi konsultacji społecznych przeprowadzony przed i po szkoleniu. W przypadku pierwszego aspektu 70% uczestników potwierdziło, iż szkolenie zdecydowanie zwiększyło ich wiedzę w zakresie tematyki zajęć, kolejne po 6% osób wskazało odpowiedź raczej tak lub trudno powiedzieć 1. W badaniu ankietowym sprawdzono, w jakim stopniu uczestnicy szkolenia oceniają przydatność nabytej wiedzy i 76% z nich potwierdza, iż wykorzysta te informacje w praktyce, kolejnych po 12% ankietowanych udzieliło odpowiedzi raczej tak i trudno powiedzieć. 1 Struktura w wybranych aspektach oceny nie sumuje się do % ze względu na brak odpowiedzi na wszystkie pytania skierowane do uczestników szkolenia.

15 Ocena użyteczności szkolenia PRZYDATNOŚĆ NABYTEJ WIEDZY 12% 12% 76% ZWIĘKSZENIE WIEDZY 6% 6% 70% 0% 20% 40% 60% 80% TRUDNO POWIEDZIEĆ RACZEJ TAK TAK Wykres 6. Ocena użyteczności szkolenia na podstawie opinii uczestników W celu sprawdzenia stopnia wzrostu zdobytej wiedzy w zakresie technik i narzędzi konsultacji społecznych wśród uczestników szkolenia przedstawicieli organizacji pozarządowych i administracji publicznej przed i po zajęciach przeprowadzono test wiedzy. Test ten składał się z 10 pytań jednokrotnego wyboru, które zostały dostosowane do każdej z ww. grup odbiorców. Pytania skierowane do przedstawicieli organizacji pozarządowych: 1. Co daje zarejestrowanie stowarzyszenia lub fundacji? 2. Przykładem pozafinansowej współpracy z władzami miasta jest: 3. Jak długo projekt studium uwarunkowań przestrzennych pozostaje do publicznego wglądu od momentu jego ogłoszenia? 4. Z jakich elementów składa się budowanie stanowiska według GOPAC? 5. Co powinno się znaleźć na początku informacji prasowej? 6. Kto wchodzi w skład rady pożytku publicznego? 7. Od czego NGO powinna zacząć przygotowanie do udziału w konsultacjach społecznych? 8. W jakim przypadku przeprowadzenie referendum jest obligatoryjne? 9. Co jest kluczowym elementem lobbyingu?. 10. Od czego należy rozpocząć organizację spotkań grup roboczych? Poniżej przedstawiono wykres obrazujący stopień posiadanej wiedzy w zakresie technik i narzędzi konsultacji społecznych wśród przedstawicieli NGO przed i po szkoleniu.

16 Pyt. 10 50 Pyt. 9 80 80 Pyt. 8 20 80 Pyt. 7 Pyt. 6 Pyt. 5 80 90 po szkoleniu przed szkoleniem Pyt. 4 30 80 Pyt. 3 40 90 Pyt. 2 70 Pyt. 1 90 0 20 40 60 80 Wykres 7. Wyniki testu wiedzy przeprowadzonego wśród przedstawicieli organizacji pozarządowych przed i po szkoleniu Analizując wyniku testu wiedzy stwierdza się, iż uczestnicy szkolenia znacząco zwiększyli swoją wiedzę na temat technik i narzędzi konsultacji społecznych. Liczba prawidłowych odpowiedzi na zadane pytania zwiększyła się średnio o ok. 30%. Pytania skierowane do przedstawicieli administracji publicznej: 1. Które z poniższych elementów należą do zasad prowadzenia konsultacji społecznych MAC Lepsze regulacje 2015? 2. Od czego należy rozpocząć proces planowania konsultacji społecznych? 3. Skąd przedstawiciele NGO powinni dowiedzieć się o wynikach konsultacji społecznych? 4. Która z wymienionych form włączania interesariuszy jest formą jednokierunkową? 5. Na czym polega analityczna identyfikacja problemów? 6. Jak można rozwiązać konflikt wokół wzajemnych relacji podczas procesu konsultacji społecznych? 7. Czemu służą agencje rozwoju? 8. Kto wchodzi w skład rady konsultacyjnej? 9. Jaka jest cecha charakterystyczna zgromadzenia? 10. Na czym polega budżet partycypacyjny?

17 Poniżej przedstawiono wykres obrazujący stopień posiadanej wiedzy w zakresie technik i narzędzi konsultacji społecznych wśród przedstawicieli administracji publicznej przed i po szkoleniu. Pyt. 10 Pyt. 9 Pyt. 8 Pyt. 7 Pyt. 6 Pyt. 5 Pyt. 4 Pyt. 3 Pyt. 2 Pyt. 1 20 40 40 50 60 80 80 80 80 90 90 90 po szkoleniu przed szkoleniem 0 20 40 60 80 Wykres 8. Wyniki testu wiedzy przeprowadzonego wśród przedstawicieli organizacji pozarządowych przed i po szkoleniu Analizując wyniku testu wiedzy stwierdza się, iż przedstawiciele administracji publicznej także poszerzyli swoją wiedzę na temat technik i narzędzi konsultacji społecznych. W tym przypadku liczba prawidłowych odpowiedzi na zadane pytania również zwiększyła się średnio o ok. 30%. V.3 Zadanie IV. Konsultacje społeczne w Gminie Mszczonów W ramach realizacji projektu zaplanowano i przeprowadzono konsultacje społeczne z wykorzystaniem technik i narzędzi konsultacji, będących przedmiotem przeprowadzonych szkoleń. W ramach procesu konsultacji odbyły się 3 spotkania grup roboczych, 3 warsztaty konsultacyjne oraz 3 panele obywatelskie. We wszystkich spotkaniach uczestniczyło w sumie 152 mieszkańców oraz 15 przedstawicieli 9 organizacji pozarządowych (NGO), przy czym wielu z nich brało udział w kilku spotkaniach.

18 Ocena trafności tematyki konsultacji Wyniki badania potrzeb i oczekiwań mieszkańców i organizacji pozarządowych w zakresie konsultacji społecznych, dotyczących zarządzania rozwojem lokalnym w gminie przedstawione w Raporcie pt. Budowa modelu konsultacji społecznych w Mszczonowie w oparciu o oczekiwania oraz wkład mieszkańców i organizacji pozarządowych, wykazały odmienne preferencje mieszkańców i przedstawicieli organizacji pozarządowych w zakresie ich udziału w tematycznych rodzajach konsultacji w Mszczonowie. Najistotniejszymi tematami konsultacji dla przedstawicieli sektora pozarządowego są: programy współpracy z organizacjami pozarządowymi, programy społeczne (np. programy integracji osób starszych, niepełnosprawnych, programy dla młodzieży) oraz kierunki wykorzystania środków unijnych 2. Tabela 2. Najbardziej preferowane tematy konsultacji przedstawicieli NGO oraz mieszkańców Mszczonowa Przedstawiciele NGO Mieszkańcy TEMAT KONSULTACJI % pozytywnych odpowiedzi % pozytywnych odpowiedzi Program współpracy z organizacjami 93,3% 31% pozarządowymi Programy społeczne (np. programy integracji 93,3% 55,7% osób starszych, niepełnosprawnych, programy dla młodzieży) Kierunki wykorzystania środków unijnych 93,3% 52,9% Sport i rekreacja na terenie gminy 86,7% 64,4% Strategia rozwoju 80% 53,1% Ochrona zdrowia 26,7% 70,2% Rynek pracy 13,3% 73,1% Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych przedstawionych w raporcie pt. Budowa modelu konsultacji, Warszawa-Mszczonów, 2014. 2 Raport pt. Budowa modelu konsultacji społecznych w Mszczonowie w oparciu o oczekiwania oraz wkład mieszkańców i organizacji pozarządowych, s. 10.

19 Udział w wyżej wymienionych tematach konsultacji zadeklarowali niemal wszyscy ankietowani. Zgodnie z badaniem, mieszkańcy Mszczonowa są zainteresowani niemal wszystkimi tematami konsultacji, niemniej jednak wśród najistotniejszych tematów wymieniano: rynek pracy, ochronę zdrowia oraz sport i rekreację na terenie gminy. Udział w konsultacjach dotyczących sportu i rekreacji na terenie gminy to również jeden z ważniejszych tematów wymienianych przez przedstawicieli organizacji pozarządowych. Podczas konsultacji społecznych przeprowadzonych w gminie Mszczonów pod ocenę mieszkańców i przedstawicieli organizacji pozarządowych poddano trzy dokumenty: Strategię Rozwoju Mszczonowa do roku 2020 Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Mszczonów na lata 2007-2015 Projekt Rocznego programu współpracy Gminy Mszczonów z organizacjami pozarządowymi na rok 2015 Konsultacje Strategii Rozwoju Mszczonowa do roku 2020 oraz Projektu Rocznego programu współpracy Gminy Mszczonów z organizacjami pozarządowymi na rok 2015 odpowiadały potrzebom i preferencjom przedstawicieli NGO zgłaszanym podczas omówionego wcześniej badania ankietowego. Mieszkańcy Mszczonowa, mimo deklarowania podczas badania stosunkowo niewielkiego zainteresowania tą tematyką, brali licznie udział w zorganizowanych spotkaniach. W związku z powyższym można wnioskować, że są oni zainteresowani aktywnym uczestnictwem w konsultacjach społecznych. Poddanie pod ocenę Lokalnego Programu Rewitalizacji Miasta Mszczonów na lata 2007-2015 w znacznie mniejszym stopniu odpowiadało deklarowanym potrzebom zarówno ze strony organizacji pozarządowych, jak i mieszkańców. Mimo to, w spotkaniach grupy roboczej, warsztatach oraz panelu obywatelskim poświęconych Lokalnemu Programowi Rewitalizacji uczestniczyła najliczniejsza grupa mieszkańców (ogółem 62 osoby) oraz. przedstawicieli 4 organizacji pozarządowych. Ocena użyteczności konsultacji Przeprowadzenie procesu konsultacji społecznych z udziałem mieszkańców Mszczonowa oraz przedstawicieli organizacji pozarządowych działających na terenie gminy Mszczonów pozwoliło na wykorzystanie w praktyce wiedzy i umiejętności nabytych podczas szkoleń oraz spotkań doradczych. Prace w grupach roboczych, podczas warsztatów oraz paneli obywatelskich pozwoliły również na zaktywizowanie uczestników do działania oraz włączania się w proces konsultacji społecznych ogłaszanych przez jednostki administracji

20 publicznej. Ponadto, nabycie wiedzy i umiejętności w zakresie technik i narzędzi konsultacji może przyczynić się do wzmocnienia pozycji organizacji pozarządowych w relacjach z władzami gminy. V.4 Zadanie V. Ewaluacja konsultacji społecznych i mainstreaming wyników procesu konsultacji Wsparcie doradcze dla odbiorców projektu W okresie objętym badaniem ewaluacyjnym przeprowadzono 5 sesji doradczych dla przedstawicieli organizacji pozarządowych oraz administracji publicznej w obszarze narzędzi i technik konsultacji społecznych. Wszyscy uczestnicy doradztwa wzięli udział w ankiecie ewaluacyjnej, przeprowadzanej bezpośrednio po zakończonych spotkaniach doradczych. Zebrano w sumie 29 ankiet ewaluacyjnych. Ocena trafności doradztwa Trafność prowadzonego doradztwa zbadano pod kątem 3 aspektów, do których należy: Ocena pracy doradcy pod względem znajomości tematu oraz komunikatywności; Ocena czasu trwania i miejsca organizacji doradztwa; Ocena stopnia spełnienia oczekiwań odbiorców. Wyniki oceny doradztwa we wszystkich trzech aspektach są pozytywne. W przypadku oceny pracy doradcy oraz czasu trwania i miejsca doradztwa 93% ankietowanych przyznało najwyższą możliwą ocenę (5). Doradztwo spełniło również oczekiwania odbiorców, uzyskując w tym aspekcie 90% najwyższych ocen (5).

21 Ocena trafności doradztwa PRACA DORADCY 7% 93% CZAS I MIEJSCE DORADZTWA 7% 93% SPEŁNIENIE OCZEKIWAŃ 10% 90% 0% 20% 40% 60% 80% % 1 2 3 4 5 Wykres 9. Ocena trafności doradztwa - ujęcie procentowe Ocena użyteczności doradztwa Użyteczność prowadzonego doradztwa zbadano na podstawie wyników przeprowadzonych ankiet. Ankietowani, zapytani, czy przekazane informacje poszerzyły Pana/Pani wiedzę na temat narzędzi i technik konsultacji społecznych dokonywali oceny w skali od 1 do 5 (gdzie 1 to najniższa, a 5 to najwyższa z możliwych ocen). Blisko 90% ankietowanych zaznaczyło najwyższą możliwą ocenę. Na podstawie otrzymanych wyników można stwierdzić, że doradztwo okazało się użyteczne dla jego odbiorców.

22 Konferencja W dniu 23 października 2014 r. przeprowadzono konferencję pt. Budowa przyszłości poprzez wkład społeczny. Wykorzystanie standardów konsultacji społecznych do budowy dobrych polityk publicznych, w której uczestniczyło 80 osób, w tym przedstawiciele organizacji pozarządowych i administracji publicznej oraz mieszkańcy Gminy Mszczonów. Podczas tego wydarzenia omówiono następujące tematy: 1. Doświadczenie konsultacji społecznych w gminie Mszczonów 2. Współpraca organizacji pozarządowych z gminą. Dotychczasowe doświadczenia i rekomendacje na przyszłość. 3. Zasady konsultacji społecznych. 4. Znaczenie konsultacji społecznych dla społeczeństwa obywatelskiego. 5. Model współpracy administracji publicznej i organizacji pozarządowych. Konferencja przyczyniła się do upowszechnienia wypracowanych standardów oraz wiedzy w zakresie technik i narządzi konsultacji społecznych, a także pozwoliła na dyskusję i wymianę doświadczeń między uczestnikami. VI. Ocena skuteczności projektu W ramach oceny skuteczności projektu zbadano czy realizowane w projekcie zadania przyczyniły się do osiągnięcia celu głównego oraz celów szczegółowych, porównując wskaźniki zakładane do osiągnięcia we wniosku o dofinansowanie projektu z ich stanem na dzień 31.10.2014 r. Dla utrzymania przejrzystości otrzymanych wyników wszystkie wskaźniki zestawiono w tabeli.

23 Tabela 3. Wartości osiągniętych wskaźników projektu CEL GŁÓWNY PROJEKTU WSKAŹNIK POMIARU CELU Wartość docelowa wskaźnika Wartość wskaźnika stan na 31.10.2014 r. Stopień realizacji wskaźnika w % Wzmocnienie konsultacji społecznych dot. regulacji prawnych i uzgadniania polityk publicznych poprzez zwiększenie uczestnictwa 10 Liczba przedstawicieli organizacji pozarządowych, którzy ukończyli udział w projekcie Liczba przedstawicieli administracji publicznej, którzy ukończyli udział w K M O K M O 5 5 10 5 5 10 K M O K M O 5 5 10 10 0 10 % % NGO w konsultacji polityk projekcie publicznych dzięki opracowaniu Standardów konsultacji we współpracy z władzami publicznymi gminy Mszczonów do 31.10.2014. Liczba opracowań nt. standardów konsultacji społecznych Liczba konsultacji społecznych przy użyciu K M O K M O - - 1 - - 1 K M O K M O % % aktywnych narzędzi/technik konsultacji - - 7 - - 7 przeprowadzonych w ramach Priorytetu K M O K M O CEL SZCZEGÓŁOWY 1. Liczba przedstawicieli NGO, którzy zapoznali się ze 50 50 - - 149 149% Uporządkowanie sposobów Standardami konsultacji uczestnictwa NGO w procesie konsultacji społecznych oraz zwiększenie przejrzystości procesu legislacyjnego przez władze publiczne poprzez opracowanie i upowszechnienie Standardów konsultacji Liczba mieszkańców, którzy wzięli udział w badaniu opinii społecznej Liczba uczestników konferencji końcowej K M O K M O 200 131 130 261 K M O K M O 35 35 70 56 24 80 130,5% 114,3%

24 CEL SZCZEGÓŁOWY 2. Zwiększenie wiedzy 10 NGO w zakresie przygotowania profesjonalnych opinii nt. polityk publicznych oraz 10 przedstawicieli administracji publicznej w zakresie projektowania i prowadzenia efektywnych polityk publicznych w gminie Mszczonów Liczba przedstawicieli NGO, którzy wzięli udział w szkoleniu Liczba przedstawicieli administracji publicznej, którzy wzięli udział w szkoleniu Liczba przeprowadzonych szkoleń 2-dniowych Liczba pozytywnie zweryfikowanych testów wiedzy po szkoleniu K M O K M O 5 5 10 5 5 10 % K M O K M O 5 5 10 10 0 10 % K M O K M O - - 2 - - 2 % - - 20 - - 20 % CEL SZCZEGÓŁOWY 3. Liczba mieszkańców, którzy K M O K M O Zapewnienie uczestnictwa min. 13 przedstawicieli NGO i min. 129 obywateli w konsultacji polityk publicznych poprzez wykorzystanie procedur Standardów konsultacji wzięli udział w konsultacjach społecznych Liczba przedstawicieli NGO, którzy wzięli udział w konsultacjach społecznych 65 64 129 90 62 152 K M O K M O 7 6 13 8 7 15 118,6% 115,4% w procesie konsultacji społecznych przeprowadzonych w gminie Mszczonów do 31.10.2014. Z analizy danych przedstawionych w Tabeli 3. Wartości osiągniętych wskaźników projektu wynika jednoznacznie, że cel główny oraz cele szczegółowe zostały w pełni osiągnięte w wyniku realizacji projektu. Niektóre wskaźniki przekroczyły poziom deklarowany we wniosku o dofinansowanie, nawet o kilkadziesiąt procent. Przedstawione powyżej wyniki jednoznacznie wskazują na wysoką skuteczność projektu oraz jego dostosowanie do potrzeb odbiorców wsparcia.

25 VII. Ocena efektywności projektu Efektywność projektu zgodnie z przyjętym kryterium to stosunek poniesionych nakładów do uzyskanych wyników i rezultatów. Po dokonaniu analizy dokumentacji projektowej, w świetle opinii zespołu zajmującego się realizacją projektu oraz na podstawie wyników ankiet ewaluacyjnych dotyczących przeprowadzonych szkoleń, konsultacji społecznych oraz doradztwa należy stwierdzić, że działania w ramach projektu pozostawały w bardzo dobrym stosunku jakości do poniesionych nakładów ludzkich i finansowych. Oceny szkoleń oraz doradztwa wskazują na ich wysoki poziom merytoryczny oraz standard organizacyjny. Jakość prowadzonych działań nadzorowana poprzez bieżący monitoring pozwoliła na utrzymywanie jakości wszelkich podejmowanych przedsięwzięć. Zgodnie z informacjami przekazanymi przez Projektodawcę, budżet przewidziany na realizację projektu został wykorzystany co wskazuje na to, że poza bardzo dobrym zarządzaniem merytoryczną stroną realizacji projektu, w równie dobry sposób wywiązano się z zarządzania finansowego powierzonymi środkami publicznymi. Na uwagę zasługuje również praca zespołu zarządzającego projektem, który zadbał o prawidłowy przepływ informacji, bieżący monitoring i analizę danych oraz rozwiązywał na bieżąco pojawiające się trudności.

26 VIII. Wnioski i rekomendacje REALIZACJA ZADAŃ: 1. W oparciu o diagnozę wynikającą z przeprowadzonego badania ankietowego przygotowano Standardy konsultacji społecznych raport ten stanowi cenny materiał, który wykorzystano nie tylko podczas realizacji projektu, ale będzie on również służył do prawidłowego i efektywnego prowadzenia konsultacji także po zakończeniu działań projektowych. 2. Tematyka szkolenia w zakresie technik i narzędzi konsultacji społecznych odpowiadała potrzebom odbiorów projektu zarówno uczestnikom reprezentującym organizacje pozarządowe, jak i administrację publiczną. 3. Szkolenie otrzymało wysokie noty w ankietach ewaluacyjnych. Wysoko oceniono przygotowanie merytoryczne prowadzących, sposób przekazywania wiedzy oraz udzielania odpowiedzi na pojawiające się pytania. 4. Szkolenie spełniło oczekiwania uczestników. Wiedzę zdobytą podczas szkolenia w zakresie technik i narzędzi konsultacji społecznych wykorzysta w praktyce aż 76% uczestników. 5. Organizator zadbał o wysoką jakość organizowanych szkoleń oraz bieżący przepływ informacji. Świadczą o tym wysokie wyniki oceny szkolenia pod w odniesieniu do aspektów techniczno-organizacyjnych. 6. Konferencja i mainstreaming przyczyniły się nie tylko do promocji projektu, ale także do rozpowszechnienia wypracowanych standardów konsultacji społecznych. 7. Tematyka konsultacji społecznych przeprowadzonych w ramach projektu odpowiadała potrzebom i oczekiwaniom organizacji pozarządowych oraz mieszkańców Mszczonowa. 8. Przeprowadzenie konsultacji społecznych pozwoliło uczestnikom projektu wykorzystać w praktyce umiejętności nabyte podczas szkolenia w zakresie technik i narzędzi konsultacji społecznych. 9. Doradztwo spełniło oczekiwania uczestników projektu zarówno pod względem merytorycznym, jak i organizacyjnym. 10. Wsparcie doradcze pozwoliło również na poszerzenie wiedzy uczestników projektu na temat narzędzi i technik konsultacji społecznych, co potwierdzają wyniki badania ankietowego.

27 SKUTECZNOŚĆ I EFEKTYWNOŚĆ PROJEKTU: 1. Cel główny oraz cele szczegółowe projektu zostały osiągnięte. 2. Działania w ramach projektu zrealizowano zgodnie z harmonogramem. 3. Rekrutacja i promocja projektu przebiegała zgodnie z zapisami we wniosku o dofinansowanie projektu. 4. Bieżący monitoring pozwolił na utrzymanie wysokiej jakości prowadzonych działań. 5. Pozytywny wynik prowadzonych badań ankietowych oraz testu wiedzy świadczy o potrzebie prowadzenia podobnych działań w zakresie konsultacji społecznych.

28 Spis tabel i wykresów: Tabela 1. Status na rynku pracy uczestników projektu... 9 Tabela 2. Najbardziej preferowane tematy konsultacji przedstawicieli NGO oraz mieszkańców Mszczonowa... 18 Tabela 3. Wartości osiągniętych wskaźników projektu... 23 Wykres 1. Uczestnicy projektu według płci ujęcie procentowe... 8 Wykres 2. Struktura wiekowa odbiorców projektu - ujęcie ilościowe... 9 Wykres 3. Poziom wykształcenia uczestników projektu ujęcie procentowe... 10 Wykres 4. Ogólna ocena szkolenia... 12 Wykres 5. Spełnienie oczekiwań uczestników ujęcie procentowe... 13 Wykres 6. Ocena użyteczności szkolenia na podstawie opinii uczestników... 15 Wykres 7. Wyniki testu wiedzy przeprowadzonego wśród przedstawicieli organizacji pozarządowych przed i po szkoleniu... 16 Wykres 8. Wyniki testu wiedzy przeprowadzonego wśród przedstawicieli organizacji pozarządowych przed i po szkoleniu... 17 Wykres 9. Ocena trafności doradztwa - ujęcie procentowe... 21