Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna w Sieradzu SYLABUS Profil kształcenia: Ogólnoakademicki Stopień studiów: Studia pierwszego stopnia Kierunek studiów: PEDAGOGIKA Specjalność: - Semestr: I Moduł (typ) przedmiotów: Uzupełnia pracownik uczelni Tryb studiów: Nazwa przedmiotu: Niestacjonarne Szkolny program profilaktyczny Forma zajęć W Ć K L Wa Pr Liczba godzin: 8 Nakład pracy studenta wyrażony w pkt ECTS Godziny kontaktowe z nauczycielem 8 Przygotowanie do zajęć 22 Czytanie wskazanej literatury 25 Przygotowanie do egzaminu Inne. 20 Liczba punktów ETCS za zaliczenie przedmiotu: 3-75h PKT ECTS= 25-30h Założenia i cele przedmiotu: Wymagania wstępne: - w zakresie wiedzy: - w zakresie umiejętności: - w zakresie kompetencji społecznych: Student pozna treści ;;programu edukacyjnego profilaktyka uzależnień ; czynniki uzależnień, treści programu profilaktycznego, schematy i warianty zajęć, metody pracy i scenariusze zajęć dla uczniów. Posiadać niezbędny zasób wiedzy dotyczącej uzależnień od alkoholu, narkotyków, papierosów, leków, i innych) oraz mechanizmów ich powstawania ze zwróceniem uwagi na zasady życia i funkcjonowania tzw. rodzin zdrowych chorych. Umieć rozpoznać dziecko w rodzinie alkoholowej i ról jakie ono w niej pełni: Bohatera i Kozła ofiarnego, Dziecka we mgle, maskotki i Wspólnika. Kształtowanie wrażliwości etycznej, postaw prospołecznych i poczucia odpowiedzialności Mieć ogólne umiejętności, pozwalające radzić sobie z napotkanymi w życiu trudnościami. WYKAZ TEMATÓW I PROBLEMATYKI Liczba godzin Lp. Tematy, problematyka Formy zajęć Razem Inne*ćwicze Wykład nia 2 3 8 8 Temat : - wykład Temat : - ćwiczenia Pojęcie profilaktyki. Uzależnienie rodzaje. Alkoholizm i jego
konsekwencje. Narkomania i związane z nią problemy psychospołeczne. Temat 2: wykład Temat 2: - ćwiczenia Przyczyny różnorodnych zagrożeń wśród dzieci i młodzieży związanych szczególnie ze środowiskiem rodzinnym, szkolnym, rówieśniczym (alkohol, narkotyki, papierosy, leki, i inne). Model osoby jako całości, Rodzina funkcjonalna-dysfunkcjonalna, Czego unikać w wychowaniu dzieci? Cztery filozofie wychowania Temat 3: - wykład Temat 3: - ćwiczenia Czynniki uzależnień a działania profilaktyczne. Kierunki działań profilaktycznych na podstawie Programu edukacyjnego MEN. Programy profilaktyczne stosowane w szkołach. 2 3 4 5 Temat 4 - wykład 2 Temat 4: - ćwiczenia Anatomia rodziny patologicznej. Choroba rodziny. Reguły w rodzinie alkoholowej. Role w rodzinie uzależnionej i jej wybór. Ćwiczenia: Rozpoznać dziecko w rodzinie alkoholowej i role jakie ono w niej pełni: Bohatera i Kozła ofiarnego, Dziecka we mgle, Maskotki i Wspólnika. Temat 5 - wykład Temat 5: - ćwiczenia Różne style zaprzeczeń i jak na nie reagować. Sposoby rodzicielskich zaprzeczeń. (Pasek M.). Ćwiczenia uodparniające (s.82-85 Pasek M.) Sześć potencjałów osoby jako całości w koncepcji Sharon Wegscheider-Cruse, Nowa szansa, IPZ PTP, W-wa 2000. Temat 6 - wykład Temat 6: - ćwiczenia Diagnoza i profilaktyka uzależnień. a) Spirala uzależnień. Kryteria diagnozowania w uzależnieniach. b) Postawy rodziców, rodziny i wychowawców wobec uzależnień. Pomoc rodzinie dotkniętej różnego rodzaju uzależnieniami. c) Powody, dla których dzieci sięgają po alkohol i narkotyki. 3 Temat 7 - wykład Temat 7: - ćwiczenia Profilaktyka i wychowanie. Powrót do humanistycznej Edukacji w koncepcji Hamer H. Relacje międzyludzkie w szkołach Psychologiczna pomoc szkoleniowa dla nauczycieli Słuchanie, rozumienie, wartości Baza relacje wychowawców z wychowankami Temat 8 - wykład Temat : - ćwiczenia Asertywność to umiejętność stanowczego wyrażania własnego zdania i uczuć, poszanowania praw oraz praw innych ludzi. Poczucie własnej wartości (Pasek M.). Razem 8 2
*W- Wykład, Ć ćwiczenia, K konwersatorium,l-lektorat Wa-warsztat,,P-projekt, Metody pracy. Schematy i warianty zajęć : a) program bazowy Profilaktyka uzależnień łączy informacje o uzależnieniach z zajęciami poświęconymi problemom emocjonalnym i relacjom interpersonalnym. b) Decyzje cykl zajęć przygotowujących młodych ludzi do podejmowania racjonalnych decyzji dotyczących picia, narkotyzowania się i palenia. c) Życie wśród ludzi szeroki program profilaktyczny; celem jest poprawa emocjonalnego i społecznego funkcjonowania dzieci, co w rezultacie zwiększyć ich odporność na uzależnienia. Symbol efektów kształcenia W0 W02 W03 W04 W05 Opis zamierzonych efektów kształcenia Po zaliczeniu zajęć student: W zakresie wiedzy Zna podstawową terminologię używaną w pedagogice profilaktyce uzależnień i rozumie jej źródła oraz zastosowania praktyczne Zna podstawowe wybrane koncepcje człowieka: psychologiczno pedagogiczne i społeczne stanowiące teoretyczne podstawy działalności pedagogicznej Poosiada ogólną znajomość budowy i funkcji organizmu ludzkiego, ma podstawową wiedzę na temat biologicznego, psychologicznego i społecznego rozwoju człowieka Ma podstawową wiedzę o rodzajach więzi społecznych i rządzących nimi prawidłowościach Ma podstawową, uporządkowaną wiedze o różnych środowiskach wychowawczych, ich specyfice i procesach w nich zachodzących, zorientowaną na zastosowanie w praktyce W zakresie umiejętności Odniesienie do efektów kształcenia dla kierunku HP_W0 HP_W03 HP_W0 SP_W05 HP_W02 SP_W05 SP_W04 SP_W02 SP_W03 U0 U02 U03 Potrafi dokonać obserwacji i interpretacji zjawisk społecznych; analizuje ich powiązania z działalnością pedagogiczną Potrafi posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi w celu analizowania motywów i wzorów ludzkich zachowań Potrafi diagnozować i prognozować sytuację życiową jednostek oraz planować i realizować działania praktyczne SP_U0 SP_U08 HP_U0 SP_U03 SP_U08 HP_U0 SP_U03 U04 K0 K02 K03 Potrafi rozwiązywać konkretne problemy pedagogiczne, prognozować przebieg ich rozwiązywania, przewidywać skutki planowanych działań Kompetencje społeczne Ma przekonanie o sensie, wartości i potrzebie podejmowania działań pedagogicznych w środowisku społecznym; jest gotowy do podejmowania wyzwań zawodowych; wykazuje aktywność, podejmuje trud i odznacza się wytrwałością w realizacji zadań Ma przekonanie o wadze zachowania w sposób profesjonalny, refleksji na tematy etyczne i przestrzegania zasad etyki zawodowej Dostrzega i formułuje problemy moralne i dylematy etyczne związane z własną i cudzą pracą, poszukuje optymalnych rozwiązań, postępuje zgodnie z zasadami etyki SP_U06 SP_U07 SP_K03 HP_K03 SP_K04 SP_K06 HP_K04 HP_K04 SP_K04 K04. Odpowiedzialnie przygotowuje się do swojej pracy, projektuje i SP_K03 3
wykonuje działania pedagogiczne SP_K05 Podstawowa: Uzupełniająca: Zalecana literatura przedmiotu. Cekiera Cz., Psychoprofilaktyka uzależnień oraz terapia i resocjalizacja osób uzależnionych. Metody, programy, ośrodki, zakłady, wspólnoty, Lublin 992. 2. Cekiera Cz., Toksykomania, Warszawa 985. 3. Corey Schneider M., Corey G., Grupy. Zasady i techniki grupowej pomocy psychologicznej, Warszawa 995. 4. Dimoff T., Carper S., Jak rozpoznać czy dziecko sięga po narkotyki. PARPA, W-wa 993. 5. Kobiałka A., Profilaktyka uzależnień MEN, Warszawa 99 6. Pasek M., Narkotyki? Na pewno nie moje dziecko! Etoh,Warszawa 998. Gaś Z. B., Profilaktyka uzależnień, Warszawa 993. 2. Gaś Z. B. (red.),kierunki działań profilaktycznych,, Lublin 994. 3. Gaś Z. B., Rodzina a uzależnienia, Lublin 995. 4. Gaś Z. B., Młodzieżowe programy wsparcia rówieśniczego, Katowice 998. 4. John-Borys M. (red.), Pomoc dzieciom zagrożonym patologią środowiska rodzinnego i lokalnego, Katowice 997. 5. Kamińska-Buśko B. (red.), Zapobieganie uzależnieniom uczniów,, Warszawa 997. Metody weryfikacji efektów kształcenia 4
. Metody weryfikacji efektów kształcenia /w odniesieniu do poszczególnych efektów Efekt kształcenia Egzamin ustny Egzamin pisemny Kolokwiu m Projek t Forma oceny Sprawdzian wejściowy Sprawozdani e Wypowiedzi ustne, prezentacje w czasie ćwiczeń prezentacja W W2 W3 W4 W5 U U2 U3 U4 U5 K K2 K3 K4 K5 2. Kryteria oceny osiągniętych efektów kształcenia Efekt kształcenia Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5 W W5 Student nie posiada wiedzy na temat szkolnego programu profilaktycznego Student zna nazewnictwo oraz definiuje problematykę bez zrozumienia pojęcia, nie interpretuje i Inie opisuje zachodzących procesów wychowawczych Student posiada poprawna wiedzę na temat alkoholu, narkotyków, problemów programu profilaktycznego w szkole i zna treści o mechanizmach uzależnienia Student umie analizować zdobytą wiedzę i rozwiązywać konflikty, dyskutować, zastosować wiedzę w praktyce 5
U U4 Student nie posiada umiejętności służących podejmowaniu racjonalnych decyzji w sprawie picia alkoholu i brania narkotyków Na poziomie wysokiej ogólności opisuje i posługuje się kategoriami wiedzy wybiórczo o profilaktyce szkolnej Student potrafi dobrze zastosować swoje umiejętności w kierowaniu własnym zdaniem w sytuacji grupowej i negocjuje możliwości rozsądnych ilości alkoholu Student posiada umiejętności służące podejmowaniu racjonalnych decyzji w sprawie szkolnego programu profilaktycznego K K4 Student nie umie budować udanych relacji z innymi ludźmi i rozwiązywania typowych problemów interpersonalnych Student dość trudno radzi sobie z problemami wglądu we własne życie, potrzeby swoje i innych, budowania relacji z innymi 2. Student rozwiązuje poprawnie typowe relacje z rówieśnikami przyjaźni, kontaktów z płcią przeciwną, konstruktywne rozwiązywanie konfliktów Student posiada i umie wskazywać i kształtować wzorce zdrowego życia i spędzania wolnego czasu i budowania dobrych relacji z innymi Koordynator przedmiotu Prowadzący zajęcia Kontakt: Jan Adamkiewicz 07/37-90-40 adamkiewiczjan@vp.pl Akceptacja Prorektor ds. jakości kształcenia Data: 5.09.203 Podpis: Jan Adamkiewicz.. ** niepotrzebne skreślić I. W zakresie wiedzy: Czasowniki w opisie efektów kształcenia na podstawie klasyfikacji Blooma. Odtwarzanie zapamiętanych informacji: - definiować, powielać, wymieniać, powtarzać, przywoływać, odtwarzać, reprodukować 2. Przetwarzanie: - klasyfikować, opisywać, dyskutować, wyjaśniać, z/lokalizować, wybierać, raportować, rozpoznawać, tłumaczyć, parafrazować 3. Wykorzystanie wiedzy: - wybierać, demonstrować, przedstawiać, stosować, interpretować, operować, planować, schematyzować, organizować, produkować, rozwiązywać, używać, zapisywać 4. Analizowanie, dyskutowanie: - oceniać, oszacować, analizować, krytykować, ułożyć, testować, rozpoznać, rozdzielać, podkreślać, oddzielać, egzaminować, kwestionować, testować 5. Wydawanie ocen, sądów, opinii: - szacować, oceniać, bronić, osądzać, argumentować, wybierać, wspierać, wartościować, wspierać, podważać, dedukować, oceniać, klasyfikować 6. Tworzenie z wykorzystaniem zdobytej wiedzy: - konstruować, tworzyć, projektować, pisać, rozwijać, formułować, montować, składać, tworzyć, powiązywać 6
II. W zakresie umiejętności:. Orientacja: - wybierać, opisywać, wyczuwać, odróżniać, rozróżniać, rozpoznawać, identyfikować, wyodrębniać, powiązywać, wybierać 2. Inicjowawanie działania: - rozpoczynać, prezentować, wystawiać, wyświetlać, wyjaśniać, przestawiać, postępować, kontynuować, reagować, podawać, określać, wyrażać, udzielać, proponować 3. Korzystanie z zebranego materiału, wzorów: - transponować, naśladować, śledzić, reagować, odtwarzać, odpowiadać 4. Stosowanie zdobytych kompetencji w nowych sytuacjach: - adaptować, odmieniać, zmieniać, przekładać, rearanżować, reorganizować, rewidować, urozmaicać 5. Kreatywność: - układać, budować, kombinować, komponować, konstruować, tworzyć, projektować, inicjować, zapoczątkowywać, produkować, wynajdywać, wymyślać III. W zakresie postaw społecznych, personalnych. Tworzenie stanowiska: - działać, rozróżniać, faworyzować, wpływać, słuchać, modyfikować, przedstawiać, wykonywać, spełniać, praktykować, proponować, kwalifikować, upoważniać, kwestionować, rewidować, zaspakajać, rozwiązywać, weryfikować 2. Reagowanie, oczekiwanie: - pytać, wybierać, opisywać, śledzić, dawać, utrzymywać, identyfikować, umiejscawiać, nazywać, wybierać, podnosić, wstawiać 3. Prezentowanie: - odpowiadać, asystować, pomagać, stosować się, spełniać, dopasowywać, dostosowywać, dyskutować, pomagać, etykietować, oznaczać, wykonywać, praktykować, prezentować, czytać, wygłaszać, raportować, wybierać, mówić, pisać 4. Organizowanie: - przestrzegać, zmieniać, aranżować, zbierać, wiązać, porównywać, kompletować, bronić, wyjaśniać, formułować, uogólniać, identyfikować, integrować, modyfikować, porządkować, organizować, przygotowywać, powiązywać, syntezować, łączyć 5. Działanie projektowe: - kompletować, demonstrować, rozróżniać, wyjaśniać, podążać, formułować, inicjować, sprowadzać, łączyć, uzasadniać, proponować, czytać, raportować, wybierać, dzielić się, studiować, pracować NAKŁAD PRACY STUDENTA - BILANS PUNKTÓW ECTS Np. Aktywność Obciążenie studenta Udział w wykładach Samodzielne studiowanie tematyki wykładów 8 h 20 h 7
Udział w ćwiczeniach/ w laboratoriach* 8 h* Samodzielne przygotowanie się do ćwiczeń/ laboratoriów* 25 h* Udział w konsultacjach 2 h* Wykonanie projektu i dokumentacji 7h* Przygotowanie do egzaminu i udział w egzaminie Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za przedmiot 5h 75 h 3ECTS 8