PROGRAM WYCHOWAWCZY PUBLICZNEGO PRZEDSZKOLA FAMILIJNA ROSOCHA Spis treści Wstęp...1 I. Cele programu wychowawczego...1 1. Cel główny...1 2. Cele szczegółowe...2 3. Kryteria sukcesu (spodziewane efekty)...2 II. Zadania wychowawcze do realizacji...3 III. Warunki realizacji...7 IV. System motywacji...7 V. Ewaluacja...8 Wstęp Dzieci dorastają w trzech kręgach, z których najważniejszym jest dom rodzinny, kolejnym najbliższe otoczenie (sąsiedztwo, przedszkole), ostatnim zaś społeczeństwo i jego kultura. Można zatem stwierdzić, że rodzina i przedszkole są środowiskiem decydującym o tym, w jakiej formie dokona się późniejsze wejście człowieka w społeczeństwo. Należy pamiętać, że nikt nie zastąpi rodziców w ich roli głównych wychowawców, ale przedszkole powinno ich w tym wspierać. Dlatego też program wychowawczy ma na celu między innymi ujednolicenie oddziaływań wychowawczych w przedszkolu i w domu, aby nasze dzieci w przyszłości tworzyły społeczeństwo tolerancyjne i empatyczne o głęboko zakorzenionych strukturach moralnych. Program Wychowawczy Przedszkola Familijna Rosocha ma na celu poprawę jakości pracy edukacyjnej, uwzględniając potrzeby całej społeczności przedszkolnej: dzieci, rodziców, środowiska oraz pracowników. Integruje nauczycieli i rodziców w realizowaniu celów wychowawczych, ujednolica oddziaływania wychowawcze, kieruje procesy wychowawcze na właściwe tory. Zawarte w programie wychowawczym treści wychowania stanowią spójny system wybranych fundamentalnych wartości, które zostały ujęte w określone zasady wraz z ustalonymi przez nas normami postępowania dla dziecka i dorosłego. I. Cele programu wychowawczego Program wychowawczy jest niezbędnym dokumentem wspierającym zarówno nauczycieli, jak i rodziców w optymalnym osiąganiu celów wychowawczych, opiekuńczych oraz dydaktycznych, kierując procesy wychowawcze na właściwe tory, przy uwzględnieniu potrzeb oraz możliwości całej społeczności przedszkolnej. 1. Cel główny Celem głównym Programu Wychowawczego Publicznego Przedszkola Familijna Rosocha jest stwarzanie warunków do pełnego rozwoju osobowego każdego z naszych wychowanków, zgodnego z ich wrodzonym potencjałem i możliwościami w relacjach ze 1
środowiskiem społeczno kulturowym i przyrodniczym. Celem nadrzędnym jest zatem wychowanie dziecka wrażliwego, o wysokiej kulturze osobistej, przygotowanego do życia, zgodnego z ogólnie przyjętymi normami społeczno moralnymi. 2. Cele szczegółowe Ø kształtowanie podstawowych powinności moralnych np. życzliwości, tolerancji, uczciwości, sprawiedliwości, odpowiedzialności, Ø tworzenie więzi uczuciowej z rodziną i środowiskiem, w którym dziecko wzrasta, Ø rozwijanie umiejętności polubownego rozwiązywania spraw konfliktowych i dochodzenia do kompromisu, Ø rozwijanie umiejętności rozróżniania dobra od zła, Ø uświadomienie złożoności otaczającego świata i czyhających zagrożeń, Ø uświadomienie dzieciom swoich praw i obowiązków, Ø rozwijanie szerokorozumianej samodzielności. 3. Kryteria sukcesu (spodziewane efekty) Dziecko: 1. Dostrzega i rozumie potrzeby innych, akceptuje ich odrębność. 2. Rozumie i przestrzega zasady zgodnego współżycia w grupie. 3. Potrafi kulturalnie zwracać się do innych, używa zwrotów grzecznościowych. 4. Ma poczucie własnej wartości, wiary we własne siły, możliwości i umiejętności. 5. Potrafi nazywać, wyrażać i kontrolować swoje emocje. 6. Szanuje wolność innych, cudze zdanie. 7. Wyraża swoje uczucia, potrzeby i oczekiwania, a także dostrzega je u innych. 8. Rozumie znaczenie dialogu w rozwiązywaniu sporów, potrafi argumentować swoje racje, oceny i odczucia. 9. Zna i kultywuje tradycje rodzinne, lokalne, regionalne i narodowe. 10. Ma świadomość przynależności narodowej: rozpoznaje godło i barwy narodowe, rozumie pojęcie ojczyzna. 11. Rozumie konieczność przestrzegania zasad zgodnego współżycia ze światem przyrody, przejawia postawy proekologiczne. 12. Rozumie potrzebę stosowania profilaktyki prozdrowotnej. 13. Zauważa sytuacje zagrażające bezpieczeństwu własnemu i innych, potrafi unikać zagrożeń. 14. Umie funkcjonować w środowisku zgodnie z przyjętym powszechnie kanonem norm społecznych. 15. Zna swoje prawa i obowiązki. 16. Szanuje wartości: prawdę, dobroć, piękno, sprawiedliwość, uczciwość, życzliwość, szacunek, wyrozumiałość. 17. Rozumie swoje prawo do pomocy ze strony dorosłych w trudnych sytuacjach 18. Ma poczucie obowiązkowości, odpowiedzialności i wytrwałości decydujące o doprowadzeniu do końca rozpoczętej pracy. 19. Potrafi cieszyć się z własnych sukcesów, docenia sukcesy innych, umie z godnością przyjmować porażki. 20. Interesuje się otaczającym światem, poszukuje odpowiedzi na nurtujące go pytania. 2
21. Szanuje wytwory pracy własnej i innych. 22. Potrafi przyznać się do błędu i przeprosić za złe zachowanie. 23. Reaguje na polecenia nauczyciela i wykonuje je. 24. Przyjmuje odpowiednią postawę wobec świata roślin i zwierząt. 25. Przestrzega zasad zachowania się w miejscach publicznych. II. Zadania wychowawcze do realizacji Lp. Zadania główne Normy postępowania Zadania szczegółowe 1. Bądź kulturalny używaj form grzecznościowych: samodzielne podejmowanie prostych obowiązków w proszę, dziękuję, przepraszam domu i w przedszkolu - sprzątanie swoich zabawek, nie mów z pełnymi ustami, układanie książek, opieka nad swoim zwierzakiem okazuj szacunek dorosłym, starszym osobom uwrażliwienie dzieci na potrzeby innych członków rodziny - spokojne i ciche zachowanie podczas gdy pamiętaj o kulturalnym zachowaniu w trakcie powitań i inni odpoczywają, opiekowanie się osobami chorymi, starszymi pożegnań (dzień dobry, do widzenia), uczenie się używania zwrotów w określonych sytuacjach (dzień dobry, do widzenia, proszę, bądź miły dla innych osób dziękuję, przepraszam) (kolegów i dorosłych), dostarczenie dzieciom wzorców właściwego dbaj o porządek wokół siebie (nie śmieć, sprzątaj po zachowania się (postawa nauczycielki, postacie z literatury, itp.) zabawie), utrwalenie nawyków kulturalnego zachowania się słuchaj, kiedy inni mówią, mów w miejscach publicznych (w sklepie, autobusie, kinie) kiedy inni słuchają. poszanowanie własności i wytworów pracy kolegów nie przechwalaj się jeśli posiadasz więcej niż inni uczenie się mówienia miłych słów oraz dziękowania innym za te słowa nie podnoś głosu na innych szanuj swojego rozmówce rozmawianie z dziećmi na temat prostych przepisów savoir - vivr'u, stosowanie ich w sytuacjach codziennych szanowanie wspólnych zabawek i odkładanie ich na wyznaczone miejsce opanowanie umiejętności kulturalnego jedzenia (np. nie mówienie z pełnymi ustami) przyzwyczajanie dzieci do przestrzegania zasad dotyczących utrzymywania porządku i szanowania zieleni w najbliższym otoczeniu (papierki wrzucamy do kosza, nie depczemy trawników i skwerków, nie niszczymy drzew, krzewów) respektowanie i wykonywanie poleceń nauczyciela 2. Bądź koleżeński zgodnie baw się z kolegami, szanuj cudzą własność, dziel się z innymi tym co masz, zawieranie umów z dziećmi dotyczących właściwego zachowania w przedszkolu, konsekwentne ich przestrzeganie interesowanie się wytworami swoich kolegów, 3
3. Kontroluj swoje zachowanie nie bądź zawzięty w kontaktach z innymi, dostrzeganie wysiłku włożonego w ich powstanie, poszanowanie własności i wytworów pracy kolegów nie wyrządzaj krzywdy innym, rozumienie, że inni mają takie same potrzeby jak ja: nie rób drugiemu, co tobie nie miłe (nie wyśmiewaj się, nie przedrzeźniaj, nie przezywaj), uczestnictwa w zabawach, korzystania z zabawek, spożywania słodyczy (w związku z tym dzielenie się nimi) pomagaj tym, którzy tej pomocy potrzebują uczenie się właściwego zachowania podczas rozwiązywania zaistniałego konfliktu - używanie uszanuj jeśli ktoś ma inne zdanie niż ty zwrotów grzecznościowych, korzystanie z pomocy i doradztwa nauczycielki, zrozumienie tego, co nie dyskryminuj dzieci np. ze przeżywają inni względu na ich wygląd słuchanie kolegów pełniących dyżur w grupie, podporządkowywanie się ich poleceniom i uwagom wyrabiane nawyku uprzejmego witania się z kolegami spotkanymi w szatni lub na podwórku (mówienie dzień dobry, skinienie ręką, itp.) sprawianie radości choremu koledze przez: wspólne napisanie listu, przygotowanie upominku, odwiedziny dostrzeganie i przeciwstawianie się przejawom samolubstwa, okrucieństwa, przezywania, dokuczania (rozumienie przeżyć z tym związanych) sprawianie radości innym dzieciom przez składanie życzeń imieninowych, urodzinowych, wykonywanie dla nich upominków opiekowanie się nowymi kolegami oraz tymi, którzy tej pomocy potrzebują (rozumienie ich zagubienia i nieporadności) unikaj krzyku, kłótliwości, przestrzegaj zawartych umów, reguł, oceniaj zachowanie, a nie osoby, wyrażaj swoje emocje w sposób kontrolowany, korzystaj z pomocy dorosłych w trudnych sytuacjach ciesz się z sukcesów, przyjmuj z godnością porażki, wystrzegaj się kłamstwa, odróżniaj dobro od zła, mów o swoich uczuciach (odczuciach) naucz się przyznawać się do błędu zawsze rozmawiaj nigdy nie dopuszczaj się przemocy ustalenie reguł i norm życia w grupie, przestrzeganie ich: - zgodnego zachowania się podczas zabaw - kulturalnego włączania się do zabaw kolegów - korzystania ze sprzętu i zabawek - mądrego rozwiązywania zaistniałych konfliktów - porozumiewania się umiarkowanym głosem przestrzeganie zasad podporządkowania się dyżurnym np. łazienka, sala ponoszenie konsekwencji łamania przyjętych umów reagowanie na umówione sygnały np. sygnał kończący zabawę uczenie dzieci właściwego zachowania w stosunku do innych ( nie stosujemy obraźliwych słów) uczenie dzieci umiejętności określania swoich uczuć, wyrażania swoich oczekiwań w sposób zrozumiały dla innych zapoznawanie z bezpiecznymi sposobami 4
4. Dbaj o bezpieczeństwo reaguj na negatywne zachowanie innych nie oddalaj się od grupy z miejsca zabaw nie próbuj nieznanych ci produktów, roślin i potraw nieznanego pochodzenia, informuj dorosłych o swoich dolegliwościach (skaleczenie, złe samopoczucie), pamiętaj swój adres zamieszkania, ale nie przekazuj swoich danych nieznanym ci osobom, unikaj niebezpiecznych zabaw i zachowań, zachowaj ostrożność w kontaktach z obcymi, rozładowywania emocji nie wyrządzając krzywdy innym (np. gryzmolenie po kartce, zgniatanie gazety, darcie papieru) poznawanie wzorców właściwego zachowania (postawa nauczyciela, postacie z literatury) uczenie właściwego przyjmowania pochwał i krytyki poszukiwanie sposobów nagradzania sukcesów innych udział w inscenizacjach dziecięcych z wykorzystaniem literatury: - rozróżnianie prawdy, fałszu, fantazji, kłamstwa w utworach literackich i w sytuacjach codziennych - podejmowanie prób oceny i ocenianie postępowania bohaterów bajek i opowiadań - układanie zakończeń historyjek obrazkowych, przewidywanie skutków złego postępowania, wyciąganie wniosków rozumienie konsekwencji kłamstwa dla siebie i innych podejmowanie oceny postępowania własnego i kolegów w konkretnych sytuacjach włączanie zabaw dramowych jako element bloku integracyjnego określającego samopoczucie dziecka systematyczne prowadzenie rozmów, wyjaśnień, wymiany zdań i przedstawienie argumentów dotyczących własnych ocen i odczuć, liczenie się z odczuciami drugiej osoby uczenie się mówienia o rzeczach miłych, wyrażanie dezaprobaty dla zachowań negatywnych spotkania z osobami zajmującymi się zawodowo dbaniem o bezpieczeństwo: policjantem, strażakiem, leśniczym. ustalenie zasad warunkujących bezpieczeństwo podczas pobytu w przedszkolu (sala, teren) oraz na wycieczkach przestrzeganie zakazu spożywania produktów nieznanego pochodzenia (owoce, rośliny, grzyby, słodycze otrzymywane od obcych) omówienie sposobu postępowania w razie złego samopoczucia, skaleczenia, określonej dolegliwości zapamiętanie własnego imienia i nazwiska oraz adresu zamieszkania - w toku zajęć scenek rodzajowych, dramy poznanie konsekwencji niebezpiecznych zabaw i zachowań 5
5. Dbaj o swoje zdrowie nie zbliżaj się do nieznanych zwierząt, przestrzegaj zasad ruchu drogowego dla pieszych. informuj osoby dorosłe o sytuacjach niebezpiecznych umiejętnie korzystaj z numerów alarmowych bądź świadomy niebezpieczeństw związanych z różnymi zjawiskami atmosferycznymi rozsądnie korzystaj z środków masowego przekazu poznanie niektórych możliwości radzenia sobie w sytuacjach zagrażających własnemu bezpieczeństwu oglądanie slajdów, filmów o właściwym zachowaniu w miejscach publicznych np. zoo, sklep, plac zabaw. spotkanie z weterynarzem - omówienie zachowań zwierząt, gdy: zwierzę jest zdenerwowane, boi się, gdy jest chore rozumienie przestrzegania zasad kodeksu drogowego dla pieszych dostarczenie wzorców właściwego zachowania na ulicy (wycieczki na skrzyżowanie, filmy edukacyjne, książki) Zorganizowanie quizów, konkursów plastycznych dotyczących zachowania bezpieczeństwa Uczenie wybierania bajek, gier wartościowych i odrzucania tych agresywnych nie krzycz, mów umiarkowanym Dostarczanie dzieciom wzorców właściwego głosem, zachowania w różnych sytuacjach często korzystaj z pobytu na świeżym powietrzu, hartuj swój organizm, wykonuj codziennie ćwiczenia fizyczne, ubieraj się odpowiednio do temperatury, zjadaj przygotowane dla ciebie posiłki, pamiętaj o korzystaniu z zabiegów higienicznych, informuj dorosłych o samopoczuciu, zasłaniaj nos i usta przy kichaniu i kasłaniu, nie obawiaj się wizyty u lekarza, mów o tym, czego się boisz, unikaj hałasu. Czynne uczestnictwo dzieci w zabawach organizowanych przez nauczycielkę (zabawy ruchowe, zestawy ćwiczeń gimnastycznych, spacery, wycieczki, pobyt na świeżym powietrzu) Uczenie się umiejętności dokonywania wyboru odpowiedniego ubrania stosownie do pogody Kształtowanie nawyku zdrowego żywienia Systematyczne mobilizowanie dzieci do stosowania zabiegów higienicznych oraz mycia rąk przed posiłkami i po wyjściu z ubikacji Rozumienie potrzeby wizyt kontrolnych u lekarza pediatry oraz stałego kontrolowania i leczenia zębów - spotkania z lekarzem, wizyta w gabinecie stomatologicznym uświadamianie dzieciom konieczności spożywania owoców i warzyw jako źródła witamin (poprzez spożywanie posiłków w przedszkolu, zajęcia dydaktyczne, zajęcia gospodarcze, hodowle prowadzone w kąciku przyrody, filmy edukacyjne itp.) udział dzieci w konkursach dotyczących zdrowia, np. "Wiem wszystko o zdrowiu", "W zdrowym ciele zdrowy duch" 6. Poznaj swoje poznaj role jaka pełnia pobudzanie ciekawości do interesowania się 6
tradycje rodzinne i narodowe III. Warunki realizacji wszystkie osoby w twojej rodzinie interesuj się historią swojej rodziny wyrażaj swoje uczucia względem najbliższych kultywuj tradycje swojej rodziny rozmawiaj z rodzicami o ich pracy pamiętaj o uroczystościach rodzinnych bądź dumny z kraju, w którym mieszkasz szanuj język ojczysty i tradycje narodowe poznaj piękno swojego kraju, regionu, miasta 7 historią i tradycjami swojej rodziny wzmacnianie więzi rodzinnych poprzez udział rodziców i dziadków w uroczystościach organizowanych w przedszkolu, zajęciach otwartych, festynach. wykonanie drzewa genealogicznego swojej rodziny prowadzenie rozmów i zajęć dotyczących poznawania pracy zawodowej rodziców i dziadków, zapraszanie przedstawicieli na zajęcia do przedszkola realizowanie tematów kompleksowych dotyczących poznawania zawodów: np. strażaka, policjanta, lekarza, policjanta, nauczyciela w trakcie zajęć oraz przy każdej nadarzającej się okazji uświadamianie dzieciom ich przynależności narodowej - jesteśmy Polakami, mówimy po polsku, rozumiemy znaczenie słowa ojczyzna zapoznawanie dzieci z barwami narodowymi, godłem i hymnem Polski pomaganie w orientowaniu się na mapie Polski poszerzanie wiedzy na temat regionu i jego obyczajów pogłębianie tożsamości rodzinnej i regionalnej dziecka Programem wychowawczym objęte są dzieci przedszkolne. Zadania wychowawcze realizowane będą w sposób ciągły przez wszystkich nauczycieli poprzez odpowiedni dobór metod i form pracy, literaturę, pomoce dydaktyczne oraz stosowanie środków wychowawczych wzmacniających pozytywne zachowania dzieci. Nauczyciele będą współpracować z rodziną dziecka w celu ujednolicenia oddziaływań wychowawczych. Dzieci zaangażują się we wspólne tworzenie i przestrzeganie Kodeksu przedszkolaka. Pracownicy niepedagogiczni będą wspierać działania nauczycieli. Program obejmuje funkcjonowanie dziecka grupie w zakresie podstawowych dziedzin życia przedszkolnego: samoobsługi i czynności higienicznych, zabaw samorzutnych, zajęć i zabaw zorganizowanych, uroczystości, spożywania posiłków, spacerów, wycieczek, zabaw na powietrzu. IV. System motywacji Bardzo skutecznym środkiem wychowania są pochwały i nagrody. Mają one właściwości zachęcające i pobudzające do wysiłku każdego człowieka, szczególnie dziecko. Nagradzamy za: ü podporządkowanie się umowom, zasadom wspólnie ustalonym; ü bezinteresowną pomoc słabszym; ü za wysiłek włożony w wykonanie pracy, zadania z uwzględnieniem możliwości
dziecka; ü za bardzo dobre wypełnianie przyjętych na siebie obowiązków (np. dyżury). Formy nagród: pochwała indywidualna, pochwała wobec grupy, pochwała w postaci specjalnego znaczka, nalepki, pochwała przed rodzicami, pochwała w postaci różnych emblematów uznania (serduszka, minki itp.), dostęp do atrakcyjnej zabawki, zajęcia, zabawy. Po ustaleniu norm postępowania wskazane jest ustalenie określonych konsekwencji za brak podporządkowania się przyjętym normom, umowom i zasadom. Środki zaradcze stosujemy za: Ø nieprzestrzeganie ustalonych zasad i norm współżycia w grupie i w przedszkolu; Ø stwarzanie sytuacji zagrażających bezpieczeństwu własnemu i innych; Ø agresywne zachowanie skierowane na dorosłych, dzieci i przedmioty; Ø przeszkadzanie innym w zabawie; Ø celowe niewywiązywanie się z podjętych obowiązków; Ø niszczenie cudzej własności oraz wytworów prac innych dzieci. Formy środków zaradczych w przypadku niestosowania się do ustalonych wspólnych zasad: słowne upomnienie, czyli rozmowa (przypomnienie obowiązujących zasad), poinformowanie rodziców o przewinieniu, upomnienie wobec grupy, wyrażanie przez nauczyciela swojego smutku i zawodu z powodu zachowania dziecka, propozycje aktywności mającej na celu rozładowanie negatywnych emocji, ukazywanie następstw zachowania, aby skłonić do autorefleksji, odsunięcie na krótki czas od zabawy, czasowe odebranie przyznanego przywileju, np. utrata funkcji dyżurnego (spokojna i rzetelna informacja dotycząca czynu, a nie uderzająca w charakter dziecka) Budowanie systemu motywacji opiera się na stosowaniu nagrody zaraz po wystąpieniu zachowania pożądanego, przechodzeniu od nagradzania ciągłego do sporadycznego, nagradzania nie tylko efektów, ale też prób wykonania czynności. Dziecko częściej reaguje na pochwałę niż na karę, dlatego też program wychowawczy przedszkola oparty jest na wzmocnieniach pozytywnych, nauczyciele jednak powinni unikać nadmiaru nagród, zachowując konsekwencję w stosowaniu wzmocnień. Dziecko potrzebuje precyzyjnego i wyraźnego określenia, co jest dozwolone, a czego nie wolno. VII. Ewaluacja 1 Badania ewaluacyjne powinny być prowadzone na bieżąco i na zakończenie każdego roku szkolnego. 2. W ewaluacji uwzględnia się opinię wychowanków, rodziców, nauczycieli, pracowników przedszkola, wytwory dzieci. 3. Sposoby ewaluacji: a) analiza dokumentów ( zapisy w dziennikach, plany miesięczne, arkusze obserwacji dziecka), b) ankiety, c) wytwory dzieci. Program wychowawczy został wprowadzony zarządzeniem dyrektora nr 4/2014/2015 z dnia 28.09.2014 8