WYDZIAŁ LEKARSKI II Poziom i Nazwa kierunku Lekarski tryb studiów Nazwa Jednostka realizująca, wydział Fizjologia kliniczna- Patofizjologia Punkty ECTS 3 Katedra i Zakład Patofizjologii Wydział Lekarski II jednolite magisterskie stacjonarne Koordynator Prof. dr hab. med. Andrzej Bręborowicz Osoba/y zaliczająca/e Prof. dr hab. med. Andrzej Bręborowicz Rodzaj obowiązkowy semestr I / II Rodzaj zajęć i liczba godzin wykłady 10 ćwiczenia 22 seminaria 8 Obszar nauczania Fizjologia - Patofizjologia Cel Celem nauczania jest poznanie podstawowych mechanizmów regulujących funkcjonowanie organizmu oraz czynników chorobotwórczych, powodujących zaburzenia homeostazy wewnątrzustrojowej, które skutkują wystąpieniem choroby. Zwraca się równocześnie uwagę na rolę mechanizmów kompensacyjnych organizmu, ich wydolność i skutki uboczne ich działania. Ocena działania czynników chorobotwórczych na różnych poziomach organizacji, począwszy od komórkowej do narządowej i systemowej. Wpływ starzenia organizmu na reakcje organizmu w stosunku do czynników zaburzających jego strukturę i czynność. Wykłady 1. Gospodarka wodno-elektrolitowa 2. Gospodarka kwasowo-zasadowa 3. Fizjopatologia nerki 4. Fizjopatologia układu endokrynnego 5. Fizjopatologia układu krążenia 6. Fizjopatologia układu oddechowego 7. Fizjopatologia krwi i układu krzepnięcia 8. Fizjopatologia układu pokarmowego Ćwiczenia Treści programowe I. Gospodarka wodno-elektrolitowa 1. Przestrzenie wodne w organizmie i mechanizmy regulujące ich wielkość, oraz wymianę płynów pomiędzy przestrzeniami 2. Regulacja gospodarki wodnej i patomechanizmy zaburzeń powodujących nadmiar lub niedobór wody w organizmie 3. Regulacja gospodarki sodowej, stany hipowolemii, hiperwolemii, patofizjologia obrzęków 4. Regulacja gospodarki potasowej, hipokalemia, hiperkalemia II. Gospodarka kwasowo-zasadowa 1. Homeostaza kwasowo-zasadowa, rola nerek i płuc 2. Parametry gospodarki kwasowo-zasadowej stosowane w diagnostyce: gazometria, luka anionowa osocza, luka anionowa moczu 3. Rodzaje zaburzeń gospodarki kwasowo-zasadowej i mechanizmy kompensacyjne 4. Rodzaje kwasic metabolicznych i skutki ustrojowe tych zaburzeń
5. Rodzaje zasadowic metabolicznych i skutki ustrojowe tych zaburzeń 6. Kwasica i zasadowica oddechowa, mechanizmy powstawania, skutki ustrojowe tych zaburzeń III. Nerka 1. Ocena funkcji nerek, nerkowy przepływ krwi, hormonalna regulacja funkcji nerek 2. Ostra niewydolność nerek: przednerkowa, nerkowa i pozanerkowa, przebieg ostrej niewydolności nerek, zaburzenia metaboliczne i systemowe 3. Przewlekła niewydolność nerek: przyczyny, okresy choroby, objawy kliniczne, zaburzenia metaboliczne i systemowe IV. Układ endokrynny 1. Nadczynność i niedoczynność pierwotna i wtórna. 2. Podstawy fizjologiczne regulacji i wydzielania hormonów w układzie podwzgórzowo- przysadkowym. 3. Zaburzenia regulacji i wydzielania hormonów w układzie podwzgórzowoprzysadkowym: nadmiar i niedobór hormonów przysadki. 4. Podstawy fizjologiczne regulacji i wydzielania hormonów w układzie podwzgórzowo- przysadkowo- nadnerczowym. Nadczynność i niedoczynność kory nadnerczy. 5. Guz chromochłonny. 6. Podstawy fizjologiczne regulacji i wydzielania hormonów trzustki. Hiper- i hipoglikemia. Cukrzyca. 7. Podstawy fizjologiczne regulacji i wydzielania hormonów w układzie podwzgórzowo- przysadkowo- tarczycowym. Nadczynność i niedoczynność tarczycy. 8. Hipokalcemia i hiperkalcemia. Nadczynność i niedoczynność przytarczyc. Krzywica, osteomalacja. Osteoporoza. V. Układ krążenia 1.Fizjologiczne podstawy zaburzeń hemodynamiki systemowej i wieńcowej. 2.Niewydolność serca i krążenia, obrzęk płuc 3.Choroba niedokrwienna serca, zawał serca VI. Układ oddechowy 1. Fizjologiczne podstawy i zaburzenia wentylacji płuc. Najważniejsze objawy chorób układu oddechowego. 2. Fizjologiczne podstawy regulacji oddychania. Zaburzony tor oddechowy. Bezdech. 3. Fizjologiczne podstawy wymiany gazów oddechowych w płucach. Hipoksja. 4. Niewydolność oddechowa. 5. Spirometria: parametry oddechowe w warunkach fizjologicznych oraz w chorobach płuc. 6. Zaburzenia oddychania o charakterze restrykcyjnym. Zaburzenia oddychania o charakterze obturacyjnym. 7. Fizjologiczne podstawy krążenia krwi w płucach. Nadciśnienie płucne. Serce płucne. 8. Fizjologiczne podstawy oraz zaburzenia mechanizmu obronnego układu oddechowego. Zapalenie płuc. VII. Krew i układ krzepnięcia
1. Fizjologiczna erytropoeza 2. Zmiana funkcji erytrocytów, jako podstawa rozwoju niedokrwistości 3. Definicja i podział niedokrwistości 4. Patomechanizm niedokrwistości: z niedoboru żelaza megaloblastycznej aplastycznej 5. Podstawy fizjologiczne hemostazy Funkcja płytek krwi Funkcja osoczowych czynników krzepnięcia Funkcja naczyń krwionośnych 6. Fizjologiczne i patologiczne czynniki wpływające na proces hemostazy 7. Zaburzenia hemostazy skazy krwotoczne Skaza krwotoczna osoczowa pierwotna i nabyta (hemofilia, choroba von Wilebranda, niedobory osoczowych czynników krzepnięcia) Skaza naczyniowa (niedoborowa, wywołana zaburzeniami hormonalnymi, stosowaniem niektórych leków, wrodzona) Skaza płytkowa (samoistna plamica małopłytkowa oraz inne przyczyny małopłytkowości) -Trombopatia nabyta (poaspirynowa) -Trombastenie (choroby genetycznie uwarunkowane) VIII. Układ pokarmowy 1. Ocena funkcji narządów układu pokarmowego, motoryka przewodu pokarmowego, wchłanianie w przewodzie pokarmowym, funkcjonowanie śluzówki żołądka i dwunastnicy, choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy: patomechanizm, powikłania 2. Wątroba: ocena funkcji wątroby, niewydolność: przyczyny, zaburzenia metaboliczne i systemowe, marskość wątroby: przyczyny, zaburzenia metaboliczne i systemowe Seminaria 1. Gospodarka wodno-elektrolitowa- wprowadzenie do ćwiczeń 2. Gospodarka kwasowo-zasadowa- wprowadzenie do ćwiczeń 3. Fizjopatologia nerki- wprowadzenie do ćwiczeń 4. Fizjopatologia układu endokrynnego- wprowadzenie do ćwiczeń 5. Fizjopatologia układu krążenia- wprowadzenie do ćwiczeń 6. Fizjopatologia układu oddechowego- wprowadzenie do ćwiczeń 7. Fizjopatologia krwi i układu krzepnięcia- wprowadzenie do ćwiczeń 8. Fizjopatologia układu pokarmowego- wprowadzenie do ćwiczeń Inne Formy i metody dydaktyczne Forma i warunki zaliczenia Wykłady oraz seminaria- forma e-learning. Ćwiczenia forma aktywna Wykłady, ćwiczenia i seminaria - wspólne zaliczenie pisemne w formie testowej ( wymagana punktacja 60%)
Literatura podstawowa Bręborowicz A. Zarys patofizjologii narządowej. AM Poznań 2003 Bullock J, Boyle J, Wang MB. Fizjologia. Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2004 Literatura uzupełniająca Damjanow I. Patofizjologia, Elsevier Urban & Partner Wrocław 2010 Numer efektu Efekty EW01 opisuje gospodarkę wodno-elektrolitową w układach biologicznych B-W1 EW02 EW03 opisuje równowagę kwasowo-zasadową oraz mechanizm działania buforów i ich znaczenie w homeostazie ustrojowej zna prawa fizyczne opisujące przepływ cieczy oraz czynniki wpływające na opór naczyniowy przepływu krwi EW04 zna profile metaboliczne podstawowych narządów i układów B-W16 EW05 zna enzymy biorące udział w trawieniu, mechanizm wytwarzania kwasu solnego w żołądku, rolę żółci, przebieg wchłaniania produktów trawienia oraz zaburzenia z nimi związane Odniesienie do kierunkowych efektów B-W2 B-W5 B-W18 EW06 zna konsekwencje niedoboru witamin lub minerałów oraz ich nadmiaru w organizmie B-W20 EW07 zna czynności i mechanizmy regulacji wszystkich narządów i układów organizmu człowieka, w tym układu krążenia, oddechowego, pokarmowego, moczowego i powłok skórnych oraz rozumie zależności istniejące między nimi B-W25 EW08 zna mechanizm działania hormonów oraz konsekwencje zaburzeń regulacji hormonalnej B-W26 EW09 zna mechanizm starzenia się organizmu B-W28 EW10 Bilans nakładu pracy studenta Wskaźniki ilościowe Zna związek pomiędzy czynnikami zaburzającymi stan równowagi procesów biologicznych a zmianami fizjologicznymi B-W30 Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim Liczba godzin udział w wykładach 10 udział w ćwiczeniach 8 udział w seminariach 22 Samodzielna praca studenta 16 przygotowanie do ćwiczeń 30 przygotowanie do seminariów 15 przygotowanie do kolokwiów przygotowanie do egzaminu inne Łącznie Punkty ECTS za przedmiot 101 godziny Nakład pracy studenta związany z zajęciami wymagającymi bezpośredniego udziału nauczyciela Nakład pracy studenta związany z zajęciami o charakterze praktycznym 30 1 3,3 ECTS 40 1,3 Numer efektu Wymienione powyżej efekty Data Metody weryfikacji efektu Formujące Podsumowujące zaangażowanie studenta w trakcie zajęć kolokwium Osoba
opracowania sylabusa 9.XII.2017 przygotowująca sylabus Andrzej Bręborowicz