INDYWIDUALNY PLAN RESOCJALIZACJI IPR jest Indywidualnym Programem Oddziaływań Wychowawczych. Polega na opracowaniu i wdrożeniem technik diagnostycznych, określeniu celów i wyłonieniu indywidualnych zadań pracy z wychowanką, rodziną, środowiskiem i zespołem dydaktyczno wychowawczym i diagnostycznym. Kierunki postępowania w pracy indywidualnej z wychowanką mają na celu: 1. Poznanie wychowanki jej potrzeby, specyficzne wzorce indywidualnego rozwoju, zainteresowania, uzdolnienia, zamiłowania. 2. Zrozumienie wychowanki, głębsze poznanie jej sposobów widzenia świata i osądzania go, empatyczny indywidualny kontakt. 3. Pełna akceptacja wychowanki, bez względu na to jak ograniczone jest jej zachowanie, utrzymanie nasyconych ciepłem emocjonalnym kontaktów. 4. Wytwarzanie przyjaznego klimatu społecznego w grupie. 5. Stopniowa rezygnacja z zewnętrznej kontroli, oceny i karania na rzecz samooceny, autokontroli, auto karania. IPR winien obejmować stawianie celów kierunkowych w sferach: emocjonalno uczuciowej, wolicjonalno normatywnej, poznawczo intelektualnej, zachowania, zawartych w obszarach funkcjonowania w szkole, internacie, rodzinie, środowisku rówieśniczym. Stosując metody pracy: 1. Metody wpływu osobistego: - przykład własny - doradzania wychowawczego - przekonywania wychowawczego 2. Metody wpływu sytuacyjnego: - treningi - organizowanie doświadczeń uczących - uświadamianie skutków zachowań - karanie i nagradzanie wychowawcze 3. Metody wpływu grupą zwane metodami kolektywu 1
4. Metody wpływu kulturą: -nauczanie wychowujące -wzory kulturowe -organizację rekreacji -aktywizację pracowniczą Z uwzględnieniem typu kontroli wychowawczej: 1. Kontrola posługująca się jasnymi kryteriami - wyraźnie sprecyzować oczekiwania, stopniować stawiane wymagania, nie egzekwować wymagań zbyt rygorystycznie, precyzująca normy zachowania 2. Kontrola silna, zdecydowana kontrola zachowania jako następstwo dotychczasowych działań wychowanki, 3. Kontrola silna lecz empatyczna jasność kryteriów oceny zachowania, wyraźne precyzowanie i stopniowanie wymagań, 4. Kontrola połączona z instruktażem i podaniem prawidłowych sposobów postępowania, 5. Kontrola luźna idąca w kierunku samokontroli. W planowaniu i realizacji indywidualnej pracy z wychowanką istotą jest wszechstronne oddziaływanie: Określenie kompetencji osoby odpowiedzialnej za realizację IPR Profilowanie pracy na wychowawców / nauczycieli Profilowanie pracy na rodziców/otoczenie społeczne w środowisku Nawiązywanie partnerskiej współpracy z instytucjami ( nie tylko w konkretnych sprawach) Zadania wychowawcy wspierającego 1. Koordynowanie procesem resocjalizacyjnym, prowadzenie formalnej dokumentacji wychowanki. 2. Analizowanie akt wychowanki w celu poznania jej sytuacji rodzinnej i problemów, które spowodowały skierowanie do MOW. W rozmowie indywidualnej sprawdza wiarygodność wypowiedzi wychowanki. 3. Nawiązanie kontaktu z rodziną bądź opiekunami (przedstawienie siebie oraz palcówki, wysłanie wytycznych), zaproszenie do współpracy. 2
4. Objęcie wychowanki szczególną opieką w okresie adaptacyjnym, tzw. chronienie : - rozpoznanie sytuacji zdrowotnej oraz potrzeb w tym zakresie. 5. Redagowanie IPR z podkreśleniem najważniejszych dla wychowanki problemów deficytów: - określenie indywidualnych metod pracy, - modyfikowanie umiejętności i metod po pewnym czasie. - zachęcanie do inicjatywności, - szukanie i podkreślanie mocnych stron wychowanki. 6. Stała współpraca z rodziną informowanie o postępach oraz przebiegu procesu resocjalizacyjnego. 7. Współpraca z: - zespołem wychowawczym - zespołem psychologiczno pedagogicznym - współpraca z nauczycielami - zaproszenie do współpracy osób znaczących dla wychowanki. 8. Mobilizowanie instytucji wspierających (Sądy Rodzinne, PCPR, MOPS, GOPS, Policja) do bieżącego kontaktu, rozmów dyscyplinujących z rodzicami. Wychowawcy /Nauczyciele/Pracownicy Ośrodka 1. Przepływ informacji dotyczących danej wychowanki wśród pracowników: - przekazywanie (swoich wypracowanych) skutecznych metod pracy z wychowanką innym pracownikom, zwrócenie uwagi nie stosowanie metod, które na nią źle wpływają, - rozbudzanie zainteresowań wychowanki (wymiana obserwacji), - wzmacnianie mocnych stron wychowanki i informowanie o nich pozostałych pracowników, 3
- systematyczna wymiana informacji dotyczących wychowanki pomiędzy wychowawcą nauczycielem, psychologiem, pedagogiem, pracownikami w celu zoptymalizowania oddziaływań wychowawczych, edukacyjnych. 2. Zespołowe ustalanie (przez Zespół Wychowawczy lub między Zespołami Wychowawczymi) oceny terminowej, kary, nagrody (optymalizacja oceny w stosunku do danej wychowanki), - wspólne egzekwowanie kar lub nagród przez Zespół Wychowawczy. 3. Ujednolicenie metod pracy wychowawczych i edukacyjnych z daną wychowanką przez wszystkich pracowników. 4. Przekazywanie sobie, informowanie się wśród pracowników o ewentualnych niewłaściwych oddziaływaniach na wychowanki czy pracowników, dla podniesienia efektów wspólnej pracy. 5. Wypracowanie gotowości przyjmowania uwag, asertywnego funkcjonowania, stosowania nowych metod. Rodzice 1. Poznanie sytuacji rodzinnej: - rozmowa z wychowanką, - analiza akt osobowych, - informacje z poprzedniego miejsca pobytu wychowanki. 2. Nawiązanie kontaktu z rodziną: - rozmowa telefoniczna /w pierwszych dniach pobytu wychowanki w placówce, - rozmowa osobista, jeśli rodzic jest przy przyjęciu wychowanki, - systematyczność w kontaktach. 3. Zapoznanie rodziców ze specyfiką placówki: - przekazanie folderów informacyjnych, wytycznych dla rodziców, ankiet dla rodziców, - rozmowa informacyjna o celu i zasadach pobytu. 4. Uświadomienie rodziców o ich odpowiedzialności za dziecko: - pomoc w zaakceptowaniu pobytu w placówce, - wymiana informacji o zaletach i wadach dziecka, 4
- wspieranie i motywowanie do uzdrowienia relacji z rodziną w celu uzyskania wzajemnej akceptacji, - ustalenie sposobów nagradzania. 5. Ustalenie z rodzicami/ opiekunami sposobów, częstotliwości i rodzaju kontaktu z dzieckiem: rozmowy telefoniczne, paczki, przekazy pieniężne, odwiedziny w ośrodku, wyjazdy do domu. 6. Egzekwowanie i monitorowanie ustalonych zasad. 7. Odwiedziny w domach wychowanek. 8. Informacje pisemne o wynikach klasyfikacji. 9. Bieżące informacje o kierunkach pracy z wychowanką, postępach w procesie resocjalizacji i sposobach usamodzielnienia. Otoczenie społeczne w środowisku: 1. Nawiązanie kontaktu w pierwszym miesiącu pobytu wychowanki w zależności od potrzeb z: - Sądem - kuratorem, sędzią, - MOPS, GOPS - pracownikiem socjalnym - PCPR pracownikiem ds. usamodzielnienia - Domem Dziecka- opiekunem, dyrektorem - Policją dzielnicowym, inspektorem ds. młodzieży 2. Wspólne ustalenie: - zasad współpracy, - zakresu pomocy wychowance i rodzinie, - uzyskanie informacji o sytuacji rodzinnej i funkcjonowaniu wychowanki w środowisku 3. Konsekwentne i systematyczne kontakty. Opracowanie materiałów na podstawie literatury i zajęć warsztatowych Małgorzata Partyka-Nowak 5